ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ INDICE

ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ INDICE 3 ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ INDICE 5 ΣΕΠΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΝ ΓΡΑΜΜΑ 7 LETTERA PATRIARCALE 9 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 11 PREFAZIONE 13 Δρ. Νικόλαος Π. Μπάρκας, Ἄρχων Ἀκτουάριος M.Χ.Ε., Πρόεδρος τῆς Κοινότητος τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων Βενετίας, Πρόεδρος τῆς Ὁμοσπονδίας Ἑλληνικῶν Κοινοτήτων καὶ Ἀδελφοτήτων Ἰταλίας, ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οὐσιαστικὰ χαρακτηριστικά τῆς ποιμαντικῆς διακονίας καὶ μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης, ἐπὶ ἀρχιερατείας Μητροπολίτου Γενναδίου Ζερβοῦ 19 Dott. Nicola Barkas, Arconte Actuario del Patriarcato Ecumenico, Presidente della Comunità dei Greci Ortodossi di Venezia, Presidente della Federazione delle Comunità e Arciconfraternite Greche d Italia, INTRODUZIONE: Principali caratteristiche del servizio pastorale e della testimonianza della Sacra Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta durante l Episcopato del Metropolita Gennadios Zervos 23 Μητροπολίτης Σικάγου κ. Ἰάκωβος, ΚΗΡΥΞΑΤΕ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΘΝΗ 27 Μητροπολίτης Γερμανίας κ. Αὐγουστῖνος, Η ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 35 Μητροπολίτης Προικοννήσου κ. Ἰωσήφ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΩΚΕΑΝΙΑ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 43 Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος, ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 51 Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος, «ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ» (Ἱστορική ἀναδίφηση) 65 Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε καί Ἀγκόλας κ. Σεραφείμ, ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ 83 Μητροπολίτης Νέας Ζηλανδίας κ. Ἀμφιλόχιος, ΠΕΡΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 89 Μητροπολίτης Κορέας κ. Ἀμβρόσιος, Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΕΑ 3

4 99 Metropolitan of Bursa Prof. Dr. Elpidophoros, MAN: SERVANT OF THE CITY AND LORD OF THE WORLD. A thorough comparison between the Creation s Accounts in Genesis I-2 and in Enuma Elish 107 Bishop of Mokissos Demetrios, ORTHODOX MINISTRY IN THE DIASPORA? 115 Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Εὐάγγελος Ὑφαντίδης, Ο ΙΕΡΕΥΣ ΚΑΙ ΔΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ 131 Archimandrita del Trono Ecumenico Athenagoras Fasiolo, LA LITURGIA COME ELEMENTO UNIFICANTE DEI POPOLI. Testi Sacri. Testi Liturgici. Edizioni varie. Analisi di un progetto per le edizioni in lingua italiana 135 Archimandrita Stefan Popa, LA CHIESA, L UOMO E LA CREAZIONE. Sintesi ecclesiologica per gli Ortodossi della diaspora 139 Ἀρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Γ. Βίτσος, ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΠΟΡΑΝ 143 Πρωτοπρεσβύτερος Κυριακός Τσουρός, ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ, μιά νέα ἀπειλή γιά τό Ὀρθόδοξο φρόνημα στήν Ἑλλάδα καί στούς Ἀποδήμους 155 Πρωτοπρεσβύτερος Ἀναστάσιος Δ. Σαλαπάτας, ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΑΣ ΜΙΑΝ... ΑΛΛΗ ΕΛΛΑΔΑ στη Γηραιά Αλβιώνα 171 Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μπασιούδης, ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 187 Rev. Dr. John Chryssavgis, REDEFINING ENVIRONMENTAL ETHICS. Insights for a Greener Heart and Society 191 Βασίλειος Σταυρίδης, Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης, Διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου, ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΣΛΑΜ. Εἰσαγωγικὸν σημείωμα 199 ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ - NOTE

5

6

Agli amati nel Signore Fratelli e Figli della nostra Umiltà, grazia e pace da Dio. La chiamata al sacerdozio è rivolta a persone scelte da Dio, secondo la sua volontà inconoscibile. Io conosco quelli che ho scelto (Gv. 13,18) e poi Non voi avete scelto me, ma io ho scelto voi e vi ho costituiti perché andiate e portiate frutto e il vostri frutto rimanga (Gv. 15,16), ha detto il Signore ai suoi Santi Apostoli e Discepoli e attraverso di loro a tutti coloro che fanno parte per l ordinazione al sacerdozio, ossia diciamo per Successione Apostolica, senza la quale non esiste Chiesa. Se riguardo alla chiamata guardiamo al Sacerdozio della Legge, quanto più grande è secondo il principio della Grazia, con la conferma dei Divini Padri che questa chiamata è superiore ad ogni altra nel mondo. Infatti il sacerdozio è perenne fino nell al di là. Il Signore e Arcipastore Gesù Cristo ha donato ai pastori della Sua Chiesa la grazia di celebrare i sacri misteri ed ha anche loro affidato la responsabilità di guidare le anime richiedendo, allo steso tempo, la custodia del Deposito della Fede. La responsabilità pastorale tuttavia fa capo, per chiamata, alla dignità episcopale, per cui il Vescovo presiede in persona e al posto di Cristo. Per questa divina chiamata, con la collaborazione di Dio, il fedele servizio prosegue nella vigna cristificata. Se questo continua per molti anni, grande è l encomio nella Chiesa, grande il premio eterno nei cieli, che viene dato da Dio ai buoni pastori, ai servi fidati e prudenti (Mt 24,45 Lc 12,42) secondo il suo volere autentico. L Eminentissimo Metropolita Gennadios, Arcivescovo d Italia e Malta, figlio della valorosa Isola di Rodi e confratello nella Scuola Teologica di Chalki, è stato reso degno da Dio della grande benedizione del Giubileo d Oro, cioè di cinquanta anni di sacerdozio, dei quali quaranta nell Episcopato, prima come Vescovo e poi, da quindici anni, come Metropolita della Sacra Arcidiocesi d Italia e Malta. In questa sua lunga diaconia da allora fino a oggi, è stato in tutto coerente, tutto dedicato alla Santa e Grande Chiesa di Cristo, il Patriarcato Ecumenico, a completa disposizione e con senso di laboriosità, per cui ha ricevuto la benedizione del cielo, dando per la fecondità gioia alla martire Madre Chiesa. E degno e giusto pertanto che si onori l eletto fratello e concelebrante della nostra Persona, per i suoi anniversari di cui sopra. E siamo lieti di tutto cuore e non solo per il Volume di Riconoscenza che abbiamo tra le mani, ma anche per il suo titolo: Pastorale della Diaspora Ortodossa. Questo tema riguarda direttamente questo Sacro Trono Ecumenico, il cui gregge per la maggior parte si trova nella diaspora e lo stesso conosce e segue nei vari luoghi ogni tipo di problema e di difficoltà, esamina come una Madre affettuosa, si rallegra per il progresso di ogni comunità ecclesiastica e invoca il Signore che non cessi di benedire pastori e gregge, affinché 7

