H ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Κάτια Κερμανίδου kerman@ionio.gr
Πολιτισμική Πληροφορική Cultural Informatics Είναι η κοινωνικό-τεχνολογική προσέγγιση για την κατανόηση, αναπαράσταση, επικοινωνία και επανανακάλυψη πολιτισμών και πολιτισμικών θεσμών https://www.researchgate.net/publicati on/228280248_cultural_informatics_i n_web_science_a_case_of_exploiting _Local_Cultural_Content
Πολιτισμική Πληροφορική Cultural Informatics Κατανόηση Η ψηφιακή οπτικοποίηση των στοιχείων πολιτισμικής κληρονομιάς και η δυνατότητα διάδρασης στον κυβερνοχώρο επιτρέπουν την αλληλεπιδραστική αφηγηματική αναπαράσταση και προωθούν νέα πρότυπα κατανόησης Αναπαράσταση Συνδυάζονται δεξιότητες σε αναπαράσταση και οργάνωση γνώσης, μηχανική Οντολογιών, τεχνολογίες βάσεων δεδομένων, τεχνολογίες διαδικτύου με γνώσεις αρχαιολογίας, μουσειολογίας, συντήρησης έργων τέχνης, αρχειονομίας, βιβλιοθηκονομίας. Η ΠΠ εστιάζει στην έρευνα πάνω στην ευχρηστία, στην διάδραση ανθρώπουυπολογιστή, στην περιγραφή και πρόσβαση αγαθών πολιτισμικής κληρονομιάς, στα αποκεντρωμένα περιβάλλοντα πληροφόρησης
Πολιτισμική Πληροφορική Cultural Informatics Επικοινωνία Το παρελθόν ενώνεται με το παρόν μέσω της ψηφιοποίησης και της άμεσης αποκεντρωμένης πρόσβασης σε χαμηλό κόστος, με αποτέλεσμα τον καινοτόμο συνδυασμό διαφορετικών πολιτισμών Επανανακάλυψη Ο πολιτισμός ορίζεται εκ νέου μέσω της πολυδιάστατης οπτικοποίησής του στον ιστό (σε τρισδιάστατους εικονικούς κόσμους ή σε παιχνίδια). Η ΠΠ μελετά αυτόν τον μετασχηματισμό του πολιτισμού μέσω των καλαίσθητων περιβαλλόντων, της ψηφιακής δικτύωσης και της προσθήκης δραματουργίας. Η αφηγηματικότητα που προκύπτει έχει οδηγήσει σε ένα καινούριο μέσο εκπαίδευσης/ψυχαγωγίας (edutainment)
Εφαρμογή: Μουσεία Οργανισμός μόνιμος, χωρίς κερδοσκοπικό χαρακτήρα, υποταγμένος στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της και ανοικτός στο κοινό, ο οποίος αποκτά, συντηρεί, μελετά, κοινοποιεί και εκθέτει υλικές μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του με σκοπό τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία Καταστατικό Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων, International Council of Museums, ICOM, 1974. Το μουσείο είναι ένας οργανισμός που συλλέγει, τεκμηριώνει, διαφυλάσσει, εκθέτει και ερμηνεύει υλικές μαρτυρίες και σχετικές πληροφορίες για το δημόσιο όφελος... Ένωση Μουσείων Βρετανίας, 1984...Τα μουσεία επιτρέπουν στους ανθρώπους να εξερευνούν συλλογές για έμπνευση, μάθηση και ψυχαγωγία. Κάνουν προσιτά αντικείμενα και δείγματα του φυσικού κόσμου τα οποία διαφυλάσσουν για την κοινωνία. Ένωση Μουσείων Βρετανίας, 1998 Ένας οργανωμένος και μη κερδοσκοπικός οργανισμός με στόχο κατ' ουσία εκπαιδευτικό ή αισθητικό, με επαγγελματικό προσωπικό, που κατέχει και χρησιμοποιεί απτά αντικείμενα, τα οποία επιμελείται και εκθέτει στο κοινό με κάποιο τακτό πρόγραμμα. Αμερικάνικη Ένωση Μουσείων
ΤΠΕ στα Μουσεία Εμπειρία Εικονικής Πραγματικότητας, Dreams of Dali, στο Dali Museum, Florida Έφαρμογή Ultimate Dinosaurs στο Royal Ontario Museum, Toronto. Προσθέτει σάρκα στους σκελετούς των δεινοσαύρων και τους δίνει κίνηση στο χώρο.
