Μάχη Νικολάρα: Θα μιλήσουμε για τον τομέα της εκπαίδευσης από μια άλλη σκοπιά. Οι ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας εχθές ανέτρεψαν κατά κάποιο τρόπο τον προγραμματισμό αυτής της εκπομπής, όμως όλα σχετίζονται μεταξύ τους στην εκπαίδευση, και κυρίως το γεγονός ότι πολύ συχνά από αυτήν εδώ την εκπομπή μιλάμε για εξετάσεις, γιατί οι εξετάσεις είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είτε αυτό αφορά το σχολείο, είτε αφορά το πανεπιστήμιο, είτε αφορά το φροντιστήριο που μαθαίνεις μια ξένη γλώσσα, είτε το φροντιστήριο που προετοιμάζεσαι για τις εξετάσεις τις τελικές, τις πανελλαδικές, αυτές που θεωρούνται απ όλη την ελληνική κοινωνία ως οι πιο σημαντικές στη ζωή ενός παιδιού και μακάρι αυτό κάποτε να αρχίζει να αλλάζει και να απαλύνει σαν βαρύτητα. Θα μιλήσουμε, λοιπόν, για αυτό το θέμα με την κυρία Μαριακάκη Αγνή. Έχουμε ξαναζητήσει τις συμβουλές σας κυρία Μαριακάκη, είστε ψυχολόγος, ερευνήτρια και επιστημονική σύμβουλος των κέντρων ξένων γλωσσών Europalso. Το θέμα των εξετάσεων λοιπόν, έχει και μία ψυχολογική πλευρά, η οποία αφορά και τους εξεταζόμενους, αλλά και αυτούς που τους υποστηρίζουν, δηλαδή τους γονείς τους, αλλά και τους εκπαιδευτικούς. Αγνή Μαριακάκη: Πολύ σωστά. Θα ήθελα να πω ότι οι γονείς, ουσιαστικά, εκπαιδεύουν τα παιδιά τους πώς να παίρνουν εξετάσουν, πώς να δίνουν διαγωνίσματα και τεστ. Και μάλιστα τα εκπαιδεύουν πώς να έχουν αγωνία, πώς να έχουν ένταση και άγχος και να φοβούνται, ουσιαστικά, κάθε διαγώνισμα και κάθε τεστ. Μάχη Νικολάρα: Δεν ακούγεται και πολύ δημιουργικό αυτό, έτσι όπως το περιγράφετε. Αγνή Μαριακάκη: Να είστε σίγουρη, ότι αν το παιδί μπορεί να αποδώσει σε κάποιο βαθμό αυτά που έχει μάθει, θα αποδώσει πολύ λιγότερο όταν τα συναισθήματά του είναι συναισθήματα φόβου, άγχους και έντασης, για τις εξετάσεις. Μάχη Νικολάρα: Άρα πως πρέπει οι γονείς να αλλάξουν την συμπεριφορά τους, ώστε να βοηθήσουν το παιδί τους να αποδώσει το μέγιστο που μπορεί σε μια εξεταστική διαδικασία; Αγνή Μαριακάκη: Είναι η τέλεια ερώτηση αυτή, καθώς οι ίδιοι οι γονείς, ουσιαστικά, πρέπει πρώτα να θεραπεύσουν τον ίδιο τους τον εαυτό και τα δικά τους τραύματα σε σχέση με την αντιμετώπιση της αποτυχίας. Πρώτον, έχουν τεράστιες προσδοκίες από τα παιδιά τους, ονειρεύονται ότι γέννησαν την απέραντη μεγαλοφυΐα και το δεύτερο είναι ότι φοβούνται πολύ εύκολα, όταν τα παιδία τους αποδώσουν κάτω από τις προσδοκίες τους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, οι ίδιοι να καταλάβουν ότι ένα παιδί που μαθαίνει να στυλώνεται στα πόδια του και να αντιμετωπίζει θαρρετά κάθε έκβαση σε ένα διαγώνισμα, κάθε καλύτερη ή λιγότερο καλή, ακόμα και κακή, αυτό το παιδί θα προσπαθήσει περισσότερο την επόμενη φορά. Μάχη Νικολάρα: Άρα η αποτυχία λέτε αν την διαχειριστούμε καλά μπορεί και να μας δυναμώσει και φαντάζομαι αυτό δεν ισχύει μόνο για τα παιδιά, αλλά και για όλες τις ηλικίες και σε όλες τις φάσεις της ζωής μας. Αγνή Μαριακάκη: Ακριβώς. Είναι απόλυτο αυτό που λέτε και θέλω να πω ότι δεν υπάρχει πρόοδος μαθησιακή αν το παιδί δεν έχει μάθει να αγαπά, ίσως είναι πολύ βαριά λέξη το να
