TEl ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

V3J TEl ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Τμήμα ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Επιβλέπων : ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ " Υγιεινή και Ασφάλεια στον χώρο παραγωγής στην Καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΣΑΛΔΑΡΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Αρ. Μητρώου 1602 ΜΟΥΡΑΤΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Αρ. Μητρώου 2369 ΚΑΒΑΛΑ, 2007

Στις Οικογένειες μας

Πρόλογος Σήμερα έχει γίνει ευρέως αποδεκτό ότι οι καλές συνθήκες εργασίας αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Ο σύγχρονος εργαζόμενος έχει κάθε δικαίωμα να απολαμβάνει ικανοποιητικών συνθηκών προστασίας της υγείας και της ασφάλειας του. Συγχρόνως, ο εργοδότης υποχρεούται να του τις προσφέρει γνωρίζοντας ότι η δημιουργία ενός ευνοϊκού εργασιακού περιβάλλοντος είναι προς όφελος της ίδιας της επιχείρησης. Ανάπτυξη-ανταγωνιστικότητα και απασχόληση καθίσταται λοιπόν το αδιαίρετο τρίπτυχο μιας Ευρώπης που προσπαθεί με επιτυχία να συνδυάσει την οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική προστασία. Στη χώρα μας παρά τις προόδους των τελευταίων δύο δεκαετιών, οι κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων παραμένουν ακόμη υψηλοί. Τα τελευταία 50 χρόνια του αιώνα που έφυγε είχαμε στην Ευρώπη περίπου 500.000 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα. Κάθε χρόνο 10 εκατ. εργαζόμενοι ήταν θύματα εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Το ίδιο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα τα ατυχήματα ήταν περίπου 2.000.000 με τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Συγκεκριμένα, σε έρευνα που εκπονήθηκε το 1997 από το Ιδρυμα του Δουβλίνου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας: το 80% των Ελλήνων ερωτηθέντων εργαζομένων θεωρεί ότι η εργασία επηρεάζει την υγεία τους το 50% υποφέρει από επαγγελματικό άγχος, ενώ το 47% βρέθηκε να εισπνέει ατμούς χημικών και το 32% να χειρίζεται επικίνδυνες ουσίες. Τα στοιχεία αυτά δεν είναι διόλου ικανοποιητικά συγκρινόμενα με το μέσο όρο των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναλογιζόμενοι λοιπόν, τον ανθρώπινο πόνο των εργατικών ατυχημάτων και τις επιπτώσεις των επαγγελματικών ασθενειών, συνειδητοποιούμε την επιτακτική ανάγκη της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στη χώρα μας.

Ευχαριστίες Για την πραγματοποίηση της παρούσας πτυ5μακης εργασίας ευχαριστώ θερμά: Τον κ, Βασίλειάδη Κωνσταντίνο, χημικό μηχανικό καθηγητή του τμήματος τεχνολογία πετρελαίου και φυσικού αερίου που είχε την επίβλεχ /η της παρούσας πτυχιακής εργασίας για την ανάθεση του θέματος την καθοδήγησή του και την αψογη συνεργασία Τον κ, Μελίδη Ιωάννη. Διπλωματούχο Αεροναυπηγό Μηχανολόγο Μηχανικό και Στέλεχος της Συνεταιριστικής Βιομηχανίας Καπνού, για την πολύτιμη βοήθειά του, καθώς αφιέρωσε χρόνο από την εργασία του για να μας ενημερώσει για τις εργασίες σε κάθε τμήμα και να απαντήσει σε όλες τις ατιορίες και τους προβληματισμούς μας. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω : Τους γονείς μας, για την αμέριστη ηθική και υλική υποστήριξη που μου έδειξαν σε όλη τη διάρκεια των σπουδών μου και την ανοχή τους όλα αυτά τα χρόνια. Τσαλόαψιδης Γιώργος Μουρατη Χρυσαν(/η Καβαλα. 2007

Περιεχόμενα Π ρόλογος... I Ευχαριστίες...II Πίνακας Περιεχομένοιν...1 Περίληψη... 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Νομοθετικό Πλαίσιο Υγιεινής και Ασφάλειας τοιν Εργα,ζομένιον 1.0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 1.1 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (Ν. 1568 85 & Π.Δ. 17 96)...4 1.2 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΈΓΓΡΑΦΑ...9 1.3 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ...9 Υπογρί^ώσεκ... 9 Δικαιώματα... 10 1.4 ΘΕΣΜΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ...11 1.4.1 Εκλογή και Αρμοόιότητκς Επηροπής Υγιεινής και Ασφάλειας Εργαζομένων (Ε.Υ.Α.Ε.)... 11 Εκλονή RY.A.E...11 Αρμοόιότητκ w c Ε. Υ.Α.Ε...14 1.4.2 Τεχνικός Ασφαλείας...15 > Προσόντα τεννικού ασιοαλείαί:...15 Καθήκοντα τεννικού ασιοαλείας... 16 1.4.3 Γιατρός Εργασίας... 18 ; Προσόντα νιατοού ερνασίαι: και βοηθητικού προσωπικού...18 Καθήκοντα νιατοού ερνασίας...19

I Σηνκρνίχσίίχ τι:γ\ίκοί> (χσνη'χλι.κχ^ και νιατρού ί.ρνασία; ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΕΥΤΕΡΟ: Προληπτικά Μέτρα Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας 2.0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...21! Το κόστοζ πρόληψηζ και μη πρόληψηζ...22 2.1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΑΗΨΗ ΤΟΥ ΕΠΑΠΈΑΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ...23 2.1.1 Λήψη Μίτρων...23 Α ρ ϊέζ Πρόληψης... 24 2 Λ.2 ϋ Ρόλος των Εργαζομένων στην Πρόληψη των Επαγγκλυαχικών Κινδύνων... 25 Διαβούλευση Και Συααετοηϊ Των Ερναζοαένων...25 Ε\ ηρέρωση Των Εοναζυρένων...26 Εκπαίδευση Των Ερναζυρένων...26 2.1.3 Πρώτες Βοήθειες Πυρασφάλεια Εκκένωση Των Χώρων...27 2.1.4 Ενέργειες Σε Περίτττωση Άμεσου Και Σοβαρού Κινδύνου...28 2.1.5 ΠροστουσίαΑπό Φυσικούς Χημικούς Και Βιολογικούς Παράγοντες... 28 Τετνικά και οονανωτικά αέτοα...29 Ιατρικός 0/j.yr(K των ερναζορένων...29 Εκτίρηση των κινδύνων...29 Εΐ ηρέρωση των ερναζυιιένων...30 2.2 ΕΞΟΠΑΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 30 Βασικές Έννοιες...30 Γενικοί Κανόνες Για Τους Εςοπλισαυύς Ερνασίας... 30 2.2.1 Ελάχιστες Προδιαγραφές Του Εξοπλισμού... 31 Διατάξεις Ασωα/Μας Και Προστασίας...32 Οι Προφυλακτήρες Και τα Συστήρατα Προστασίας...32 Φωτισρός...32

Συστήιιατα LwaveouQt)...33 Συντήρηση...33 Ηλεκτρικοί Κίνδυνοι... 33 2.3 ΜΕΣΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ...33 Βασικές Έιψοιε^... 33 Γενικός Κανόνας Χρήσης Μέσων Ατοαικής Προστασίας... 34 2.3.1 Γενικές Αρχές...34 Π ω ςλ ύολονείται η Ανάνκη Χρήσης Των Μ. Α. Π....35 2.3.2 Κατασκευή Και Κυκλοφορία Μ.Α.Π....35 Κατασκευή Μ έσων Ατοαικής Προστασίας...35 Οδηνίες Κατασκευαστή Για Μέσα Ατοαικής Προστασίας... 36 2.4 ΧΕΙΡΟΝΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΦΟΡΤΙΩΝ...36 Βασικές Έννοιες... 36 Γενικές Α ργές...37 Εκπαίδευση Και Ενηρέρωση Των EpryaCouKi tuv...37 2.5 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΟΡΥΒΟ... 38 2.5.1 θόρυβος - Το Πρόβλημα Και Οι Επιπτώσεις...38 2.5.2 Αντιμετώπιση Του Θορύβου... 39 2.6 Χώροι Εργασίας... 39 2.6.1 Γενικές Υποχρεώσεις Εργοδοτών... 40 2.6.2 Ελάχιστες Προδιαγραφές Ασφάλειας Και Υγείας Των Χώρων Εργασίας...40 Σταθερότητα. Στερεότητα. Αιτοτή και Ευστάθεια των κτιρίων...40 Ηλεκτρική Ενκατάσταση... 4ι Οδοί Αιαιουνής Και Έςοδοι Κινδύνου... 41 Πυρανίπ ευση Και Πυρόσϋεση 41 Εςαεοισαός Κλειστών Χώρων Εονασίας 42 Απανωτή Επικίνδυνων Παρανόντων...42 θεοαοκρασία Των Χώρων...42 Φωτισρός...42 Αάπεδα...43 Toiyoi... 45 Οροωές - Στένες...44 2.7 Θερμική Καταπόνηση των Εργαζομένων Κατά το Θέρος...44

