17Σε συνεργασία με την Πανεπιστημιακή

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΑΣ 17Σε συνεργασία με την Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ & ΤΡΑΧΗΛΟΥ 10.11.12.13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΑSTIR-EGNATIA ALEXANDROUPOLIS ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Το φωτογραφικό υλικό αποτελεί ευγενική παραχώρηση της ιστοσελίδας www.oldalexandroupoli.gr

2 Αγαπητοί Συνάδελφοι, Το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου σας καλωσορίζει στο 17 ο Πανελλήνιο Συνέδριο που εφέτος διεξάγεται 10-13 Οκτωβρίου 2013 στην όμορφη Αλεξανδρούπολη σε συνεργασία με την Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Στο Συνέδριο θα αναπτυχθούν όλες οι νέες εξελίξεις στην Ωτορινολαρυγγολογία από επιφανείς Έλληνες και ξένους προσκεκλλημένους ομιλητές με διαλέξεις, στρογγύλες τράπεζες, κλινικά φροντιστήρια και πρακτική εξάσκηση σε όλα τα αντικείμενα της ειδικότητας. Στο ετήσιο Συνέδριο της ειδικότητάς μας στην Αλεξανδρούπολη θα είμαστε όλοι μαζί νοσοκομειακοί, πανεπιστημιακοί, κλινικοί, ερευνητές, συνάδελφοι των ασφαλιστικών ταμείων και ιδιώτες από όλη τη χώρα για να ανταλλάξουμε απόψεις και να χαρούμε τις ομορφιές που απλόχερα προσφέρει η πόλη αλλά και ο νομός. Με φιλικούς χαιρετισμούς Βασίλειος Δανιηλίδης Πρόεδρος της Πανελλήνιας Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου

3 Οργανωτική Επιτροπή Πανελλήνια Εταιρεία Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γεν. Γραμματέας: Ειδ. Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Site www.orl2013.gr Β. Δανιηλίδης Ι. Ξενέλης I. Γιωτάκης Σ. Τριαρίδης Τ. Τερζής Δ. Γκέλης Ε. Γκόλας Ν. Μαρουδιάς Χ. Σκουλάκης Πανελλήνια Εταιρεία Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου Βελεστίνου 11, 11523 Αθήνα Τ. 210 6435141, F. 210 6435141 E. info@hellasorl.gr, W. www.hellasorl.gr Congress & Exhibition Organizer Αγίου Κωνσταντίνου 40, 151 24 Μαρούσι Τ. 210 6107213, F. 210 6107864 E. info@themateam.gr, W. www.themateam.gr ΠΡΟΣΚΕΚΛΛΗΜΕΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ Alexiou Christoph Germany Bachert Claus Belgium Banchev Rumen Bulgaria Davies Elgan USA Heppt Werner Germany Hosemann Werner Germany Jovic Rajko Serbia Kountakis Stilianos USA Milisavljevic Dusan Serbia z Ferhan Turkey Sarafoleanu Codrut Romania Skarzynski Henryk Poland Spremo Slobodan Bosnia and Herzegovina Stankovic Milan Serbia Uzun Cem Turkey Van Cauwenberge Paul Belgium Vitcheva Dilyana Bulgaria Wang Xiang Dong China

4 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΜΠΤΗ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Α ΑΙΘΟΥΣΑ Β ΑΙΘΟΥΣΑ Γ ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Α ΑΙΘΟΥΣΑ Β ΑΙΘΟΥΣΑ Γ 08.00-09.00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 1 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 2 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 3 09.00-10.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 5 ΤΡΑΠΕΖΑ 6 10.30-11.30 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 3 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 4 11.30-12.00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 12.00-13.00 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 5 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 6 13.00-14.00 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 5 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 8 14.00-15.00 ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΕΓΓΡΑΦΕΣ 15.00-16.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 1 ΤΡΑΠΕΖΑ 2 16.30-17.30 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 1 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 2 17.30-19.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 3 ΤΡΑΠΕΖΑ 4 14.00-16.30 ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ 16.30-18.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 7 ΤΡΑΠΕΖΑ 8 18.00-18.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 18.30-19.30 (2) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΞΕΝΩΝ 2 19.30-21.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 9 ΤΡΑΠΕΖΑ 10 19.00-19.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 19.30-20.00 (1) ΔΙΑΛΕΞΗ ΞΕΝΟΥ 1 20.00-20.30 ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ 20.30 ΔΕΞΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΧΗΣ

