1 ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ («ΦΙΝΑΛΕ» ( Ή «ΟΞΑΣΤΙΚΟ») (Από το «Ανάγνωσµα Τρίτο» του έργου «Άξιον Εστί» Σε στίχου Οδυσσέα Ελύτη και µουσική Μίκη Θεοδωράκη Το τελευταίο αυτό µέρο του έργου «Άξιον Εστί» χτίζεται πάνω στην εναλλαγή µεταξύ κοµµατιών βασισµένα στον ελληνικότατο Τσάµικο ρυθµό, λυρικά αναγνώσµατα τύπου recitativ recitativο από τον Ψάλτη και δυναµικά περάσµατα σε µέτρο 5/4, µε την στιγµιαία παρέµβαση του Αναγνώστη. Στα πλείστα µέρη δεσπόζει η Χορωδία, είτε δίφωνη είτε τετράφωνη, ενώ ο ρόλο τη ορχήστρα είναι εξίσου σηµαντικό, µε έµφαση κυρίω στα λα κά ή τα άλλα όργανα (όπω η κιθάρα, τα µαντολίνα, το σαντούρι και τα κρουστά) τα οποία συνοδεύονται ακατάπαυστα από τα συµφωνικά όργανα. Στο µέρο αυτό, γνωστό και ω «Φινάλε», ο Θεοδωράκη και ο Ελύτη «ταξιδεύουν από άλλου δρόµου για τον ίδιο προορισµό», µετατρέποντα το «δυνατό µπλε τη ελληνική θάλασσα σε ήχο και µουσική» (Ιουλίτα Ηλιοπούλου, εισαγωγικό σχόλιο στην αυθεντική παρτιτούρα, εκδόσει Ρωµανό ). Το µέρο αυτό αποτελεί, θα λέγαµε, µια θριαµβευτική κατάληξη σε ένα «µετασυµφωνικό έργο», όπω αποκαλεί και ο ίδιο ο συνθέτη το «Άξιον Εστί» και δίκαια αποκαλείται «οξαστικό». Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΧΟΡΩ ΙΑΣ Όταν κάποιο φέρνει στο µυαλό του το τελευταίο µέρο του «Άξιον Εστί» είναι δύσκολο να µην ηχήσουν πρώτα στα αυτιά του οι φωνέ των χορωδών. Το «Φινάλε» αποτελεί δεκαπέντε ή και περισσότερα λεπτά σχεδόν ακατάπαυστη (µε ελάχιστε εξαιρέσει ) χορωδιακή απόδοση. Αν και όλα σχεδόν τα µέσα (λα κά ΚΑΙ συµφωνικά όργανα καθώ και φωνέ ) πλην του λα κού τραγουδιστή ενοποιούνται, είναι ο Χορωδιακό ήχο που κυριαρχεί και εντείνεται. Όλα τα πιο πάνω στοιχεία
2 συνδράµουν, όπω έχουµε πει, σε αυτό το «Νέο Μουσικό Κόσµο» και στον «µετασυµφωνικό» χαρακτήρα του έργου, σύµφωνα µε τον Θεοδωράκη. ΑΛΛΑΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Και πάλι εδώ ο συνθέτη επεξεργάζεται τον στίχο του ποιητή µε τρόπο παρόµοιο µε αυτό τον οποίο χρησιµοποίησε στο κοµµάτι «Τα Θεµέλιά Μου». Αποφεύγει, όµω, τι αλλαγέ µέτρου στα ρυθµικά µέρη (Τσάµικο και 5/4) και επιµένει µάλλον να «παρατονίζει» κάποιε «ασήµαντε» συλλαβέ προκειµένου να τονίσει τι «σηµαντικέ» συλλαβέ και να µείνει καθαρά στο µέτρο µε το οποίο ξεκίνησε το κοµµάτι. Για παράδειγµα στο µέτρο 121 ο στίχο «Τα νησιά µε το σπόνδυλο κάποιανου ία» µελοποιείται µε τρόπο έτσι ώστε µη τονισµένε συλλαβέ του κειµένου (π.