la testimonianza della Chiesa Ortodossa all estero contribuisca alla Sua gloria. Crediamo che le esperienze pastorali e le prospettive contenute in questo Volume, riceveranno una particolare accoglienza e applicazione. Quindi di cuore auguriamo all Eminentissimo Metropolita Gennadios, Arcivescovo d Italia e Malta ed assai amato nostro fratello, ancora molti anni, pieni di benedizioni divine. Allo stesso modo benedicendo con la benedizione Patriarcale tutti coloro che hanno preso parte a questa fatica per l edizione di questa onorabile opera, auguriamo paternamente che il Signore doni loro sempre copiosa la Sua grazia e la Sua infinita misericordia. 28 Settembre 2010 Il Patriarca di Costantinopoli Bartolomeo I, amato fratello in Cristo e supplice intercessore presso Dio. 8

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κατὰ τὰ ἔτη 2010 καὶ 2011 συμπληρώθησαν πεντήκοντα ἔτη ἀπὸ τῆς εἰς Διάκονον χειροτονίας, τεσσαράκοντα ἀπὸ τῆς εἰς Ἐπίσκοπον ἐκλογῆς καὶ χειροτονίας καὶ δεκαπέντε ἀπὸ τῆς Ἐνθρονίσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Ἰταλίας καὶ Μελίτης κ. Γενναδίου. Μὲ τὴν εὐκαιρίαν τῶν ἐπετείων αὐτῶν, συνεστήθη ἡ Ἐπιτροπὴ «Ἅγιος Γεώργιος τῶν Ἑλλήνων», ἡ ὁποία ἀποτελεῖται ἀπὸ κληρικοὺς, μοναχάς καί λαϊκούς συνεργάτας τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης, μὲ σκοπὸν ὅπως τιμήσῃ τάς ἐπετείους τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Γενναδίου, συνδέσῃ δὲ αὐτάς μὲ τὴν παρουσίαν, τὴν μαρτυρίαν, τὴν προσφοράν καὶ τὸ μέλλον τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὴν Ἰταλίαν. Οἱ ἀνὰ χεῖρας τρεῖς Εἰδικοί Τόμοι πρὸς τιμήν του, τοὺς ὁποίους εὐλογεῖ, διὰ σεπτῶν Γραμμάτων ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαῖος, ἀποτελοῦν τὴν κορωνίδα τιμῆς πρὸς τὸν Ἄγγελον τῆς ἐν Ἰταλίᾳ καὶ Μελίτῃ Ἐκκλησίας. Ὁ πρῶτος Τόμος τιτλοφορεῖται «Ποιμαντικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς» καὶ ἀσχολεῖται μὲ τό ἐν λόγῳ θέμα, διά τὸ ὁποῖον ὑπάρχουν ἐλάχισται ἀναφοραί εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Βιβλιογραφίαν, ἀπευθύνεται δέ πρός ὅσους πρόκειται νὰ διακονήσουν εἰς τὴν Διασποράν, καθὼς καὶ πρός ὅσους διακονοῦν εἰς αὐτὴν καὶ ἐπιθυμοῦν νὰ διευρύνουν τοὺς ὁρίζοντας τῆς ποιμαντικῆς αὐτῶν διακονίας. Διὰ τὸν λόγον αὐτὸν ἐζητήθη ἡ συμβολὴ καταξιωμένων κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι ἔχουν βιώσει τὰ προβλήματα καὶ τάς προοπτικάς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὴν Διασποράν, καὶ οἱ ὁποῖοι ἄμεσα ἀνταπεκρίθησαν εἰς τὴν προσπάθειαν αὐτὴν, τιμῶντες τοιουτοτρόπως καὶ τὸν τιμώμενον Ἱεράρχην τῆς Μητρός Ἐκκλησίας. Ὁ δεύτερος Τόμος, μέ τίτλον: «Ὡς αἱ μαρμαρυγαὶ ἑνός ἀδάμαντος», εἶναι μία φωτογραφική παρουσίασις, ἀφιερωμένη εἰς τόν Σεβασμιώτατον Ποιμενάρχην μας, μὲ στιγμιότυπα ἀπὸ τὴν ζωὴν καὶ τὴν διακονίαν του, ἡ ὁποία, κατὰ τὴν θεόπνευστον ἔκφρασιν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, «ἀντανακλᾷ, ὡς αἱ μαρμαρυγαὶ ἑνός ἀδάμαντος, τὰς πτυχὰς τοῦ πολυεδρικοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου τοῦ Ἱερωτάτου ἀδελφοῦ, καρποῦ ἑνὸς πνευματικοῦ ἀγῶνος καὶ μιᾶς ἀναζητήσεως τοῦ Χριστοῦ μέσῳ τῆς συνεχοῦς προσφορᾶς εἰς τὴν εἰκόνα Αὐτοῦ, τὸν ἂνθρωπον». Ὁ τρίτος Τόμος, εἰς τὴν Ἰταλικὴν γλῶσσαν, τιτλοφορεῖται «Εἰς τήν διακονίαν καί τήν πνευματικήν καί κοινωνικήν πρόοδον τοῦ ἀνθρώπου» καί περιλαμβάνει εἰσηγήσεις ἐκ τῶν τριῶν πρώτων Συνάξεων τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης. Μεταξὺ τῶν θεμάτων ἀναπτύσσονται, ὑπὸ τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως, τὰ ἑξῆς: Ἡ θέσις τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὴν Ἰταλικὴν κοινωνίαν, ἡ ἐκκλησία καὶ ἡ ὑπακοὴ εἰς τὸν Ἐπίσκοπον, ἡ ὀργάνωσις τῆς ἐνορίας, 9

