περιοδική έκδοση του ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ \\ Καλοκαίρι 2011 #22 ΤΕΥΧΟΣ exit m a g a z i n e
Το ελληνικό καλοκαίρι δεν είναι μύθος, είναι πραγματικότητα και είναι εδώ. Με τις παραλίες του για μπάνιο και ρακέτες, τις συναυλίες και τις παραστάσεις, τα θερινά σινεμά, τα καρπούζια, τους γιαρμάδες, τη βανίλια υποβρύχιο, τα φασολάκια και τα ορφανά γεμιστά, το ντάκο και τους κοχλιούς, τα πανηγύρια το Δεκαπενταύγουστο, το αγιόκλημα και τα γιασεμιά. Από την άλλη γίνεται ο γνωστός χαμός. Οικονομική κρίση, Αγανακτισμένοι πολίτες, προσδοκίες που διαψεύστηκαν, όνειρα που προδόθηκαν, αγωνία για το μέλλον, το εγγύς και το απώτερο, λάθη και ενοχές... E D I T O R I A L Αναρωτιέμαι, χρειαζόταν να βουλιάξουμε για ν' αλλάξουμε; Γιατί ότι βουλιάζουμε δε χωρεί αμφισβήτηση. Αλλά αλλάζουμε; Είμαστε όλοι για έναν κι ένας για όλους; Πονάει μόνο η τσέπη ή και η καρδιά; Για όλα έχουμε απαντήσεις στο καλοκαιρινό exit. Και δεν τις δίνουμε εμείς. Εμείς είμαστε απλώς το Μέσο. Τις δίνει ο Δημήτρης Αποστολάκης από τους Χαΐνηδες, η Λίνα Μουσιώνη και τα παραμύθια της, ο συγγραφέας Κώστας Κατσουλάρης, το Θεσσαλικό θέατρο, ο συμπολίτης μας εθελοντής που έφτασε στην κορφή του Κιλιμάντζαρο, αυτοί που άφησαν τον καναπέ, ο κομίστας Πέτρος Ζερβός. Από τη μια το καλοκαίρι κι από την άλλη ο ποιητής να φωνάζει Δεν έχεις καιρό/ δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου/ αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος. Καλό καλοκαίρι και καλή αντάμωση το φθινόπωρο.
π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α 06 20 10 22 12 26 14 28 Δημήτρης Αποστολάκης // ΧΑΪΝΗΔΕΣ The Zip Zap Festivel // για τα κόμικς και όχι μόνο! Πέτρος Ζερβός, Γελοιογράφος // Η κρίση μας δίνει ψωμί Κώστας Κατσουλάρης, Συγγραφέας //Ο καλλιτέχνης μιλάει μέσα από τη δουλειά του Λίνα Μουσιώνη, Συγγραφέας //Στο τέλος το καλό νικάει Ένδυμα Θεάτρου //Η παράσταση των παραστάσεων Αποστολή στο Κιλιμάντζαρο // Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο Indignados - Αγανακτισμένοι //Φωτογραφίες Επικαιρότητας 18 2η Θερινή Ακαδημία Roots & Routes 30 Αγανακτήστε - Indignez vous! //Στεφάν Εσέλ 4Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E EXIT: Περιοδική έκδοση του ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ Εναλλακτικό Σχολείο Ενηλίκων - Τμήμα Εκπαίδευσης - Περίοδος Β. Διανέμεται δωρεάν ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ 2 ο χλμ. Λάρισας - Γιάννουλης, Τ.Κ. 415 00 Λάρισα // Τ. 2410 251852, 2410 251839 // F. 2410 251148 // www.kethea-exodos.gr // info@ kethea-exodos.gr ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Σωτήρης Μπουντής // ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΔΙΕΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Δημήτρης Δεληγιάννης // ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΗΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: Κωνσταντίνα Καρυδάκη // ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Γιάννης Κ., Δημήτρης Β., Βαγγέλης Κ., Ράνια, Δημήτρης Β., Γεωργία Τ., Κώστας Κ., Γιώργος // ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Φώτης Νατσιούλης // ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Γρηγόρης Γαζέτας - ΣΗΜΑ Α.Ε. // ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ: Ευαγγελία Νταφούλη, Νίκος Παράφορος // ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: «ΣΧΗΜΑ & ΧΡΩΜΑ» Παραγωγική Μονάδα ΚΕΘΕΑ
Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 5
Αυτή τη φορά το ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ έπεσε διάνα. Έκανε τη συναυλία αντίδοτο στην κρίση, απάντηση στην εξάρτηση, διέξοδο στη μελαγχολία, τη φοβικότητα, τον ατομισμό. Επέλεξε τους αντάρτηδες Χαΐνηδες και τις καλλίφωνες Έλενα και Σουζάνα Βουγιουκλή. Με όχημα τη μουσική στο κατάμεστο Κηποθέατρο το ΚΕ- ΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ έστειλε το μήνυμα της φετινής παγκόσμιας ημέρας κατά των ναρκωτικών "Στην κρίση απαντάμε με Αλληλεγγύη". Οι Χαΐνηδες είναι μια από τις πιο αξιόλογες και ιδιαίτερες περιπτώσεις ελληνικών συγκροτημάτων. Εδώ και 21 χρόνια μάς προσφέρουν σταθερά τη δική τους ματιά στη μουσική. Εξέχουσα μορφή αυτής της συλλογικότητας ο Δημήτρης Αποστολάκης, δημιουργός των περισσότερων από τα τραγούδια των Χαϊνηδων και λυράρης. ΕΧΙΤ // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ Η κρίση δεν είναι οικονομική, είναι πολιτισμική. Στο Δημήτρη Αποστολάκη σ' εντυπωσιάζει ο φιλοσοφικός και ανθρώπινος τρόπος που βλέπει τα πράγματα. Σου ησυχάζει κάθε ανασφάλεια, σου γκρεμίζει στερεότυπα, σε απελευθερώνει, σε κερδίζει με την αφοπλιστικότητα των επιχειρημάτων του, σε παρηγορεί με το χαμόγελό του, την αισιοδοξία του. Έχει μια συνολική θεώρηση των πραγμάτων και αρνείται να συμβιβαστεί με τις αρχές του ατομισμού που επικρατούν στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Συζητήσαμε γι' αυτές του τις απόψεις αλλά και για το νέο διπλό δίσκο τους «Αγροτοκτηνοτροφικά και Μητροπολιτικά». 6Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E //Έχει αγανακτισμένους η Κρήτη; Κοίταξε να δεις, η Κρήτη είναι χορτασμένη. Προσωπικά δεν είμαι αγανακτισμένος. Θεωρώ ότι δε θα μπορούσα ποτέ να αγανακτήσω γιατί αυτό σημαίνει πως καταφέρομαι εναντίον κάποιου άλλου ενώ η πηγή του προβλήματος είμαστε οι ίδιοι. Το πολιτιστικό, κοινωνικό κεφάλαιο που δεν έχει διαχυθεί. Αντί να διαμαρτύρομαι και να αντιδρώ, προτιμώ να δρω. Οι Χαΐνηδες προτιμούν να δρουν. Απέναντι σε αυτήν την τάση, στα σύνδρομα της μιζέριας, της φοβικότητας, της ηττοπάθειας ενός λαού, της αντιπαραγωγικότητας και της αντιδημιουργικότητας που υπάρχει, οι Χαΐνηδες απάντησαν δρώντας. Φτιάξαμε δύο δίσκους. Ο ένας λέγεται Αγροτοκτηνοτροφικά και ο άλλος Μητροπολιτικά που προέκυψαν από τις σχέσεις που έχουν οι Χαΐνηδες με τις γύρω τους οντότητες. Δηλαδή οτιδήποτε φτιάχνουμε είναι συνδημιουργία των σχέσεών μας που υπάρχουν και υπήρξαν.
8Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E ΕΧΙΤ // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ // ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ //Λες πως ό,τι μας συμβαίνει είναι γιατί εμείς το αφήσαμε να συμβεί; Οπότε δεν πρέπει να διαμαρτυρόμαστε γι' αυτό; Λέω ότι κανέναν δεν τον καβαλάνε αν δε θέλει να σκύψει. Τι μπορούσαμε άλλο να περιμένουμε όταν είμαστε πρώτοι σε κατά κεφαλή κατανάλωση ουίσκι στον κόσμο, πρώτοι μετά τις ΗΠΑ σε κατανάλωση νερού, πρώτοι στην παιδική παχυσαρκία, πρώτοι σε κατανάλωση αντιβιοτικών και πρώτοι σε κατανάλωση αντικαταθλιπτικών. Πρώτοι στην ομιλία σε κινητή τηλεφωνία, πρώτοι σε τηλεθέαση με 5,5 ώρες κατά μέσο όρο ημερησίως!!! Ο Πηνειός είναι το δεύτερο πιο βρώμικο ποτάμι στην Ευρώπη και οι έξι πιο ξηρές πόλεις στην Ευρώπη είναι ελληνικές! Τι περιμένουμε δηλαδή; Νομίζετε ότι είναι οικονομική η κρίση; Όχι, είναι βαθύτατα πολιτισμική και από καταβολής του ελληνικού κράτους. Έπρεπε να μας χτυπήσει στις τσέπες μας για να ξυπνήσουμε; Εμένα δε με αφορά ότι τα παιδιά που θα γεννηθούν είναι χρεωμένα με 60.000 ευρώ. Με πειράζει που είναι χρεωμένα πολιτισμικά. Φταίμε όλοι μας στο βαθμό που μας αναλογεί. Οπότε η κρίση είναι καλή γιατί ξαναορίζει το αναγκαίο. Είναι καιρός να φτιάξουμε νέες συλλογικότητες που να μη στηρίζονται ούτε στους δείκτες ανάπτυξης, ούτε σε κανένα άλλο οικονομικό ή ποσοτικό μέγεθος. //Θα μας αφήσουν να το κάνουμε; Μα αν θέλουμε εμείς, ποιος θα μας εμποδίσει; //Η προπαγάνδα. Ε, τότε ας πεθάνουμε. //Η πλύση εγκεφάλου ξεκινάει από την κοιλιά της μάνας. Σύμφωνοι. Γεννιέσαι και είσαι Χριστιανός, Πασοκτζής και Ολυμπιακός ας πούμε. Κάθε ένας που γεννιέται έχει μια δισκέτα στο κεφάλι του. Όταν όμως υπάρχει διάχυση κοινωνικού και πολιτισμικού κεφαλαίου τότε... //Από μόνη της θα υπάρξει; Μα περίμενε δύο λεπτά. Οι κοινωνίες είναι ζωντανά συστήματα και καθορίζονται από τις αναγκαιότητές τους. Δεν περιμένουμε από το μάννα εξ ουρανού. Όταν υπάρχει όμως αυτή η διάχυση τότε ο κάθε ένας αρχίζει να αμφιβάλλει για το σκληρό δίσκο που έχει στο κεφάλι του. Κι αυτή η αμφιβολία είναι η γενεσιουργός αιτία της εξέλιξης και της προόδου. Και η κρίση λοιπόν είναι καλή γιατί επαναπροσδιορίζει το αναγκαίο. //Μέχρι τώρα πάντως η κοινωνία ζει τη μια καταστροφή μετά την άλλη και δεν έκανε αυτό που λες. Ίσως να πρέπει να πιάσουμε πάτο. //Ένας φίλος μου λέει ότι οι άνθρωποι και ειδικότερα οι Έλληνες και να πιάσουν πάτο θα ξύσουν να βρούνε παρακάτω. Ούτως η άλλως εμένα δε με αφορά η Ελλάδα. Δε με αφορά το εθνικό συμφέρον. Με αφορά το οικουμενικό συμφέρον. Τι θέλω να πω. Δε με αφορά μόνο αν ο ελληνικός Έβρος είναι καθαρός. Αν ο βουλγαρικός είναι βρώμικος θα βρωμίσει κι ο ελληνικός