ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά στην αξία των εισαγωγών και εξαγωγών ανά Περιφέρεια από και προς τις χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, καθώς και τη σχέση των εξαγωγών ως προς τις εισαγωγές. Η βελτίωση των μεταφορικών υποδομών επιδρά στην κινητικότητα των προϊόντων και μπορεί να επηρεάσει τις εμπορικές ροές. Η ώθηση αυτή εκδηλώνεται με τη δημιουργία ή προσέλκυση πρόσθετων ροών εμπορίου. Η αποτίμηση αυτών των ροών μέσω του δείκτη είναι βεβαίως προσεγγιστική. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2012 το σύνολο των εισαγωγών στη Ζώνης Επιρροής IV 1 της Εγνατίας Οδού ανερχόταν σε 5.638,01 εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000 και αντιπροσώπευε το 16,97% των συνολικών εισαγωγών της Χώρας. Το ίδιο έτος, οι εξαγωγές έφτασαν τα 4.791,37 εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000, ποσό ίσο με το 26,00% των συνολικών εξαγωγών της Χώρας. Ο λόγος των εξαγωγών προς τις εισαγωγές στη Ζώνη IV ήταν ίσος με 0,85, ενώ στο σύνολο της Χώρας ήταν ίσος με 0,55. Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι το εμπόριο στη Ζώνη IV έχει πιο εξαγωγικό χαρακτήρα από ότι το εμπόριο στο σύνολο της Χώρας. Σε επίπεδο Περιφερειών, για το έτος 2012 παρατηρείται ότι τρεις από τις πέντε Περιφέρειες της Ζώνης κατέγραψαν θετικό εμπορικό ισοζύγιο καθότι ο λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές ήταν μεγαλύτερος της μονάδας (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας :1,14, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 1,42 και Περιφέρεια Θεσσαλίας: 1,72). Αντίθετα οι άλλες δύο Περιφέρειες παρουσίασαν ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο (όπως άλλωστε το σύνολο της Ζώνης IV και το σύνολο Χώρας), αφού ο λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές είναι μικρότερος της μονάδας (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: 0,71 και Περιφέρεια Ηπείρου: 0,93). Επιπλέον, το 2012 το μεγαλύτερο τμήμα των εισαγωγών και εξαγωγών της Ζώνης IV είχαν προορισμό ή προέλευση την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (79,58% του συνόλου των εισαγωγών και 66,40% των συνολικών εξαγωγών στη Ζώνη IV). 1 Η Ζώνη Επιρροής IV αποτελείται από τις 5 Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού: Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατ. Μακεδονία & Θράκη. 1

