Από την καχυποψία στη συνύπαρξη. Ο ήµος Σερρών και το campus του ΤΕΙ Σερρών (1979-2009)

Από την καχυποψία στη συνύπαρξη. Ο ήµος Σερρών και το campus του ΤΕΙ Σερρών (1979-2009) Λίλα Θεοδωρίδου, Γλυκερία Καριώτου, Ελευθέριος Παναγιωτόπουλος, Γεώργιος Καριώτης Μέλη ΕΠ- Τµήµα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας ΤΕΙ Σερρών Περίληψη Η κριτική επισκόπηση µιας περιφερειακής πανεπιστηµιούπολης στην Ελλάδα αποσκοπεί στην επισήµανση των θετικών σηµείων, αλλά και των αστοχιών, των παραλήψεων αλλά και των προβλέψεων, που συνιστούν ουσιώδη στοιχεία της υλοποίησής του. Συγκεκριµένα, η εργασία αξιολογεί το σταδιακό σχεδιασµό του campus του ΤΕΙ Σερρών, µέσα από τις διαδοχικές παραχωρήσεις και εκποιήσεις δηµοτικής γης. Οι συγγραφείς έχουν άµεση προσωπική εµπειρία από την υλοποίηση του έργου, µε τις ιδιότητες στελεχών της υπηρεσίας του κτηµατολογίου του ήµου Σερρών και του Τ.Ε.Ι. Σερρών αντίστοιχα. Χρησιµοποιώντας χαρτογραφικό υλικό και στοιχεία του δηµοτικού κτηµατολογίου αναλύεται η οργάνωση του συγκροτήµατος στην ενιαία οικοπεδική έκταση, µετά από περιπλάνηση και διάχυση εντός του πολεοδοµικού ιστού της αντίστοιχης πόλης. Η επιλογή της χωροθέτηση του συγκροτήµατος στις παρυφές της πόλης, η εκπόνηση του τοπικού ρυµοτοµικού σχεδίου, η γενικότερη τυπολογία οργάνωσης αποτελούν ειδικότερα αντικείµενα της έρευνας. Επισηµαίνεται η ποικιλία στην αρχιτεκτονική τυπολογία και µορφολογία των ακαδηµαϊκών κτιρίων, ως αποτέλεσµα ενός σταδιακού σχεδιασµού προσαρµοσµένου στις ανακύπτουσες απαιτήσεις. Σταχυολογηµένα σχόλια από τον τοπικό τύπο κατά τη µακρά πορεία υλοποίησης του έργου καταδεικνύουν τα µεταβαλλόµενα αισθήµατα της τοπικής κοινωνίας : από την αδιαφορία στη θερµή συµπαράσταση, από την καχυποψία στην συµπόρευση. Ιδιαίτερα θετικά λειτούργησε ως προς την αποδοχή και την εξοικείωση των πολιτών µε το campus το «άνοιγµα» των υπηρεσιών του συνεδριακού κέντρου σε ποικίλες εκδηλώσεις φορέων της πόλης. Ένα µικρό υπαίθριο θεατράκι ανέλαβε αστικές λειτουργίες και εξοικείωσε ακόµη περισσότερο τους πολίτες µε το συγκρότηµα, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς µήνες που οι φοιτητές απουσιάζουν. Η επένδυση δηµοτικής γης στην ανάπτυξη του ΤΕΙ Σερρών, που επέλεξε να κάνει η ΤΑ Σερρών κατά τη δεκαετία του 1980 και 1990 αποδίδει πλέον καρπούς. Λέξεις κλειδιά: πανεπιστηµιουπόλεις, σχεδιασµός, δηµοτικό κτηµατολόγιο 1

