Οι δράσεις του ΕΚΤ για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες

Transcript

1 Οι δράσεις του ΕΚΤ για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες Δέσποινα Χαρδούβελη Αλέξανδρος Ναυπλιώτης Ημερίδα «Ψηφιακά Αποθετήρια: Ανοιχτή Πρόσβαση και Ανάπτυξη Γνώσης» Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 15 Ιουνίου 2015

2 Παρουσίαση: Οι δράσεις του ΕΚΤ για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες με ανοικτή πρόσβαση Μέρος 1ο: Δέσποινα Χαρδούβελη Μονάδα Τεκμηρίωσης / ΕΚΤ Κύριοι άξονες δράσεων και πολιτικών του ΕΚΤ Δράσεις του ΕΚΤ για ψηφιακά αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης με έμφαση σε περιεχόμενο Ανθρωπιστικών Επιστημών Υπηρεσίες SaaS - Αποθετήρια Μέρος 2 ο : Αλέξανδρος Ναυπλιώτης Μονάδα Ηλεκτρονικών Εκδόσεων & Δράσεων ΑΚΕ / ΕΚΤ Υπηρεσίες ηλεκτρονικών εκδόσεων e-publishing Ευρετήριο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών επιστημών

3 H στρατηγική του ΕΚΤ εστιάζεται σε 3 άξονες: α. Ψηφιακό Περιεχόμενο β. Στοιχεία των επίσημων στατιστικών για την έρευνα, την τεχνολογία, την ανάπτυξη και την καινοτομία γ. Μεταφορά & αξιοποίηση γνώσης για την καινοτομία και την αειφόρο ανάπτυξη

4 Το ΕΚΤ υιοθετεί πολιτικές που ενισχύουν: Την ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικά, πολιτιστικά δεδομένα & δημοσιεύσεις για οι πολιτικές που υιοθετούμε τη μέγιστη δυνατή επανάχρηση περιεχομένου Τη διαμόρφωση ενιαίου χώρου έρευνας Τη δημιουργία πολιτικών βασισμένων σε στοιχεία Την επιστήμη για την ανάπτυξη πολιτικών έρευνας & καινοτομίας βασισμένων σε στοιχεία Την υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής, ανοικτού λογισμικού, «Πράσινης Πληροφορικής» Την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων Την ενίσχυση καινοτομίας & ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων

5 e-infrastructure Η εθνική ηλεκτρονική υποδομή περιεχομένου & υπηρεσιών που διατηρεί & εξελίσσει το ΕΚΤ:

6 Κεντρικοί άξονες του ΕΚΤ για τη ανοικτή πρόσβαση με έμφαση στις ΑΚΕ Ψηφιακά αποθετήρια επιστήμης και πολιτισμού Ευρετήριο των έγκριτων ελληνικών επιστημονικών εκδόσεων ΑΚΕ e-εκδόσεις ανοικτής πρόσβασης για επιστημονικό περιεχόμενο ΑΚΕ Υπηρεσίες πρόσβασης σε έγκριτο επιστημονικό περιεχόμενο ΑΚΕ από τη ψηφιακή Βιβλιοθήκη Επιστήμης και Πολιτισμού Content/Digital-Libraries; Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα 2020 Σημείο επαφής για το πρόγραμμα Science with and for Society και Inclusive, Innovative and Reflective Societies Εκδόσεις μετρικών έρευνας

7 Πρωτοβουλίες του ΕΚΤ για ψηφιακά αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης με περιεχόμενο Ανθρωπιστικών Επιστημών 2003 Διακήρυξη 2002 Βηθεσδά Διακήρυξη Βουδαπέστης 2003 Διακήρυξη Βερολίνου 2007 Αποθετήρια «Ήλιος» & «Πανδέκτης»

8 Ψηφιακά αποθετήρια Πανδέκτης και Ήλιος εγγραφές επισκέψεις Επιστημονική εκροή του ΕΙΕ Εκδόσεις ΕΙΕ, δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά, εργασίες ερευνητών, πρακτικά συνεδρίων, βιβλία, μονογραφίες, διαλέξεις, εκπαιδευτικό υλικό, ενημερωτικά δελτία, πολυμεσικό υλικό (βίντεο), ερευνητικά αποτελέσματα

