Γενική Εφορεία - Εφορεία Σχολών Βιβλίο Θεµάτων Βασικής Σχολής Εκπαίδευσης Βαθµοφόρων Ανιχνευτών Νοέµβριος 2003 Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 1
1 ΒΙΒΛΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Έκδοση Βιβλίου : Νοέµβριος 2003 1.1 Περιεχόµενα 1 ΒΙΒΛΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 2 1.1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 2 1.2 ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΗΣ... 6 1.3 ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ... 7 1.3.1 Αρχική έκδοση υλικού.... 7 1.3.2 Ηλεκτρονική έκδοση υλικού... 7 1.3.2.1 Ιστορικά στοιχεία... 7 1.3.2.2 Ιστορικό Μεταβολών... 8 2 ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΜΑΤΩΝ.... 9 2.1 ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ... 10 2.1.1 Τι είναι Προσκοπισµός:... 10 2.1.2 Σκοπός του Προσκοπισµού... 10 2.1.3 θεµελιώδεις Αρχές... 10 2.1.4 Προσκοπική Μέθοδος (διαπαιδαγώγησης)... 11 2.1.5 Πηγές Προσκοπισµού... 12 2.1.6 Ανακεφαλαιώνοντας... 12 2.2 ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 13 2.2.1 Οι αρχές µας, ένας κώδικας ζωής... 13 2.2.2 Οι Αρχές µας στην Πράξη... 14 2.2.3 Οι αρχές µας και οι έφηβοι... 14 2.2.4 Οι Αρχές µας και οι Ανιχνευτές µας... 15 2.2.5 Ο Ρόλος του Αρχηγού στην στήριξη των αρχών στην Κ.Α... 16 2.2.6 Οι αρχές µας στην κοινότητα των Ανιχνευτών Προβληµατισµοί πάνω στο Νόµο του Προσκόπου... 16 2.2.7 Ιδέες για δράσεις... 17 2.3 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΣΗ Κ.Α. ΜΕ ΑΓΕΛΗ ΚΑΙ ΟΜΑ Α... 20 2.3.1 Σύστηµα προσκοπικών τµηµάτων... 20 2.3.2 Σχέσεις της κοινότητας ανιχνευτών µε την αγέλη λυκόπουλων και την οµάδα προσκόπων... 21 2.3.2.1 Γιατί είναι αναγκαίες... 21 2.3.2.2 Η θέση της κοινότητας... 21 2.3.2.3 Πως προωθούνται... 21 2.3.2.4 Τα όρια ηλικίας... 21 2.3.3 Ανάπτυξη των σχέσεων... 22 2.3.3.1 Προβολή του έργου της κοινότητας... 22 2.3.3.2 Κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των άλλων τµηµάτων... 22 2.3.4 Υποστήριξη της δουλείας των άλλων τµηµάτων... 23 2.3.5 Σηµεία προσοχής... 23 2.4 ΙΑΡΘΡΩΣΗ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 24 2.4.1 ιάρθρωση & Λειτουργία... 24 2.4.2 Όµιλοι Εργασίας... 25 2.4.2.1 Συγκρότηση Ο.Ε.... 25 2.4.2.2 Προετοιµασία ραστηριότητας... 25 2.4.2.3 Αξιολόγηση... 27 Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 2
2.4.2.4 ιάλυση Ο.Ε.... 28 2.4.2.5 Όµιλοι Λειτουργίας... 28 2.5 Η ΣΥΝΟ ΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ... 30 2.5.1 Γενική Θεµελίωση... 30 2.5.1.1 Προετοιµασία συνόδου... 30 2.5.1.2 ιαδικασία συνόδου... 31 2.5.1.3 Σηµεία Προσοχής στη διαδικασία... 32 2.5.2 Παιδαγωγικές ωφέλειες από τη σύνοδο... 34 2.6 ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ... 36 2.6.1 Η εφηβεία... 36 2.6.2 Βιολογική προσέγγιση... 36 2.6.3 Κοινωνιολογική προσέγγιση... 37 2.6.4 Ψυχολογική προσέγγιση... 37 2.6.5 Νοητική προσέγγιση... 39 2.6.6 Η κρίση της εφηβείας... 39 2.6.7 Οµάδες Εφήβων... 40 2.6.8 Ο Έφηβος και η οικογένεια... 40 2.6.9 Τα 3 στάδια της εφηβείας... 41 2.6.9.1 Προεφηβεία (11 14 ετών)... 41 2.6.9.2 Μέση εφηβεία (14 17 ετών)... 42 2.6.9.3 Τελική εφηβεία (17 20 ετών)... 43 2.6.10 Οµάδα των συνοµηλίκων... 44 2.6.11 Έφηβος και Οικογένεια... 44 2.6.12 Στόχοι της εφηβείας...45 2.6.13 Συνοψίζοντας... 46 2.6.14 Χαρακτηριστικά και συµπεριφορά στη Κοινότητα... 47 2.6.15 Απαρίθµηση Χαρακτηριστικών.... 47 2.7 ΥΓΕΙΑ & ΈΦΗΒΟΙ... 50 2.7.1 Υγεία: Το πολυτιµότερο αγαθό!... 50 2.7.2 Υγεία στο σεξ... 51 2.7.3 Υγεία στη διατροφή... 54 2.7.3.1 Εισαγωγή... 54 2.7.3.2 Βασικές έννοιες διατροφής.... 55 2.7.3.3 Το διαιτολόγιο του εφήβου... 57 2.7.4 Βλαβερές Συνήθειες... 59 2.7.4.1 Κάπνισµα... 59 2.7.4.2 Οινοπνευµατώδη... 61 2.8 ΤΑ ΕΞΙ ΠΕ ΙΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΗΣ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ... 63 2.8.1 Εισαγωγή... 63 2.8.2 Κεντρική Κατεύθυνση... 63 2.8.3 Βασικοί Κανόνες... 63 2.8.4 Έξι λόγοι για τα έξι πεδία Ανιχνευτικής Ενασχόλησης... 64 2.8.5 Το περιεχόµενο το δράσεων για το κάθε πεδίο... 65 2.8.5.1 ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ... 65 2.8.5.2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ... 65 2.8.5.3 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ... 65 2.8.5.4 ΣΤΑ ΙΟ ΡΟΜΙΑ... 66 2.8.5.5 ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΦΥΣΗΣ... 66 2.8.5.6 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ... 66 2.8.6 Επίλογος... 67 2.9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ... 68 2.9.1 Εισαγωγή... 68 2.9.1.1 ιαδικασία προγραµµατισµού... 68 2.9.2 Βήµα προς βήµα η διαδικασία προγραµµατισµού... 68 2.9.2.1 Σχεδιασµός... 68 2.9.2.2 Επιλογή Ετήσιων Στόχων... 69 2.9.2.3 Ανάλυση Ετήσιων Στόχων... 69 Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 3
2.9.2.4 Επιλογή ραστηριοτήτων... 69 2.9.2.5 Χρονική Τοποθέτηση δραστηριοτήτων... 70 2.9.2.6 ηµιουργία Οµίλων Εργασίας... 70 2.9.2.7 Καταγραφή του προγράµµατος του Τετραµήνου... 70 2.9.3 Υπόδειγµα προγραµµατισµού Κοινότητας Ανιχνευτών... 71 2.9.3.1 Ετήσιοι στόχοι Κοινότητας... 71 2.9.3.2 Ανάλυση ετήσιων Στόχων... 71 2.10 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΜΑ ΙΚΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ... 74 2.10.1 Εισαγωγή... 74 2.10.2 Ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του Προσκοπισµού.... 74 2.10.3 Η έννοια των παιδαγωγικών στόχων... 75 2.10.4 Τι µπορεί να είναι ένας Παιδαγωγικός Στόχος.... 76 2.10.5 ιαδικασία επιλογής παιδαγωγικών στόχων... 76 2.10.6 Επίλογος... 77 2.11 Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 78 2.11.1 Η διαδικασία σχεδιασµού δράσης έρευνας... 78 2.11.1.1 Τα στάδια της έρευνας... 78 2.11.1.2 Θέσπιση στόχων... 79 2.11.1.3 Εύρεση του θέµατος... 79 2.11.1.4 Ανάθεση Αρµοδιοτήτων... 79 2.11.1.5 Χρονοδιάγραµµα... 79 2.11.1.6 Συγκέντρωση υλικών... 80 2.11.1.7 ιεξαγωγή της έρευνας... 80 2.11.1.8 Συγκέντρωση στοιχείων... 80 2.11.1.9 Ανάλυση στοιχείων... 80 2.11.1.10 Παρουσίαση... 81 2.11.2 Βοήθεια για την έρευνα... 81 2.11.2.1 Πρόλογος... 81 2.11.2.2 Εισαγωγή... 81 2.11.2.3 Είδη έρευνας... 82 2.11.2.4 Εκλογή του θέµατος... 82 2.11.2.5 Μέθοδοι έρευνας... 83 2.11.2.6 Τεχνικές της έρευνας... 84 2.11.2.7 Ερωτηµατολόγια... 84 2.11.2.8 Παρατήρηση... 86 2.11.2.9 Συνέντευξη... 86 2.11.2.10 Οργάνωση και καταγραφή δεδοµένων... 87 2.11.2.11 Απλή κατάταξη δεδοµένων... 87 2.11.2.12 Εξωτερικά κριτήρια για σύγκριση... 88 2.11.2.13 Έκθεση έρευνας... 88 2.11.3 Αντί επιλόγου... 89 2.12 ΜΕΓΑΛΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 90 2.12.1 Εισαγωγή... 90 2.12.1.1 Τι είναι... 90 2.12.1.2 Ποιος τις πραγµατοποιεί... 90 2.12.1.3 Που γίνονται... 90 2.12.1.4 Περιεχόµενο... 90 2.12.1.5 Στόχοι για τους Ανιχνευτές... 91 2.12.1.6 Στόχοι για την Κοινότητα... 91 2.12.2 Οργάνωση Μεγάλης ράσης... 92 2.12.2.1 ιάγραµµα Ενεργειών... 92 2.12.2.2 Ιδέες... 92 2.12.2.3 Σύνοδος... 93 2.12.2.4 Ο.Ε. συντονισµού... 93 2.12.2.5 Επιµέρους όµιλοι εργασίας... 93 2.12.2.6 Το επιτελείο... 93 2.12.2.7 Η δράση... 93 2.12.2.8 Αξιολόγηση... 94 2.12.2.9 Παρουσίαση... 94 Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 4