1. Εξέλιξη του Τ.Ε.Ι. Σερρών. Το Τ.Ε.Ι. (πρώην ΚΑΤΕΕ) ιδρύθηκε το 1979 και στεγάστηκε αρχικά στις εγκαταστάσεις του 5 ου Γυµνασίου (σηµείο 1 στην εικόνα 1), που την εποχή εκείνη ήταν ένα νεόδµητο σχολικό συγκρότηµα (γυµνάσιο) σε περιοχή µε υψηλό συντελεστή δόµησης και χρήσεις (κατά µεγάλο ποσοστό) κατοικίας. Σε χρονικό διάστηµα λίγων ετών το ίδρυµα απλώθηκε σε διάφορα σηµεία της πόλης από το κέντρο µέχρι τις παρυφές, σε ενοικιαζόµενους ιδιωτικούς χώρους, λόγου του περιορισµένου αριθµού αιθουσών που µπορούσαν να διατεθούν από το σχολικό συγκρότηµα, (σηµεία 4,5,6,7 στην εικόνα 1). Για παράδειγµα η διοίκηση και οι γραµµατείες των 4 τµηµάτων εγκαταστάθηκαν σε ενοικιαζόµενο κτίριο έναντι της Νοµαρχίας Σερρών (σηµείο 2 στην εικόνα 1) και η Βιβλιοθήκη σε άλλο σηµείο της πόλης (σηµείο 3 στην εικόνα 1). Σύνδεση µε αστική συγκοινωνία των διαφόρων σηµείων που ήταν εγκατεσπαρµένες στον αστικό ιστό και την περιφέρεια της πόλης δεν υπήρχε. Εικ. 1 ιασπορά εγκαταστάσεων του ΤΕΙ Σερρών στον ιστό της πόλης Η διασπορά των χρήσεων λειτουργούσε ανασταλτικά στην ανάπτυξη του Ιδρύµατος και η παρουσία του στην πόλη σε συνδυασµό µε τον µικρό αριθµό των σπουδαστών δεν ήταν ιδιαίτερα εµφανής. Η δηµιουργία ενός αυτόνοµου campus σε ενιαίο χώρο, ικανό να λειτουργήσει σαν εργαλείο διάχυσης της πληροφορίας, αλλά και ως µοχλός ανάπτυξης της περιοχής θεωρήθηκε πρώτη προτεραιότητα, τόσο της ιοίκησης του ΤΕΙ, όσο και την τοπικής κοινωνίας. 2

2. Ιστορικό παραχωρήσεων. Αντιµετώπιση από την Κοινωνία των Σερρών. Το 1985 συστήθηκε πολυµελής επιτροπή για την εξεύρεση του χώρου εγκατάστασης του Ιδρύµατος. Οι δύο εναλλακτικές λύσεις ήταν η διάχυση στην πόλη ή η ανάπτυξη ενός αυτόνοµου campus. Η τελική επιλογή ενός ενιαίου χώρου ανάπτυξης του campus του ΤΕΙ Σερρών ήταν µια συνδυαστική απόφαση, η οποία είχε δύο βασικούς άξονες, αφενός το µέγεθος της ακαδηµαϊκής κοινότητας και τις τάσεις ανάπτυξής της και αφετέρου την κινητικότητα και δυναµική που εµφάνιζε ο αστικός χώρος. Προφανώς κάθε επιλογή επιδέχεται κριτική και η αποδοχή ή η απόρριψη για µεγάλα προγράµµατα, όπως η δηµιουργία και λειτουργία ενός τριτοβάθµιου εκπαιδευτικού ιδρύµατος, αντανακλά στη τοπική κοινωνία και συµµετέχει πολυπαραγοντικά στην αειφόρο ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας. Η εξέταση της βαρύτητας των παραγόντων και η διαφορά του αθροίσµατος των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων καθορίζει τον δείκτη υπεροχής ή µη, της επιλογής ενός ενιαίου πανεπιστηµιακού κέντρου σε σχέση µε τον διάσπαρτο στον αστικό χώρο πανεπιστήµιο. Θεωρώντας τον ανθρώπινο παράγοντα σταθερό και για τις δύο επιλογές (ενιαίος ή διάσπαρτος χώρος) η έρευνα επιλογής στοχοποιείται στα «όρια αντοχής» του αστικού