ποταμός. Άρα το μόνο που έχει σημασία είναι το πλανητικό συμφέρον. Το Σέρβο θα τον αφορά αν έχω πυρηνικό εργοστάσιο στην Ελλάδα; Θα τον ενδιαφέρει να μην υπάρχει πουθενά. Η ραδιενέργεια δεν έχει σύνορα. Με αφορά να μην πεινάω εγώ κι ας πεινάνε τα παιδιά στην Αιθιοπία; Αυτό είναι ό,τι πιο ρατσιστικό υπάρχει στον κόσμο. Όταν έστω και ένα παιδί στον κόσμο πεινάει τότε δεν υπάρχει καμιά αξιοπρέπεια. //Αγροτοκτηνοτροφικά ή Μητροπολιτικά; Εμείς και τα δυο. //Είναι διαφορετικά όμως. Τελείως διαφορετικά. Στην πρώτη περίπτωση πήραμε ως αρχετυπικό μοντέλο την Κρήτη γιατί είναι μια ημίκλειστη κοινωνία. Δεν είναι ακριβώς μουσικός χώρος, είναι μουσικό σταυροδρόμι. Οπότε μπορούσαμε να περιγράψουμε τις επιρροές από Ανατολή και Δύση και να δώσουμε διάφορες χωροχρονικές στιγμές χρησιμοποιώντας και συμπράττοντας με αξιόλογους μουσικούς απ' όλους τους νομούς για να περιγράψουμε αυτό το ημίκλειστο σύστημα με μίνιμαλ φόρμες γλωσσικές και μουσικές. Τα Μητροπολιτικά είναι ένας δίσκος που έχει συνθετότερες γλωσσικές και μουσικές φόρμες και ο δίσκος εστιάζει στην αγωνία που υπάρχει στις Μητροπόλεις και στην πληθώρα πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων που λαμβάνουν χώρα σε αυτές. //Έχετε πάρα πολλά όργανα. Ναι, τα παιδιά παίζουν πολλά όργανα. Είναι επιδέξιοι οργανοπαίκτες σε πολλά όργανα και επειδή μας αρέσουν, τα παντρεύουμε από δική μας αναγκαιότητα και όχι από τέχνασμα ή μηχανορραφία. Δε δεχόμαστε καμιά ταμπέλα. Δεν κάνουμε παράδοση. Παραλαβή κάνουμε. Παράδοση είναι και ο Βαμβακάρης και ο Σκορδαλός και ο Τσιτσάνης και ο Καψάλης από την Ήπειρο και ο Παπάζοφ από τη Βουλγαρία και ο Τζεμίλ Μπέη από την Τουρκία και ο Τζίμι Χέντριξ. Όλοι είναι δικιά μας παράδοση. Είναι παγκόσμια παράδοση. Όπως παράδοσή μας είναι κι ο Λόρκα κι ο Κουροσάβα.
//Ποια είναι ιδανική κοινωνία; Αυτήν που ονειρεύεται ο κάθε ένας στο κεφάλι του και οι φίλοι του γύρω του. Η αυριανή κοινωνία είναι η καλύτερη κοινωνία. Το αυριανό μας όνειρο είναι το καλύτερο όνειρο. Η αυριανή μας πράξη είναι η καλύτερη πράξη. //Ναι, αλλά κάθε φορά που έρχεται το αύριο είναι χειρότερο από το χθες. Δεν ξέρω τι κάνετε εσείς σαν κοινωνία αλλά εμείς σαν Χαΐνηδες έχουμε 21 χρόνια ισότητα μισθών και εισοδημάτων. //Γι' αυτό αντέξατε τόσα χρόνια; Ένας από τους βασικούς λόγους ήταν αυτός. Ένας άλλος είναι ότι εξελισσόμαστε και θα εξελισσόμαστε. Μαθαίνουμε κάθε μέρα καινούρια πράγματα και τα επικοινωνούμε μεταξύ μας. Το πρώτο λοιπόν πράγμα είναι η ισότητα μισθών και εισοδημάτων και το δεύτερο η μαθητεία μας. Γιατί οι εξαφανίσεις μας είναι πιο σημαντικές από τις εμφανίσεις μας. //Εννοείς το διάστημα που δημιουργείτε... Ναι και το διάστημα που μαθητεύουμε. //Όπως με το Θοδωρή Ρέλλο των Mode Plagal; Είμαι μαθητής του Ρέλλου. Και ακόμα κάθε βδομάδα κάνω μαθήματα. Και με πολλούς άλλους έκανα μαθήματα και όλοι κάνουν μαθήματα με διάφορους. Τούρκους, Βούλγαρους, ντόπιους... //Δε μπορείς ποτέ να πεις πως έχεις μάθει τη μουσική; Όχι, φυσικά. Είναι ένα άπειρο πράγμα που χαίρομαι πάρα πολύ που το κολυμπώ. Έχω έρθει σε επαφή με κάθε μόριο της θάλασσας. Είναι βέβαια ένας πεπερασμένος αριθμός μορίων της θάλασσας αλλά αυτό με κάνει να χάνομαι στην απεραντοσύνη της και να εκτιμώ το βάθος και το πλάτος της. Του κάθε ωκεανού που υπήρξε και θα υπάρξει. //Είσαι αισιόδοξος. Αν δεν ήμουν θα είχα αυτοκτονήσει. Ο Χριστιανισμός λέει, η Ορθοδοξία δηλαδή, ότι όλα τα πράγματα επιτρέπονται εκτός από την απελπισία. //Είσαι Ορθόδοξος; Δοκώ το ορθόν χωρίς να δογματίζω. Δεν έχω κανένα δόγμα στη ζωή μου. Προσεύχομαι στο Χριστό όπως αν περάσω από την Ινδία θα προσευχηθώ στο Βούδα. Σέβομαι κάθε θρησκεία και θεωρώ ότι είναι συμπυκνωμένη και μεγάλη πηγή γνώσης αλλά αδιαφορώ για τα συστήματα εξουσιών. Είτε είναι θρησκευτική, είτε κοσμική, οικονομική ή πολιτική εξουσία. Αυτό το πράγμα δε με αγγίζει. Όμως για παράδειγμα, μπορεί κανείς να αγνοήσει ότι η Βυζαντινή μουσική εμπεριέχει θησαυρούς; //Γίνεται όμως χωρίς εξουσία; Χωρίς αρχηγό; Αρχηγός γίνεται κάθε φορά αυτός που προτείνει. Όποιος προτείνει να τον ακολουθήσουμε. Αν προτείνω εγώ σήμερα ας με ακολουθήσετε, αν προτείνεις εσύ αύριο ας σε ακολουθήσουμε αύριο. Το σύστημα εξουσιών δεν είναι πυραμιδικό. Δεν υπάρχει κάτι στην κορυφή και από εκεί διαχέεται εξουσία. Εξουσιαστικές είναι οι σχέσεις μας. Εξουσιαστικός