2.12.3 Παραδείγµατα Μεγάλων ράσεων Κοινότητας... 94 2.12.4 Η Μεγάλη δράση Υπαίθρου της Κοινότητας των Ανιχνευτών... 95 2.12.4.1 Γενικά... 95 2.12.4.2 ραστηριότητα πριν την Μ..Υ.... 95 2.12.4.3 ραστηριότητα κατά την Μ..Υ.... 96 2.12.4.4 ραστηριότητα µετά την Μ..Υ... 97 2.12.5 Βήµα προς βήµα η οργάνωση της Μ..Υ.... 98 2.12.5.1 Εισαγωγή... 98 2.12.5.2 ραστηριότητα πριν την Μ..Υ.... 98 2.12.5.3 ραστηριότητα κατά την Μ..Υ.... 100 2.12.5.4 ραστηριότητα µετά την Μ..Υ... 100 2.13 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΡΑΣΕΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 102 2.13.1 Ο σωστός οµιλητής... 102 2.13.1.1 Το σώµα... 102 2.13.1.2 Η φωνή... 102 2.13.1.3 Μερικά σηµεία προσοχής... 103 2.13.2 Η οπτικοακουστική σύνθεση... 103 2.13.2.1 Ο τίτλος... 103 2.13.2.2 Επιλογή διαφανειών... 103 2.13.2.3 Κείµενο και µουσική... 103 2.13.2.4 ιαφορετικοί τρόποι παρουσίασης... 104 2.13.2.5 Χρονοµέτρηση... 104 2.13.2.6 Η διάρκεια... 104 2.13.2.7 Το οπτικοακουστικό υλικό... 104 2.13.3 Θέµατα τεχνικής... 104 2.13.3.1 Η οθόνη... 105 2.13.3.2 Το µαγνητόφωνο... 105 2.13.3.3 Περίληψη συνηθισµένων σφαλµάτων... 106 2.13.4 Σηµεία προσοχής για παρουσίαση δραστηριότητας... 107 2.13.4.1 Προετοιµασία (πριν)... 107 2.13.4.2 ιεξαγωγή (κατά)... 108 2.13.4.3 Αποτέλεσµα (µετά)... 109 2.14 ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΟ ΟΥ ΤΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ... 110 2.14.1 Εισδοχή... 110 2.14.2 Ανιχνευτής άφνης... 111 2.14.3 Πρόσκοπος Έθνους... 111 2.14.4 Σηµεία προσοχής... 113 2.15 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ... 114 2.16 Ο ΒΑΘΜΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ... 116 2.17 Ο ΑΡΧΗΓΟΣ... 116 2.17.1 Ο Βαθµοφόρος Ανιχνευτών... 117 2.17.1.1 Εισαγωγή... 117 2.17.1.2 Η Προσωπικότητα του... 118 2.17.1.3 Το έργο του βαθµοφόρου... 119 2.17.2 Επίλογος... 120 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ... 121 Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 5
1.2 Θεµατολόγιο Σχολής Το βασικό θεµατολόγιο της σχολής βασικής εκπαίδευσης βαθµοφόρων ανιχνευτών παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί : 1 ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ 2 ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 3 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΣΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ ΜΕ ΑΓΕΛΗ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ ΚΑΙ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ 4 ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 5 ΣΥΝΟ ΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ 6 ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥΣ 7 ΥΓΕΙΑ & ΕΦΗΒΟΙ 8 ΠΕ ΙΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΗΣ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ 9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 10 Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 11 ΜΕΓΑΛΕΣ ΡΑΣΕΙΣ 12 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΡΑΣΕΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 13 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΟ ΟΥ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 14 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ 15 Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 6
1.3 Για το βιβλίο 1.3.1 Αρχική έκδοση υλικού. Το υλικό της αρχική έκδοσης αυτού του βιβλίου ήταν βασισµένο στη συστηµατική εργασία που έκαναν οι ακόλουθοι βαθµοφόροι του ΣΕΠ για τις ανάγκες της Βασικής Σχολής Εκπαίδευσης Βαθµοφόρων Ανιχνευτών. Για την σύνταξη του αρχικού υλικού : Αρνιακός Τάσος, Βαγιακάκος Νότης, Βογιατζής Χαράλαµπος, Βόσσης Θανάσης, Γαβριλάκης Φώτης, επάστας Τάκης, Θεοδωρακόπουλος Ανδρέας, Κανέττης ώρης, Μίχος Στάθης, Μπένος Πάλµερ Θεδωρος, Μπουλούκος Νίκος, Πολυζώης Σπύρος, Σακκάς Σπύρος, Σταθάκης Αντώνης, Χολέβας Γιάννης 1.3.2 Ηλεκτρονική έκδοση υλικού 1.3.2.1 Ιστορικά στοιχεία Τον Απρίλιο του 2003 και µε ευκαιρία την πραγµατοποίησης της 12 η Βασικής Σχολής Εκπαίδευσης Βαθµοφόρων Ανιχνευτών στο λόφο Σχολών ΠΥ.ΒΑ. µε αρχηγό τον Σπύρο Πολυζώη, πάρθηκε η απόφαση από το εκπαιδευτικό προσωπικό της σχολής να συνταχθεί το 1 η CD µε το υλικό για τη σχολή. Για την 1 η ηλεκτρονική έκδοση εργάστηκε ο Βαθµοφόρος του ΣΕΠ : Αφεντάκης Ανδρέας Σηµαντική ήταν και η συµβολή του φίλου του ΣΕΠ : Παϊσση Κωνσταντίνου, τον οποίο τον ευχαριστούµε για την αφιλοκερδή βοήθεια του στη κατασκευή του CD. Το υλικό του βιβλίου θα µεταβάλλεται από την εκπαιδευτική οµάδα του κλάδου, σταδιακά ώστε να εκσυγχρονιστεί πλήρως και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της εκπαίδευσης. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 7
1.3.2.2 Ιστορικό Μεταβολών Ηµ/νία Συντάκτης Μεταβολή 4/2003 Αρχική έκδοση του βιβλίου σε ηλεκτρονική µορφή. 4/2003 Αφεντάκης Ανδρέας Προσθήκη στο υλικό για την τεχνική της παρουσίασης 4/2003 Χαράλαµπος Βογιατζής Προσθήκη της ιαδικασίας επιλογής ατοµικών και οµαδικών παιδαγωγικών στόχων στην Κ.Α. 11/2003 Βεργίτσης Κώστας Προσθήκη στο υλικό για τα χαρακτηριστικά της ηλικίας. 11/2003 Νάσος Ταβουλάρης Προσθήκη στο υλικό για τον έφηβο. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 8
2 Θεµατολόγιο σχολής ανάπτυξη θεµάτων. ΕΝΤΥΠΑ ΣΧΟΛΗΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 9
2.1 Προσκοπισµός 2.1.1 Τι είναι Προσκοπισµός: Εθελοντική, µη κοµµατική, παιδαγωγική Κίνηση για Νέους, ανοιχτή σε όλους χωρίς διάκριση καταγωγής, φυλής, ή πίστης σύµφωνα µε το Σκοπό, τις Αρχές και τη Μέθοδο που καθάρισε ο ιδρυτής (Baden Powell) 2.1.2 Σκοπός του Προσκοπισµού Σκοπός-Αποστολή της Προσκοπικής Κίνησης είναι να συµβάλλει στην ανάπτυξη των νέων ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις σωµατικές, διανοητικές, κοινωνικές Και πνευµατικές τους ικανότητες ως άτοµα, ως υπεύθυνοι πολίτες και ως χρήσιµα Μέλη ης Τοπικής, Εθνικής και Παγκόσµιας Κοινότητας. ηλαδή συνεισφέρει στην ιαπαιδαγώγηση των νέων και συγχρόνως αναπτύσσει το πνεύµα της Παγκόσµιας Συναδέλφωσης και της Ειρηνικής Συµβίωσης των Λαών. 2.1.3 θεµελιώδεις Αρχές Για να επιτελέσει τον Σκοπό του ο Προσκοπισµός βασίζεται στην ύπαρξη των βασικών θεµελιωδών Αργών που οριοθετούν το επιδιωκόµενο αποτέλεσµα. ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙ Α, ΤΟΝ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ. Οι Αρχές του Προσκοπισµού αποτελούντο ηθικό πλαίσιο της Κίνησης και τον κώδικα συµπεριφοράς κάθε Προσκόπου. Οι Αρχές εκφράζονται, επιγραµµατικά στην ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ: Φιλαλήθεια - ικαιοσύνη Σεβασµός και Θεοσέβεια Χρησιµότητα Φιλία και Αδελφοσύνη Οικονοµία Ευγένεια και Αξιοπρέπεια Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 10
