1. Εισαγωγή 2 2. ιαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. - Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 2 3. Σκοπός του Προγράµµατος 3 4. Κατηγορίες Υποψηφίων που Γίνονται εκτοί στο Πρόγραµµα - Τρόπος Ένταξης 3 5. Το Πιστοποιητικό Επιµορφωσης 4 6. Χρονική ιάρκεια και Κόστος Φοίτησης 4 7. Προαπαιτούµενα 5 8. οµή και Τρόπος Παρουσίασης Μαθηµάτων 5 9. Τρόπος ιεξαγωγής του Προγράµµατος 5 10. Επιστηµονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) 6 11. Τρόπος Εξέτασης και Βαθµολόγησης 6 12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευόµενων - Προ ποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού 7 13. Συγγραφείς του Εκπαιδευτικού Υλικού 8 14. Ο Ακαδηµα κός Υπεύθυνος 8 15. Πως ιαµορφώνεται η Ύλη του Προγράµµατος 8 16. Υπόδειγµα Χορηγούµενου Πιστοποιητικού 12
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κέντρο Επαγγελµατικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραµµα Συµπληρωµατικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριµένα στο εκπαιδευτικό αντικείµενο «Προβλήµατα Συµπεριφοράς στο Σχολείο και Στρατηγικές Αντιµετώπισης». Η ανάγκη συνεχούς επιµόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελµατικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών στο σχεδιασµό των πρωτοποριακών αυτών Προγραµµάτων Κατάρτισης, µε γνώµονα τη διασύνδεση της θεωρητικής µε την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρµοσµένη διάσταση των επιστηµών στα αντίστοιχα επαγγελµατικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραµµάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εµπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράµµατα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δηµιουργία των Προγραµµάτων εξ Αποστάσεως Συµπληρωµατικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων, στην πρακτική εµπειρία ειδικευµένων επιστηµόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδοµή του Ιδρύµατος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουµε αναλυτικά το πρόγραµµα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείµενο «Προβλήµατα Συµπεριφοράς στο Σχολείο και Στρατηγικές Αντιµετώπισης», τις προ ποθέσεις συµµετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτοµέρειες που πιστεύουµε ότι είναι χρήσιµες, για να έχετε µια ολοκληρωµένη εικόνα του προγράµµατος. 2. ΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. - ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών είναι πιστοποιηµένο (Κ.Π. 12151701) από τον επίσηµο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρµογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήµατος Πιστοποίησης της Συνεχιζόµενης Επαγγελµατικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του 2001. Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύµφωνα µε τις προβλεπόµενες διαδικασίες σχετικά µε την εφαρµογή του Συστήµατος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαµβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008 Το Πρόγραµµα Συµπληρωµατικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και µετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισµό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση ιαχείρισης Συστήµατος Ποιότητας, σύµφωνα µε το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008. Η συγκεκριµένη πιστοποίηση τεκµηριώνει µε αντικειµενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισµού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράµµατα µε συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόµενου. Παράλληλα, η εφαρµογή του συστήµατος, µεριµνά για την τήρηση επιµέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συµµόρφωσή του σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχοµένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 2