ιστού να φιλοξενήσουν µια τέτοια δραστηριότητα, η οποία ούτε σε πολεοδοµική µελέτη, ούτε σε ΓΠΣ είχε ληφθεί υπόψη, ώστε να αντιµετωπιστεί ως λειτουργικός, κοινωνικός και οικονοµικός παράγοντας. Έτσι, µετά από σχετική έρευνα που πραγµατοποιήθηκε στα αρχεία της Τοπογραφικής υπηρεσίας του Υπ. Γεωργίας σε συνδυασµό µε τα αρχεία του κτηµατολογίου του ήµου Σερρών επιλέχθηκαν τρεις περιοχές στις παρυφές της πόλης : η περιοχή του Οβά συνολικού εµβαδού 800 στρεµµάτων στο Νοτιοδυτικό άκρο της πόλης, η περιοχή αεροδροµίου συνολικού εµβαδού 300 στρεµµάτων και η περιοχή Ποπώφ συνολικού εµβαδού 180 στρεµµάτων. Συγκρινόµενες µεταξύ τους επιλέχθηκε η σηµερινή θέση (περιοχή αεροδροµίου), διότι εκτός των άλλων, είχε άµεση πρόσβαση από την περιµετρική οδό της πόλης και εποµένως η πρόσβαση στο χώρο του ΤΕΙ δεν θα επιβάρυνε σηµαντικά τον κυκλοφοριακό φόρτο της πόλης. Ο χώρος στον οποίο σήµερα βρίσκεται το ΤΕΙ προοριζόταν από τις τότε ηµοτικές αρχές για χώρος αθλητισµού και µάλιστα από κάποια ηµοτική αρχή προορίζονταν για λαϊκό αθλητισµό, δηλαδή χώρος που θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί από τον κάθε πολίτη χωρίς περιορισµούς και αποκλειστικές χρήσεις από αθλητικούς συλλόγους. Τελικά επιλέχθηκε άλλος χώρος για αυτές τις δραστηριότητες στο Αθλητικό πάρκο της Οµόνοιας «Οβά». Το campus του Τ.Ε.Ι. Σερρών βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλης και σε επαφή µε το ισχύον ρυµοτοµικό σχέδιο, όπως αυτό διαµορφώθηκε µε τις επεκτάσεις των τελευταίων ετών. Νότια συνορεύει µε τον περιφερειακό δρόµο της πόλης που αποτελεί και όριο. Το συνολικό εµβαδό του campus του Τ.Ε.Ι. ανέρχεται περίπου στα 200 στρέµµατα µε τις τελευταίες παραχωρήσεις-εκποιήσεις από τον ήµο Σερρών, που βρίσκονται σε εξέλιξη. Πριν την παραχώρηση του χώρου στο ΤΕΙ, στην περιοχή υπήρχε µικρό στρατιωτικό αεροδρόµιο, το οποίο εγκαταλείφτηκε από τον Στρατό και στην βόρεια περιοχή υπήρχαν καταλήψεις από αθίγγανους που έκτισαν αυθαίρετα περισσότερες από 20 κατοικίες και πολλά παραπήγµατα. Στην περιοχή ζούσαν περίπου 40 οικογένειες αθίγγανων. Η αποχώρηση τους από τον χώρο του ΤΕΙ πραγµατοποιήθηκε κατά το 2001 µε την µετεγκατάστασή τους σε νέο οικισµό που δηµιουργήθηκε από τον ήµο στα πλαίσια προγράµµατος αποκατάστασης των ROM. Ολόκληρη η έκταση που σήµερα βρίσκεται το ΤΕΙ αποτελεί τµήµατα µεγαλύτερης ηµοτικής έκτασης τα οποία µε διαδοχικές παραχωρήσεις ή εκποιήσεις 3