είναι για παράδειγμα ο κώδικας ομιλίας μας. Όταν λέμε ένα κορίτσι γκόμενα ή έναν τσιγγάνο γύφτο, αμέσως δημιουργείται ένας ρατσισμός. Εγκαθιδρύεται μια εξουσία. Δεν είναι ο Ομπάμα ο αρχηγός του κόσμου. Οι σχέσεις μας είναι εξουσιαστικές γιατί μεγαλώσαμε 10.000 χρόνια σε πατριαρχικές κοινωνίες και το πρώτο θύμα απ' όλους είναι η γυναίκα. //Δεν αισθάνεσαι διαφορετικός σε σχέση με ό,τι συμβαίνει γύρω μας; Δεν ξέρω. Δεν έχω σχέση με αυτό που συμβαίνει γύρω μας γιατί ζούσα, ζω και θα ζω λιτά. Δε με αγγίζει τίποτα απ' όσα συμβαίνουν. Να χαίρονται την κρίση τους. Ούτε τη φοβικότητά τους έχω οικειοποιηθεί, ούτε την αγένειά τους. Λιτά ζω, δε θα πάρω ποτέ σύνταξη, δεν έχω αυτοκίνητο, δεν έχω σπίτι, σας αγαπώ, δεν έχω παράπονο από κανέναν άνθρωπο, είμαι ευτυχισμένος. Με τους Λαιστρυγόνες μου, τους Κύκλωπές μου, με όλα. Είμαι ευτυχισμένος. //Δεν υπάρχει τίποτα που να φοβάσαι; Όι, μόνο μην πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας. Έχω κοινή φοβία με τον αρχηγό των Γαλατών. //Έχετε συνεργαστεί με πολύ κόσμο.(μάλαμας, Ιωαννίδης, Ψαραντώνης, Mode Plagal) Ας είναι καλά οι άνθρωποι, όλοι είναι εξαιρετικά παιδιά, είναι τιμή μας που συνεργαστήκαμε μαζί τους και χαρά μας, γιατί κανείς άνθρωπος δε δημιουργεί μόνος του. Συνδημιουργούμε. Δεν υπάρχει παρθενογένεση στον κόσμο. Στην ουσία επικοινωνούμε τις σχέσεις μας. //Ποιο είναι το πιο μεγάλο όνειρο του Δημήτρη Αποστολάκη; Θα σου απαντήσω με μια φράση του Χαλίλ Γκιμπράν: Να σμίξουμε όλοι στον ίδιο τόπο, στον ίδιο χρόνο. //Είσαι ο εκπρόσωπος τύπου των Χαΐνηδων; Χτύπου. Γιατί εμένα δέρνουν! (γέλια) Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 9
ΕΧΙΤ // ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ για τα κόμικς και όχι μόνο! festival
Δυο μέρες, ένας σκηνοθέτης, δυο μουσικοί, πέντε κομίστες, τα συστατικά του Φεστιβάλ ΖΙΠ ΖΑΠ που έλαβε χώρα σε μπαρ της πόλης και στο Γαλλικό Ινστιτούτο τον περασμένο Απρίλιο. ΖΙΙΙΠ! Άνοιξε το φερμουάρ! Και αναθεωρήσαμε ό,τι πιστεύαμε για τον κινηματογράφο, τα κόμικς και τη μουσική. Στο Γαλλικό Ινστιτούτο είδαμε την ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Μαχαιροβγάλτης» παρουσία του σκηνοθέτη, η οποία λίγες μέρες μετά απέσπασε εφτά βραβεία από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου!(ήμασταν γουρλήδες Γιάννη). Η συνέχεια δόθηκε με μουσικούς στροβιλισμούς και η μικρή κοινωνία των κομικσοκινηματογραφομουσικόφιλων και μη, αναστατώθηκε με τον κομίστα-μουσικό Pan- Pan, τον 2econd Class Citizen και τον Aaron Thomason! ΖΑΑΑΠ! Είδαμε την έκθεση με έργα του ζωντανού θρύλου Πέτρου Ζερβού και άλλων που μας περίμεναν στο Γαλλικό Ινστιτούτο όπου παρουσίασαν παλιές αλλά και πρόσφατες δουλειές τους, οι Γιώργος Γούσης, Παναγιώτης ΜητσοMπόνος, Παναγιώτης Πανταζής, Έκτορας. Φύγαμε πιο πλούσιοι με βιβλία των καλλιτεχνών με προσωπική αφιέρωση ενώ ζήσαμε την εμπειρία του live σκίτσου. Φοβερό!! Και βέβαια μιλήσαμε με τον Πέτρο Ζερβό. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 11
Η ΚΡΙΣΗ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ... ΨΩΜΙ ΕΧΙΤ // ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ο Πέτρος Ζερβός είναι Έλληνας δημιουργός κόμικς και διπλωματούχος αρχιτέκτονας μηχανικός του ΕΜΠ. Ξεκίνησε να σκιτσάρει σαν γελοιογράφος το 1978 στο Θούριο και κατόπιν εμφανίστηκε με το πρώτο του κόμικ στη Βαβέλ το 1981. Δουλειές του φιλοξενήθηκαν επίσης στο Σχολιαστή, το Convoy, την εφημερίδα Πριν και το λογοτεχνικό περιοδικό Φράση. Στη δεκαετία του 90 σταμάτησε να εκδίδει δουλειές του και εμφανίστηκε μόνο σε εκθέσεις, δουλεύοντας παράλληλα στη διαφήμιση και το κινούμενο σχέδιο. Από το 2000, οπότε και επέστρεψε στην έντυπη παρουσία, συνεργάστηκε με το ένθετο 9 της Ελευθεροτυπίας με τη σειρά Δούριος Άνεμος, ενώ ήταν τακτικός συνεργάτης και των περιοδικών Γαλέρα, 4Τροχοί. Έργα του έχουν εκτεθεί σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Γιάννενα, στην Ιταλία και αλλού. Το Σεπτέμβριο του 2006 πήρε το δεύτερο βραβείο στη διεθνή έκθεση γελοιογραφίας Quo Vadis Terra? στη Ρόδο. Κυκλοφορίες: Οι ξανθιές το γλεντάνε, 1991, μεταφορά σε κόμικ του βιβλίου του Σωτήρη Κακίση, Εγκεφαλικά Επεισόδια, 2003, από τις συμμετοχές του στο 9, Αθήνα 200τέσσερα 2004, με θέμα τους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Porn Flakes 2009, εκδόσεις «ΚΨΜ».
