Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας-Βιβλιοθηκονοµίας Κέρκυρα ίκτυα - Internet 2 Υπηρεσίες Internet O Παγκόσµιος Ιστός (World Wide Web) ΜηχανέςΑναζήτησηςστοWeb Ηλεκτρονική Αλληλογραφία (E-mail) Υπηρεσία FTP (File Transfer Protocol) Μηχανές Αναζήτησης FTP Οµάδες Συζήτησης (Newsgroups - Usenet) Υπηρεσία Chat (IRC Internet Relay Chat) Ανταλλαγή Αρχείων P2P (Peer To Peer File Sharing)
ικτυακές Εφαρµογές και Πρωτόκολλα Επιπέδου Εφαρµογής 3 ικτυακές Εφαρµογές: Αποτελούνται από 2 τµήµατα λογισµικού Το τµήµαλογισµικού - Πελάτης (Client software) Το τµήµαλογισµικού - Εξυπηρετητής (Server software) Πρωτόκολλα Επιπέδου Εφαρµογής: «Θέτουν» τους κανόνες βάσει τωνοποίωνεπικοινωνούν µεταξύ τους τα τµήµατα λογισµικού µιας δικτυακής εφαρµογής. Παράδειγµα: Η Υπηρεσία Web Λογισµικό Πελάτης: Browser (Internet Explorer, Netscape,..) Λογισµικό Εξυπηρετητής: Web server (Apache, IIS,..) Πρωτόκολλο Επ. Εφαρµογής: HTTP (Hypertext Transfer Protocol) 5 ΟΠαγκόσµιος Ιστός (World Wide Web) Το WWW αποτελεί ένα ισχυρό και εύχρηστο µέσο για την προσπέλαση, αναζήτηση και ανεύρεση πληροφοριών στο Internet. Οι πληροφορίες είναι οργανωµένες σε ηλεκτρονικές σελίδες που ονοµάζονται Web σελίδες (Ιστοσελίδες). HTML (Hypertext Markup Language): Γλώσσα Συγγραφής Ιστοσελίδων Οι web σελίδες συνδέονται µεταξύ τους µε Υπερσυνδέσµους (yperlinks). Μια συλλογή Web σελίδων που βρίσκεται αποθηκευµένη σε έναν host του Internet και διατίθεται δηµόσια ονοµάζεται ικτυακός Τόπος (Web site).
6 8 ιευθύνσεις WWW http:// www.ionio.gr /tab/ proffessors.htm protocol Server Domain Name folder document Το URL (Uniform Resource Locator) είναι ο καθιερωµένος τρόπος προσδιορισµού των πληροφοριών στο δίκτυο, καιαποτελείτηβάση της ικανότητας του WWW να συνδέει αρχεία τα οποία βρίσκονται οπουδήποτε στο δίκτυο. "Λέει" στον browser µε ποιο τρόπο να έχει πρόσβαση σε µία πηγή και πού να τη βρει. Μπορεί να παραπέµπει σε σελίδες HTML, εικόνες, µουσική, video,..
9 Επικοινωνία server και client µέσω του HTTP Αναζήτηση στο Web 11
17 Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας Η Ηλεκτρονική Αλληλογραφία (E-mail) προσφέρει έναν ασύγχρονο τρόπο επικοινωνίας µεταξύ χρηστών του Internet. Η υπηρεσία Ηλ. Αλληλογραφίας αποτελείται από 3 τµήµατα: Προγράµµατα-Πελάτες (user agents), Προγράµµατα Εξυπηρετητές (mail servers), το πρωτόκολλο SMTP Τα µηνύµατα του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου διακινούνται στο σύµφωνα µετοπρωτόκολλο SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). Το πρωτόκολλο αυτό (Επίπεδο Εφαρµογής) στηρίζεται στην αρχιτεκτονική client-server και έχει σχεδιαστεί µε την προϋπόθεση ότι κάθε υπολογιστής του ιαδικτύου είναι διαθέσιµος να δέχεται µηνύµατα ανά πάσα στιγµή. 18 Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας
20 ιευθύνσεις Ηλεκτρονικής Αλληλογραφίας Κάθε χρήστης του Internet έχει τη δική του διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (E-mail address). emagos @ kerkyra.ionio.gr Username Mail server Μία διεύθυνση αποτελείται από το όνοµα του χρήστη (username) και τη διεύθυνση του mail server του χρήστη. Χάρη στην υπηρεσία DNS, το πρώτο συνθετικό της διεύθυνσης του mail server µπορεί να παραληφθεί (π.χ. emagos@ionio.gr) Πρωτόκολλα ιαχείρισης Ηλ. Αλληλογραφίας 21 Πώς µπορεί ο παραλήπτης να παραλάβει την αλληλογραφία του; εν µπορεί να χρησιµοποιηθεί το SMTP (πρωτόκολλο push!!!) Λύση α) Απευθείας σύνδεση στον mail server και διαχείριση της αλληλογραφίας µας τοπικά (π.χ. µέσω HTTP: Web mail Hotmail, Yahoo, κ.λ.π) Λύση β) Χρήση ενός προγράµµατος-πελάτη για τη µεταφορά της αλληλογραφίας από τον mail server στον υπολογιστή µας, µέσω του πρωτοκόλλου POP3 (ή, του IMAP4)