περιήλθαν στην κυριότητα του ΤΕΙ Σερρών. Αρχικός προγραµµατισµός χωροθέτησης των κτιριακών εγκαταστάσεων «master plan» δεν υπήρξε. Οι παραχωρήσεις έπονταν των αναγκών του ΤΕΙ και για τον λόγο αυτό πραγµατοποιούνταν σταδιακά και σύµφωνα µε την εξέλιξη του ιδρύµατος. Αναλυτικότερα η εξέλιξη των επί µέρους παραχωρήσεων έχει ως εξής: Η πρώτη έκταση παραχωρήθηκε στο Τ.Ε.Ι. µε το 1537/11-11-1986 συµβόλαιο της συµβολαιογράφου Καρύδα ήµητρας εµβαδού 81.625,25 τετραγωνικών µέτρων. Η έκταση παραχωρήθηκε δωρεάν. (περιοχή 1 στην εικόνα 2). Στον χώρο αυτό χωροθετήθηκαν η Σχολή Τεχνολογικών Εφαρµογών µε τα τµήµατα Πολιτικών οµικών Έργων και Μηχανολόγων και 4 κτίρια και η Σχολή ιοίκησης Οικονοµίας µε τα τµήµατα Λογιστών και ιοίκησης Επιχειρήσεων και 2 κτίρια (συνολικά 4 τµήµατα) και τα κτίρια της ιοίκησης και της Λέσχης. Εικ. 2. ιαµόρφωση τελικού ορίου του campus του ΤΕΙ Σερρών µε τµηµατικές παραχωρήσεις ή/και αγορές Οι αντιδράσεις των µελών του ηµοτικού συµβουλίου 343/7/10-6-86 ήταν ποικίλες µε κυριότερες αυτές που αφορούσαν το εµβαδό της παραχώρησης. Παρατίθενται αποσπάσµατα από συνεδριάσεις του.σ. «πρέπει να δώσουµε 50 στρέµµατα και τα υπόλοιπα 30 να γίνουν πάρκο, δεν πρέπει να καταστρέψουµε το πάρκο Αεροδροµίου», «σε πρώτη φάση πρέπει να δώσουµε 32 στρέµµατα, αργότερα θα µπορεί να παραχωρήσει το ΚΕΓΕ την απαιτούµενη έκταση», «ο χώρος των 50 στρεµµάτων βρίσκω ότι είναι αρκετός», «Εµείς δίνουµε τα 50 στρέµµατα σαν αποβάθρα των κτιρίων, ας δώσουν και άλλοι οργανισµοί ανάλογες εκτάσεις», «τα 55 στρέµµατα είναι αρκετά γιατί υπάρχουν κοινοί χώροι µε τα ΤΕΦΑΑ». Υπήρχαν προτάσεις µη παραχώρησης, όπως «εν συµφωνώ µε την παραχώρηση χώρου στο αεροδρόµιο» «υπάρχει χωροταξία στο αεροδρόµιο προσέξτε να µην 4

δώσουµε χώρο, όπως έδωσε κάποιος ήµαρχος τον χώρο της πλατεία ΙΚΑ». Υπήρχαν βέβαια και θετικές προτάσεις, όπως «την αναγκαιότητα της παραχώρησης την γνωρίζετε», «η ευκαιρία ανέγερσης των ΤΕΙ στην πόλη µας δεν πρέπει να χαθεί», «δεν πρέπει να χάσουµε την ευκαιρία εγκατάστασης των ΤΕΙ στην πόλη µας». Τελικά τέθηκαν σε ψηφοφορία τρείς προτάσεις α) στην περιοχή Οβά, β) 55 στρέµµατα στο αεροδρόµιο, γ) 80 στρέµµατα στο αεροδρόµιο. Αποφασίστηκε η Τρίτη πρόταση µε 14 ψήφους υπέρ, την δεύτερη ψήφισαν οκτώ σύµβουλοι, την πρώτη ένας σύµβουλος. Ο τοπικός τύπος αναφέρει «Αυτή τη στιγµή υπάρχει προσφορά από τον ήµο Σερρών 100 περίπου στρεµµάτων στην τοποθεσία του Οβά, που όµως µάλλον κρίνεται σαν ακατάλληλη η περιοχή και ακόµη τονίσθηκε ότι υπάρχει έντονος προβληµατισµός για την εξεύρεση του κατάλληλου χώρου», «Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα η αγωνιώδης επίκληση του συµβουλίου προς τις αρχές της πόλης για ενεργότερη συµµετοχή