Expert magazine ημερομηνίας 24.12.12 Η Κύπρος εμπνέει εμπιστοσύνη ----------------------------------------- Από το 2013 η Κύπρος θα αφαιρεθεί από την μαύρη λίστα των υπεράκτιων ζωνών που τηρείται από τις φορολογικές αρχές της Ρωσίας. Η Κύπρος μπορεί να συνεχίσει να εξυπηρετεί αποτελεσματικά, ως παγκόσμιο χρηματοοικονομικό κέντρο, πιστεύει ο Ανδρέας Νεοκλέους, ιδρυτής και επικεφαλής της ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ & ΣΙΑ ΔΕΠΕ της μεγαλύτερης Κυπριακής δικηγορικής εταιρείας. Η Κύπρος είναι απο τους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στην Ρωσία. Οι αριθμοί δείχνουν ότι μέσω των Κυπριακών υπεράκτιων εταιριών επενδυθήκαν στην Ρωσία πάνω από 78 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και είναι πολύ πιο μπροστά από την Ολλανδία (49 δισ. δολάρια) και το Λουξεμβούργο (37 δισ. δολάρια). Αυτό σημαίνει ότι η Κύπρος έχει το προβάδισμα στον ανεπίσημο αγώνα μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών. «Είμαι περήφανος που η εταιρεία μου έχει παίξει ηγετικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, και αναγνωρίστηκε ως ιδρυτής της επιχειρηματικής συνεργασίας και φιλίας μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας», εξομολογείται σχετικά με τα πιο πάνω, ο γνωστός Κύπριος δικηγόρος κ.ανδρέας Νεοκλέους. Ο κ. Ανδρέας Νεοκλέους άνοιξε το γραφείο του στην Μόσχα στις αρχές της οικονομικής μεταρρύθμισης στην Ρωσία, το 1990. Τότε, μετά από πρόσκληση μίας από τις Ρωσικές εταιρείες εξαγωγής πετρελαίου, ο κ. Ανδρέας Νεοκλέους οργάνωσε σειρά επιχειρηματικών αποστολών και σεμιναρίων στην Μόσχα και σε άλλες πόλεις της Ρωσίας με τελικό στόχο την προαγωγή προσέλκυσης επενδύσεων στην χώρα μας. Και τώρα είναι περήφανος για την συμμετοχή του στην ανάπτυξη του Ρωσικού επιχειρηματικού συστήματος. «Τότε οι Ρώσοι δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις επιχειρήσεις, ενώ τώρα μας κάνουν μαθήματα επιχειρηματικών δεξιοτήτων, και επομένως βλέπω την συνεργασία μας με μεγάλη αισιοδοξία». «Αυτό που θα αναμένω να αλλάξει είναι η περαιτέρω αποτελεσματικότητα λειτουργίας της Κύπρου ως διεθνούς χρηματοοικονομικού κέντρου το οποίο θα βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη και της Ρωσικής οικονομίας», προσθέτει ο κ.ανδρέας Νεοκλέους. - Το θέμα των υπεράκτιων εταιριών συζητείται και πάλι τώρα τελευταίως. Η αρνητική τους φήμη οφείλεται λόγω της σύνδεσης που γίνεται με την έννοια «φοροδιαφυγή». Αυτή τη στιγμή πολλές χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας λαμβάνουν μέτρα σχετικά με εξάλειψη των υπεράκτιων σχημάτων από τις οικονομίες τους. Τι σημαίνει αυτό για την Κύπρο και την δικηγορική σας εταιρεία; Πιστεύω, ότι οι υπεράκτιες εταιρίες δεν θα εξαλειφθούν. Οι τελευταίες πιέσεις για ακύρωση του υπεράκτιου συστήματος είναι μια απλή αντίδραση προς τη μείωση των φορολογικών εισπράξεων από το κράτος μετά την τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση. Υποκύπτοντας σ ένα κύμα λαϊκισμού, κάποιοι δυτικοί πολιτικοί ηγέτες προσπαθούν στα μάτια της κοινωνίας να σβήσουν την γραμμή μεταξύ φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής. Προσπαθούν να παρουσιάσουν και να εξομοιώσουν διεθνή χρηματοοικονομικά κέντρα, ως να είναι καταφύγια για τους φοροφυγάδες και για εκείνους που ξεπλένουν παράνομα χρήματα. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Πολλές εταιρείες του δυτικού κόσμου χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες των 1