//Τι είναι αυτό το τελευταίο άλμπουμ; Υπήρχε ένα περιοδικό η Γαλέρα και είχε ένα δισέλιδο με τίτλο δυο έργα σεξ. Το είχε ξεκινήσει ο Γιάννης Καλαϊτζής. Σε αυτό το δισέλιδο μπορούσαμε όλοι να σχεδιάσουμε και ο στόχος ήταν να απενοχοποιήσουμε το σεξ στα κόμικς. Σχεδιάζαμε πολλοί αλλά κάποια στιγμή έμεινα μόνος μου κι όταν έκλεισε η Γαλέρα κυκλοφόρησα τα σκίτσα σε συλλογή. //Δεν είναι κρίμα που έκλεισε η Γαλέρα ; Βέβαια είναι. Όπως και η Βαβέλ και το 9 της Ελευθεροτυπίας που βγαίνει πια σαν ένθετο στην εφημερίδα, Κομιξοδρόμιο λέγεται, κάθε Σάββατο. //Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Τα κόμικς έχουν πολλούς και φανατικούς φίλους. Οι φανατικοί είναι λίγοι. Μέχρι δυο χιλιάδες άτομα. Έπειτα το να αγαπάς τα κόμικς δε φτάνει, πρέπει και να τ αγοράζεις κιόλας. Πρέπει να στερείσαι καμιά φορά τον καφέ, γιατί ένα άλμπουμ δε στοιχίζει παραπάνω από δυο καφέδες. Στην Ελλάδα ο κόσμος δεν αγοράζει γενικά βιβλία, πόσο μάλλον κόμικς. Το 9 ήταν δωρεάν, ήταν παροχή της εφημερίδας, διαφορετικά δεν ξέρω... Πάντως είχε μεγάλη επιτυχία και όλοι οι νέοι δημιουργοί κόμικς από το 9 βγήκαν. Κι εγώ μέσω ενός περιοδικού ξεκίνησα, τη Βαβέλ... //Είσαι αρχιτέκτονας. Ήμουν αρχιτέκτονας αλλά δε μπορείς να κάνεις και τα δύο. Διάλεξα να είμαι σκιτσογράφος. //Στην Ελευθεροτυπία. Ο σκιτσογράφος είναι και λίγο δημοσιογράφος; Λίγο...(γελάει) γιατί στόχος του δεν είναι να ενημερώσει αλλά να δώσει τη δική του οπτική για ένα γεγονός που μπορεί να είναι σαρκαστική, ακόμη και υβριστική. Έχει μια ελευθερία και έτσι ορίζεται και η γελοιογραφία. Ο δημοσιογράφος έχει άλλου τύπου ευθύνη. //Ο γελοιογράφος όμως εκφράζει το κοινό αίσθημα. Ναι, αλλά από μια χιουμοριστική πλευρά. //Που ίσως πονάει περισσότερο. Δεν το συζητώ. Γι αυτό άλλωστε αυτή η ελευθερία ενίοτε καταστέλλεται. Ξέρω πολλές περιπτώσεις δυστυχώς. Με λογοκρισία ή αυτολογοκρισία όπως συμβαίνει και με τους δημοσιογράφους. Μια απερισκεψία μπορεί να σου κοστίσει τη δουλειά και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς... Πρόσφατα, δε σου λέω σε ποια εφημερίδα, ζήτησαν από έναν γελοιογράφο που έκανε κριτική πάνω στην κρίση και στους πρωταγωνιστές της κρίσης, να παραιτηθεί, δεν παραιτήθηκε και επειδή δε μπορούν να τον απολύσουν τον έχουν βάλει στο ψυγείο. Φτιάχνει σκίτσα και δεν τα δημοσιεύουν. Πίκρα. Αλλά κάθε επιλογή έχει το κόστος της. Εγώ πιστεύω ότι ένας γελοιογράφος δε θα έπρεπε να έχει όρια στη σάτιρά του. //Η χαρά του γελοιογράφου; Η δημιουργία. Ότι αυτό που κάνω είναι δικό μου. Δική μου ιδέα, δικό μου σχέδιο. Και ότι σε κάποια κλίμακα είναι ενός είδους παρέμβαση στα πράγματα. Αλλά όπως δε μπορεί να αλλάξει η τέχνη τον κόσμο ούτε η γελοιογραφία μπορεί. Μπορούν όμως να επιδράσουν σε μια πραγματικότητα. Μπορεί να βοηθήσουν. Παλιά η γελοιογραφία είχε μεγαλύτερη δύναμη, όταν οι εφημερίδες ήταν πιο σημαντικές για την ενημέρωση του κοινού. Οι εφημερίδες φθίνουν πια, πέφτουν οι πωλήσεις συν ότι ο κόσμος έχει κορεστεί από την εικόνα. Είναι τόσο κορεσμένη πια η όραση κι αυτό λειτουργεί για τη γελοιογραφία αποδυναμωτικά. Τα πρώτα που διάβαζαν κάποτε σε μια εφημερίδα ήταν το χρονογράφημα και η γελοιογραφία. //Και η κρίση; Τη βιώνουμε όπως όλος ο κόσμος. Ως πολίτες και εργαζόμενοι. Από την άλλη ως γελοιογράφους μας δίνει...