Την περίοδο 2005-2012 στη Ζώνη IV παρατηρήθηκε μείωση των εισαγωγών και μικρή αύξηση των εξαγωγών, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής -3,69% και 0,66% αντίστοιχα. Την ίδια περίοδο καταγράφεται παρόμοια κατάσταση και στο σύνολο της Χώρας, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό μείωσης των εισαγωγών και πολύ υψηλότερο ρυθμό αύξησης των εξαγωγών (-2,73% και 5,89%, αντίστοιχα), στοιχείο που ενδυναμώνει τον ισχυρισμό για διαχρονική αύξηση των εξαγωγών. Για την ίδια χρονική περίοδο σε επίπεδο Περιφερειών, οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, σημειώνουν την ίδια πορεία με αυτή της Ζώνης IV, καθώς εμφανίζουν μείωση του μέσου ετήσιου ρυθμού μεταβολής των εισαγωγών (-3,60% και -6,04%, αντίστοιχα) και αύξηση του μέσου ετήσιου ρυθμού εξαγωγών (0,68% και 3,64%, αντίστοιχα) (παρατηρούμε πως η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εμφανίζει ρυθμούς εισαγωγών και εξαγωγών παρόμοιους με αυτούς της Ζώνης IV, για την περίοδο 2005-2012). Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η μόνη Περιφέρεια της Ζώνης IV, η οποία σημειώνει μείωση στους μέσους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής και των εισαγωγών και των εξαγωγών της (-6,91% και -4,13%, αντίστοιχα). Αντίθετα οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου καταγράφουν αυξητικούς ρυθμούς και στις εισαγωγές και στις εξαγωγές τους για αυτή την περίοδο. Πιο αναλυτικά, την περίοδο 2010-2012, και το σύνολο της Ζώνης IV και το σύνολο της Χώρας σημειώνουν μείωση των εισαγωγών (-3,39% και -5,14%, αντίστοιχα) και αύξηση των εξαγωγών τους (6,53% και 20,10%, αντίστοιχα). Την ίδια πορεία ακολουθούν για την περίοδο αυτή και οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας. Οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου καταγράφουν αυξητικούς μέσους ετήσιους ρυθμούς και στις εισαγωγές και στις εξαγωγές τους για αυτή την περίοδο. Διαφορετική ήταν η κατάσταση την περίοδο 2008-2010, καθώς η Ζώνη IV, το σύνολο της Χώρας και οι Περιφέρειες εμφάνιζαν μείωση και των εισαγωγών τους και των εξαγωγών τους. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας η οποία σημείωσε τη μεγαλύτερη μείωση στις εισαγωγές, συγκριτικά με τα υπόλοιπα εξεταζόμενα χωρικά επίπεδα (με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής -30,34%) και μικρή αύξηση των εξαγωγών της (0,18%). Αντίστροφη ήταν η κατάσταση την περίοδο 2005-2008, οπότε όλα τα εξεταζόμενα χωρικά σύνολα παρουσίασαν αύξηση των εισαγωγών (όπως και οι υπόλοιπες Περιφέρειες της Χώρας) και των εξαγωγών. Εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η οποία παρόλο που εμφάνιζε αύξηση των εισαγωγών και μείωση των εξαγωγών, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής -9,94%. Μάλιστα ήταν η μια από τρεις Περιφέρειες στο σύνολο τις Χώρας που παρουσίαζαν μείωση των εξαγωγών τους, το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: -18,23% και Περιφέρεια Πελοποννήσου: -19,45%). Το 2012, το 46,01% του εξωτερικού εμπορίου της Ζώνης IV κατευθυνόταν σε τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.27), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο Χώρας ήταν 47,17%. Το 2

μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών προς τρίτες χώρες εμφανίζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (66,53%) και ακολουθεί με σημαντική διαφορά η Θεσσαλία (50,19%), καταλαμβάνοντας οι δύο Περιφέρειες την τρίτη και πέμπτη θέση σε εθνικό επίπεδο, αντίστοιχα. Τις δύο πρώτες θέσεις στη Χώρα κατείχαν οι Περιφέρειες Πελοποννήσου και Νοτίου Αιγαίου (90,08% και 89,64%, αντίστοιχα). Για το έτος 2010, ο λόγος (ως ποσοστό) των εισαγωγών και ο λόγος των εξαγωγών προς το ΑΕΠ, στη Ζώνη IV ήταν 10,05% και 9,28% αντίστοιχα, ενώ για το σύνολο της Χώρας ήταν 16,62% και 7,38% αντίστοιχα, ένας ακόμα δείκτης που καταδεικνύει ότι το εμπόριο στη Ζώνη IV έχει πιο εξαγωγικό χαρακτήρα από ό,τι το εμπόριο στο σύνολο της Χώρας. Η Περιφέρεια με το μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών εξαγωγών προς το ΑΕΠ για τη Ζώνη IV και το σύνολο της Χώρας ήταν η Κεντρική Μακεδονία με 12,09%. Η Περιφέρεια με το μικρότερο ποσοστό για τη Ζώνη IV ήταν η Ήπειρος με 3,33%, ενώ για το σύνολο της Χώρας ήταν η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων με 0,41%. Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και για το ποσοστό των συνολικών εισαγωγών προς το ΑΕΠ, στο επίπεδο της Ζώνης IV για το 2010, καθώς η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εμφανίζει το μεγαλύτερο (16,62%) και η Περιφέρεια Ηπείρου το μικρότερο ποσοστό εισαγωγών (3,02%). 3

NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΕΞΑΓΩΓΕΣ σε εκ. ευρώ, 2000-2011 (σταθερές τιμές 2000) 2005 2008 2010 2012 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2005-2008 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2008-2010 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2010-2012 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2005-2012 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ EL11 EL12 EL13 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία 532,66 613,68 614,73 448,24 388,00 368,64 322,60 456,80 4,89-9,94-20,55-9,31-8,82 11,32-6,91-4,13 5799,40 3035,10 6420,26 3206,71 4865,15 2797,98 4486,70 3181,48 3,45 1,85-12,95-6,59-3,97 6,63-3,60 0,68 238,43 259,79 262,54 279,30 162,41 275,41 243,49 277,09 3,26 2,44-21,35-0,70 22,44 0,30 0,30 0,93 EL14 Θεσσαλία 650,82 563,12 982,29 654,50 476,64 656,82 420,89 723,44 14,71 5,14-30,34 0,18-6,03 4,95-6,04 3,64 EL21 Ηπειρος 114,17 104,46 198,05 123,32 148,52 123,08 164,33 152,56 20,15 5,69-13,40-0,10 5,19 11,33 5,34 5,56 zniv Ζώνη Επιρροής IV 7335,48 4576,15 8477,87 4712,07 6040,72 4221,93 5638,01 4791,37 4,94 0,98-15,59-5,34-3,39 6,53-3,69 0,66 EL22 Ιονίοι Νήσοι 34,94 29,14 39,99 15,93 30,94 13,82 33,96 37,27 4,60-18,23-12,05-6,86 4,78 64,23-0,40 3,58 EL23 Δυτική Ελλάδα 301,91 272,20 1038,83 284,15 289,56 325,37 278,93 356,75 50,97 1,44-47,20 7,01-1,85 4,71-1,12 3,94 EL24 Στερεά Ελλάδα 1093,77 683,37 1549,67 717,34 1021,09 552,92 677,80 638,29 12,31 1,63-18,83-12,21-18,53 7,44-6,61-0,97 EL25 Πελοπόννησος 2033,96 1219,81 2796,03 637,41 3001,62 602,79 4319,31 3219,90 11,19-19,45 3,61-2,75 19,96 131,12 11,36 14,87 EL31 Αττική 29085,59 5179,52 35752,17 7235,78 26122,19 6600,83 21966,91 8891,92 7,12 11,79-14,52-4,49-8,30 16,06-3,93 8,03 EL41 Βόρειο Αιγαίο 49,35 71,48 145,08 97,63 49,97 123,25 54,10 124,46 43,26 10,95-41,31 12,36 4,05 0,49 1,32 8,24 EL42 Νότιο Αιγαίο 86,90 40,26 90,80 95,11 55,81 57,07 54,08 85,65 1,48 33,18-21,60-22,54-1,56 22,51-6,55 11,39 EL43 Κρήτη 296,28 275,01 422,98 294,51 303,85 280,03 192,88 284,98 12,60 2,31-15,24-2,49-20,33 0,88-5,95 0,51 EL Σύνολο Χώρας 40318,17 12346,94 50313,43 14089,94 36915,75 12778,02 33215,99 18430,59 7,66 4,50-14,34-4,77-5,14 20,10-2,73 5,89 Πηγή: για την αξία εισαγωγών - εξαγωγών: ΕΛΣΤΑΤ 10/2013 και για τους αποπληθωριστές εξωτερικού εμπορίου: Eurostat 10/2013 4

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Για τον υπολογισμό του δείκτη χρησιμοποιήθηκαν τα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Οκτ. 2013) σχετικά με τις εισαγωγές και εξαγωγές ανά τελωνείο για την περίοδο 2005-2012 και τα στοιχεία για το ενδοκοινοτικό εμπόριο ανά Νομό για την ίδια περίοδο. Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών που παρέχει η Eurostat για κάθε Χώρα (Οκτ. 2013). Μεθοδολογία Το εμπόριο της κάθε Περιφέρειας με τρίτες χώρες προκύπτει ως άθροισμα των ροών των τελωνείων που βρίσκονται στην Περιφέρεια. Ως συνολικό εμπόριο κάθε Περιφέρειας ορίζεται το άθροισμα του ενδοκοινοτικού και εμπορίου με τρίτες χώρες. Το εμπόριο της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα των εμπορικών ροών των πέντε Περιφερειών. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές των εισαγωγών και των εξαγωγών. 5

Χάρτης 1: Λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές, 2012 6

Χάρτης 2: Εξαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ 2010, ανά Περιφέρεια 7

Χάρτης 3: Εισαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ 2010, ανά Περιφέρεια 8

Χάρτης 4: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εξαγωγών 2005-2012 9

Χάρτης 8: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εισαγωγών 2005-2012 13