H ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. της Βικτωρίας Πέκκα Οικονόµου

Transcript

1 1

2 H ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ της Βικτωρίας Πέκκα Οικονόµου 2

3 «Επιχειρηµατικότητα... είναι η διαδικασία δηµιουργίας κάτι καινούργιου που έχει αξία (για την αγορά, την κοινωνία), µε την αφιέρωση του απαραίτητου χρόνου και προσπάθειας και την ανάληψη των συνοδευόµενων οικονοµικών, ψυχολογικών και κοινωνικών κινδύνων, που λαµβάνει τις προκύπτουσες ανταµοιβές (οικονοµικές, ψυχολογικές). Είναι η αναγνώριση και (οικονοµική) εκµετάλλευση των ευκαιριών µιας κατάστασης κατά τρόπο παραγωγικό και (συνήθως) µε (οικονοµικό) ρίσκο του Επιχειρηµατία». 3

4 Ορισµός «Επιχειρηµατικότητα θεωρείται κάθε προσπάθεια για δηµιουργία µιας νέας επιχείρησης ή νέας δραστηριότητας, όπως το ελεύθερο επάγγελµα, η δηµιουργία ενός νέου επιχειρηµατικού οργανισµού ή η επέκταση ήδη υπάρχουσας επιχείρησης, που γίνεται από έναν ιδιώτη, από οµάδες ιδιωτών ή από επιχειρήσεις που ήδη λειτουργούν» (ΙΟΒΕ 2005) 4

5 Μορφές Επιχειρηµατικής ραστηριότητας ηµιουργία νέας δραστηριότητας Εταιρική επιχειρηµατικότητα Επιχειρηµατικότητα Ανάγκης (για λόγους βιοπορισµού) Ευκαιρίας (αξιοποίηση δυνητικής ευκαιρίας στην αγορά) 5

6 η ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότητας αποτελεί αποτελεσµατική µέθοδο εµπορικής αξιοποίησης των καινοτοµιών συντελεί στη ανάληψη νέων επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων µε άµεσες και έµµεσες θετικές επιδράσεις στο κοινωνικό σύνολο. Οι θετικές επιδράσεις οικονοµική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, τη βελτίωση της απασχόλησης και των δύο φύλων την περαιτέρω ικανοποίηση των καταναλωτών µε την παροχή νέων καινοτόµων προϊόντων και υπηρεσιών. 6

7 Κίνητρα Επιχειρηµατικότητας (1/2) Παράγοντες που επιδρούν στην απόφαση ενός ατόµου να γίνει επιχειρηµατίας : κίνητρα διάφορες ψυχολογικές επιδράσεις που έχει δεχτεί το άτοµο. αποτελέσµατα προηγούµενων εµπειριών του διάφορα προσωπικά χαρακτηριστικά. 7

8 Κίνητρα Επιχειρηµατικότητας (2/2) Θετικά Κίνητρα (pull motives): ελκύουν το άτοµο στην ανάληψη επιχειρηµατικής πρωτοβουλίας. Αρνητικά Κίνητρα (push motives): ωθούν το άτοµο να στραφεί προς την αυτό-απασχόληση απασχόληση. Ουδέτερα κίνητρα: παράγοντας τύχη ή περιβαλλοντικές επιδράσεις που λειτουργούν εξίσου δυναµικά µε τα άλλα θετικά ή αρνητικά κίνητρα. Θετικά Κίνητρα Αρνητικά Κίνητρα (pull motives) ) (push( motives) αξιοποίηση γνώσεων, δεξιοτήτων, εµπειρίας προσδοκία κέρδους επιθυµία ανεξαρτησίας επιδίωξη κοινωνικού κύρους επιθυµία για επιτεύγµατα αρνητικό εργασιακό περιβάλλον απόλυση, ανεργία µονοτονία στην εργασία του διαζύγιο αδυναµία προόδου σε άλλες µορφές απασχόλησης αναγκαστική µετανάστευση 8

9 Πλεονεκτήµατα Ανάληψης Επιχειρηµατικότητας Οι επιχειρηµατίες είναι ανεξάρτητοι και δεν ελέγχονται από ανωτέρους. Οι επιχειρηµατίες ασχολούνται µε επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες που τους ενδιαφέρουν. Οι επιχειρηµατίες είναι δηµιουργικοί, πρωτοπόροι και καινοτόµοι. Οι επιχειρηµατίες έχουν προσδοκίες υψηλών κερδών 9