9 Η σημασία της αυτοαρχειοθέτησης για τους ανθρωπιστές ερευνητές Το παράδειγμα υιοθέτησής της στον Ήλιο (πράσινος δρόμος) Το 2014 παραπάνω από το 50% του ανθρωπιστικού περιεχομένου του Ήλιου αυτοαρχειοθετείται από τους ίδιους τους ερευνητές Αριθμός νέων εγγραφών με αυτοαρχειοθέτηση ( ) Ρυθμός αύξησης περιεχομένου με αυτοαρχειοθέτηση 400%

10 Μέχρι σήμερα Πολλαπλασιασμός του ανθρωπιστικού & εκπαιδευτικού περιεχομένου σε υποδομές ανοικτής πρόσβασης αποθετηρίων και ηλεκτρονικών εκδόσεων του ΕΚΤ > διδακτορικές διατριβές Ανάπτυξη και εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης και Ηλεκτρονικής Κατάθεσης Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης

11 Openarchives.gr η διαδικτυακή πύλη αναζήτησης και πλοήγησης σε έγκριτο ελληνικό ψηφιακό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού

12 Οι υπηρεσίες SaaS από το ΕΚΤ: οργάνωση, τεκμηριωμένη απόθεση, ασφαλής διαφύλαξη, ανοικτή πρόσβαση σε ψηφιακό, επιστημονικό και πολιτιστικό περιεχόμενο Βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής: SaaS: Software as a Service (Λογισμικό ως Υπηρεσία) Cloud Computing (Υπολογιστικό Νέφος) Παρέχονται διαδικτυακά, χωρίς τοπική εγκατάσταση Απευθύνονται σε φορείς με έγκριτο περιεχόμενο: Φορείς μνήμης: μουσεία, αρχεία, βιβλιοθήκες φορείς παιδείας, πολιτισμού, δημόσιοι φορείς φορείς έρευνας: ιδρύματα, οργανισμοί, επιστημονικά κέντρα Συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού δικτύου φορέων με κοινό στόχο τον πολλαπλασιασμό και την ανάδειξη του ψηφιακού περιεχομένου της χώρας.

13 Οι υπηρεσίες SaaS: Αποθετήρια & openabekt Κάθε φορέας μπορεί να δημιουργήσει το δικό του αποθετήριο, για την εισαγωγή, οργάνωση και ανοικτή διάθεση του περιεχομένου χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις από το προσωπικό του Το γνωστό ΑΒΕΚΤ μετεξελίσσεται σε μία σύγχρονη υπηρεσία για τη πρότυπη διαβαθμισμένη τεκμηρίωση και την ανοιχτή διάθεση περιεχομένου για ψηφιακές βιβλιοθήκες, αλλά και φορείς με σύνθετες απαιτήσεις σε περιεχόμενο και υπηρεσίες κυκλοφορίας υλικού

14 SaaS αποθετήρια Προβάλουν τον πολιτιστικό φορέα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, διαχέοντας και αναδεικνύοντας το περιεχόμενο του στους επισκέπτες του και στο ευρύ κοινό Το περιεχόμενο διατίθεται μακροχρόνια, διασφαλίζοντας την επανάχρηση του, την ασφαλή διαφύλαξη του και τη βιωσιμότητά του Εξασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα με εθνικές και διεθνείς πλατφόρμες διάθεσης περιεχομένου όπως το openarchives.gr και τη Europeana καθώς και ευρετήρια και μηχανές αναζήτησης Ανοικτής Πρόσβασης όπως η Google Προσφέρουν εισαγωγή και διαχείριση πολλών τύπων περιεχομένου, ανακάλυψη και επανάχρηση του, προσωποποιημένες υπηρεσίες για Μέλη, διαχείριση αδειών χρήσης και δικαιωμάτων πνευματικής Ιδιοκτησίας Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης

15 Στοχευμένες υπηρεσίες ΑΚΕ

16 e-publishing Υπηρεσίες ηλεκτρονικών εκδόσεων Τίτλος παρουσίασης epublishing

17 Το δικτυακό περιβάλλον epublishing ( Έναρξη Λειτουργίας 1 ος /2013 Πλατφόρμα ενιαίας πρόσβασης & αναζήτησης από ένα μοναδικό σημείο Φιλοξενία & ανάδειξη ελληνικού επιστημονικού περιεχομένου Ανοικτής Πρόσβασης στις Κοινωνικές & Ανθρωπιστικές Επιστήμες Οργάνωση & ανάδειξη περιεχομένου & μεταδεδομένων Ενισχυμένες δυνατότητες πλοήγησης/αναζήτησης Υπηρεσίες ευρετηριασμού εκδόσεων σε διεθνείς βάσεις δεδομένων (Scopus, DOAJ, ISI, SHERPA/RoMEO)