υπεράκτιων ζωνών, μεταξύ των οποίων εταιρείες όπως η Amazon, η Apple, η Google, η Starbucks, η Vodafone και άλλες. Και ξέρετε γιατί; Η εξοικονόμηση μέσω της μείωσης της φορολογούμενης βάσης δεν είναι ο κύριος λόγος για τη χρήση των υπεράκτιων ζωνών. Υπεράκτιες εταιρείες συμαίνει πρώτα απ όλα γρήγορη λήψη αποφάσεων και ευελιξία των επιχειρήσεων. Πολύ συχνά τα διεθνή χρηματοοικονομικά κέντρα, όπως η Κύπρος χρησιμοποιούνται προκειμένου να αποφευχθούν χρονοβόρες και πολύπλοκες εταιρικές διαδικασίες. Πολλές μεγάλες διεθνείς εταιρείες επιλέγουν αυτό το δρόμο, μόνο και μόνο επειδή πρέπει να κλείσουν γρήγορα μια συμφωνία, πριν από τους ανταγωνιστές τους. Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι επενδυτές χρησιμοποιούν τα διεθνή χρηματοοικονομικά κέντρα είναι η ευελιξία εφαρμογής του νόμου, η οποία απαιτείται από μια επιχειρηματική συμφωνία ή είναι αναγκαία για την εγκατάσταση ενός κύκλου εργασιών. Συχνά, οι επενδυτές δεν είναι εξοικειωμένοι με το νομικό σύστημα και τους θεσμούς στη χώρα που επενδύουν, ή απλά δεν τους εμπιστεύονται. Οι επενδυτές προτιμούν να εργαστούν μέσω μιας ενδιάμεσης χώρας, με το νομικό σύστημα της οποίας είναι εξοικειωμένοι και την εμπιστεύονται. Σαν παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε τις χώρες, οι οποίες χρησιμοποιούν το αγγλικό νομικό σύστημα στις συναλλαγές τους. Αυτές είναι οι τάσεις που επικρατούν σε όλο τον κόσμο. Οι περισσότερες δυτικές επενδύσεις στην Κίνα γίνονται μέσω του Χονγκ Κονγκ, στη Νότιοανατολική Ασία μέσω της Σιγκαπούρης. Οι δυτικοί επενδυτές είναι πολύ συντηρητικοί και οι δοκιμασμένες δικαιοδοσίες τους εμπνέουν ασφάλεια. Παρεμπιπτόντως κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, από τότε που το Χονγκ Κονγκ, απέκτησε τη φήμη ότι είναι πιο "κινέζικο", οι επενδυτές απευθύνονται πλέον συχνότερα στη Σιγκαπούρη. Όταν πρόκειται για επενδύσεις στη Ρωσία, η Κύπρος, σαν Διεθνές Κέντρο Επενδύσεων, είναι μια φυσική επιλογή. Είναι η πιο σεβαστή δικαιοδοσία με άψογη φήμη, όπου επενδυτές από την Δύση και την Ρωσία αισθάνονται πιο άνετα. - Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θεωρεί ότι η κυβέρνησή μας θα πρέπει να επιδιώξει την περαιτέρω διαφάνεια των υπεράκτιων εταιρειών, την αποκάλυψη φορολογικών πληροφοριών, όπως κάνουν πολλές άλλες χώρες, και να υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες στον τομέα αυτό. Κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσαν να υπάρχουν τέτοιες σχέσεις με την Κύπρο; Η απαίτηση του Προέδρου Πούτιν σε ότι αφορά την διαθεσιμότητα των φορολογικών πληροφοριών είναι απόλυτα δίκαιη και αιτιολογημένη. Όσον αφορά ρωσικές επιχειρήσεις που εργάζονται μέσω ξένων δομών, είναι απόλυτα λογικό ότι οι ρωσικές φορολογικές αρχές θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να διασφαλίσουν το γεγονός ότι λειτουργούν σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, και δεν κρύβουν τα έσοδα τους. Πρόσφατα υπογράφτηκε