ΕΡΕΥΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Ιούλιος 2007 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Μεθοδολογία Δείγμα
Μεθοδολογία Η ποιοτική έρευνα αναλύει ανά κατηγορία επιχειρήσεων βάσει αριθμού απασχολουμένων σε 4 κατηγορίες: 0 4 υπαλλήλους, 5 9 υπαλλήλους, 10 49 υπαλλήλους, 50 250 υπαλλήλους Αμετάβλητος αριθμός Ομαδικές συζητήσεις Προσωπικές Συνεντεύξεις Έρευνα πεδίου: 14/05/07-2/07/07. 0 9 υπαλλήλους 10 250 υπαλλήλους
Σύνθεση δείγματος ανά πόλη Ομαδικές Συζητήσεις αριθμός ατόμων Προσωπικές Συνεντεύξεις αριθμός ατόμων Σύνολο Αθήνα 13 12 25 Θεσσαλονίκη 13 12 25 Πάτρα 16 6 22 Αλεξ/πολη 11 6 17 Λάρισα 13 6 19 Ιωάννινα 13 6 19 Ηράκλειο 18 6 24 Σύνολο 97 54 151
Σύνθεση δείγματος ανά κατηγορία επιχείρησης & πόλη Κατηγορία επιχείρησης Άτομα % 0-4 50 33,0 5-9 47 31,0 10-49 27 18,0 50-250 27 18,0 ΣΥΝΟΛΟ 151 100,0 ΣΥΝΟΛΟ % AΘΗΝΑ 13,5 ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 13,5 ΠΑΤΡΑ 16,5 ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ 11,0 ΛΑΡΙΣΑ 13,5 ΙΩΑΝΝΙΝΑ 13,5 ΗΡΑΚΛΕΙΟ 18,5 ΣΥΝΟΛΟ % 100,0
Σύνθεση δείγματος ανά φύλο Γυναίκες 24% Άνδρες 76% ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Ανδρες 70 45 115 Γυναίκες 27 9 36 ΣΥΝΟΛΟ 97 54 151
Σύνθεση δείγματος ανά ηλικιακές ομάδες Σύνθεση δείγματος ανά ηλικιακή κατηγορία ιδιοκτητών επιχειρήσεων 45-64 ετών 34% Σύνθεση δείγματος ως προς την ηλικία των ιδιοκτητών ανά κατηγορία/ μέγεθος επιχείρησης 18-44 ετών 66% 100% 90% 80% 70% 60% 24,0 36,2 51,9 69,2 50% 40% 30% 20% 10% 76,0 63,8 48,1 30,8 0% 0-4 υπάλληλοι 5-9 υπάλληλοι 10-49 υπάλληλοι 50-250 υπάλληλοι 18-44 ετών 45-64 ετών
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων
Άξονες παρουσίασης αποτελεσμάτων 1 3 Επιχειρείν: Κίνητρα & Επιδιώξεις Διεθνές περιβάλλον Χαρακτηριστικά του καλού επιχειρείν Τοπικές οικονομίες Οργάνωση & διοίκηση Νέες τεχνολογίες Συνεργασίες με δίκτυα Τρόποι χρηματοδότησης επιχείρησης Φορείς στήριξης Ανάγκες και προσδοκίες από τους φορείς στήριξης 2 4
Άξονας 1 Επιχειρείν: Κίνητρα & επιδιώξεις Κίνητρα 1. Δημιουργία μιας διαφορετικής αναβαθμισμένου επιπέδου ζωής Επιδιώξεις 1. Κερδοφορία 2. Αγάπη για τη συγκεκριμένη δουλειά 2. Επίτευξη προσωπικών στόχων 3. Υψηλή αυτο-εκτίμηση 3. Δημιουργικότητα
1. Επιχειρείν: κίνητρα και επιδιώξεις Άξονας 1 Επιδιώξεις και προβληματισμοί Να μεγαλώσει η επιχείρηση Έτη εργασίας του ιδιοκτήτη στην επιχείρηση 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4,0 12,8 20,0 25,9 23,1 31,9 29,6 42,3 76,0 55,3 44,4 34,6 0-4 υπάλληλοι 5-9 υπάλληλοι 10-49 υπάλληλοι 50-250 υπάλληλοι 0-10 έτη 11-20 έτη 21-50 έτη
1. Επιχειρείν: κίνητρα και επιδιώξεις Άξονας 1 Επιδιώξεις και προβληματισμοί Οι υπηρεσίες έχουν μικρότερο ρίσκο. Σύνθεση δείγματος ανά τομέα παραγωγής ανά κατηγορία/ μέγεθος επιχείρησης 100% 90% 80% 70% 60% 50% 76,0 72,3 59,3 48,1 40% 30% 44,4 20% 10% 0% 40,7 22,0 27,7 2,0 0,0 0,0 7,4 0-4 υπάλληλοι 5-9 υπάλληλοι 10-49 υπάλληλοι 50-250 υπάλληλοι ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ
Άξονας 1 Επιδιώξεις και προβληματισμοί Είδος επιχείρησης [οικογενειακή ή μη οικογενειακή] Μη οικογενειακή 48,0% Στήριξη: μέσα ή έξω από την οικογένεια; Οικογενειακή 52,0% Είδος επιχείρησης (οικογενειακή - μη οικογενειακή) σε κάθε κατηγορία/ μέγεθος επιχείρησης 100% 90% 80% 70% 62,0 34,0 44,4 51,9 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 66,0 55,6 48,1 38,0 0-4 υπάλληλοι 5-9 υπάλληλοι 10-49 υπάλληλοι 50-250 υπάλληλοι Οικογενειακή Μη οικογενειακή
Άξονας 1 Χαρακτηριστικά καλού Επιχειρείν Η κερδοφορία και η οικονομική ευρωστία της επιχείρησης είναι οι κυριότεροι δείκτες μιας καλής επιχείρησης σε όλες τις κατηγορίες Επιχειρήσεις με 0-4 υπαλλήλους Ζητήματα στρατηγικού σχεδιασμού και κοστολόγησης (budgeting) Επιχειρήσεις με 5-9 υπαλλήλους Ζήτημα εσωτερικής οργάνωσης και αρμοδιοτήτων (διοίκηση), ενώ ο σχεδιασμός και το budgeting δεν αναφέρονται πλέον γιατί θεωρούνται δεδομένα Μεγαλύτερες επιχειρήσεις Το ζήτημα της εταιρικής κουλτούρας εμφανίζεται πλέον ως κριτήριο ποιότητας, αν και μεμονωμένα αναφέρθηκε και συζητήθηκε σε όλες τις κατηγορίες
Άξονας 1 Χαρακτηριστικά καλού Επιχειρηματία Καλή διαπροσωπική επικοινωνία Διορατικότητα Καλή γνώση του αντικειμένου εργασίας Εξωστρέφεια
Άξονας 1 Χαρακτηριστικά Επιχειρηματιών ανάλυση με βάση την ηλικία του επιχειρηματία 25 34 ετών 35 ετών & άνω Στοχεύουν σταθερά στην ανάπτυξη Καινοτομούν Εξειδικεύονται Ανοίγουν νέες αγορές Έχουν καλύτερη οργάνωση Είναι πιο δυναμικοί Πιο προσηλωμένοι στην εργασία Πιο παραγωγικοί Στοχεύουν πιο συστηματικά τα νέα προϊόντα Έχουν καταλάβει την κίνηση της αγοράς Επιχειρούν «ή τώρα ή ποτέ»
Άξονας 1 Χαρακτηριστικά Επιχειρηματιών ανάλυση με βάση το φύλο του επιχειρηματία Γυναίκες Άνδρες Επιχειρούν «συμπληρωματικά» Ενισχύονται από την οικογένειά τους. Στις οικογενειακές επιχειρήσεις συνήθως έχουν διοικητικό ρόλο Έχουν μικρή σχέση με την παραγωγή. Είναι αυτοί που κινούν τη δραστηριότητα Κλείνουν πιο εύκολα συμφωνίες Κερδοφορούν καλύτερα. Είναι πιο αφοσιωμένοι στην επιχείρησή τους.
Πόσο αισιόδοξοι είναι ότι θα επιτύχουν; Άξονας 1 Απόψεις επιχειρηματιών * λίγο αισιόδοξοι ** αρκετά αισιόδοξοι *** πολύ αισιόδοξοι AΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ <35 >35 <35 >35 ΑΘΗΝΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ ΛΑΡΙΣΑ ΠΑΤΡΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ *** ** - - ** *** * * ** ** ** * ** ** * ** * ** * ** * * * * *** *** ** **
Άξονας 2 Οργάνωση Διοίκηση Οι τομείς στήριξης των ΜΜΕ Οργάνωση & διοίκηση Ανταγωνιστικότητα & βιωσιμότητα της επιχείρησης Η ανεύρεση & η συγκράτηση στελεχών, ιδιαίτερα σε τοπικές αγορές της επαρχίας Συμβουλευτική πληροφόρηση Η διάχυση τεχνογνωσίας και συμβουλευτικής πληροφόρησης
Πιστεύουν στην καινοτομία & στον ρόλο των Νέων Τεχνολογιών Άξονας 2 Ο ρόλος των νέων τεχνολογιών Η ενσωμάτωση των καινοτομιών στις επιχειρήσεις του δείγματος Έχει ενσωματώσει καινοτομίες 31,0% Δεν έχει ενσωματώσει 69,0% Διστάζουν λόγω υψηλού κόστους της εφαρμογής τους
