ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ
ΓΕΝΙΚΑ Δομή: Αποτελείται από: Τηνκαρδιά Τα αιμοφόρα αγγεία Τοαίμα Το λεμφικό σύστημα (κυκλοφορείηλέμφος) είναι στενά συνδεδεμένο με το κυκλοφορικό. Ρόλος: Μεταφορά θρεπτικών συστατικών στα κύτταρα του οργανισμού. Απομάκρυνση των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού τους.
Καρδιά Θέση: Βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πνεύμονες πίσωαπότοστέρνο. Προστατεύεται από το σκελετό του θώρακα.
Δομή Είναι: Κοίλο μυϊκό όργανο με κωνικό σχήμα και μέγεθος μεγάλης γροθιάς. Αποτελείταιαπό: χαρακτηριστικό είδος μυός, τονκαρδιακόμυή μυοκάρδιο. Συνδέονται μεταξύ τους (οιμυϊκέςίνες) κατάλληλα,ώστε να επιτρέπεται η σύγχρονη σύσπασή τους.
Τετράχωρη: Κόλποι:δύοπάνω κοιλότητες, με λεπτά τοιχώματα, δέχονται αίμα από φλέβες. Κοιλίες: δύο κάτω κοιλότητες, με παχύτερατοιχώματα, προωθούν αίμα στις αρτηρίες.
Δεν επιτρέπεται η επικοινωνία μεταξύ των δύο κόλπων (μεσοκολπικό διάφραγμα), ούτε μεταξύ των δύο κοιλιών (μεσοκοιλιακό διάφραγμα). Ο αριστερός κόλπος επικοινωνεί με την αριστερή κοιλία και ο δεξιόςμετηδεξιάκοιλία. Μεταξύ των κόλπων και των κοιλιών υπάρχουν βαλβίδες που καθορίζουν τη μονόδρομη ροή του αίματος(από τον κόλπο στην αντίστοιχη κοιλία).
Λειτουργία Αντλία αναρροφητική και ταυτόχρονα συμπιεστική. Αναρροφητική: συγκεντρώνει το αίμα από όλα τα τριχοειδή μέσω των φλεβών. Συμπιεστική: στέλνει αίμασεόλατατριχοειδή μέσω των αρτηριών που ξεκινούν από τις κοιλίες της.
Ροήτουαίματοςστηνκαρδιά Στο δεξιό κόλπο φθάνει αίμα από τηνπεριφέρειαπλούσιοσεco 2. Στον αριστερό κόλπο φθάνει αίμα απότουςπνεύμονεςπλούσιοσεο 2. Συστολή των κόλπων, το αίμα κινείται προς τις κοιλίες.(κλείνουν οι βαλβίδες, εμποδίζεται η παλινδρόμηση του αίματος). Από την αριστερή κοιλία το αίμα διοχετεύεται στην αορτή και κινείται προς την περιφέρεια. Απότηδεξιάκοιλίατοαίμα διοχετεύεται στην πνευμονική αρτηρία και κινείται προς τους πνεύμονες. Στην είσοδο των δύο μεγάλων αρτηριών υπάρχουν βαλβίδες που ελέγχουν τη ροή του αίματος.
Ρύθμισηκαρδιακήςλειτουργίας Ρυθμική συστολή των κόλπων και των κοιλιών. Φλεβόκομβος: εξειδικευμένο τμήμα μυϊκού ιστού στο πρόσθιο τμήμα του δεξιού κόλπου. Τα κύτταρά του αυτοδιεγείρονται ρυθμικά, η διέγερση αυτή μεταδίδεται σε όλες τις μυϊκές ίνες μεαποτέλεσματησυστολήτους. Ο ρυθμός τους προσδιορίζει το ρυθμόλειτουργίαςτηςκαρδιάς. (Φυσιολογικός βηματοδότης). Η μετάδοση της διέγερσης από τους κόλπους στις κοιλίες γίνεται με τη βοήθεια εξειδικευμένου μυϊκού ιστού, του κολποκοιλιακού κόμβου.