προτάσεις διά τήν Ὀρθόδοξον ποιμαντικήν εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἡ λατρεία καὶ ἡ εὐταξία, ἡ γλῶσσα καὶ ἡ λατρεία, ἡ ποιμαντικὴ μέριμνα τῶν μεταναστῶν, τῶν οἰκονομικῶς ἀδυνάτων καί τῶν φυλακισμένων, προσκυνηματικοὶ τόποι εἰς τὴν Ἰταλίαν διὰ τάς Ὀρθοδόξους ἐνορίας, ἱερατικαὶ καὶ μοναστικαὶ κλήσεις, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη κατὰ τὴν Ὀρθόδοξον πνευματικότητα, αἱ ἀρχιερατικαὶ περιφέρειαι καὶ ἀξία αὐτῶν. Θερμαὶ εὐχαριστίαι ἐκφράζονται πρὸς ὅλους τοὺς συγγραφεῖς, οἱ ὁποῖοι κατέθεσαν τὸν κόπον καὶ τὴν μαρτυρίαν των, καθὼς καὶ εἰς ἐκείνους οἱ ὁποίοι συμπαρεστάθησαν ἠθικῶς καὶ οἰκονομικῶς εἰς τὸ ἔργον τῆς Ἐπιτροπῆς, ἰδιαιτέρως δὲ τὴν ὁλοκλήρωσιν τῶν τριῶν τούτων Τόμων. Ἐπὶ τῷ τέλει τῆς διακονίας ταύτης, ἡ Ἐπιτροπὴ «Ἅγιος Γεώργιος τῶν Ἑλλήνων» ἐπιθυμεῖ ὅπως διαβεβαιώσῃ τόν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ἰταλίας καὶ Μελίτης κ. Γεννάδιον ὅτι Κλῆρος, Λαός καὶ Ἄρχοντες προσευχόμεθα καὶ εὐχόμεθα ἐκ μέσης καρδίας λέγοντες: «Ζῆθι ἐπὶ μήκιστον, Ἀρχιερεῦ τοῦ Χριστοῦ, Ποιμενάρχα ἡμῶν Γεννάδιε, κατευφραίνων σύμπασαν τὴν ἐν Ἰταλίᾳ καὶ Μελίτῃ ἐκλογάδα τοῦ Κυρίου, καὶ καθοδηγῶν τὴν ὁλκάδα Αὐτοῦ εἰς νομὰς σωτηρίους». Ἐν Βενετίᾳ τῇ 17 ῃ Νοεμβρίου 2011 Διὰ τὴν Ἐπιτροπὴν «Ἅγιος Γεώργιος τῶν Ἑλλήνων» Οἱ ἐπιμεληταί τῶν Τόμων 10

PREFAZIONE Nel corso del biennio 2010 e 2011 Sua Eminenza Reverendissima il Metropolita Gennadios Zervos, Arcivescovo Ortodosso d Italia e Malta, compie cinquanta anni dalla sua ordinazione Diaconale, quaranta dall elezione e consacrazione Episcopale, nonché quindici anni dalla sua Intronizzazione come Metropolita d Italia. La simultanea ricorrenza di anniversari così significativi riguardanti la Persona e la missione del nostro Metropolita, ha fornito l occasione per istituire un Comitato denominato San Giorgio dei Greci, composto da sacerdoti, monache e laici ortodossi dell Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta, con il progetto di evidenziare l attività pastorale ed il ministero episcopale di Sua Eminenza. Il filo unitario della memoria desiderava non apparire solo celebrativo, ma essere soprattutto proiettato nella presenza, nella testimonianza, nel servizio e nel futuro concreto dell esistenza stessa dell Ortodossia in Italia, della quale il Metropolita Gennadios Zervos è il rappresentante più meritevole e importante. Questi tre Volumi, a Lui specialmente dedicati, con la venerabile benedizione di Sua Santità il Patriarca Ecumenico Bartolomeo I, rappresentano un atto di doveroso filiale ed ecclesiale riconoscimento verso l opera svolta negli ultimi cinquant anni dall Angelo della Chiesa che si trova in Italia e Malta, nella pienezza carismatica del suo ministero. Il primo volume, intitolato Pastorale della Diaspora Ortodossa, viene a colmare una lacuna presente nella bibliografia ortodossa sull argomento della Diaspora, fornendo un valido contributo a quanti vi svolgono il loro ministero, permettendo di ampliarne gli orizzonti pastorali. Per questo motivo è stato chiesto il contributo di chierici e laici che hanno sperimentato in prima persona i problemi e le prospettive della Chiesa Ortodossa nella Diaspora, ed essi, nello stesso tempo, con i loro scritti, hanno onorato il Metropolita del Patriarcato Ecumenico che opera nella Penisola Italiana e nelle isole. Il secondo volume, dal titolo: Come gli scintilli di un diamante è una presentazione fotografica, dedicata alla vita e al ministero del Metropolita Gennadios, la quale, secondo le parole ispirate del Vertice del mondo Ortodosso, Bartolomeo I, «riflette, come gli scintilli di un diamante, le pieghe dell opera pastorale poliedrica dell Eminentissimo fratello, frutto di una lotta spirituale e di una ricerca di Cristo per mezzo di una continua offerta alla Sua Immagine, che è l uomo». Il terzo volume, in lingua italiana, dal titolo Al Servizio dell Uomo e del Suo Progresso Spirituale e Sociale comprende gli interventi fatti nel corso dei primi tre Incontri del Clero Diocesano dell Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta. Fra gli argomenti sviluppati dal clero dell Arcidiocesi, degne di nota e di riflessione sono le seguenti tematiche: la situazione dell Ortodossia nella società italiana, la Chiesa e l obbedienza al Vescovo, l organizzazione della parrocchia, vari orientamenti per la pastorale Ortodossa in Italia, il culto e il suo 11

buon ordinamento, la lingua liturgica, la cura pastorale degli immigrati, degli indigenti e dei carcerati, luoghi di pellegrinaggio in Italia per le parrocchie Ortodosse, pace e amore secondo la spiritualità Ortodossa, i vicariati arcivescovili e il loro valore territoriale ed ecclesiastico. Fervidi ringraziamenti intendiamo esprimere a tutti gli autori che hanno contribuito alla stesura di questi Volumi di Riconoscenza con le loro fatiche e le loro testimonianze, come anche a quanti hanno offerto sostegno morale e finanziario al lavoro del Comitato, in particolare per il completamento di queste tre opere. Concludendo il suo compito, il Comitato San Giorgio dei Greci desidera inoltre attribuire con tutto il cuore a Sua Eminenza Reverendissima il Metropolita Gennadios Zervos, Arcivescovo Ortodosso d Italia e Malta, la preghiera e l augurio di tutto il Clero, il Popolo e gli Arconti dell Arcidiocesi, con le seguenti parole: Lunga vita al Metropolita Gennadios, nostro Pastore, letizia di tutto il gregge del nostro Signore che si trova in Italia e Malta, come anche sicuro nocchiero che guida la Sua nave ai pascoli della salvezza. Venezia, 17 novembre 2011 Da parte del Comitato San Giorgio dei Greci I curatori dei Volumi di Riconoscenza 12

