ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VIΙ ΠΡΑΞΗ 314/2014 Προμήθεια εδεσμάτων που προσφέρθηκαν σε δεξίωση που παρατέθηκε, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων υποδοχής και ενθρόνισης του Μητροπολίτη Το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προμήθεια εδεσμάτων και παράθεση γεύματος εκ μέρους του Δήμου στους 500 καλεσμένους της Αρχιεπισκοπής... για την ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτη δεν είναι νόμιμη, καθότι δεν προβλέπεται από γενική ή ειδική διάταξη νόμου και δεν ανάγεται στις αρμοδιότητες του Δήμου, υπό την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 75 του Δ.Κ.Κ.. Επίσης, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι ούτε λειτουργική, ούτε συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην καλύτερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου, καθόσον μέσω αυτής δεν προάγονται τα πολιτιστικά και κοινωνικοπολιτικά ενδιαφέροντα του ευρύτερου συνόλου των δημοτών, όπως προβλέπεται στο άνω άρθρο 37 παρ. 2α του ν. 3801/2009, ούτε άλλωστε αποδείχθηκε ότι η δαπάνη αυτή, με το ανωτέρω περιεχόμενο ειδών φιλοξενίας, ήταν αναγκαία ως παρεπόμενη για την επιτυχή διοργάνωση της τελετής ενθρόνισης του νέου Μητροπολίτη. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά παραδοχή του λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Δείτε το πλήρες κείμενο
ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VIΙ ΠΡΑΞΗ 314/2014 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου Ευαγγελία - Ελισάβετ Κουλουμπίνη, Σύμβουλο και τα μέλη Ευαγγελία Σεραφή και Νικόλαο Βόγκα, Παρέδρους. Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 18 Δεκεμβρίου 2014, για να αποφανθεί, ύστερα από σχετική διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Πιερίας και του Δήμου..., αν πρέπει να θεωρηθεί το 297Α, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ως άνω Δήμου. Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου και Έλαβε υπόψη Τη 337/17.10.2014 έγγραφη γνώμη του Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Αντωνίου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Η Αναπληρώτρια Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Πιερίας αρνήθηκε, με την 50/23.6.2014 πράξη της, να θεωρήσει το 297Α, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού 10.000,00 ευρώ, με φερόμενο ως δικαιούχο την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Α.Ε.», το οποίο αφορά στην καταβολή δαπάνης προμήθειας εδεσμάτων που προσφέρθηκαν σε δεξίωση που παρατέθηκε, στις 29.3.2014, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων υποδοχής και ενθρόνισης του Μητροπολίτη... και... Ως αιτιολογία της άρνησής της, η Αναπληρώτρια Επίτροπος προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από γενική ή ειδική διάταξη νόμου, δεν εξυπηρετεί τις λειτουργικές ανάγκες του Δήμου και δεν συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην καλύτερη εκπλήρωση των σκοπών του, όπως αυτοί καθορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 75 του ν. 3463/2006. Ο Δήμος..., με το αριθ. πρωτ. 54192/28.7.2014 έγγραφο του Δημάρχου του, επανυπέβαλε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, υποστηρίζοντας τη
νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης. Η Αναπληρώτρια Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της και έτσι ανέκυψε διαφωνία, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται, με την από 7.10.2014 έκθεσή της, προς το Κλιμάκιο αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (ΦΕΚ Α 52) «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο», και 139 παρ. 1 του π.δ. 1225/1981 (ΦΕΚ Α 304) σε συνδυασμό με την ΦΓ8/52557/6.12.2006 (ΦΕΚ 62 Β /25.1.2007) και ΦΓ8/22043/4.4.2012 (ΦΕΚ 1213 Β /11.4.2012) όμοιες. II. Ο ν. 3801/2009 «Ρυθμίσεις θεμάτων προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και άλλες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης» (ΦΕΚ Α 163) ορίζει στο άρθρο 37 ότι: «1. ( ) 2.α. Κατά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου βαθμού από τα αρμόδια όργανα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, θεωρείται για πληρωμή χρηματικό ένταλμα, όταν αυτό αφορά σε δαπάνη που δεν προβλέπεται μεν από το νόμο, αλλά είναι λειτουργική για τον οικείο Ο.Τ.Α., σχετίζεται δε, με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εκ μέρους του Ο.Τ.Α., οι οποίες προάγουν τα κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και οικονομικά συμφέροντα των δημοτών ή συμβάλλει στην ενεργό συμμετοχή τούτων για την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων και δραστηριοτήτων του Ο.