Αγάπη για Το Περιβάλλον Εργατικότητα και Ευσυνειδησία Ικανότητα και Αποφασιστικότητα 2.1.4 Προσκοπική Μέθοδος (διαπαιδαγώγησης) Η Προσκοπική Μέθοδος Αγωγής των νέων είναι ένα ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΟ ΕΥΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟ- ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Που εδράζεται σ Θεµελιώδεις Αρχές του Προσκοπισµού. Η µέθοδος αυτή λειτουργεί και αποδίδει µέσω Της εφαρµογής της Υπόσχεσης και του Νόµου Της εκµάθησης µέσα από την πράξη και το παιγνίδι Της συµµετοχής σε µικρές οµάδες (π.χ. Οµίλους, Ενωµοτίες, Κύκλους) συλλογικής δράσεως υπό την καθοδήγηση των ενηλίκων µε σκοπό την προοδευτική ανακάλυψη και αποδοχή υπευθυνότητας, αυτο-εκπαίδευσης, αυτοδιοίκησης, ανάπτυξης του χαρακτήρα, απόκτησης, ικανοτήτων, αυτοπεποίθησης, αξιοπιστίας και άλλες δυνατότητες, ώστε το άτοµο να µπορεί να συνεργάζεται αλλά και να Ηγείται. Των προοδευτικών - ελκυστικών και παρακινητικών προγραµµάτων διαφόρων δραστηριοτήτων βασισµένες στα ενδιαφέροντα, στις ανάγκες και τις προσδοκίες των νέων, τα οποία περιλαµβάνουν χρήσιµες ικανότητες, παιγνίδια, δεξιότητες, προσφορά βοήθειας στον συνάνθρωπο και την κοινωνία, µε σκοπό Την απόκτηση εµπειριών και βιωµάτων. Πραγµατοποιούνται Κυρίως στο Ύπαιθρο, Κοντά στη φύση που είναι το ιδεώδες Πλαίσιο κάθε προσκοπικής δραστηριότητας Ο Ιδρυτής έδινε µεγάλη σηµασία στη ζωή στο ύπαιθρο, στην άσκηση µέσα στη φύση, όπου αναπτύσσονται η υγεία, η ψυχική ηρεµία-αρµονία, αγαθά αισθήµατα -ευαισθησίες και το Θρησκευτικό συναίσθηµα. Γι αυτό το λόγο είχε επικρατήσει και ο ορισµός ότι ο Προσκοπισµός είναι ένα Υπαίθριο Παιγνίδι Κοινωνικής Ένταξης. Μέσα στα και από τα Προγράµµατα Προόδου, σι νέοι παρακινούνται (άµιλλα) να αποκτήσουν ικανότητες για να αντεπεξέλθουν (αυτενέργεια και αυτό-εκπαίδευση), ενθαρρύνονται για να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και εµπιστοσύνη τόσα να συνεργάζονται άσο και να ηγούνται. (αυτοδιοίκηση). Και τέλος του Προσωπικού Παραδείγµατος του Ηγέτη Στην εφαρµογή της µεθόδου ο ρόλος των ενηλίκων είναι καθοδηγητικός. Συνιστάται στο να βοηθούν τους νέους ανθρώπους να ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους, να αναλαµβάνουν υπευθυνότητες και να αναπτυχθούν σε ένα κλίµα αλληλοσεβασµού και εκτίµησης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αυτονόητο είναι ότι τα στοιχείο της ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΜΕΘΟ ΟΥ που προαναφέρθηκαν, αποτελούν ένα αδιάσπαστο σύνολο και µόνο σαν σύνολο αλληλοεξαρτώµενων και σύµµετρων παραγόντων δισ µορφώνουν µια ολοκληρωµένη µέθοδο. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 11
2.1.5 Πηγές Προσκοπισµού Για µας τους Έλληνες ο Προσκοπισµός είναι κάτι περισσότερο απ ότι στους άλλους λαούς. Βγαίνει µέσα από την Ιστορία µας, τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισµό που αποτελεί και τις βασικές Πηγές του Προσκοπισµού. Οι ΑΦΕΛΕΣ της Σπάρτης, τα ΕΦΗΒΕΙΑ των Αθηνών, οι ΛΥΚΙ ΕΙΣ και ο ΑΓΕΛΑΤΗΣ ης Κρήτης, όλη η Οργάνωση των νέων στην Αρχαία Ελλάδα τι άλλο µπορεί να µαρτυρήσει; Οι παιδαγωγικές απόψεις του Σωκράτη, του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα για την ανεύρεση του Αγαθού, του Ωραίου και γενικά των Αξιών, είναι έδρανο της Προσκοπικής Μεθόδου και των Θεµελιωδών Αρχών του Προσκοπισµού. Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη διαµόρφωση Των Θεµελιωδών Αρχών του Προσκοπισµού και αποτελεί επίσης µία από τις πιο ουσιαστικές ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ. Ο Νόµος και η Υπόσχεση είναι γεµάτες από τα µηνύµατα του Ευαγγελίου και το καθήκον προς τον Θεό κυρίαρχο κοµµάτι της Υπόσχεσης του Προσκόπου. Τέλος ο παλαιότερος και σύγχρονος ΥΤΙΚΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ µε φωτισµένες διάνοιες όπως Οι RABELAS, MONTAIGNE, FENELLON, ROUSSEAU, PESTALLOSSI, MONTESSORI, DECROLY, FEERIERE, κ.ά. παιδαγωγοί, εδραίωσαν την άποψη ότι η Προσκοπική Μέθοδος Αγωγής, δεν είναι υπόδειγµα ουτοπιστικής σύλληψης, αλλά βίωµα και πράξη εκατοµµυρίων παιδιών και εφήβων σ όλο τον Κόσµο όπως το οραµατίστηκε ο Λόρδος BADEN POWELL. 2.1.6 Ανακεφαλαιώνοντας ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ Είναι µία εθελοντική, µη κοµµατική, παιδαγωγική Κίνηση για νέους. µε ΠΗΓΕΣ Τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισµό Το Χριστιανισµό Τους Μεγάλους Παιδαγωγούς του υτικοευρωπαϊκού Πολιτισµού µε ΜΕΘΟ Ο Την εφαρµογή των Αρχών του (Νόµος και Υπόσχεση) Την εκµάθηση µέσα από τ Πράξη και το Παιγνίδι Τη συµµετοχή σε µικρές οµάδες συλλογικής δράσης Τη δηµιουργία προοδευτικών - ελκυστικών προγραµµάτων και Το Προσωπικό Παράδειγµα του Ηγέτη. ενθαρρύνει τους νέους να αποκτήσουν ικανότητες, εµπειρίες και βιώµατα, χρησιµοποιώντας την άµιλλα, την αυτενέργεια, την αυτό-εκπαίδευση, την έρευνα και την αυτοδιοίκηση µέσα από προγράµµατα Προόδου. εµπεδώνει τις ΑΡΧΕΣ του της Υπόσχεσης και του Νόµου και επιτυγχάνει τον ΣΚΟΠΟ του, της συµβολής στην διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη των νέων Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 12
2.2 ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 2.2.1 Οι αρχές µας, ένας κώδικας ζωής Η Μαρία Μοντεσόρι προσπαθώντας να προσδιορίσει την θεµελιακή διαφορά ανάµεσα στον Προσκοπισµό Και άλλα παιδαγωγικά συστήµατα, καταλήγει στο συµπέρασµα ότι το πλέγµα των ηθικών αξιών, που ο Προσκοπισµός προσπαθεί να εµπνεύσει στα παιδιά και τους εφήβους, είναι αυτό, που τον διαφοροποιεί και µάλιστα «σε ύψος» από κάθε άλλη παιδαγωγική και µη κίνηση νέων. Μια σειρά από αρχές-ηθικές αξίες διατυπώνονται µε τρόπο, που εµπνέει ιπποτισµό και ευγένεια, στην Υπόσχεση Και στο Νόµο του Προσκόπου και αποτελούν οδηγό ζωής χρήσιµο για κάθε άνθρωπο, Πρόσκοπο και µη. Η δύναµη των αρχών αυτών έγκειται στο γεγονός ότι παραµένουν διαχρονικά αναλλοίωτες, σύγχρονες και γίνονται αποδεκτές σ όλα τα µήκη και τα πλάτη ης Γης. Αλήθεια ποίες αρχές κρύβονται πίσω απ το γράµµα του Νόµου και της Υπόσχεσης; Μήπως είναι: η Θεοσέβεια, η Φιλοπατρία, η Φιλαλήθεια, η Αξιοπιστία, η ικαιοσύνη, η Εµπιστοσύνη, η Πειθαρχία, η Κρισιµότητα, η Αγάπη για την οικογένεια, η Κοινωνικότητα, η Φιλία, η Ευγένεια, η Αδελφοσύνη, η αγάπη προς τον πλησίον, ο Αυτοσεβασµός, η Καθαρότητα του λόγου, της Σκέψης και ης Πράξης, η αγάπη για το Φυσικό Περιβάλλον, η Ευθυµία, η Αισιοδοξία, η Οικονοµία, η Εργατικότητα, η Ανάδειξη µε την ικανότητα και µόνο, η Αποφασιστικότητα, το Θάρρος, η Αυτοπεποίθηση, η Υπευθυνότητα, η Αγνότητα κ.α. Αλήθεια ποιος άνθρωπος και ποια Κοινωνία δεν Θα ήθελε να στηρίζεται σε ανθρώπους που ζουν και ενεργούν σύµφωνα µε αυτές τις αρχές; Αξίζει να θυµόµαστε πάντα τα εξής: Οι Πρόσκοποι δίνουν Υπόσχεση και όχι Όρκο, άρα, συνειδητά και στο µέτρο των δυνάµεών τους προσπαθούν κάθε στιγµή να κάνουν πράξη τον Νόµο και την Υπόσχεση του Προσκόπου. Ο Νόµος µας, έχει Θετική διατύπωση, δηλαδή ενθαρρύνει όλους να συµπεριφέρονται µα έναν θετικό τρόπο, αποφεύγοντας τα ΜΗ και τα ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ, που κάποια δογµατικά και άκαµπτα κείµενα περιέχουν. Ο Νόµος και Υπόσχεση αποτελούν έναν Κώδικα Ζωής, δηλαδή είναι οδηγός πράξης και όχι µια βάση για κηρύγµατα και από καθέδρας οµιλίες. Οι αρχές µας, ανάλογα µε τις τάσεις του κοινωνικού περίγυρου, µοιάζουν άλλοτε να είναι της µόδας κι άλλοτε όχι. Για µας είναι πάντα σύγχρονες, επίκαιρες Και ανεξάρτητα µε το τι σκέφτονται οι πολλοί έχουν όλες παντού και πάντα την ίδια αξία. Τέλος ας µην ξεχνάµε ότι Τόσο η Υπόσχεση και ο Νόµος εκπέµπει ένα έντονο µήνυµα προσφοράς, όπως άλλωστε αρµόζει σε µία κίνηση που καλεί τα µέλη της να είναι πάντα έτοιµα και πάντα πρόθυµα για το καλό. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 13