Ζωή= ηκαρδιάπάλλεται συνεχώς. Οι παλμοί οφείλονται σε διαδοχικές συστολές και χαλαρώσεις του μυοκαρδίου. Φυσιολογικός αριθμός παλμών: Ενήλικες: 60-80/λεπτό. Στις γυναίκες λίγο περισσότεροι. Μωρά:μπορείναφθάσουνκαι τους 130/λεπτό κατά τη γέννηση. Επηρεάζεται από γεγονότα που συμβαίνουν στον υπόλοιπο οργανισμό: Αυξημένη κυτταρική δραστηριότητα = ανάγκη για περισσότερο αίμα = αύξηση καρδιακού ρυθμού (αυτορρύθμιση).
Αιμοφόρααγγεία Αρτηρίες(και αρτηρίδια): Μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια. Φλέβες(και φλεβίδια): Επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Τριχοειδή: Παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών και επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τους ιστούς.
Αρτηρίες Έχουνσεσχέσημετις φλέβες: Παχύτερα τοιχώματα Μικρότερη εσωτερική διάμετρο Περισσότερο μυϊκό ιστό.
Σφυγμός Κάθε συστολή των κοιλιών διοχετεύει αίμα στις αρτηρίες. Τα τοιχώματα των αρτηριών διευρύνονται με την πίεση του εισερχομένου αίματος. Η διεύρυνση αυτή ονομάζεται σφυγμός. Κάθε παλμός της καρδιάς προκαλεί ένα σφυγμό στις αρτηρίες. Οισφυγμοίτωναρτηριώνέχουντονίδιορυθμόμε τους παλμούς της καρδιάς. Ο σφυγμός ανιχνεύεται στον καρπό του χεριού και σε άλλα σημεία του σώματος.
Το αίμα προωθείται στο εσωτερικό των αρτηριώνμετιςσυσπάσειςτωντοιχωμάτων, μετηβοήθειατουμυϊκούιστούπου περιέχουν. Ηταχύτητατηςροήςτουαίματοςστις αρτηρίες είναι μεγαλύτερη από αυτή στις φλέβες και επομένως εμφανίζει μεγαλύτερη πίεση.
Οι μεγαλύτερες αρτηρίες του σώματος είναι: Η πνευμονική αρτηρία και Ηαορτή. Όλεςοιάλλεςείναι διακλαδώσεις των παραπάνω. Αρτηρίδια είναι διακλαδώσεις των αρτηριών, μόλις ορατές με γυμνό μάτι.
Φλέβες Είναι περισσότερες από τις αρτηρίες. Δεν εμφανίζουν σφυγμό. Στο εσωτερικό τους έχουν βαλβίδες που επιτρέπουν την μονόδρομη πορεία του αίματος. Φλεβίδια = μικρές φλέβες. Επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Λειτουργούν σαν δεξαμενές αίματος(τα2/3 τουαίματος, ανά πάσα στιγμή, βρίσκεται στις φλέβες και τα φλεβίδια).
Τριχοειδή Είναι πολλά και λεπτά αιμοφόρα αγγεία. Έχουν διάμετρο όση περίπου ένα ερυθρό αιμοσφαίριο. Παρεμβάλλονται μεταξύ των αρτηριών και των φλεβών. Τα τοιχώματά τους αποτελούνται από μονόστιβο στρώμα επιθηλιακώνκυττάρων, το ενδοθήλιο.