Τ.Α., εφόσον ανταποκρίνεται στο ανάλογο ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνει τα εύλογα όρια που διαγράφονται με την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής της. ( )». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, που αποτυπώνουν προϊσχύουσα γενική αρχή του δημοσιονομικού δικαίου, η οποία απορρέει από την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της νομιμότητας που διέπει τη δράση των διοικητικών οργάνων και συνάγεται από βασικές διατάξεις αυτού (άρθρα 3, 13 και 40 του ν.δ/τος 496/1974, 1 παρ. 2α του π.δ/τος 465/1975, 1 παρ.1 του ν.δ/τος 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 968/1979, και 22, 26, 28 και 79 του ν. 2362/1995), οι Ο.Τ.Α., στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, όπως αυτές ενδεικτικώς περιγράφονται στο άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και οριοθετούνται με το άρθρο 102 του Συντάγματος, δύνανται νομίμως να προβαίνουν στη διάθεση πιστώσεων και την συνακόλουθη καταβολή δαπανών, που δεν προβλέπονται μεν από διάταξη νόμου όμως: α) είναι λειτουργικές για τον οικείο Ο.Τ.Α., συνάδουν, δηλαδή, προδήλως με την αποστολή και τις αρμοδιότητές του και συμβάλλουν στην εκπλήρωση των σκοπών του ή στην αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών του, υπό την έννοια ότι η μη πραγματοποίησή τους θα προκαλούσε πρόβλημα στη λειτουργία της υπηρεσίας ή θα εμπόδιζε την επιδίωξη των νομίμων σκοπών του, β) σχετίζονται με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εκ μέρους του Ο.Τ.Α., οι οποίες προάγουν τα κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και
οικονομικά συμφέροντα των δημοτών του ή συμβάλλουν στην ενεργό συμμετοχή τους για την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων και δραστηριοτήτων του Ο.Τ.Α. και γ) ανταποκρίνονται στο ανάλογο ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνουν τα εύλογα όρια που διαγράφονται με την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής τους (βλ. πρξ. VII Τμ. Ελ. Συν. 247, 68, 86/2011, 20/2010, 48/2009, 102/2008). Περαιτέρω, ο ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α 114), ορίζει, στο άρθρο 75 παρ. Ι, ότι: «Οι δημοτικές ( ) αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων αφορούν, κυρίως, τους τομείς: α) ( ) στ) Παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: 1. ( ) 8. Η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων ή η συμμετοχή τους σε αυτά. ( )» και στο άρθρο 158 ότι: «1. ( ) 3. Πιστώσεις που είναι γραμμένες στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου ή της Κοινότητας μπορεί να διατεθούν, με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου για την πληρωμή δαπανών, που αφορούν: α) Εθνικές ή τοπικές γιορτές ή άλλες ιδίως πολιτιστικές, μορφωτικές, ψυχαγωγικές, αθλητικές εκδηλώσεις, συνέδρια και συναντήσεις που οργανώνει ο Δήμος ή η Κοινότητα, εφόσον σχετίζονται με την εδαφική του περιφέρεια και συνδέονται με την προαγωγή των κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων ή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των κατοίκων του. β) ( )». Από τις ανωτέρω διατάξεις, σε συνδυασμό με αυτές του άρθρου 37 παρ.2 εδ. α του ν.3801/2009, συνάγεται ότι δύναται, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου, να διατίθενται πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών, που αφορούν εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος και δεν προβλέπονται από διάταξη νόμου, σχετίζονται όμως με την εδαφική περιφέρειά του, συνδέονται με την προαγωγή των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων ή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των δημοτών του και έχουν, ως εκ τούτου, λειτουργικό χαρακτήρα για τον οικείο Ο.Τ.Α.. Στην έννοια δε της κοινωνικής εκδήλωσης, που προάγει τα μορφωτικά και πνευματικά ενδιαφέροντα των κατοίκων εμπίπτει κάθε κοινωνικό δρώμενο, που, έστω και αν δεν απευθύνεται άμεσα στο σύνολο του τοπικού πληθυσμού, προβάλλει κάθε μορφής ενημέρωση, συνιστά το ίδιο κοινωνική δράση και αναδεικνύει την κοινωνική και πολιτιστική ευαισθησία των τοπικών φορέων, αφυπνίζει και ενισχύει την κοινωνικοπολιτική και μορφωτική συνείδηση και τα πνευματικά ενδιαφέροντα της τοπικής κοινωνίας. Εξάλλου, ως δαπάνες που αφορούν τη διοργάνωση των εκδηλώσεων αυτών, νοούνται όχι μόνο εκείνες που σκοπούν στην οργάνωσή τους αυτή καθεαυτή, με την έννοια της εξασφάλισης των απαραίτητων υλικοτεχνικών
