Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομία Ε: Μια ημέρα με έναν μεγάλο αστροφωτογράφο Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. Τα γεγονότα και η αποτίμηση. (Πάτρα 5-7/10/2007) Ιάκωβος Μάριος Στρίκης Ε. Μία ημέρα με έναν Μεγάλο Αστροφωτογράφο. Εικόνα 1: 1) Ο συγγραφέας (δεξιά) με τον Stefan Seip (μέση) και έναν φίλο. 2) Με τους Thierry Legault και Stefan Seip ένας αστερισμός αστροφωτογράφων. 3) Ο Stefan Seip επί το έργον! Μερικές ημέρες πριν την έναρξη του 5 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας μου έγινε ένα ευχάριστο τηλεφώνημα στο κινητό. Όλος έκπληξη άκουσα την φωνή του κ. Παπαλάμπρου, ο οποίος γεμάτος δισταγμό με ρώτησε αν μπορώ να κάνω μια αγγαρεία για το συνέδριο. Η αγγαρεία ήταν να παραλάβω από το αεροδρόμιο τον έναν από τους καλεσμένους μας ομιλητές τον Stefan Seip, έναν από τους μεγαλύτερους αστροφωτογράφους του χώρου και να τον οδηγήσω στην Πάτρα όπου θα γινόταν το συνέδριο. Η απάντηση μου δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από ένα
ΝΑΙ όλο χαρά, θα περνούσα σχεδόν τέσσερις μέρες με τον Stefan. Η μεγάλη μέρα έφτασε, φτάνουμε στο αεροδρόμιο για να παραλάβουμε τον Stefan. Έξω από τις Αφίξεις άρχισε να μας λούζει ένας κρύος ιδρώτας για το τι θα αντικρίσουμε. Ο χειρότερος μας φόβος ήταν ο έξης: Σκεπτόμασταν τι θα γινόταν αν ο Stefan ήταν ένας γέρος σοβαρός με κουστούμι και γραβάτα σωστή παγοκολόνα. Η αγωνία μεγάλωνε καθώς η ώρα έφτανε στο σημείο 00:00 όπου θα έβγαινε από τις αφίξεις. Η ώρα έφτασε και το θέαμα ήταν ένας νεαρός μελαχρινός που μέσα στην τρελή χαρά μας χαιρετούσε από μακριά όταν διάβασε το όνομα του στην ταμπέλα που είχαμε στα χέρια μας. Μόλις τον χαιρετήσαμε (στα γερμανικά) και του συστηθήκαμε τον ρωτήσαμε αν ήθελε πριν ξεκινήσουμε να πιούμε πρώτα έναν καφέ στο αεροδρόμιο να χαλαρώσει από το ταξίδι. Καθίσαμε λοιπόν και χαλαρώνοντας προσπαθήσαμε να σπάσουμε τον πάγο, τελικά δεν χρειάστηκε καθώς ο ίδιος ήταν ομιλητικότατος και φιλικότατος απέναντι μας ρωτώντας μας διάφορες πληροφορίες για την Ελλάδα και για το συνέδριο. Το ταξίδι για την Πάτρα ξεκίνησε 20 λεπτά περίπου αργότερα με εμένα και τον Stefan στο πίσω κάθισμα να συζητάμε για την Στουτγάρδη και την Αστροφωτογραφία μέσα από τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Αίσθηση μου προκάλεσαν δυο γεγονότα που μου ανέφερε για την πόλη του, το ένα