5 ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Α ΑΙΘΟΥΣΑ Β ΑΙΘΟΥΣΑ Γ ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ Α ΑΙΘΟΥΣΑ Β ΑΙΘΟΥΣΑ Γ 08.00-09.00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 4 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 5 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 6 09.00-10.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 11 ΤΡΑΠΕΖΑ 12 10.30-11.30 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 9 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 10 11.30-12.00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 12.00-13.00 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΞΕΝΩΝ 2 08.00-09.00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 7 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 9 09.00-10.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 17 ΤΡΑΠΕΖΑ 18 10.30-11.00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 11.00-12.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 19 ΤΡΑΠΕΖΑ 20 12.30 ΛΗΞΗ 13.00-14.00 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 11 (3) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 12 14.00-14.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 14.30-16.30 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ 16.30-18.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 13 ΤΡΑΠΕΖΑ 14 18.00-18.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ 18.30-19.30 (2) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΞΕΝΩΝ 2 19.30-21.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 15 ΤΡΑΠΕΖΑ 16

6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τόπος & ημερομηνίες διεξαγωγής του Συνεδρίου Το 17 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωτορινολαρυγγολογίας Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου θα διεξαχθεί από 10 έως 13 Οκτωβρίου 2013 στην Αλεξανδρούπολη στο ξενοδοχείο Astir-Egnatia. Έκθεση Καθ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου θα λειτουργεί έκθεση φαρμακευτικών προϊόντων και Ιατρικού εξοπλισμού. Μοριοδότηση Αναμένεται μοριοδότηση από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο. Γλώσσα Συνεδρίου H επίσημη γλώσσα του Συνεδρίου είναι η Ελληνική. Γραμματεία THEMA team CONGRESS & EXHIBITION ORGANIZER L.T.D. Αγ. Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι 15124 (Εμπορικό Κέντρο «ΑΙΘΡΙΟ» 1ος Όροφος - Γραφείο Α50-52) Τ. 210 6107213 - F. 210 6107864 E. info@themateam.gr, W. themateam.gr Δικαίωμα Συμμετοχής Ειδικοί ΩΡΛ 200,00 Ειδικευόμενοι ΩΡΛ 100,00 Ειδικοί άλλων ειδικοτήτων 150,00 Φοιτητές ΔΩΡΕΑΝ Φροντιστηριακά Σεμινάρια Χειρουργικής ανατομικής ρινός - παραρρινίων κόλπων 10,00 Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως (ΚΠΙΘ) 10,00 Αιθουσαία αποκατάσταση 10,00 ΩΡΛ αλλεργίας 10,00 Σε περίπτωση έκδοσης τιμολογίου, η εγγραφή επιβαρύνεται με ΦΠΑ 23%.