18 Για τον εκδότη Διάθεση & προβολή του εκδοτικού περιεχομένου Φιλοξενία σε servers του ΕΚΤ Οι υπηρεσίες epublishing Συμβουλευτικές υπηρεσίες εκδοτικής πολιτικής & οργάνωσης περιεχομένου Σχεδιασμός διακριτού δικτυακού τόπου για κάθε περιοδικό Παροχή μόνιμων προσδιοριστών (DOI) για τα ψηφιακά τεκμήρια Τεχνική υποστήριξη (ehelpdesk) Εξειδικευμένη ψηφιοποίηση & επεξεργασία τεκμηρίων Στατιστικά επισκεψιμότητας Εξαγωγή δημοσιευμάτων Υπηρεσίες δημοσιότητας Για τον επισκέπτη Ενιαία πρόσβαση σε ανοικτό έγκριτο περιεχόμενο Ανάγνωση πλήρους κειμένου online σε διαφορετικές μορφές (ebook, pdf) Πλοήγηση ανά επιστημονικό πεδίο Φυλλομέτρηση Πληροφορίες μεταδεδομένων Μετάβαση σε άρθρα ίδιου συγγραφέα Εξαγωγή βιβλιογραφικών αναφορών Ηλεκτρονική υποβολή εργασιών σε περιοδικά

19 Οφέλη Ουσιαστική συμβολή στην: υιοθέτηση πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης μετάβαση εκδοτών & ερευνητών σε δικτυακή έρευνα και επιστημονική επικοινωνία (e-science) διαμόρφωση πολιτικών έκδοσης με διεθνή πρότυπα Συνεργατική δραστηριότητα με φορείς έκδοσης Ανάδειξη έγκριτου ελληνικού επιστημονικού περιεχομένου στην Ελλάδα και το εξωτερικό

20 Η πλατφόρμα epublishing σε αριθμούς 18 Ηλεκτρονικά Βιβλία 19 Ηλεκτρονικά Περιοδικά 46 Πρακτικά Συνεδρίων Άρθρα 63 Επιστημονικά Πεδία Συγγραφείς 18 Εκδότες

21 Nέα περιοδικά ΑΚΕ στο epublishing ΕΠΣΕΤ ΚΔ

22 Απήχηση epublishing 2014 μοναδικές επισκέψεις (+60% σε σχέση με το 2013) επισκέψεις (+30%) 77,44% νέοι επισκέπτες (+20%) 108 χώρες (έναντι 74 το 2013) 17% επισκεπτών από το Εξωτερικό (έναντι 14% το 2013)

23 Επόμενες ενέργειες Αύξηση αριθμού εκδόσεων-συνεργασιών-υπηρεσιών Δημιουργία ξεχωριστών πλατφορμών και αύξηση περιεχομένου για βιβλία & πρακτικά συνεδρίων Νέα υπηρεσία Open Book Press για έγκριτα βιβλία ανοικτής πρόσβασης Εξειδικευμένη υπηρεσία ηλεκτρονικής έκδοσης μονογραφιών Φιλοξενία & ανάδειξη ελληνικού επιστημονικού περιεχομένου Ανοικτής Πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές & Κοινωνικές Επιστήμες Λόγω: αυξημένης σημασίας της μονογραφίας ως μέσου διάδοσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων Διερεύνηση ανοικτών μοντέλων διάθεσης όπως & στο εξωτερικό Έναρξη Πιλοτικής Λειτουργίας: Τέλος 2015 Νέα υπηρεσία ηλεκτρονικής δημοσίευσης πρακτικών συνεδρίων έμφαση στις ΑΚΕ

24 e-publishing Το Ευρετήριο Ανθρωπιστικών και Τίτλος παρουσίασης Κοινωνικών Επιστημών

25 Το Ευρετήριο ΑΚΕ: συλλέγει, τεκμηριώνει και διατηρεί τις έγκριτες ελληνικές επιστημονικές εκδόσεις & δημοσιεύσεις στους τομείς των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών παρέχει δημόσια πρόσβαση στο ευρετηριασμένο περιεχόμενο με δυνατότητες ενισχυμένης αναζήτησης & πλοήγησης για τον χρήστη προσφέρει ποικιλία υπηρεσιών σε φορείς έρευνας, εκδότες, ερευνητές, εκπαιδευτικούς, φοιτητές, στην πολιτεία αλλά & στο ευρύ κοινό

