NHS - ΕΣΥ ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ Σηµαντικές πληροφορίες για εσάς και την οικογένειά σας
Πανδηµία γρίπης προβλέπεται τώρα από τους ειδικούς στον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας. Αυτό το φυλλάδιο περιγράφει την πανδηµική γρίπη, τον κίνδυνο εµφάνισής της σε αυτή τη χώρα, πώς διαφοροποιείται από την "συνηθισµένη" γρίπη που παθαίνουµε κάθε χειµώνα, και τι µέτρα λαµβάνει το ΗΒ ώστε να είναι προετοιµασµένο σε περίπτωση πανδηµίας γρίπης. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ; Η πανδηµική γρίπη είναι ένα είδος γρίπης το οποίο εµφανίζεται κάθε µερικές δεκαετίες, µεταδίδεται πολύ γρήγορα και πλήττει τις περισσότερες χώρες και περιοχές του κόσµου. Τα συµπτώµατα της πανδηµικής γρίπης είναι παρόµοια µε τα συµπτώµατα της «συνηθισµένης» γρίπης, αλλά συνήθως είναι πιο σοβαρά. Μερικές από τις διαφορές µεταξύ της πανδηµικής και της «συνηθισµένης» γρίπης αναφέρονται στον πίνακα στις επόµενες σελίδες. ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΑ ΜΙΑ ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ; Οι ιοί της γρίπης αλλάζουν συνεχώς, παράγοντας νέα στελέχη του ιού. Πανδηµίες εµφανίζονται όταν αναπτύσσεται ένας ιός, ο οποίος είναι τόσο διαφορετικός από τους τύπους που κυκλοφορούσαν προηγουµένως που πολύ λίγα άτοµα έχουν ανοσία απέναντί του. Αυτό καθιστά δυνατή την ευρεία και ταχεία διάδοση του ιού που πλήττει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων. Ένας νέος πανδηµικός ιός µπορεί να προέλθει µέσω του συνδυασµού ενός ιού γρίπης που προσβάλλει τον άνθρωπο και ενός ιού γρίπης που προσβάλλει τα ζώα (συνήθως ένας ιός γρίπης που βλάπτει τα πουλιά γνωστή ως η γρίπη των πτηνών).
Ποιες είναι οι διαφορές µεταξύ της «συνηθισµένης» γρίπης και της πανδηµικής γρίπης; ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΓΡΙΠΗ Εµφανίζεται κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του χειµώνα Προσβάλλει έως το 10% περίπου του πληθυσµού Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτή η γρίπη είναι µια δυσάρεστη λοίµωξη, η οποία όµως δεν απειλεί τη ζωή τους Τα µικρά παιδιά, οι ηλικιωµένοι και άτοµα µε ορισµένες χρόνιες παθήσεις διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά ιατίθεται ετήσιος εµβολιασµός για τις οµάδες του πληθυσµού που διατρέχουν κίνδυνο εµφάνισης σοβαρής ασθένειας ιατίθενται αντιιικά φάρµακα για την αγωγή εκείνων που διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ Τον προηγούµενο αιώνα σηµειώθηκαν τρεις πανδηµίες. Η πανδηµική γρίπη εµφανίζεται σποραδικά οποιαδήποτε εποχή του έτους. Μπορεί να προσβάλει το 25% περίπου του πληθυσµού Μπορεί να είναι µια πολύ πιο σοβαρή λοίµωξη για κάθε οµάδα του πληθυσµού Άτοµα κάθε ηλικίας ενδέχεται να διατρέχουν τον κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά Στην αρχή της επιδηµίας, δεν θα υπάρχει εµβόλιο όταν το εµβόλιο γίνει διαθέσιµο, ο σκοπός θα είναι η ανοσοποίηση ολόκληρου του πληθυσµού όσο γρηγορότερα επιτρέπουν οι προµήθειες του εµβολίου. Συγκεντρώνονται αποθέµατα αντιιικών φαρµάκων τα οποία θα χρησιµοποιηθούν µε τον πιο αποδοτικό τρόπο ανάλογα µε την εξέλιξη της νόσου
ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ; Τον προηγούµενο αιώνα σηµειώθηκαν τρεις πανδηµίες (δείτε την απέναντι σελίδα). Οι επιστήµονες προβλέπουν ότι µια νέα πανδηµία γρίπης θα συµβεί πιθανόν σύντοµα, αν και δεν µπορούν να πουν το πότε. ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΠΑΝ ΗΜΙΚΗ ΓΡΙΠΗ ΘΑ ΕΞΑΠΛΩΘΕΙ ΣΤΟ ΗΒ; Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση και προσπαθεί να εντοπίσει µια τέτοια πανδηµία από τα πρώτα σηµεία εµφάνισής της, έτσι ώστε να είναι δυνατή η λήψη µέτρων για την επιβράδυνση της διάδοσής της ή για τον περιορισµό της. Εάν ένα στέλεχος πανδηµικής γρίπης προκύψει στο εξωτερικό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φτάσει και στο ΗΒ. Όταν φτάσει στο ΗΒ, ο ιός θα ξαπλωθεί πιθανότατα σε όλη τη χώρα µέσα σε λίγες εβδοµάδες. ΠΑΝ ΗΜΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ «Ισπανική γρίπη» Έτος: 1918-1919 Υπολογιζόµενοι θάνατοι: 20-40 εκατοµµύρια (παγκοσµίως), 250.000 (ΗΒ) Οµάδα πληθυσµού µε τα περισσότερα θύµατα: Υγιείς νέοι ενήλικες (20-50 ετών) «Ασιατική γρίπη» Έτος: 1957-1958 Υπολογιζόµενοι θάνατοι: 1 εκατοµµύριο (παγκοσµίως), 33.000 (ΗΒ) Οµάδα πληθυσµού µε τα περισσότερα θύµατα: Πολύ νεαρά και πολύ γηραιά άτοµα «Γρίπη του Χογκ Κογκ» Έτος: 1968-1969 Υπολογιζόµενοι θάνατοι: 1-4 εκατοµµύρια (παγκοσµίως), 30.000 (Αγγλία και Ουαλία) Οµάδα πληθυσµού µε τα περισσότερα θύµατα: Πολύ γηραιά άτοµα και εκείνοι µε υποβόσκοντα ιατρικά προβλήµατα
ΠΩΣ ΘΑ ΙΑΦΕΡΕΙ ΜΙΑ ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ «ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗΣ» ΓΡΙΠΗΣ; Είναι δύσκολο να πούµε πόσο σοβαρή θα είναι η πανδηµία γρίπης. Αυτό εξαρτάται από το πόσο εύκολα διαδίδεται ο συγκεκριµένος ιός, ποιες οµάδες ηλικίας προσβάλλονται περισσότερο, τη σοβαρότητα των συµπτωµάτων που προκαλεί, και σε πόσους θανάτους οδηγεί. Μια επιδηµία γρίπης µπορεί να εµφανιστεί σε δύο κύµατα µε διάστηµα πολλών µηνών µεταξύ τους, και το κάθε κύµα µπορεί να διαρκέσει δύο έως τρεις µήνες περίπου. Η πανδηµία γρίπης θα προσβάλει πιθανότατα πολύ περισσότερα άτοµα από ό,τι η «συνηθισµένη» γρίπη. Το ένα τέταρτο περίπου του πληθυσµού ενδέχεται να προσβληθεί πριν το τέλος της πανδηµίας. Το εµβόλιο εναντίον της «συνηθισµένης» γρίπης δεν θα προσφέρει προστασία από την πανδηµική γρίπη. Ωστόσο η «συνηθισµένη» γρίπη µπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία και για αυτό το λόγο πρέπει να κάνουν το εµβόλιο κατά της «συνηθισµένης» γρίπης όλες οι οµάδες πληθυσµού για τις οποίες προβλέπεται. ΠΟΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΒ; Όταν φτάσει στο ΗΒ, η πανδηµία γρίπης θα εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα µέσα σε λίγες εβδοµάδες και µπορεί να προκαλέσει: υψηλά επίπεδα ινφλουέντσας έντονη πίεση στη λειτουργία των υπηρεσιών υγείας διαταραχή πολλών πλευρών της καθηµερινής ζωής πολλούς θανάτους. Η κυβέρνηση του ΗΒ έχει καταρτίσει ένα Σχέδιο Αντιµετώπισης Πανδηµίας Γρίπης. Αυτή η έκδοση που αντανακλά τις οργανωτικές διευθετήσεις στη Σκωτία διατίθεται στον τόπο www.show.scot.nhs.uk/sehd/pandemicflu. Αυτό το σχέδιο λαµβάνει υπόψη τις εξαιρετικές απαιτήσεις στις οποίες θα υποβληθεί το Εθνικό Σύστηµα Υγείας.
ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΚΟΛΛΗΣΩ ΓΡΙΠΗ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΑΝ ΗΜΙΑΣ ΓΡΙΠΗΣ; Οι πιθανότητες να κολλήσετε γρίπη σε περίπτωση πανδηµίας γρίπης είναι περισσότερες από τις πιθανότητες που έχετε να κολλήσετε τη «συνηθισµένη» γρίπη, διότι η πανδηµική γρίπη θα µεταδίδεται πολύ γρήγορα και µόνο λίγα άτοµα θα έχουν ανοσία. Θα διατρέχουµε κίνδυνο όλοι. Μερικές οµάδες πληθυσµού µπορεί να διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι άλλες, αλλά κάθε πανδηµία είναι διαφορετική. Μέχρι να αρχίσει να µεταδίδεται ο ιός, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουµε ποιες µπορεί να είναι αυτές οι οµάδες. Στην περίπτωση της «συνηθισµένης» γρίπης, εκείνες οι οµάδες πληθυσµού που έχουν περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν βαριά περιλαµβάνουν: τα µικρά παιδιά άτοµα 65 ετών και πάνω άτοµα µε προϋπάρχουσες παθήσεις, όπως για παράδειγµα πνευµονικές νόσους, διαβήτη, καρκίνο ή καρδιακά προβλήµατα άτοµα µε κατασταλµένο ανοσοποιητικό σύστηµα λόγω υποβολής σε ορισµένες θεραπείες ή λόγω ασθενειών, όπως το HIV/AIDS. Στην επόµενη πανδηµία γρίπης, όµως, οι ευαίσθητες οµάδες πληθυσµού µπορεί να µην είναι αυτές που αναφέρονται εδώ.
ΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝ ΗΜΙΚΗΣ ΓΡΙΠΗΣ; Τα εµβόλια κατασκευάζονται ειδικά για τον συγκεκριµένο ιό γρίπης που προκαλεί την επιδηµία ή την πανδηµία. Η παραγωγή των εµβολίων διαρκεί πολλούς µήνες. Θα ληφθούν µέτρα για την παραγωγή ενός εµβολίου για προστασία εναντίον ενός νέου στελέχους του ιού πανδηµικής γρίπης όσο το δυνατόν γρηγορότερα, αλλά είναι απίθανο ότι θα υπάρχει διαθέσιµο εµβόλιο για το πρώτο κύµα της πανδηµίας. Ανάλογα µε το πότε θα εµφανιστεί το δεύτερο κύµα της πανδηµίας γρίπης, οι ειδικοί πιθανόν να µπορέσουν να αναπτύξουν ένα εµβόλιο ώστε να µπορεί να προστατευτεί ο κόσµος. Οι προετοιµασίες και η σχετική έρευνα έχουν ήδη αρχίσει, πράγµα που θα πρέπει να συµβάλει στην κατά το δυνατόν γρηγορότερη κατασκευή ενός εµβολίου. ΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝ ΗΜΙΚΗΣ ΓΡΙΠΗΣ; Υπάρχουν αντιιικά φάρµακα τα οποία µπορεί να είναι αποτελεσµατικά στη θεραπεία της πανδηµικής γρίπης. Έχει ήδη αρχίσει η συγκέντρωση αποθεµάτων τέτοιων φαρµάκων. Θα χρησιµοποιηθούν µε τον πιο αποτελεσµατικό τρόπο για τη θεραπεία εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά. Αντιιικά Φάρµακα Τα αντιιικά φάρµακα µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την αντιµετώπιση της πανδηµικής γρίπης αλλά η χρήση τους υπόκειται σε πολλούς περιορισµούς. Για να είναι αποτελεσµατικά πρέπει να χορηγηθούν µέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των συµπτωµάτων. Η αγωγή µε αντιιικά φάρµακα αναµένεται να µειώσει τα συµπτώµατα της γρίπης και τη διάρκεια της ασθένειας, αλλά δεν θα σταµατήσει τη µετάδοση της λοίµωξης από άτοµο σε άτοµο. Είναι δύσκολο να εντοπιστούν εκ των προτέρων εκείνες οι οµάδες του πληθυσµού που θα αρρωστήσουν πιο βαριά και που χρειάζονται αυτά τα φάρµακα περισσότερο. εν είµαστε σε θέση να γνωρίζουµε το βαθµό αποτελεσµατικότητας αυτών των φαρµάκων πριν να κυκλοφορήσει ο ιός. Είναι δυνατόν ο ιός της πανδηµικής γρίπης να αναπτύξει αντίσταση στα αντιιικά φάρµακα µε το πέρασµα του χρόνου. Στο ΗΒ συγκεντρώνουµε ήδη αποθέµατα αντιιικών φαρµάκων. Πόσα άτοµα θα µπορέσουµε να θεραπεύσουµε, θα εξαρτηθεί από το πότε θα εµφανιστεί η πανδηµία γρίπης και πόσα αποθέµατα θα έχουµε συγκεντρώσει