7 Το κόστος εγγραφής περιλαμβάνει: Παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου Πιστοποιητικό παρακολούθησης Επίσκεψη στον εκθεσιακό χώρο Συνεδριακό υλικό Συμμετοχή στην Τελετή Έναρξης και τη Δεξίωση Υποδοχής Καφέ στα επίσημα διαλείμματα του Συνεδρίου Η εγγραφή για τους φοιτητές περιλαμβάνει: Παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου Πιστοποιητικό παρακολούθησης Συνοπτικό πρόγραμμα Επίσκεψη στον εκθεσιακό χώρο ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Σύμφωνα με την τελευταία εγκύκλιο του ΕΟΦ με Αριθ. Πρ. 81867/19.14.2013 ο Σύνεδρος θα μπορεί να παραλάβει το πιστοποιητικό παρακολούθησης όταν τελειώσει το συνέδριο και θα πρέπει να έχει συμπληρώσει ποσοστό 60% επί των συνολικών ωρών του προγράμματος. Για το σκοπό αυτό ο διοργανωτής της εκδήλωσης/συνεδρίου διαθέτει ηλεκτρονικούς υπολογιστές καταλόγους με ονόματα και barcodes για κάθε σύνεδρο και στην είσοδο κάθε αίθουσας υπάρχει scanner που σκανάρει την κάρτα. Αν υπάρχουν και CMEs τότε αυτά πιστώνονται στον σύνεδρο αναλόγως. Διαμονή Για κρατήσεις δωματίων μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Γραμματεία του Συνεδρίου: THEMA team CONGRESS & EXHIBITION ORGANIZER L.T.D Ώρες λειτουργίας της επιτόπου Γραμματείας: Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013 16:00-21:30 Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013 07:30-21:30 Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013 07:30-21:30 Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013 07:30-13:00 Οδηγίες Υποβολής Εργασιών Όλες οι περιλήψεις πρέπει να αποσταλούν στη γραμματεία του συνεδρίου ΤΗΕΜΑ Τeam στο e-mail: orl2013@themateam.gr το αργότερο μέχρι 10 Σεπτεμβρίου 2013, βάση των οδηγιών που ακολουθούν, μαζί με το συμπληρωμένο έντυπο εγγραφής και αφού έχουν καταβάλει το αντίστοιχο

8 ποσό. Οι συγγραφείς θα ειδοποιηθούν εγγράφως για την αποδοχή των εργασιών τους. Οι περιλήψεις πρέπει να είναι γραμμένες σε πρόγραμμα WORD, στα Ελληνικά ή Αγγλικά, και θα πρέπει να είναι αυστηρά έως 250 λέξεις. Μεγαλύτερες καθώς και γενικόλογες περιλήψεις θα απορρίπτονται. Είναι υποχρεωτικός ο πλήρης τίτλος της εργασίας (με κεφαλαία γράμματα), τα ονόματα όλων των συγγραφέων καθώς επίσης το όνομα και η διεύθυνση του συγγραφέα που θα παρουσιάσει την εργασία. Το όνομα του συγγραφέα που θα παρουσιάσει την εργασία πρέπει να είναι υπογραμμισμένο. Όλα τα στοιχεία συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων, του ιδρύματος και της πόλης να αναγράφονται με πεζά γράμματα. Οι εργασίες θα πρέπει να αναφέρουν τα στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα σε αριθμούς και με την εξής δομή: Α. Για τις πρωτότυπες εργασίες Εισαγωγή Σκοπός της μελέτης Υλικό και Μέθοδος Αποτελέσματα Συμπεράσματα Β. Για τα case reports Εισαγωγή Παρουσίαση περιστατικού Συμπεράσματα Παρατηρήσεις: Απαραίτητη προϋπόθεση παραλαβής της περίληψης της εργασίας αποτελεί η καταβολή του δικαιώματος συμμετοχής στο συνέδριο, τουλάχιστον του ενός εκ των συγγραφέων της εργασίας. Σε περίπτωση που η εργασία δεν γίνει αποδεκτή, επιστρέφεται το ποσό της εγγραφής.