2.2.2 Οι Αρχές µας στην Πράξη Το προσκοπικό πρόγραµµα, σ όλους τους κλάδους, αποτελεί µια µηχανή συνεχούς παραγωγής ευκαιριών: ανακάλυψης και γνωριµίας εµπέδωσης και δοκιµασίας προβληµατισµού και έρευνας των αρχών µέσα από δραστηριότητες, που Θα οδηγήσουν σε Θετικές εµπειρίες και Βιώµατα, σχετικά µε τις Αρχές, απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη µιας προσωπικότητας µε βαθιά προσήλωση στις αξίες που πρεσβεύει η κίνησή µας Η δράση ήρεµη ή δυναµική, είναι αυτή που Θα φέρει τους νέους πιο κοντά στις Αρχές µας, γι αυτό αναζήτησε κάθε στιγµή, στο πρόγραµµα του Τµήµατος, ευκαιρίες για συστηµατική προσέγγιση στις Αρχές. Από τους κανόνες ενός καλού παιχνιδιού έως µια σύνθετη έρευνα σε Μουσείο, και από την ζεστασιά της Εστίας έως και τις χιονοσκέπαστες κορυφές των εξερευνήσεών µας, παντού υπάρχει το ερέθισµα για µια σταγόνα ψυχωφέλιµο, για ακόµη ένα βήµα ηθικής τελείωσης. 2.2.3 Οι αρχές µας και οι έφηβοι Λίγο πριν τη µεγάλη περιπέτεια ης ζωής, η φύση λες και το έχει προνοήσει, σι έφηβοι σηκώνουν την µεγάλη σηµαία ης αµφισβήτησης και των µεγάλων ιδανικών, κάνοντας τα τελευταία βήµατα προς την ηθική τους θωράκιση, που ανάλογα µε το πάχος της Θα αναδείξει σταυροφόρους νικητές ή ευκαιριακούς αετονύχηδες. Στην εφηβεία κυρίως αρχίζει η πραγµατοποίηση της πνευµατικής και σωµατικής µετάλλαξης του παιδιού σε άνδρα και γυναίκα, µε παράλληλη εξέλιξη και στον χώρο του ηθικού. Έτσι ο ιδεαλισµός αναδεικνύεται σε κυρίαρχη ανάγκη της εφηβείας, που µε διάφορες εκδηλώσεις αµφισβήτησης και απόρριψης, στην ουσία αναζητεί µέσα κάλυψης ης ηθικής ανασφάλειας και θωράκισης ης προσωπικότητας µ ένα πανανθρώπινο αποδεκτό σύστηµα Η εφηβεία δηµιουργεί ακόµη τις προϋποθέσεις οµαδικής αναζητήσεις ιδανικών, που ανάλογα µε το κλίµα εκ δηλώνεται µε χουλιγκανικούς βανδαλισµούς, ή µε τα πυρετικά µάτια ης αναζήτησης ακραίων Αρχών και Προτύπων και όχι µόνο. Αλήθεια ποιος έφηβος δεν ονειρεύεται να φτιάξει έναν καλύτερο, πιο δίκαιο κόσµο χαµηλώνοντας άβολα το βλέµµα του από την συστολή που του γεννά άκαιρη και ενοχλητική «ακµή» Αµφισβήτηση και όνειρα ιδανικά Ανιχνεύειν και υπηρετείν Η απόλυτη αµφιµονοσήµαντη αντιστοιχία εφηβείας και Ανιχνευτισµού. Το ασφαλέστερο µονοπάτι γιο την τελική µεγάλη εξερεύνηση στον κόσµο των ηθικών αξιών, που οδηγεί σε µια προσωπικότητα µε γερά αξιακά Θεµέλια. Η Ανιχνευτική εξερεύνηση ης φύσης και έρευνας των ανθρώπων και της Κοινωνίας µε τα προβλήµατα ης ζωής και τέλος η εξερεύνηση του ίδιου του Εαυτού του, οδηγούν τον Ανιχνευτή σε µια σειρά διαδοχικών ανακαλύψεων, σπέρµατα όµως νέων προβληµατισµών και εξερευνήσεων Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 14
µέσα από την προσπάθεια ης αυτό-αναζήτησης οδηγούν τελικά στην αναζήτηση ης πρώτης αρχής του παιδικού µας Θεού. 2.2.4 Οι Αρχές µας και οι Ανιχνευτές µας Αλήθεια πόσο νοιαζόµαστε για τον βαθµό ενστερνισµού των Αρχών µας από τους Ανιχνευτές της Κοινότητάς µας; Έχουµε αναρωτηθεί ποτέ αν η Μαρία, ο Αλέξης, ο Βαγγέλης κ.λπ. εννοούν µε τον ίδιο τρόπο την Θεοσέβεια ή µήπως µας περιµένει µια οδυνηρή απόρριψη του Θείου, στην πρώτη µας διανυκτέρευση σε µοναστήρι; Άρα το πρώτο µας µέληµα είναι να καθαρογράψουµε µέσα απ την καθηµερινή ζωή της Κοινότητας τάσεις και Θέσεις των Ανιχνευτών µας σχετικά µε τις αρχές και ανάλογα να προγραµµατίσουµε µια σειρά από ευχάριστες παρεµβάσεις, µε ερεθίσµατα για συζήτηση ή έρευνα και «τυχαίες» ανακαλύψεις µηνυµάτων του κοινωνικού και φυσικού περίγυρου που θα φέρουν τις αρχές που «χειµάζονται» στην επικαιρότητα της Ανιχνευτικής µας ζωής. Έτσι στο τέλος κάθε χρονιάς, σαν βαθµοφόροι θα πρέπει να αξιολογείται την δουλειά σας µε ένα πρόσθετο κριτήριο: Τι ανάγκες έχουν οι Ανιχνευτές µας, σε ατοµικό και οµαδικό επίπεδο, σε σχέση µε τις Αρχές του Νόµου και της Υπόσχεσης; Τι κάναµε σαν βαθµοφόροι για να βοηθήσουµε τους εφήβους µας να καλύψουν τις ανάγκες τους αυτές; Τα δύο αυτά ερωτήµατα Θα σου δώσουν εύκολα και σίγουρα τους πρώτους σου παιδαγωγικούς σου στόχους για ην νέα χρονιά στην Κοινότητα 5. ραστηριότητες Νόµου στην Κοινότητα Ανιχνευτών Όλοι οι Τοµείς ενδιαφερόντων Και όλα τα πεδία Ανιχνευτικής δραστηριότητας περιέχουν ευκαιρίες προσέγγισης στις αρχές µας. Ολοκληρωµένες οµαδικές δράσεις που Θα προκύψουν από ην σύν0δο των Ανιχνευτών, σε Θέµατα που η καθηµερινότητα επιβάλλει, είναι µια πρώτη µορφή Ανι)ς δράσεων µε στόχο την έρευνα-αµφισβήτηση Και στην συνέχεια υιοθέτηση κάποιας ηθικής αρχής. Οι ιδέες µπορεί να παρέρχονται από τους Ανιχνευτές ή από τους βα που σε εξαιρετικές περιπτώσεις προτείνουν, στην Σύνοδο Προγραµµατισµού, ελκυστικές δράσεις που Θα συµβάλουν στην επίτευξη των παιδαγωγικών στόχων της Κοινότητας. Κάποιες ιδιαίτερες ανησυχίες κάποιων Ανιχνευτών, µπορούν να αποτελέσουν αντικείµενο προσωπικής δηµιουργίας, η παρουσίαση της οποίας στην σύνοδο Θα αποτελέσει µια καλή ευκαιρία επαφής µε Κάποια ηθικά αξία. Τα προγραµµατισµένα ή απρόβλεπτα γεγονότα, που µόνο οι βαθµοφόροι Ανιχνευτών ξέρουν να βιώνουν µε τους Ανιχνευτές τους, είναι µια εξαιρετική µορφή παρέµβασης, για την διευκόλυνση της διαδικασίας ενστερνισµού σύνθετων αξιών. Ζώντας την ζωή ης Κοινότητας, σύµφωνα µε τον Νόµο και την Υπόσχεση, δεν θα σου λείψουν ποτέ οι µικρές χρυσές στιγµές καθηµερινότητας, που η απλή παρατήρησή τους και µόνον δίνει χιλιάδες µηνύµατα για σκέψη και δράση σύµφωνα µε έναν κώδικα αναλλοίωτων ηθικών αξιών. Μια σειρά από ιδέες για δράσεις σχετικές µε τον Νόµο και την Υπόσχεση Θα βρεις στο παράρτηµα που συνοδεύει το Κείµενο αυτό, µικρό δείγµα των χιλιάδων πραγµάτων, που µπορείς να ζήσεις µε την Κοινότητά σου. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 15
2.2.5 Ο Ρόλος του Αρχηγού στην στήριξη των αρχών στην Κ.Α. Τι µπορείς να κάνεις στην συνέχεια; Να ζήσεις σαν µέλος της συνόδου, την αγωνία του προγραµµατισµού και της υλοποίησης των δράσεων, βάζοντας λιθαράκια ηθικής ολοκλήρωσης, σον πολύτιµα διακοσµητικά πετράδια, σε κάθε συνάντηση ή δράση της Κοινότητας. Κάποιες αναµνήσεις γύρω από το τζάκι του καταφυγίου, κάποια κασέτα µε ύµνους την Μεγάλη Εβδοµάδα, ένα τυχαίο δηµοσίευµα, ένα περίεργο αγριολούλουδο, µια αλλιώτικη ξαστεριά, ένα παιδικό χέρι στο φανάρι της λεωφόρου, µια πάστα για δέκα άτοµα και τόσες άλλες ευκαιρίες σε περιµένουν για να ρίξεις τον σπόρο. Και να σαι σίγουρος ότι τα χωράφια που σας παρέδωσε ο Αρχηγός της Οµάδος είναι πέρα για πέρα γόνιµα και περιµένουν το Μικρό Μεγάλο Σπορέα, τον Αρχηγό της Κοινότητας, µε το αλάθητο χρυσό του αλέτρι, ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ. 2.2.6 Οι αρχές µας στην κοινότητα των Ανιχνευτών Προβληµατισµοί πάνω στο Νόµο του Προσκόπου Μπορεί λέγοντας ένα ψέµα, να προχωρήσεις ένα βήµα µπροστά, στην προσπάθειά σου ν ανέβεις κοινωνικά. Στην προσπάθειά σου ν ανέβεις ηθικά, έχεις κάνει δύο βήµατα πίσω. Κι αυτό είναι που έχει σηµασία Αυτός ο τόπος είναι γεµάτος Θάλασσα Πέτρα και Φως. Πολύ Φως. Είναι ο δικός σου τόπος. Αγάπησέ τον µε όλη σου ην ψυχή. Πρόσεξε όµως µήπως στο όνοµα ης αγάπης τον κάνεις Κάποτε δυστυχισµένο...