3 ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Στατιστικής 2020 Κατηγορία Α: Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια ΓΕΛ ΝΕΑΣ ΒΥΣΣΑΣ Περιφερειακή ενότητα ΕΒΡΟΥ Ομάδα «ΕΒΡΟΣΤΑΤ»
Στόχοι Εργασίας-Ανάλυσης/Μεθοδολογία Μέσω της συγκεκριμένης εργασίας έγινε μία προσπάθεια υπολογισμού, παρουσίασης και μελέτης όλων των δημογραφικών και δομικών δεικτών που μας ζητούνται, αξιοποιώντας τις πληροφορίες που δίνονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και που αφορούν σε στοιχεία Φυσικής Κίνησης Πληθυσμού και υπολογιζόμενου πληθυσμού της Ελλάδας για τη χρονική περίοδο 1961 2018. Με τη βοήθεια του προγράμματος Excel επεξεργαστήκαμε τους σχετικούς πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ και υπολογίσαμε όλους τους δείκτες με βάση τους αντίστοιχους τύπους. Με το ίδιο πρόγραμμα κατασκευάσαμε διαγράμματα, οπτικοποιώντας τα αποτελέσματα της μελέτης μας και καταλήξαμε σε συμπεράσματα σχετικά με την εξέλιξη της γονιμότητας στη χώρα μας, τη βρεφική θνησιμότητα, την πορεία και τη δομή του πληθυσμού κατά την παραπάνω χρονική περίοδο. Η εργασία μας παρουσιάζεται μέσω του προγράμματος PowerPoint.
1961 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 1971 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 δείκτης Η εξέλιξη της Γεννητικότητας 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 ΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ (ΟΔΓ) Έτος Η εξέλιξη των Δεικτών Γονιμότητας ακολουθεί πτωτική πορεία. Μετά το 1981 ο ΟΔΓ διατηρείται κάτω από την τιμή 2,1 (παιδιά ανά γυναίκα) η οποία προσδιορίζει το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών στις ανεπτυγμένες χώρες, δηλαδή είναι ο δείκτης για την αναπλήρωση του πληθυσμού. 20 15 10 5 Ειδικός καθ Ηλικία Δείκτης Γονιμότητας (ΕΗΔΓ) ΗΛΙΚΙΕΣ 15-19 ΗΛΙΚΙΕΣ 20-24 ΗΛΙΚΙΕΣ 25-29 ΗΛΙΚΙΕΣ 30-34 ΗΛΙΚΙΕΣ 35-39 ΗΛΙΚΙΕΣ 40-44 ΗΛΙΚΙΕΣ 45-49 Ο ΕΔΓ έχει μετατοπισθεί από την ομάδα ηλικιών 20 24 ετών, που ήταν από το 1971 και μέχρι το 1988, προς τις μεγαλύτερες ηλικίες και ειδικότερα στην ομάδα ηλικιών 25 29 τα επόμενα έτη και στην ομάδα 30 34 από το 2005 και μετά.
1961 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 μέση ηλικία μητέρας κατά τη γέννηση Η Μέση Ηλικία Γέννησης για τη γυναίκα (μ) αυξάνεται συνεχώς κυρίως από το 1984 και μετά. 35,00 Μέση Ηλικία Μητέρας κατά τη Γέννηση (μ) 3 25,00 2 15,00 1 5,00 Η μεγαλύτερη τιμή εμφανίζεται το 2018 (31,52 έτη). Έτος Η μικρότερη τιμή εμφανίζεται το 1980 (26,14 έτη).
1961 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 δείκτης δείκτης Αδροί Δείκτες Γεννητικότητας-Θνησιμότητας Αδρός Δείκτης Γεννητικότητας (ΑΔΓ) 2 18,00 16,00 14,00 12,00 1 8,00 6,00 4,00 2,00 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Ο ΑΔΓ (λόγος των γεννήσεων μιας περιόδου προς το μέσο πληθυσμό της ίδιας περιόδου) παρουσιάζει σταδιακή μείωση από το 1961 που παίρνει τη μεγαλύτερη τιμή του (17,94) μέχρι το 2018 που εμφανίζει τη χαμηλότερη τιμή του (8,05). Εξαίρεση στη βαθμιαία μείωση αποτελούν τα έτη 2004-2008 στα οποία παρατηρείται μια αυξητική πορεία. Έτη Ο ΑΔΘ (λόγος θανάτων μιας περιόδου προς τον μέσο πληθυσμό της ίδιας περιόδου) παρουσιάζει αύξηση από το 1980 και μετά σε σχέση με τα έτη 1961,1971. Μέχρι το 2010 έχει μικρές αυξομειώσεις, ενώ από το 2010 και μετά αυξάνεται αισθητά εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη τιμή όλης της προς μελέτη περιόδου το 2017 (11,58). 14,00 12,00 1 8,00 6,00 4,00 2,00 Αδρός Δείκτης Θνησιμότητας (ΑΔΘ) Έτη
Δείκτης Βρεφικής Θνησιμότητας 45,00 Δείκτης Βρεφικής Θνησιμότητας (IMR) 4 35,00 3 25,00 Ο ΔΒΘ παρουσιάζει αισθητή μείωση την περίοδο 1961-1980 (από 41,5 φτάνει στο 18,27). 2 15,00 1 5,00 Ο ΔΒΘ προκύπτει από το πηλίκο των θανάτων βρεφών κάτω του ενός έτους κατά τη διάρκεια του έτους αναφοράς προς τον αριθμό των γεννήσεων ζώντων στο ίδιο έτος. Η αναλογία εκφράζεται ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων. Έτη Από το 1980 και μετά έχουμε σταδιακή μείωση του ΔΒΘ, όμως από το 2009 παρατηρούμε αύξηση (σχεδόν όλα τα έτη). Τη μεγαλύτερη τιμή συναντάμε το 2016 (4,18).