συμφωνία σε ότι αφορά την αποφυγή της διπλής φορολογίας μεταξύ της Ρωσίας και της Κύπρου που περιέχει λεπτομερώς τη διαδικασία για την απόκτηση αυτών των πληροφοριών από την κυβέρνηση της Κύπρου. Η διαδικασία αυτή εξασφαλίζει μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας των εμπιστευτικών πληροφοριών, η οποία είναι πολύ σημαντική για κάθε επιχείρηση, και ταυτόχρονα αποτρέπει τη φοροδιαφυγή και άλλες μορφές παράβασης του νόμου. Ως αποτέλεσμα εισαγωγής αυτών των διαδικασιών από την 1η Ιανουαρίου 2013, η Κύπρος θα αφαιρεθεί από την μαύρη λίστα των υπεράκτιων ζωνών των ρωσικών φορολογικών αρχών. 2
Το πιο σημαντικό στοιχείο ενός διεθνούς χρηματοοικονομικού κέντρου είναι η φήμη του. Κύπρος διεξάγει επιχειρηματικές δραστηριότητες με όλες τις χώρες του κόσμου, και δεν είναι προς το συμφέρον μας να θεωρείται απο τον κόσμο ως συνένοχος σε ότι αφορά τους φοροφυγάδες και τις εγκληματικές δραστηριότητες. Από την αρχή η κυβέρνηση μας είχε πάντα ως στόχο να εμποδίζει την δραστηριότητα των ανέντιμων επιχειρήσεων στην Κύπρο. Για πολλά χρόνια συνεργαζόμουν με κορυφαίες ρωσικές εταιρείες ως μέλος του Συνδέσμου των Ρώσων Επιχειρηματιών στην Κύπρο, προκειμένου να καθοριστούν οι υψηλότερες προδιαγραφές σχετικά με τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου μπορώ μόνο να χειροκροτήσω τα μέτρα που λαμβάνονται από τον Πρόεδρο Πούτιν σχετικά με την εξάλειψη της διαφθοράς και την αύξηση του επιπέδου της διαφάνειας. - Και τι κάνει την Κύπρο καλύτερη από άλλες υπεράκτιες ζώνες; Η Κύπρος είναι πιο ανταγωνιστική λόγω των θερμών σχέσεων μεταξύ Ρώσων και Κυπρίων, οι ρίζες των οποίων είναι τοποθετημένες βαθιά στην ιστορία μας, και ξεκινούν από την εποχή του Βυζαντίου. Και οι δύο χώρες έχουν κοινή ορθόδοξη πολιτιστική κληρονομιά. Και οι δύο χώρες βρίσκονται κοντά γεωγραφικά και έχουν δημιουργήσει πολύ καλή αεροπορική σύνδεση. Περισσότεροι από 50.000 Ρώσοι διαμένουν στην Κύπρο και νιώθουν εδώ σαν στο σπίτι τους. Πολλοί Κύπριοι έχουν λάβει ποιοτική ανώτατη εκπαίδευση στη Ρωσία. Η Κύπρος είναι επίσης αρκετά ελκυστική για τις ρωσικές εταιρείες, που αναζητούν πρόσθετη χρηματοδότηση ή για εκείνους που ενδιαφέρονται για μια έξοδο στις διεθνείς αγορές μέσω εγγραφής και διάθεσης των μετοχών τους σε διεθνή χρηματιστήρια. Παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια, οι επενδυτές προτιμούν να δουν μια προσφορά μιας εταιρείας που έχει έδρα σε μια χώρα με την οποία είναι εξοικειωμένοι, όπως είναι η Κύπρος. Ξέρετε ότι εγώ κάποτε πήρα μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα και την αντιβρετανική αντίσταση, και ως αποτέλεσμα, συνελήφθηκα και φυλακίσθηκα από το 1956 έως το 1959, σε σχέση με την εμπλοκή μου σ αυτό το κίνημα. Παρ όλα αυτά μπορώ να παραδεχτώ ότι ένα από τα πλεονεκτήματα που οι Κύπριοι έχουν υιοθετήσει από τους Βρετανούς κατά την διάρκεια της αποικιοκρατίας είναι το νομικό τους σύστημα που βασίζεται στο κοινοδίκαιο. Περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε χώρες όπου εφαρμόζεται παρόμοια νομοθεσία. Το κοινοδίκαιο περιέχει πολλούς κανόνες σχετικά με το διεθνές εμπόριο και τις χρηματοδοτήσεις. Η Ρωσία, όπως και η ηπειρωτική Ευρώπη, και το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου, χρησιμοποιεί