Σημειώσεις από την παρουσίαση του Γ. Σαρρή στην ημερίδα της 15.11.2005 Στόχοι της παρουσίασης Η αξία ενός προτύπου φαίνεται στην εφαρμογή του. Για την καλύτερη εφαρμογή του προτύπου παρουσιάζονται οι τέσσερεις ενότητες προτάσεων που ακολουθούν: -Για το πως θα γίνει εφαρμόσιμο και αποδεκτό το πρότυπο από τους τεχνικούς που θα το χρησιμοποιήσουν. -Για το πως θα δώσει θετικά αποτελέσματα ο έλεγχος των εγκαταστάσεων που προβλέπεται από το πρότυπο -Πως θα γίνουν καλύτερες και ασφαλέστερες οι ελληνικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. -Πως θα μπορούσαν να ενημερωθούν καλύτερα οι καταναλωτές για την ασφάλεια και την προστασία τους. 1.Προτάσεις για την ενημέρωση και την κατάρτιση των τεχνικών Πιστεύουμε ότι, το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 είναι μια καλή βάση για καλύτερες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Η εφαρμογή του και η αξιοποίηση του βασίζεται, κρίνεται, εξαρτάται από την αποδοχή του από τους Έλληνες τεχνικούς. Η καλή ενημέρωση και κατάρτιση των τεχνικών θα έχει άμεση επίδραση όχι μόνο στην εφαρμογή του προτύπου αλλά και στην ποιότητα των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Προτάσεις για την ενημέρωση των τεχνικών: Παρουσίαση και ανάλυση στον ειδικό τύπο των διαφορών με τον ΚΕΗΕ. Ουσιαστικό ρόλο στην ενημέρωση των τεχνικών μπορεί να έχει και έχει ο ειδικός τύπος για θέματα όπως: -Παρουσίαση και ανάλυση του προτύπου. -Παρουσίαση και ανάλυση των διαφορών με τον ΚΕΗΕ. -Παρουσίαση των νέων απαιτήσεων που προκύπτουν από το πρότυπο. Ενημέρωση για την εγκατάσταση μόνο ηλεκτρολογικών υλικών με προδιαγραφές. Η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να γίνεται με συνέπεια και συνέχεια από όλους τους συμμετέχοντες στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις: Μελετητές, κατασκευαστές, επιβλέποντες, εκπαιδευτικούς, εισαγωγείς, βιομηχανία, δημόσιο, ειδικό τύπο. Η ενημέρωση για την αξία που δίδουν στα ηλεκτρολογικά υλικά τα σήματα ποιότητας πρέπει να είναι διαρκής. Ενημερωτικές εκδηλώσεις σε επιλεγμένες πόλεις για μια πρώτη γνωριμία παρουσίαση του προτύπου. Θα πρέπει να παρουσιαστεί το πρότυπο και να τονιστούν τα οφέλη που θα προκύψουν από την εφαρμογή του. Να γίνει ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται για αλλαγή της ηλεκτρολογίας αλλά για εξελίξεις και αναγκαίες αλλαγές, για προσαρμογή στα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα. Γ. Σαρρής 11/11/2005 1/5
Προτάσεις για την κατάρτιση των τεχνικών: Ταχύρρυθμα σεμινάρια για τους τεχνικούς που βρίσκονται και δραστηριοποιούνται στην αγορά με ιδιαίτερη βαρύτητα στους ελέγχους, στις διαφορές που προκύπτουν με τον ΚΕΗΕ και στις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από το πρότυπο, με θέματα: -Χρήση και αξιοποίηση των προτύπων. -Ανάλυση και κωδικοποίηση των ελέγχων. -Διευκρινίσεις και αναλύσεις για τις διαφορές που προκύπτουν με τον ΚΕΗΕ. -Ανάλυση και αξιολόγηση των νέων απαιτήσεων που προκύπτουν από το πρότυπο. Εισαγωγή του προτύπου σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης των ηλεκτρολόγων. Οι νέοι ηλεκτρολόγοι θα πρέπει να εκπαιδευτούν έγκαιρα στην χρήση του νέου προτύπου και των προτύπων γενικότερα. Καλλιέργεια συνθηκών για την χρήση και την αξιοποίηση προτύπων. Ο ηλεκτρολογικός κλάδος πρέπει να συνηθίσει να εργάζεται με τα πρότυπα, να τα αξιοποιεί και να τα χρησιμοποιεί. Αξιοποίηση του internet για θέματα συνεχούς εκπαίδευσης. Οι γρήγορες εξελίξεις της τεχνικής, η έλλειψη χρόνου, η ανάγκη της συνεχούς μάθησης δημιουργούν νέες απαιτήσεις στην εκπαίδευση. Το internet έχει αποδειχθεί ένα αξιόπιστο και αποδοτικό μέσον εκπαίδευσης. Προτείνεται να αξιοποιηθεί και για τον ηλεκτρολογικό κλάδο. Κίνητρα για την δημιουργία βιβλιογραφίας Το θέμα των προτύπων γενικότερα στον τομέα των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, η