χ. η συλλαβή «-λο» τη λέξη «σπόνδυλο») να πέφτουν σε τονισµένα µετρικά σηµεία. Πιο κάτω παρουσιάζεται η συγκεκριµένη «ανάθεση» στίχου σε µελωδία εντό του µέτρου 3/4 από τον Θεοδωράκη. Μια άλλη πιο ορθολογιστική «ανάθεση» του στίχου σε ρυθµό και µελωδία από τον Θεοδωράκη (βάσει του στυλ του το οποίο αναδείχτηκε µέσα από τα προηγούµενα µέρη του «Άξιον Αστί») θα ήταν, για παράδειγµα, η αλλαγή µέτρου από 2/4 σε 3/4 ω ακολούθω : Είναι, πάντω, αξιοσηµείωτη η απουσία αλλαγών µέτρου σε αυτό το µέρο, αν αναλογιστεί κανεί ότι ο συνθέτη τόσο στα δύο προηγούµενα
3 αναλυµένα µέρη («Τα Θεµέλιά µου» και «Ανοίγω το Στόµα µου») όσο και σε άλλα µέρη του έργου καταφεύγει πολύ συχνά σε αυτέ. Μάλλον εδώ ο Θεοδωράκη θέλει πρώτιστα και απρόσκοπτα να αφιερωθεί εντελώ στον χορευτικό χαρακτήρα του Τσάµικου, µη δίνοντα έµφαση στη συντήρηση του τονισµού των λέξεων, όπω θα έκανε π.χ. σε ένα περισσότερο βυζαντινό ή λυρικό µέρο. ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΦΙΝΑΛΕ Το Φινάλε αναλύεται ω εξή : Ενότητα Α Μέτρο 1: 1 Tempo di Tsamikos (τέταρτο=100). Ο στίχο «Αξιον Εστί το Φω και η Πρώτη Χαραγµένη στην Πέτρα Ευχή του Ανθρώπου») µελοποιείται στη Φα Μείζονα είζονα, µε τη διαρκή ενέργεια και συµµετοχή όλων των συντελεστών (λα κή και συµφωνική ορχήστρα και πιάνο) και την κυριαρχία τη δίφωνη Χορωδία ορωδία. εσπόζει ακατάπαυστα το ρυθµικό σχήµα του παραδοσιακού Τσάµικου Χορού σε τρία τέταρτα. Είναι σηµαντική η δήλωση του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη στι εισαγωγικέ σηµειώσει του στην αυθεντική παρτιτούρα των Εκδόσεων Ρωµανό ότι στο «Φινάλε» του «Άξιον Εστί» χρησιµοποιεί τα βιολιά σαν κρητική λύρα.
4 Μέτρο 70: Lento (τέταρτο=58) Η νέα τονικότητα (Σι Ελάσσονα), ο νέο στίχο «Ο Μα στρο, ο Λεβάντε, ο Γαρµπή» σε δύο τέταρτα και βέβαια ο λυρισµό του Ψάλτη πάνω από τα αρπίσµατα των κιθάρων και τα τρέµολα των εγχόρδων δηµιουργούν ένα άλλο χαλαρό και συνάµα µεγαλόπρεπο ύφο, το οποίο σύντοµα αλλάζει και πάλι. Είναι ξεκάθαρη η παραποµπή του Θεοδωράκη στο στυλ του recitativ recitativο ο, ενό είδου µελωδική απαγγελία του σολίστα µε απαλή συγχορδιακή συνοδεία, το οποίο παρεµβάλλεται ενδιάµεσα των άριων και των χορωδιακών µερών σε µια όπερα.