A. Οηνανίυτικά Μ έτοα... 45 Β. Τετνικά Μ έτυα...45 Γ. (Μ ά δ κ Υν/ηλού Κινδύνου... 45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Περιγραφή της Παραγωγικής Διαδικασίας Βιομηχανίας Καττγού 3.0 ΕΙΣΑΓΩΓΉ...47 Μ νγανολονικός ectmmffuoc...47 UoiOTEQ ύλει:...48 3.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ...4b Σγόλια via τον κλιματισυό νενικά... 48 Οι συνθήκκί: που επικρατούν στους γώοουι: παρανωνή...49 Σγεδιο 3.1 "Κάτοψη Εγκαταστάσεων...50 3.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ... 51 Υλικά Παρανωνήε...52 3.2.1 Παραγωγή ΤωνΧαρμανιών... 53 Amvoauua oonq 3.1 " Στάδια της παραγωγής των χαρμανιών...53 Σγεδιο 3.2 "Κάτοψη Εγκαταστάσεων (Ιος χώρος)...54 Υπόμνημα Σχεδίου 3.2... 55 ΑΝΑΛ ΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑ ΦΗ 58 ΣΤΑΛΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ...58,-i) foauun Επεςεονασίας των Φύλων Καπί ού...59 71 Foauun Ύνοανσηε των Φύλων Καπλ ού...59 (Στάδιο 1&2) ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΦΥΛΛΩΝ... 59 (Στάδιο 3) ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΠΔΛΕΤΛΡΙΣΜΑ ΑΔΕΙΩΝ ΧΑΡΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ 59 Φωτογραφία 3.J ΡομπότΓραμμής Ύγρανσης Φύλλων...60 (Στάδιο 4) ΤΕΜΑΧΙΣΜΟΣ ΚΑΠΝΟΥ... 60 (Στάδιο 5) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΛΛΩΝ ΚΑΠΝΟΥ...60 Φωτογραφία 3.2 Κύλινδρος Ύ γρανσης-σάλτσας... 61 (Στάδιο 6) ΧΑΡΜΑΝΙΕΡΕΣ Φ ΥΛΛΩΝ...61 2> Γ oauun Κοττής των Φύλλων Κατη ού... 61 (Στάδιο 7) ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ Μ ΕΤΑΛΛΩΝ... 61

(Στάδιο 8) ΚΟΠΗ ΦΥΛΛΩΝ...62 Φωτογραφία 3.3 Κυπτικές μηχανές (2 ψιίλλων και 2 κοτσανιού)...62 (Στάδιο 9) ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΠΝΟΥ...63 (Στάδιο (0) ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΔΙΟΓΚΩΣΗ & ΞΗΡΑΝΣΗ ΚΟΜ Μ ΕΝΟΥ ΚΑΠΝΟ Υ... 63 (Στάδια 11 & 12) ΨΥΞΗ ΚΟΜΜΕΝΟΥ ΚΛΠΝΟΥ/ΖΥΓΙΣΜΑ... 63 Β) Γ oauun Επεΐευνασία^ του Κοτσανιού... 63 U Epauuii ύνρανσιις κοτσανιού...63 (Στάδιο 13) ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΚΟΤΣΑΝΙΟΥ...63 (Στάδιο \4) ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΒΑΡΕΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ & ΣΚΟΝΗΣ...63 (Στάδιο 15) ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗ ΥΓΡΑΝΣΗ ΚΟΤΣΑΝΙΟΥ...64 (Στάδιο 16) ΑΠΟΘΗΚΗ ΚΟΤΣΑΝΙΟΥ- Χ 4ΡΜ ΑΝΙΕΡΑ...64 2) Γραρϋή κοπής κοτσανιών...64 (Στάδιο 17) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Κ Ο ΤΣΑΝΙΟ Υ...64 (Στάδια 18,19&20) ΚΟΠΗ ΚΟΤΣΑΝΙΟΥ/ΔΙΟΓΚΩΣΗ /ΞΗ ΡΑΝΣΗ...64 Φωτογραφία 3.4 " Ξημαντήμιο-Διόγκωση κυτσανιού"... 65 (Στάδιο 21) ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΒΑΡΙΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜ ΕΝΩΝ...65 (Στάδιο 22) ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΟΤΣΑΝΙΟΥ...65 (Στάδιο 23) ΖΥΠ ΣΜ Α...66 (Στάδια 24&2S) ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΟΣ ΚΑΠΝΟΣ... 6θ (Στάδιο 26) ΑΝΑΜΕΙΞΗ... 66 (Στάδιο 27) ΤΥΜΠΑΝΟ ΑΡΩΜΑ ΤΩΝ...66 (Στάδια 28&29) ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ...66 (Στάδιο Δΰ)ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΧΑΡΜ ΑΝΙΟΥ (ΚΟΜΜΕΝΟΥ ΚΑΠΝΟΥ)... 67 Φωτογραφία 3.5 Συσκευασία Κομμένου Κατΐχ'ού...67 (Στάδιο 31) ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΣΙΓΑΡΟΜΠΧΑΝΩΝΜΕ ΧΑΡΜ ΑΝΙ...67 3,2.2 Τσιγαμοποίηση Και Φιλτμοποίηση...68 Διάγραραα υυιίς 3.2 Στάδια της παμαγωγής φίλτμων και τσιγόψων... 68 A ΝΑΑ ΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑ ΦΗ 69 ΣΤΑΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ...69 Ai Γoauuii Παραγωγής: των Φίλτρων 70 (Στάδιο 34) ΔΙΟΧΕΤΕΥΣΗ ACETA ΤΕ ΚΑΙ ΦΙΛ ΤΡΟΧΑΡΤΟ...70 Φωτογραφία 3.6 Φιλτμοηοιητική μηχαιηί...70

ίστάδιο 35) Φ ΙΛ Τ Ρ0Π 01Η Σ Η... 71 (Στάδιο 36) ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Φ ΙΛΤΡΩΝ...71 (Στάδιο 37) ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ Φ ΙΛΤΡΩΝ... 71 R) rpauun Παοα-νωτής των Τσινάρω ν...71 Opiaufk: νησίδα... 71 (Στάδιο 31) ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΣΙΓΛΡΟΜ ΗΧΑΝΩΝΜ Ε Χ.ΔΡΜΛΝΙ... 72 Φωτυνοαφία 3. 7 Τσιγαμοπυιητναί μηχα\ ή της χ^ησίόας 3 (ΤΝ3)...72 (Στάδιο 38) ΔΙΟΧΕΤΕΥΣΗ ΤΣΙΓΑΡΟΧΑΡΤΟΥ...73 (Στάδιο 39) ΤΣΙΓΑΡΟΠΟΙΗΣΗ...73 Φωτογραφία 3. Η Τσιγαροποιητικ}} μηχαχη] της χη^σίδας 1 (ΤΝ1)... 73 (Στάδιο 40) ΣΥΝΔΕΣΗ ΦΙΛΤΡΟΥ ΜΕ ΤΣΙΓΑΡΟ... 73 (Στάδιο 41) ΔΙΟΧΕΤΕΥΣΗ ΕΠΙΣΤΟΜ ΙΟΥ... 74 (Στάδιο 42) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΣΕ Π ΑΑΣΤΙΚΑ...74 Σγέδιο 3.3 Κόπσψη Εγκστοιστάσκων (2σς χώ ρος)"...75 Υπόμνημα Σχεδίου 3.3... 76 3.2.3 Συσκευασία- Πακίτάρισμα...77 Διάνραααα ρ(ηίς 3.3 Στάδια του Πακεταρίσματυς...77 ΑΝ.ΔΑ ΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑ ΦΗ... 78 > ΣΤΑΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ... 78 Ηακετάρισρα Τσινάρων Σκληρού Τύπου...79 Φωτονραφία 3.9 Πακεταριστική μηχαχηί π /ς νησίδας 3 (ΠΝ3)...79 (Στάδιο 45 & 46) ΠΑΚΕΤΑΡΙΣΜΑ ΣΕ ΠΑΚΕΤΑ ΣΚΑΗΡΟΥ ΤΎΠΟΥ/ ΠΕΡΙΤΥΑΙΓΜΑ ΠΑΚΕΤΩΝ 80 (Στάδιο 47) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΕ ΚΟΥΤΕΣ Η ΔΕΜΑΤΑ ΤΩΝ 10 ΠΑΚΕΤΩΝ..W Φωτονραφία 3.10 Πακεταριστική μηχαχη} 8 (Π 8)... 80 (Στάδιο 48) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΕ ΧΑΡΤΟΚΙΒΩΤΙΑ ΤΩΝ 500 Π ΑΚΕΤΩΝ... 81 Φωτονραφία 3.11 Ρομπότ μεταφοράς χαρτοκιβωτίων...81 3.2.4 Μηγολ ή Ανακύκλωσης...82 Φωτονραφία 3.12 Μηχαχ'ή Ανακύκλωσης 82 3.3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Π Α ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ...83 3.3.1 Σήμανση Εργασιακών Χώρων της Καπνοβιομηχανίας ΣΕΚΑΠ Α.Ε...83