Δίκτυο τριχοειδών που τροφοδοτεί μία ομάδα σωματικών κυττάρων. Ρόλοςτριχοειδών 1) Τακύτταρατωνιστώνπεριβάλλονταιαπόένα υγρό, το μεσοκυττάριο υγρό(υγρό των ιστών), από το οποίο παίρνουν θρεπτικά συστατικά και στο οποίο αφήνουν ουσίες που δεν τους χρειάζονται. 2) Ηπίεσητουαίματος, στοαρτηριακόάκροτων τριχοειδών, είναι σχετικά υψηλή σε σχέση με το μεσοκυττάριο υγρό, με αποτέλεσμα μικρά μόρια που βρίσκονται στο πλάσμα να διαπερνούν τα τοιχώματα των τριχοειδών. 3) Τα ερυθροκύτταρα, καθώς και μεγάλα μόρια όπως οι πρωτεΐνες, παραμένουν στο εσωτερικό των τριχοειδών. 4) Στοφλεβικόάκροτωντριχοειδώνηαπώλεια μορίωναπότοαίμαέχειωςαποτέλεσματηνπτώση της πίεσης. Η μειωμένη πίεση του αίματος, σε σχέση με το μεσοκυττάριο υγρό, έχει ως αποτέλεσμα μία ποσότητα από το υγρό αυτό μαζί με άχρηστα συστατικά να επαναρροφάται από τα τριχοειδή του φλεβικού άκρου
Πίεση Πίεση του αίματος = πίεση πουασκείταιαπότοαίμα στο τοίχωμα ενός αγγείου (αρτηρίας αρτηριακή πίεση). Συστολή των κοιλιών απότομη αύξηση της πίεσης στις αρτηρίες = μέγιστη πίεση που ονομάζεται συστολική. Χαλάρωση των κοιλιών πέφτειηαρτηριακήπίεση= διαστολική πίεση.
Τιμέςτηςπίεσηςτουαίματος Η συστολική πίεση είναι κατάμέσοόρο120 mm Hg καιηδιαστολική80 mm Hg. Οι τιμές διαφέρουν ανάλογαμετοφύλο, την ηλικία κ.ά. Η πίεση είναι στενά συνδεδεμένη με τη λειτουργία της καρδιάς. Οι παράγοντες που ρυθμίζουν τη λειτουργία της καρδιάς, ρυθμίζουν έμμεσα και την αρτηριακή πίεση.
Η πίεση του αίματος είναι δείκτης υγείας του ατόμου που συνήθως αυξάνεται με την ηλικία. Αρτηριακήυπέρταση= παθολογική αύξηση της πίεσης. Οι κίνδυνοι αφορούν τη λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου και των νεφρών. Αρτηριακήυπόταση= παθολογική μείωση της πίεσης.
Πίεσηκαιταχύτητα Η πίεση του αίματος είναι υπεύθυνη για την ταχύτητα ροής του αρτηριακού αίματος. Ηταχύτητα ελαχιστοποιείται στην περιοχή των τριχοειδών ( διευκόλυνση της ανταλλαγής ουσιών). Στις φλέβες η κίνηση του αίματος επιτυγχάνεται με τη συστολή των σκελετικών μυών.
Κυκλοφορίατουαίματος Μεγάληή συστηματική κυκλοφορία. Μικρή ή πνευμονική κυκλοφορία Στεφανιαία κυκλοφορία.
Μικρή( πνευμονική) κυκλοφορία Αίμα από την περιφέρεια του οργανισμού φθάνει στο δεξιό κόλπο- δεξιά κοιλία(συστολή) πνευμονική αρτηρία(μη οξυγονωμένο αίμα) διακλαδίζεται σε δύο το αίμα φθάνει στους πνεύμονες ανταλλαγή αερίων το οξυγονωμένο αίμα με τις πνευμονικές φλέβες φθάνει στον αριστερό κόλπο αριστερή κοιλία αορτή(αρχή μεγάλης κυκλοφορίας).
Μεγάληκυκλοφορία Αορτή και διακλαδώσεις Το αίμα κατευθύνεται προς όλατασημείατου οργανισμού. Στα τριχοειδή γίνεται η ανταλλαγή των χρήσιμων συστατικών(οξυγόνο, υδατάνθρακες, ορμόνες) με τις άχρηστες ή τοξικές (διοξείδιοτουάνθρακα, ουρία) Τοαίμαπερνάσταφλεβίδια καιμετην Άνωκαικάτωκοίληφλέβα επανέρχεται στο δεξιό κόλπο.
Στη μεγάλη κυκλοφορία παρεμβάλλονται δύο σημαντικάόργανα: νεφροί ήπαρ. Δεξιά και αριστερή νεφρικήαρτηρία: φέρνουν το αίμα στους νεφρούς. Αποβολή τοξικών ουσιών (ουρία) και περίσσειας νερού. Μετιςνεφρικέςφλέβες το αίμα οδηγείται στα κεντρικά φλεβικά αγγεία.