3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Σύγχρονες ερευνητικές µελέτες, διαπιστώσεις στελεχών της εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών της πράξης καθώς και των γονέων, που έχουν καθηµερινή επαφή µε την ελληνική εκπαιδευτική πραγ- µατικότητα, συγκλίνουν στην άποψη ότι οι εκπαιδευτικοί του σύγχρονου σχολείου, παράλληλα µε το κύριο διδακτικό έργο τους, αναγκάζονται να αντιµετωπίσουν διάφορα συνεχώς αυξανόµενα ψυχοσυναισθηµατικά, ψυχοκοινωνικά και µαθησιακά προβλήµατα που παρουσιάζονται καθηµερινά στη σχολική τάξη, αλλά και να λειτουργήσουν προληπτικά σε σχέση αυτά. Η πολυπλοκότητα και η ανοµοιογένεια των διάφορων προβληµάτων, και ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται µε την ψυχοκοινωνική και συναισθηµατική ανάπτυξη των µαθητών, αλλά και η έλλειψη της κατάλληλης συστηµατικής και ικανοποιητικής κατάρτισης και επιµόρφωσης των εκπαιδευτικών δυσχεραίνει σε µεγάλο βαθµό την εύρυθµη και αποτελεσµατική εκπαιδευτικο-διδακτική διαδικασία του σύγχρονου σχολείου. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί της πράξης στην αντιµετώπιση των ψυχοσυναισθηµατικών προβλη- µάτων των µαθητών τους αισθάνονται αβοήθητοι και αντιδρούν µε πρόχειρους και επιδερµικούς παιδαγωγικούς αυτοσχεδιασµούς ή παραπέµπουν χωρίς ενδοιασµούς και αναστοχασµό τους µαθητές µε τα συγκεκριµένα προβλήµατα στα διάφορα κέντρα στήριξης ή στις ψυχολογικές υπηρεσίες, µια διαδικασία στην οποία τις περισσότερες φορές δεν εξασφαλίζεται, δυστυχώς, η επικοινωνία και η συνεργασία των εκεί αρµοδίων µε τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Το παρόν πρόγραµµα συµπληρωµατικής εκπαίδευσης στοχεύει να εφοδιάσει κατά κύριο λόγο το σύγχρονο εκπαιδευτικό µε κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες, ώστε να µάθει να χειρίζεται και να εφαρµόζει τα κατάλληλα ψυχοπαιδαγωγικά εργαλεία και να γνωρίζει επαρκώς στρατηγικές και τεχνικές, ώστε να είναι ικανός και όσο το δυνατόν αυτάρκης να εντοπίζει εγκαίρως τα διάφορα προβλήµατα που εµφανίζονται καθηµερινά στη σχολική τάξη και να τα αντιµετωπίζει όσο το δυνατό πιο αποτελεσµατικά. Γι αυτό σε αυτό το πρόγραµµα προσπαθούµε λιγότερο να παρουσιάσουµε θεωρητικές θέσεις των προβληµάτων και περισσότερο να καταγράψουµε µια σειρά από δοκιµασµένες και υλοποιήσι- µες εκπαιδευτικές πρακτικές που µπορούν οι εκπαιδευτικοί να εφαρµόσουν στην τάξη για την αποτελεσµατική πρόληψη και αντιµετώπιση των προβληµάτων συµπεριφοράς. Το παρόν πρόγραµµα απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε εκπαιδευτικούς αλλά και σε συµβούλους, κοινωνικούς επιστήµονες και επαγγελµατίες της ψυχικής υγείας αλλά και σε άτοµα που δεν διαθέτουν εξειδικευµένες γνώσεις για το θέµα, π.χ. γονείς, προκειµένου να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους για την αποτελεσµατική επίλυση των διάφορων προβληµάτων συµπεριφοράς σε παιδιά κι εφήβους. 4. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΚΤΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΤΡΟΠΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ Η έναρξη του Προγράµµατος γίνεται µε δηµόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο ιαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόµενου στο Πρόγραµµα. 3
Αίτηση συµµετοχής µπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ηµεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης µε συναφή στο αντικείµενο εργασιακή εµπειρία Λόγω του περιορισµένου αριθµού των θέσεων συµµετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων. Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Βαθµός πτυχίου ή Απολυτηρίου Λυκείου Επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας Επιπρόσθετές γνώσεις και ικανότητες (γνώσεις Η/Υ, συµµετοχή σε σεµινάρια, εργασιακή εµπειρία) Η αίτηση συµµετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά, µέσω της ιστοσελίδας http://elearn.elke.uoa.gr. Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συµµετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόµενο ατοµικά µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. 5. ΤΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Η επιτυχής ολοκλήρωση των δύο (2) µαθηµάτων που περιλαµβάνει το συγκεκριµένο πρόγραµµα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Επιµόρφωσης στο γνωστικό αντικείµενο «Προβλήµατα Συµπεριφοράς στο Σχολείο και Στρατηγικές Αντιµετώπισης». Παρακάτω, παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευοµένων. 6. ΧΡΟΝΙΚΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ Η χρονική διάρκεια του Προγράµµατος είναι τέσσερις (4) µήνες, ενώ ο απαιτούµενος χρόνος διδασκαλίας εκτιµάται στις 76 ώρες. Η οργάνωση της δοµής του προγράµµατος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίµηση του απαιτούµενου χρόνου διδασκαλίας αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφεροµένων αναφορικά µε τον υπολογισµό του χρόνου ενασχόλησής τους µε το εκπαιδευτικό πρόγραµµα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθµό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούµενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα µε τον γνωστικό όγκο και τον βαθµό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιµώµενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίµηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευοµένου, υπόκειται σε υποκειµενικά στοιχεία, όπως για παράδειγµα το προηγούµενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφοµοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 800 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασµό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του µετέχοντα. 4
7. ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ Τα προαπαιτούµενα για την παρακολούθηση του Προγράµµατος από τους εκπαιδευόµενους είναι: Πρόσβαση στο ιαδίκτυο Κατοχή προσωπικού e-mail Βασικές γνώσεις χειρισµού ηλεκτρονικών υπολογιστών 8. ΟΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Το περιεχόµενο του κάθε µαθήµατος που βρίσκεται στο ιαδίκτυο αφορά στα κύρια σηµεία της θεωρίας και είναι εµπλουτισµένο κυρίως µε τα εξής: παραδείγµατα λυµένες ασκήσεις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης µελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγµατικά δεδοµένα πρόσθετη βιβλιογραφία Μέσω του συγκεκριµένου τρόπου παρουσίασης των µαθηµάτων επιτυγχάνεται η εµπέδωση της θεωρίας µε έναν πιο εποικοδοµητικό τρόπο απ ότι σε ένα παραδοσιακού τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δοµή των µαθηµάτων είναι διαµορφωµένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη µελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή µε το µαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σηµεία και έννοιες, αξιολογεί και ενηµερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις µε τη χρήση πρακτικών εφαρµογών. 9. ΤΡΟΠΟΣ ΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η διδασκαλία στα προγράµµατα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται µέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόµενο «αυτονοµία», δηλαδή δυνατότητα µελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριµένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράµµατος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, µέσω ειδικά διαµορφωµένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε µαθήµατος αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την οµαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραµµα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαµβάνει τις ηµεροµηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσµίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά ιδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της µελέτης του εκπαιδευόµενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση του µαθήµατος (εφόσον το απαιτεί η φύση του µαθήµατος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόµενος, αφού ολοκληρώσει τη µελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να 5