ψωμί. Θέλω να πω μας δίνει υλικό για να σχολιάζουμε. Γιατί συμβαίνουν πράγματα και θαύματα. Σαν άνθρωπο με τρομάζει. Και με τρομάζει γιατί βλέπω να αλλάζουν δραματικά και γρήγορα τα πάντα. Το εργασιακό κομμάτι είναι το χειρότερο. Οι απολύσεις, ιδιαίτερα στον Τύπο, είναι τσουνάμι. //Μετάνιωσες ποτέ που διάλεξες τα σκίτσα. Μπα. Εξάλλου τα διάλεξα μεγάλος, γύρω στα 40. Ενώ σκιτσάριζα από μικρός ουσιαστικά ασχολήθηκα επαγγελματικά όταν έγινε το 9. //Είναι καλό το επίπεδο των Ελλήνων γελοιογράφων; Όπως βλέπεις πάρα πολύ καλό. Οι παλιοί γελοιογράφοι ήταν καλοί αλλά δεν είχαν επαγγελματισμό. Οι νεότεροι είναι πιο επαγγελματίες, δουλεύουν μέσω ίντερνετ, πάνε στο εξωτερικό, υπάρχουν σχολές που σπουδάζουν. //Άρα δεν τελειώνει το σκίτσο... Άμα τελειώσει ο κόσμος, η ιστορία, θα τελειώσει και το σκίτσο. Όσο συνεχίζουν να γίνονται πράγματα θα συνεχίζει και το σκίτσο. Όσο θα έχουμε ανάγκη να γελάμε, να σκεφτόμαστε, να επικοινωνούμε θα υπάρχει και το σκίτσο. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 13
KΩΣΤΑΣ KΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Α Σ
Ο Κώστας Κατσουλάρης ήρθε ένα μεσημέρι του Μάρτη στο Σχολείο μας στο πλαίσιο του προγράμματος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου Συγγραφείς στα σχολεία. Πολύ ευχάριστος τύπος και ανοιχτός σε εξομολογήσεις. Περάσαμε πολύ καλά μαζί του, μάθαμε καινούρια πράγματα και αναθεωρήσαμε αρκετά όπως την άποψή μας για την έμπνευση του καλλιτέχνη ή τη στάση του απέναντι στην κοινωνία. Ο Κ.Κ. σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και κινηματογράφο στο Παρίσι. Έχει γράψει τη νουβέλα Ιστορίες από τον αφρό, τα μυθιστορήματα Το σύνδρομο της Μαργαρίτας, Ο παραθεριστής και Ο αντίπαλος, τη συλλογή διηγημάτων Μικρός δακτύλιος, τη νουβέλα Ο άντρας που αγαπούσε τη γυναίκα μου καθώς και το θεατρικό έργο Όταν ο λύκος είναι εδώ. Ζει κι εργάζεται στην Αθήνα ως δημοσιογράφος, συγγραφέας και μεταφραστής. Το Σεπτέμβριο του 2009 ίδρυσε τη μηνιαία εφημερίδα-free press για το βιβλίο, «Book Press», η έκδοση της οποίας συνεχίζεται από το φθινόπωρο του 2010 στο διαδίκτυο [www. bookpress.gr]. Ταυτότητα.. Είμαι στα 43 χρόνια και απ όλα όσα έχω κάνει στη ζωή μου, αυτό που μου δίνει την ταυτότητά μου είναι τα βιβλία που έχω γράψει. Βέβαια δεν έγραφα από πάντα και ίσως να παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον τι έκανα πριν ξεκινήσω το γράψιμο. Το πρώτο βιβλίο μου το έγραψα στα 26-27 μου και έκτοτε ανέλαβα την ταυτότητα του συγγραφέα παρότι κάνω συγχρόνως και πολλά άλλα πράγματα για να βιοπορίζομαι. Τα τελευταία χρόνια και οι παράπλευρες ασχολίες μου έχουν σχέση με το γράψιμο. Πιο πριν είχα ένα μπαρ και δούλευα και σε μπαρ ακόμα πιο πριν. Την εποχή που ήμουν ιδιοκτήτης ενός, έγραψα και το πρώτο μου βιβλίο. Ήταν ένα μικρό βιβλιαράκι που λέγεται Ιστορίες από τον αφρό. Βιωματικά... Πάντα υπάρχουν βιωματικά στοιχεία. Έτσι έγινα και συγγραφέας. Δεν ήταν κάτι που το είχα προετοιμάσει. Ήμουν πολύ πιεσμένος γιατί πηγαίναμε χάλια στη δουλειά. Η αποτυχία όμως πολλές φορές σε κινητοποιεί και έτσι προέκυψε η συγγραφή. Στην πραγματικότητα ξεκίνησε σαν ιδέα ενός ημερολογίου, να γράψω γι αυτό που μου συνέβαινε αλλά πολύ γρήγορα πήρε μια άλλη μορφή και προέκυψε το πορτρέτο κάποιων ανθρώπων. Βγήκε καλό. Το λέω με την έννοια ότι άρεσε στον πρώτο εκδότη που το πήγα -ήταν και δύσκολος, ο εκδότης της Εστίας- και μου άνοιξε ένα καινούριο παράθυρο. Πήρα ένα δρόμο. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 15
Ο κινηματογράφος... Είχα γυρίσει εκείνη την εποχή από το Παρίσι όπου πήγα για να σπουδάσω κινηματογράφο ενώ νωρίτερα είχα σπουδάσει οικονομικά. Στην πραγματικότητα αυτό που με έτρωγε ήταν να κάνω κάτι καλλιτεχνικό, δημιουργικό. Καταλάβαινα ότι αυτή η πλευρά που είναι πιο μυστηριώδης και ενδιαφέρουσα με έλκυε περισσότερο από την επιστήμη. Στο Παρίσι δεν πήγαν και πολύ καλά τα πράγματα γιατί δεν μπήκα στη σχολή που ήθελα. Υπάρχει μια σχολή κινηματογράφου στο Παρίσι που είναι πολύ δύσκολο να μπεις. Παίρνουν κάθε φορά δυο άτομα σε κάθε τμήμα. Δυο σκηνοθέτες, δυο σεναριογράφους κλπ. Ο ένας είναι πάντα Γάλλος οπότε αν είσαι ξένος έχεις μια θέση να διεκδικήσεις για την οποία