Φωτσνοαωία 3.13 Σήμανση σε Ηλεκτρικούς Πίνακες στο Χώρο Παραγωγής τωνχαρμανιών... 83 Φωτονοαιρία 3.14 Σήμανση στο Χώρο Παραγωγής των Χαρμανιών...84 Φωτονοαιρία 3.15 Σήμανση στο Χώρο των Φίλτρων...84 Φωτονοαιρία 3.16 Σήμανση στο Χώρο που το Συνεργείο Συντήρησης εκτελεί εργασίες...85 3.3.2 Προστατευτικά Συστήματα Ασφαλείας... 85 Φωτονοαιρία 3.17 Προστατευτική περίφραςη στο σημείο που γίνεται το πακετάρισμα του κομμέΐ ου καττί ού... 85 Φωτονοαφία 3.18 Προστατευτική περίφραςη σε σημείο που γίνεται ανύψωση φορτίου (Ρομπότ στη Γααμμή Ύγρανσης Φύλλων)...86 Φωτονοαφία 3.19 Προστατευτική καλύμματα στην Π Η...86 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Μελέτη Επικινδυνότητας σε Βιομηχανία Παραγοίγής Τσιγσ-pojv με Χρήση Ποιοτικών Μεθόδοιν 4.0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...87 4.1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ...88 4.2 ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 89 4.3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ...90 1. Χριίσιι τοΐ) εεοπλιοαον εογαοίσε ία τινα νιία σ τα ί...90 2. Έκθεση σε ωυσικοΰι: παοάνοντεί... 91 3. ΕκΒεσσ σε ynuikooc παράγοντες...91 4. Έκθεστι σε Bιoλoγικoΰc παοάγοντεε...91 4.4 ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΑΕΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ...92 4.5 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΥΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ...93 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.2: Μετρήσεις Βλαπτικών Παραγόντων από το ΕΑ.ΙΝ.Υ. Α.Ε....93 Α. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ...93 R ΑΤΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ... 94 1. ΜΙΚΡΟΚΑΙΜΑ... 98 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.3: Ακτινοβολία (Ραδιοϊσότοπο Sr-90)... 100

Ορισμός των κλειστών πηγών ραόιενέργειας... 100 Η ακτινοβολία ποο υπάρχει στη βιομηχανία ΣΕΚ.4Π Α.Ε....101 Γιατί η ραδιενέργεια είναι επιβλαβής για τους οργανισμούς;...101 Τι ισχύει στην ΣΕΚΑ1Ι Α.Ε. για το Strodium 9ϋ...102 Προληττηκά Μ έτρα...102 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.4: Κατασταλτικά και Προλητιτικά Μέτρα...103 ΚΕΦΑΑΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ; Χαρτογράφηση τ 1) Θορύβου στην Καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ Α.Ε. 5.0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...106 5.1 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ... 107 Τι είναι ο ήγοε... 107 Η ηγοστάομη (κλίαακα db)... 107 Πρόληψη των επιπτώσεων του θορύβου...107 5.2 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΘΟΡΥΒΟ...107 V Βασική ΝοαυΟεσία: Εργοδοτικές υποχρεώσεις σύμφωνα με τις τιμές έκθεσης σε θόρυβο για ανάλη\ /η δράσης (Π. Δ. 149/2006)... 107 ΑΝΩΤΕΡΕΣ Τιμές έκθεσης για ανάληψη δράσης τα 85 db(a)...108 ΚΑΤΩΤΕΡΕΣ Τιμές έκθεσης για ανάληψη δράσης τα 80 db(a)...109 5.3 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΗ ΣΕΚΑΠ Α.Ε...110 5.4 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΗ ΣΕΚΑΠ Α.Ε...112 Σγέδιο 5.1 Χσρτονράφηση Θορύβου 7" χώρου"...113 Σγέδιο 5.2 Χα/πογράφηση θορύβου 2 χώρου"... 114 5.5 ΣΧΟΛΙΑ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ...115 : Γ - ΧΩΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ... 115 2 - ΧΩΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ... 115 5.6 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ...116 5.6.1 ΠρστεινόμεναΜέ-τρα Προς Την Καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ Α.Ε...116 Σγόλιο: Προστατευτικά μέσα, ακοής (ΩΤΑΣΠ1ΑΕΣ Κ4ΙΩΤΟΒΥΣΜ Α Τ Α )...117

Emkoyoq...120 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ...120 ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ... 120 ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ... 121 ΜΕΣΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ... 123 ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 124 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΑΑΙΣΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΑΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ; Βασική Νομοθεσία...126 Βιβλιογραφία...125 Συντομογραφίες...

Περίληψη To αντικείμενο της τιτυχιακης αυτής εργασίας, αποτελεί τόσο η εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου, όσο και η ανάλυση της επικινδυνότητας σε βιομηχανία. Ο απώτερος στόχος των διαδικασιών εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου, που χρησιμοποιούνται στην εργασία αυτή, είναι η προστασία της υγείας και η διατήρηση της ασφάλειας καθώς επίσης και η πρόληψη των ευρύτερων και δυνητικών συνεπειών των βλαπτικών παραγόντων του εργασιακού χώρου, αποτελούν τον Η εργασία πρέπει να γίνει περισσότερο ανθρώπινη. Πολλοί εργαζόμενοι φοβούνται ότι η εργασία τους δεν είναι ασφαλής και ότι οι συνθήκες που επικρατούν στον εργασιακό χώρο προκαλούν κινδύνους για τη ζωή, την υγεία, την αξιοπρέπεια και την επαγγελματική τους ικανότητα. Συχνά αισθάνονται ότι οι πολιτιστικές αξίες και ο αυτοσεβασμός πρέπει να διασφαλιστούν με καλύτερο τρόπο στην εργασία τους. Όμως ποιες ενέργειες είναι ανάγκη να γίνουν, ώστε να καταστεί η εργασία πιο ανθρώπινη και πιο αποδοτική; Να δώσει περισσότερα κίνητρα και προσωπική εξέλιξη; Πολλές χώρες έχουν δραστηριοποιηθεί στον τομέα της νομοθεσίας και των εθνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων. Το να ελέγχεις τους κινδύνους στην εργασία δεν διαφέρει από την αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων. Δηλαδή, αναγνωρίζεις το πρόβλημα, μαθαίνεις αρκετά για αυτό και τελικά αποφασίζεις τι θα κάνεις και το εφαρμόζεις στην πράξη. Η νομοθεσία απαιτεί να χρησιμοποιούνται υπηρεσίες προστασίας και πρόληψης, να γίνεται γραπτή εκτίμηση κινδύνου, να γίνεται εκπαίδευση και ενημέρωση των εργαζομένων και διαβούλευση μαζί τους για τα θέματα ασφάλειας και υγείας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΙΙΛΑΙΣΙΟ ΥΙΊΕΙΝΜΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΑΕΙΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 1,0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το βασικό Νομοθετικό πλαίσιο για την Υγεία και Ασφάλεια καθορίζει τις βασικές διαδικασίες Υγείας και Ασφάλειας μέσα στους εργασιακούς χώρους. Σημαντική θέση στο πλαίσιο αυτό αποτελεί ο Ν. 1568 85. Εικοσιένα χρόνια μετά από την ΐ τήφιση του Ν. 1568 85 για την «Υγιεινή και Ασφάλεια των Εργαζομένων» η κατάσταση στους χώρους εργασίας σε ότι αφορά την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου ελάχιστα έχει αλλάξει, με αποτέλεσμα η χώρα μας να έχει το θλιβερό προνόμιο να κατατάσσεται σε υψηλή θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με αριθμό εργατικών ατυχημάτων, τα οποία έχουν σαν αποτέλεσμα ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό θανάτων και πολύ μεγαλύτερο αριθμό μονίμων αναπηριών. Την κύρια ευθύνη γι αυτό το θλιβερό προνόμιο έχουν τόσο οι εργοδότες όσο και η πολιτεία η οποία δεν ενεργοποιεί στο βαθμό που οφείλει τα ελεγκηκά της όργανα. Κι όμως, τα περισσότερα από τα ατυχήματα, ίσως και στο σύνολό τους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν είχαν αντιληφθεί όλοι (πολιτεία-εργοδότες-εργαζόμενοι) την ιδιαίτερη σημασία της πρόληψης. Η νομοθεσία από μόνη της δε λύνει τα προβλήματα, παρέχει όμως τη δυνατότητα της γνώσης, ενώ επιβάλλει και τη συνεργασία των αρμόδιων Φορέων η Οργάνων, με στόχο την ευρύτερη ενημέρωση των Επιτροταυν Υγιεινής και Ασφάλειας των Εργαζομένων καθώς και των υπολοίπων εμπλεκόμενων Φορέων.