10 Μειονεκτήµατα Ανάληψης Επιχειρηµατικότητας Η επιχειρηµατικότητα ενέχει υψηλό κίνδυνο. Αντιµετώπιση αβεβαιότητας στην επίτευξη εσόδων, αλλά και στην «κανονικότητα» της είσπραξης τους. Οι επιχειρηµατίες διαθέτουν πολύ χρόνο στην εργασία τους. Οι επιχειρηµατίες λαµβάνουν µόνοι τις κρίσιµες αποφάσεις και αναλαµβάνουν τις συνέπειες τους 10

11 Ενίσχυση Επιχειρηµατικής ράσης Η ύπαρξη και η προστασία του θεσµού της ατοµικής πρωτοβουλίας και ιδιοκτησίας Η αποδοχή των κανόνων της ελεύθερης αγοράς Η επαρκής διάθεση των απαραίτητων συντελεστών παραγωγής Η θέσπιση και η εφαρµογή της κατάλληλης ενθαρρυντικής βιοµηχανικής πολιτικής 11

12 Λόγοι επιχειρηµατικής αποτυχίας ιαχειριστική ανικανότητα. Έλλειψη εµπειρίας. Φτωχός προγραµµατισµός. Κακός προγραµµατισµός. Ακατάλληλη τοποθεσία. Απώλεια ελέγχου αποθεµάτων. Ανικανότητα µετάδοσης επιχειρηµατικότητας. 12

13 Παράγοντες Που Συσχετίζονται Με Την Επιχειρηµατική ράση Φύλο επιχειρηµατία Ηλικία επιχειρηµατία Κλάδος δραστηριότητας Τόπος καταγωγής Επίπεδο εκπαίδευσης Επάγγελµα οικογένειας Μέγεθος επιχείρησης 13

14 Παράγοντες Που Συσχετίζονται Με Την Επιχειρηµατική ράση Ευνοϊκό θεσµικό πλαίσιο µε αναπτυξιακό χαρακτήρα Σταθερό φορολογικό σύστηµα Ύπαρξη βασικής υποδοµής Απλούστευση της γραφειοκρατίας Υγιής κεφαλαιαγορά Ειδικευµένο εργατικό δυναµικό Ανάπτυξη συστηµάτων κατάρτιση και µετεκπαίδευσης των εργαζοµένων. Σταθερό πολιτικό κλίµα και οικονοµική σταθερότητα Επαρκής πληροφόρηση 14

15 Κανόνες Για Επιβίωση Των Επιχειρήσεων ηµιουργία, καινοτοµία, δράση. Συνεχής αναζήτηση νέων ευκαιριών. Επιδίωξη της απλής λύσεως. Προσπάθεια, εντοπισµός και εκτέλεση. Επιδίωξη της κορυφής. Έναρξη έστω και µικρής επιχείρησης. Εξαγωγή συµπερασµάτων από την αποτυχία. Συνέχιση της προσπάθειας έστω και σε αντίξοες καταστάσεις. 15

16 Global Entrepreneurship Monitor - GEM Ξεκίνησε το 1999 µε 10 χώρες. Σήµερα συµµετέχουν 43 χώρες. Στόχοι: Αποτύπωση του επιπέδου επιχειρηµατικότητας κάθε χώρας εντοπισµός διαφορών µεταξύ των χωρών Παρουσίαση των κύριων παραγόντων για ικανοποιητικά επίπεδα επιχειρηµατικότητας. Μέτρα και πολιτικές προς ενίσχυση επιχειρηµατικότητας και της οικονοµικής ανάπτυξης κάθε χώρας. 16

17 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Green Paper Προτάσεις της ΕΕ για ενίσχυση της επιχειρηµατικότητας, Αντιµετώπιση προβληµάτων των Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων, Ενθάρρυνση νέων ιδεών (Λισσαβόνα 2000). Κύριοι Στόχοι: Ενθάρρυνση των επιχειρούντων ατόµων. Ενίσχυση της επίδοσης (αποδοτικότητα αποτελεσµατικότητα) της επιχειρηµατικής δράστηριόητητας. ηµιουργία ευνοϊκού κοινωνικού περιβάλλοντος που προάγει την επιχειρηµατικότητα 17

