Υποστήριξη και ενίσχυση καινοτόμων παρεμβάσεων στο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο «Αντιμετώπιση και διαχείριση προβλημάτων κατά την εφαρμογή του Ολοήμερου Προγράμματος» Τότα Αρβανίτη-Παπαδοπούλου Σχολική Σύμβουλος 23 ης Περιφέρειας Π.Α. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών M.A. in Education
2 Το Ολοήμερο νηπιαγωγείο Το ολοήμερο νηπιαγωγείο θεσπίστηκε με το άρθρο 3 του Ν. 2525/97 και αποτελεί ένα σημαντικό θεσμό στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
3 Στόχος Στόχος του ολοήμερου νηπιαγωγείου είναι η αναβάθμιση της προσχολικής αγωγής, η ολοκληρωμένη προετοιμασία των νηπίων για το Δημοτικό σχολείο, η ενίσχυση του ρόλου της κρατικής μέριμνας, η μείωση των κοινωνικών διακρίσεων και η εξυπηρέτηση των εργαζόμενων γονέων.
4 Η συλλογική μας εμπειρία, μάς λέει ότι: Υπάρχουν ενδείξεις ότι, τα παιδιά που συμμετέχουν στα ολοήμερα προγράμματα επωφελούνται κοινωνικά, παρουσιάζουν ανεξαρτησία στη μάθηση και ετοιμότητα γι αυτήν και επιδεικνύουν επαυξημένες ακαδημαϊκές ικανότητες αργότερα στο σχολείο.
5 Οι «αδυναμίες» του Ολοήμερου νηπιαγωγείου Μεγάλο μέρος αυτών των «αδυναμιών» αναφέρεται αφενός μεν στη μη καταλληλότητα του χώρου και των υποδομών και αφετέρου στην αποδόμηση της ομάδας του τμήματος του Ολοημέρου, λόγω: πρόωρων αποχωρήσεων και εγγραφής στα Ολοήμερα τμήματα μαθητών, που επιθυμούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα του κλασικού.
6 Εντοπισμός προβλημάτων και προτάσεις για τη διαχείρισή τους
7 Α. Ο Χώρος και οι υποδομές 1/3 Οι πληροφορίες που προσφέρει ένας χώρος αποτελούν γνωστικά ερεθίσματα και προσφέρουν δυνατότητες για την απόκτηση δεξιοτήτων, την υιοθέτηση αξιών και τη διαμόρφωση ορθών κοινωνικών συμπεριφορών (Gandini, 2001). Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι ο χώρος του σχολείου πρέπει να είναι κατάλληλος ώστε να μπορούν τα παιδιά να παραμένουν εκεί με άνεση και ασφάλεια (Γερμανός, 1993, 2002; Κουτσουβάνου & Γιαλαμάς 1996; Pronin-Fromberg, 2000; Ματσαγγούρας, 2006).
8 Α. Ο Χώρος και οι υποδομές 2/3 Παρά ταύτα, ακόμη και σήμερα, υπάρχουν νηπιαγωγεία, που λειτουργούν σε συνθήκες που δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές ίδρυσης Ολοήμερου νηπιαγωγείου, όπως αυτές έχουν ορισθεί από τον ΟΣΚ. Για παράδειγμα, νηπιαγωγεία λειτουργούν σε ακατάλληλες μονοκατοικίες, σε χώρους οι οποίοι προορίζονταν για καταστήματα ή σε αίθουσες Δημοτικών σχολείων.
9 Α. Ο Χώρος και οι υποδομές 3/3 Επί πλέον, τα περισσότερα από τα ολοήμερα νηπιαγωγεία λειτουργούν χωρίς να υπάρχει δεύτερη αίθουσα, όπως προβλέπεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα παιδιά να παραμένουν επί οκτώ (8) ώρες στον ίδιο χώρο όπου, εκ περιτροπής, δραστηριοποιούνται στις διάφορες γωνιές, αναπτύσσοντας τις δεξιότητες τους, παίζουν, σιτίζονται και, τελικά, αναπαύονται (τοποθετώντας μικρά στρώματα επάνω στη μοκέτα, την οποία πατάνε όλη την υπόλοιπη ημέρα).
10 Προτάσεις 1/2 1. Να τηρηθεί αυστηρά το πρωτόκολλο για τον έλεγχο καταλληλότητας χώρου, πριν από την ίδρυση Ολοήμερου νηπιαγωγείου 2. Να συμμετέχει θεσμικά ο Σχολικός Σύμβουλος Π.Α. στην απόφαση για ίδρυση Ολοήμερου νηπιαγωγείου (ενεργοποίηση της σχετικής εγκυκλίου) 3. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο της γενικευμένης τοποθέτησης τραπεζοκόμων στα Ολοήμερα νηπιαγωγεία για λόγους ασφαλείας
11 Προτάσεις 2/2 4. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο ανανέωσης του εξοπλισμού των Ολοήμερων νηπιαγωγείων με στρώματα που θα τηρούν τις διεθνείς προδιαγραφές για την υγιεινή και με υλικά που θα να είναι ελκυστικά για τα παιδιά, θα προωθούν την αυτονομία τους και θα τα εμπλέκουν σε δραστηριότητες που υποστηρίζουν τη φυσική, νοητική και κοινωνική τους ανάπτυξη. 5. Να σχεδιαστεί, να εφαρμοστεί και να γενικευθεί το μοντέλο της προαγωγής ομάδων νηπιαγωγείων σε Πολυδύναμα Νηπιαγωγεία -όπου αυτό είναι εφικτό- και να προβλεφθεί η στέγαση των Ολοήμερων νηπιαγωγείων σε χώρους που να συνάδουν με τα προβλεπόμενα στον αρχικό σχεδιασμό για τη λειτουργία τους.
12 Β. Το πρόγραμμα του Ολοήμερου νηπιαγωγείου Το Πρόγραμμα του Ολοήμερου νηπιαγωγείου αποτελεί μιαν ενότητα και χαρακτηρίζεται από συνοχή και συνέχεια. Η αποχώρηση, κατά τη διάρκεια του Προγράμματος, αριθμού νηπίων, λόγω παρακολούθησης του κλασικού προγράμματος ή λόγω πρόωρων αποχωρήσεων, διαταράσσει τη λειτουργία του Προγράμματος του Ολοημέρου και τη συνοχή της ομάδας της τάξης, διασπώντας τόσο την προσοχή όσο και το πλέγμα των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα παιδιά.
13 Προτάσεις 1. Λειτουργία αμιγών τμημάτων στα Ολοήμερα Νηπιαγωγεία και εγγραφή των νηπίων που επιθυμούν να φοιτήσουν σε κλασικό τμήμα, στο πλησιέστερο όμορο νηπιαγωγείο, στο οποίο λειτουργεί κλασικό τμήμα. 2. Έγκριση με μεγάλη φειδώ των πρόωρων αποχωρήσεων από τα Ολοήμερα νηπιαγωγεία, μετά από την κατάθεση επαρκών δικαιολογητικών, που θα υποστηρίζουν τους λόγους που επιβάλλουν την πρόωρη αποχώρηση.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 14