κι αυτό είναι που έχει σηµασία... Προϋπόθεση για να φανείς χρήσιµος στους άλλους είναι να µπορείς πρώτα απ όλα να είσαι αποτελεσµατικός για τον ίδιο σου τον εαυτό. Τότε Θα νιώσεις δυνατός για να µπορείς να πεις: Τώρα νιώθω ότι µπορώ να βοηθήσω...κι αυτό είναι που έχει σηµασία... Μην σταµατάς ποτέ να είσαι ευγενικός. Πάντα υπάρχει ένας ευγενικός τρόπος για να βάζεις τον άλλον στην Θέση του...κι αυτό είναι που έχει σηµασία... - Φωνάζουν τόσα πολύ τα έργα σου που δεν µε αφήνουν να ακούσω τα λόγια σου. Μην λησµονείς ότι Τα έργα σου και τα λόγια σου είσαι ΕΣΥ ο ίδιος... Κι αυτό είναι που έχει σηµασία.. είχνε την αγάπη σου για τα ζώα. Αλλά σε όλα τα ζώα. Ακόµα και στο φτωχό σκυλάκι που γυρίζει πεινασµένα στις γειτονιές... Κι αυτό είναι που έχει σηµασία... Τα πρώτα πράγµατα που προσπαθούν να σβήσουν όσοι δουλεύουν για το σκοτάδι είναι το γέλιο και αισιοδοξία. Εσύ αν είσαι ταγµένος στο φως µην τους κάνεις η χάρη. Χαµογέλα αισιόδοξα παντού και πάντα...κι αυτό είναι που έχει σηµασία... Η εργασία είναι ο νόµος ης ζωής. Είναι ο δρόµος που οδηγεί τον άνθρωπο µέσα στην ζωή. Και η ζωή µορφώνει. Μορφώνει µέσα από τον ίδιο της τον νόµο. Η εργασία είναι η ζωή...κι αυτό είναι που έχει σηµασία... Μη λησµονήσεις ποτέ πως ο καλύτερος τρόπος να κάνεις τα παιδιά σου να κάνουν το σωστό, είναι να το κάνεις πράξη πρώτος ΕΣΥ. Μη λησµονείς ότι ποτέ δεν θα κατορθώσεις να πείσεις κάποιον για κάτι εάν πρώτος εσύ δεν έχεις πειστεί. µην ξεχνάς ότι κάθε Ανιχνευτής σου κάθε στιγµή σε κρίνει και κάθε στιγµή λέει: «ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΦΩΝΑΖΕΙ ΤΟΣΟ ΥΝΑΤΑ ΠΟΥ ΕΝ ΜΕ Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 16
ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣΩ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΣ». Μη ξεχνάς ότι ο Νόµος είναι η δύναµη της συνείδησης. Και η συνείδηση είναι ότι ωραιότερο υπάρχει στον άνθρωπο. Μην ξεχνάς ότι έδωσες την Υπόσχεσή σου να τηρείς αυτόν τον «Νόµο». Η υπόσχεση είναι µία δύναµη. Βοήθησε αδελφέ µου τηρώντας τους «Κανόνες» της συνείδησής σου κάνοντας πράξη τη δύναµη ης υπόσχεσης, τους µικρότερους αδελφούς µας, να οδηγηθούν κι αυτοί στην ίδια τους την συνείδηση. Τη συνείδηση όλων των ανθρωπίνων πλασµάτων. Γιατί τελικά η συνείδηση είναι αυτό που έρχεται από το Θεό, είναι αυτό που µένει από τον Θεό. 2.2.7 Ιδέες για δράσεις Στην συνέχεια ακολουθούν ιδέες για δράσεις νόµου στην κοινότητα των Ανιχνευτών. ίνεται έµφαση στα κύρια σηµεία του προσκοπικού νόµου µε παράλληλη αναφορά σε τρόπους πρακτικής εφαρµογής. ΠΙΣΤΗ-ΘΕΟΣΕΒΕΙΑ: Συµµετοχή σε Θρησκευτικές εκδηλώσεις Έρευνα σχετικά µε τις Θρησκείες των λαών Έρευνα σχετικά µε την Αγιογραφία, την αρχιτεκτονική των εκκλησιών. Μελέτη - Συλλογή στοιχείων για τα εξωκλήσια & Μοναστήρια της περιοχής µας - Επίσκεψης σε εκκλησίες άλλων δογµάτων - Βραδινό µε Βυζαντινή Μουσική. ΦΙΛΑΛΗΘΕΙΑ: Έρευνα µε θέµα το ψέµα στη ζωή µας - αρνητικές επιπτώσεις" Παρουσίαση συλλογής παροιµιών - αποφθεγµάτων µε θέµα την ΑΛΗΘΕΙΑ, ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ: Έρευνα µε θέµατα από την Ελληνική Ιστορία Επισκέψεις σε µουσεία - αρχαιολογικούς χώρους. Μελέτη πάνω: στη Λαογραφία - την Λαϊκούς χορούς τα Τραγούδια. - Έρευνα "ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ, η βάση της αρχαίας Ελληνικής Κοινωνίας" - Μελέτη Πολιτικής Ιστορίας της νεότερης Ελλάδος Βραδινά µε θέµατα από την 25 Μαρτ(ου ή την 28 Οκτωβρίου. ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: Επίσκεψη σε φυλακές Παρακολούθηση λειτουργίας δικαστηρίων -Έρευνα µε θέµατα γύρω από το δίκαιο Αξιολόγηση ενεργειών - δραστηριοτήτων των Ανιχνευτών Παρουσίαση "Το δίκαιο ανάµεσα στους αιώνες" " ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ: ράσεις προσφοράς στον Συνάνθρωπο - Κοινωνία - Πατρίδα Χρησιµοποίηση της Κοινότητας σαν Ειδικοί Συνεργάτες για τα άλλα Τµήµατα του Συστήµατος, ή άλλες Κοινότητες. ράσεις προβολής της Προσφοράς στην κοινωνία που κάνουν οι Ανιχνευτές, - Συµµετοχή σε εράνους (Ερυθρός Σταυρός) Κατασκηνώσεις υπηρεσίας. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 17
ΦΙΛΙΑ: Συνεργασία µε άλλες Κοινότητες. Συνεργασία µε άλλους φορείς νεολαίων της ΕΣΟΝΕ. Πρόσκληση, σε δράσεις της Κοινότητας των φίλων των Ανιχνευτών. Αλληλογραφία της Κοινότητας µε άλλες Κοινότητες Ανιχνευτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΝΑ ΕΛΦΩΣΗ: Πρόσκληση Κοινοτήτων Ανιχνευτών από το εξωτερικό. - Συµµετοχή της Κοινότητας σε δράσεις εξωτερικού. Ανταλλαγή ιδεών δράσεων, αναµνηστικών κ.α. µε Κοινότητες Ανιχνευτών από εξωτερικό, - Γνωριµία µε τον Παγκόσµιο Προσκοπικό Γραφείο και την κίνηση σε όλο τον κόσµο. - Συµµετοχή στον εορτασµό της 22ας Φεβρουαρίου. - Συνδροµές σε ξένα προσκοπικά περιοδικά. Έρευνα γύρω από τα παγκόσµια γεγονότα σταθµούς του παγκόσµιου πολιτισµού. ΕΥΓΕΝΕΙΑ: ράσεις µε την χρησιµοποίηση των κανόνων καλής συµπεριφοράς (γεύµατα) - Συµµετοχή στον εορτασµό της ηµέρας της γυναίκας. - ράσεις µε τις Μ. Οδηγούς. Παρουσίαση του τρόπου συζήτησης και την τεχνική του. ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΗΣ: ιοργάνωση εβδοµάδας ενηµέρωσης του κοινού για την προστασία περιβάλλοντος πόλης. Κατασκευή Μετεωρολογικού σταθµού. - Συµµετοχή σε δενδροφυτεύσεις. - Καθαρισµοί ποταµών και ακτών. Επισκέψεις σε οργανωµένα εκτροφεία, πτηνοτροφία κ.λ.π. Έρευνα µε θέµατα γύρω από την αγροτική ζωή και τις αγροτικές εργασίες. - Επίσκεψη, στο πλανητάριο, αστεροσκοπείο κ.λ.π. Έρευνα γύρω από την µόλυνση ή την προστασία του περιβάλλοντος. ΑΥΤΟΠΕΙΘΑΡΧΙΑ: Έρευνα γύρω από την κοινωνική πειθαρχία-στρατιωτική πειθαρχία. Έρευνα γύρω από το τι είναι και πώς επιτυγχάνεται η αυτοπειθαρχία. - Μελέτη των νόµων του σύµπαντος (φυσικοί νόµοι). - Συµµετοχή σε οµαδικά αθλήµατα. Συµµετοχή σε παρελάσεις. ΕΥΘΥΜΙΑ - ΑΙΣΙΟ ΟΞΙΑ: Ψυχαγωγικά βραδινά (βεγγέρες-πυρές). - ιοργάνωση Φεστιβάλ τραγουδιού. ιοργάνωση σατυρικής Θεατρικής παράστασης. Συλλογή ανεκδότων - έκδοσή τους από την Κοινότητα. - Εκµάθηση µουσικών οργάνων. - Φεστιβάλ παντοµίµας. ιοργάνωση ψυχαγωγικών βραδινών για τα άλλα τµήµατα του Συστήµατος. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Πώληση παλαιών υλικών για ενίσχυση του Ταµείου του Συστήµατος. Προγραµµατισµός εύρεση οικονοµικών πόρων για την ενίσχυση της Κοινότητας για την πραγµατοποίηση της Μ. ράσης. Έρευνα µε θέµα η οικονοµία της Ελλάδος - Οι σχέσεις µε την Ευρωπαϊκή Ένωση"., Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 18