18 Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης Αναπτυξιακό πρόγραµµα για ενίσχυση τοµεακών και περιφερειακών επιχειρησιακών προγραµµάτων ( ). Στόχος: περιφερειακή και κοινωνική ανάπτυξη. Συνολικοί πόροι: 44,75 δισ. Ευρώ. Σύνολο προκηρύξεων για ενίσχυση επιχειρηµατικότητας: 948 (µέχρι 12/12/2005). Σχεδιασµός του ΚΠΣ ( ). ράσεις ενίσχυσης επιχειρηµατικότητας: Αναβάθµιση λειτουργίας κρατικών φορέων. Ίδρυση φορέων υποστήριξης επιχειρηµατικότητας. Εκσυγχρονισµός επιχείρησης, µετεγκαταστάσεις σε οργανωµένους χώρους. Κατάρτιση προσωπικού, κλπ. 18

19 Επιχειρηµατικότητα και ΜΜΕ Σύµφωνα µε τον αρµόδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Επιχειρήσεις και την Κοινωνία της Πληροφορίας Erkki Liikanen(2004) «... η επιχειρηµατικότητα και οι µικρές επιχειρήσεις αποτελούν ιδίως για την ευρωπαϊκή οικονοµία βασική πηγή θέσεων απασχόλησης, επιχειρηµατικού δυναµισµού και καινοτοµίας......οι ΜΜΕ απασχολούν πάνω από 100 εκατ ευρωπαίους πολίτες. Στις πιο δυναµικές ΜΜΕ µας αντιστοιχεί περίπου το 80% των νέων θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται». 19

20 Επιχειρηµατικότητα και ΜΜΕ Σχετικά δε µε τη συµµετοχή των ΜΜΕ στις ευρωπαϊκές οικονοµίες, στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις ΜΜΕ κατά το έτος 2000, αποκαλύπτουν, ότι σε όλες τις ευρωπαϊκές οικονοµίες οι ΜΜΕ καλύπτουν ποσοστό πάνω από 99% του συνόλου των δραστηριοποιούµενων επιχειρήσεων. Ειδικότερα µάλιστα οι πολύ µικρές επιχειρήσεις εµφανίζονται να αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία του συνόλου των ΜΜΕ 20

21 Η γυναίκα και η επιχειρηµατική δραστηριότητα Η προώθηση της ίσης πρόσβασης και εξέλιξης των δύο φύλων στην αγορά εργασίας, συντελεί στη δικαιότερη κατανοµή του πλούτου αλλά και των ανθρωπίνων πόρων, συµβάλλει στην άµβλυνση του κοινωνικού αποκλεισµού και της φτώχειας. στη κοινωνική συνοχή που αποτελεί µοχλό οικονοµικής ανάπτυξης. Έτσι η ισότητα στην ευκαιρία για εργασία αλλά και στην ανάληψη επιχειρηµατικότητας, αποκτά ιδιαίτερο οικονοµικό, αναπτυξιακό αλλά και κοινωνικό ενδιαφέρον. 21

22 Παράγοντες που επηρεάζουν δυσµενώς τη γυναικεία επιχειρηµατικότητα SBS (2003) η έλλειψη επαρκών και συστηµατικών στοιχείων σχετικά µε τη φύση των εµποδίων που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηµατίες η δυσχέρεια ισότιµης πρόσβασης σε επίσηµες πηγές χρηµατοδότησης της επιχειρηµατικής προσπάθειας τους η δυσκολία των γυναικών στη δηµιουργία και πρόσβαση σε επιχειρηµατικά δίκτυα προκειµένου να αντλήσουν την απαραίτητη υποστήριξη και την κατάλληλη πληροφόρηση. 22

23 Η ιδιαίτερα χαµηλή γυναικεία επιχειρηµατικότητα απεικονίζεται µε µε τα υψηλά ποσοστά της γυναικείας ανεργίας, τη χαµηλή συµµετοχή τους στην συνολική επιχειρηµατική δραστηριότητα στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών που συµµετέχουν στο GEM, τη δυσκολία ανεύρεσης των απαιτουµένων κεφαλαίων για ανάληψη επιχειρηµατικής δράσης, την υπάρχουσα προκατάληψη στην ανάληψη επιχειρηµατικής πρωτοβουλίας από την πλευρά των γυναικών, τις αυξηµένες οικογενειακές ευθύνες και υποχρεώσεις, µε το πολύ µικρό µέγεθος των επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών δεδοµένου ότι το 21% των γυναικείων επιχειρήσεων είναι ατοµικές ή απασχολούν από 5-10 το πολύ εργαζόµενους 23