μέσων περαίωσής τους, αλλά και εκείνες, που δεν προβλέπονται μεν από διάταξη νόμου, όμως είναι λειτουργικές σε σχέση με την εκάστοτε εκδήλωση, συμβάλλουν στην επιτυχή διοργάνωσή της και επιβάλλονται από τους κανόνες σύγχρονης εθιμοτυπίας, οι οποίες όμως δε θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αντιτίθενται στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομίας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητάς τους. Επομένως, οι δαπάνες αυτές, ως παρεπόμενες σε σχέση με την επίτευξη της κύριας δράσης, θα πρέπει, ενόψει και της υπάρχουσας ανάγκης δημοσιονομικής προσαρμογής, που επιβάλλει τον περιορισμό και εξορθολογισμό των δημοσίων δαπανών, όχι μόνο να μην υπερβαίνουν το επιβαλλόμενο, από τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, προσήκον μέτρο, αλλά και να κρίνονται ως προς την απόλυτη αναγκαιότητα και την απόδοσή τους (βλ. Πράξεις VII Τμ. 69/2006, 370, 412/2009, 10, 78/2010, 26, 247/2011). III. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Το Δημοτικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) του Δήμου..., με την 147/11.3.2014 απόφασή του, ενέκρινε, μεταξύ άλλων, δαπάνη ύψους 10.000,00 ευρώ για την προμήθεια ειδών γεύματος που θα προσφέρονταν σε δεξίωση, στο πλαίσιο εκδηλώσεων για την υποδοχή και ενθρόνιση του Μητροπολίτη... και... στις 29.3.2014, ψηφίζοντας προς τούτο συνολική πίστωση ύψους 20.000,00 ευρώ σε βάρος του Κ.Α. 02.10.00.6495.901 του προϋπολογισμού οικ. έτους 2014 του Δήμου. Ακολούθως, ο Δήμαρχος..., με την 20312/27.3.2014 απόφασή του, ανέθεσε απευθείας την ανωτέρω προμήθεια στην εταιρεία «Α.Ε.», με την οποία υπέγραψε την 20525/28.3.2014 σχετική σύμβαση, συνολικού συμβατικού τιμήματος 10.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ). Σύμφωνα με το αντικείμενο της σύμβασης αυτής, στην ανωτέρω φερόμενη ως δικαιούχο προμηθεύτρια εταιρεία ανατέθηκε η προμήθεια εδεσμάτων και παράθεση γεύματος 500 φιλοξενούμενων ατόμων, το οποίο θα περιελάμβανε τρία πιάτα (πρώτο πιάτο με ποικιλία πράσινων λαχανικών με άνηθο, ποικιλία θαλασσινών, ποικιλία λαχανικών και μανιτάρια σχάρας με σως βαλσάμικο, κυρίως πιάτο γιουβέτσι με καλαμαράκι με φρέσκια ντομάτα και για επιδόρπιο μήλο φούρνου με φυτική σαντιγύ και ποικιλία σιροπιαστών γλυκών), ποικιλία ψωμιών, κρασιά (175 φιάλες λευκού και ερυθρού οίνου), εμφιαλωμένα νερά και αναψυκτικά. Επίσης προσκομίζεται έγγραφο της Ιεράς Μητρόπολης...,... και..., υπογεγραμμένο από τον Πρωτοσύγκελλο Αρχιμανδρίτη κ., το οποίο περιλαμβάνει λίστα οκτώ (8) σελίδων με ονόματα των καλεσμένων που παρέστησαν στην επίμαχη δεξίωση. Ο Δήμος..., για την εκπλήρωση των ως άνω συμβατικών του υποχρεώσεων (βλ. το από 29.3.2014 Πρωτόκολλο Παραλαβής Προμηθειών της αρμόδιας Επιτροπής), επί
τη βάσει του 7/29.3.2014 τιμολογίου πώλησης αγαθών της προμηθεύτριας εταιρείας, ποσού 10.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ), εξέδωσε το επίμαχο ισόποσο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. IV. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προμήθεια εδεσμάτων και παράθεση γεύματος εκ μέρους του Δήμου στους 500 καλεσμένους της Αρχιεπισκοπής... για την ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτη δεν είναι νόμιμη, καθότι δεν προβλέπεται από γενική ή ειδική διάταξη νόμου και δεν ανάγεται στις αρμοδιότητες του Δήμου, υπό την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 75 του Δ.Κ.Κ.. Επίσης, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι ούτε λειτουργική, ούτε συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην καλύτερη εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου, καθόσον μέσω αυτής δεν προάγονται τα πολιτιστικά και κοινωνικοπολιτικά ενδιαφέροντα του ευρύτερου συνόλου των δημοτών, όπως προβλέπεται στο άνω άρθρο 37 παρ. 2α του ν. 3801/2009, ούτε άλλωστε αποδείχθηκε ότι η δαπάνη αυτή, με το ανωτέρω περιεχόμενο ειδών φιλοξενίας, ήταν αναγκαία ως παρεπόμενη για την επιτυχή διοργάνωση της τελετής ενθρόνισης του νέου Μητροπολίτη. Τουναντίον, όπως προκύπτει, η συγκεκριμένη δαπάνη αποτελεί κατ εξοχήν υποχρέωση της Ιεράς Μητρόπολης... και..., η οποία, είχε προεχόντως την ευθύνη της επιλογής και της σύνταξης της λίστας των προσκεκλημένων της δεξίωσης, καθώς και τη γενικότερη ευθύνη για την επιτυχή πραγματοποίηση της τελετής ενθρόνισης του νέου Μητροπολίτη. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά παραδοχή του λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι 297Α, οικονομικού έτους 2014, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού 10.000,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ - ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΥΛΟΥΜΠΙΝΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΓΚΑΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