ΤΠΕ στα Μουσεία Εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας στο Museum of Modern Art, Νέα Υόρκη. https://www.youtube.com/watch?v=nrzszsnjgcm
ΤΠΕ στα Μουσεία Επισκέπτης αλληλεπιδρά στο Museum of Transport and Technology MOTAT, Auckland, New Zealand. Επισκέπτης αλληλεπιδρά στο Museum of Transport and Technology MOTAT, Auckland, New Zealand.
ΤΠΕ που εφαρμόζονται στα Μουσεία Σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοτόπων Τεχνολογίες κοινωνικών δικτύων Τεχνολογίες διάδρασης για διαδραστικά εκθέματα Τεχνολογίες πληροφόρησης σε φορητές συσκευές Τεχνολογίες εικονικών κόσμων Εικονικές περιηγήσεις Τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας Τεχνολογίες πλοήγησης μέσα στο μουσείο
Πλεονεκτήματα από εφαρμογές Προβολή ΤΠΕ στα Μουσεία Διάδοση πληροφοριών και προώθηση Μάθηση, ψυχαγωγία, διαδραστικότητα Προσέλκυση νέων ομάδων επισκεπτών Ενίσχυση του πολιτισμικού τουρισμού Παγκόσμια δημοσιότητα Απεριόριστη πρόσβαση σε αλλαγές και επικαιροποιήσεις
Κίνδυνοι από εφαρμογές ΤΠΕ στα Μουσεία Παιχνίδι χωρίς γνώση Μετατροπή εκθέματος σε απλές πληροφορίες Μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την εικονική υπόσταση του αντικειμένου παρά για την φυσική του υπόσταση. Αποσπάται η προσοχή του επισκέπτη από το πραγματικό περιεχόμενο της έκθεσης Ζητήματα αυθεντικότητας λόγω ανεξέλεγκτης διάχυσης της πληροφορίας μέσω των κοινωνικών δικτύων Ψηφιακός αναλφαβητισμός
Μουσεία και Κοινωνικά Δίκτυα Το Μουσείο του Λονδίνου στο Twitter
Μουσεία και Κοινωνικά Δίκτυα
Μουσεία και Κοινωνικά Δίκτυα Brooklyn Museum s Click project, 2008. Απλοί επισκέπτες έγιναν επιμελητές της τελικής έκθεσης, πραγματοποιώντας τις δικές τους προσωπικές αναλύσεις/αξιολογήσεις των εκθεμάτων. Συνολικά 3,346 άτομα συμμετείχαν και παρείχαν συνολικά 410,088 αξιολογήσεις.
Συμμετοχικότητα Συμμετοχή του επισκέπτη στη διαμόρφωση της πολιτισμικής εμπειρίας (user engagement via active participation). Οι επισκέπτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν εύκολα μικρές εφαρμογές που έχουν δημιουργηθεί από το μουσείο για να πραγματοποιήσουν ενέργειες όπως: δήλωση προτιμήσεων κατηγοριοποίηση (tagging) κριτική καταγραφή προσωπικών ιστοριών (Europeana) Kατασκευή μετα-αντικειμένων Μετα-αντικείμενα: εφαρμογές ή κατασκευές οι οποίες αφορούν πολιτισμικά αντικείμενα Μειονέκτημα: δεν είναι αντικείμενα που το μουσείο μπορεί να αξιοποιήσει, π.χ. να τα χρησιμοποιήσει ως εργαλεία πρόσβασης στο πολιτισμικό περιεχόμενο. Επειδή: οι δραστηριότητες έχουν αναστοχαστικό χαρακτήρα και όχι να χρησιμοποιηθούν και από άλλους χαμηλή ποιότητα
Εξατομίκευση Προσαρμογή της πολιτισμικής εμπειρίας έτσι ώστε να ταιριάζει στην εμπειρία, τα ενδιαφέροντα και τις γνώσεις του κάθε επισκέπτη.
