ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΦΡΕΓΑΤΩΝ ΤΟΥ Π.Ν.

ΡΑΝΤΑΡ ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΦΡΕΓΑΤΩΝ ΤΟΥ Π.Ν. Η υποψηφιότητα της FREMM (Frégates Européennes Multi- Missions)θα είναι µία από τις πλέον ισχυρές για το πρόγραµµα των νέων φρεγατών του Πολεµικού Ναυτικού. Η διαµόρφωση των Γαλλικών FREMM περιλαµβάνει µία «διαφορετική» και ενδιαφέρουσα πρόταση για την κάλυψη των Ελληνικών αναγκών µε «καρδιά» το ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών (Multi Function Radar) Herakles της εταιρείας THALES. Του Βασίλη Παπακώστα H I K G H I J H σχεδίαση και ανάπτυξη του ραντάρ Herakles στηρίχθηκε στη φιλοσοφία της υποκατάστασης των ραντάρ έρευνας όγκου (Volume Search Radar) και ελέγχου πυρός-ιχνηλάτησης (MFR) από ένα και µοναδικό ραντάρ που να ικανοποιεί επαρκώς και τις δύο λειτουργίες. Τα επιχειρήµατα της χρήσης δύο διαφορετικών ραντάρ για τις ανωτέρω λειτουργίες αναλύθηκαν στην παρουσίαση του ραντάρ SAMPSON στο προηγούµενο τεύχος της «Α» και περιγράφονται και στην µελέτη NAAWS (NATO Anti Air Warfare). Από την άλλη πλευρά οι υποστηρικτές της λύσης του ενός ραντάρ έχουν να παραθέσουν και αυτοί µία σειρά από ενδιαφέροντα επιχειρήµατα: 50 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION Χαµηλότερο κόστος πρόσκτησης και υποστήριξης Χαµηλότερες απαιτήσεις επάνδρωσης. Το χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι η κλάση FREMM µε πλήρωµα µόλις 108 ανδρών καθώς για το ραντάρ απαιτείται η παρουσία ενός χειριστή ενώ για την συντήρηση του είναι υπεύθυνος ο διαχειριστής Οπλικών Συστηµάτων. εν παρουσιάζεται το φαινόµενο της επικάλυψης τοµέων Ελαχιστοποιείται το φαινόµενο των αλληλοεπιδράσεων (Electro-Magnetic Interference, EMI) µε τα συστήµατα επικοινωνιών και Ηλεκτρονικού Πολέµου.

à π HERAΚLES:

Ψηφιακή απεικόνιση της νέας κλάσης Formidable για το Ναυτικό της Σιγκαπούρης. Τα σκάφη της συγκεκριµένης κλάσης φέρουν το ραντάρ Herakles, το οποίο διακρίνεται επάνω από την πρώτη υπερκατασκευή. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου, θα πρέπει η αξιοπιστία του µοναδικού ραντάρ να είναι εξαιρετικά υψηλή ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία του. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται: Η µεγιστοποίηση του χρόνου µεταξύ βλαβών (MTBF Mean Time Between Failures) Η ελαχιστοποίηση του χρόνου αποκατάστασης των βλαβών (MTTR Mean Time To Repair) και εάν είναι εφικτό η αποκατάσταση της βλάβης να γίνει ενώ συνεχίζεται η λειτουργία Την αξιοποίηση του φαινοµένου της «κοµψής υποβάθµισης» (graceful degradation) όπου δεν επηρεάζεται εµφανώς η λειτουργία του ραντάρ από τµηµατικές αστοχίες υλικού. Την ύπαρξη αξιόπιστου συστήµατος αυτοελέγχου (BITE). [ Tο ραντάρ HERAKLES To ραντάρ Herakles προτάθηκε από την THALES στο Ναυτικό της Σιγκαπούρης (RSN) για τα σκάφη της κλάσεως Formidable και για χρήση σε συνδυασµό µε τα βλήµατα