υποβάλει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαµβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόµενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του. Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδοµένου ότι ο εκπαιδευόµενος µπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστηµα που διαρκεί το εκάστοτε µάθηµα) στον ορισµένο εκπαιδευτή του, µέσω ενσωµατωµένου στην πλατφόρµα ηλεκτρονικού συστήµατος επικοινωνίας, για την άµεση επίλυση αποριών σχετιζόµενων µε τα µαθήµατα και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική µορφή (e-book), προκειµένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόµενοι σε περιπτώσεις που προτιµούν την έντυπη έκδοσή του. 10. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (HELP DESK) Μέσω του ενσωµατωµένου στην εκπαιδευτική πλατφόρµα συστήµατος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόµενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην ιοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράµµατος, ανάλογα µε τη φύση του ζητήµατος που τον απασχολεί. 11. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόµενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραµµα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθ- µολογία προηγούµενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόµενο πριν την προθεσµία υποβολής του τεστ της επόµενης ενότητας. Η κλίµακα βαθµολογίας κυµαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθµολογία κάθε µαθήµατος προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριµένου µαθήµατος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Επιµόρφωσης πραγµατοποιείται, όταν ο εκπαιδευόµενος λάβει σε όλα τα µαθήµατα βαθµό µεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθµολογία ενός ή περισσοτέρων µαθηµάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόµενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των µαθηµάτων αυτών µετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράµ- µατος. Η βαθµολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω µαθήµατα, µε την προ πόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθµολογία. 6
12. ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΟΜΕΝΩΝ - ΠΡΟ ΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράµµατος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής: Συµµετοχή του εκπαιδευόµενου στη διαδικασία ειγµατοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία ειγµατοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόµενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχοµένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριµένα, εξουσιοδοτηµένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς µε ένα τυχαίο δείγµα εκπαιδευόµενων, προκειµένου να διαπιστωθεί εάν συµµετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράµµατος, εάν αντιµετώπισαν προβλήµατα σε σχέση µε το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία µε τον ορισµένο εκπαιδευτή τους, καθώς και µε τη γενικότερη µαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται µε την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράµµατος, ενώ η µέση χρονική διάρκειά της συγκεκριµένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση µη συµµετοχής του εκπαιδευόµενου στη διαδικασία ειγµατοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή µη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόµα και αν η βαθµολογία που έχει συγκεντρώσει ο εγγεγραµµένος στο πρόγραµµα είναι προβιβάσιµη. Συµµετοχή του εκπαιδευόµενου στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόµενων εκπαιδευτικών αντικειµένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόµενων εκπαιδευτικών αντικειµένων διεξάγεται ηλεκτρονικά µέσω του συνδέσµου http://elearn.elke.uoa.gr/eval, όπου ο µετέχων µπορεί να δει σύντοµη περιγραφή των εν λόγω προγραµµάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρµα ταξινόµησής τους, µε βάση το βαθµό προτίµησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη µελέτη και τον σχεδιασµό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγµατικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύµφωνα µε τη φιλοσοφία του Προγράµµατος E-learning του ΕΚΠΑ. Συµµετοχή του εκπαιδευόµενου στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόµενων υπηρεσιών και της αποτελεσµατικότητας των εκπαιδευτικών προγραµµάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόµενων υπηρεσιών και της αποτελεσµατικότητας των εκπαιδευτικών προγραµµάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά µέσω του συνδέσµου http://elearn.elke.uoa.gr/evalprograms από τον εκπαιδευόµενο µετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εµπλέκονται στη διενέργεια της µαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραµµατειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη µελέτη και το σχεδιασµό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθµισης του Προγράµµατος e-learning του ΕΚΠΑ, 7
µέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσµατικότερη αφοµοίωση των προσφερόµενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρµογής αυτών, σε πραγµατικές συνθήκες εργασίας. Αποπληρωµή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόµενος θα πρέπει να µην έχει οικονοµικής φύσεως εκκρεµότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραµµατείας, για εύλογο χρονικό διάστηµα και µέχρι την κάλυψη της εκκρεµότητας. 13. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι µέλη ΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών ή και ειδικοί εµπειρογνώµονες µε ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράµµατος. Συγγράφουν τα βασικά κείµενα και αναλαµβάνουν την επιστηµονική ευθύνη για την µετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning µορφή. 14. Ο ΑΚΑ ΗΜΑ ΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ο Ακαδηµα κός Υπεύθυνος του Προγράµµατος είναι ο Οµότιµος Καθηγητής Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών Εµµανουήλ Κολιάδης, ο οποίος έχει την ευθύνη για το σχεδιασµό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδηµα κής διαδικασίας για το συγκεκριµένο πρόγραµµα. 15. ΠΩΣ ΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Η ΎΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Προβλήµατα Συµπεριφοράς στο σχολείο ιδακτική Ενότητα 1: Γενική θεώρηση των προβληµάτων συµπεριφοράς Με την παρούσα ενότητα στοχεύουµε να ενηµερωθεί ο αναγνώστης-εκπαιδευτικός για το γενικό θεωρητικό πλαίσιο των προβληµάτων συµπεριφοράς των παιδιών και των εφήβων στο χώρο του σχολείου και να αποσαφηνίσει µε πληρότητα τις σχετικές έννοιες και τους ορισµούς γύρω από τα προβλήµατα συµπεριφοράς. Επίσης θα αναφερθούν και µερικές βασικές παράµετροι µε στόχο ο αναγνώστης-εκπαιδευτικός να αποκτήσει µια σφαιρική και ολοκληρωµένη εικόνα της προβληµατικής συµπεριφοράς. ιδακτική Ενότητα 2: Μορφές και σύνδροµα προβληµατικής συµπεριφοράς Η παρούσα ενότητα στοχεύει να ενηµερώσει τον εκπαιδευτικό και κάθε ενδιαφερόµενο αναγνώστη για τις διάφορες µορφές και τα σύνδροµα της προβληµατικής συµπεριφοράς που εµφανίζουν τα 8