5 Εδώ, βέβαια, παραλείπεται η Χορωδία. Η ελευθερία του ρυθµού στο Lento, όπω και στo οπερατικό recitativo, προβάλλει ω έντονα αντίθετη προ του αυστηρού και σταθερού τονισµού του Τσάµικου Χορού. Μέτρο 80: Tempo Primo (τέταρτο=100). Επικρατούν το ίδιο ύφο, ρυθµό ενορχήστρωση και τονικότητα (Φα Μείζονα) όπω και στο αρχικό Τσάµικο, αλλά µε νέο στίχο αποδοσµένο από την Χορωδία, ξεκινώντα «Άξιον Εστί το Ξύλινο Τραπέζι, το Κρασί το Ξανθό µε την Κηλίδα του Ήλιου». Μέτρο 149: Lento (τέταρτο=58). Έχουµε εδώ µια επανάληψη του προηγούµενου Lento σε Σι Ελάσσονα, αλλά µε τον στίχο «Η Σίφνο, η Αµοργό, η Αλόνησο...» να εκτελείται από τον Ψάλτη. Μέτρο 159: Tempo Primo (τέταρτο=100). Με την εισαγωγή του νέου µέτρου πέντε τέταρτα, τη νέα τονικότητα (Λα Ελάσσονα), και κυρίω τη ρυθµική επεξεργασία, µε έµφαση στα ενεργητικά δέκατα έκτα των εγχόρδων µε δοξάρι (πλην του κοντραµπάσου), ο στίχο «Άξιον Εστί στο Πέτρινο Πεζούλι Αντίκρυ του Πελάγου η Μυρτώ να Στέκει» φαντάζει πολύ διαφορετικό. Μετά από µια unison αρχή, εισάγεται η τετράφωνη Χορωδία (έναντι τη προηγούµενη δίφωνη ) η οποία δίνει και µια ιδιαίτερη µεγαλοπρέπεια στο µέρο αυτό. Συνοπτικά: Τα πρώτα 174 µέτρα του «Φινάλε» αποτελούνται από µια έναλλαγή µεταξύ του πιο ζωντανού Τσάµικου που εκτελείται από τη Χορωδία και του πιο αργού και ελεύθερου Lento, που εκτελείται από τον Ψάλτη. Υπάρχουν ξεκάθαρε ενορχηστρωτικέ, µετρικέ αλλά και τονικέ αντιθέσει. To τελευταίο µέρο (Tempo Primo) τη πρώτη αυτή ενότητα του «Φινάλε» µπορεί να θεωρηθεί είτε ω ένα καινούργιο
6 µέρο, είτε ω µια παραλλαγή, αφού παραπέµπει στην ίδια αρχική µελωδία, βασίζεται στον ίδιο στίχο του Τσάµικου («Άξιον Εστί») και µένει στο ίδιο tempo ( tempo primo, τέταρτο=100) παρότι διαφοροποιείται αισθητά σε µέτρο (πέντε τέταρτα) και ενορχήστρωση. Και πάλι εκτελείται από την Χορωδία. Ενότητα Β Μέτρο 175: Meno Mosso (τέταρτο=80). Λίγο πριν την κλιµάκωση του «Φινάλε» του έργου «Άξιον Εστί» εισάγεται ένα αρκετά ξεχωριστό µέρο µε την τετράφωνη Χορωδία να απαγγέλλει σε νότε Λα και Μι (υπονοώντα την κλίµακα Λα αλλά χωρί καθορισµό µείζονα ή ελάσσονα ). Η χορωδία αποδίδει γρήγορε αξίε σε ένταση fortissimo «Άξιον Εστί Εορτάζοντα τη Μνήµη των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτη» και µε την ορχήστρα σχεδόν να αποσύρεται. Μέτρο 182: Andante (τέταρτο=60). Περνώντα πια στην τονικότητα τη Λα Μείζονο, η ένταση κλιµακώνεται πάνω στον στίχο «Χαίρε η Καιοµένη και Χαίρε η Χλωρή», ενώ στην κλιµάκωση συµβάλλει τα µέγιστα η ορχήστρα µε τα τρέµολα σε σαντούρι, κρουστά και έγχορδα. Αφού ο Θεοδωράκη καταφεύγει ξανά και µετά από παρατεταµένη αποχή στι αλλαγέ µέτρου (από τα αρχικά δύο τέταρτα σε τρία τέταρτα στο µέτρο 189) η κορώνα πάνω στην τελευταία συλλαβή τη λέξη