αγαπά, αλλά τουλάχιστον να σέβεται, να δέχεται με χαλαρή ψυχή, κάθε φορά που αποδίδει κάτω από τις προσδοκίες. Εάν δεν μάθει το παιδί να έχει αυτήν την σχέση με την αποτυχία, ο ίδιος ο φόβος για την αποτυχία δεν θα τον βοηθήσει να κάνει το καλύτερο που μπορεί κάθε φορά, και αυτή είναι μια πολύ μεγάλη αλήθεια. Μάχη Νικολάρα: Υπάρχουν άνθρωποι που από την φύση τους, από την προσωπικότητα τους, έτσι όπως έχει δομηθεί, αποδίδουν καλύτερα ή λιγότερο καλά σε μια εξεταστική διαδικασία, και αυτό έχει να κάνει, δηλαδή, με την προσωπικότητα τους και όχι με το άγχος, που είναι εξωγενής παράγοντας ίσως; Αγνή Μαριακάκη: Κοιτάξτε, υπάρχει ένας νόμος της ανθρώπινης φύσης, ο νόμος αυτός ο οποίος είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό καθολικός, είναι ότι επιδιώκουμε ότι μας ευχαριστεί και αποφεύγουμε ότι μας βαραίνει ή μας τιμωρεί ή μας είναι δυσάρεστο. Αυτός είναι ένας καθολικός νόμος. Υπάρχουν άνθρωποι που αντέχουν λίγο καλύτερα ότι τους βαραίνει και υπάρχουν άνθρωποι που αντέχουν λιγότερο καλά ότι είναι επιβαρυντικό, φοβιστικό ή δύσκολο. Τα παιδία ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, δηλαδή αντέχουν λιγότερο ότι δεν τα επιβραβεύει και δεν τα κάνει να νιώθουν καλά. Αυτόν τον νόμο, εμείς σαν γονείς, μπορούμε να τον αξιοποιούμε. Δηλαδή, μπορούμε σε κάθε τι που συμβαίνει στο παιδί, να το καθοδηγήσουμε, να δει ένα μάθημα που μπορεί να πάρει, μία αξία που μπορεί να κερδίσει. Θα έλεγα σίγουρα, ότι τα Europalso, τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών έχουν μια συγκεκριμένη φιλοσοφία πάνω σε αυτό, διδάσκουν τα παιδιά πώς να αντέχουν στην αποτυχία. Είναι κάτι, όμως, που πρέπει να μάθουν και οι γονείς, πρέπει να το διδάξουν στον εαυτό τους κατά βάση και μετά να το περάσουν στα παιδιά. Να σας πω, προσωπικά, εγώ μεγάλωσα ένα πολύ δυσλεκτικό παιδί, το οποίο μου γύρναγε στο σπίτι διαγωνίσματα γεμάτο κοκκινάδια από τα λάθη του. Για μένα την ίδια, σαν ψυχολόγο κιόλας, ήταν μεγάλη πρόκληση να μάθω σε αυτό το παιδί να μην απογοητεύεται φέρνοντας πίσω ένα τόσο «κακό» γραπτό κάθε φορά και να προσπαθώ να το καθοδηγήσω να δει και μάλιστα του έλεγα Ξέρεις, κάθε ένα από αυτά τα λάθη που έχεις κάνει, εσύ θα το μάθεις καλύτερα από κάθε άλλον, αν το κοιτάξεις δεύτερη φορά, για να το μάθεις και να το αποτυπώσεις μέσα σου καλύτερα. Υπάρχει λοιπόν ο τρόπος. Μάχη Νικολάρα: Πάρα πολύ χρήσιμα και ενδιαφέροντα αυτά που μας είπατε κυρία Μαριακάκη. Πολύ χρήσιμα, γιατί επαναλαμβάνω ότι οι εξετάσεις είναι μια συνεχής, επαναλαμβανόμενη και αναπόσπαστη διαδικασία από όλη την εκπαίδευση. Αγνή Μαριακάκη: Πολύ σωστά. Μάχη Νικολάρα: Και νομίζω ότι και μετά την ηλικία ακόμα και του πανεπιστημίου, γιατί πια τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι άνθρωποι πρέπει συνεχώς να επικαιροποιούν τις γνώσεις τους και να τις πιστοποιούν. Ζούμε σε μια διαφορετική κοινωνία, επομένως είναι όλα αυτά πολύ χρήσιμα και δεν νομίζω ότι εφαρμόζονται μόνο στα παιδία, αλλά και στους ενήλικες. Αγνή Μαριακάκη: Σωστά. Έχετε δίκιο. Μάχη Νικολάρα: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ. Αγνή Μαριακάκη: Εγώ σας ευχαριστώ.
Μάχη Νικολάρα: Σύντομα θα τα ξαναπούμε για κάποιο άλλο πολύ ενδιαφέρον θέμα, στο οποίο σίγουρα μπορείτε να μας βοηθήσετε. Να είστε καλά, καλό μεσημέρι. Αγνή Μαριακάκη: Πολύ ωραία. Καλή συνέχεια. Γεια σας.