9 Σε διάστημα πέντε (5) ημερών από την παραλαβή της εργασίας η Γραμματεία του συνεδρίου θα αποστείλει επιβεβαίωση παραλαβής στον υπεύθυνο συγγραφέα, ο οποίος με την σειρά του θα είναι υπεύθυνος για την ενημέρωση της Γραμματείας του συνεδρίου για την περίπτωση που δεν έχει παραλάβει την αντίστοιχη επιβεβαίωση. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα αποσταλούν στους υπεύθυνους συγγραφείς εντός είκοσι (20) ημερών από την λήξη της προθεσμίας υποβολής. Απόσυρση ή διόρθωση των εργασιών που έχουν υποβληθεί μπορεί να γίνει δεκτή έως τη λήξη προθεσμίας υποβολής των περιλήψεων. Μετά την ημερομηνία αυτή οι εργασίες θα δημοσιεύονται ανάλογα με την αξιολόγησή τους, στα έντυπα και την ιστοσελίδα του συνεδρίου. Περιλήψεις που υποβάλλονται με φαξ δεν θα γίνουν αποδεκτές. Περιλήψεις που υποβάλλονται μετά την λήξη της προθεσμίας υποβολής, δεν θα γίνουν αποδεκτές (εκτός εάν ανακοινωθεί επίσημα από τη Γραμματεία του συνεδρίου, παράταση της προθεσμίας υποβολής).

10 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ «Το σταυροδρόμι των λαών, των πολιτισμών και της ομορφιάς!» Αλεξανδρούπολη, μια πόλη που σου φέρνει στη μνήμη το μακρινό χθες και την ομορφιά του σήμερα. Μια πόλη «κλειδί» της Ελλάδας, είτε φεύγεις είτε έρχεσαι από ανατολή και δύση. Αλεξανδρούπολη, μια ανοιχτή αγκαλιά στραμμένη στο πέλαγος. Πόλη της παράδοσης και του νεωτερισμού, πόλη της ξεκούρασης και της διασκέδασης, πόλη της θάλασσας και του τουρισμού. Η θέση της κομβική, ενώνει Ευρώπη και Ασία, Δύση και Ανατολή και έτσι η επικοινωνία της με τον κόσμο και την υπόλοιπη Ελλάδα γίνεται με κάθε μέσο χερσαίο, θαλάσσιο και εναέριο. Πρωτεύουσα νομού Έβρου με όλες τις υπηρεσίες στη διάθεση των επισκεπτών της αλλά και το φιλόξενο πνεύμα των 60.000 κατοίκων της. Τα θαλάσσια σπορ, οι άνετες ταβέρνες, τα καφενεία και τα μπαρ κατά μήκος του μόλου του λιμανιού, τα πολυτελή ξενοδοχεία και οι πολυάριθμες δυνατότητες διασκέδασης εγγυώνται στους επισκέπτες της πόλης μια ευχάριστη ατμόσφαιρα διακοπών και μια άνετη παραμονή. Ανθρώπινη κατοίκηση παρουσιάζεται στην ευρύτερη περιοχή από τα νεολιθικά χρόνια (4500-3000 πχ). Αρκετές θέσεις γύρω από την Αλεξανδρούπολη (Μάκρη, Πόταμος, Δορίσκος, Μικρό βουνί Σαμοθράκης) δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τον τρόπο ζωής εκείνης της περιόδου. Η επόμενη περίοδος της