7 «σπαθί» προκύπτει στο µέτρο 194 και σε νέο µέτρο (τέσσερα τέταρτα). Η Χορωδία εµπλέκεται ακολούθω (µέτρα 196-209) σε ένα ρυθµικό διάλογο µε τον Αφηγητή, σε ένταση fortissimo, µε νέε εναλλαγέ µέτρου, µε γρήγορε αξίε και µε την συνοδεία µακρών φθόγγων από το πιάνο, το σαντούρι και διάφορα κρουστά. Μέτρο 210: Andante Molto (τέταρτο=56). Το µέρο αυτό αποτελεί τον µοναδικό ύµνο του Ψάλτη σε όλο το «Φινάλε» πάνω στον στίχο «Άξιον Εστί το Χώµα που Ανεβάζει µια Οσµή Κεραυνού Σαν Από Θειάφι Ουρανού». Ξεκάθαρε είναι οι βυζαντινέ επιδράσει, όπω η ύπαρξη δρόµων και µελισµάτων, οι οποίε είναι διάχυτε σε ολόκληρο το έργο (δε «Τα Θεµέλιά Μου»), αλλά σηµειωτέο είναι και ο λυρισµό του Ψάλτη (µέτρα 218-222). Συνοπτικά: Από την Ενότητα Β απουσιάζει οποιοδήποτε λα κό χορευτικό στοιχείο, όπω είναι ο ρυθµό του Τσάµικου ή κάποιου άλλου χορού, και συντηρείται ο ρόλο τόσο του Αφηγητή όσο και του Ψάλτη στο «Άξιον Εστί». Επίση, ενδυναµώνεται ακόµη περισσότερο η ποίηση, µέσα από τα ξεκάθαρα χορωδιακά περάσµατα µε τη ρυθµική απαγγελία. Ενότητα Γ Μέτρο 228: Tempo di Tsamikos (τέταρτο=100). Το αρχικό Τσάµικο σε Φα Μείζονα, το οποίο αποτέλεσε θεµέλιο λίθο τη Ενότητα Α επανέρχεται, µε όλα τα γνωστά στοιχεία του, σε στίχο «Άξιο Εστί το Χώµα που Ανεβάζει µιαν Οσµή Κεραυνού σαν Από Θειάφι» να εκτελείται από τη Χορωδία. Μέτρο 297: Lento (τέταρτο=56). Και αυτό το µέρο επαναλαµβάνει τον εαυτό του σε Σι ελάσσονα και στυλ re recitativo citativo από τον Ψάλτη, αλλά ξεκινώντα µε τον στίχο «Η Έρση, η Μυρτώ, η Μαρίνα». Μέτρο 307: Tempo Primo (τέταρτο=100). Μέχρι και το µέτρο 240 το µέρο αυτό χτίζεται µε τρόπο πανοµοιότυπο (µετρικά, τονικά και ενορχηστρωτικά) όπω και τα µέρη Tempo Primo τη Ενότητα Α πάνω
8 στον στίχο «Άξιον Εστί το Αναίτιο το άκρυ, Ανατέλλοντα Αργά στα Ωραία Μάτια». Η Χορωδία ορωδία, µέτα από το unison ξεκίνηµα του στίχου «Άξιον Εστί» συνεχίζει να τραγουδά σε τετράφωνη εναρµόνιση, µέχρι το µέτρο 341 όπου προκύπτει ο νέο και σηµαδιακό στίχο «Νυν το Αγρίµι τη Μυρτιά, Νυν η Κραυγή του Μάη, Αιέν η Άκρα Συνείδηση» και ο οποίο αποδίδεται και πάλι µε διφωνία σε πέµπτε (Λα και Μι). Μέτρο 359: Lento. Η προηγουµένη τονικότητα τη Λα (µε την απουσία, όµω, τη τρίτη τη κλίµακα ), επιβεβαιώνεται τώρα ω Λα Μείζονα και το µέρο αυτό αποτελεί το µόνο Lento όπου ο στίχο αλλάζει και αποδίδεται µεγαλόπρεπα από την τετράφωνη Χορωδία: «Αιέν ο Κόσµο ο Μικρό και Αιέν ο Κόσµο ο Μικρό ο Μέγα!» Βλέπουµε, δηλαδή, ότι ενώ σε όλα τα Lento εξυµνήθηκαν τα νησιά τη Ελλάδα, τα στοιχεία τη φύση (όπω οι άνεµοι) και τα ελληνικά ονόµατα των κοριτσιών, εδώ το Lento λειτουργεί ω µια καταληκτική coda ολόκληρου του «Φινάλε», µε εξαιρετικά πλούσια και κυρίω οµοφωνική υφή και βέβαια το περίφηµο δοξαστικό ύφο του Θεοδωράκη. Το «Φινάλε» κλείνει µε ένα ritartando και µια κορώνα πάνω στην τελευταία συλλαβή.