ASTER-15 και επικράτησε των SAMPSON και MF-STAR της ELTA. H επιλογή του έγινε στα µέσα του 2000 και υπογράφηκε συµβόλαιο για την απόκτηση έξι συσκευών για εγκατάσταση σε ισάριθµα σκάφη της κλάσης. Το πρώτο ραντάρ τοποθετηθήκε σε σκάφος της κλάσης Formidable στα µέσα του 2004 και ήδη τέσσερα έχουν εγκατασταθεί ενώ δύο βρίσκονται στην φάση της διασύνδεσης µε τα λοιπά συστήµατα του σκάφους. Το πρώτο σκάφος της κλάσης είναι σε υπηρεσία από τον Μαϊο του 2007 ενώ για το 2008 έχει προγραµµατισθεί η πρώτη βολή βλήµατος ASTER-15 σε συνεργασία µε το ραντάρ Herakles. Στα τέλη του 2005 υπογράφηκε το συµβόλαιο για την παραγωγή 17 ραντάρ για τα Γαλλικά σκάφη κλάσης FREMM που θα ξεκινήσουν να παραδίδονται το 2011. H κλάση FREMM περιλαµβάνει 27 σκάφη εκ των οποίων τα δέκα επτά προορίζονται για τη Γαλλία και τα δέκα για την Ιταλία. Από τα 27 σκάφη, τα 15 θα είναι της έκδοσης F-AVT (Land Attack) και τα 12 της ανθυποβρυχιακής έκδοσης F-ASM.Στην έκδοση FREDA (Frégates de défense aériennes) θα χρησιµοποιηθεί σε συνδυασµό µε τα βλήµατα ASTER-15/30 και στις λοιπές εκδόσεις σε συνδυασµό µε τα βλήµατα τοπικής άµυνας ASTER-15. 52 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π Η κεραία του Herakles είναι µία µονή τραπεζοειδής διάταξη µε 1761 µορφώµατα (modules). Πρόκειται για µία «υβριδική» διάταξη καθώς χρησιµοποιούνται 40 µικρό-ποµποί µε ηλεκτρονικά στερεάς κατάστασης µέγιστης συνολικής ισχύος 25KW που δεν βρίσκονται επί της κεραίας αλλά χαµηλότερα στην υπερκατασκευή µε δυνατότητα σχηµατισµού πολλαπλών δεσµών. Έτσι το Herakles συνδυάζει τις πολλαπλές δέσµες στην έρευνα και τη στενή δέσµη στην ιχνηλάτηση. Σε διαµόρφωση έρευνας, παρέχεται η δυνατότητα σχηµατισµού τεσσάρων δεσµών. Σε διαµόρφωση ιχνηλάτησης, παρέχεται η δυνατότητα σχηµατισµού δέσµης ιχνηλάτησης, εφεδρικής δέσµης και δύο διαφορετικές δέσµες για τον υπολογισµό της γωνιακής απόκλισης αζιµουθίου και ανύψωσης. Υπενθυµίζεται ότι ο ορισµός της παθητικής διάταξης καθορίζει την ύπαρξη µοναδικού ποµπού και δέκτη ενώ ο ορισµός της ενεργής διάταξης καθορίζει την ύπαρξη σε κάθε στοιχείο της κεραίας µετατοπιστή φάσης, µονάδας εκποµπής, λήψης, ελέγχου και µονάδα διασύνδεσης του ποµπού και του δέκτη. Το ραντάρ είναι πολλαπλών λειτουργιών (3D έρευνα, ιχνηλάτηση) και χρησιµοποιεί την S ζώνη συχνοτήτων (2-4 GHz). Η ανωτέρω ζώνη συχνοτήτων παρέχει χαµηλά επίπεδα εξωτερικού θορύβου, λογικό µέγεθος κεραίας, καλή γωνιακή ανάλυση που συνδυάζεται µε ικανοποιητικές επιδόσεις εµβέλειας, χαµηλότερη επίδραση των ανεπιθύµητων επιστροφών και γενικά είναι πιο αποδοτική σε παράκτιο περιβάλλον και σε δυσµενείς καιρικές συνθήκες (κατάσταση θάλασσας, βροχή κ.α.). Αντίθετα οι υψηλότερες συ- Το σύστηµα ελέγχου µάχης, των φρεγατών FREMM και Formidable το οποίο µπορεί να δεχθεί δεδοµένα ιχνών υψηλής ακρίβειας, για τους στόχους υψηλής προτεραιότητας ιάγραµµα του συστήµατος τροφοδοσίας και ψύξης του ραντάρ Herakles Τµήµα ψύξης ποµπού Μονάδα ψύξης Ενισχυτής σήµατος Ποµπός Μονάδα ψύξης ηµιουργία σήµατος / δέκτης Ποµπός Επεξεργασία και IFF Μονάδα εκκίνησης Σταθµός αναµετάδοσης ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 53