11 προϊστορίας, η εποχή του χαλκού (3000-1050 πχ), αντιπροσωπεύεται περιορισμένα, όχι μόνο στην περιφέρεια της Αλεξανδρούπολης αλλά γενικότερα στην Αιγιακή Θράκη (Μάκρη, Καρυώτες Σαμοθράκης και Μικρό Βουνί Σαμοθράκης). Η ζώνη της Αλεξανδρούπολης - όπως και όλη η έκταση από το Δέλτα του ποταμού Έβρου μέχρι και τη Βιστωνίδα λίμνη και με όριο προς βορρά τους πρόποδες του ορεινού όγκου της Ροδόπης - κατοικείται από τους Κίκονες. Το τέλος της εποχής του χαλκού και η πρώιμη εποχή του σιδήρου αντιπροσωπεύονται στην περιοχή με αρκετές θέσεις, (Κίρκη, Άβαντας, Ποταμός, Μάκρη, Νίψα, Κοίλα) και απαντώνται όλοι οι συνηθισμένοι τύποι μεγαλιθικών μνημείων: οχυρές ακροπόλεις, υπαίθρια ιερά για τη λατρεία του ήλιου και των άστρων, ανθρωπόμορφες βραχογραφίες. Από τον 7ο προ Χριστού αιώνα ο κυριότερος πολιτικός και οικονομικός παράγοντας του χώρου είναι η πόλη-κράτος της Σαμοθράκης. Άποικοι από τη Σαμοθράκη ιδρύουν τη Σαμοθρακική Περαία, μικρές δηλαδή πόλεις στην αντίπερα ακτή από τις εκβολές του ποταμού Έβρου έως το βουνό Ίσμαρος, για να ενισχύσουν τις εμπορικές επαφές με τη θρακική ενδοχώρα. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που καλύπτουν το διάστημα 5ος προ Χριστού αιώνας έως - 4ος μετά Χριστό αιώνας, παραδίδονται έξι πόλεις και ένα τοπωνύμιο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει τις: Μεσημβρία, Ζώνη, Σαλή και το Σέρρειον. Μεταγενέστερες πηγές συμπληρώνουν τις: Δρυς, Τέμπυρα και Χαράκωμα. Στο τέλος του 5ου αι. π.χ. ορισμένες από αυτές πλήρωναν σοβαρό φόρο στην αθηναϊκή συμμαχία. Η πόλη Σάλη ταυτίζεται με τη σημερινή Αλεξανδρούπολη. Στα ρωμαϊκά χρόνια κυριαρχεί στην έκταση της Σαμοθράκης Περαίας μια νέα πόλη, η Τραϊανούπολη και οργανώνονται μεγάλα οδικά δίκτυα όπως η Εγνατία οδός. Η περιοχή της Σάλης, όπως αναφέρεται στο οδοιπορικό της Ιερουσαλήμ, αποτελεί χώρο στάθμευσης και αλλαγής αλόγων. Στα βυζαντινά χρόνια η περιοχή παίζει πρωτεύοντα ρόλο, καθώς απο-

12 τελεί την άμεση γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, και στα όρια της ακμάζουν σημαντικές πόλεις ή οικισμοί (Τραϊανούπολη, Βήρα, Μάκρη) και μοναστικά συγκροτήματα (Παναγιά Κοσμοσώτειρα στις Φέρες, σπηλαιώδης ναός των Αγίων Θεοδώρων), που προστατεύονται από ισχυρές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (κάστρα Ποτάμου και Άβαντα.) Για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμα οι πόλεις (Σάλη, Ζώνη, Δρυς και Σέρρειο) καταστράφηκαν σε κάποια περίοδο, ισοπεδώθηκαν και έσβησαν από τα γραπτά κείμενα των περιγραφών. Ο τόπος έγινε ένα απέραντο δάσος, κυρίως από βελανιδιές. Το πιο πυκνό σημείο του βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής πόλης της Αλεξανδρούπολης. Το δάσος αυτό, που οι κάτοικοι από τα γύρω μέρη, το έλεγαν Δεδέ-Αγάτς, το διαφέντευαν τρεις Τούρκοι τσιφλικάδες, που είχαν χιλιάδες στρέμματα για καλλιέργεια και βοσκοτόπια. Μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1830, το τουρκικό κράτος προσπάθησε να εκσυγχρονιστεί για να συμβαδίσει κάπως με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ένα από τα σύγχρονα επιτεύγματα, τότε ήταν ο σιδηρόδρομος. Τότε, γύρω από αυτόν τον τόπο υπήρχαν καλύβες και μικρόσπιτα ψαράδων, από την Αίνο, τη Μάκρη και τη Μαρώνεια. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι δημιούργησαν ένα μικρό οικισμό - τη μετέπειτα Αλεξανδρούπολη - που μεγάλωνε σιγά-σιγά. Η αρχή του οικισμού είναι στη δεκαετία του 1850. Την ανάπτυξη του οικισμού σταμάτησε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878. Η πόλη έπεσε στα χέρια των Ρώσων. Κατά την εννιάμηνη παραμονή τους, οι Ρώσοι άφησαν ένα σχέδιο πόλης για την παραλιακή περιοχή από την κεντρική λεωφόρο ως την θάλασσα. Η εφαρμογή του όμως υλοποιήθηκε μετά την αποχώρηση τους. Το τέλος του πολέμου βρήκε την πόλη στα χέρια των Βουλγάρων με τη συνθήκη του Αγίου-Στεφάνου. Τρεις μήνες όμως αργότερα με νέα συνθήκη η πόλη επέστρεψε στην Τουρκία. Την 1η Ιουλίου του 1880 τέθηκε σε λειτουργία ο Φάρος.