25 Οµάδες Συζητήσεων Οι Οµάδες Συζητήσεων newsgroups (ή usenet newsgroups) είναι παγκόσµιοι ηλεκτρονικοί πίνακες ανακοινώσεων εκάδες χιλιάδες Οµάδες Συζητήσεων ήθέµατα (topics) Εκατοντάδες χιλιάδες Συζητήσεις ανά θέµα Εκατοντάδες Άρθρα (articles) ανά συζήτηση. Κάθε χρήστης µπορεί να στείλει σε κάποιο newsgroup το µήνυµά του - άρθρο. Οι άλλοι χρήστες µπορούν να διαβάσουν το άρθρο του και, αν επιθυµούν, να απαντήσουν σε αυτό (γίνεται δηλαδή µια συζήτηση). Οι απαντήσεις στέλνονται και αυτές στο newsgroup, ώστε να µπορούν και αυτές µε τη σειρά τους να διαβαστούν από όλους τους υπόλοιπους χρήστες 26 Οµάδες Συζητήσεων Υπάρχουν χιλιάδες newsgroups, σε καθένα από τα οποία συζητείται ένα διαφορετικό θέµα. Για να εντοπίσει κανείςπιο εύκολα αυτό που τον ενδιαφέρει, τα newsgroups είναι θεµατικά ταξινοµηµένα σε µεγάλες κατηγορίες, τις ιεραρχίες. Ιεραρχίες α επιπέδου: π.χ. comp.* (θέµατα υπολογιστών ή computer topics), misc.* (διάφορα ή miscellaneous), news.* (θέµατα που σχετίζονται µε τη λειτουργία των newsgroups), rec.* (χόµπι ή recreation),κ.λ.π Μετά την τελεία που διακρίνεται δεξιά της συντόµευσης, ακολουθούν υπο-ιεραρχίες ώστε τα θέµατα να εξειδικεύονται ιεραρχικά όσο προχωράµε προςταδεξιά. Π.χ rec.arts.* Μπορεί να υπάρχουν 4 έως 5 έπίπεδα ιεραρχιών, µέχρι να φθάσουµε στο πλήρες όνοµα µιας οµάδας συζήτησης: π.χ. grk.comp.mac.talk
27 Οµάδες Συζητήσεων Κάθε χρήστης µπορεί ελεύθερα να παρακολουθεί ή και να συµµετέχει στις συζητήσεις οποιωνδήποτε newsgroups, αρκεί να έχει πρόσβαση σε ένα news server. Οι news servers είναι κεντρικοί υπολογιστές, στους οποίους είναι αποθηκευµένα όλα τα άρθρα που έχουν σταλθεί στα διάφορα newsgroups τις τελευταίες ηµέρες, από χρήστες που µπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε στον κόσµο. Το δίκτυο USENET Εκτός από το λογισµικό που τρέχει στον κεντρικό εξυπηρέτη των ειδήσεων (news server), οκάθεχρήστηςγιαναδειτανέαθα πρέπει να έχει ένα πρόγραµµα ανάγνωσης νέων (newsreader). Outlook Express, Internet Exlorer, Agent. 29 Η Υπηρεσία IRC (Internet Relay Chat) Το IRC (Internet Relay Chat) προσφέρει επικοινωνία, σε πραγµατικό χρόνο, µεταξύ χρηστών που είναι συνδεδεµένοι στο Internet. Αρχιτεκτονική: Το IRC υλοποιείται ως ένα σύνολο από ανεξάρτητα δίκτυα από IRC servers που συνδέονται µεταξύ τους µε συνδέσεις υψηλής ταχύτητας. ίκτυα: GrNet, Dalnet, Undernet, Efnet, Οι χρήστες συνδέονται στο δίκτυο I.R.C. της επιλογής τους, χρησιµοποιώντας ένα κατάλληλο πρόγραµµα client (π.χ. mirc).
30 Χαρακτηριστικά της Υπηρεσίας IRC Υπάρχουν Rooms (δωµάτια) συνοµιλίας, που ονοµάζονται channels (κανάλια). Τα κανάλια συµβολίζονται µε τοσύµβολο # δίπλα στο όνοµά τους. Κάθε χρήστης που µπαίνει στο IRC χρησιµοποιεί ένα µοναδικό nickname (ψευδώνυµο) µε το οποίο τον αναγνωρίζουν οι υπόλοιποι. εν επιτρέπεται δύο άτοµαναέχουντοίδιοnickname την ίδια στιγµή. Στο κάθε κανάλι ο χρήστης µπορεί να συνοµιλήσει είτε δηµόσια (public), είτε ιδιωτικά (private) µε κάποιονάλλοχρήστη. Αρχιτεκτονική ικτύων IRC 31
Το ίκτυο GrNet 33 Servers του ικτύου Grnet 34
Υπηρεσίες Ανταλλαγής Αρχείων P2P Αρχιτεκτονική Α 35 «Τύπου» Napster Υπηρεσίες Ανταλλαγής Αρχείων P2P - Αρχιτεκτονική B 37 «Τύπου» Kazaa
Υπηρεσίες Ανταλλαγής Αρχείων P2P - Αρχιτεκτονική Γ 39 «Τύπου» Gnutella 41 Σύνδεσµοι http://www.noc.uom.gr/edu_mat/usenet/instruct.html (Υπηρεσίες του Internet) www.irc.gr (Περί του ικτύου GrNet) http://www.irchelp.org/ (Πληροφορίες για την Υπηρεσία IRC και τα ίκτυα IRC)