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οὐσιαστικὰ χαρακτηριστικά τῆς ποιμαντικῆς διακονίας καὶ μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης, ἐπὶ ἀρχιερατείας Μητροπολίτου Γενναδίου Ζερβοῦ Δρ. Νικόλαος Π. Μπάρκας Ἄρχων Ἀκτουάριος τῆς Μ.Χ.Ε. Πρόεδρος τῆς Κοινότητος τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων Βενετίας Πρόεδρος τῆς Ὁμοσπονδίας Ἑλληνικῶν Κοινοτήτων καὶ Ἀδελφοτήτων Ἰταλίας Ἡ νεοσύστατη Ὀρθόδοξος Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καὶ Μελίτης, ἡ ὁποία ἱδρύθηκε μόλις τὸ 1991, ἀπὸ τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ. κ. Βαρθολομαῖον καί ἡ ὁποία εὑρίσκεται μέσα εἰς τὸ κέντρον τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ, προοδεύει, καρποφορεῖ καὶ προβάλλει τὴν Ὀρθοδοξίαν καὶ τὸ Γένος μας, χάρις εἰς τὰς ἀόκνους προσπαθείας, τοὺς ἀγώνας καὶ τὰ συνετὰ Ποιμαντικὰ σχέδια τοῦ Ποιμενάρχου αὐτῆς, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Γενναδίου, ὁ ὁποῖος ἵδρυσε νέας ἐνορίας, ἀπέκτησε καὶ ἀνεκαίνισε νέους ναούς, μονάς καὶ παρεκκλήσια. Ὡσαύτως, ἀφ ἑνὸς μὲν ἐχειροτόνησε πολυαρίθμους νέους κληρικοὺς καὶ ἐφρόντισε διά τήν σύστασιν σχολείων κατηχήσεως, γλώσσης καί παραδοσιακῆς μουσικῆς, ἀφ ἑτέρου δὲ ἐπέτυχεν τὴν ἀναγνώρισιν τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης ὡς Νομικοῦ Προσώπου ὑπό τῆς Ἰταλίας καὶ τοῦ Ἁγίου Μαρίνου, καθὼς καὶ τὴν ὁριστικὴν ὑπογραφήν τῆς Ἐπισήμου Συμφωνίας, Concordato, μὲ τὴν Κυβέρνησιν τοῦ Ἁγίου Μαρίνου καί τὴν ἀναμενὸμενην ἀνάλογον Συμφωνίαν μὲ τὴν Ἰταλικὴν Κυβέρνησιν, ἡ ὁποία εὑρίσκεται εἰς τὴν τελευταίαν της φάσιν, εἰς τὴν ἀνακήρυξιν νόμου. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καὶ Μελίτης, κηρύττουσα τὰ αἰώνια μηνύματα τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδή τὴν ἀγάπην, τὴν ἀδελφωσύνην, τὴν εἰρήνην, τὴν δικαιοσύνην, τὴν ἐλευθερίαν καὶ τὴν ἑνότητα, καὶ χρησιμοποιοῦσα εἰς κάθε πρόβλημα καὶ ἀγῶνα της τὴν πλέον ἐποικοδομητικὴν καὶ ἀποτελεσματικὴν μέθοδον τοῦ «Διαλόγου», ἔχει ὡς κύριον αὐτῆς σκοπὸν τὴν ἀληθινὴν συνεργασίαν μεταξὺ Κλήρου καὶ Λαοῦ, τὴν ἀμοιβαίαν κατανόησιν, τὸν πηγαῖον καὶ ἀναγκαῖον σεβασμόν, διότι, ὅπως χαρακτηριστικά τονίζῃ συχνά ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης κ. Γεννάδιος, «οὕτω μόνον θὰ εὐημερίσῃ καὶ θὰ μεγαλουργήσῃ ἡ Ἐκκλησία καὶ τὸ Γένος μας κατὰ τὴν τρίτην χιλιετίαν». Οὕτως, εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν αὐτὴν Ἐπαρχίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ αὐξανόμενη πολύτιμος, ἐν γενικαῖς γραμμαῖς, κατανόησις καὶ ὁ ἀναγκαῖος πνευματικός σύνδεσμος μεταξὺ Κλήρου καί Λαοῦ, γίνεται μία φυσικὴ πραγματικότης, διὸ καὶ ἡ ὑπάρχουσα κοινωνικὴ καὶ πνευματικὴ αὐτὴ χρήσιμος κατάστασις εἰς τὴν Μητρόπολην Ἰταλίας καὶ Μελίτης ἀποτελεῖ ἀληθινὸν κόσμημα δι αὐτὴν καὶ τὸ εὐσεβὲς ποίμνιόν της, σπουδαιότατον στοιχεῖον διὰ τὴν ἀνθρωπίνην προκοπήν, διὰ τὴν πολιτιστικὴν πρόοδον, εὐημερίαν καί ἀνάπτυξίν του. Οἱ ἐνορίες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, 77 πλέον εἰς τὸν 13