Ο κάθετος εκτοξευτής βληµάτων ASTER τύπου SILVER χνότητες είναι αποδοτικότερες σε καλές καιρικές συνθήκες και χαµηλή ένταση ανέµων και παρέχουν υψηλότερη ακρίβεια αλλά µε περιορισµό των επιδόσεων εµβέλειας. Η επίτευξη υψηλότερης ακρίβειας για τις χαµηλότερες συχνότητες απαιτεί αύξηση του µεγέθους της κεραίας. Σύµφωνα µε την εταιρεία, η συχνότητα S προσδίδει επαρκείς δυνατότητες εµβέλειας ώστε να µην κρίνεται απαραίτητη η παρουσία VSR ραντάρ. Γενικά, η THALES υποστηρίζει ότι το εν λόγω ραντάρ µπορεί να παράσχει εξαρχής στο Σύστηµα Ελέγχου Μάχης (CMS) στοιχεία ίχνους υψηλής ακρίβειας ώστε το τελευταίο να ετοιµάσει ένα σχέδιο εµπλοκής για όλους τους στόχους υψηλής προτεραιότητας. Αντίθετα στην περίπτωση χρήσης ενός ραντάρ έρευνας όγκου (VSR), είναι υποχρεωτική η µετάβαση από την χαµηλή ακρίβεια ίχνους του ραντάρ έρευνας στην υψηλότερη ακρίβεια που εξασφαλίζει το ραντάρ ιχνηλάτησης υψηλότερης συχνότητας. Η κεραία εκτελεί ηλεκτρονική κάλυψη σε αζιµούθιο και ανύψωση. Καλύπτει τοµέα αζιµουθίου 360 ο και 70 ο σε ανύψωση σε ύψος έως και τα 80.000 πόδια. Ο έλεγχος και σχηµατισµός των δεσµών στο Herakles γίνεται µέσω του λογισµικού του συστήµατος IRM (Intelligent Radar beam Management) και προσαρµόζεται αυτόµατα ανάλογα µε τις εκάστοτε επικρατούσες επιχειρησιακές συνθήκες ενώ παράλληλλα είναι «ανθεκτικές» σε περιβάλλον όπου επιχειρούν πολλαπλοί παρεµβολείς. Για την κάλυψη των 360 µοιρών σε αζιµούθιο, η κεραία περιστρέφεται µε ρυθµό 60 rpm µε δυνατότητα ενηµέρωσης ίχνους ανά ένα δεύτερο αλλά µπορεί να ρυθµισθεί για ενηµέρωση στόχου από 1 έως 4 δεύτερα ανάλογα µε την απειλή. Το ιάγραµµα ολοκλήρωσης Herakles-Aster Σύστηµα διαχείρησης όπλων και εκτόξευσης βληµάτων Λειτουργικά διαµερίσµατα ραντάρ Σύστηµα ελέγχου µάχης Κάθετοι εκτοξευτές Ηλεκτρονικός έλεγχος διαχείρισης εκτοξευτών Σύστηµα Ελέγχου Μάχης 54 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π Η φρεγάτα FREMM της οποίας βασικό συστατικό αποτελεί το ραντάρ HERAKLES ραντάρ διαθέτει ενσωµατωµένο σύστηµα IFF µε διαµορφώσεις 1,2,3/Α,C,4,S και µελλοντικά 5 και παρέχει υψηλές δυνατότητες αναγνώρισης στόχων χωρίς δυνατότητα απόκρισης σε σύστηµα IFF (Non Cooperative Target Recognition) χάρις στην υψηλή δυνατότητα ανάλυσης και κατάταξης τους σε τύπους: ελικόπτερο, UAV, αεροσκάφος κ.α. Το βάρος της κεραίας του ραντάρ φθάνει τους 3,5 τόνους. Η µέγιστη αναφερόµενη εµβέλεια εντοπισµού και ιχνηλάτησης φθάνει τα 250 χλµ για στόχους µεγάλου µεγέθους όπως ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Παράλληλα δε προσφέρεται η δυνατότητα παροχής δεδοµένων ίχνους 2D για στόχο επιφανείας µε µέγιστη εµβέλεια 80 χλµ και ο έλεγχος πυρός πυροβόλων µέσω αυτόµατης ή χειροκίνητης ιχνηλάτησης. Ενδεικτικά αναφέρεται τυπική εµβέλεια 150 χλµ για αεροσκάφος µε µέγεθος ανάλογο ενός F-16, βλήµα anti-ship 23 χλµ, βλήµα εναντίον ραντάρ HARM 40 χλµ κ.