στο θέµα της εξεύρεσης οικοπέδου», (Καθηµερινός Παρατηρητής 11-4-1986). «Το πράγµα είναι πολύ σοβαρό και επιβάλλεται όπως οι τοπικοί κυβερνητικοί παράγοντες δείξουν κάποιο ενδιαφέρον ώστε το ΤΕΙ Σερρών να αποκτήσει την στέγη του» (Σερραϊκόν Θάρρος 13-4- 1986). «Την παραχώρηση στο ΤΕΙ Σερρών 40-50 στρεµµάτων πρόκειται να εισηγηθεί στο ηµοτικό Συµβούλιο, ειδική επιτροπή που συγκροτήθηκε µε πρόσφατη απόφαση του για το λόγο αυτό» (Καθηµερινός Παρατηρητής 28-5-1986). «Οραµατίζοµαι την ολοκλήρωση αυτού του µεγάλου πάρκου του αεροδροµίου.. µε τις χιλιάδες δένδρα του σήµερα, τις χιλιάδες θάµνους και λουλούδια που θα φυτεύσουµε αύριο, τις δεκάδες των αθλητικών γηπέδων και λοιπών εγκαταστάσεων που θα ολοκληρωθούν µε τον φωτισµό την νύχτα και την απεραντοσύνη του. Και φυσικά εκεί κοντά του όπου επιλέξαµε τα 55 στρέµµατα, θα ορθώνεται τα κτίρια των ΤΕΙ και των άλλων σχολών, οι οποίες θα έχουν σαν ζωτικό χώρο τα πάρκα αυτά του αεροδροµίου και για την αναπνοή τους αλλά και την άθληση και ψυχαγωγία των χιλιάδων σπουδαστών τους» (Η Πρόοδος 1-7-1986) και τελικά «Ο ήµος Σερρών ανταποκρινόµενος σε σχετικό αίτηµα του ΤΕΙ, µε απόφασή του παρεχώρησε έκταση 80 στρεµµάτων της περιοχής αεροδροµίου στο ίδρυµα.. µπαίνει καθήκον σε όλες τις αρχές της πόλης και κύρια στους Νοµάρχη, ήµαρχο και βουλευτές αγωνιστικά να διεκδικήσουν την σύντοµη χρηµατοδότηση για την σύνταξη µελέτης και στη συνέχεια την ανέγερση των κτιριακών εγκαταστάσεων.» ( Καθηµερινός Παρατηρητής 27-11-1986). Η πρώτη µετεγκατάσταση στο νέο campus, γίνεται τον Σεπτέµβριο του 1993 σε έκταση 82 περίπου στρεµµάτων. Η δεύτερη έκταση αποκτήθηκε µε αγορά από το ήµο Σερρών, µετά τη µε αρ. 1046/1993 οµόφωνη απόφαση του.σ.. Καθορίστηκε τίµηµα που έπρεπε να καταβληθεί από το ΤΕΙ. Με το µε αρ. 5403/17-6-1994 συµβόλαιο της συµβολαιογράφου Ζαφειροπούλου Ελένης, περιήλθε στη κυριότητα του ΤΕΙ Σερρών έκταση εµβαδού 70.000,00 τ.µ. (περιοχή 2 στην εικόνα 2), έναντι του ποσού των 200.000.000 δραχµών (586.940 ) ή 8,4 /τ.µ. Στο χώρο αυτό αναπτύχθηκε το συνεδριακό κέντρο του ιδρύµατος, το κυλικείο, το ανοικτό θέατρο και τα δύο τµήµατα της ΣΤΕΦ Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας, Πληροφορικής και επικοινωνιών. Η Τρίτη παραχώρηση έγινε επίσης δωρεάν µε την 1055/1996 απόφαση του ηµοτικού συµβουλίου εµβαδού 6.675,00 τ.µ., (περιοχή 3 στην εικόνα 2). ύο σύµβουλοι ζήτησαν «να συνδυαστεί η παραχώρηση µε όρο µέσα στο συµβόλαιο : ότι θα διατεθούν χρήµατα από τα έργα του Τ.Ε.Ι. για την στέγαση των αθιγγάνων της περιοχής» και ένας σύµβουλος «να παραχωρηθεί η έκταση αντί τιµήµατος και όχι δωρεάν». Ο χώρος επιλέχθηκε από το ίδρυµα για τη κατασκευή της βιβλιοθήκης, διότι ήταν κοντά στην 5