9 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Η ΜΟΡΦΗ του ΦΙΝΑΛΕ του «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» (Συσχέτιση µε τα Φωνητικά Μέσα και την Ποίηση) ΕΝΟΤΗΤΑ Α Τσάµικο Lento Τσάµικο Lento 5/4 Άξιον Εστί Άνεµοι Άξιον Εστί Νησιά Αξιον Εστί Χορωδία Ψάλτη Χορωδία Ψάλτη Χορωδία ΕΝΟΤΗΤΑ Β Άξιον Εστί Χαίρε Άξιον Εστί Χορωδία (Μελωδ. Απαγγ.) Χορωδία (Ρυθµ. ιάλ. µε Αφηγητή) Ψάλτη (Ύµνο ) ΕΝΟΤΗΤΑ Γ Τσάµικο Lento 5/4 Lento Άξιον Εστί Κορίτσια Άξιον Εστί και Νυν Αιέν ο Κόσµο Χορωδία Ψάλτη Χορωδία Χορωδία ( οξαστ.)
10 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ Ο ΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΦΗΤΙΚΟΝ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το φω και η πρώτη Χαραγµένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπου Η αλκή µε στο ζώο που οδηγεί τον ήλιο Το φυτό που κελάηδησε και βγήκε η µέρα Η στεριά που βουτά και υψώνει αυχένα Ένα λίθινο άλογο που ιππεύει ο πόντο Οι µικρέ κυανέ φωνέ µυριάδε Η µεγάλη λευκή κεφαλή Ποσειδώνο ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνε Που σηκώνουν το πέλαγο σαν Θεοτόκο Που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια Που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται Οι αγένειοι δόκιµοι τη τρικυµία Οι δροµεί που διάνυσαν τα ουράνια µίλια Οι Ερµήδε µε το µυτερό σκιάδι Και του µαύρου καπνού το κηρύκειο
11 Ο Μαίστρο, ο Λεβάντε, ο Γαρµπή Ο Πουνέντε, ο Γραίγο, ο Σιρόκο Η Τραµουντάνα, η Όστρια ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ξύλινο τραπέζι Το κρασί το ξανθό µε την κηλίδα του ήλιου Του νερού τα παιχνίδια στο ταβάνι Στη γωνιά το φυλλόδεντρο που εφηµερεύει Οι λιθιέ και τα κύµατα χέρι µε χέρι Μια πατούσα που σύναξε σοφία στην άµµο Ένα τζίτζικα που έπεισε χιλιάδε άλλου Η συνείδηση πάµφωτη σαν καλοκαίρι ΤΑ ΝΗΣΙΑ µε το µίνιο και µε το φούµο Τα νησιά µε το σπόνδυλο κάποιανου ία Τα νησιά µε του έρηµου ταρσανάδε Τα νησιά µε τα πόσιµα γαλάζια ηφαίστεια Στο µελτέµι τα ορτσάροντα µε κόντρα-φλόκο Στο γαρµπή τα αρµενίζοντα πόντζα-λαµπάντα Έω όλο το µάκρο του τ αφρισµένα Με λιτρίδα µαβιά και µε ηλιοτρόπια Η Σίφνο, η Αµοργό, η Αλόννησο Η Θάσο, η Ιθάκη, η Σαντορίνη Η Κώ, η Ιό, η Σίκινο