26 Στόχοι του έργου Να οργανώσει, τεκμηριώσει και να αναδείξει την έγκριτη ελληνική και ελληνόφωνη επιστημονική παραγωγή διεθνώς Να εξυπηρετήσει τις ανάγκες την επιστημονικής κοινότητας ως εργαλείο ψηφιακής έρευνας Να θέσει τις βάσεις για τη μέτρηση της επιστημονικής παραγωγής Να διευκολύνει τη διαμόρφωση πολιτικών έρευνας με στοιχεία (evidence-based policymaking) Να προσφέρει υπηρεσίες διαχείρισης και μακροχρόνιας ασφαλούς απόθεσης στους εκδότες Να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός συνεργατικού δικτύου μεταξύ των ερευνητικών ιδρυμάτων και των εκδοτών της χώρας Να αναπτύξει συνεργασίες με σχετικές ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες

27 Ευρετήριο ΑΚΕ Επιστημονική Επιτροπή του Ευρετηρίου ΑΚΕ Διεπιστημονική Καταξιωμένοι ερευνητές και πανεπιστημιακοί Συμβουλευτικός χαρακτήρας Συγκεκριμένα κριτήρια επιλογής τίτλων π.χ. περιοδικότητα 27

28

29 Οι βασικές λειτουργίες της πλατφόρμας Αναζήτηση με λέξη ή φράση κλειδί Πλοήγηση (Θεματική κατηγορία, τίτλος περιοδικού, συγγραφέας, εκδότης) Συνδυαστικά φίλτρα εξειδίκευσης αναζήτησης (έτος, γλώσσα κειμένου, τύπος υλικού (άρθρο, περιοδικό), θεματικές κατηγορίες Frascati Προβολή των μεταδεδομένων στα περιοδικά και στα άρθρα Προβολή των βιβλιογραφικών αναφορών άρθρου Προβολή αρχείου κειμένου ανοικτής πρόσβασης, όπου αυτό υπάρχει Πρόσβαση στη σελίδα του συγγραφέα (πληροφορίες σχετικά με το συγγραφικό του έργο)

30 Πρόσθετες λειτουργικότητες που αναπτύσσονται Σύνθετη αναζήτηση περιεχομένου Εξαγωγή της αναφοράς (export citation) ενός άρθρου σύμφωνα με διάφορα βιβλιογραφικά πρότυπα όπως Harvard, APA, κ.ά. Αναζήτηση με λέξη ή φράση κλειδί στο πλήρες κείμενο των άρθρων Προβολή στατιστικών στοιχείων χρήσης του Ευρετηρίου (user behavior) Εγγραφή μελών για εξατομικευμένες υπηρεσίες όπως δημιουργία και οργάνωση προσωπικών φακέλων, alert, RSS Feeds

31 Υπηρεσίες Αναζήτηση και πρόσβαση Τεκμηρίωση και οργάνωση Φιλοξενία Μακροχρόνια Διατήρηση Μετρικά στοιχεία χρήσης Παροχή προτύπων εγγραφών Προώθηση / διεθνής προβολή Σχεδιαζόμενες Υπηρεσίες Προστιθέμενης αξίας Αυτοαρχειοθέτηση των μεταδεδομένων Εκπαίδευση στο σύστημα openαβεκτ e-helpdesk Προσωποποιημένες υπηρεσίες Yπηρεσίες epublishing Διασύνδεση με ευρετηριαστές Βιβλιομετρικές υπηρεσίες Citation index Eξαγωγή βιβλιογραφικών δεδομένων Δυνατότητα εισαγωγής καταλόγων περιοδικών

32 Συμπληρωματικότητα με άλλες δράσεις ΕΚΤ Ευρετήριο Ελλήνων Ερευνητών Εισαγωγή στο προφίλ τους Βιβλιομετρικοί δείκτες Δυνατότητα διαμόρφωσης συνολικής λίστας δημοσιεύσεων της χώρας με συνδυασμό πληροφορίας epublishing Δυνατότητα προσφοράς υπηρεσιών ηλεκτρονικών εκδόσεων σε ορισμένους εκδότες Openarchives.gr Ανάδειξη περιεχομένου Συστήματα CRIS Ιδρυματικά Αποθετήρια χώρας Δυνατότητα εξαγωγής άρθρων στα αποθετήρια τρίτων φορέων έρευνας ERIH Lists Εισαγωγή ελληνικών στοιχείων στην ERIH Scopus Thomson-Reuters Σταδιακή ένταξη