1.1 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ TOY ΕΡΓΟΔΟΤΗ (Ν. 1568 85 & Π Λ 17 96) 1.0 εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας, και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων, 2. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν 50 και άνω εργαζόμενους ο εργοδότης έχει τη υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες Τεχνικού Ασφαλείας και Γιατρού Εργασίας (Ν 1568 85, Π. A 294 88). 3. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους ατιό 50 εργαζόμενους ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υτιηρεσίες Τεχνικού Ασφαλείας (Ν. 1568 85, Π.Δ.294 88). 4. Εάν ο εργοδότης προσφεύγει σε άτομα εκτός της επιχείρησης ή σε ΕΞ.Υ.Π.ΓΤ για την ανάθεση των καθηκόντων Τεχνικού Ασφαλείας ή/ και Γιατρού Εργασίας, αυτό δεν τον απαλλάσσει από τις υποχρεώσεις του στον τομέα αυτό. 5. Οι υποχρεώσεις του Τεχνικού Ασφαλείας, του Γιατρού Εργασίας και των εκπροσώπων των εργαζομένων, δε θίγουν την αρχή της ευθύνης του εργοδότη. 6.0 εργοδότης επίσης οφείλει να θέτει στη διάθεση των εκπροσώπων των εργαζομένων, επαρκή απαλλαγή από την εργασία χωρίς απώλεια αποδοχών, καθώς και τα αναγκαία μέσα προκειμένου να μπορούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις κείμενες διατάξεις και το παρόν διάταγμα. Ο χρόνος απαλλαγής από την εργασία, συνολικά για όλους τους εκπροσώπους των εργαζομένων, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από το ένα τρίτο (1/3) του ελάχιστου χρόνου απασχόλησης Τεχνικού Ασφάλειας σύμφωνα με το Π.Δ. 294 88 και το παρόν διάταγμα. Στο χρόνο αυτό δεν προσμετράται ο χρόνος των συνεδριάσεων των εκπροσώπων των εργαζομένων με τον εργοδότη. 7.Στα πλαίσια των ευθυνών του, ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης, καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων. 8.0 εργοδότης έχει υτιοχρέωση:

α)να φροντίζει ώστε να προσαρμόζονται τα μέτρα ανάλογα με τις μεταβολές των περιστάσεων και να επιδιώκει τη βελτίωση των υφισταμένων καταστάσεων. β)να εφαρμόζει κάθε υπόδειξη των τεχνικών και υγειονομικών επιθεωρητών εργασίας και γενικά να διευκολύνει το έργο τους μέσα στην επιχείρηση, γ)να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. δ)να γνωστοποιεί στους εργαζόμενους τον επαγγελματικό κίνδυνο από την εργασία τους. ε)να καταρτίζει πρόγραμμα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση. στ)να εξασφαλίζει τη συντήρηση και την παρακολούθηση της ασφαλούς λειτουργίας μέσων και εγκαταστάσεων. ζ)να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την επιμόρφωση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 9.0 εργοδότης εφαρμόζει τα μέτρα για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, βάσει των ακόλουθων γενικών αρχών πρόληψης: α)αποφυγή των κινδύνων. β)εκτίμηση των κινδύνων που δεν μπορούν να αποφευχθούν. γ)προσαρμογή της εργασίας στον άνθρωπο, ειδικότερα όσον αφορά τη διαμόρφωση των θέσεων εργασίας, καθώς και την επιλογή τοιν εξοπλισμών εργασίας και των μεθόδων εργασίας και παραγωγής, προκειμένου ιδίως να μετριασθεί η μονότονη και ρυθμικά επαναλαμβανόμενη εργασία και να μειωθούν οι επιπτώσεις της στην υγεία. δ)αντικατάσταση του επικίνδυνου από το μη επικίνδυνο ή το λιγότερο επικίνδυνο. ε)προγραμματισμός της πρόληψης με στόχο ένα συνεκτικό σύνολο που να ενσωματώνει στην τφόληψη την τεχνική, την οργάνωση της εργασίας τις συνθήκες εργασίας τις σχέσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων και την επίδραση των παραγόντων του περιβάλλοντος στην εργασία. στ)καταπολέμηση των κινδύνων στην πηγή τους. ζ)προτεραιότητα στη λήψη μέτρων ομαδικής προστασίας σε σχέση με τα μέτρα ατομικής προστασίας. η)προσαρμογή στις τεχνικές εξελίξεις.

θ)παροχή των κατάλληλων οδηγιών στους εργαζόμενους. 10.0 εργοδότης οφείλει, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης: α)να εκτιμά τους κινδύνους για την ασφάλεια και τη υγεία των εργαζομένων, μεταξύ άλλων κατά την επιλογή των εξοπλισμών εργασίας, των χημικών και βιολογικών παραγόντων ή παρασκευασμάτων, κατά τη διαρρύθμιση των χώρων εργασίας καθώς και τους κινδύνους τους συναφείς με την παραγωγική διαδικασία. Η εκτίμηση αυτή είναι γρατπή και συντάσσεται από τον Τεχνικό Ασφαλείας, το Γιατρό Εργασίας, ΕΣ.Υ.Π.Π. ή ΕΞ.Υ.Π.Π. Στους ανωτέρω ο εργοδότης οφείλει να παρέχει κάθε βοήθεια σε μέσα και προσωπικό για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού. Μετά την εκτίμηση αυτή, η δραστηριότητες πρόλη\ πις και οι μέθοδοι εργασίας και παραγωγής που χρησιμοποιούνται από τον εργοδότη πρέπει: Ι.Να εξασφαλίζουν τη βελτίωση του επιπέδου προστασίας και της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων και ΙΙ.Να ενσωματώνονται στο σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης και σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας. β)όταν αναθέτει καθήκοντα σε έναν εργαζόμενο, να λαμβάνει υπόψη τις ικανότητες του εν λόγω εργαζόμενου σε θέματα ασφάλειας και υγείας. γ)να μεριμνά ώστε ο προγραμματισμός και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών να αποτελούν αντικείμενο διαβούλευσης με τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους, όσον αφορά στις συνέπειες της επιλογής του εξοπλισμού, στις συνθήκες εργασίας καθώς και στο εργασιακό περιβάλλον για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων. δ)να φροντίζει ώστε να έχουν πρόσβαση στις ζώνες σοβαρού και ειδικού κινδύνου μόνο οι εργαζόμενοι που έχουν λάβει τις κατάλληλες οδηγίες. 11)Όταν πολλές επιχειρήσεις μοιράζονται τον ίδιο τόπο εργασίας, οι εργοδότες οφείλουν να συνεργάζονται για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την ασφάλεια, την υγεία και την υγιεινή και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των δραστηριοτήτων να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους για την προστασία των εργαζομένων και την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων, να αλληλοενημερώνονται και να ενημερώνει ο καθένας τους υπ' αυτόν εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους για τους κινδύνους αυτούς. Την ευθύνη συντονισμού των δραστηριοτήτων αναλαμβάνει ο εργοδότης που έχει

