Περίληψη. Δείτε το πλήρες κείμενο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ TMHMA VΙΙ ΠΡΑΞΗ 98/2012

Transcript

1 Περίληψη Από καμία διάταξη της ισχύουσας νομοθεσίας δεν προβλέπεται ότι απαιτείται ως δικαιολογητικό του εντάλματος η προσφορά του αναδόχου, στη περίπτωση της απευθείας ανάθεσης. Δείτε το πλήρες κείμενο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ TMHMA VΙΙ ΠΡΑΞΗ 98/2012 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Τμήματος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Αντιπρόεδρο, τις Συμβούλους Ευαγγελία - Ελισάβετ Κουλουμπίνη και Κωνσταντίνα Ζώη (εισηγήτρια) και τους Παρέδρους Νεκταρία Δουλιανάκη και Γεώργιο Παπαϊσιδώρου, που μετέχουν με συμβουλευτική ψήφο. Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 3 Απριλίου Για να αποφανθεί, ύστερα από σχετική διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Βοιωτίας και του Δήμου..., αν πρέπει να θεωρηθεί το 378, οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου αυτού. Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου και Έλαβε υπόψη Την 38/ έγγραφη γνώμη του Αντεπιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Αντωνίου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Βοιωτίας, αρνήθηκε, με την 52/ πράξη της, να θεωρήσει το 378, οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού ευρώ, που εκδόθηκε στο όνομα της αναφερόμενης σε αυτό ως δικαιούχου εταιρείας «... Α.Ε.» και αφορά στην καταβολή της συμφωνηθείσας αμοιβής της, για την παροχή υπηρεσιών συνολικής συμβουλευτικής υποστήριξης του Δήμου σε θέματα αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών του, των επιχειρήσεων και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτού, κατ εφαρμογή του ν.3852/2010. Ως αιτιολογία της άρνησής της η Επίτροπος προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι: α) οι ανωτέρω εργασίες εμπίπτουν στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του προσωπικού που υπηρετεί στο Δήμο, το οποίο διαθέτει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για την εκτέλεσή τους, β) κατά το χρονικό διάστημα που συνήφθη η σύμβαση, ο Δήμος είχε ήδη προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την εφαρμογή του ν.3852/2010 και είχε ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του εντός των προβλεπόμενων ημερομηνιών που έθετε ο νόμος και γ) στα συνημμένα στο χρηματικό ένταλμα

2 δικαιολογητικά δεν υπάρχει η προσφορά της εταιρείας, καθώς και κανένα στοιχείο που να πιστοποιεί την ταυτότητα και την επάρκεια αυτής, για την πραγματοποίηση ενός τόσο σοβαρού έργου για τον Δήμο και μάλιστα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Δήμος..., με το 23538/ έγγραφο του Προϊσταμένου της Οικονομικής Υπηρεσίας του, επανυπέβαλε το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα για θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της εντελλόμενης με αυτό δαπάνης. Ειδικότερα, προέβαλε ότι οι υπηρεσίες αυτές είναι ειδικής φύσεως, ότι το υπηρετούν στο Δήμο προσωπικό δεν διέθετε τα απαιτούμενα προσόντα για την παροχή τους, ότι σε κάθε περίπτωση το προσωπικό αυτό ήταν ανεπαρκές και, τέλος, ότι πρόκειται για εξειδικευμένη εταιρεία στο χώρο των χρηματοοικονομικών συμβούλων και συμβούλων αναδιοργάνωσης. Επιπλέον ισχυρίστηκε ότι η ως άνω εταιρεία συνέδραμε στις διαδικασίες σύνταξης φακέλου για την αίτηση Διαχειριστικής Επάρκειας του Δήμου στην Ενδιάμεση Αρχή Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Η Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της, με συνέπεια να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την από έκθεσή της, στο Τμήμα αυτό, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 21 παρ. 1 του π.