14 ἀριθμόν, εἶναι ἐπάλξεις τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, συγκεντρώνουν Ἕλληνες, Κυπρίους καὶ Ὀρθοδόξους ἄλλων ἐθνικοτήτων, βοηθοῦν εἰς τὴν ἀμοιβαίαν γνωριμίαν καὶ ἑνότητα αὐτῶν καὶ ἐπιδιώκουν τὴν διάσωσιν καί διαιώνισιν τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου πνευματικῆς κληρονομίας, κυρίως δέ εἰς τάς ἐπερχομένας γενεάς. Πενηνταένας κληρικοί, ὅλοι, σχεδὸν, μὲ ἀνωτέραν Πανεπιστημιακὴν μόρφωσιν, εἰς τὴν πλειοψηφίαν χειροτονηθέντες ὑπὸ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου κ. Γενναδίου, διαφόρων μὲν ἐθνικοτήτων (Ἕλληνες, Ἰταλοί, Μολδαβοί, Οὐκρανοί, Ρουμάνοι κ.λ.π.), καί, μάλιστα, ἐμπλουτισμένοι μέ τὰ νάματα καί τά μηνύματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί του Γένους μας, μαζὶ μὲ τοὺς ὑποψηφίους κληρικούς καὶ τοὺς λαϊκοὺς συνεργάτες τους, ἐργάζονται μὲ πλήρη ἀφοσίωση εἰς τάς ὑποδείξεις τοῦ Μητροπολίτου διὰ τὸ πνευματικὸν συμφέρον καὶ τὴν πρόοδον τῶν Ὀρθοδόξων κάθε ἐθνικότητας. Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καὶ Μελίτης, μὲ τὰ ἔξι ἀνδρικὰ καὶ γυναικεῖα μοναστήρια της, διάσπαρτα εἰς ὁλόκληρη τὴν Ἰταλίαν (Βενετίαν, Μοντανέρ Τρεβίζου, Κούνεο Πιεμόνδε, Μεσσήνην Σικελίας, Μπιβόντζι καί Σεμινάραν Καλαβρίας), προσελκύουν ἑκατοντάδες προσκυνητάς καί, χάρις εἰς τὴν εὐγενῆ φιλοξενία καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τῶν μοναχῶν καὶ μοναζουσῶν εἰς αὐτὰ, ἐπαναφέρεται εἰς τό προσκήνιον τῆς συγχρόνου ἱστορίας ἡ ἄνθησις τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Μοναχισμοῦ, ὁ ὁποῖος συνδιάζει τὴν προσευχὴν καὶ τὴν φιλανθρωπίαν πρὸς κάθε ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀνάγκην βοηθείας καὶ συμπαράστασης πνευματικῆς, ἠθικῆς καὶ ὑλικῆς. Χάρις εἰς τὸ ἀμέριστον ἐνδιαφέρον καὶ τὴν ἐπιμελῆ φροντίδα τοῦ Ποιμενάρχου μας καὶ πρὸς τοὺς μετανάστες Ὀρθοδόξους, νέες ἐκκλησίες παραχωροῦνται εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Μητρόπολιν ἀπὸ τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Ἐκκλησίαν καὶ ἀπὸ τοὺς Δήμους, καὶ κατ αὐτὸν τὸν τρόπον οἱ Ἕλληνες καὶ, γενικῶς, οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι παλαιότερα, λόγῳ ἐλλείψεως ναῶν καί ἱερέων, ἐκκλησιάζοντο εἰς τάς Ρωμαιοκαθολικάς ἐκκλησίας, σήμερα ἔχουν τακτικές ἀκολουθίες, πνευματικὴν καὶ ἐκκλησιαστικὴν συμπαράστασιν καὶ προστασίαν. Καὶ εἰς τά ἔνδοξα Βυζαντινὰ μέρη τῆς Μεσημβρινῆς Ἰταλίας, εἰς τὴν Μεγάλην Ἑλλάδα, ἔνθα κάποτε ἔλαμψε καὶ ἐμεγαλούργησεν ἡ Ἑλληνικὴ Ὀρθοδοξία, ἡ ἱστορικὴ αὐτὴ περιοχὴ, ἡ ὁποία ἐφαίνετο νεκρὰ ἀπὸ πλευρᾶς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας, σήμερον κοσμεῖται μὲ λαμπρὰ ἔργα ἱερῶν Ναῶν καὶ Μονῶν, ὅπως ἡ μεγαλοπρεπῆς Μονή Ἠλιού τοῦ Νέου καὶ Φιλαρέτου τοῦ Κηπουροῦ, καθὼς καί ἡ πρόσφατα ἐγκαινιασθεῖσα μεγαλώνυμος ἐκκλησία τοῦ «Ἁγίου Παύλου τῶν Ἑλλήνων» εἰς τὴν πρωτεύουσαν τῆς Καλαβρίας, τὸ Ρήγιο. Προσφωνῶν τόν Ἐξοχ. Πρόεδρον τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας κ. Κάρολον Παπούλιαν εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναόν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἑλλήνων, ἐν Βενετίᾳ, τήν 27 ην Ἰανουαρίου 2006, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης κ. Γεννάδιος, ἐπεσήμανε, μεταξύ ἄλλων: «Γνωρίζοντες τὴν ἱστορίαν καὶ τὰ ἔργα τῶν ἀειμνήστων προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἐπολιτεύθησαν μέσα εἰς τὴν ἔνδοξον Βυζαντινήν πόλιν τῆς Δύσεως, τὴν Βενετίαν καὶ, ἀναλογιζόμενοι τὴν ἀκατανίκητον Ἑλληνικὴν Ὀρθόδοξον μαρτυρίαν καί παρρησίαν, ὄχι μόνον εἰς τὴν πόλιν αὐτήν, ἀλλὰ καὶ εἰς ἄλλας πόλεις, ὅπως εἰς τὴν Νεάπολιν, Τεργέστην, Λιβόρνο, καθώς καὶ εἴς τινας τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος, ἡμεῖς ἔχομεν γνῶσιν, οἱ φύλακες καί τιμῶντες καὶ διαφυλάττοντες τοὺς ἱεροτάτους αὐτοὺς πολιτιστικοὺς θησαυροὺς ὡς Κόρην Ὀφθαλμοῦ, ὡς ἀνεκτίμητον Παρακαταθήκην τῆς Ἑλληνορθοδόξου Κληρονομίας. Ἡμεῖς οἱ ὁποῖοι ἐτάχθημεν ὅπως κρατήσωμεν ἀπαρασαλέπτους καὶ ἀδιαφθόρους τὰς πνευματικὰς Παραδόσεις καὶ τὴν πολιτιστικὴν Κληρονομίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Γένους μας, ἐπεδείξαμεν τοῦτο δυναμικὰ καὶ παντὶ τρόπω, ἀφοῦ ἐκ 5 ἐνοριῶν, ἃς εὕρομεν, ἔχομεν σήμερον [2006] 62 καὶ 6 μοναστήρια, καὶ ἐξ