Αξιολόγηση Ιστότοπων Πολιτισμού Το περιεχόμενο (πλούσιο, ενημερωμένο, προσανατολισμένο προς το χρήστη, αξιόπιστο) Η εμφάνιση, ο σχεδιασμός και η πλοήγηση στο site Η αλληλεπίδραση και η ευχρηστία (μηχανές αναζήτησης, βοήθεια, προσωποποίηση κλπ) Η ύπαρξη χρήσιμων συνδέσμων (links) Η ενσωμάτωση πολυμέσων και τεχνολογιών διαδικτύου (virtual tours, galleries) Η ταχύτητα πρόσβασης Οι εκπαιδευτικές δυνατότητες του ιστοτόπου ως προς το κοινό του Εμπορικές Δυνατότητες Πολυγλωσσία Υπηρεσίες για άτομα με ειδικές ικανότητες
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Μεταδεδομένα (Metadata) Είναι απαραίτητα για την τεκμηρίωση του ψηφιακού υλικού. Για την περιγραφή των αντικειμένων σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα χρειάζεται κάποιο κοινώς αποδεκτό σχήμα μεταδεδομένων, όπως το Dublin Core (dublincore.org). Contributor (όποιος συνεισφέρει στον πόρο) Coverage (χωροχρονική τοποθέτηση του πόρου) Creator (ο δημιουργός του πόρου) Date (μια χρονική στιγμή/περίοδος ορόσημο στην ζωή του πόρου) Description (περιγραφή του πόρου) Format (μορφή του πόρου) Identifier (κωδικός ταυτοποίησης του πόρου) Language (η γλώσσα του πόρου)
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Σχήμα Μεταδεδομένων Dublin Core συνέχεια Publisher (ο Υπεύθυνος για την πρόσβαση στον πόρο) Relation (συσχετιζόμενοι πόροι) Rights (δικαιώματα σχετικά με τον πόρο) Source (η πηγή από την οποία προήλθε ο πόρος) Subject (λέξεις κλειδιά σχετικά με το θέμα του πόρου) Title (το όνομα του πόρου) Type (η φύση του πόρου)
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Μεταδεδομένα συνέχεια Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου Ευρωπαϊκή Βιβλιοθήκη Europeana https://pro.europeana.eu/files/europeana_professional/share_your_ data/technical_requirements/ese_documentation/europeana Semantic Elements Specification and Guidelines 14 July 2013.pdf
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Τεχνολογία Flash Αποτελεί πλατφόρμα για την ανάπτυξη πολυμεσικών εφαρμογών Επιτρέπει την ανάπτυξη animations, εφαρμογών διαδικτύου, κινητών εφαρμογών, κινητών παιχνιδιών Τεχνολογία HTML Γλώσσα σήμανσης για τις ιστοσελίδες Στοιχεία HTML είναι οι ετικέτες (tags) που περικλείονται ανάμεσα στα σύμβολα < και >. Οι ετικέτες εμφανίζονται ανα ζεύγη, την ετικέτα έναρξης και την ετικέτα λήξης. Ανάμεσα στις ετικέτες οι σχεδιαστές ιστοσελίδων παραθέτουν κείμενο ή κάποιο άλλο ψηφιακό αντικείμενο. <!DOCTYPE html> <html lang="en"> <head> <meta charset="utf-8"> <meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> <title></title> <!-- Google Font -->
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Τεχνολογία Android APP Inventor (http://appinventor.mit.edu/explore/) Προγραμματιστικό περιβάλλον για την ανάπτυξη εφαρμογών για κινητά και tablets Τεχνολογίες Εικονικής (Virtual) και Επαυξημένης (Augmented) Πραγματικότητας Virtual reality: Δημιουργία, αναπαράσταση και προσομοίωση ενός πραγματικού ή φανταστικού περιβάλλοντος από υπολογιστή Augmented reality: H θέαση ενός φυσικού περιβάλλοντος με στοιχεία (πχ ήχος, βίντεο, γραφικά) που επαυξάνονται από υπολογιστή. Mixed reality: Συγχώνευση του πραγματικού και του εικονικού κόσμου
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ Mixed reality: Συγχώνευση του πραγματικού και του εικονικού κόσμου -Εμβύθιση (Immersion) η αίσθηση του χρήστη ότι είναι πραγματικό κομμάτι του εικονικού κόσμου