παιδιά και οι έφηβοι µε τις διάφορες διαγνωστικές-ερευνητικές προσεγγίσεις. Η συστηµατική καταγραφή και κατηγοριοποίηση των διαφόρων µορφών της προβληµατικής συµπεριφοράς µε βάση την εµπειρική και κλινική προσέγγιση βοηθά τον εκπαιδευτικό για µια πιο αντικειµενική και ευκολότερη αναγνώριση αυτών των προβληµάτων στη σχολική πράξη. ιδακτική Ενότητα 3: Μέσα και εργαλεία αξιολόγησης των προβληµάτων συµπεριφοράς Με την ενότητα αυτή στοχεύουµε να ενηµερωθεί ο ενδιαφερόµενος αναγνώστης και ιδιαίτερα ο εκπαιδευτικός για τα σύγχρονα διαγνωστικά εργαλεία, ώστε να συνειδητοποιήσει το ρόλο του, τις δυνατότητες και τα όριά του στην αξιολόγηση της συµπεριφοράς του µαθητή. ιδακτική Ενότητα 4: Ανυπακοή-Μη συµµόρφωση την ανυπάκουη συµπεριφορά του παιδιού, τους παράγοντες που οδηγούν στην παρατεταµένη σε βάθος χρόνου εκδήλωσή της και τις επιπτώσεις της στη διαµόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού και του εφήβου. Στους στόχους της ενότητας συγκαταλέγεται επίσης η εξοικείωση του αναγνώστη µε τεχνικές και απλές πρακτικές συµβουλές, που µπορούν να µετριάσουν άµεσα την ένταση και τη συχνότητα της ανεπιθύµητης ανυπάκουης συµπεριφοράς ή και να την απαλείψουν µακροπρόθεσµα. ιδακτική Ενότητα 5: Το φαινόµενο της επιθετικής συµπεριφοράς την έννοια της επιθετικότητας στο περιβάλλον του σχολείου, τον πολυδιάστατο ορισµό της, τις µορφές και τους αιτιολογικούς παράγοντές της. Επιπλέον θα γίνει αναφορά στις γενικές αρχές και πρακτικές τεχνικές αντιµετώπισης της επιθετικής συµπεριφοράς στο χώρο του σχολείου. ιδακτική Ενότητα 6: Σχολικός εκφοβισµός- Θυµατοποίηση το σχολικό εκφοβισµό- θυµατοποίηση, τη φύση του, τον τρόπο µε τον οποίο εκδηλώνεται και τους τρόπους αποτελεσµατικής αντιµετώπισης του. Επίσης θα γίνει µικρή αναφορά στο συστηµατικό δικτυακό εκφοβισµό (cyber-bullying) και τη σχέση του µε το σχολικό εκφοβισµό. ιδακτική Ενότητα 7: Παιδική κακοποίηση την έννοια, τις ενδείξεις και τις µορφές της παιδικής κακοποίησης, (σωµατική, σεξουαλική, συναισθηµατική, παραµέληση, εκµετάλλευση). Επίσης θα διατυπωθούν βασικές πρακτικές υποδείξεις για την πρόληψη και αντιµετώπιση των διαφόρων µορφών της παιδικής κακοποίησης. 9
ιδακτική Ενότητα 8: Το κοινωνικά αποµονωµένο παιδί-κοινωνική απόσυρση την έννοια και τα συστατικά στοιχεία της κοινωνικής απόσυρσης, να διακρίνει τη σχέση της κοινωνικής απόσυρσης µε άλλες προβληµατικές καταστάσεις και να αποκτήσει και να εφαρµόζει ένα σύνολο αποτελεσµατικών στρατηγικών και τεχνικών πρόληψης και αντιµετώπισης. ιδακτική Ενότητα 9: ιαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα ( ΕΠ-Υ) την έννοια, τη σηµασία, τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες της ΕΠ-Υ σε παιδιά και εφήβους. Επίσης θα γίνει αναλυτική αναφορά στις στρατηγικές/τεχνικές που µπορεί να εφαρµόσει ο εκπαιδευτικός µέσα στη σχολική τάξη. ιδακτική Ενότητα 10: Τα χαρισµατικά παιδιά Με την ενότητα αυτή στοχεύουµε να ενηµερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί ο αναγνώστης και ιδιαίτερα ο εκπαιδευτικός για την έννοια, τον ορισµό, τα χαρακτηριστικά των χαρισµατικών παιδιών και το πρόβληµα της επισήµανσής τους. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στα προβλήµατα συµπεριφοράς που εµφανίζουν αυτά τα παιδιά και θα καταγραφούν µερικές βασικές στρατηγικές/τεχνικές πρόληψης και αντιµετώπισης αυτών των προβληµάτων. Προγράµµατα και στρατηγικές αντιµετώπισης προβληµάτων συµπεριφοράς στο σχολείο ιδακτική Ενότητα 1: Το πρόγραµµα της Λειτουργικής Ανάλυσης της Συµπεριφοράς Με την ενότητα αυτή στοχεύουµε να ενηµερωθεί γενικά ο αναγνώστης και ιδιαίτερα ο εκπαιδευτικός για το πρόγραµµα της Λειτουργικής Ανάλυσης και ιαµόρφωσης της Συµπεριφοράς για την αντι- µετώπιση προβληµάτων συµπεριφοράς. Θα γίνει µια σύντοµη αναφορά στις θεωρητικές θέσεις, στα στάδια του προγράµµατος και στα βασικά συστατικά στοιχεία αυτών των σταδίων. ιδακτική Ενότητα 2: Παράδειγµα εφαρµογής της Λειτουργικής Ανάλυσης για την αντιµετώπιση παιδιού µε κοινωνική απόσυρση Με την παρούσα ενότητα στοχεύουµε να κατανοήσει και να εφαρµόσει πρακτικά ο αναγνώστης και ιδιαίτερα ο εκπαιδευτικός το πρόγραµµα της Λειτουργικής Ανάλυσης και ιαµόρφωσης της Συµπεριφοράς στην αντιµετώπιση ενός εξωτερικευµένου προβλήµατος συµπεριφοράς και συγκεκριµένα ενός παιδιού µε κοινωνική απόσυρση. 10