Ηπατικήαρτηρία: Τροφοδοτεί το ήπαρ με οξυγονωμένο αίμα. Πυλαίαφλέβα: διοχετεύει αίμα, πλούσιο σεθρεπτικάσυστατικά, στοήπαραπότοστομάχι, το έντερο, τον σπλήνα, το πάγκρεας και τη χοληδόχο κύστη. Ηπατικήφλέβα: Διοχετεύει τα θρεπτικά συστατικά στην κυκλοφορία.
Στεφανιαίακυκλοφορία Μεταφορά θρεπτικών συστατικών στους ιστούς της καρδιάς και απομάκρυνση από αυτούς των άχρηστων προϊόντων. Στεφανιαίεςαρτηρίες: Ξεκινούν από την αορτή και κατευθύνονται σε κάθε πλευρά της καρδιάς. Στεφανιαίεςφλέβες: Συνδέονται μέσω τριχοειδών με τις αρτηρίες και μεταφέρουν το αίμα στο δεξιό κόλπο.
Προβλήματαστηλειτουργίατου κυκλοφορικούσυστήματος Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Η σύγχρονη όμως έρευνα δίνει δυνατότητες για πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία των περισσότερωνκαρδιακώνπαθήσεων. Οι καρδιοπάθειες διακρίνονται σε συγγενείς καιεπίκτητες.
Συγγενείςκαρδιοπάθειες Οι συγγενείς αφορούν συνήθως τη λειτουργία των βαλβίδων και έχουν ως αποτέλεσμα διαταραχές στη παροχή αίματος στους κόλπους και στις κοιλίες ή την επικοινωνία ανάμεσα στις κοιλίες ή ανάμεσα στους κόλπους, με αποτέλεσμα να αναμειγνύεται ΤΟ οξυγονωμένο με TO μη οξυγονωμένο αίμα. Πολλές από τις καρδιοπάθειες αυτές οφείλονται στον ιό της ερυθράς, από τον οποίον προσβλήθηκε η μητέρα του πάσχοντα τους πρώτους μήνες τηςεγκυμοσύνηςτης. Κάποιες από τις παραπάνω παθήσεις επιδέχονται χειρουργική επέμβαση.
Επίκτητεςκαρδιοπάθειες Στις επίκτητες καρδιοπάθειες ανήκουν οι περικαρδίτιδες, μυοκαρδίτιδες και ενδοκαρδίτιδες, που οφείλονται σε μόλυνση τουπερικαρδίου, μυοκαρδίουήενδοκαρδίου, αντίστοιχα, από μικρόβια και ιούς.
Πολλά προβλήματα της καρδιάς είναι αποτέλεσμα της κακήςστεφανιαίαςκυκλοφορίας. Η μειωμένη οξυγόνωση των κυττάρων του μυοκαρδίου προκαλεί την εξασθένησή τους με αποτέλεσμα την ισχαιμίατουμυοκαρδίου. Ένα πιο σοβαρό πρόβλημα είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου, κατά το οποίο έχουμε νέκρωση ενός τμήματος του καρδιακού μυός, λόγω διακοπής της αιμάτωσής του εξαιτίας ενός θρόμβου ή εμβόλου σε μίααπότιςστεφανιαίεςαρτηρίες. Οι συνέπειες του εμφράγματος εξαρτώνται από το μέγεθος και τη θέση της προσβεβλημένης περιοχής.
Αρτηριοσκλήρυνση Η αρτηριοσκλήρυνση οφείλεται στη συσσώρευση λιπιδίων, (ιδίως χοληστερόλης, κάτω από το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών. Ακολουθεί η εναπόθεση ασβεστίου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ελαστικότητα των αγγείων αυτών. Ανηαρτηριοσκλήρυνσηπροχωρήσει, εμφανίζονται στενώσεις των αρτηριών, οι οποίες παρεμποδίζουν τη διέλευση του αίματος, με αποτέλεσμα τις ισχαιμίες διάφορωνοργάνων(μυοκαρδίου, εγκεφάλου, νεφρών κτλ.), και μπορεί να αποτελέσουναίτιοδημιουργίαςθρόμβου. Αν συμβεί πλήρης απόφραξη μιας αρτηρίας, (θρόμβωση εγκεφαλικής αρτηρίαςήέμφραγματουμυοκαρδίου), αυτό συνήθως συνεπάγεται μόνιμη νέκρωση τον ιστού που αιματώνεται από αυτήν.