58,00 56,00 54,00 52,00 5 48,00 46,00 44,00 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 Δείκτης Εξάρτησης Πληθυσμού (ΔΕ) 0 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2018 Πληθυσμός-Φύλο 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2018 ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ Δομικοί Δείκτες Οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών σε όλες τις χρονικές περιόδους. Ο ΔΕ (αριθμός εξαρτώμενων μελών που αντιστοιχεί στα παραγωγικά μέλη μιας κοινωνίας) παρουσιάζει μια αισθητή μείωση τα έτη 1991, 2001 και απότομη αύξηση το επόμενο διάστημα. Η μεγαλύτερη τιμή εμφανίζεται το 2018 (56,93). 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Δείκτης Γήρανσης Πληθυσμού (ΔΓ) 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 Εμφανίζεται συνεχής αύξηση του ΔΓ από το 30,81 το 1960 φτάνουμε στο 152,53 το 2018!
Στην Ελλάδα την περίοδο 1961-2018: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΒΡΟΣΤΑΤ Η Γεννητικότητα ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Ταυτόχρονα η μέση ηλικία γέννησης για τη γυναίκα (μ) αυξάνεται συνεχώς με τη μεγαλύτερη τιμή να εμφανίζεται το 2018 (31,52 έτη). Αυτό είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής (προτεραιότητα στη μόρφωση και την επαγγελματική αποκατάσταση, βελτιωμένες μέθοδοι αντισύλληψης), αλλά και των οικονομικών δυσκολιών που παρουσιάζονται. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η γονιμότητα μειώνεται σταδιακά με την αύξηση της ηλικίας στις γυναίκες. Χαρακτηριστική είναι η επιπλέον μείωση του δείκτη μετά το 2010 λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. Η υπογεννητικότητα μαρτυρά το μέγεθος του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα. Παρουσιάζεται μείωση του Δείκτη Βρεφικής Θνησιμότητας την περίοδο 1961-2009. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στην πρόοδο της περιγεννητικής ιατρικής, τους ενδελεχείς προγεννητικούς ελέγχους, τον προγραμματισμένο εμβολιασμό, αλλά και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Από το 2010 που η χώρα μας βρίσκεται σε οικονομική ύφεση, παρατηρείται μικρή αύξηση του ΔΒΘ και αυτό γιατί η περίοδος αυτή έχει επιφέρει πτώση στο βιοτικό επίπεδο των νέων οικογενειών και έχει δυσχεράνει την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Τέλος η αύξηση της ηλικίας τεκνοποίησης για τη γυναίκα επηρεάζει και τη βρεφική θνησιμότητα. Εμφανίζεται σταδιακή αύξηση του Δείκτη Γήρανσης λόγω μείωσης της γεννητικότητας, αλλά και ταυτόχρονης αύξησης του προσδόκιμου ζωής. Επιπλέον, η γήρανση του πληθυσμού σχετίζεται και με τη μετανάστευση στο εξωτερικό των νέων ανθρώπων. Ο δείκτης θα παρουσίαζε επιπλέον αύξηση αν δεν υπήρχε στη χώρα μας η εισροή μεταναστών-προσφύγων. Έχουμε αύξηση του Αδρού Δείκτη Θνησιμότητας ως αποτέλεσμα της αύξησης των θανάτων και της ταυτόχρονης μείωσης του πληθυσμού. Ειδικά από το 2010 η αύξηση που παρατηρείται είναι και συνέπεια της κρίσης που επηρέασε αρνητικά το σύστημα υγείας στην Ελλάδα. Ο Δείκτης Εξάρτησης με τον οποίο μετράμε ουσιαστικά τη δυνατότητα ανάπτυξης μιας χώρας με κριτήριο τον πληθυσμό, παρουσιάζει μια αισθητή συνεχή αύξηση από το 2000 και μετά. Τα εξαρτώμενα μέλη που είναι κυρίως οι ηλικιωμένοι έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με τα παραγωγικά μέλη. Ο ενεργός πληθυσμός μειώνεται εξαιτίας της υπογεννητικότητας, αλλά και αποψιλώνεται λόγω της μετανάστευσης του παραγωγικού δυναμικού. Το γεγονός αυτό, συνδεόμενο με το υψηλό ποσοστό ανεργίας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, έχει άμεσο αντίκτυπο στο ασφαλιστικό σύστημα και προμηνύει δυσμενείς εξελίξεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας μας. Πηγές: ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE 2017, 34(4):533-544 The effects of the Greek financial austerity on public health indices: Births, mortality and suicides, Βιλιάρδος Β.: Η σημασία του Δείκτη Εξάρτησης, https://ifertility.gr/: Εγκυμοσύνη μετά τα 35: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι; Εικόνες: https://commons.wikimedia.org/wiki/file:greek_geographic_regions.png, https://www.anatropinews.gr/2019/04/11/kampanaki-tin-ypogennitikotita-stin-ellada/, https://ver1.cnmicommerce.com/divisions/central-statistics/