ήταν ότι συνολικά μέσα στον χρόνο οι ωφέλιμες νύχτες παρατήρησης (χωρίς δηλαδή σύννεφα) είναι κατά μέσο όρο 40. Ενώ το δεύτερο είναι ότι πριν από περίπου δυο χρόνια, μετά από μια τεράστια καταιγίδα που σάρωσε την πόλη του για περίπου μισή ώρα η διαύγεια του ουρανού αυξήθηκε τόσο ώστε παρά την όλη φωτορύπανση έγινε ορατός όλος μας ο γαλαξίας και μάλιστα μέχρι τις 10 μοίρες από τον ορίζοντα. Μετά από δυόμιση ώρες ταξίδι φτάνουμε επιτέλους στο προάστιο της Πάτρας, Ρίο, με μια σύντομη στάση στο πανεπιστήμιο, για μια σύντομη επαφή με την οργανωτική επιτροπή και αμέσως μετά για φαγητό. Τι πιο κοινό στην Ελλάδα από τα σουβλάκια, όταν
ήρθε η ώρα να παραγγείλουμε ο Stefan δήλωσε τυφλή εμπιστοσύνη σε εμένα για το θέμα του φαγητού, δεν ήξερε όμως τι θα του επιφύλασσε η μοίρα. Μια μερίδα γύρος ήταν αρκετή για να καταλάβει ότι βρισκόταν στον παράδεισο και ότι τελικά ήταν περισσότερο Έλληνας παρά Γερμανός. Όταν την είδε μπροστά του γεμάτος έκπληξη, δήλωσε πως μάλλον κάτι δεν πήγαινε καλά με το φαΐ του καθώς αυτή ήταν διπλή μερίδα και ότι αποκλείεται να την φάει. Κατά την διάρκεια του γεύματος συζητήσαμε αρκετά ενδιαφέροντα πάνω στην Αστροφωτογραφία με D SLR μηχανές και τις διαφορές τους με το κλασικό φιλμ, καθώς επίσης για την λήψη και την επεξεργασία τους στον Η/Υ. Μετά λοιπόν από μια Συνεδριακή ημέρα αρκετές μπύρες αλλά και μπόλικα Ελληνικά εδέσματα (γύρο και τζατζίκι) ήρθε η ώρα για το καληνύχτα, φτάνοντας στο ξενοδοχείο δώσαμε ένα ραντεβού για την επόμενη ημέρα το μεσημέρι, ούτε όμως από εκεί έλειπε το Ελληνικό στοιχείο καθώς όταν τον ρωτήσαμε τι ώρα θα ήθελε να τον συναντήσουμε, εκείνος μας απάντησε με την έξης φράση: Νομίζω ότι κάπου στις 2 μμ. θα ήταν καλά αλλά αν αργήσω και λίγο μην παραξενευτείτε εξάλλου εδώ στην Ελλάδα δεν έχετε και την τέλεια φήμη όσον αφορά τα ραντεβού σας. Μια υπέροχη μέρα είχε έρθει στο τέλος της αλλά η γνωριμία μας με τον Stefan δεν έμεινε εκεί καθώς τις επόμενες ημέρες συνεχίσαμε τις απίστευτες συζητήσεις που είχαν να κάνουν κυρίως με την Αστρονομία αλλά και όχι μόνο. Μετά το συνέδριο, ο Stefan δήλωσε πως λυπάται που φεύγει από την Ελλάδα αλλά οι υποχρεώσεις του αυτήν την φορά έβαζαν ένα αναγκαστικό όριο στην επίσκεψή του. Σύντομα όμως, θα επιστρέψει για μια εφ όλης της ύλης ξενάγηση κυρίως στην κουζίνα και τα έθιμα μας. Το ραντεβού λοιπόν ανανεώθηκε για το καλοκαίρι!
Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομία Α: Η γενική εικόνα Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. Τα γεγονότα και η αποτίμηση. (Πάτρα 5-7/10/2007) Α. Μία γενική εικόνα, ο εκθεσιακός χώρος, η πρώτη ημέρα και η συνεδρίαση των Δ.Σ. Καρδάσης Μάνος Μαραβέλιας Γρηγόρης Στέλλας Ιάκωβος 1. Η Γενική εικόνα Εικόνα 1: Εικόνα των συνέδρων του 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. (φωτ. Ιάκωβος Στρίκης) Το τριήμερο 5-7 Οκτωβρίου 2007 διεξήχθη με απόλυτη επιτυχία το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, με συμμετοχές συλλόγων και γενικότερα ενδιαφερομένων από όλες τις περιοχές της χώρας. Πολύ θετική ήταν η απόφαση της Αστρονομικής Εταιρείας Πάτρας
Ωρίων να προσκαλέσει καταξιωμένους ερασιτέχνες αστροφωτογράφους του εξωτερικού (Stefan Seip, Thierry Legault) καθώς και επαγγελματίες αστρονόμους τόσο του εξωτερικού (Donald Lynden-Bell, David Malin) όσο και της χώρας μας (Ξενοφών Μουσσάς). Η παρουσία των επαγγελματιών αστρονόμων στηρίζει και ωθεί τους ερασιτέχνες να βελτιώνουν συνεχώς τα αποτελέσματά τους τόσο στο επίπεδο των εικόνων-παρατηρήσεων όσο και στην δυνατότητα ανάλυσής τους. Για αυτό και η παρουσία τους στο συνέδριο αν και διακριτική ήταν σημαντική. Ωστόσο ήδη το επίπεδο των παρουσιάσεων και των εργασιών που συμμετείχαν στο συνέδριο αυτό ήταν σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα, καθώς οι εργασίες (θεωρητικές μελέτες, πρακτικές κατασκευές, ανάλυση παρατηρήσεων, εκπαιδευτικό έργο) χαρακτηρίζονταν από πρωτοτυπία και καινοτομία. Μάλιστα ακόμα και το πρόγραμμα παρουσιάσεων ήταν ισορροπημένο ανάμεσα στα διάφορα θέματα. Χώρος διεξαγωγής του συνεδρίου ήταν στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, οπότε και οι σύνεδροι είχαν την πρόσβαση σε ένα εξαιρετικής ποιότητας χώρο ανταλλαγής απόψεων, ιδεών, εμπειριών και προβληματισμών. Ο χώρος συνεδριάσεων ήταν στο Πανεπιστήμιο ενώ η διαμονή των συνέδρων σε διάφορα ξενοδοχεία της περιοχής είχε σαν αποτέλεσμα την κατά κάποιον τρόπο διασπορά τους. Συνολικά το συνέδριο αυτό μας αφήνει μόνο καλές εντυπώσεις και υποσχέσεις για την προοπτική της ερασιτεχνικής αστρονομίας στην Ελλάδα. Σίγουρα η δουλειά που έχει αναλάβει ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (ΣΕΑΘ) για την διοργάνωση του 6ου Συνεδρίου δεν είναι εύκολη, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι ακολουθώντας την εμπειρία που έχει χτιστεί τόσα χρόνια από τους προηγούμενους διοργανωτές όσο και τα δείγματα δουλειάς που παρουσιάζει ο ίδιος ο ΣΕΑΘ δεν μας αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα.
2. Ο εκθεσιακός χώρος. Η οργάνωση του χώρου υποδοχής, της αίθουσας εκθεμάτων αφίσες και βέβαια η αίθουσα εισηγήσεων (αμφιθέατρο) ήταν ουσιαστικά άψογη χάρη στην ακλόνητη διάθεση των κόκκινων παιδιών, δηλαδή της οργανωτικής επιτροπής με τα χαρακτηριστικά κόκκινα μπλουζάκια. Τα εκθέματα του Σ.Ε.Α, αποτελούνταν από 6 αφίσες διαστάσεων 1m X 1m (βλέπε Εικόνα 2 (4).Οι αφίσες κάλυψαν θέματα όπως: α) Η Ηλιακή παρατήρηση και η ολική έκλειψη Ηλίου, (1 η, 2 η και 5 η αφίσες από αριστερά, Ιάκωβος Στρίκης), β) Η μείωση της Νότιας Πολικής Επικάλυψης του Άρη και η μελέτη η ρευμάτων στον πλανήτη Δία, [3 ] Στέλλας Ν. Ιάκωβος, γ) η Παρατήρηση Κομητών, [4 ] Μάνος Καρδάσης, δ) Οι εκδηλώσεις του η Σ.