είσοδο του ιδρύµατος, το κτίριο θα ήταν αναγνωρίσιµο και προσβάσιµο και από το κοινό των Σερρών. Επιδιώχθηκε ένα άνοιγµα προς τους πολίτες στα πλαίσια της διάχυσης της γνώσης και επενδύθηκαν πολλές ανθρωποώρες για την οργάνωση, λειτουργία και προβολή του έργου της βιβλιοθήκης προς τους πολίτες των Σερρών. Το 1999 και 2000 λειτούργησαν δύο νέα τµήµατα της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρµογών το τµήµα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας και Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Σήµερα υπάρχουν διαθέσιµοι δύο ηµοτικοί χώροι : ο πρώτος εµβαδού 14.327,50 τ.µ. (περιοχή 4 στην εικόνα 2) και ο δεύτερος 11.663,14 τ.µ. (περιοχή 5 στην εικόνα 2), οι οποίοι εκποιούνται από τον ήµο έναντι του ποσού των 7,00 /τ.µ., στο Τ.Ε.Ι. Η διαδικασία βρίσκεται στο στάδιο σύνταξης των συµβολαίων. Στις αποφάσεις 655/2003 και 1068/2008 του ηµοτικού Συµβουλίου υπήρξε οµοφωνία. Το 2009 δηµιουργείται η σχολή Καλλών Τεχνών µε δύο νέα τµήµατα το ένα ιακόσµησης Εσωτερικού χώρου, που θα λειτουργήσει το ακαδηµαϊκό έτος 2009-2010 και το άλλο Γραφιστικής, που θα λειτουργήσει στο εγγύς µέλλον. Η χωροθέτηση των κτιρίων της νέας σχολής, δεν έγινε ακόµα στους ήδη υπάρχοντες χώρους. Με αυτές τις παραχωρήσεις κλείνει ο κύκλος των δυνατών παραχωρήσεων εκποιήσεων από τον ήµο Σερρών προς το Τ.Ε.Ι. και οι δυνατότητες µελλοντικών παραχωρήσεων είναι περιορισµένες, αφού απαιτούνται γενναίες αποφάσεις για µετεγκαταστάσεις δραστηριοτήτων από εκτάσεις που συνορεύουν µε τον χώρο του ιδρύµατος. Η ιοίκηση του Τ.Ε.Ι., έχοντας υπ όψη της την µέχρι σήµερα εξέλιξη, που το καθιστά ένα από τα µεγαλύτερα περιφερειακά Ιδρύµατα της χώρας, προωθεί τη σύνταξη και έγκριση Τοπικού Ρυµοτοµικού, ώστε να εγκριθούν όροι δόµησης που θα διευκολύνουν την εξέλιξή του. Οι µέχρι σήµερα Οικοδοµικές άδειες εκδόθηκαν σύµφωνα µε τους όρους δόµησης σε εκτός σχεδίου περιοχές. Προτεινόµενοι όροι δόµησης : ποσοστό κάλυψης 20%, συντελεστής δόµησης Σ =0,40, µέγιστο ύψος κτιρίων 16,00 µέτρα και επί πλέον στέγη ύψους 3,00 µέτρων, απόσταση από τα πλάγια όρια 6,00 µέτρα. Περιµετρικά, προτείνεται πεζόδροµος πλάτους 4,00 µ. 3. Σχόλια- Προβληµατισµοί. Έπρεπε να παραχωρηθεί χώρος εµβαδού 16.500,00 τ.µ. για την ανέγερση Μουσικού σχολείου (περιοχή 1 στην εικόνα 3) ή να παραµείνει ως τράπεζα γης για την εξέλιξη και ανάπτυξη του ιδρύµατος ; Ο χώρος νότια του µουσικού σχολείου εµβαδού 22.000,00 τ.