το ηπειρωτικό σύστημα δικαίου και παρά το γεγονός ότι η αντίθεση μεταξύ του κοινοδικαίου και του ηπειρωτικού δικαίου γίνεται ολοένα και πιο δυσδιάκριτη, με την αυξανόμενη σημασία της νομολογίας σε χώρες του ηπειρωτικού δικαίου και την αύξηση της επιρροής των νομικών κωδίκων σε χώρες του κονοδικαίου, οι επενδυτές αισθάνονται περισσότερη ασφάλεια σε δικαιοδοσίες που εφαρμόζεται το κοινοδίκαιο. Είναι αξιοθαύμαστα τα επιτεύγματα της Ρωσίας στη δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την υποστήριξη της μετάβασης από την προγραμματισμένη οικονομία στην οικονομία της αγοράς, αλλά θα χρειαστεί αναγκαστικά πολύς ακόμη χρόνος για να προσαρμοστούν όλα και όλοι στη νέα τάξη πραγμάτων. Επομένως δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι πολλές ρωσικές εταιρείες είναι δομημένες με Κυπριακές ιθύνουσες εταιρείες που ρυθμίζονται από το σύστημα του κοινοδικαίου. Συχνά, σε 3
τέτοιες περιπτώσεις συνάπτεται μια συμφωνία μεταξύ των μετόχων, η οποία διέπει τη σχέση τους. Και όταν προκύπτουν διαφορές, κάτι που συμβαίνει από καιρό σε καιρό, προσφεύγουν στα δικαστήρια της Κύπρου για την επίλυση των διαφορών τους προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη. Εξ όσων γνωρίζουμε, η εταιρεία σας είχε εμπλακεί σε παρόμοια εταιρική διαφορά. Η μία πλευρά της εταιρικής σύγκρουσης, σχετικά με την εταιρεία «Ροσίνκα», εξέφρασε ακόμη και κατηγορίες που απευθύνονταν εναντίον σας, όπως ότι «κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί Κύπριους». Δώστε τα σχόλια σας σχετικά με τα πιο πάνω σάς παρακαλώ. Λόγω του γεγονότος ότι κάποιες αγωγές σχετικά με το θέμα αυτό, εκκρεμούν στα δικαστήρια, ελπίζω να είναι κατανοητό ότι θα πρέπει να σεβαστώ τα δικαστήρια και να μην αποκαλύψω πολλές λεπτομέρειες. Σε αντίθεση με τους αντιπάλους μας, οι οποίοι προσπάθησαν να αμαυρώσουν το όνομα μας και να μας εμποδίσουν να εκτελέσουμε τα καθήκοντα μας, εμείς προτιμούμε να τους αντιμετωπίσουμε στο δικαστήριο. Αλλά με λίγα λόγια, για να εξηγηθώ, θα περιγράψω την κατάσταση. Πρόκειται για κληρονομικές διαφορές μεταξύ των συγγενών του αποθανόντος Ολέγκ Ζαχάροφ, ιδρυτή της οικοδομικής εταιρείας ανάπτυξης «Ροσίνκα». Από τη μία πλευρά, οι γιοι του αποθανόντος κ. Ζαχάροφ, και από την άλλη η ανήλικη κόρη του από το δεύτερο γάμο του. Κάτω από την επίδραση του και σε συμπαιγνία με τον δικηγόρο της Μόσχας κ.ιγκόρ Ζιγκατσέβ, οι δύο αδελφοί αποφάσισαν να σφετερισθούν ένα τεράστιο ποσό των χρημάτων και της περιουσίας του πατέρα τους, στερώντας έτσι από την μικρότερη κόρη του Ζαχάροφ τα δικαιώματα ιδιοκτησίας της. Ο μόνος λόγος που η εταιρεία μου έχει εμπλακεί σε αυτή τη διαμάχη είναι ότι έχει διοριστεί ως επίτροπος του εμπιστεύματος του αποθανόντα. Είναι ακριβώς γι αυτό που πρέπει να κάνουμε τα πάντα για την ορθή εκτέλεση της τελευταίας βούλησης του κ. Ζαχάροφ σχετικά με την διάθεση της περιουσίας του. Ο ρόλος μας σε αυτή την περίπτωση, θυμίζει περισσότερο τον ρόλο ενός διαιτητή σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, έναν αγώνα μεταξύ δύο ομάδων. Εν τω μεταξύ ο κ. Ζιγκατσέβ διοργάνωσε και ενορχήστρωσε μαύρη προπαγάνδα, με την ελπίδα να μας εμποδίσει στην εκτέλεση των καθηκόντων