α. Παρέχεται η δυνατότητα επεξεργασίας 500+ εναέριων ιχνών πλέον στόχων επιφανείας µε ταυτόχρονη εµπλοκή 16 στόχων µε βλήµατα ASTER εκ των οποίων οι οκτώ στόχοι βρίσκονται σε τόξο αζι- µουθίου 90 ο. Συγκριτικά το APAR υποστηρίζει έως 16 εµπλοκές ταυτόχρονα, αλλά έως τέσσερις από την κάθε κεραία που καλύπτει τόξο αζιµουθίου 90 ο. Για αριθµό 200 ιχνών παρέχεται η δυνατότητα χρήσης αφοσιωµένης δέσµης ιχνηλάτησης για κάθε στόχο. Σε διαµόρφωση Search Priority Mode, το υπόδειγµα έρευνας παραµένει σταθερό και τροποποιείται (αυξάνεται) ο χρόνος ενηµέρωσης δεδοµένων ίχνους ενώ αντίθετα στην Track Priority Mode o χρόνος ενηµέρωσης δεδοµένων ίχνους παραµένει σταθερός ενώ ο χρόνος ενηµέρωσης δεδο- µένων έρευνας µπορεί να αυξηθεί. [ ιάταξη «µικροφακών» Η κεραία του Herakles είναι µία συστοιχία µικροφακών µικροκυµάτων ή ανακλαστήρων (lens array). Η θεωρία για την ανάπτυξη ανάλογων κεραιών µε σφαιρικούς φακούς (Luneburg lens) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε διαλέξεις το 1944, στο Πανεπίστηµιο Brown από τον µαθηµατικό Luneburg R.K. Ο φακός µικροκυµάτων προκαλεί το φαινόµενο της εστίασης όπως ακριβώς και ο οπτικός φακός. Ο έλεγχος της δέσµης στους φακούς Luneburg επιτυγχάνεται µε την κίνηση της µονάδας τροφοδοσίας ισχύος κατά µήκος µίας Μετατροπείς φάσης Σφαιρικό µέτωπο κύµµατος Πηγή τροφοδοσίας Μέτωπο κύµατος Σχεδιάγραµµα της διάταξης µικροφακών που απαντάται στο ραντάρ Herakles ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 55

Ο συνδυασµός ASTER 15/30 και HERAKLES αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά ποιοτικής διαφοροποίησης των σκαφών κλάσης FREMM έναντι του συνδυασµού SM-2MR/ESSM επιφάνειας µε φακούς µικροκυµάτων. Οι πολλαπλές µονάδες τροφοδότησης παρέχουν την δυνατότητα πολλαπλών δεσµών. Έτσι η αρχική τροφοδοσία µπορεί να δίδεται από µία ή πολλαπλές χοάνες, οι οποίες βρίσκονται πίσω από τους φακούς και συλλέγουν την ενέργεια που έχει την µορφή σφαιρικού µετώπου κύµατος και την µεταφέρουν στους µετατοπιστές φάσης, οι οποίοι µέσω διορθώσεων φάσης µετατρέπουν το µέτωπο κύµατος σε επίπεδο. Η αρχή αυτή σχεδιάστηκε για να χρησι- µοποιηθεί αρχικά στον δέκτη του ραντάρ πρόκτησης στόχων (ZAR Zeus Acquisition Radar) του αντιβαλλλιστικού συστήµατος Nike Zeus Β στην τέλη της δεκαετία του 50 από την Bell Telephone Laboratories. Το πρόγραµµα ωστόσο δεν προχώρησε για τεχνολογικούς λόγους, καθώς το ραντάρ δεν επέδειξε επαρκείς επιδόσεις στην διάκριση πολλαπλών στόχων λόγω της µηχανικής σάρωσης της δέσµης. Οι κεραίες αυτές δεν προσφέρονται για µεγάλη ισχύ καθώς είναι «κακοί αγωγοί» της θερµότητας. Στην περίπτωση του Herakles δεν χρησιµοποιείται ποµπός TWT και έτσι δεν γίνεται χρήση