Άξονας 2 Οργάνωση διοίκηση καινοτομία τεχνολογία: μια συγκριτική ματιά στις πόλεις Αθήνα Θεσ/κη Πάτρα Λάρισα Ηράκλειο Ιωάννινα Αλεξ/λη Οργάνωση & Διοίκηση * * * * * * * *** ** ** * ** ** ** Καινοτομία & Τεχνολογία ** ** *** *** * * ** * ** ** ** ** ** ** * Λίγο ** Αρκετά *** Πολύ Μικρές Μεσαίες
Συμμετοχή 12% Άξονας 2 Συνεργασίες με δίκτυα Έλλειψη ελκυστικότητας ως διάδοχη κατάσταση σε όλες τις κατηγορίες επιχειρήσεων Μη συμμετοχή 88% 100% 90% Η συμμετοχή σε δίκτυα σε κάθε κατηγορία/ μέγεθος επιχείρησης του δείγματος Οι συνεργασίες με δίκτυα γίνονται ελκυστικές και έχουν προοπτική μόνο για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (10+ υπαλλήλων) 80% 70% 60% 50% 94,0 87,2 88,9 76,9 Έντονα δύσπιστες οι πολύ μικρές επιχειρήσεις 40% 30% 20% 10% 0% 23,1 6,0 12,8 11,1 0-4 υπάλληλοι 5-9 υπάλληλοι 10-49 υπάλληλοι 50-250 υπάλληλοι Συμμετοχή σε δίκτυα Μη συμμετοχή
Άξονας 2 Τρόποι χρηματοδότησης της επιχείρησης Η αυτοχρηματοδότηση της επιχείρησης είναι η μορφή χρηματοδότησης που αναφέρθηκε περισσότερο, με δεύτερη αυτή του Τραπεζικού δανεισμού. Η αυτοχρηματοδότηση μειώνεται αισθητά μετά το πέρασμα της επιχείρησης στην κατηγορία των μεσαίων επιχειρήσεων (10+ υπάλληλοι). Οι πηγές χρηματοδότησης των επιχειρήσεων 0 10 20 30 40 50 60 Αυτοχρηματοδότηση 53,0 Αυτ/ση & δανεισμός 41,0 Δανεισμός 4,0 Η εμπλοκή των μικρών επιχειρήσεων με τα αναπτυξιακά είναι ιδιαίτερα χαμηλή (12%-17%) Αυτ/ση & Αναπτυξιακό Αναπτυξιακό 1,5 0,5
Άξονας 3 Διεθνές περιβάλλον «Παγκοσμιοποι ημένη αγορά» «επιτείνει τον ανταγωνισμό» και «ξεδιαλύνει το τοπίο» Διεθνές Περιβάλλον Η Ευρωπαϊκή Ένωση διευκολύνει με πολλούς τρόπους την επιχειρηματικότ ητα (νομοθετικά & οικονομικά) Βρίσκονται «μακριά» από την Ε.Ε. και πρέπει να συνεργάζονται πιο πολύ και πιο άμεσα με τους φορείς της
Άξονας 3 Τοπικές Οικονομίες Αθήνα Θεσ/νίκη Ηράκλειο Λάρισα Ιωάννινα Αλεξ/πολη Πάτρα Σταθερότερες δομές Καλύτεροι επαγγελματίες Περισσότερες ευκαιρίες Κατάσταση αναμονής Αισιοδοξία (βιωματικά) Προσωπική περιουσία Επιχειρηματικότητα μικρότερης πνοής Όχι έντονη προσδοκία Απαισιοδοξία
Άξονας 3 Τοπικές Οικονομίες Αθήνα Θεσ/νίκη Πάτρα Λάρισα Ηράκλειο Ιωάννινα Αλεξ/πολη Ανάπτυξη, ευκαιρίες *** * * ** *** * * Κερδοφορία *** ** * * *** * * Ποιότητα εργατικού δυναμικού ** ** * ** *** * * Σχέση με τη Δημόσια Διοίκηση ** * * * * * * Πρόσβαση σε πληροφορίες ** ** * * ** * * * Λίγο ** Αρκετά *** Πολύ
Άξονας 4 Φορείς στήριξης ΜΜΕ Επιμελητήρια ΕΟΜΜΕΧ ΟΑΕΔ Περιφέρειες / Νομαρχίες, κλπ.
Άξονας 4 Ανάγκες & προσδοκίες από τους φορείς 1. Διάθεση πρωτογενών στοιχείων σε επίπεδο επιχείρησης 2. Ολοκληρωμένες απαντήσεις σε βάση επιχείρησης 3. Στοιχεία επιχειρηματικότητας για νέους επιχειρηματίες 4. Βοήθεια στην πρόσβαση προς τις αγορές άλλων χωρών, κυρίως γειτονικών 5. Απλοποίηση διαδικασιών και γραφειοκρατίας (συμπεριλαμβανομένων αυτών των αναπτυξιακών προγραμμάτων) 6. Επενδυτικές συμβουλές 7. Κίνητρα για διεύρυνση των τοπικών αγορών
ΕΡΕΥΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