Έρευνα - µελέτη - παρουσίαση του θέµατος "πληθωρισµός, αίτια - αποτελέσµατα - τρόπος εξάλειψης".. Προϋπολογισµός - απολογισµός δράσεων της Κοινότητας. ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ (ΨΥΧΗΣ-ΣΩΜΑΤΟΣ): ράσεις προσφοράς στην κοινωνία. Έρευνα "Τα ναρκωτικά - λευκός θάνατος" "Γενετήσια διαφώτιση" εισήγηση από ειδικό σύµβουλο. Έρευνα µε θέµα "η ανάπτυξη των ασθενειών µέσα στην ακαθαρσία". - Συµµετοχή σε αθλητικές εκδηλώσεις. Τήρηση εστίας της Κοινότητας καθαρής. ΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: ράσεις προσφορά στην κοινωνία. Συµµετοχή στις δραστηριότητες των άλλων Τµηµάτων. - ηµιουργία Ο.Ε. µε κοινωφελές έργο. Έρευνα µε θέµα «Η εργασία µια µέθοδος ζωής». Επισκέψεις σε δηµόσια έργα - εµπορικούς οργανισµούς - εφηµερίδες. Επαγγελµατικός προσανατολισµός. Έρευνα µε θέµα 'Ή παραγωγικότητα". ΑΝΑ ΕΙΞΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ: Προσωπική Ενασχόληση Ανιχνευτών. Συµµετοχή - ιοργάνωση δράσεων για Λυκόπουλα - Προσκόπους. Μελέτη - Έρευνα Ελληνικών φαινοµένων (ρουσφέτι - λάδωµα - παζάρι - κ.λ.π.). ηµοκρατικές διαδικασίες µέσα στην Κοινότητα. ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ: ηµιουργία ΟΜΙΛΩΝ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ. ράσεις περιπέτειας (Σπηλαιολογία - αναρρίχηση - ταξίδι µε σχεδίες - ορειβασία κλπ.). Ανάληψη ευθυνών από κάθε µέλος της Κοινότητας για τις πράξεις του. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 19
2.3 Σύστηµα προσκοπικών Τµηµάτων Σχέση Κ.Α. µε Αγέλη και Οµάδα 2.3.1 Σύστηµα προσκοπικών τµηµάτων ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Αυτοτελής Παιδαγωγική Μονάδα ΤΜΗΜΑΤΑ ΑΓΕΛΗ ΟΜΑ Α ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΑΙ ΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΕΜΠΕ ΩΣΗ ΑΡΧΩΝ & Έµπρακτη εφαρµογή ΕΞΑ ΕΣ ΕΝΩΜΟΤΙΕΣ ΛΥΚΟΠΟΥΛΑ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ 7-10 ετών συµπλ. 11-14 ετών συµπλ. ΑΡΧΕΣ : ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΝΟΜΟΣ Υπόσχεση και Νόµος Λυκόπουλου Υπόσχεση και νόµος προσκόπου ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ 15-18 ετών συµπλ. Υπόσχεση και νόµος προσκόπου Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Κ Η Μ Ε Θ Ο Ο Σ Συµµετοχή σε µικρές οµάδες συλλογικής δράσης Εκµάθηση µέσα από την πράξη και το παιχνίδι Συµµετοχή σε προοδευτικά ελκυστικά προγράµµατα σύµµετρης ενασχόλησης (5 τοµείς ενδιαφέροντος) Άµιλλα Αυτενέργεια Αυτοεκπαίδευση Αυτοδιοίκηση - Αγελαία δραστηριότητα - Συµβούλιο Αγέλης - Κύκλος Αγέλης - Ανακάλυψη, Προσαρµογή, Ενεργός Συµµετοχή - Απλά Παιχνίδια φαντασίας - Ζωή στο ύπαιθρο - Σύστηµα προόδου (5 µονοπάτια δάσους), αστέρια - Αναγνώριση προσωπικής δηµιουργίας - Άµιλλα εξάδων - Ανάδειξη πρώτου - Κατά ενωµοτίες σύστηµα - Συµβούλιο Τιµής - Συµµετοχή, Οργάνωση, Πραγµατοποίηση - Παιχνίδια περιπέτειας - Ζωή στο ύπαιθρο - Σύστηµα Προόδου (5 τοµείς ενδιαφέροντος), Βέλη - Αναγνώριση προσωπικής ηµιουργίας - Άµιλλα ενωµοτιών - Κατά οµίλους εργασία - Όµιλοι εργασίας, - - Σύνοδος - Έρευνα, «Ανίχνευση» (διεξαγωγή) - Εξερευνήσεις (διεξαγωγή) - Μεγάλες ράσεις Υπαίθρου - 6 Πεδία Ανιχνευτικής Ενασχόλησης - Σύστηµα Προόδου, ΕΙΣ ΟΧΗ, ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ ΑΦΝΗΣ, ΠΡΟΣΚΟΠΟΣ ΕΘΝΟΥΣ - Προσωπική ενασχόληση Σύλληψη, οργάνωση, εκτέλεση δράσης Ανηλίκων Βαθµοφόρων Ενηλίκων Ε.Κ.Σ. Προσωπικό παράδειγµα Καθοδήγηση Ενθάρρυνση Παρότρυνση Συµβούλευση Υποστήριξη - Ανάδειξη Ενωµοτάρχη Βαθµοφόρων Βαθµοφόρων Βαθµοφόρων ΟΡΘΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ & ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΜΕΘΟ ΟΥ ΕΞ( Ι)ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΗΘΙΚΩΝ & ΥΛΙΚΩΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΩΝ ΗΘΙΚΗ και ΥΛΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 20
2.3.2 Σχέσεις της κοινότητας ανιχνευτών µε την αγέλη λυκόπουλων και την οµάδα προσκόπων 2.3.2.1 Γιατί είναι αναγκαίες Όπως είναι γνωστό, το Σύστηµα αποτελεί την αυτοτελή Μονάδα που παρέχει Προσκοπική ιαπαιδαγώγηση, παρακολουθώντας την ανάπτυξη σε ηλικία και ενδιαφέροντα του παιδιού. Είναι λοιπόν αναγκαίο να υπάρχουν σχέσεις σταθερές ανάµεσα στα Τµήµατα ώστε: Να γίνεται οµαλά η µετακίνηση του παιδιού από το ένα Τµήµα στο άλλο Να µην υπάρχουν "διαρροές" παιδιών που συµπληρώνουν το όριο ανάβαση ς ή εισδοχής Να εξυπηρετείτε η λειτουργία και οι δραστηριότητες του κάθε Τµήµατος. 2.3.2.2 Η θέση της κοινότητας Η Κοινότητα είναι το Τµήµα µε τα παιδιά ηλικίας 15-18 ετών που λόγω εµπειρίας, ηλικίας και αυτοδιοίκησης αποτελεί ένα ξεχωριστό µεν τµήµα του προσκοπικού Συστήµατος είναι όµως η συνέχεια της προσκοπικής διαπαιδαγώγησης. Οι στατιστικές των τελευταίων χρόνων έχουν δείξει ότι στην Κ.Α. υπάρχουν σηµαντικές "διαρροές" µελών σε σύγκριση µε την αντίστοιχη ο.π. που οφείλονται στους εξής κυρίως λόγους: υπερβολικός φόρτος εργασίας ( µελέτης των µελών). όχι σωστή αξιοποίηση των δυνατοτήτων και των ευκαιριών ώστε να πραγµατοποιούνται µεγάλες και "δυνατές" δραστηριότητες, οι οποίες να καλύπτουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών. λανθασµένη αντίληψη των µελών για το τι είναι πραγµατικά η Κ.Α. και ποίους σκοπούς εξυπηρετεί 2.3.2.3 Πως προωθούνται α. Όλα τα θέµατα σχέσεων ανάµεσα στα Τµήµατα συζητούνται στο ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ του Συστήµατος. Το Συµβούλιο µπορεί να παραπέµψει ρύθµιση ειδικότερων θεµάτων σε απ' ευθείας επαφή των Αρχηγών των συγκεκριµένων Τµηµάτων. β. Ειδικά προκειµένου για απασχόληση Ανιχνευτών σε δραστηριότητες άλλων Τµηµάτων ή Κλιµακίων χρειάζεται έγκριση του ΑΡΧΗΓΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ µετά από σύµφωνη γνώµη του ΑΡΧΗΓΟΥ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ. 2.3.2.4 Τα όρια ηλικίας Πριν προχωρήσουµε πρέπει να θυµίσουµε ότι τα Λυκόπουλα που συµπλήρωσαν το 100 έτος της ηλικίας τους ανεβαίνουν στην Οµάδα, ενώ οι πρόσκοπο ι που συµπληρώνουν το 150 έτος της ηλικίας τους εντάσσονται στην Κοινότητα. Ο Κανονισµός Σ.Ε.Π. (τεύχος η δίνει την δυνατότητα στον Αρχηγό που κρίνει ότι το παιδί έχει ανάγκες και προσδοκίες που δεν καλύπτει το Πρόγραµµα του'. Κλάδου "ου ανήκει, να αποφασίσει, την µετάβαση του παιδιού στο επόµενο Τµήµα και νωρίτερα από τις παραπάνω ηλικίες. Ο Αρχηγός θα πρέπει πάντως να συνεννοείται µε το παιδί και τον Αρχηγό του επόµενου Τµήµατος και να χρησιµοποιεί προσεκτικά αυτή τη δυνατότητα Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 21
2.3.3 Ανάπτυξη των σχέσεων Ανάλογα µε την σκοπιµότητά τους, οι ενέργειες που προωθούν τις σχέσεις ανάµεσα στην Κοινότητα και τα άλλα Τµήµατα, χωρίζονται σε: 2.3.3.1 Προβολή του έργου της κοινότητας όπως: Συµµετοχή σε σειρά δράσεων της Κοινότητας, Προσκόπων που πρόκειται να ενταχθούν σε αυτή σύντοµα. Ακόµα προσωπική επαφή ή και επιστολή του Α.Κ. προς του Προσκόπους αυτούς. Καθορισµός ενός Ανιχνευτή ως "ανάδοχου" για κάθε πρόσκοπο που πρόκειται να ενταχθεί στην κοινότητα, ώστε να τον βάλει στο κλίµα της Κοινότητας και να τον βοηθήσει στα πρώτα του βήµατα. ; Ενηµέρωση των άλλων Τµηµάτων για την δραστηριότητα της Κοινότητας (αποστολή εφηµερίδας της Κοινότητας, διανοµή προσπέκτους, πρόσκληση στις παρουσιάσεις δράσεων κλπ) Συµµετοχή σε Ειδικές ράσεις της Κοινότητας, µελών της Οµάδας (όπως πχ µεγάλοι σε ηλικία πρόσκοποι, Ενωµοτάρχες κλπ) Ενηµέρωση (σε Συµβούλια κλπ) των βαθµοφόρων των άλλων τµηµάτων για την πραγµατική εικόνα της Κοινότητας Συµβολή Ανιχνευτών σε οργάνωση δράσεων που παρουσιάζουν το έργο της Κοινότητας σε κάθε ευκαιρία (στην Αγέλη, στην Οµάδα, στην Πρότυπη Οµάδα της Τ.Ε., σε Τζαµπορέπα κλπ) και µε κάθε τρόπο (παρουσίαση διαφανειών από δράσεις, µε Πίνακες Πληροφοριών, παιχνίδια, κλπ). 2.3.3.2 Κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των άλλων τµηµάτων Είναι σηµαντικό η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του άλλων τµηµάτων (και έµµεσα προετοιµασία, για να γίνουν βαθµοφόροι) όπως: Συµµετοχή Ανιχνευτών σε Σχολές Αρχικής Εκπαίδευσης Κλάδων Λυκόπουλων και Προσκόπων. Γνωριµία µε τα παιδιά των Τµηµάτων (π.χ. µε αφορµή έρευνα / γκάλοπ για τα ενδιαφέροντα, τις ασχολίες τους κλπ). Επαφή µε τους Βαθµοφόρους (π.χ. µε πρόσκληση των Αρχηγών Οµάδας και Αγέλης να παρουσιάσουν στην Κοινότητα τα Τµήµατά τους και να διευκρινίσουν θέµατα Ι απορίες των Ανιχνευτών) Έκδοση του Ενηµερωτικού ελτίου / Περιοδικού του Συστήµατος από Ανιχνευτές, που έτσι θα "καλύπτουν" και τις δράσεις των άλλων Τµηµάτων. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 22