12 ΑΞΙΟΝ ΑΣΤΙ στο πέτρινο πεζούλι Αντικρύ του πελάγου η Μυρτώ να στέκει Σαν ωραίο οκτώ ή σαν κανάτι Με την ψάθα του ήλιου στο ένα χέρι Το πορώδε και άσπρο µεσηµέρικου και Ιουλίτη Ένα πούπουλο ύπνου που ανεβαίνει Το σβησµένο χρυσάφι µε του πυλώνε και το κόκκινο άλογο που δραπετεύει ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ εορτάζοντα τη µνήµη Των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτη Ένα θαύµα να καίει στου ουρανού τ αλώνια Ιερεί και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε Χαίρε η Καιοµένη και χαίρε η Χλωρή Χαίρε η Αµεταµέλητη µε το πρωραίο Σπαθί Χαίρε η που πατεί και τα σηµάδια σβήνονται Χαίρε η που ξυπνά και τα θαύµατα γίνονται Χαίρε του Παραδείσου των βυθών η Αγρία Χαίρε τη ερηµιά των νησιών η Αγία Χαίρε η Ονειροτόκο χαίρε η Πελαγινή Χαίρε η Αγκυροφόρο και η Πενταστέρινη
13 Χαίρε µε τα λυτά µαλλιά η χρυσίζοντα τον άνεµο Χαίρε µε την ωραία λαλιά η δαµάζοντα το αίµονα Χαίρε που καταρτίζει τα Μηναία των Κήπων Χαίρε που αρµόζει τη ζώνη του Οφιούχου Χαίρε η Ακριβοσπάθιστη και Σεµνή Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χώµα που ανεβάζει µιαν οσµή κεραυνού σαν από θειάφι του βουνού ο πυθµένα όπου θάλλουν οι νεκροί άνθη τη αύριον Μια νυχτό Ιουνίου η νηνεµία Γιασεµιά και φουστάνια στο περιβόλι Το ζωάκι των άστρων που ανεβαίνει Τη χαρά η στιγµή λίγο πριν κλάψει ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ η πόα τη ουτοπία Τα κορίτσια οι παραπλανηµένε Πλειάδε Τα κορίτσια τα Αγγεία των Μυστηρίων Τα γεµάτα ω πάνω και τ απύθµενα
14 Τα στυφά στο σκοτάδι κι όµω θαύµα Τα γραµµένα στο φώ και όµω µαυρίλα Τα στραµµένα επάνω του όπω οι φάροι Τα ηλιοβόρα και τα σεληνοβάµονα Η Έρση, η Μυρτώ, η Μαρίνα Η Ελένη, η Ρωξάνη, η Φωτεινή Η Άννα, η Αλεξάνδρα, η Κύνθια ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το αναίτιο δάκρυ Ανατέλλοντα αργά στα ωραία µάτια Των παιδιών που κρατιούνται χέρι-χέρι Των παιδιών που κοιτάζονται και δεν µιλιούνται Των ερώτων το τραύλισµα πάνω στα βράχια Ένα φάρο που εκτόνωσε αιώνων θλίψη Το τριζόνι το επόµενο καθώ η τύψη Και το µάλλινο έρηµο µέσα στ αγιάζι ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χέρι που επιστρέφει Από φόνο φριχτόν και τώρα ξέρει Ποιο αλήθεια ο κόσµο που υπερέχει Ποιο το «νυν» και ποιο το «αιέν» του κόσµου: ΝΥΝ το αγρίµι τη µυρτιά Νυν η κραυγή του Μάη ΑΙΕΝ η άκρα συνείδηση Αιέν η πλησιφάη
15 Νυν νυν η παραίσθηση και του ύπνου η µιµική Αιέν αιέν ο λόγο και τη Τρόπι η αστρική Νυν των λεπιδοπτέρων το νέφο το κινούµενο Αιέν των µυστηρίων το φω το περιιπτάµενο Νυν το περίβληµα τη Γη και η Εξουσία Αιέν η βρώση τη Ψυχή και η Πεµπτουσία Νυν τη Σελήνη το µελάγχρωµα το ανίατο Αιέν το χρυσοκύανο του Γαλαξία σελάγισµα Νυν των λαών το αµάγαλµα και ο µαύρο Αριθµό Αιέν τη ίκη το Άγαλµα και ο µέγα Οφθαλµό Νυν η ταπείνωση των Θεών Νυν η σποδό του Ανθρώπου Νυν Νυν το µηδέν Και Αιέν ο κόσµο ο µικρό, ο Μέγα!