δ/τος 774/1980 (ΦΕΚ Α, 189) και 139 παρ. 1 του π.δ/τος 1225/1981 (ΦΕΚ Α, 304), σε συνδυασμό με την ΦΓ8/22431/ (ΦΕΚ Β, 1620) κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως τροποποιήθηκε με την ΦΓ8./52557/ (ΦΕΚ Β, 62/ ) όμοια απόφαση. II. Οι Ο.Τ.Α. α βαθμού στα πλαίσια των υποχρεώσεών τους, που απορρέουν από την εφαρμογή του ν.3852/2010, δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην ανάληψη των αναγκαίων δράσεων και ενεργειών και στην εξασφάλιση των απαραίτητων υλικοτεχνικών μέσων υλοποίησής τους. Οι δαπάνες δε αυτές πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να μην αντιτίθενται στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής τους. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των φορέων αυτών με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν δύνανται, για την άσκηση των ως άνω αρμοδιοτήτων τους, να διαθέτουν νομίμως πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην εκτέλεση εργασιών οι οποίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων τους, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, αφού αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση της οικείας υπηρεσίας. Κατ εξαίρεση, στο βαθμό που αυτό επιβάλλεται από τις αρχές της αναγκαιότητας και της αποδοτικότητας, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εργασιών ειδικής φύσεως, για την εκτέλεση των οποίων απαιτείται είτε προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, που δεν διαθέτει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, το ήδη υπηρετούν προσωπικό, είτε η χρήση τεχνικών μέσων που δεν διαθέτει ο οικείος δήμος (βλ. Πράξη VII Tμ. Ελ.Συν. 13/2012). III. Το β.δ. 17.5/ «περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α 114), ορίζει, στην παράγραφο 3 του άρθρου 21, ότι: «Τα Δικαιολογητικά έγγραφα εκάστης δαπάνης συντάσσονται εις διπλούν και προσαρτώνται εις τα σχετικά χρηματικά εντάλματα και τα στελέχη τούτων κατά τα ειδικώτερον εν άρθρ. 25, 26 και 28 οριζόμενα», στο άρθρο 25, ότι: «Εις παν χρηματικόν ένταλμα δέον να επισυνάπτεται υπ` ευθύνη των επιτετραμμένων την εκκαθάρισιν και εντολήν της δαπάνης οργάνων του δήμου παν δικαιολογητικόν έγγραφον εξ ου να προκύπτη σαφώς το δικαιώμα του πιστωτού του δήμου κατά βάσιν και ποσόν» και στο άρθρο 27, ότι: «Δια τα άνευ διαγωνισμού

3 εκτελούμενα υπό του δημάρχου ( ) έργα, εργασίας και προμηθείας ο δήμαρχος αποδίδει λογαριασμόν εις το δημοτικόν συμβούλιον εντός διμήνου από της περαιώσεως των έργων και εργασιών ή της ενέργειας των προμηθειών, βάσει των στελεχών, των εκδοθέντων σχετικών ενταλμάτων και των εν αυτοίς περιλαμβανομένων δικαιολογητικών και ιδίας προς τούτο συντασσομένης καταστάσεως περιλαμβανούσης: α) Τον αριθμόν του εκδοθέντος εντάλματος. β) Το κεφάλαιον, άρθρον και εδάφιον πιστώσεως εις βάρος της οποίας εξεδόθη το χρηματικόν ένταλμα, γ) Το ονοματεπώνυμον του δικαιούχου, δ) Την αιτιολογίαν της ενταλθείσης δαπάνης. ε) Το ποσόν της ενταλθείσης δαπάνης. στ) Το ποσόν της αρχικής πιστώσεως του προϋπολογισμού εις βάρος της οποιας εξεδώθη το ένταλμα.( )». Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι, εφόσον δεν υπάρχει αμφισβήτηση του δικαιώματος του πιστωτή του Δήμου κατά βάση και ποσό, δεν απαιτείται, ως νόμιμο δικαιολογητικό για τη θεώρηση χρηματικού εντάλματος, που αφορά σε απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, η προσφορά της εταιρείας στην οποία ανατέθηκαν οι υπηρεσίες. IV. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 269/ απόφαση του Δημάρχου... αποφασίστηκε να ανατεθεί απευθείας σε ιδιώτη σύμβουλο η παροχή υπηρεσιών για την υποστήριξη σε θέματα αναδιοργάνωσης του Καλλικρατικού Δήμου..., ο οποίος προέκυψε από τη συνένωση των πρώην Δήμων... και... (άρθρο 1 παρ. 2 περιπτ. 7 στοιχ. Α1 του ν.3852/2010). Για το σκοπό δε αυτό ψηφίστηκε με την 237/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου και η σχετική πίστωση, ύψους ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., σε βάρος του Κ.Α του προϋπολογισμού του Δήμου, οικονομικού έτους Ακολούθως, με την 385/ απόφαση του Δημάρχου και κατόπιν της από τεχνικής έκθεσης, ανατέθηκαν απευθείας στην εταιρεία «... ΑΕ», έναντι αμοιβής ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., οι εργασίες της παροχής συνολικής συμβουλευτικής υποστήριξης του Δήμου σε θέματα αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών του, των επιχειρήσεων και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτού, η οποία περιλαμβάνει τη διαρκή υποστήριξη του Δήμου και των φορέων της για την εφαρμογή του ν.3852/2010 και των προβλεπόμενων στον οδικό χάρτη άμεσων ενεργειών των Ο.Τ.Α. α βαθμού και των εξουσιοδοτικών διατάξεων. Σε εκτέλεση της απόφασης αυτής υπεγράφη μεταξύ του Δήμου... και της ως άνω εταιρείας η 13273/ σύμβαση, διάρκειας από έως και , για την πληρωμή δε της συμφωνηθείσας αμοιβής της αναδόχου, εκδόθηκε το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής, βάσει της από βεβαίωσης καλής εκτέλεσης εργασιών και του 302/ τιμολογίου παροχής υπηρεσιών της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας. V. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει, όσον αφορά τον πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια το περιεχόμενο της ως άνω συναφθείσας, μεταξύ του Δήμου... και της δικαιούχου του εντάλματος εταιρείας, σύμβασης, ποιες δηλαδή είναι οι συγκεκριμένες εργασίες, που ανατέθηκαν στην ανάδοχο, με αποτέλεσμα αυτή να είναι αόριστη και ως εκ τούτου να μην καθίσταται εφικτός ο έλεγχος, αν οι ανατεθείσες εργασίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων του Δήμου. Ειδικότερα, τόσο στην 13273/ σύμβαση, όσο και στην από τεχνική έκθεση της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου..., στην οποία έπρεπε να εξειδικεύονται οι προς ανάθεση υπηρεσίες ώστε να προσδιορίζεται επακριβώς το περιεχόμενο της σύμβασης, αναφέρεται ότι αντικείμενο των υπηρεσιών είναι η παροχή της συνολικής συμβουλευτικής υποστήριξης του Δήμου, σε θέματα αναδιοργάνωσης των επιχειρήσεων και των Ν.Π.Δ.Δ. αυτού, η οποία περιλαμβάνει τη διαρκή υποστήριξη του Δήμου και των φορέων του, για την εφαρμογή των προβλεπόμενων στον οδικό χάρτη

4 άμεσων ενεργειών των Ο.Τ.Α. α βαθμού και στον ν.3852/2010, σε συνδυασμό με τις προβλεπόμενες εξουσιοδοτικές διατάξεις. Από την έλλειψη δε επακριβούς προσδιορισμού και εξειδίκευσης των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν δύναται να διαπιστωθεί, αφενός, αν με βάση τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου υπηρετεί σε αυτόν προσωπικό το οποίο διαθέτει τα προσόντα και την κατάρτιση για την εκτέλεση των εργασιών και αφετέρου, αν πρόκειται για ειδικής φύσεως υπηρεσίες που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και συνεπώς εκφεύγουν των συνήθων καθηκόντων του υπηρετούντος προσωπικού. Σε κάθε δε περίπτωση, ο οδικός χάρτης άμεσων ενεργειών Ο.Τ.Α. α βαθμού, για την εφαρμογή του οποίου, μεταξύ άλλων, συνήφθη η σύμβαση παροχής υπηρεσιών (άρθρο 1 της σύμβασης), αποτελεί οδηγό και εργαλείο του Υπουργείου Εσωτερικών, με στόχο τη διασφάλιση της ομαλής μετάβασης των νέων φορέων της αυτοδιοίκησης και της αποτελεσματικής ολοκλήρωσης της περιόδου προσαρμογής στις νέες συνθήκες λειτουργίας τους. Στον οδικό αυτό χάρτη περιγράφονται αναλυτικά τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι Ο.