υπάρχουν πάρα πολλές αιτήσεις. Δε μπήκα και έμεινα για δυο χρόνια χωρίς όμως να είναι αυτό που ακριβώς ήθελα. Ήθελα να μου δώσουν να κάνω ταινίες. Τελικά αποδείχτηκε ότι δεν ήθελα και τόσο πολύ να κάνω ταινίες. Έτσι γύρισα στην Ελλάδα και βρήκα μια ευκαιρία από έναν φίλο που είχε τότε ένα μπαρ και μπήκα κι εγώ συνιδιοκτήτης. Το ένα φέρνει το άλλο όμως, το μπαρ δεν πήγε καλά αλλά μ έκανε συγγραφέα. Ποιος ξέρει τι θα γινόταν αν πηγαίνανε όλα κατ ευχήν στο μπαρ και έβγαζα χρήματα. θέλει να κάνει στη ζωή του και συγχρόνως να μπορεί και να το κάνει. Από εκεί και πέρα βέβαια απαιτείται πολύ κόπος. Μου πήρε μια δεκαετία για να μπορώ να πω ότι στέκομαι επαγγελματικά, να μη χρειάζομαι τη βοήθεια των γονιών μου. Στο μεταξύ έχω παντρευτεί, έχω κάνει παιδιά... Το δεύτερο βιβλίο... Το δεύτερο έγινε γιατί είπα στον εαυτό μου τώρα είμαι συγγραφέας, πρέπει να γράψω και το δεύτερο (γέλια). Αλλά στο δεύτερο είναι η μόνη περίπτωση όπου προσπάθησα να αποτυπώσω μια πραγματικά προσωπική μου εμπειρία. Στο πρώτο μου βιβλίο δεν υπάρχω εγώ. Ο αφηγητής κοιτάει. Είναι πράγματα που τα είχα ζήσει, κάποια που τα είχα επινοήσει, αλλά ο αφηγητής παρατηρεί και περιγράφει καταστάσεις και ανθρώπους. Στο δεύτερο βιβλίο Το σύνδρομο της Μαργαρίτας προσπάθησα να αποτυπώσω μια περίοδο της ζωής μου που ήταν το πέρασμα από την εφηβεία στην ενηλικίωση. Από εκεί που τελειώνω το σχολείο και 4-5 χρόνια μετά. Που για μένα σημαδεύτηκε από ένα μεγάλο και ατυχή έρωτα, όπως συμβαίνει συνήθως στους περισσότερους αυτή την περίοδο. Ο τίτλος είναι λίγο παιχνιδιάρικος. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιος βιώνει το σύνδρομο. Ο αφηγητής ή η Μαργαρίτα. Γιατί αυτή είναι ένα πάσχων άτομο. Είναι ένα άτομο με πολλά και πιο Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 16 Το διάβασμα... Πριν από το πρώτο βιβλίο δεν πολυέγραφα. Διάβαζα όμως. Όχι αναγκαστικά λογοτεχνία, σαν αυτά που γράφω εγώ, αλλά δοκίμια. Και λογοτεχνία δευτερευόντως και πολλά βιβλία για τον κινηματογράφο. Έχω μια βιβλιοθήκη που έχει τα πάντα για τον κινηματογράφο. Τότε είχα βάλει σκοπό να ασχοληθώ με αυτόν. Οπότε έχω βιβλία από το πώς να γράψεις ένα σενάριο μέχρι το πώς να κάνεις μοντάζ. Η συγγραφή ήρθε ξαφνικά. Το θετικό ήταν πως όταν ξεκίνησα να γράφω κατάλαβα ότι αυτό είναι που ήθελα να κάνω. Δεν υπήρχε πλέον μέσα μου καμία αμφιβολία. Βοήθησε και το γεγονός ότι βρήκα άμεσα ανταπόκριση και προχωρήσαμε στην έκδοση του βιβλίου, γιατί αν όλοι μου έλεγαν πάρτο πίσω θα είχα κλονιστεί. Έτσι λύθηκε ένα υπαρξιακό μου πρόβλημα. Είναι πολύ σημαντική στιγμή αυτή -αν τύχει γιατί θέλει και τύχη- που κάποιος ανακαλύπτει τι βαριά ψυχικά προβλήματα απ όσο μπορεί να συνειδητοποιήσει ο ήρωας όταν την ερωτεύεται και ζει μαζί της. Αυτό ήταν και κάπως το θέμα μου. Είχα ερωτευτεί μια κοπέλα που ήταν και ο πρώτος μεγάλος μου ολοκληρωμένος έρωτας. Όλα τα προηγούμενα ήταν ψιλοπράγματα. Τη σοβαρή σχέση που ήρθε μετά στο σχολείο και ήταν το σοκ της ενηλικίωσης προσπάθησα να αποτυπώσω στο βιβλίο. Η κοπέλα ήταν και λίγο μεγαλύτερη και ήταν ένας άνθρωπος που είχε πραγματικά προβλήματα και με έκανε να καταλάβω, αρκετό καιρό μετά, γιατί τότε ήμουν σε κατάσταση σοκ, ότι τα δικά μου προβλήματα ήταν ένα νεφέλωμα στο κεφάλι μου. Δεν είχα πραγματικά προβλήματα. Από τη μέση και μετά το βιβλίο ξεφεύγει στη μυθοπλασία. Αυτά που γράφω για τρομοκρατία δεν είναι αληθινά. Δεν είχα φίλους τους Ξηρούς, δεν ήξερα τίποτα απ αυτά και να ήξερα δε θα το