µ., όπου σήµερα υπάρχουν δύο ποδοσφαιρικά γήπεδα παραχωρηµένα από τον ήµο Σερρών κατά χρήση σε ισάριθµες ποδοσφαιρικές οµάδες για αρκετά χρόνια, έπρεπε να παραµείνει ως τράπεζα γης για τη µελλοντική ανάπτυξη του ιδρύµατος ή καλώς δηµιουργήθηκαν µόνιµες εγκαταστάσεις, οι οποίες θα καταστήσουν απαγορευτική πλέον τη διαδικασία για µελλοντική παραχώρηση στο Τ.Ε.Ι. Σερρών; (περιοχή 2 στην εικόνα 3). Ο χώρος του αµαξοστασίου του ήµου εµβαδού 13.580,00 τ.µ., εµποδίζει την λειτουργία του Ιδρύµατος. Ο ήµος σκέπτεται την µετεγκατάσταση του και την παραχώρηση στο µέλλον στο Τ.Ε.Ι. Το κόστος όµως είναι µεγάλο επειδή υπάρχουν κτίρια γραφείων, αποθήκες, συνεργεία και υπόστεγα (περιοχή 3 στην εικόνα 3). Ο χώρος που παραχωρήθηκε από το Ελληνικό ηµόσιο στο Τ.Ε.Φ.Α. Σερρών εµβαδού 40.000,00 τ.µ. σε επαφή µε τον χώρο του ιδρύµατος, θα διευρύνει το campus µε 6

την δηµιουργία ενός ενιαίου χώρου της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στην πόλη ή θα περιορίσει τον χώρο του Τ.Ε.Ι.; (περιοχή 4 στην εικόνα 3). Εικ. 3. ιαµορφωµένη κατάσταση οµόρων γηπέδων 5. Συµπεράσµατα. Ο σηµερινός χώρος του ΤΕΙ Σερρών δικαίωσε καταρχήν τη χωροθέτηση του campus στη συγκεκριµένη περιοχή. Στις αποφάσεις παραχώρησης των ηµοτικών Συµβουλίων παρατηρείται πολυφωνία και µια αρχική δυσπιστία, η οποία µε την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε οµοφωνία, αφού το ίδρυµα δικαίωσε της προσδοκίες της κοινωνίας σε βαθµό που δεν επιδέχεται καµία αµφισβήτηση. Σήµερα το ίδρυµα φιλοξενεί 12,000 σπουδαστές µε προοπτική τις 15.000 στο εγγύς µέλλον, 450 εκπαιδευτικούς, µε προοπτική στο εγγύς µέλλον τους 550 και 100 περίπου διοικητικούς και τεχνικούς υπαλλήλους. Η πρόσβαση των σπουδαστών εκπαιδευτικών - διοικητικών και πολιτών προς το ΤΕΙ προσφέρεται µε πολλές επιλογές. Από τις νότιες συνοικίες της πόλης η µετακίνηση είναι δυνατή µε πεζοπορία, αφού οι αποστάσεις δεν υπερβαίνουν τα 1000 µέτρα. Από το κέντρο της πόλης ξεκινούν δύο αστικές γραµµές, οι οποίες ακολουθούν διαφορετικές διαδροµές και καταλήγουν στο ΤΕΙ. Τέλος, η µετακίνηση µε ποδήλατο είναι εφικτή, διότι το έδαφος είναι χωρίς κλίσεις και οι δρόµοι που οδηγούν στο ΤΕΙ έχουν µικρή έως µηδαµινή κίνηση οχηµάτων, η δε µέγιστη απόσταση δεν ξεπερνά τα 2,5 χιλιόµετρα (εικόνα 4). Η έκταση των 200 στρεµµάτων προσφέρει στο ίδρυµα χώρο για την κτιριακή υποδοµή των τριών σχολών και οκτώ τµηµάτων που λειτουργούν σήµερα και θα αναπτυχθούν τα επόµενα ακαδηµαϊκά έτη. Επιπλέον έχουν οικοδοµηθεί τα κτίρια της ιοίκησης, Βιβλιοθήκης, Πολλαπλών χρήσεων, Συνεδριακού κέντρου, Ανοικτού θεάτρου και πρόκειται να οικοδοµηθούν τα κτίρια, των Τεχνικής Υπηρεσίας, Κέντρου 7