υψηλής τάσης. Στην περίπτωσή του ραντάρ της THALES, η κεραία του Herakles αποτελείται από 1761 µετατοπιστές φάσης ενώ χρησιµοποιούνται 16 (4x4) χοάνες τροφοδοσίας που δηµιουργούν τέσσερις δέσµες έρευνας. Οι χοάνες τροφοδοτούνται από τους πολλαπλούς ποµπούς που προαναφέραµε. Το ραντάρ είναι πλήρως σύµβατό µε τα βλήµατα ASTER 15/30 και σύµφωνα µε την εταιρεία µπορεί να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του ASTER-30. Στην περίπτωση της καθοδήγησης των βληµάτων ASTER 15/30, τα βλήµατα στην ενδιά- µεση φάση κινούνται αδρανειακά προς τον στόχο λαµβάνοντας ενηµέρωση µέσω ανοδικής ζεύξης για την τροχιά που θα ακολουθηθεί, τα δεδοµένα του στόχου και του περιβάλλοντος. Η αξιολόγηση των απειλών (threat evaluation), το σχέδιο επ- Επιβεβαίωση επαφής Παρακολούθηση παρεµβολών στόχου Τροφοδοσίας δεδοµένων S-µπάντα Υποστήριξη διάγνωσης πλήγµατος Έλεγχος χώρου Απεικόνιση των πολλαπλών δυνατοτήτων του συστήµατος HERAKLES 3D ιχνηλάτιση στόχου Απεικόνιση περιβάλλοντος ιευκρίνηση εναέριου στόχου Εµπλοκή πυροβόλου ιχνηλασία στόχου Εντοπισµός στόχων επιφανείας Σκάφος Σήµανση στόχου για πυροβόλα/βλήµατα Σήµανση στόχου από τρίτο αισθητήρα 56 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π Το ναυτικό της Σιγκαπούρης έχει παραγγείλει έξη σκάφη της κλάσης Formidable και το πρώτο βρίσκεται σε υπηρεσία από το Μάιο του 2007 µλοκής και ο έλεγχος της εµπλοκής διεξάγονται µε την συνεργασία του CMS και του συστήµατος WCS (Weapon Control System) του ASTER. H αναγκαιότητα για την επίτευξη υψηλής διαθεσιµότητας στην χρήση του ραντάρ, έχει οδηγήσει την εταιρεία στη χρήση πρόσθετων εναλλακτικών κρίσιµων στοιχείων λειτουργίας που µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε περίπτωση αστοχίας, όπως για παράδειγµα το σύστηµα ψύξης του ραντάρ τα οποία σε περίπτωση προβλήµατος επικοινωνούν αυτόµατα µεταξύ τους. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι χρησιµοποιείται ξεχωριστή µονάδα ψύξης της κεραίας του ραντάρ και του συστήµατος των ποµπών. Σε περίπτωση αστοχίας του 6% των µετατοπιστών φάσης της κεραίας, η λειτουργία του ραντάρ συνεχίζεται απρόσκοπτα ενώ σε περίπτωση αστοχίας ποσοστού από 6% έως 10%, η υποβάθµιση των δυνατοτήτων του ραντάρ δεν είναι κρίσιµης σηµασίας. Αντίθετα εφόσον το ποσοστό αστοχίας υπερβεί το 10%, οι δυνατότητες του ραντάρ υποβαθµίζονται σηµαντικά. H εµπειρία από τις δοκιµές σε σχέση µε τη λειτουργία του ραντάρ έχει αποδείξει ότι το ποσοστό αστοχίας των µετατοπιστών φάσης για διάστηµα έξι ετών αναµένεται ότι θα είναι µικρότερο του 5%. Οι προβληµατικοί µετατοπιστές εντοπίζονται από το σύστηµα BITE και αντικαθίστανται στην επόµενη συντήρηση. Επίσης η αστοχία έως και τεσσάρων µικρο-ποµπών δεν επηρεάζει σηµαντικά την λειτουργία του ραντάρ ενώ είναι δυνατή η αντικατάσταση µικροποµπού ενώ το ραντάρ βρίσκεται σε λειτουργία. Θεωρητικά το ραντάρ µπορεί να λειτουργήσει µόνο µε έναν µικρο-ποµπό! Στην διαµόρφωση ιχνηλάτησης, παρέχεται µία εφεδρική δέσµη που µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε περίπτωση αστοχίας της δέσµης ιχνηλάτησης. [ Οι πιθανότητες επιλογής Η προδιαγραφή του Π.