7 ἱερέων, ἔχομεν σήμερον [2006] 46 ἱερεῖς, μοναχούς καί μοναχάς, σχολεῖα κατηχητικά, νέας χειροτονίας, ἀνακαινίσεις ἐκκλησιῶν κ.λ.π., πάντα ταῦτα ἀποδεικνύουν τὴν ὅλην ἡμῶν μέριμναν, προσοχήν καί παρακολούθησιν πάντων τῶν πολυτιμωτάτων ἡμῶν θησαυρῶν». Χάρις εἰς τὸ ἔργον τῆς Ὀρθοδόξου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καί Μελίτης, ὑπὸ τὴν πεπνυμένην καθοδήγησιν τοῦ Ποιμενάρχου μας, ὁ Ἑλληνισμὸς λάμπει, ἡ δέ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα μανθάνεται ὑπὸ πολλῶν ξένων κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι ζοῦν καί ἐργάζονται εἰς τὴν Ἰταλίαν, τὴν Μελίτην καὶ τὸν Ἅγιον Μαρῖνον καί τοὺς ὁποίους ἡ Ὀρθόδοξος Μητρόπολις στηρίζει καὶ προστατεύει. Ἡ Ὀρθόδοξος Μητρόπολις ἀγωνίζεται σοβαρά καί διακριτικά ὥστε οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀνεξαρτήτως ἐθνικῆς προελεύσεως, νὰ εἶναι ὑπὸ τὴν σκέπην καὶ προστασίαν αὐτῆς, καὶ ἑπομένως εἰς τοὺς κόλπους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διαβεβαιοῦσα ἐμπράκτως εἰς τὴν σπουδαιοτάτην αὐτὴν Εὐρωπαϊκὴν χώραν, τὴν Οἰκουμενικότητα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. «Ἡ ἱστορία, τὴν ὁποίαν γράφει εἰς νέας σελίδας, τό πολιτιστικόν κῦρος καὶ ἡ σύγχρονος διακονία καί μαρτυρία τῆς Ὀρθοδόξου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καί Μελίτης, μαζὶ μὲ τὴν ἀγάπην καί τήν διαθεσιμότητα, τὴν ὑπομονὴν, τήν εἰρηνικὴν συμβίωσιν καὶ τὴν ἐλπίδα, τὰ ὁποῖα διακηρύττει καὶ πράττει πρὸς ὅλους», ὅπως χαρακτηριστικὰ ἐπεσήμανε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης, κατά τήν ἐφετεινὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας, «εἶναι τὰ ὅπλα καὶ ἡ καθημερινὴ πραγματικότητα ἐναντίον τῶν ἀντιξοοτήτων καὶ τῆς γενικῆς παγκοσμίου κρίσεως». Μετὰ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, ἀλλὰ καὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἐν Ἰταλίᾳ Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, ἡ Ὀρθόδοξος Μητρόπολις ἀνταλάσσει ἐπισκέψεις καὶ ἀλληλογραφεῖ, καθόσον ταῦτα πάντα ἔχουν μεγίστην σημασίαν εἰς τὸ νὰ ἐνισχύσουν τὸν «Διάλογον τῆς Ἀγάπης» μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν καὶ μὲ κάθε ἂνθρωπον καλῆς θελήσεως, διά τὸν ὁποῖον ἐγεννήθη, ἐσταυρώθη καὶ ἀνέστη ὁ Κύριος. Τὸ αὐτὸ συμβαίνει καὶ μετὰ τοῦ Ποντηφικοῦ Συμβουλίου διὰ τὴν Ἑνότητα τῶν Χριστιανῶν, καθὼς καὶ μὲ ἄλλους Ὀργανισμούς, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται διὰ τὴν εἰρήνην καὶ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν ἐλευθερίαν. Γενικῶς, αἱ σχέσεις τῆς Μητροπόλεως πρὸς αὐτοὺς εἶναι ἀγαθαὶ καὶ ἀμοιβαίως σεβασταί, ἐν εἰρήνῃ καὶ ἀγάπῃ Θεοῦ. Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καί Μελίτης προσκαλεῖται εἰς συνέδρια καὶ συναντήσεις, καθὼς καὶ εἰς κοινωνικάς, πνευματικὰς καὶ πολιτιστικὰς ἐκδηλώσεις, συμμετέχει, ἀναλόγως τῆς σημασίας καὶ τῆς σπουδαιότητος αὐτῶν, εἴτε διὰ τοῦ Μητροπολίτου μας, εἴτε διὰ καταλλήλων ἐκπροσώπων της. Τὸ ἐκκλησιαστικὸν κῦρος καὶ ἡ πνευματικὴ καὶ κοινωνικὴ προβολή, τὴν ὁποίαν κέκτηται σήμερον ἐν Ἰταλίᾳ, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις, ὀφείλεται εἰς τὴν προσεκτικήν, φρόνιμον καὶ συνετὴν γραμμήν, τὴν ὁποίαν ἀκολουθεῖ ὁ Ποιμενάρχης αὐτῆς, ὁ ὁποῖος ἔχει μεταδόσει καὶ μεταφέρει τὸ πνεύμα τοῦτο εἰς τοὺς ἐφημερίους, τάς ἐνορίας καὶ τάς μονάς, διακρατῶν κατ αὐτὸν τὸν τρόπον τὴν Ὀρθόδοξον Πνευματικότητα καὶ Παράδοσιν, ζώσας, αὐθεντικάς καὶ ἐλπιδοφόρους, οἱ ὁποῖες ἐνθαρρύνουν καὶ ἐνδυναμώνουν, ἀλλὰ καὶ σαγηνεύουν, νέους καὶ ἡλικιωμένους, ἐπιστήμονες καὶ ἁπλοὺς ἀνθρώπους. Αἱ σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μετά τῶν Πρεσβειῶν καὶ Προξενείων τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Κύπρου, ὡς καὶ μετά τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Ἑλληνικῶν Κοινοτήτων καὶ Ἀδελφοτήτων Ἰταλίας καὶ τῶν κατὰ τόπους Κοινοτήτων, εἶναι στεναὶ καὶ συνεργάσιμοι. Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας καί Μελίτης, ἀγωνιζομένη ὄχι μόνον ἀπὸ ἀπόψεως ἐκκλησιαστικῆς καὶ πνευματικῆς, ἀλλὰ καὶ κοινωνικῆς, προσφέρει τὴν διακονίαν καὶ τὴν πρόθυμον φιλοτιμίαν της ὑπὲρ τῆς ἑνότητος καί τῆς προβολῆς αὐτῶν. Οὐσιαστικὸν πρόσωπον καί σημεῖον ἀναφορᾶς, ὅπως ἐφάνη ἀπὸ ὅλα τὰ ἀνωτέρω, διὰ τὴν νεωτέραν ἐκκλησιαστικὴν ζωήν, διακονίαν καὶ μαρτυρίαν τῆς ἐν Ἰταλίᾳ 15