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: Εικονικοί Κόσμοι 3D Ανaπαράσταση χώρων στα Iόνια Nησιά - Ερευνητική Ομάδα Αναπλ. Καθηγητή κ. Κώστα Οικονόμου Unity 3D - περιβάλλον προγραμματισμού τρισδιάστατων εικονικών κόσμων Επιτρέπει την δημιουργία εκτελέσιμου αρχείου του εικονικού κόσμου, ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμος. https://unity3d.com
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: Εικονικοί Κόσμοι Ο κύκλος ζωής ανάπτυξης μιας εφαρμογής εικονικών κόσμων αποτελείται από τα εξής βήματα: Ανάλυση απαιτήσεων Σχεδιασμός Υλοποίηση Έλεγχος Παράδοση - Υποστήριξη
Εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην Σχεδιασμού: Απλό χαρτί και μολύβι Word, Excel και Powerpoint ΠΠ: Εικονικοί Κόσμοι
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: 3D Γραφικά 3D Ανaπαράσταση μνημείων στα Iόνια Nησιά - Ερευνητική Ομάδα Αναπλ. Καθηγητή κ. Κώστα Οικονόμου http://iivw.di.ionio.gr Google SketchUp Λογισμικό Τρισδιάστατης Σχεδίασης https://www.sketchup.com
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: 3D Γραφικά Χρήση 3D γραφικών για Τρισδιάστατη μοντελοποίηση αντικειμένων Φωτισμό (illumination) Ανάκλαση Διάθλαση Πόλωση Συμβολή Χρωματισμό (shading) Διαδικασία υπολογισμού του χρώματος κάθε pixel Διαμόρφωση υφής (texture mapping)
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: Σύσταση πλοήγησης Σύσταση πλοήγησης - Tour Recommendation Σχεδίαση του βέλτιστου μονοπατιού πλοήγησης μέσα στο μουσείο, ανάλογα με τις προτιμήσεις/το προφίλ του επισκέπτη. Συνήθως ακολουθούνται τα εξής βήματα: Δημιουργία προφίλ του επισκέπτη Ρητά: πχ μέσα από ερωτηματολόγιο Έμμεσα: με παρατήρηση της συμπεριφοράς του επισκέπτη μέσα στο μουσείο, ή του τρόπου που διαδρά με τις πολυμεσικές συσκευές Πχ από τον χρόνο που αφιερώνει στο κάθε έκθεμα Από το φυσικό μονοπάτι που ακολουθεί μέσα στο μουσείο Εργαλείο σύστασης εκθεμάτων Εργαλείο σχεδίασης μονοπατιού Δημιουργούνται εικονικά μονοπάτια που περιλαμβάνουν τα εκθέματα ενδιαφέροντος Εργαλείο κινητού οδηγού Τα εικονικά μονοπάτια μετατρέπονται σε on-site μονοπάτια στην κινητή συσκευή (PDA) και καθοδηγεί τον επισκέπτη κατά την επίσκεψή του.
Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ΠΠ: Cloud Computing Υπολογιστική Νέφους Επιτρέπει την απανταχού πρόσβαση σε διαμοιραζόμενους υπολογιστικούς πόρους μέσω του διαδικτύου http://omeka.org λογισμικό ανοικτού κώδικα παρέχει πλατφόρμες δημοσίευσης web για την κοινή χρήση ψηφιακών συλλογών και τη δημιουργία διαδικτυακών εκθεμάτων πλούσιων σε μέσα Παρέχει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να αλληλεπιδρούν με το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Είναι εύκολο στη χρήση του και έχει φιλικό περιβάλλον διεπαφής. Υπάρχει μεγάλη κοινότητα υποστήριξης του. Υποστηρίζει όλους τους τύπους αρχείων όπως: εικόνες, βίντεο, ήχο, κείμενα κ.α. Είναι δυνατή η παραμετροποίηση του συστήματος, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί και να επεκταθεί σε μελλοντικές ανάγκες. Δυνατότητα ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ διαφορετικών συστημάτων, είναι συμβατό με το πρωτόκολλο συγκομιδής μεταδεδομένων OAI-PMH16. Είναι ευέλικτο και ασφαλές σύστημα.
Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία https://issuu.com/vkomianos/docs/thesis final_ Cultural Informatics in Web Science: A Case of Exploiting Local Cultural Content http://wwwis.win.tue.nl/~nstash/presentations/siks0 90610.pdf