Τ.Α. α βαθμού, καθώς και τα χρονικά πλαίσια εντός των οποίων πρέπει να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες ενέργειες, για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα διοίκησης, ενώ ο λόγος εκπόνησής του από το Υπουργείο Εσωτερικών ήταν η παροχή βοήθειας στους νεοσυσταθέντες Δήμους, για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του νέου νόμου με ίδια μέσα και με το υπηρετούν σε αυτούς προσωπικό. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, με τον οποίο προβάλλεται ότι κατά το χρονικό διάστημα που συνήφθη η σύμβαση, ο Δήμος είχε ήδη προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την εφαρμογή του ν.3852/2010 και είχε ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έθετε ο νόμος, είναι απορριπτέος, προεχόντως, ως αόριστος, καθόσον δεν αναφέρονται τα συγκεκριμένα εφαρμοστικά μέτρα που φέρεται ότι έλαβε ο Δήμος για το σκοπό αυτό. Ανεξαρτήτως όμως τούτου, από τις δημοσιευθείσες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου προκύπτει πράγματι ότι είχε πραγματοποιηθεί μερική προσαρμογή του νέου Δήμου στον «Καλλικράτη» ήδη πριν την ημερομηνία σύναψης της σύμβασης. Συγκεκριμένα, με την 59Α/2011/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (ΦΕΚ 1238 Β / ) «Συγχώνευση - σύσταση Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «ΣΧΟ ΛΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗ ΜΟΥ...» συγχωνεύτηκαν οι σχολικές επιτροπές των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων σε ένα Ν.Π.Δ.Δ., με την 59Β/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (ΦΕΚ 1237 Β / ) «Συγχώνευση- σύσταση Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «ΣΧΟ ΛΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗΜΟΥ...» συγχωνεύτηκαν οι σχολικές επιτροπές των γυμνασίων και λυκείων σε ένα Ν.Π.Δ.Δ., ενώ, τέλος, με την 55/ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (ΦΕΚ 1238 Β / ) «Συγχώνευση- σύσταση Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Κ.Α.Π.Η. -ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ - ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΔΗΜΟΥ...» συγχωνεύτηκαν σε ένα Ν.Π.Δ.Δ. βρεφονηπιακοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, Κ.Α.Π.Η., δημοτικά ωδεία κ.ά. Εξάλλου, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, καθώς από καμία διάταξη της ισχύουσας νομοθεσίας δεν προβλέπεται ότι απαιτείται ως δικαιολογητικό του εντάλματος η υποβληθείσα προσφορά της εταιρείας στην οποία ανατέθηκαν οι υπηρεσίες, ενώ περαιτέρω, ουδεμία αμφιβολία καταλείπεται ως προς την ταυτότητα της αναφερόμενης στο χρηματικό ένταλμα ως δικαιούχου εταιρείας, καθώς αυτή προκύπτει σαφώς από το τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, στο οποίο αναγράφονται τα στοιχεία της. Τέλος, απαραδέκτως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι στα συνημμένα δικαιολογητικά του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος έπρεπε να επισυνάπτεται κάποιο έγγραφο που να πιστοποιεί την επάρκεια της εταιρείας, για την εκ μέρους της ανάληψη και

5 πραγματοποίηση των ανατεθεισών σε αυτήν υπηρεσιών, καθώς ο λόγος αυτός αφορά στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης που δεν δύναται να ελεγχθεί από το Τμήμα. VI. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 378, οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΖΩΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΜΑΡΙΑ ΕΞΑΡΧΟΥΛΑΚΟΥ