16 Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἰταλίας καί Μελίτης κ. Γεννάδιος, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ διά Κλῆρον καί τόν Λαόν παράδειγμα καὶ πρότυπον: παράδειγμα καὶ πρότυπον Ἕλληνος, παράδειγμα καὶ πρότυπον Ὀρθοδόξου κληρικοῦ τῆς διασπορᾶς, παράδειγμα καὶ πρότυπον ἀνθρώπου. Ὁ Μητροπολίτης Γεννάδιος, τὸ ἔτος 1961, νεαρός διακονος, ἀπεστάλη ἀπὸ τὸν μεγάλον Πατριάρχην Ἀθηναγόραν εἰς τὴν Ἰταλίαν καὶ μάλιστα εἰς τὴν ἐμπερίστατον, τότε, καὶ δύσκολον ἔπαλξιν τῆς Νεαπόλεως. Ἔκτοτε, ἰδιαιτέρως δέ ἀπὸ τῆς 26 ης Νοεμβρίου 1970, ὀπότε, τῇ προτάσει τοῦ ἀοιδίμου Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, ἐξελέγη παμψηφεὶ Ἐπίσκοπος Κρατείας (Ὀρθόδοξος Ἐπισκοπὴ ὕστερα ἀπὸ 300 περίπου χρόνια), μὲ ἕδραν τὴν Νεάπολιν τῆς Ἰταλίας, γίνεται καθημερινὸν οὐσιαστικὸν σημεῖον ἀναφορᾶς εἰς τήν Ἰταλίαν διὰ θεολογικά, ἐκκλησιαστικὰ καὶ κοινωνικὰ θέματα, ἀποκτᾷ δὲ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν ἐμπιστοσύνην ὄχι μόνον τοῦ Ἑλληνικοῦ κόσμου, ἀλλὰ καὶ τοῦ ξένου, καὶ τοῦτο χάρις εἰς τὴν ἀνυπόκριτον διαθεσιμότητά του, τὴν ἁπλότητά του, τὴν εὐγένειάν του, τὴν ἐσωτερικὴν καὶ ἐξωτερικὴν γαλήνην του καὶ τὴν ἐλπιδοφόρον γλυκύτητά του, χαρίσματα μέ τὰ ὁποῖα δίδει μέχρι σήμερον παραμυθίαν, δύναμιν, στήριγμα καί ἐλπίδα εἰς κάθε ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος ἔρχεται πρὸς συνάντησίν του. Ἄξιον μνείας εἶναι αἱ μεγίσται ὑπηρεσίαι, τάς ὁποίας προσέφερεν εἰς τὴν ἱστορικὴν Ἐκκλησίαν τῶν Ἁγίων Πέτρου καὶ Παύλου τῆς Ἀδελφότητος τῶν Ἑλλήνων τῷ Ἔθνει ἐν Νεαπόλει, ἀγωνισθεὶς ὅλως ἰδιαιτέρως διὰ τὴν ἐθνικὴν ἀνεξαρτησίαν καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴν αὐτῆς αὐτονομίαν, διασώσας αὐτὴν ἀπὸ σχισματικοὺς καὶ ἀντικανονικοὺς κληρικούς. Ὁ Μητροπολίτης μας κ. Γεννάδιος ἀναζητεῖ τὸ Ὀρθόδοξον ποίμνιον. Περιοδεύει καὶ στηρίζει ὅλους, ὁδηγῶν αὐτοὺς εἰς τὴν ἀγάπην, τὴν πίστην καὶ τὴν ἐλπίδα. Ἀνάλογον εἶναι καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του πρὸς τοὺς Ἕλληνας φοιτητάς, τοὺς ὁποίους ἐνισχύει ἠθικῶς καὶ βοηθεῖ, ὅταν πρὸς αὐτὸν ἀπευθύνωνται, χαίρεται δὲ καὶ ἀγάλλεται ὅταν βλέπῃ τοὺς φοιτητάς τοῦ παρελθόντος νὰ εἶναι σήμερον ἐπιστήμονες, νὰ κοσμοῦν τὴν Ἰταλίαν καὶ τὴν Πατρίδα μας, καθὼς καὶ ἄλλας χώρας, καὶ νὰ εἶναι δακτυλοδεικτούμενοι καὶ χρήσιμοι εἰς τὴν κοινωνίαν. Ὁ Μητροπολίτης Γεννάδιος ἵδρυσεν Ἑλληνικὰ καὶ Κατηχητικὰ Σχολεῖα διὰ τοὺς Ὀρθοδόξους Ὁμογενεῖς, διὰ πρώτην δὲ φοράν «Γυμνασιακόν Τμῆμα» εἰς τὴν Νεάπολιν, ὕστερα ἀπὸ αἰῶνας, τὸ ὁποῖον ἔγινε ἀρχὴ καὶ βάσις ὥστε νὰ ἱδρυθοῦν εἰς τὴν Ἰταλίαν Ἑλληνικὰ Σχολεῖα, διευθυνόμενα ὑπὸ διδασκάλων καὶ Καθηγητῶν τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας τῆς Ἑλλάδος. Συνιστᾷ πάντοτε, ὡς Μητροπολίτης, εἰς τοὺς ἱερεῖς του ὅπως δημιουργήσουν καὶ αὐτοὶ εἰς τάς ἐνορίας των Ἑλληνικὰ καὶ Κατηχητικὰ Σχολεῖα, ὅπερ καὶ γίνεται. Ἡ ζωὴ καί ἡ διακονία τοῦ Μητροπολίτου μας κ. Γενναδίου εἰς τὴν Ἰταλίαν συνδέεται ἀρρήκτως μὲ τάς προσπαθείας καὶ τοὺς ἀγῶνας διὰ τὴν πραγματοποίησιν τῆς Βουλῆς τοῦ Θεοῦ: «Ἵνα ἓν ὦσιν». Ἔζησε κατὰ τὴν περίοδον τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φανατισμοῦ, ὅμως ἔγινε κῆρυξ καὶ μάρτυς τῆς ἀγάπης, τῆς καταλλαγῆς, τῆς εἰρήνης, τῆς ἀδελφωσύνης, τῆς ἑνότητος καὶ τῆς ἐλπίδος. Εἶναι πιστὸς ὀπαδὸς τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Οὐκ ἔνι Ἕλλην ἢ Σκύθης, ἄρσεν ἢ θήλυ, δοῦλος ἢ ἐλεύθερος πάντες ἓν ἐσμὲν κατὰ Χριστὸν Ἰησοῦν», καθὼς καὶ τῆς θεολογίας τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Καππαδοκίας ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι: «Εἰκὼν τοῦ Θεοῦ». Ἔζησεν εἰς τὴν Ρώμην τὰ μεγάλα ἱστορικὰ ἐκκλησιαστικὰ γεγονότα, ὅπως τὴν Ἄρσιν τοῦ Ἀναθέματος μεταξὺ Ρώμης καὶ Κωνσταντινουπόλεως (Δεκέμβριος 1965), τὴν ἐπίσκεψιν τοῦ Μεγάλου Πατριάρχου Ἀθηναγόρου Α εἰς τὸ Βατικανὸν (Ὀκτώβριος 1967), τὸ μέγα ἱστορικὸν ἐκκλησιαστικὸν γεγονός: τὸ ἀπροσδόκητο φίλημα τῶν ποδῶν τοῦ Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος ἀπὸ τόν Πάπα Ρώμης Παῦλον ΣΤ (1975). Εἶναι ὁ Ἕλλην