Ε.Α, [6 ] Γρηγόρης Μαραβέλιας. Η έκθεση Μετεωριτών του Frederick N. Ley φαίνεται μπροστά, ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που έγινε εφικτό χάρη στην άψογη οργάνωση των διοργανωτών. Τα εκθέματα του Σ.Ε.Α συμπληρώθηκαν με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο από τη προβολή του βίντεο του μέλους μας Ηλία Αλεξόπουλου, ένα βίντεο το οποίο έγινε ειδικά για το 5 ο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας και απέσπασε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Εικόνα 2: Μερικές απόψεις του εκθεσιακού χώρου του Συνεδρίου. 1)-2) Οι παρευρισκόμενοι είχαν μία πολύ καλή ευκαιρία να δουν την πορεία της ερασιτεχνικής αστρονομίας στην χώρα μας μέσα από τα πολυπληθή και ομολογουμένως υψηλού επιπέδου φωτογραφικά και άλλα εκθέματα. 3). Η σπάνια έκθεση μετεωριτών του Frederick N. Ley, μέλος του Σ.Ε.Α. Ένα από τα εντυπωσιακότερα εκθέματα! 4) Τα εκθέματα του Συλλόγου Ερασιτεχνικής
Αστρονομίας (Σ.Ε.Α). 5) 10) Απόψεις των υπολοίπων εκθεμάτων τα οποία είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. (φωτ. 1, 2, 5, 8, 9 Αθανάσιος Κουλουμβάκος 6, Μάνος Καρδάσης 3, 10 Frederick N. Ley. 3. Η πρώτη ημέρα, Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2007. Εισηγήσεις, Παρασκευή 5 Οκτ. 2007. 1. Seip Stefan Η γοητεία της αστροφωτογραφίας. Εικόνα 3: Ο αστροφωτογράφος Stefan Seip. (φωτ. Ιάκωβος Στρίκης) Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία επάνω στην μαγεία της αστροφωτογραφίας, κυρίως στα αποτελέσματα που αυτή παράγει. Χωρίς την παρουσίαση ιδιαίτερων τεχνικών λεπτομερειών, εικόνες από διάφορα αντικείμενα γεγονότα όπως και έξυπνες συνθέσεις καθήλωσαν το κοινό, αφού ο ομιλητής κατάφερε πραγματικά να μεταδώσει τον ενθουσιασμό του. Έτσι εύκολα παρασύρθηκε εκτός χρόνου οπότε και να χρειαστεί να επισπεύσει την ομιλία του, απλά προσπερνώντας κάποια σημεία ωστόσο μη αποδυναμώνοντας την ολότητα της παρουσίασής του.
2. Lynden-Bell Donald Η ιστορία των γιγάντιων μελανών οπών στα κέντρα των γαλαξιών. Εικόνα 4: Ο κ. Donald Lynden Bell κατά την διάρκεια της παρουσίασής του. (φωτ. Αθανάσιος Κουλουμβάκος.) Η ομιλία αυτή διεκπεραιώθηκε από έναν επιστήμονα του χώρου ο οποίος παρουσίασε την εξέλιξη της ιδέας της ύπαρξης των μελανών οπών στους γαλαξίες. Η ομιλία ήταν σαφώς εκλαϊκευμένη αλλά με αρκετές νύξεις σε έννοιες της Φυσικής εννοιών οι οποίες απαιτούσαν μεγαλύτερη εξοικείωση. Ωστόσο η ανάπτυξη του θέματος ήταν τέτοια που επέτρεπε σε όλους να κατανοήσουν τα βασικά στοιχεία της ομιλίας. Άλλωστε, ο τρόπος παρουσίασης έδειχνε ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που εκτός από επιστήμονας ερευνητής ήταν και δάσκαλος, έχοντας δηλαδή την χάρη να μεταδώσει με το πάθος που
μόνον ένας εμπνευσμένος εκπαιδευτικός μπορεί να έχει, τα βαθύτερα νοήματα της επιστήμης του. 4. Η συνεδρίαση των διοικητικών συμβουλίων. Εικόνα 5: Οι αντιπρόσωποι των Δ.Σ όλων των Συλλόγων Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. (φωτ. Thierry Legault) Μετά το πέρας της πρωινής συνεδρίας του Σαββάτου και πριν την διεξαγωγή των workshops (πρακτικών εργαστηρίων) υπήρχε ένα δίωρο διάλειμμα για τους συνέδρους πλην των εκπροσώπων των συλλόγων οι οποίοι και ήταν επιφορτισμένοι με την καθιερωμένη συνάντηση των ΔΣ. όλων των συλλόγων. Η ατζέντα περιελάμβανε την επιλογή του επόμενου συλλόγου που θα αναλάβει την οργάνωση του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας καθώς της 2ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων για παρατήρηση. Ακολουθούσε συζήτηση για το ψήφισμα τη φωτορύπανσης. Όσον αφορά το πρώτο θέμα αποφασίστηκε ομόφωνα ότι το επόμενο συνέδριο αναλαμβάνει ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας
Θράκης, ο οποίος αποτέλεσε και τον μοναδικό αλλά άρτια προετοιμασμένο υποψήφιο, έχοντας ετοιμάσει έναν πλήρη φάκελο με πληροφορίες σχετικά με τα συνεδριακά κέντρα, πληροφορίες για την πόλη και την μετάβασή μας εκεί καθώς και την ολοκληρωμένη αλληλογραφία με τους φορείς που υποστηρίζουν την διεξαγωγή του συνεδρίου. Ο φάκελος αυτός μοιράστηκε ήδη από την πρώτη μέρα του συνεδρίου ώστε να υπάρχει διαθέσιμος χρόνος για την μελέτη του, κάτι που φανερώνει την κατάσταση της συνέπειας και σοβαρότητας του ΣΕΑΘ. Ταυτόχρονα, τονίστηκε ότι η αλληλοϋποστήριξη των συλλόγων και σε οικονομικό επίπεδο για την διεξαγωγή του συνεδρίου πρέπει να συνεχιστεί αλλά με όχι συγκεκριμένη δέσμευση ποσού. Από πλευράς των αντιπροσώπων του Δ.Σ του Σ.Ε.Α έγινε παρέμβαση σχετικά με τον χρόνο των ομιλητών. Η παράβαση του χρόνου η οποία σε πολλές περιπτώσεις ήταν και της τάξεως της διπλάσιας ο διάρκειας της επιτρεπόμενης από την διοργάνωση, στο 5 Συνέδριο δημιούργησε συνθήκες ομιλιών διαφόρων ταχυτήτων. Η πρότασή μας ήταν ότι θα έπρεπε να είναι, οι ομιλητές, πιο προσεκτικοί, και η διοργάνωση σε μεγαλύτερη ετοιμότητα στο να περιφρουρήσει τις αυτές συνθήκες έκφρασης για όλους τους ομιλητές. Για την διεξαγωγή της 2ης Πανελλήνιας Συνάντησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων υπήρξαν δύο υποψηφιότητες από την πλευρά του Συλλόγου Φίλων Αστρονομίας Κρήτης και της Εταιρείας Αστρονομίας Χαλκίδας. Από την συζήτηση που ακολούθησε σχετικά με την ευκολία μεταβίβασης στις διάφορες τοποθεσίες προτιμήθηκε τελικά η διοργάνωση της συνάντησης και πάλι από την Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας στην Δίρφυ. Σχετικά με την συζήτηση για την Φωτορύπανση η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας Ωρίωνας είχε ετοιμάσει ένα ψήφισμα σχετικά, προτείνοντας το να ψηφιστεί από τους συνέδρους για να αποσταλεί στους αρμόδιους φορείς. Μετά από συζήτηση προτάθηκε
να μην ψηφιστεί άμεσα το κείμενο αλλά να διαδοθεί πρώτα στους συλλόγους και να ακολουθήσει κάποια επεξεργασία /συζήτηση και με άλλους φορείς. Τέλος, μοιράσαμε στους συλλόγους το δεύτερο τεύχος του περιοδικού μας, Παρατηρησιακή Αστρονομία και βγήκε η απαραίτητη αναμνηστική φωτογραφία από τον Thierry Legault. Παρόντες στην συνέλευση των ΔΣ: Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας, Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας, Αστρονομική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος Γαλιλαίος, Σύλλογος Φίλων Αστρονομίας Κρήτης, Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης, Ελληνική Αστρονομική Ένωση, Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας Ωρίων, Όμιλος Φίλων Αστρονομίας, Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος καθώς και τα παραρτήματά της σε Νάουσα και Δωδεκάνησα, Αστρονομική Εταιρεία Κύπρου, Αστροπαρατηρησιακή Ομάδα Λάρισας.