Ανεύρυσμα To ανεύρυσμα είναι η διόγκωση μιας λεπτής και εξασθενημένης περιοχής του τριχώματος ενός αγγείου (αρτηρίας ή φλέβας), που μοιάζει με μπαλόνι. Αιτίεςτουανευρύσματοςείναιηαρτηριοσκλήρυνση, συγγενείς παθήσεις των αρτηριών κτλ. Τα τελευταία χρόνια οι καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν πάρει τη μορφή επιδημίας στις δυτικές χώρες. Παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πρόκληση καρδιοπαθειών είναι η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, η χοληστερίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης, η ηλικία, το φύλο και η γενετική προδιάθεση. Άτομα στα οποία συνυπάρχουν κάποιοι aπ' αυτούς τους παράγοντες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακό επεισόδιο.
Αγγειοπλαστική-Bypass Σήμερα για την απόφραξη των αρτηριών χρησιμοποιούνται κυρίως δύο τύποι χειρουργικών επεμβάσεων, η αγγειοπλαστική και τοbypass. Στην πρώτη περίπτωση ο καρδιοχειρουργός τοποθετεί έναν πλαστικό σωλήνα μέσα σε ένα μεγάλο αρτηριακό αγγείο του χεριού ήτου ποδιούκαιτον οδηγείπροςτην καρδιά. Όταν ο σωλήνας πλησιάσει την περιοχή της στένωσης σε μία στεφανιαία αρτηρία, ένα μπαλονάκι που βρίσκεται προσκολλημένο στο άκροτουσωλήναφουσκώνει, διευρύνοντας με τον τρόπο αυτό το αγγείο. Υπάρχουν διάφορες εναλλακτικές λύσειςτηςπαραπάνωμεθόδου, όπως η τεχνική Laser κτλ.
Κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα υποβάλλονται σε εγχειρήσεις bypass στις στεφανιαίεςαρτηρίες. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αυτής λαμβάνεται τμήμα από ένα άλλο αιμοφόρο αγγείο του σώματος του ασθενούς και τοποθετείται το ένα άκρο τουστηναορτήκαιτο άλλο στη στεφανιαία αρτηρία, αμέσως μετά ΤΟ φραγμένο σημείο. Bypass
Αίμα Εξειδικευμένος ιστός που αποτελείται από τα έμμορφα συστατικά (κύτταρα) και το πλάσμα. Το πλάσμα αποτελείται απόνερό(90%), μέσαστο οποίο είναι διαλυμένα ανόργαναάλατα, ορμόνες, πρωτεΐνες, θρεπτικέςουσίεςκ.ά.
Κύτταρατουαίματος Ερυθρά αιμοσφαίρια ή ερυθροκύτταρα Λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα Αιμοπετάλια Καταλαμβάνουντο45% του όγκου του αίματος Παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών.
Ερυθράαιμοσφαίρια Είναι πολυπληθή Ρόλος: μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς και απομάκρυνση από αυτούς του διοξειδίου του άνθρακα. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα έχουν σχήμα αμφίκοιλου δίσκου επειδή δεν έχουν πυρήνα.
Το κυτταρόπλασμά τους περιέχει αιμοσφαιρίνη η οποία είναι: Εξειδικευμένη πρωτεΐνη υπεύθυνη για τη μεταφορά οξυγόνου. ΗαιμοσφαιρίνηΑείναιο κύριος τύπος αιμοσφαιρίνης στους ενήλικες Αποτελείταιαπό2ακαι 2βαλυσίδεςκαι4 ομάδες αίμης που περιέχουν σίδηρο.