υπό τον έλεγχό του τον τόπο εργασίας, όπου εκτελούνται εργασίες, εξαιρούμενων των περιτιτώσεων που έχουν γίνει ειδικές ευνοϊκότερες νομοθετικές ρυθμίσεις. 12)Τα μέτρα για την ασφάλεια, την υγιεινή και την υγεία κατά την εργασία σε καμιά περίπτωση δεν συνεπάγονται την οικονομικ-ή επιβάρυνση των εργαζομένων. Επιπλέον ο εργοδότης οφείλει: α)να αναγγέλλει στις αρμόδιες επιθεωρήσεις εργασίας και στις αρμόδιες υπηρεσίες του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο υπάγεται ο εργαζόμενος εντός 24 ωρών όλα τα εργατικά ατυχήματα και εφόσον πρόκειται περί σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, να τηρεί αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που δύνανται να χρησιμεύσουν για εξακρίβωση των αιτίων του ατυχήματος. β)να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων στο οποίο να αναγράφονται τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήματος και να το θέτει στη διάθεση των αρμόδιων αρχών. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληΐ Γης παρόμοιων συμβάντων, καταχωρούνται στο ειδικό βιβλίο υποδείξεων του Τεχνικού Ασφαλείας και του Γιατρού Εργασίας. γ)να τηρεί κατάλογο των εργατικών ατυχημάτων που είχαν ως συνέπεια για τον εργαζόμενο ανικανότητα εργασίας μεγαλύτερη των τριών εργάσιμων ημερών. δ)να λαμβάνει όσον αφορά τις πρώτες βοήθειες την πυρασφάλεια και την εκκένωση των χώρων από εργαζόμενους τα αναγκαία μέτρα. Ο εργοδότης πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους στην επιχείρηση να λαμβάνουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες όσον αφορά; α)τη νομοθεσία που ισχύει σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια της εργασίας και για τον τρόπο εφαρμογής της από την επιχείρηση. β)τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία, καθώς και τα μέτρα και τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης που αφορούν είτε την επιχείρηση εν γένες είτε κάθε είδος θέσης εργασίας ή / και καθηκόντων. γ)τα μέτρα που λαμβάνονται.

ο εργοδότης λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου οι εργοδότες των εργαζομένων των άλλων επιχειρήσεων που εκτελούν εργασίες στην επιχείρησή του, να λαμβάνουν όσες πληροφορίες τους είναι απαραίτητες. Ο εργοδότης λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε ο Τεχνικός Ασφάλειας, ο Γιατρός Εργασίας, οι ΕΣ.Υ.Π.Π., οι ΕΞ.Υ.Π.Π. και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, να έχουν πρόσβαση για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων τους; I. Στην εκτίμηση των κινδύνων και των μέτρων προστασίας. II. Στον κατάλογο των εργαηκών ατυχημάτων (> 3 ημερών) και στο ειδικό βιβλίο ατυχημάτων. III. Στις πληροφορίες που προέρχονται τόσο από τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης όσο και από τις αρμόδιες επιθεωρήσεις εργασίας όσον αφορά τους διενεργούμενους ελέγχους των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την εκπαίδευση των εργαζομένων. Οι εργαζόμιενοι εκπαιδεύονται κατάλληλα από τον εργοδότη, αμιέσως μετά; Την πρόσληψη Τυχόν μετάθεση ή αλλαγή καθηκόντων Την εισαγωγή ή αλλαγή εξοπλισμού εργασίας Την εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας που αφορά ειδικά τη θέση εργασίας ή τα καθήκοντά τους. 1. Η εκπαίδευση αυτή πρέπει: Να προσαρμόζεται στην εξέλιξη των κινδύνων και την εμφάνιση νέων. Αν χρειάζεται, να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. 2. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το Γενικό Κανονισμό Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, τους ειδικούς κινδύνους και τις διαδικασίες ασφάλειας που αφορούν τη συγκεκριμένη θέση εργασίας, καθώς και τα δικαιώματα των εργαζομένων. 3. Η εκπαίδευση μπορεί να επαναληφθεί με την εμφάνιση νέων κινδύνων. 4. Οι εργαζόμενοι εκπαιδεύονται για τη χρήση των μέσων ατομικής προστασίας. 5. Ενημερώνονται για την ισχύουσα νομοθεσία, τα μέτρα προστασίας και πρόληψης, τα αποτελέσματα των ελέγχων των επιθεωρητών εργασίας κ.λπ.

1.2 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΓΓΡΑΦΑ Στην επιχείρηση πρέπει να τηρούνται και να ενημερώνονται τακτικά: 1. Ειδικό βιβλίο υποδείξεων του Τεχνικού Ασφαλείας και του Γιατρού Εργασίας, σελιδομετρημένο και θεωρημένο από την Επιθεώρηση Εργασίας. 2. Γραπτή εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων (Γ.Ε.Ε.Κ). 3. Βιβλίο ατυχημάτων. 4. Βιβλίο καταχώρησης των μετρήσεων και των αποτελεσμάτων ελέγχου του εργασιακού περιβάλλοντος. 5. Κατάλογος των εργατικών ατυχημάτων που είχαν ως αποτέλεσμα την απουσία εργαζόμενου από την εργασία του μεγαλύτερη των τριών ημερών. 6. Ειδικό βιβλίο ελέγχου και συντήρησης των συστημάτων ασφαλείας για την πρόληψη και την άρση του επάγγελματικού κινδύνου. 7. Βιβλίο καταχώρησης των συλλογικών ανώνυμων αποτελεσμάτων των βιολογικών εξετάσεων των εργαζομένων. 8. Ιατρικό φάκελο και ατομικό βιβλιάριο του επαγγελματικού κινδύνου για κάθε εργαζόμενο. 1.3 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Υπογοεώσεις Οι εργαζόμενοι έχουν υποχρέωση να εφαρμόζουν τους κανόνες υγείας και ασφάλειας και να φροντίζουν ανάλογα με τις δυνατότητές τους, για την ασφάλεια και την υγεία τους καθώς και γι αυτήν των άλλων ατόμων που επηρεάζονται από τις πράξεις ή παραλήψεις τους κατά την εργασία, σύμιφωνα με την εκπαίδευσή τους και τις κατάλληλες οδηγίες του εργοδότη τους. Ειδικότερα οφείλουν: 1 Να χρησιμοποιούν σωστά τις μηχανές, τις συσκευές, τα εργαλ,εία, τις επικίνδυνες ουσίες τα μεταφορικά και άλλα μέσα. 2 Να χρησιμοποιούν σωστά τα ατομικά μέσα προστασίας. 3 Να διατηρούν τις διατάξεις και τους μηχανισμούς ασφαλείας.

10 Να αναφέρουν αμέσως στον εργοδότη όλες τις καταστάσεις που παρουσιάζουν άμεσο και σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία τους. Να συντρέχουν στον εργοδότη, ώστε να είναι δυνατή η εκπλήρωση όλων των καθηκόντων ή απαιτήσεων που επιβάλλονται από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας τους. Να συντρέχουν στον εργοδότη, ώστε να μπορεί να εγγυηθεί ότι το περιβάλλον και οι συνθήκες εργασίας είναι ασφαλείς και χωρίς κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία εντός του πεδίου δραστηριότητάς τους. Να παρακολουθούν τα σχετικά σεμινάρια ή άλλα επιμορφωτικά προγράμματα σε θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας. Δικαιώμ,ατα Οι εργαζόμενοι δικαιούνται: 1 Να εκλέγουν τους εκπροσώπους τους σε θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας τους. 2 Να έχουν επαρκή πληροφόρηση για τη σχετική νομοθεσία και τους κινδύνους που πιθανά διατρέχουν από την εργασία τους. 3 Να συμμετέχουν στην εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου και να πληροφορούνται τα αποτελέσματά της καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία τους. 4 Να έχουν πρόσβαση στο βιβλίο ατυχημάτων που τηρείται στην επιχείρηση. 5 Να υποβάλλουν στον εργοδότη προτάσεις για τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης ή εξάλειψης των κινδύνων. 6 Να απευθύνονται στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας και να παρίστανται κατά τις επισκέψεις των επιθεωρητών εργασίας.