Ν. είναι άγνωστο αν θα περιγράφει την χρήση ενός «ενεργού ραντάρ διάταξης φάσης σε σταθερή κεραία» (active fixed phased array). H ανωτέρω προδιαγραφή θα περιόριζε την επιλογή στην ουσία στο APAR και το SPY- 3(V) (που είναι αµφίβολη η διαθεσιµότητά του για την Ελλάδα στην παρούσα φάση) και θα απέκλειε το σύνολο των παθητικών-υβριδικών ραντάρ όπως το Herakles, EMPAR αλλά και τα ενεργά ραντάρ σε περιστρεφόµενη κεραία όπως το Sampson. Η ανωτέρω επιλογή του «ενεργού ραντάρ διάταξης φάσης σε σταθερή κεραία» δεν ευνοεί τον ανταγωνισµό και ενδεχόµενες πολιτικές σκοπιµότητες, σε ένα τόσο σηµαντικό πρόγραµ- µα, καθώς αποκλείει πολλές δυνητικές υποψηφιότητες: FREMM (Γαλλία, Ιταλία), Type 45 (Μεγάλη Βρετανία), F-100 ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 57

Alvaro de Bazan (Ισπανία, ΗΠΑ) καθώς και την µοναδική εναλλακτική επιλογή οπλικού συστήµατος που συνιστά ο κορυφαίος κατά την άποψή µας -συνδυασµός ASTER 15/30, ο οποίος φαίνεται να υστερεί έναντι του συνδυασµού SM- 2MR/ESSM µόνο στην υψηλή διαθεσιµότητα των βληµάτων ESSM που εξασφαλίζει το 4πλό κάνιστο Mk25. Το ASTER-30 είναι ένα εξαγώγιµο προϊόν προς την Ελλάδα χωρίς περιορισµούς διαµορφώσεων και λογισµικού που πιθανώς να εξακολουθούν να ισχύουν για την έκδοση SM-2MR Block IIIB ή εκδόσεις αντιβαλλιστικής άµυνας. Μελλοντικά µάλιστα παρέχεται η δυνατότητα ενσωµάτωσης της ναυτικής έκδοσης του ASTER Block 1 (του επίγειου συστήµατος SAMP/T) για την αντιµετώπιση βαλλιστικών βληµάτων µε εµβέλεια έως 600 χλµ ενώ η MBDA µελετά την ανάπτυξη της έκδοσης ASTER 30 Capability 2 για την αντιµετώπιση βληµάτων TBM µεγαλύτερης εµβέλειας. To ASTER σε συνδυασµό µε τα MFR Sampson ή Herakles, παρέχει υψηλότερες δυνατότητες αντι- µετώπισης επιθέσεων κορεσµού από µία κατεύθυνση. Ήδη αναφέραµε τους περιορισµούς του APAR ενώ η οικογένεια SPY-1 έχει ανάλογους περιορισµούς λόγω της ανάγκης χρήσης ραντάρ κατάγαυσης. Σύµφωνα µε την Lockheed Martin, το σύστηµα προσφέρει έξι ταυτόχρονες εµπλοκές µε δύο στην τερµατική φάση εµπλοκής όσοι και οι καταγαυστήρες του σκάφους. Γενικότερα η ηµινεργός καθοδήγηση προϋπόθετει να αφιερώσει το ραντάρ µεγαλύτερο χρόνο στον στόχο µε αποτέλεσµα τον περιορισµό των βληµάτων που βρίσκονται στον αέρα. Επιπλέον η χρήση του εκτοξευτή SYLVER A-70 θα προσφέρει στο Π.