Τα ερυθροκύτταρα ζουν περίπου 4 μήνες Μετά συγκεντρώνονται στο ήπαρ και τον σπλήνα όπου καταστρέφονται Παράγονται συγχρόνως άλλα από τον ερυθρό μυελό των οστών Όταν παράγονται με γρηγορότερο ρυθμό αυξάνεται ο αριθμός τους στο αίμα(μεγάλο υψόμετρο).
Μεταφοράοξυγόνουκαιδιοξειδίου τουάνθρακα Τα ερυθροκύτταρα στους πνεύμονες προσλαμβάνουν οξυγόνο: Τοάτομοτουσιδήρουπου υπάρχει σε κάθε μόριο αίμης δεσμεύει ένα μόριο οξυγόνου Η αιμοσφαιρίνη ονομάζεται οξυαιμοσφαιρίνη(λαμπερό κόκκινο χρώμα) Στα τριχοειδή απελευθερώνεται το οξυγόνο και δεσμεύεται μέρος του διοξειδίου του άνθρακα(μεταβολισμός) Το υπόλοιπο διαλύεται στο πλάσμαμετημορφήhco 3 - Μεταφέρεται στους πνεύμονες όπουαποβάλλονταιως CO 2.
Λευκάαιμοσφαίρια Είναι εμπύρηνα Έχουν σημαντικό ρόλο στην άμυνα Είναι λιγότερα από τα ερυθροκύτταρα Παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών Ζουν λίγες μέρες ως λίγες εβδομάδες Οαριθμόςτουςκυμαίνεταιαπό5000 10000 mm 3 Σε μόλυνση ο αριθμός αυξάνεται σημαντικά.
Διακρίνονται σε: Κοκκιώδη(περιέχουν κοκκία στο κυτταρόπλασμά τους) και περιλαμβάνουν τα: Βασεόφιλα Ηωσινόφιλα Ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα Μηκοκκιώδη, μετάτην παραγωγή τους μεταναστεύουν σε άλλους ιστούς(λεμφαδένες, σπλήνα) και περιλαμβάνουν τα: Λεμφοκύτταρα Μεγάλα μονοκύτταρα που διαφοροποιούνται σε μακροφάγα.
Τα ουδετερόφιλα και τα μονοκύτταρα διαπερνούν τα τοιχώματα των αγγείων(διαπίδυση) και κατευθύνονται στο σημείο που υπάρχει μόλυνση. Απομονώνουν το μικρόβιο, το καταστρέφουν και εξουδετερώνουν τις τοξικές ουσίες που πιθανόν αυτός έχει απελευθερώσει.
Λεμφοκύτταρα Διακρίνονται σε: Τλεμφοκύτταρα Βλεμφοκύτταρα (παράγουν αντισώματα)
Αιμοπετάλια Είναι θραύσματα κυττάρων Παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών Ζουν5-9 μέρες Κυμαίνονταιαπό250000 έως400000 ανάmm 3 Έχουν σχήμα ακανόνιστο Στερούνται πυρήνα Είναι άχρωμα Πολύ σημαντικά στην πήξη του αίματος.
Πλάσμα Υγρό μέρος του αίματος Αποτελείται από: Νερό Διαλυμένες ουσίες όπως: Ανόργανα άλατα Θρεπτικές ουσίες(γλυκόζη) Ορμόνες Πρωτεΐνες Ουσίες που πρέπει να αποβληθούν(ουρία).
Πρωτεΐνεςτουπλάσματος 4 κατηγορίες με εξειδικευμένη δράση: Αλβουμίνες:καθιστούντοαίμακολλώδεςκαιθολό, συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερής ωσμωτικής πίεσης. Σφαιρίνες: παράγονται στο ήπαρ, προορίζονται για καταστροφήμικροοργανισμώνκαιμεταφοράουσιών, έχουν ενζυμική δράση, συμμετέχουν στην πήξη του αίματος. Ινωδογόνο: σημαντική στην πήξη, (πλάσμα ινωδογόνο = ορός. Συμπλήρωμα: ομάδα 20 πρωτεϊνών που συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού.