1.4 ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΑΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Τα θεσμοθετημένα μέσα στην ετηχείρηση όργανα, για την προώθηση των θεμάτων Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας είναι ο Τεχνικός Ασφαλείας (Τ.Α.), ο Γιατρός Εργασίας (Γ.Ε.) καθώς και η Επιτροττή Υγιεινής και Ασφάλειας της εργασίας (Ε.Υ.Α.Ε.), 1.4.1 Εκλογή και Αρμοδιότητες Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας Εργαζομένων (Ε.Υ.Α.Ε.) Εκλονή Ε. Υ.Α.Ε. Σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εργαζομένων σε αυτές, οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να επιλέγουν εκπροσώπους, με ειδική αρμοδιότητα σε θέματα προστασίας της ασφάλειας και της υγείας. Η εκλογή των μελών της Ε.Υ.Α.Ε. γίνεται σύμφωνα με το ά/)θρο 3 του Ν. 1768 85, άρθρο 3 του Π.Δ. 17 1996 και άρθρο 12, πορ. 7 του Ν. 1767 88. Ι.Αν στην επιχείρηση δεν υπάρχουν αντιπρόσωποι ή συμβούλια εργαζομένων, που προβλέπονται από το νόμο 1767 88, οι εργαζόμενοι εκλέγουν σε γενική συνέλευση, που συγκαλείται για το σκοπό αυτόν κάθε δύο χρόνια, τα μέλη της Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπό τους, για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, με άμεση και μυστική ψηφοφορία. 2.Η γενική συνέλευση αποτελείται από το σύνολο των εργαζομένων στην επιχείρηση και βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίσταται τουλάχιστον το μισό των εργαζομένων σ' αυτή. Αν δεν επιτευχθεί αυτή η απαρτία, τότε αρκεί το ένα τρίτο (1/3) των εργαζομένων στην επόμενη συνέλευση. Στη γενική συνέλευση απαγορεύεται να παρίστανται και να ψηφίζουν πρόσωπα που δεν είναι εργαζόμενοι της επιχείρησης. Η πρώτη, γενική συνέλευση συγκαλείται από το ένα εικοστό (1/20) τουλάχιστον των εργαζομένων και την προεδρία της αναλαμβάνουν οι τρεις πρώτοι που υπογράφουν την πρόσκληση. Κάθε, εν συνεχεία της πρώτης, γενική συνέλευση για εκλογές

12 συγκαλείται και προεδρεύεται, κατά περίπτωση, από τον αντιπρόσωπο ή τα μέλη της Ε,Υ.Α.Ε. 3. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα να \)/ηφίσει για τον αντιπρόσωπο ή τα μέλη της Ε,Υ.Α.Ε. και να εκλεγεί στα αξιώματα αυτά. 4. Οι υποψήφιοι για την Ε,Υ.Α.Ε. αναγράφονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο με αλφαβητική σειρά. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ψηφίσει από το ψηφοδέλτιο τόσους υποψηφίους, όσος ο αριθμός των μελών της Ε,Υ.Α.Ε. Εκλέγονται οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ψήφους. Σε περίπτωση ισοψηφίας ακολουθεί κλήρωση. Οι αμέσως επόμενοι σε αριθμό ψήφων αναδεικνύονται αναπληρωματικά μέλη. 5. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και προκειμένου για εκλογή αντιπροσώπου υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 7. Αίτηση για αναγνώριση ακυρότητας απόφασης γενικής συνέλευσης για εκλογές ασκείται στο ειρηνοδικείο της περιφέρειας που βρίσκεται η ετηχείρηση, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη λήξη της γενικής συνέλευσης από το ένα πέμπτο (1/5) του αριθμού των εργαζομένων καθώς και από όποιον έχει προσωπικό έννομο συμφέρον. 8. Οι εκλογές διεξάγονται από τριμελή εφορευτική επιτροτιή που εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των εργαζομένων. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροτιής εκλέγεται από τα μέλη της. Η εφορευτική επιτροπή μεριμνά για τη διεξαγωγή των εκλογών, καταμετρά τις ψήφους και ανακ-ηρύσσει τους επιτυχόντες. Τηρεί πρακτικά για τις εκλογές και γνωστοποιεί το αποτέλεσμά τους στους εργαζομένους στον εργοδότη και το σωματείο ή τα σωματεία της επιχείρησης. 7.Αν στην επιχείρηση υπάρχουν αντιπρόσωποι ή συμβούλια εργαζομένων, που προβλέπονται από το Ν. 1767 88, υποδεικνύουν τα μέλη της Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας από τα μέλη τους. Ο αριθμός των μελών της Ε,Υ.Α.Ε. σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.1768 85 και άρθρο 3 του Π.Δ. 17 1996 εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων στην επιχείρηση. 1.Η Ε,Υ.Α.Ε. αποτελείται: α) από 1 μέλος σε επιχειρήσεις με 1 έως 50 εργαζομένους β) από δύο μέλη σε επιχειρήσεις με 51 έως 100 εργαζομένους γ) από 3 μέλη σε επιχειρήσεις με 101 έως 300 εργαζομένους.

δ) ατιό 4 μέλη σε επιχειρήσεις με 301 έως 600 εργαζομένους ε) από 5 μέλη σε επιχειρήσεις με 601 έως 1000 εργαζομένους στ) από 6 μέλη σε επιχειρήσεις με 1001 έως 2000 εργαζομένους ζ) από 7 μέλη σε επιχειρήσεις με περισσότερους από 2.000 εργαζομένους. 2.Παραρτήματα, υποκαταστήματα, χωριστές εγκαταστάσεις ή αυτοτελείς εκμεταλλεύσεις, εξαρτημένες από την κύρια επιχείρηση θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρήσεις για την εκλογή Ε.Υ.Α.Ε., εφόσον η απόσταση μεταξύ τους ή από την κύρια επιχείρηση δικαιολογεί τη λειτουργία ιδιαίτερης Ε.Υ.Α.Ε. ή τον ορισμό ιδιαίτερου αντιπροσώπου, κατά την απόφαση του επιθεωρητή εργασίας στον οποίο μπορεί να προσφύγει κάθε μέρος σε περίπτωση διαφωνίας. Κατά της απόφασης του επιθεωρητή εργασίας επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του κατά τόπο αρμόδιου ειρηνοδίκη κατά τις διατάξεις της πολιτικής δικονομίας περί εργατικών διαφορών. Αοαοδιότητεα wc Ε. Υ.Α.Ε. Οι Αρμοδιότητες της Ε.Υ.Α.Ε. ορίζονται από το άρθρο 2 τον Ν. 1568 85. 1. Η Ε.Υ.Α.Ε. είναι όργανο συμβουλευτικό και έχει τις εξής αρμοδιότητες: α) μελετά τις συνθήκες εργασίας στην επιχείρηση, προτείνει μέτρα για τη βελτίωσή τους και του περιβάλλοντος εργασίας, παρακολουθεί την τήρηση των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας και συμβάλλει στην εφαρμογή τους από τους εργαζομένους, β) σε περιτιτώσεις σοβαρών εργατικών ατυχημάτων ή σχετικών συμβάντων προτείνει τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή επανάληψής τους γ) επισημαίνει τον επαγγελματικό κίνδυνο στους χώρους ή θέσεις εργασίας και προτείνει μέτρα για την αντιμετώπισή του, συμμετέχοντας έτσι στη διαμόρφωση της πολιτικ-ής της επιχείρησης, για την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου, δ) ενημερώνεται από τη διοίκηση της επιχείρησης για τα στοιχεία των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών τιου συμβαίνουν σ' αυτή, ε) ενημερώνεται για την εισαγωγή στην επιχείρηση νέων παραγωγικών διαδικασιών, μηχανημάτων, εργαλείων και υλικών ή για τη λειτουργία νέων εγκαταστάσεων σ' αυτή, στο μέτρο που εττηρεάζουν τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.