ΕΑΝ Η ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ ΗΒ, ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΩ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ; Ο ιός µεταδίδεται µέσω του αέρα όταν κάποιος βήχει ή φτερνίζεται. Υπάρχουν µερικά βασικά µέτρα που µπορείτε να λάβετε για να µειώσετε τον κίνδυνο της λοίµωξης. Οι µάσκες προσώπου δεν θα παίξουν ιδιαίτερο ρόλο στην παρεµπόδιση της εξάπλωσης του ιού, αλλά µπορείτε να κάνετε τα εξής: Να σκεπάζετε το στόµα σας και τη µύτη σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε χρησιµοποιώντας ένα µαντήλι εάν αυτό είναι δυνατόν Να πετάτε τα βρώµικα χαρτοµάντηλα εγκαίρως και µε προσεκτικό τρόπο κλείστε τα σε σακούλα και βάλτε τα στα σκουπίδια Να αποφεύγετε να ταξιδεύετε όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο και να αποφεύγετε τα µεγάλα πλήθη όποτε αυτό είναι δυνατόν Να διατηρείτε καλή υγιεινή το συχνό πλύσιµο των χεριών µε σαπούνι και νερό προστατεύει από το να κολλήσετε τον ιό, ακουµπώντας σε επιφάνειες και από το να τον µεταδώσετε σε άλλους Καθαρίζετε τις σκληρές επιφάνειες (π.χ. πάγκος κουζίνας, χερούλια πόρτας) συχνά χρησιµοποιώντας ένα συνηθισµένο απορρυπαντικό Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας ακολουθούν αυτές τις συµβουλές. ΕΑΝ Η ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ ΗΒ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΜΑΘΩ; Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας έχει καταστρώσει ένα διεθνές σύστηµα επαγρύπνησης για την πανδηµία γρίπης. Το ΗΒ διαθέτει ένα Σχέδιο Αντιµετώπισης Πανδηµίας Γρίπης το οποίο θα τεθεί σε κίνηση. Αυτό το σχέδιο περιλαµβάνει και εργασίες οι οποίες πρέπει να γίνουν τώρα ώστε να βελτιωθεί η ετοιµότητά µας. Εάν φαίνεται ότι η πανδηµία θα φτάσει στο ΗΒ, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει προειδοποιήσεις και συµβουλές σχετικά µε το πώς µπορεί ο κόσµος να αντιµετωπίσει καλύτερα το πρόβληµα. ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΝ ΗΜΙΑ ΓΡΙΠΗΣ Η πανδηµική γρίπη διαδίδεται πολύ γρήγορα γιατί ο κόσµος δεν έχει τη σχετική ανοσία Η πανδηµική γρίπη είναι πιθανότατα πιο βαριά από την «συνηθισµένη» γρίπη Οι οµάδες του πληθυσµού που διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο δεν θα είναι γνωστές, παρά µόνο αφού αρχίσει να κυκλοφορεί η ασθένεια αυτές οι οµάδες µπορεί να είναι διαφορετικές από εκείνες που διατρέχουν κίνδυνο στην περίπτωση της «συνηθισµένης» γρίπης
Αποθέµατα αντιιικών φαρµάκων συγκεντρώνονται ήδη αλλά η χρήση αυτών των φαρµάκων έχει πολλούς περιορισµούς η αποτελεσµατικότητά τους δεν θα είναι γνωστή πριν να αρχίσει να κυκλοφορεί ο ιός Μέχρι να αναγνωριστεί ο ιός δεν θα είναι δυνατή η κατασκευή ενός ειδικού εµβολίου NHS - ΕΣΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Εάν θέλετε περισσότερες πληροφορίες Επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο www.show.scot.nhs.uk/sehd/pandemicflu Επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο www.show.scot.nhs/uk/scieh Πηγαίνετε στην υπηρεσία NHS Helpline στο 0800 22 44 88 ευτέρα - Κυριακή 8 π.µ. - 10 µ.µ. Σε περίπτωση πανδηµίας γρίπης θα υπάρξουν σχετικές ανακοινώσεις στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τις εφηµερίδες. ΕΣΥ Σκωτία - NHS Scotland Αυτό το έγγραφο επίσης διατίθεται και στον δικτυακό τόπο www.show.scot.uk/sehd/pandemicflu Οκτώβριος 2005