13 Σημαντικό υδρογραφικό στοιχείο του νομού αποτελεί ο ποταμός Έβρος, στον οποίο καταλήγουν πολλά μικρά υδάτινα ρεύματα και οι δύο βασικοί παραπόταμοί του: ο Άρδας, ο οποίος πηγάζει από τη βουλγαρική πλευρά των ορέων της Κούλας και διαρρέει τον νομό σε όλο το πλάτος του πριν καταλήξει στον Έβρο, και ο Ερυθροπόταμος, ο οποίος πηγάζει από την ίδια κατεύθυνση και περνάει από το Διδυμότειχο πριν φτάσει στον Έβρο. Στην ηφαιστειότητα της περιοχής οφείλονται οι αξιόλογες θερμομεταλλικές πηγές Λουτρών. Αξιόλογο σπηλαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το μεγάλο και εντυπωσιακό σπήλαιο Κουφόβουνο, κοντά στο Διδυμότειχο, 3 χλμ. πριν από τον οικισμό Κουφόβουνο. Πρόκειται για παλαιά κοίτη υπόγειου ποταμού, του οποίου τα νερά διέφυγαν από τη σημερινή τεράστια είσοδο του σπηλαίου. Κοντά στο Διδυμότειχο, στη ανατολική πλευρά του υψώματος Καλέ, περίπου 20 μ. από τον Ερυθροπόταμο βρίσκεται το σπήλαιο Καγιάλι, στο εσωτερικό του οποίου οδηγούν πέντε είσοδοι με πλατύς ή στενούς διαδρόμους, που όλοι καταλήγουν σε έναν μεγάλο θάλαμο. Από εκεί ξεκινούν άλλα διαμερίσματα προς τρεις κατευθύνσεις: η αριστερή σε στενά κατηφορικά περάσματα, η δεξιά σε ανηφορικό πολύ μεγάλο θάλαμο και η κεντρική σε στενό, μακρύ και ελικοειδή διάδρομο με μεγάλη διαπλάτυνση στο κέντρο. Προς το τέλος διανοίγονται δύο τεράστιοι διαδοχικοί και πολύ ανηφορικοί θάλαμοι με πανύψηλες οροφές (περίπου30 μ.). Το σπήλαιο είναι παλαιά σύνθετη κοίτη υπόγειου ποταμού. Στις οροφές των διαμερισμάτων του, που δεν έχουν σταλακτιτικό διάκοσμο, φαίνεται καθαρά η διαβρωτική ενέργεια των ορμητικών νερών που το διάνοιξαν. Το συνολικό του μήκος φτάνει τα 145 μ. και η έκταση τα 2.000 τ. μ. Στον πρώτο του θάλαμο υπάρχουν σε σωρό θραύσματα από πήλινα αγγεία συγκολλημένα με σταλακτιτική ύλη. Στο χωριό Μάκρη της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται σε ύψος 50 μ. από τη θάλασσα, το σπήλαιο του Πολύφημου, που συνδέεται με τη μυθολογία. Σε ένα όμορφο και καταπράσινο σημείο του Πλατανότοπου της Μαΐστρου (Ανατολικός οικισμός της Αλεξανδρούπολης) έχει κατασκευαστεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης (ΜΦΙΑ). Πρόκειται για ένα σύγχρονο κτίριο εναρμονισμένο πλήρως με το φυσικό περιβάλλον.