Ν. την µοναδική δυνατότητα απόκτησης «στρατηγικών Πορεία ενδιάµεσης ναυτιλίας Αρχική τροχιά Αρχική τροχιά Ανανέωση δεδοµένων στόχου Σχεδιάγραµµα της ολοκληρωµένης λειτουργίας του ραντάρ HERAKLES µε το σύστηµα ASTER εναντίον επερχοµένου βλήµατος Αρχική τροχιά Πορεία ενδιάµεσης ναυτιλίας Αρχική τροχιά Πορεία ενδιάµεσης ναυτιλίας Ενεργοποίηση ερευνητή Εγκλωβισµός στόχου Τερµατική φάση 58 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π βληµάτων» µεγάλης εµβέλειας (1000 χλµ) εναντίον επίγειων στόχων όπως το SCALP Naval. Παράλληλα ο εκτοξευτής SYLVER A70 µήκους 7 µ. πέραν των SCALP Naval µπορεί να χρησιµοποιηθεί και για βλήµατα ASTER-15 και ASTER-30. Τα βλήµατα SCALP Naval µεγάλης εµβέλειας µπορούν να χρησι- µοποιηθούν για την επίτευξη πληγµάτων στην κύρια υποδοµή του αντιπάλου (στρατιωτική ή µη) όπως εγκαταστάσεις ιοίκησης και Ελέγχου, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις ή υποδοµές παροχής ενέργειας, συστήµατα αντιαεροπορικής άµυνας. Ο κυρίαρχος αυτής της κατηγορίας στη ύση είναι η οικογένεια Tomahawk αλλά ήδη έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για την ανάπτυξη και κατασκευή ανάλογων όπλων. Οι εντυπωσιακές επιδόσεις της οικογένειας Tomahawk και ειδικά η δυνατότητα βολής των βληµάτων από εξαιρετικά µεγάλες αποστάσεις µε υψηλή αποτελεσµατικότητα και ακρίβεια, «γοητεύουν» αρκετές δυνάµεις στην ύση και σίγουρα και το Π.Ν. ενώ µελλοντικά τα βλήµατα SCALP Naval θα µπορούσαν να χρησι- µοποιηθούν και από υποβρύχια. Η περίπτωση των ραντάρ VSR είναι ιδιαίτερη. Τα πλεονεκτήµατα της ύπαρξής του είναι αδιαµφισβητητα και έχουν αναλυθεί στο παρελθόν απο τις σελίδες του περιοδικού. Εξασφαλίζουν µία ευρύτερη επιχειρησιακή εικόνα, µελλοντικές δυνατότητες ATBM και γενικότερα µεγαλύτερους χρόνους αντίδρασης. Από την άποψη αυτή, οι κλάσεις LCF, F-124, Horizon και Type 45 αποτελούν ολοκληρωµένες και αυτόνοµες πλατφόρµες ιοίκησης και Ελέγχου (C2) και AAW. Έτσι οι κλάσεις Horizon και Type-45 που χρησιµοποιούν το οπλικό σύστηµα PAAMS (Principal Anti Air Missile System), αλλά θεωρούνται κατεξοχήν σκάφη AAW/C2, χρησιµοποιούν ραντάρ VSR τύπου S- 1850M. Στην περίπτωση που αυτή είναι η επιχειρησιακή απαίτηση του Π.Ν. είναι αυτονόητη η επιλογή του συνδυασµού VSR/MFR. Αντίθετα στην περίπτωση που το Π.Ν. εκτιµά ότι οι επιχειρήσεις θα διεξαχθούν σε ένα ολοκληρωµένο και ενοποιηµένο επιχειρησιακό περιβάλλον µε την συνεργασία των αεροσκαφών ΑΣΕΠΕ, των αεροσκαφών αναγνώρισης και UAV, των ραντάρ του Σ.Α.Ε. και των συστηµάτων αντιαεροπορικής άµυνας, η αξία του συνδυασµού VSR/MFR µειώνεται χάρις στην δυνατότητα παροχής στα σκάφη του ΠΝ ιχνών από αποµακρυσµένους αισθητήρες (remote tracks) µέσω ζεύξεων δεδοµένων Link 11 και µελλοντικά Link 16 και γενικότερα την παροχή µίας ευρύτερης επιχειρησιακής εικόνας. Στο δόγµα αυτό στηρίζεται η απουσία του ραντάρ VSR από τις κλάσεις DDG-51 Arleigh Burke, F-100 Alvaro de Bazan και Fridtjof Nansen F 310. To SPY-1(V)D,F που χρησιµοποιείται στις ανωτέρω κλάσεις εκµπέπει στην ίδια συχνότητα µε το Herakles και παρέχει επιδόσεις µέγιστης εµβέλειας της τάξεως των 300+χλµ. Πορεία ενδιάµεσης ναυτιλίας Αρχική τροχιά Ενεργοποίηση ερευνητή Εγκλωβισµός στόχου Τερµατική φάση Έλεγχος PIF/PAF ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 59