24 Η Επιχειρηµατικότητα Στην Ελλάδα (1/5) Γενικά χαρακτηριστικά Κυρίως ανάπτυξη επιχειρηµατικότητας ανάγκης. Ενισχυµένη η αυτό-απασχόληση απασχόληση σε αντίθεση µε την εταιρική επιχειρηµατικότητα. Εγχειρήµατα από επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων στον τελικό καταναλωτή. Αυξηµένος φόβος αποτυχίας εγχειρήµατος. Χρηµατοδότηση από την οικογένεια ή από ατοµικές αποταµιεύσεις. Ηλικία µεταξύ 25 & 44 ετών. Περιορισµένη γυναικεία επιχειρηµατικότητα. 24

25 Η Επιχειρηµατικότητα Στην Ελλάδα (2/5) είκτης Συνολικής Επιχειρηµατικότητας -ΤΕΑ ΤΕΑ GR: 5,8% 25

26 Η Επιχειρηµατικότητα Στην Ελλάδα (3/5) είκτης Επιχειρηµατικότητας Ανάγκης Greece:1,65% Ποσοστό ίσο µε το 28% των νέων Ελλήνων επιχειρηµατιών εµφάνισαν ως κίνητρο την ανάγκη. 26

27 Η Επιχειρηµατικότητα Στην Ελλάδα (4/5) Σχέση µεταξύ του είκτη Συνολικής Επιχειρηµατικότητας και του κατά κεφαλήν ΑΕΠ Παρατηρείται ότι η επιχειρηµατικότητα εµφανίζει µία µείωση καθώς αυξάνεται το κατά κεφαλή ΑΕΠ και παρουσιάζει ελάχιστο σηµείο όταν το κατά κεφαλή ΑΕΠ ανέρχεται στις $

28 Η Επιχειρηµατικότητα Στην Ελλάδα (5/5) Γυναικεία επιχειρηµατικότητα στην Ελλάδα W:2,9% M:8,65% Ιδιαίτερα χαµηλή εµφανίζεται η γυναικεία επιχειρηµατικότητα στον Ελληνικό χώρο Φόβος αποτυχία εγχειρήµατος: Η Ελλάδα καταλαµβάνει την 1 η θέση (52,5%) 28 µεταξύ όλων των χωρών του GEM! Σηµαντικός παράγοντας αποτροπής επιχειρηµατικής δραστηριότητας.

29 Συµπεράσµατα Ύπαρξη περιορισµένου αριθµού επιχειρηµατιών ευκαιρίας και χαµηλή εταιρική επιχειρηµατικότητα. Σοβαρός ρόλος του φόβου της αποτρεπτικός παράγοντας για επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών. αποτυχίας ως την ανάληψη Χαµηλή επιχειρηµατικότητα των γυναικών. Σχετικά υψηλό κόστος επένδυσης εκκίνηση του νέου εγχειρήµατος. για την 29

30 Αποτελεσµατικές Προτάσεις-Πολιτικές Πολιτικές Βελτίωση της ποιότητας της επιχειρηµατικότητας. Την άρση του κοινωνικού στίγµατος που συνοδεύει την αποτυχία. Την απλοποίηση των διαδικασιών και διευκόλυνση της χρηµατοδότησης Την ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότητας των υφιστάµενων επιχειρήσεων. Την απλούστευση των διαδικασιών δηµιουργίας νέων επιχειρήσεων Τη διαµόρφωση ευνοϊκού φορολογικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις και τους εργαζοµένους Την ενθάρρυνση του εξαγωγικού χαρακτήρα των επιχειρηµατικών δράσεων 30

31 Αποτελεσµατικές Προτάσεις-Πολιτικές Πολιτικές ενθάρρυνσης γυναικείας επιχειρηµατικοτητας Οικονοµική υποστήριξη και ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηµατικότητας µε προγράµµατα σχεδιασµένα σύµφωνα µε τις πραγµατικές ανάγκες της αγοράς. Οικονοµική έρευνα από τα επίσηµα κέντρα οικονοµικών και κοινωνικών ερευνών, προκειµένου να αποτυπωθεί µε σαφήνεια η πραγµατική κατάσταση Άρση των εµποδίων που δυσκολεύουν το συνδυασµό µητρότητας και εργασίας Θέσπιση µέτρων κοινωνικής προστασίας για γυναίκες εργαζόµενες Αλλαγή των κοινωνικών στερεοτύπων των ρόλων και την προώθηση της ισότητας των φύλων στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας Εφαρµογή εξειδικευµένων προγραµµάτων που προβλέπουν την δανειοδότηση εν δυνάµει γυναικών επιχειρηµατιών 31

32 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας 32