Λειτουργίεςτουαίματος Μεταφορά, προστασία ρύθμιση. ΜεταφέρειΟ 2, CO 2, θρεπτικάσυστατικά, ουσίες που πρέπει να απομακρυνθούν, ορμόνες και αντισώματα. Μετηνπήξηεμποδίζεταιηαπώλειαυγρώνκαι παρεμποδίζεται η είσοδος των μικροοργανισμών. Συμβάλλει στον έλεγχο της ποσότητας του νερού και διαφόρων χημικών συστατικών, στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
Πήξητουαίματος Για το σχηματισμό της θρομβίνης είναι απαραίτητοι πολλοί παράγοντες όπως: Ασβέστιο ΒιταμίνηΚ Αιμοπετάλια Αιμορροφιλίαήαιμοφιλία: κληρονομική ασθένεια. Δενπήζειτοαίμαλόγω έλλειψης κάποιου παράγοντα της πήξης του αίματος.
Ομάδεςαίματος ΣύστημαΑΒΟ
Συγκολλητινογόνα: Αντιγόνα(πρωτεΐνες) που βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Συγκολλητίνες: Αντισώματα (πρωτεΐνες) που βρίσκονται στο πλάσμα του αίματος. Ομάδεςαίματος ΣύστημαΑΒΟ
Αιμοσυγκόλληση
Μεταγγίσεις
Μεταγγίσεις
Κληρονομικότητακαιομάδεςαίματος
Κληρονομικότητακαιομάδεςαίματος
ΠαράγονταςRhesus ΠαράγονταςRhesus: πρωτεΐνη που υπάρχει ή όχι στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων ενός ατόμου. Ταάτομαπουέχουντην πρωτεΐνη χαρακτηρίζονται ως Rhesus θετικά(rh + ). Ανενεθείαυτήη πρωτεΐνησεάτομοrh -, προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων αντι-rh.
Αναιμίες Μειωμένος αριθμός ερυθροκυττάρων Τα ερυθροκύτταρα δεν έχουν αρκετή αιμοσφαιρίνη Το άτομο πάσχει από αναιμία Παρουσιάζει αίσθημα κόπωσης και ατονίας.
Σιδηροπενία Μειωμένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης λόγω κακής διατροφής μπορεί να οφείλονται σε ανεπάρκεια σιδήρου. Τροφέςπλούσιεςσεσίδηρο( συκώτι, σταφίδες, δημητριακά) μπορούν να θεραπεύσουν αυτή την αναιμία.
ΈλλειψηβιταμίνηςΒ 12 ΗΒ 12 είναιαπαραίτητηγιατηνωρίμανσητων ερυθροκυττάρων. Έλλειψή της οδηγεί σε συσσώρευση ανώριμων ερυθροκυττάρων στον μυελό των οστών. Αντιμετωπίζεταιμεδίαιταπλούσιασεψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά και πουλερικά ή και με χορήγησηβιταμίνηςβ 12.
Αιμολυτικήαναιμία Χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό καταστροφής ερυθροκυττάρων(αιμόλυση). Μπορεί να οφείλεται σε: Κληρονομικούς παράγοντες Τοξίνες Παράσιτα Μετάγγιση μη συμβατού αίματος.
Δρεπανοκυτταρικήαναιμία Κληρονομική Παραγωγή μη φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης Ερυθροκύτταρα με χαρακτηριστικό δρεπανοειδές σχήμα Απόφραξη αγγείων λόγω σχήματος.
Μεσογειακήαναιμία Κληρονομική Μεγάλη συχνότητα στη χώρα μας Μειωμένη παραγωγή τηςβαλυσίδαςτης αιμοσφαιρίνης Αντιμετώπιση με μεταγγίσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Βιβλιογραφία Βιολογία Α Λυκείου Καστορίνης Α., Κωστάκη Αποστολοπούλου Μ., Μπαρωνά Μάμαλη Φ., ΠεράκηΒ., ΠιάλογλουΠ.ΟΕΔΒ, Αθήνα 2011. Βιολογία θετικής κατεύθυνσης Β Ενιαίου Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα2001.