ιδακτική Ενότητα 3: Παράδειγµα εφαρµογής της Λειτουργικής Ανάλυσης για την αντιµετώπιση παιδιού µε ΕΠ-Υ Με την παρούσα ενότητα στοχεύουµε να κατανοήσει και να εφαρµόσει πρακτικά ο αναγνώστης και ιδιαίτερα ο εκπαιδευτικός το πρόγραµµα της Λειτουργικής Ανάλυσης και ιαµόρφωσης της Συµπεριφοράς και της Συστηµικής Προσέγγισης στην αντιµετώπιση ενός εξωτερικευµένου προβλήµατος συµπεριφοράς και συγκεκριµένα ενός παιδιού µε ΕΠ-Υ. ιδακτική Ενότητα 4: Γνωσιακές-συµπεριφοριστικές στρατηγικές και τεχνικές αντιµετώπισης προβληµάτων συµπεριφοράς Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να εξοικειώσει τον ενδιαφερόµενο αναγνώστη και ιδιαίτερα τον εκπαιδευτικό σε µερικές αντιπροσωπευτικές τεχνικές και διαδικασίες, οι οποίες στηρίζονται θεωρητικά στις γνωσιακές-συµπεριφοριστικές θέσεις και στοχεύουν να βοηθήσουν τα παιδιά και τους εφήβους να χειρίζονται και να ρυθµίζουν µόνοι τους τη συµπεριφορά τους χωρίς την εξωτερική βοήθεια (ετεροκαθοδήγηση) και να επιλύουν αυτόνοµα (αυτοκαθοδήγηση) τα προβλήµατα που παρουσιάζονται στη µαθησιακή διαδικασία και στην ψυχοκοινωνική συµπεριφορά τους. ιδακτική Ενότητα 5: Οικοσυστηµική προσέγγιση Με την παρούσα ενότητα αυτό στοχεύουµε να ενηµερωθεί ο αναγνώστης για την Οικοσυστηµική Προσέγγιση, µια εναλλακτική στρατηγική/τεχνική για την αντιµετώπιση των χρόνιων, κυρίως, προβληµάτων συµπεριφοράς, τα οποία δεν είναι συνήθως ιδιαίτερα σοβαρά, αλλά ταλαιπωρούν τα παιδιά και τους εφήβους και εξουθενώνουν συναισθηµατικά και σωµατικά όσους ασχολούνται µε τη διαχείριση αυτών των προβληµάτων, κυρίως το σχολείο και την οικογένεια και καθιστούν λιγότερο αποτελεσµατικό το έργο των εκπαιδευτικών και του σχολείου. ιδακτική Ενότητα 6: Ανθρωπιστικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση Σκοπός αυτής της ενότητας είναι να εξοικειώσει τον αναγνώστη µε την ανθρωπιστική προσέγγιση στην εκπαίδευση και να τον πληροφορήσει για τη φιλοσοφία, τις θέσεις και τις έννοιες που υιοθετούν οι ανθρωπιστές ψυχολόγοι και εκπαιδευτικοί. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στις τεχνικές και πρακτικές που εφαρµόζονται στην ανθρωπιστική εκπαίδευση για την ολόπλευρη ανάπτυξη του µαθητή. ιδακτική Ενότητα 7: Κοινωνική και συναισθηµατική αγωγή Με την ενότητα αυτή στοχεύουµε να ενηµερωθεί ο αναγνώστης για τη σηµασία της κοινωνικής και συναισθηµατικής αγωγής για την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών. Γίνεται αναφορά στους στόχους, στο ρόλο του εκπαιδευτικού και στις γενικές στρατηγικές που µπορεί να αξιοποιήσει ο εκπαιδευτικός στο σχολείο, δίνοντας έµφαση στην ανάπτυξη της αυτοεκτίµησης, είτε µέσα από την εφαρµογή οργανωµένων προγραµµάτων είτε κατά την καθηµερινή διδακτική διαδικασία.
ιδακτική Ενότητα 8: ιαχείριση και επίλυση συγκρούσεων την έννοια, τη σηµασία και τις συνέπειες της σύγκρουσης ανάµεσα στους µαθητές και να κατανοήσει τα χαρακτηριστικά και τις µορφές της. Ιδιαίτερη σηµασία θα δοθεί στις γενικές τεχνικές που µπορεί να χρησιµοποιήσει ο εκπαιδευτικός για την αποτελεσµατική διαχείριση και επίλυση των συγκρούσεων σε µαθητές µε βάση κυρίως τις αρχές και τις θέσεις της ανθρωπιστικής εκπαίδευσης. ιδακτική Ενότητα 9: Επικοινωνία και συνεργασία σχολείου-οικογένειας Η παρούσα ενότητα στοχεύει στην ενηµέρωση του αναγνώστη και ιδιαίτερα του εκπαιδευτικού για το σπουδαίο ρόλο που διαδραµατίζει στην αγωγή και στην εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας η συνεργασία σχολείου και οικογένειας. Καταγράφονται οι πιθανοί τρόποι θετικής γονικής εµπλοκής στα σχολικά δρώµενα, ο χρόνος, η µορφή των συναντήσεων και οι τρόποι αποτελεσµατικής επικοινωνίας και συνεργασίας, ιδιαίτερα στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο πρόβληµα µάθησης ή συµπεριφοράς του παιδιού στην καθηµερινή σχολική πράξη. 16. ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ Προβλήµατα Συµπεριφοράς στο Σχολείο και Στρατηγικές Αντιµετώπισης 12