μας και προσπάθησε να μας παρουσιάσει ως ένα εταιρικό επιδρομέα που επιδιώκει να εκμεταλλευτεί την ιδιοκτησία άλλων ανθρώπων. Αντίθετα, το μόνο μας ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι να παρασχεθεί μια νόμιμη πρόσβαση στην ιδιοκτησία του αποβιώσαντος Ζαχάροφ για όλους τους δικαιούχους, τους γιους και την κόρη του. Ήμασταν αναγκασμένοι να προσφύγουμε στα δικαστήρια, διότι, παρά το γεγονός ότι οι αδελφοί παραδέχθηκαν γραπτώς, τον σφετερισμό των περιουσιακών στοιχείων, έχουν απορρίψει τις προτάσεις μας για μια διευθέτηση στο δικαστήριο, κατά πάσα πιθανότητα με τη συμβουλή του διεφθαρμένου δικηγόρου τους, του οποίου οι εναντίον μας κατηγορίες κορυφώνονταν, όσο αυξανόταν η αβεβαιότητα για την νίκη του. Ως αποτέλεσμα, άρχισαν να χύνουν τόνους φανταστικών πληροφοριών και λάσπης και με παρουσίαζαν ως να είμαι ο Δρ. Evil, ο άνθρωπος που ελέγχει την εταιρεία ρωσικών πυρηνικών και την ίδια στιγμή ένας πράκτορας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Μετά από τις τραγικές πλημμύρες που σημειώθηκαν στην Κριμαία, τον Ιούλιο, με παρουσίασαν και ως τον άνθρωπο που προκάλεσε τις πλήμμυρες αυτές. Αλλά αυτά είναι καθαρές ανοησίες! 4
Αισθάνομαι ότι έχω δίκαιο και δεν θα τα παρατήσω, και είμαι βέβαιος ότι η ήττα στο δικαστήριο για τους αντιπάλους μας είναι αναπόφευκτη. Παρά ταύτα πιστεύω ότι ακόμη υπάρχει έδαφος για αμοιβαία διευθέτηση και συμβιβασμό μεταξύ των δικαιούχων. Εκμεταλλευόμενος αυτή την ευκαιρία, θα ήθελα να καλέσω τους δύο αδελφούς και την μικρότερη αδελφή τους, να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δικηγόρους τους (εξαιρουμένου του Ίγκορ Ζιγκατσέβ και της ομάδας του) και με τη δική μας συμμετοχή να καταλήξουμε σε νόμιμη και δίκαιη συμφωνία σε αυτή την υπόθεση με φιλικό τρόπο. Αν μια τέτοια συνάντηση πραγματοποιηθεί, είμαι πολύ σίγουρος ότι θα πετύχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα. - Είναι πράγματι σκανδαλώδης ιστορία. Είναι φυσικό λοιπόν να μιλήσουμε για το ζήτημα ασφάλειας, της ασφάλειας των περιουσιακών στοιχείων που τυγχάνουν διαχείρισης μέσω κυπριακών εταιρειών εμπιστευμάτων; - Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους ο κ. Ζαχάροφ, ιδρυτής της «Ροσίνκα», αποφάσισε να τοποθετήσει τα περιουσιακά στοιχεία του σε εμπίστευμα στην Κύπρο, ήταν γιατί πίστευε σε μια ισχυρή νομική προστασία αυτών των εμπιστευμάτων στη χώρα μας. Οι διαφορές μεταξύ των ιδιοκτητών της «Ροσίνκα» δεν προέκυψαν επειδή στην Κύπρο υπήρχαν κενά στη νομική ρύθμιση των εμπιστευμάτων, αλλά επειδή μια συγκεκριμένη ομάδα ήταν σε θέση να παραπλανήσει τις δημόσιες αρχές, με βάση πλαστά έγγραφα. Οι δράσεις που έχουμε αναλάβει στην υπόθεση «Ροσίνκα» για την προστασία των δικαιωμάτων των δικαιούχων, αποτελούν, πιστεύω, εύγλωττη μαρτυρία για την επαρκή νομική προστασία των εμπιστευμάτων στην Κύπρο. Επιπλέον, φέτος το δίκαιο των διεθνών εμπιστευμάτων έχει αναβαθμιστεί στην Κύπρο και έχει εισαχθεί προηγμένο κανονιστικό πλαίσιο. Έτσι, δεν είναι υπερβολή όταν λέω ότι η Κύπρος είναι σήμερα μια από τις καλύτερες δικαιοδοσίες εμπιστευμάτων στον κόσμο, όσον αφορά τόσο την ασφάλεια όσο και την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα την οποία παρέχει. 5