Ὀρθόδοξος Μητροπολίτης, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται πιὸ κοντὰ εἰς τὸ Βατικανὸν καὶ ἡ Μητρόπολη αὐτοῦ μέσα εἰς τήν καρδίαν τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ, ἀντιμετωπίζων ἰδιαιτερότητας ἀπροσδοκήτους καὶ προβλήματα ἀπὸ αἰώνων ἄλυτα, τὰ ὁποῖα μετὰ προσοχῆς καὶ συνέσεως ἀντιμετώπισε καὶ ἀντιμετωπίζει ἡ Ὀρθόδοξος Μητρόπολις. Ἔδωσε σάρκα καὶ ὀστᾶ εἰς τὴν ἐν Ἰταλίᾳ Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν καὶ ἀπὸ ἀνύπαρκτον Ἐκκλησίαν τὴν κατέστησε ζῶσαν, μὲ κῦρος σταθερόν καὶ ἰσχυρό, μὲ ἐλπίδα δημιουργικήν. Δικαίως θεωρεῖται ὁ θεμελιωτὴς τῆς ἐν Ἰταλίᾳ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῶν νεωτέρων χρόνων, ἱδρύσας ἐνορίας, μονάς καὶ σχολεία, χειροτονήσας ἱερεῖς καὶ, μάλιστα, κατώρθωσε τὴν ἀναγνώρισιν τῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως ὑπὸ τῶν Δημοκρατιῶν τῆς Ἰταλίας καὶ τοῦ Ἁγίου Μαρίνου. Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος κατά τὴν ἐπίσκεψίν του εἰς τὴν ἱστορικὴν Ἐκκλησίαν καὶ Ἀδελφότητα τῶν Ἁγίων Πέτρου καὶ Παύλου τῶν Ἑλλήνων τῷ Ἔθνει, εἰς Νεάπολιν Ἰταλίας (Ὀκτώβριος 2007), εἶπε τὰ κατωτέρω, ἀναφερόμενος πρὸς τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ἰταλίας καὶ Μελίτης κ. Γεννάδιον: «μετὰ πλείστης ἀγάπης καὶ πιστότητος πρὸς τὴν Μητέραν Ἐκκλησίαν καὶ γνησίου ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος, ἐργάζεσθε ἐπὶ πλεῖστα ἔτη ἱεραποστολικῶς εἰς τὸ ποίμνιον ὑμῶν, διακρινόμενος διὰ τὰ πολλὰ καὶ ποικίλα χαρίσματα τὰ ὁποῖα κοσμοῦν τὴν προσωπικότητα τῆς ὑμετέρας Σεβασμιότητος, μεγαλύτερα τῶν ὁποίων εἶναι τὸ ταπεινὸν καὶ μειλίχιον, τὸ ἤρεμον καὶ τὸ πρᾶον τοῦ χαρακτῆρος ὑμῶν, ἀλλὰ τὸ μεῖζον πάντων εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ἡ πιστότης ὑμῶν πρὸς τὴν Μητέραν Ἐκκλησίαν καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸν ὑμῶν φρόνημα, τὸ ὁποῖον τιμᾶτε καὶ διὰ τὸ ὁποῖον τιμῶμεν ὑμᾶς». 17

INTRODUZIONE Principali caratteristiche del servizio pastorale e della testimonianza della Sacra Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta durante l Episcopato del Metropolita Gennadios Zervos Dοtt. Nicola Barkas Arconte Actuario del Patriarcato Ecumenico Presidente della Comunità dei Greci Ortodossi di Venezia Presidente della Federazione delle Comunità e Arciconfraternite Greche d Italia La neo costituita Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta, che è stata fondata solo nel 1991, da Sua Santità il Patriarca Ecumenico Bartolomeo e che si trova nel centro del Cattolicesimo-Romano, progredisce, fruttifica e presenta l Ortodossia e la nostra Nazione, grazie agli instancabili sforzi, ai sacrifici e ai saggi disegni Pastorali del suo Pastore, l Eminentissimo Metropolita Gennadios, il quale ha fondato nuove parrocchie, ha ottenuto e costruito nuove Chiese, monasteri e cappelle. Allo stesso modo, da una parte ha ordinato un gran numero di nuovi chierici e si è occupato della fondazione di scuole di catechismo, di lingua e di musica tradizionale, e dall altra parte ha ottenuto il riconoscimento della Sacra Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta come Persona Giuridica dall Italia e da San Marino, come anche la definitiva sottoscrizione del Concordato Ufficiale col Governo di San Marino e dell analogo atteso Concordato con il Governo Italiano, che si trova alla ultima fase per essere convertito in Legge. L Arcidiocesi Ortodossa d Italia e Malta, proclamando gli eterni valori della Ortodossia Ellenica, cioè l amore, la fratellanza, la pace, la giustizia, la libertà e l unità, e adoperando in ogni sorta di suo problema e sforzo il metodo assai costruttivo ed efficace del Dialogo, ha come principale suo scopo la reale collaborazione tra Clero e Popolo, la comprensione reciproca, il rispetto spontaneo ed indispensabile, affinché, come spesso dice l Eminentissimo nostro Pastore, il Metropolita Gennadios, così solo prospererà e crescerà la nostra Chiesa e Nazione durante il terzo millennio. Pertanto, in questa Eparchia ecclesiastica del Patriarcato Ecumenico, la necessaria preziosa collaborazione e l indispensabile legame spirituale tra Clero e Popolo, diviene una realtà, palpabile, per cui anche questa utile situazione, comunitaria e spirituale che vi è nella Arcidiocesi d Italia e Malta, rappresenta un vero gioiello per essa e per il suo fedele gregge, elemento importantissimo per la crescita umana, il progresso culturale, la prosperità ed il suo sviluppo. Le parrocchie dell Arcidiocesi Ortodossa, ormai più di 77, sono bastioni della Tradizione Greco-Ortodossa, riuniscono, Greci, Ciprioti e Ortodossi di altre nazionalità, aiutano alla conoscenza reale e alla loro unità e perseguono il conservare e il perpetuare della eredità spirituale Greco-Ortodossa, principalmente nelle generazioni future. Cinquantuno sacerdoti, quasi tutti con studi accademici superiori, per la maggior parte ordinati dal Metropolita Gennadios, di diverse nazionalità (Greci, Italiani, Moldavi, Ucraini, Romeni, ecc.) e naturalmente, arricchiti con il nettare e ed i messaggi del Patriarcato Ecumenico e della nostra Nazione, assieme 19