ποιότητα στις εγκαταστάσεις, οι νέες τεχνικές εγκαταστάσεων θα έχουν καλύτερη αποδοχή και χρήση αν υπάρξει αντίστοιχη ελληνική βιβλιογραφία. Hot line για γρήγορη απάντηση σε απορίες, ερωτήσεις. Οι απορίες πρέπει να λύνονται γρήγορα. Αυτές οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις να δημοσιεύονται στον ειδικό τύπο. Γρήγορες προσαρμογές και βελτιώσεις του προτύπου με βάση τις απαιτήσεις της πράξης και την εξέλιξη των προτύπων. Το πρότυπο πρέπει να εξελίσσεται, να ζει, να προσαρμόζεται στις συνθήκες της πράξης. Γ. Σαρρής 11/11/2005 2/5
2.Προτάσεις για τους ελέγχους των εγκαταστάσεων Το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 δίδει μια καλή βάση για τους ελέγχους σε νέες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις εφόσον εφαρμοστεί σωστά. Όμως έλεγχοι και επανέλεγχοι θα πρέπει να γίνονται και σε εγκαταστάσεις που έχουν κατασκευαστεί με τον ΚΕΗΕ. Έλεγχοι με βάση το πρότυπο ΕΛΟT ΗD 384: Ο καλύτερος ελεγκτής είναι αυτός που έχει κατασκευάσει την εγκατάσταση. Αυτός έχει και την ευθύνη για την ασφαλή λειτουργία της εγκατάστασης. Όμως χρειάζεται μια επιτήρηση (π.χ. δειγματοληπτικοί έλεγχοι) για να υπάρξει συνέπεια και να δημιουργηθεί αυξημένο αίσθημα ευθύνης. Στο πρότυπο ορίζεται και περιγράφεται το πως θα γίνεται ο αρχικός έλεγχος και οι επανέλεγχοι των νέων εγκαταστάσεων. Το κάθε πότε θα γίνεται επανέλεγχος έχει οριστεί νομοθετικά. Ποιος θα κάνει τον έλεγχο και τους επανελέγχους; Παράδειγμα για προβληματισμό: Ένας ηλεκτρολόγος κατασκευάζει μια εγκατάσταση. Υπάρχει ένα επικίνδυνο σφάλμα στην εγκατάσταση. Ο ουδέτερος ελεγκτής δεν βρίσκει το σφάλμα. Το επικίνδυνο σφάλμα προκαλεί μια ζημία. Σε αυτή την περίπτωση ποιος έχει την ευθύνη; Ο κατασκευαστής; ή ο ελεγκτής; Πρόταση για επιτήρηση των ελέγχων. Ο ελεγκτής χρειάζεται μια επιτήρηση (π.χ. δειγματοληπτικούς ελέγχους) για να υπάρξει συνέπεια και να δημιουργηθεί αυξημένο αίσθημα ευθύνης. Τα αποτελέσματα των ελέγχων επιτήρησης να δημοσιεύονται στον ειδικό τύπο. Έλεγχοι για τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις που δεν καλύπτονται από το πρότυπο: Καμπάνια επανελέγχου βασισμένη στα πρότυπα του γερμανικού E-CHECK αξιοποιώντας το ΕΛΟΤ HD 384. Τι είναι το E-CHECK; Για περισσότερη ασφάλεια και σιγουριά στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις κτιρίων η κεντρική συνομοσπονδία των Γερμανών ηλεκτρολόγων (ΖVEH) με πρωτοβουλία της έχει καθιερώσει τον θεσμό του E-CHEK. To E-CHECK είναι ο περιοδικός έλεγχος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων σε κατοικίες και επαγγελματικά κτίρια (όπως τα ΚΤΕΟ στα αυτοκίνητα). Μέσω του Ε-CHEK μπορεί ο υπεύθυνος για την ηλεκτρική εγκατάσταση του κτιρίου π.χ. ο ιδιοκτήτης, να είναι σίγουρος ότι η ηλεκτρική εγκατάσταση στο διαμέρισμα ή στον επαγγελματικό χώρο που ενοικιάζει ή που χρησιμοποιεί, είναι ασφαλής με βάση τις προδιαγραφές. Γ. Σαρρής 11/11/2005 3/5
3.Προτάσεις για καλύτερες και ασφαλέστερες ελληνικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις Θα μπορούσαν να προταθούν (όχι μόνο με βάση το πρότυπο ΕΛΟΤ ΗD 384) πολλά. Οι προτάσεις μας σήμερα θα εστιαστούν σε: -Αξιοποίηση των διατάξεων διαφορικού ρεύματος. -Χρησιμοποίηση ηλεκτρολογικών υλικών με προδιαγραφές. -Βελτίωση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων. -Αξιοποίηση των εξελίξεων και των νέων δυνατοτήτων της τεχνικής. Αξιοποίηση των διατάξεων διαφορικού ρεύματος. Έχουμε 50 περίπου θανατηφόρες ηλεκτροπληξίες κάθε χρόνο στην Ελλάδα: Η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει, ότι με την χρήση διατάξεων διαφορικού ρεύματος (διακοπτών διαρροής) μπορεί να προκύψει δραστική μείωση των κινδύνων. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπερέντασης, η προστασία από πυρκαγιά με ασφάλειες, δεν είναι αρκετή, όπως σε χώρους με εύφλεκτα υλικά: Να γίνει υποχρεωτική για τους χώρους αυτούς η χρήση διατάξεων διαφορικού ρεύματος (διακοπτών διαρροής) σαν συμπληρωματικό μέσο προστασίας από ηλεκτροπληξία και από πυρκαγιά. Όχι μόνο μια διάταξη διαφορικού ρεύματος σε κάθε εγκατάσταση: Όταν υπάρχουν περισσότερες της μιας διατάξεις διαφορικού ρεύματος σε μια εγκατάσταση, τότε σε περίπτωση σφάλματος μόνο ένα τμήμα της εγκατάστασης θα βρεθεί χωρίς τάση. Να σταματήσει η ελληνική ιδιαιτερότητα, μοναδικότητα: Η παράκαμψη αυτού του μέσου προστασίας με διακόπτες bypass. Χρησιμοποίηση ηλεκτρολογικών υλικών με προδιαγραφές Συμμόρφωση των υλικών με τα πρότυπα (Πρότυπα υλικών, εθνικά ΕΛΟΤ, VDE, Ευρωπαϊκά ΕΝ, HD, Διεθνή IEC, ISO). Επιλογή των υλικών σε συνάρτηση με τις συνθήκες λειτουργίας και τις εξωτερικές συνθήκες (Θερμοκρασία, υγρασία, συνθήκες χρήσης). Φθηνό, πραγματικά ασφαλές και σίγουρα καλό ηλεκτρολογικό υλικό δεν μπορεί να υπάρξει. Βελτίωση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων Εγκατάσταση διατάξεων διαφορικού ρεύματος και στα υπάρχοντα κτίρια. Να αντικατασταθούν με σούκο οι επικίνδυνες τριπολικές και διπολικές πρίζες που χρησιμοποιούνται ακόμα σε πολλές παλιές εγκαταστάσεις. Αξιοποίηση των εξελίξεων και των νέων δυνατοτήτων της τεχνικής Να δοθεί έμφαση στην προστασία από υπερτάσεις. Οι βλάβες που δημιουργούνται από ατμοσφαιρικές ή δικτυακές υπερτάσεις είναι πολλές, ιδιαίτερα σε συσκευές που περιέχουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Σήμερα έχουμε τα μέσα να μειώσουμε δραστικά τις βλάβες που προέρχονται από αυτά τα φαινόμενα. Εξελίξεις, τάσεις: Βιολογικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, έξυπνες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Θα αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα οι εγκαταστάσεις που δημιουργούν μικρότερα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Γ. Σαρρής 11/11/2005 4/5
Έξυπνες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις: Η ασφάλεια, η άνεση, η ευελιξία, η εμφάνιση, το κόστος χρήσης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην μελέτη και στην κατασκευή κάθε κτιρίου για διάρκεια ζωής 25-30 χρόνια! 4. Ασφάλεια και προστασία των καταναλωτών, προτάσεις για την ενημέρωση τους Ο καλύτερος καταναλωτής είναι ο ενημερωμένος καταναλωτής. Δημιουργία καμπάνιας με στόχο: Για την ασφαλή χρήση του ηλεκτρισμού βασικό ρόλο έχει μια καλή ηλεκτρική εγκατάσταση. Θα πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστό ότι: Μόνο με σωστές και σύγχρονες προδιαγραφές (που εφαρμόζονται) δημιουργούνται ασφαλέστερες και καλύτερες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Οι εγκαταστάσεις μας μπορούν και πρέπει να γίνουν καλυτερες: Είμαστε η χώρα με τις περισσότερες μπαλαντέζες και τα περισσότερα πολλαπλά φις στην Ευρωπαϊκή Ένωση! Τι πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής για την ασφάλεια του; Θα πρέπει να καλιεργηθεί η ανάπτυξη ευαισθησίας στην επιλογή αδειούχων εκπαιδευμένων, ενημερωμένων εγκαταστατών: -Για την δημιουργία καλύτερων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων -Για την αποφυγή πρόχειρων επισκευών και αλλαγών -Για τον συχνό επανέλεγχο των εγκαταστάσεων Είμαστε περίπου 10.000.000 Έλληνες και χάνουμε 50 συνανθρώπους μας κάθε χρόνο από ηλεκτροπληξία. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα θανατηφόρα ατυχήματα βρίσκονται γύρω στα 30 ανά 10.000.000 κατοίκους. Η αναβάθμιση της ποιότητας στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις θα μειώσει τις ηλεκτροπληξίες. Πιστεύουμε ότι το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Ας ξεκινήσουμε να το εφαρμόζουμε! Τελικός στόχος, σκοπός, αποτέλεσμα: Σίγουροι, ασφαλείς, ευχαριστημένοι καταναλωτές. Γιώργος Σαρρής Προϊστάμενος του Τμήματος διαχείρισης Ποιότητας στην ΕVIOP - TEMPO S.A. georgios.sarris@siemens.com Γ. Σαρρής 11/11/2005 5/5