2.3.4 Υποστήριξη της δουλείας των άλλων τµηµάτων όπως: Βοήθεια Ανιχνευτών µε Α.Π.. σε κάποια αντικείµενα ερασιτεχνικών ασχολιών σε Λυκόπουλα ή Προσκόπους µε ενδιαφέρον σε ίδια ή παρόµοια Αντικείµενα, ατοµικά ή στα πλαίσια δράσης ως Ειδικοί Συνεργάτες. Βοήθεια Ανιχνευτών σε Προσκόπους που προσπαθούν να αποκτήσουν το Χρυσό Τρίφυλλο Οργάνωση για την Αγέλη από την Κοινότητα, µιας δράσης ή µίας Κατασκηνωτικής Ηµέρας. Οργάνωση µιας δράσης για την Οµάδα από την Κοινότητα, σε συνεργασία µε το Συµβούλιο Τιµής. (Συγκέντρωση Κλειστού Χώρου, Μεγάλο Παιγνίδι, Εκδροµή κλπ). Συµµετοχή Ανιχνευτών στο Επιτελείο Κατασκήνωσης ή άλλης δράσης της Αγέλης ή της Οµάδας, ως ΙΣΟΤΙΜΑ ΜΕΛΗ µε ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ και κατά όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας αρχής γενοµένης από τη σύλληψη, τον προγραµµατισµό και την οργάνωση της δράσης. Βοήθεια σε µεγάλες δράσεις Τ.Ε. ή Π.Ε., Τζαµπορέτα, Φεστιβάλ κλπ. Ανάληψη ειδικών καθηκόντων στα πλαίσια των Συστήµατος (Αποθηκάριος, Βιβλιοθηκάριος, Υπεύθυνος Οπτικοακουστικών µέσων κλπ.) 2.3.5 Σηµεία προσοχής Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα ακόλουθα σηµεία : 1. Η προσφορά βοήθειας σε άλλα Τµήµατα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει ο Ανιχνευτής ΠΡΟΣΚΟΠΟΣ ΕΘΝΟΥΣ. 2. Για κάθε δράση που συµµετέχουν ή βοηθάνε µέλη άλλου Τµήµατος, πρέπει να έχει προηγηθεί λεπτοµερής συνεννόηση µεταξύ των Αρχηγών των Τµηµάτων και ενηµέρωση του Αρχηγού Συστήµατος. 3. Αν η Κοινότητα λειτουργεί στα πλαίσια Τ.Ε ή Π.Ε. και όχι στο Σύστηµα, οι επαφές γίνονται αναλόγως. 4. Αν στο Σύστηµα λειτουργεί (προσωρινά) και δεύτερη Αγέλη, ο Α.Κ. και η Κοινότητα διατηρούν σχέσεις και µε τις δύο. 5. Σε καµία περίπτωση η δουλειά κάπου Τµήµατος δεν πρέπει να παρουσιάζεται σε παιδιά µικρότερης ηλικίας εξιδανικευµένη, για να µην επισπεύδεται άκαιρα η επιθυµία τους να φύγουν από το Τµήµα που ήδη ανήκουν. 6. Η διατήρηση σχέσεων ανάµεσα στα Τµήµατα ποτέ δεν υπερβαίνει τα λογικά όρια, για να µην καταλύεται η αυτοτέλεια και η αυτονοµία καθενός. (Ποτέ δεν γίνονται "κοινές" δράσεις, Κατασκηνώσεις κλπ). 7. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ, η ύπαρξη καλών και φιλικών σχέσεων ανάµεσα στους ΒΑΘΜΟΦΟΡΟΥΣ όλων των Τµηµάτων. Αυτό διευκολύνει και τις συνεννοήσεις σε θέµατα που τίθενται στο Συµβούλιο Συστήµατος (χρήση λέσχης, βοήθεια Βαθµοφόρων σε άλλο Τµήµα, εκ- δηλώσεις Συστήµατος κλπ). Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 23
2.4 ιάρθρωση & Λειτουργία Κοινότητας Ανιχνευτών 2.4.1 ιάρθρωση & Λειτουργία ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ Το τρίτο τµήµα του προσκοπικού Συστήµατος, ισότιµο µε την Αγέλη Λυκόπουλων και την Οµάδα Προσκόπων. Μπορεί όµως να λειτουργήσει και σαν Κοινότητα Τοπικής ή Περιφερειακής Εφορίας αν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις στα κατά τόπους Συστήµατα. ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΑΝΙΧΝΕΥΤΡΙΕΣ 15-18 ετών Α - Γ Λυκείου 6-24 άτοµα ΒΑΘΜΟΦΟΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ένας (1) Αρχηγός Α. Κ.Α. δυο (2) Υπαρχηγοί Υ.Κ.Α γυναίκα Βαθµοφόρος ΣΥΝΟ ΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ιοικεί, προγραµµατίζει, καταµερίζει ενέργειες, συγκροτεί Οµίλους, παρακολουθεί την πρόοδο, αξιολογεί. Συνεδριάζει τακτικά κάθε µήνα και έκτατα όταν είναι απαραίτητο. Προεδρεύει ένας αιρετός Ανιχνευτής. Οι αποφάσεις είναι πλειοψηφικές. Σε θέµατα ΑΡΧΩΝ και ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ο Αρχηγός Κοινότητας µπορεί να ασκήσει βέτο. ΟΜΙΛΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Μικρές πρόσκαιρες οµάδες 3-6 Ανιχνευτών, που ασχολούνται µε όλα τα θέµατα της Κοινότητας και που διαλύονται όταν η εργασία τους ολοκληρωθεί ΟΜΙΛΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ασχολείται µε διοικητικά θέµατα: ταµείο γραµµατεία υλικό κ.λ.π. ΟΜΙΛΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ασχολείται µε την προετοιµασία και πραγµατοποίηση των δράσεων της Κοινότητας Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 24
2.4.2 Όµιλοι Εργασίας Η ευθύνη για την οργάνωση µιας οπωσδήποτε οµαδικής δράσης ανήκει αποκλειστικά στον Όµιλο Εργασίας (Ο.Ε.) που δηµιουργείται µόλις η Σύνοδος της Κοινότητας αποφασίσει το θέµα της δράσης. 2.4.2.1 Συγκρότηση Ο.Ε. Τα µέλη ενός Ο.Ε. επιλέγονται από τη Σύνοδο της Κοινότητας και ο αριθµός τους ποικίλει ανάλογα µε την πολυπλοκότητα του σκοπού για τον οποίο δηµιουργήθηκε ο Όµιλος. Η σύνοδος της Κοινότητας οργανώνει τον Ο.Ε. και τις δραστηριότητές του. Προτρέπει τους Ανιχνευτές να ενταχθούν στους Ο.Ε. ανάλογα µε τα ενδιαφέροντά τους και τις ικανότητές τους. Φροντίζει δε να υπάρχει όσο το δυνατόν ισορροπία ικανοτήτων, ηλικιών και εµπειριών. Από την πλευρά του Επιτελείου της Κ.Α. ορίζεται ένας βαθµοφόρος υπεύθυνος για τον Ο.Ε. που ο ρόλος του είναι να βοηθήσει να ξεπεραστούν κάποιες δυσκολίες, να εµπλουτίσει µε ιδέες, εάν χρειάζεται, και να συντονίσει τον Όµιλο µε τους 6λλους Οµίλους είτε Λειτουργίας είτε εργασίας ραστηριοτήτων. 2.4.2.2 Προετοιµασία ραστηριότητας Μπορούµε να διακρίνουµε τρία στάδια στην προετοιµασία µιας δράσης: Το στάδιο ανάλυσης, το στάδιο οργάνωσης και το καθ' αυτό στάδιο προετοιµασίας ΣΤΑ ΙΟ ΑΝΑΛΥΣΗΣ : Οργανωτικό Πνεύµα: Συνάντηση Ο. Ε. µε βαθµοφόρο υπεύθυνο για τον ο. Ε. Εκλογή "συντονιστού Ο.Ε." Γενικές Γραµµές λειτουργίας Ο.Ε. Σχεδιασµός: Προσδιορισµός Αντικειµενικών σκοπών Ποιος στόχος εξυπηρετείται (6 Πεδία Ανιχνευτικής Ενασχόλησης) Προσκοπικός - Παιδαγωγικός κλπ ιεύρυνση βασικών πτυχών της ράσης Ερεθισµός ενδιαφέροντος Ανιχνευτών. Παρουσίαση στοιχείων - ιδεών στη Σύνοδο της Κ.Α. Μόλις ολοκληρωθεί η διερεύνηση θα συγκληθεί η Σύνοδος της Κοινότητας να αποφασίσει σχετικά. ΣΤΑ ΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ : Εδώ ο ρόλος του Ο.Ε. είναι αποφασιστικός. Αυτός προχωρεί και µε τη βοήθεια των στελεχών της Κοινότητας παίρνει αποστάσεις, διατυπώνει κατευθύνσεις, οργανώνει δράσεις προετοιµασίας : Προσδιορίζει συγκεκριµένα και πολύ αναλυτικά τις διάφορες πτυχές της δράσης. Μεθοδικότητα:Η δουλειά του Ο.Ε. είναι πολύπλοκη. Πρέπει στο στάδιο αυτό να απαντήσει στα ερωτήµατα που θέτουν τα ΤΡΙΑ "Π" δηλαδή ΠΟΙΟΙ; ΠΟΤΕ; ΠΩΣ; Οι απαντήσεις στα ΤΡΙΑ "Π" Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 25