Τεχνολογικής Έρευνας, Κλειστό Γυµναστήριο και ανοικτοί χώροι γηπέδων βόλεϊ, µπάσκετ και ποδοσφαίρου. Το πρόβληµα της σταδιακής παραχώρησης των εκτάσεων, ανάγκασε το ίδρυµα σε σταδιακό σχεδιασµό των εγκαταστάσεων, χωρίς να υπάρχει ενιαίο master plan και σήµερα παρατηρούµε µια ασυνέχεια στο εσωτερικό οδικό δίκτυο µε διελεύσεις οχηµάτων µέσα από χώρους στάθµευσης, ή αδιέξοδα στο οδικό δίκτυο. Τα προβλήµατα αυτά µπορούν να επιλυθούν σήµερα µε πολεοδοµική µελέτη του χώρου και αναδιάρθρωση των δικτύων υποδοµής. Εικ. 4. ακτινική απόσταση µε κέντρο την είσοδο του ιδρύµατος Τέλος υπάρχουν χώροι για στάθµευση 600 οχηµάτων τουλάχιστον που κρίνεται µη ικανοποιητικός αριθµός. Οι χώροι στάθµευσης πρόκειται να αυξηθούν στο προσεχές µέλλον, καθώς και οι χώροι πρασίνου. Υπάρχει µία κύρια είσοδο για τον έλεγχο των εισερχοµένων οχηµάτων και µια βοηθητική είσοδο στην δυτική πλευρά µόνο για βαρέα οχήµατα (Εικόνα 5). 8

Εικόνα 5. Άποψη του ΤΕΙ Σερρών. Το Συνεδριακό κέντρο και το ανοικτό θέατρο φιλοξενούν πλήθος εκδηλώσεων πολιτιστικών συλλόγων, επιστηµονικών ενώσεων και φορέων της πόλης και του Νοµού, καθιστώντας το ίδρυµα πυρήνα παραγωγής νέας επιστηµονικής γνώσης και πολιτισµού. Η διάχυση των θετικών αποτελεσµάτων στην πόλη και την ευρύτερη περιφέρειά της καθίστανται σήµερα εµφανής στην κοινωνία. Βιβλιογραφία Αθηνά Βιτοπούλου, Αλεξάνδρα Καραδήµου-Γερόλυµπου, «Ο σχεδιασµός της πανεπιστηµιούπολης της Θεσσαλονίκης. Η σηµασία ενός µακρόπνοου σχεδιασµού», Επιστηµονική Επετηρίδα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης του ήµου Θεσσαλονίκης, 6 (2002) 273-290 Αντρέας Γιακουµακάτος, «Η πόλη και η γνώση. Πανεπιστηµιακά κτίρια και αστικός ιστός», Αρχιτεκτονικά Θέµατα, 36 (2002) 58-70. Γιώτα Θεοδωρά, «Περιφερειακά Πανεπιστήµια και Πόλη. ιαδικασίες και Προοπτικές ενσωµάτωσης», Τόπος, τχ. 26-27 (2006) 135-155. Λίλα Θεοδωρίδου, «Πόλη και Πανεπιστήµιο: η περίπτωση των Σερρών», εφ. Ανεξάρτητος, 11-12/ 10/2008. Αλέκα Καραδήµου-Γερόλυµπου, «Πόλεις και Ύπαιθρος. Μετασχηµατισµοί και αναδιαρθρώσεις στο πλαίσιο του εθνικού χώρου», Ιστορία της Ελλάδας του 20 ου αιώνα. Ο Μεσοπόλεµος 1922-1940, β τόµος, µέρος 1 ο, Αθήνα 2002, σσ. 59-105 (89-90). Γ. Πολυδωρίδη, Ν. Πολυδωρίδη, «Σκέψεις πάνω στην οργάνωση και δοµή των σύγχρονων πανεπιστηµιουπόλεων», Αρχιτεκτονικά Θέµατα, Αθήνα 5/1971 (146-158) Kerstin Hoeger and Kees Christiaanse (eds), Campus and the City: Urban Design for the Knowledge Society, GTA 2007 9