14 στ σε περίτιτωση άμεσου και σοβαρού κινδύνου καλεί τον εργοδότη να λάβει τα ενδεικ-νυόμενα μέτρα, χωρίς να αποκλείεται και η διακοπή λειτουργίας μηχανήματος ή εγκατάστασης ή παραγωγικής διαδικασίας, ζ) μπορεί να ζητεί τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων για θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, μετά σύμφωνη γνώμη του εργοδότη. 2.Η Ε.Υ.Α.Ε. συνεδριάζει με τον εργοδότη ή τον εκπρόσωπό του μέσα στο πρώτο δεκαήμερο κάθε τριμήνου, σε ημέρα και ώρα που ορίζεται από κοινού, για τη διευθέτηση των θεμάτων που ανακύπτουν μέσα στην επιχείρηση. Στις κοινές συνεδριάσεις μετέχουν ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας της επιχείρησης. Πριν από την ημέρα της κοινής συνεδρίασης, η Ε.Υ.Α.Ε. καθορίζει τα θέματα τα οποία θα συζητήσει και τα γνωστοποιεί στον εργοδότη τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες νωρίτερα. Ο εργοδότης γνωστοποιεί στην Ε.Υ.Α.Ε. ή στον αντιπρόσωπο τα θέματα που επιθυμεί να συζητηθούν στην κοινή συνεδρίαση τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιμιες ημέρες πριν από την ημέρα πραγματοποίησής της. Οι παραπάνω γνωστοτκηήσεις απευθύνονται επίσης μέσα στις ίδιες προθεσμίες και προς τον τεχνικό ασφάλειας και το γιατρό εργασίας της επιχείρησης. Στις συνεδριάσεις αυτές συντάσσονται πρακτικά εις διπλούν και τηρούνται το ένα αντίτυπο από τον εργοδότη και το άλλο από την ετητροπή ή τον αντιπρόσωπο.

1.4.2 Τεχνικός Λσφαλάας Προσόντα τεγνικού ασφαλείας (Άρθρο 5 του Ν. 1568 85) I. Ο τεχνικός ασφάλειας πρέπει να έχει τα παρακάτω Γενικά Προσόντα: α)πτυχίο πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής σχολής ανώτατου εκτιαιδευτικού ιδρύματος του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, που χορηγείται από το Τεχνικό Ετημελητήριο της Ελλάδας (T.EJE.) και τουλάχιστον διετή προϋπηρεσία. β)πτυχίο πανεπιστημιακής σχολής εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, όταν αυτή προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία και τουλάχιστον διετή προϋττηρεσία. γ)πτυχίο τεχνολογικού εκπαιδευτικού ιδρύματος ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή πτυχίο των πρώην σχολών υπομηχανικών και των Κ.Ε.Ε.Μ.Ε και τουλάχιστον πενταετή προϋπηρεσία. δ)απολυτήριο τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής σχολής του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή άδεια άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη και τουλάχιστον οκταετή προϋπηρεσία. Κάτοχοι των παραπάνω προσόντων θεωρούνται και όσοι έχουν τίτλους ή πιστοποιητικά της αλλοδαπής, από τα οποία προκύπτει ότι είναι τεχνικοί ασφάλειας. Με το άρθρο 5 του Π.Δ. 294 88 (Ειδικότητες τεχνικού ασφάλειας κατά δραστηριότητα επιχειρήσεων), καθορίζονται οι ειδικότητες του Γενικού Ασφάλειας ανάλογα με το είδος δραστηριότητας της επιχείρησης.

Καθήκοντα τεγνικού aawaxsiac Ο Τεχνικός Ασφάλειας έχει ως καθήκον να: α)συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων και εξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας, καθώς και διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, β)ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων, ενημερώνοντας σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης. Ειδικότερα, καθήκον του Τ.Α. εργασίας στην επιχείρηση. ι η επίβλεψη και η βελτίωση των συνθηκών 1)Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση, έχει υποχρέοιση: α)να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους β)να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας, γ)να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων. δ)να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων. 2)Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:

17 α)να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους β)να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Επιπλέον ο Τεχνικός Ασφαλείας: -υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης. -έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του με τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογημένη, -έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχεφησιακό απόρρητο. -συνεργάζεται με το γιατρό εργασίας με την Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (Ε.Υ.Α.Ε) ή τον αντιπρόσωπο των εργαζομένων πραγματοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας μαζί τους. -ενημερώνει την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζομένων για κάθε σημαντικό ζήτημα ασφάλειας της εργασίας στην επιχείρηση και τους παρέχει συμβουλές στα θέματα αυτά. -καταχωρεί τις υποδείξεις του στο ειδικό θεωρημένο από την Επιθεώρηση Εργασίας βιβλίο της επιχείρησης.

1.4.3 Γιατρός Εργασίας < Προσόντα νιατρού imaaiac και βοηθητικού προσωπικού (Άρθρο 8 του Ν. 1568 85) Ο γιατρός εργασίας πρέπει να διαθέτει εκτός από την άδεια άσκ-ησης ιατρικού επαγγέλματος και την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας. Μέχρι την καθιέρωση της ειδικότητας της ιατρικής της εργασίας και την απόκτηση της ειδικότητας από ικανό αριθμό γιατρών, μπορούν να ασκούν το αντικείμενο αυτό, στο επίπεδο της επιχείρησης οι παρακάτω: οι κάτοχοι τίτλου ή πτυχίου ειδικότητας ιατρικής της εργασίας της αλλοδαπής. οι γιατροί που έχουν την ειδικότητα της παθολογίας, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και έχουν παρακολουθήσει ειδικό σεμινάριο ιατρικής και της εργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 ή διαθέτουν διετή τουλάχιστον εμπειρία σε επιχείρηση. όσοι έχουν ασκήσει καθήκοντα γιατρού εργασίας στο Υπουργείο Εργασίας για πέντε χρόνια τουλάχιστον και μετά την παραίτησή τους από την υπηρεσία. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει γιατρός με την παραπάνω ειδικότητα, ε προσληφθεί γιατρός οποιασδήπστε ειδικότητας. ιι δυνατό ν Ως Βοηθητικό προσωπικό του ηατοού εργασίας, μπορούν να προσλαμβάνονται επισκέπτριες αδελφές και επισκέπτες αδελφοί πτυχιούχοι σχολών τετραετούς φοίτησης της ημεδαπής ή ισότιμων της αλλοδαπής ή αδελφές νοσοκόμες και αδελφοί νοσοκόμος τπυχιούχοι σχολών μονοετούς φοίτησης της ημεδαπής ή ισότιμων της αλλοδαπής.

Καθήκοντα νιατοού ^ovaaiac Ο γιατρός εργασίας έχει ως καθήκοντα: Να παοέγει υποδεί^ειε και σοαβουλέγ στον εργοδότη, στους εργαζομένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Να επιβλέπει την υγεία των εργαζομένων σε αυτή και Να επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων και πρόληψης ατυχημάτων. Ειδικότερα ο γιατρός εργασίας συμβουλεύει σε θέματα: α)σχεδιασμού, προγραμματισμού, τροποποίησης της παραγωγικής διαδικασίας, κατασκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων, σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. β)λήψης μέτρων προστασίας, κατά την εισαγωγή και χρήση υλών και προμήθειας μέσων εξοπλισμού. γ)φυσιολογίας και ψυχολογίας της εργασίας, εργονομίας και υγιεινής της εργασίας, της διευθέτησης και διαμόρφωσης των θέσεων και του περιβάλλοντος της εργασίας και της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας. δ)οργάνωσης υπηρεσίας παροχής πρώτων βοηθειών, ε)αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, προσωρινά ή μόνιμα, καθώς και ένταξης ή επανένταξης μειονεκτούντων ατόμων στην παραγωγική διαδικασία, ακόμη και σε υπόδειξη αναμόρφωσης της θέσης εργασίας. Ετππλέον καθήκοντα του γιατροί εργασίας είναι: Προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων σχετικό με τη θέση εργασίας τους Μεριμνά για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και μετρήσεων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος. Εκτιμά την καταλληλότητα των εργαζομένων για τη συγκεκριμένη εργασία, αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσματα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιμήσεων και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου και

μπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονομικούς επιθεωρητές του Υττουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζομένου και του εργοδότη. Ακόμη ο Γιατρός Εργασίας ετιιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων και πρόληψης των ατυχημάτων. Για το σκοπό αυτόν: α)επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας και αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη, προτείνει μέτρα αντιμετώπισης των παραλείψεων και επιβλέπει την εφαρμογή τους, β)επεξηγεί την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης των ατομικών μέτρων προστασίας, γ)ερευνά τις αιτίες των ασθενειών που οφείλονται στην εργασία, αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών και προτείνει μέτρα για την πρόληψη των ασθενειών αυτών, δ)επιβλέπει τη συμμόρφωση των εργαζομένων στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ενημερώνει τους εργαζομένους για τους κινδύνους που προέρχονται από την εργασία τους, καθώς και για τους τρόπους πρόληψής τους, ε)παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίτιτωση ατυχήματος ή αιφνίδιας νόσου. στ)εκτελεί προγράμματα εμβολιασμού των εργαζομένων με εντολή της αρμόδιας διεύθυνσης υγιεινής της νομαρχίας, όπου εδρεύει η επιχείρηση. Για κάθε εργαζόμενο ο γιατρός εργασίας της επιχείρησης τηρεί σχετικό ιατρικό φάκελο. Επί πλέον καθιερώνεται και περιλαμβάνεται στον ιατρικό φάκελο, ατομικό βιβλιάριο επαγγελματικού κινδύνου, όπου αναγράφονται τα αποτελέσματα των ιατρικών και εργαστηριακών εξετάσεων, κάθε φορά που εργαζόμενος υποβάλλεται σε αντίστοιχες εξετάσεις.! Συνεονασία τετνικού ασωάλειαα και νιατρού εργασίας (Άρθρο 11 του Ν. 1568 85) Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας υποχρεούνται κατά την εκτέλεση, του έργου τους; -να συνεργάζονται πραγματοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας. -να συνεργάζονται με την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζομένων. -να ενημερώνουν την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο για κάθε σημανηκό ζήτημα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας στην επιχείρηση και να τους παρέχουν συμβουλές σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2.0 ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Επιτυχία σημαίνει κανένα ατύχημα». Με τη φράση αυτή, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός επισημαίνει ότι τα ατυχήματα μπορούν να προληφθούν. Εφιστά την προσοχή στην τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο και την πρόληψη των ατυχημάτων. Υποδεικνύει επίσης ότι εκτός της ηθικής και νομικής σημασίας είναι και οικονομικοί οι λόγοι για την πρόληψη, μιας και οι επιχειρήσεις με τα λιγότερα ατυχήματα είναι και οι πλέον επιτυχημένες. Η αναγγελία των εργατικών ατυχημάτων, όπως και η γραπτή εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου, αποτελούν νομικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων με στόχο την πρόληψη. Η γραπτή εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου, η οποία είναι μία διαδικασία που εξελίσσεται μέσα στο χρόνο και στοχεύει στη μείωση των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών θα πρέπει να δοκιμάζεται στην πράξη. Μόνο έτσι θα βελτιώνεται και θα ολοκληρώνεται ώστε να εξυπηρετεί την ανάγκη ύπαρξής της. Συνεπώς, η καταγραφή όλων των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου και για κάθε εκστρατεία για τη μείωση των ατυχημάτων. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στο παραπάνω σύνθημα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού το εξής σύνθημα Κατέγραψε τα εργατικά ατυχήματα και σχεδίασε την πρόληψή τους. Μην ξεχνάτε ότι: ^ Η έγκαιρη πρόληψη των κινδύνων έχει χαμηλότερο κόστος και καλύτερα αποτελέσματα από τον κίνδυνο που δεν επισημαίνεται έγκαιρα.

22 Η πρόλη\ πι του επαγγελματικού κινδύνου δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση και καθήκον κάθε πολιτισμένης κοινωνίας, αλλά συμβάλλει και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Το νέο θεσμικό πλαίσιο προβλέπει τη δημιουργία οργανωμένων εξωτερικών υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης (ΕΞ. Υ.Π.Π.). Το κόστος πρόληψης και μη πρόληψης] Τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες έχουν σημαντικό οικονομικό κόστος. Το κεντρικό θέμα στην έρευνα και την πολιτική σχετικά με το κόστος των εργαπκών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών είναι εάν το συνολικό καταβαλλόμενο κόστος πού προκύπτει από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες είναι δυνατόν να μειωθεί εάν αλλάξει η σύνθεση της δαπάνης και η κατανομή της υπέρ της πρόληψης, ώστε να έχει πολλαπλασιαστικές επιδράσεις και στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας και στην παραγωγικότητα. Η κρίση του ασφαλιστικού συστήματος κάνει επιτακτική την αλλαγή της έμφασης προς τις δραστηριότητες πρόληψης, με την ανάλογη μεταφορά πόρων προς αυτήν την κατεύθυνση. Παρά τις πολύχρονες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάσει της Οδηγίας Πλαίσιο 391/89 να ενισχύσει την πρακτική πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου και να ωθήσει προς τον εξανθρωπισμό της εργασίας, δεν ακολουθούν όλες οι χώρες την ίδια πολιτική όσον αφορά την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου. Συχνά αυτό που απουσιάζει από τα εθνικά ασφαλιστικά συστήματα είναι η πρόληψη και η προτεραιότητα σε αυτήν. Και αυτό σημαίνει ότι για να αναπτυχθεί ανάλογη πολιτική οι δαπάνες για την πρόληψη πρέπει να αυξηθούν. Ενώ το ύψος των δαπανών για την πρόλη\)/η στις επιχειρήσεις είναι δυνατόν να υπολογισθεί από τα στοιχεία του συστήματος λογιστικής παρακολούθησης δεν ισχύει το ίδιο για τους λοιπούς φορείς άσκησης πολιτικής για τις συνθήκες εργασίας, είτε διορθωτικής, είτε προληπτικής. Η κατανομή του κόστους των επαγγελματικών ατυχημάτων καν ασθενειών επιμερίζεται σε επιχειρήσεις, εργαζόμενους και δημόσιους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Ανεξάρτητα από το ποιος επιβαρύνεται άμεσα από το κόστος τελικά αυτό βαρύνει τους φορολογούμενους και τους καταναλωτές της χώρας.

2.1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΑΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΑΗΨΗ ΤΟΥ ΕΠΑΠΈΑΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Σε όλες τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα ανεξαρτήτως κλάδου οικονομιικής δραστηριότητας και αριθμού εργαζομένων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να παρέχει στους εργαζομένους υττηρεσίες προστασίας και πρόληΐίηις του επαγγελματικού κινδύνου. Επιπλέον ο εργοδότης έχει υποχρέωση να έχει στη διάθεσή του μία γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων (βλ. Κεφάλαιο 1, παράγραφος 1.1 Υποχρεώσεις του Εργοδότη). Με βάση την γραπτή αυτή εκτίμηση ο εργοδότης έχει υποχρέωση: Να καταρτίζει πρόγραμμα προληπτικής δράσης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση. Να καθορίζει τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ληφθούν. 2.1.1 Λήψη Μέτρων Ο εργοδότης στα πλαίσια των ευθυνών του για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στην επιχείρησή του, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα με σκοπό; Την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων. Την πρόληψη των επαγγελμαηκών κινδύνων. Την ενημέρωση και την κατάρτιση των εργαζομένων. Την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων. Την ενημέρωση και την κατάρτιση των εργαζομένων. Την δημιουργία της απαραίτητης οργάνωσης και Την παροχή των αναγκαίων μέσων.

Τα παραπάνω μέτρα λαμβάνονται με βάση τις ακόλουθες αρχές πρόληλ υις: Anyik Πρόληιι/ης Να αποφεύγονται οι κίνδυνοι Να εκτιμιούνται οι κίνδυνοι που δεν μπορούν να αποφευχθούν Να καταπολεμούνται οι κίνδυνοι στην πηγή τους Να αντικαθίσταται το επικίνδυνο από το μη επικίνδυνο ή το λιγότερο επικίνδυνο Να δίνεται προτεραιότητα στη λήψη μέτρων ομαδικής προστασίας σε σχέση με τα μέτρα ατομικτ ς προστασίας Να γίνεται προγραμματισμός της τφόληψης Να προσαρμόζεται η εργασία στον άνθρωπο Να γίνεται προσαρμογή στις τεχνικές εξελίξεις και στην πρόοδο Να παρέχονται οι κατάλληλες οδηγίες στους εργαζομένους. Μετά τη λήψη των αναγκαίων μέτρων ο εργοδότης έχει υποχρέοιση: Να επιβλέπει την ορθή εφαρμογή τους Να εξασφαλίζει τη συντήρηση και την παρακολούθηση της ασφαλούς λειτουργίας μέσων και εγκαταστάσεων.