14 Η ιδέα για την δημιουργία του Μουσείου ξεκίνησε από την παρουσία στην περιοχή πλούσιων βιοτόπων και προστατευόμενων περιοχών. Η ανάγκη της παρουσίασης του φυσικού αυτού πλούτου στους ντόπιους και στους επισκέπτες οδήγησε στην ένταξη του έργου «κατασκευή Μουσείου Φυσικής Ιστορίας» στο Αστικό Πιλοτικό Πρόγραμμα Αλεξανδρούπολης, ως μία από τις βασικές του πτυχές και στην κατασκευή του μουσείου με τη σημερινή του μορφή. Κριτήριο της επιλογής της συγκεκριμένης τοποθεσίας για την κατασκευή του Μουσείου αποτέλεσε η ανάγκη της ανάπτυξης και ανάδειξης της ανατολικής περιοχής της Αλεξανδρούπολης, αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους βασικούς στόχους του Πιλοτικού Προγράμματος. Στην πλαγιά του βουνού της Γκίμπρενας είναι κτισμένο το χωριό της Δαδιάς, ένας οικισμός όπου διατηρούνται η παράδοση των εθνικών αγώνων και μερικά πανάρχαια ελληνικά έθιμα. Το όνομα του προήλθε από το άφθονο δαδί, το γεμάτο, δηλαδή, ρετσίνι ξύλο του πεύκου που στα παλιότερα χρόνια χρησίμευε ως προσάναμα και ως φωτιστικό μέσο. Οι πρώτοι κάτοικοι της Δαδιάς ήρθαν εδώ για να βρουν καταφύγιο, όταν φοβερό θανατικό χτύπησε την πατρίδα τους, τη μεγάλη πόλη που βρίσκονταν στην όχθη του Έβρου. Ίχνη της πόλης αυτής εύκολα διακρίνει κανένας στο ύψωμα που είναι δίπλα στον Έβρο εκεί που ο παραπόταμος του Μαγγάζι έρχεται να ενωθεί μαζί του. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν αυτή τη μεγάλη πόλη και οι μεν άρχοντες και μορφωμένοι έκτισαν την Κορνοφωλιά, χωριό που βρίσκεται βορειότερα κοντά στο Σουφλί, οι οικοδόμοι τη Λευκίμη και οι εργάτες και υλοτόμοι τη Δαδιά για να είναι κοντά στο δάσος.

15 Οι Τούρκοι έλεγαν το χωριό Τσιάμκιοϊ, δηλαδή Πευκοχώρι, αλλά πολύ νωρίς αυτό πήρε το όνομα της Δαδιάς όπως φαίνεται από τους κώδικες της Μητροπόλεως Διδυμοτείχου του περασμένου αιώνα. Το δάσος της Δαδιάς είναι πολύ γνωστό, καθώς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιοτόπους της Ευρώπης. Η περιοχή του Δάσους Δαδιάς αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μεσογειακού οικοσυστήματος το οποίο έχει διαμορφωθεί μέσα από αιώνες ήπιας συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης. Η βλάστηση αποτελείται κυρίως από ώριμα δάση μαύρης και τραχείας πεύκης καθώς και από δάση βελανιδιάς. Η πλούσια δασική κάλυψη διακόπτεται συχνά από ξέφωτα, μικρά βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις. Το πλούσιο μωσαϊκό τοπίων που προκύπτει από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, αποτελεί τον ιδανικό βιότοπο για τη διαβίωση των αρπακτικών πουλιών: Στην περιοχή φιλοξενούνται τα 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων πολλά σπάνια είδη, όπως ο βασιλαετός (Aquila heliaca) και ο κραυγαετός (Aquila pomarina). Είναι από τις μοναδικές περιοχές της Ευρώπης στην οποία συμβιώνουν τόσα διαφορετικά είδη αρπακτικών πουλιών και η μοναδική όπου ταυτόχρονα απαντώνται τα τρία από τα τέσσερα διαφορετικά είδη γυπών (μαυρόγυπας, όρνιο, ασπροπάρης) της Ευρώπης.

KX