είναι γενικές και συγκεντρώνονται από τον Ο.Ε. για να συγκεκριµενοποιηθούν και να ιεραρχηθούν χρονικά και ποσοτικά στο επόµενο στάδιο της καθ' εαυτού προετοιµασίας Στον πίνακα φαίνεται ενδεικτικά ένας τρόπος συγκέντρωσης και οργάνωσης των 3 "Π". ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΠΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Τι θα γίνει (Πρόγραµµα) Στοιχεία ενέργειες Μελέτη Έρευνα Εναλλακτικές λύσεις ΑΤΟΜΑ Έµψυχο υλικό Φυσική Πνευµατική Υλική κατάστασή τους Εκπαιδευτική κατάσταση Οµοιογένεια βαθµός σχέσης συνεργασία ΜΕΘΟ ΟΙ ΜΕΣΑ Απαιτούµενα µέσα εφόδια Υλικά, Οικονοµικά (µετακινήσεις, τροφοδοσία, απρόβλεπτα) ΧΡΟΝΟΣ Συγκεκριµένος χρόνος, διάρκεια, επικαιρότητα, συνθήκες (καιρικές, εποχιακές), κατάλληλη επιλογή χρόνου (διακοπές εξετάσεις) ΤΟΠΟΣ ΧΩΡΟΣ Επιλογή τόπου ή χώρου, συνθήκες, διευκολύνσεις, παράγοντες, λειτουργικότητα ΕΙ ΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Αναγκαία άτοµα, συνεννοήσεις, σύλλογοι, Φορείς ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΠΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Τι θα γίνει (Πρόγραµµα) Στοιχεία - Ενέργειες - Μελέτη - Έρευνα Εναλλακτικές λύσεις ΑΤΟΜΑ Έµψυχο υλικό Φυσική Πνευµατική - Υλική κατάστασή τους - Εκπαιδευτική κατάσταση Οµοιογένεια - βαθµός σχέσης συνεργασίας ΜΕΘΟ ΟΙ - ΜΕΣΑ Απαιτούµενα µέσα - Εφόδια - Υλικά Οικονοµικά (µετακινήσεις, τροφοδοσία, απρόβλεπτα) ΧΡΟΝΟΣ Συγκεκριµένος χρόνος, διάρκεια, επικαιρότητα, συνθήκες, (καιρικές, εποχιακές), κατάλληλη επιλογή χρόνου (διακοπές-εξετάσεις) ΤΟΠΟΣ-ΧΡΟΝΟΣ Επιλογή τόπου ή χώρου, συνθήκες, διευκολύνσεις, παράγοντες, λειτουργικότητα Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 26
ΕΙ ΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Αναγκαία άτοµα, συνεννοήσεις Σύλλογοι, Φορείς Παράλληλα µε τα καθήκοντα της οργάνωσης της δράσης, ο Ο.Ε. φροντίζει έτσι ώστε να µην χαθεί το κέφι και το ενδιαφέρον των Ανιχνευτών για την δράση (ειδικές συγκεντρώσεις, ενηµέρωση "Πίνακα επίκαιρων" Ανακοινώσεις κ.α.) ΣΤΑ ΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ : Οργάνωση - Καταµερισµός εργασιών - Χρονοδιάγραµµα εργασιών. Συντονισµός των εργασιών του Ο.Ε. από το µέλος / συντονιστή. Συναντήσεις Ο.Ε. (εργασίες προετοιµασίας). Εµπλουτισµός δράσης από υπεύθυνο Βαθµοφόρο. Συνεχής ενηµέρωση του Ο.Ε. (λειτουργίας) Προγράµµατος. Συστηµατική δουλειά Τι - Γιατί - Πότε - Που - Από Ποιον - Πως πρέπει να γίνει. ιατύπωση Προγράµµατος - Καταµερισµός υπευθυνοτήτων. Συγκράτηση ενδιαφέροντος Ανιχνευτών Η αντιµετώπιση όλων των πλευρών της προετοιµασίας της δράσης µπορεί να απαιτήσει σε µεγαλύτερο βαθµό (ανάλογα µε τη διάρκεια, πολυπλοκότητα, ειδικότητα) την δραστηριοποίηση όλων των Ανιχνευτών. Αυτή η ατοµική ή οµαδική προετοιµασία είναι απαραίτητη όχι µόνο για την ατοµική πρόοδο κάθε Ανιχνευτή αλλά και την οµαλή εξέλιξη της ίδιας της δράσης (εξάλειψη πιθανότητας ατυχήµατος). Ο Ο.Ε. δεν συµβάλλει ιδιαίτερα σ' αυτή καθ' αυτή την διεξαγωγή της δράσης εφ' όσον η προετοιµασία της ήταν η σωστή και τα µέλη της κοινότητας είχαν ευαισθητοποιηθεί κατάλληλα µε την συνεχή ενηµέρωση. 2.4.2.3 Αξιολόγηση Παρουσίαση δράσης,. Συµπεράσµατα αυτοκριτική Συνέπειες- ωφέλεια Επανεξέταση στόχου Μετά την πραγµατοποίηση κάθε δράσης πραγµατοποιείται αξιολόγηση όπου συζητείται και κρίνεται κάθε στοιχείο της δράσης. Η αξιολόγηση της δράσης γίνεται σε δύο επίπεδα. Ο Ο.Ε. ζητά από την σύνοδο µετά την πραγµατοποίηση της δράσης να συζητήσει την δράση µε βάση µία µεθοδολογία ή συνηθέστερα µε ένα έντυπο ερωτηµατολόγιο δελτίο αξιολόγησης πού προτείνει. Ακολούθως µε την συµµετοχή του υπεύθυνου βαθµοφόρου ο Ο.Ε. αξιολογεί τα αποτελέσµατα και τις παρατηρήσεις των ανιχνευτών. Ενδεικτικά δίνεται ένα έντυπο ερωτηµατολόγιο - δελτίο αξιολόγησης για την Κοινότητα (πιν. 3 ) και τίθενται ορισµένα ερωτήµατα που βοηθούν στην αξιολόγηση µέσα στον Ο.Ε. Τα παραπάνω ερωτήµατα δεν καλύπτουν όλο το φάσµα µιας διεξοδικής αξιολόγησης, ούτε µπορεί να εφαρµοσθούν για όλα τα είδη των δράσεων. Στόχος µας θα πρέπει να είναι η διαδικασία αυτή που είναι και από τις ποιο σηµαντικές στην Κοινότητα, να αποκτήσει ουσιαστικό και πλήρες περιεχόµενο. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 27
Η συµβολή του κάθε µέλους του Ο.Ε. στην προετοιµασία και εκτέλεση της δράσης αξιολογείται και καταγράφεται από τον Όµιλο Γραµµατείας της Κοινότητας για την ατοµική πρόοδο του κάθε Ανιχνευτή. 2.4.2.4 ιάλυση Ο.Ε. Οι Ο.Ε. δεν έχουν ανεξάρτητη "ζωή" αλλά η ύπαρξή τους δικαιολογείται από τις δράσεις που η Κοινότητα αποφασίζει. Με την ολοκλήρωση της δράσης ο Ο.Ε. διαλύεται 2.4.2.5 Όµιλοι Λειτουργίας ιάβασες ήδη πιο πάνω τι είναι και τι κάνουν οι Ο.Ε. Υπάρχουν όµως και κάποιοι "άλλοι" όµιλοι, που µοιάζουν µε τους Ο.Ε. Αυτοί λέγονται 'ΌΜΙΛΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ" και έχουν σαν κύριο αντικείµενο απασχόλησης γενικά θέµατα που απασχολούν τη ζωή της Κοινότητας κάθε µέρα. Τα θέµατα αυτά αποφασίζονται από τη Σύνοδο. Τα κυριότερα θέµατα που απασχολούν συνήθως µια Κοινότητα Ανιχνευτών είναι: Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ, ΤΟ ΥΛΙΚΟ, ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ & ΟΙ ΗΜ. ΣΧΕΣΕΙΣ Μπορεί όµως η Σύνοδος να αποφασίσει, εφ' όσον υπάρχει ανάγκη, τη δηµιουργία Οµίλων Λειτουργίας και για άλλα θέµατα. Τα µέλη ενός Οµίλου Λειτουργίας διαλέγονται από την Σύνοδο της Κοινότητας και ο αριθµός τους ποικίλει, ανάλογα µε τις ανάγκες και τα θέµατα, για τις οποίες δηµιουργήθηκε ο Όµιλος. Το χρονικό διάστηµα για το οποίο δηµιουργείται ο Όµιλος αποφασίζεται κι αυτό από την Σύνοδο. Συνήθως όµως το διάστηµα αυτό είναι µία Προσκοπική Χρονιά. Μόλις οι Όµιλοι Λειτουργίας δηµιουργηθούν από την Σύνοδο της Κοινότητας, αρχίζουν δουλειά. Πρώτη τους δουλειά είναι να παραλάβουν, εφ' όσον υπήρχε ο Όµιλος και στο παρελθόν, το Υλικό του Οµίλου κάνοντας και ένα πρωτόκολλο παράδοσης - παραλαβής (π.χ. Υλικό Κοινότητας, ή τη Γραµµατεία ή το Υλικό ηµ. Σχέσεων). Η επόµενη δουλειά είναι να καθορίσει το πλάνο µέσα στο οποίο θα λειτουργήσει ο Όµιλος, (κάθε πότε θα έχει συγκεντρώσεις, ποιος θα κρατάει πρακτικά κλπ.) Σειρά τώρα έχει να καταστρωθεί ένα πλάνο εργασίας, για το χρονικό διάστηµα µέσα στο οποίο θα λειτουργήσει ο Όµιλος. Πάντα θα πρέπει να έχουµε υπ' όψιν µας ότι τα πλάνο αυτό θα είναι εναρµονισµένο µε τους ετήσιους στόχους και τον τριµηνιαίο προγραµµατισµό της Κοινότητάς µας. Πιο πρακτικά, αν θέλουµε το καλοκαίρι να πάµε κινητή κατασκήνωση στα νησιά του Αιγαίου, θα πρέπει ο Όµιλος λειτουργίας Υλικού να ενηµερώσει τη Σύνοδο για τις επισκευές που χρειάζεται το Υλικό της Κοινότητας, ενώ παράλληλα οι ηµόσιες Σχέσεις θα πρέπει να κινηθούν για να εξασφαλίσουν κάποια έκπτωση στα εισιτήρια του πλοίου. Όλη η δουλειά αυτή αφού την έχει προετοιµάσει ο Όµιλος, θα πρέπει να την παρουσιάσει στη Σύνοδο, για έγκριση αλλά και ενηµέρωση της Κοινότητας, ώστε να γίνεται ανάλογα και ο Προγραµµατισµός. Πάντα σε κάθε Όµιλο Λειτουργίας όπως και στους Οµίλους Εργασίας, υπάρχει σαν σύµβουλος - συντονιστής ένας Βαθµοφόρος του Επιτελείου της Κοινότητας. Ο ρόλος του είναι να βοηθήσει να ξεπεραστούν κάποιες δυσκολίες, να εµπλουτίσει µε ιδέες, εάν χρειάζεται και να συντονίσει τον Όµιλο µε τους άλλους Οµίλους, είτε Λειτουργίας είτε Εργασίας. Κλάδος Ανιχνευτών Σελίδα : 28