έλεγα (γέλια). Αυτή όμως είναι και η διαδικασία. Πατάς σε κάτι που ξέρεις, που είναι το βίωμά σου και μετά χτίζεις πάνω του. Αυτό το βιβλίο το έγραψα με φόρτιση και ίσως όχι με τόση απόσταση όση χρειαζόταν. Αν το είχα γράψει μια δεκαετία αργότερα ίσως να ήταν πιο ολοκληρωμένο. Τέλος πάντων έτσι κι αλλιώς είναι δύσκολο να κρίνεις τα βιβλία σου. Εγώ τα διαβάζω και μου αρέσουν αλλά αυτό μικρή σημασία έχει. Είναι σα να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να λες ωραίος είμαι. Λογικό είναι να σου αρέσει κάτι δικό σου. Μπορείς να κάνεις κι αλλιώς; Αν σου αρέσει υπερβολικά, είναι πρόβλημα. Αν δε σου αρέσει καθόλου, είναι πάλι πρόβλημα. (γέλια) Η έμπνευση... Η έμπνευση είναι κάτι που εγώ δεν το ξέρω για να πω την αλήθεια. Αν έχω χρόνο κάθομαι και γράφω. Συνέχεια έχω διάφορες ιδέες στο μυαλό μου και τις σημειώνω. Ανοίγω διάφορα κουτάκια στον υπολογιστή, εδώ οι νέες ιδέες, εδώ οι παλιές και κάποια στιγμή που βρίσκω χρόνο απομονώνομαι και γράφω. Μετά το ξαναβλέπω και το ξαναδουλεύω. Δεν κάθομαι ποτέ να περιμένω κάποια έμπνευση. Θεωρώ ότι ο συγγραφέας έχει συνέχεια ένα φίλτρο με το οποίο βλέπει τους γύρω του. Στο βιβλίο που θα γράψω θα παίξει ρόλο και η σημερινή μας συνάντηση... Το κάθε τι Δεν κάνω κάποια έκπτωση. Δεν έχω κανέναν άλλο τρόπο να τα πω καλύτερα και δεν το κάνω για να αποφύγω τις συνέπειες. Είναι μια επιλογή και ηθική και πολιτική το να είσαι πεζογράφος. Σημαίνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις την παρέμβασή σου στην κοινωνία είναι αυτός. Όλοι μας μπαίνουμε στον πειρασμό, αποκτώντας μια δημοσιότητα και επειδή μας ζητούν να πάρουμε θέση, π.χ. να αρθρογραφήσουμε σε μια εφημερίδα ή να πούμε τη γνώμη μας σε μια εκπομπή. Μέσα μου δεν το έχω λύσει αν πρέπει να το κάνουμε. Γιατί πιστεύω ότι το να γράψεις ένα βιβλίο είναι η παρέμβαση που μας αντιστοιχεί. Δεν είναι η δουλειά μας να κάνουμε forum ιδεών, να είμαστε πολιτικός φορέας. Μεμονωμένα μπορείς να πας σε μια διαδήλωση ή να συμμετέχεις όπου θέλεις. που βιώνω βοηθάει στο να δημιουργηθεί ένα βιβλίο, ένα σενάριο, ένα θεατρικό, οτιδήποτε. ο καλλιτέχνης μιλάει μέσα από τη δουλειά του... Η κοινωνική ευθύνη... Η δουλειά η δικιά μας, των συγγραφέων, είναι να γράφουμε βιβλία, των ζωγράφων να κάνουν πίνακες. Θεωρώ όμως ότι αυτά που γράφω, οι ιστορίες μου, είναι ο καλύτερος τρόπος για να πω αυτά που έχω να πω ως πολίτης. Προσωπικά ας πούμε θεωρώ κάποια βιβλία της Μάρως Δούκα παρακαταθήκη για το μέλλον και πιο σημαντικά από τις παρεμβάσεις που κάνει η ίδια συχνά πυκνά με το να αρθρογραφεί. Άλλωστε το μυθιστόρημα είναι από μόνο του μια άποψη. Είναι και το ίδιο φορέας μιας πολιτικής άποψης. Συνεπώς ο συγγραφέας που επιλέγει να κάνει αυτή τη δουλειά, αν την κάνει σωστά, ολοκληρώνει το κοινωνικό του έργο. Δε χρειάζεται να βγει στον Χατζηνικολάου και να πει και αυτός, μέσα στο ευρύτερο τσίρκο, μια γνώμη. Υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που θα τα πούνε καλύτερα. Υπάρχουν οι διανοούμενοι που είναι μέρος της δουλειάς τους ν απευθύνονται στον κόσμο και να μιλάνε για την ιστορία, να εκλαϊκεύουν καταστάσεις. Ένα πρόβλημα που έχουμε στην Ελλάδα είναι που νομίζουμε ότι κάνουμε όλοι για όλα. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 17
Το Συνεργείο Μουσικού Θεάτρου (Σ.Μου.Θ.), για δεύτερη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο Roots&Routes και το Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, προγραμματίζουν κύκλο θερινών, εντατικών εργαστηρίων, για νέους μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς και media δημιουργούς 15 έως 30 ετών. εισαι νεοσ; eχεις ταλέντο; 2 η Θερινή Ακαδημία Roots&Routes Τι είναι η Θερινή Ακαδημία; Κύκλος εντατικών εργαστηρίων μουσικής, χορού, θεάτρου και media, για ταλέντα τα οποία θα συνεργαστούν, για να δημιουργήσουν την δική τους παράσταση, με την καθοδήγηση έμπειρων επαγγελματιών-καλλιτεχνών. Ποιος ο στόχος; Οι «Θερινές Ακαδημίες Roots&Routes» έχουν ως στόχο να φέρουν σε άμεσο διάλογο την «κλασική» καλλιτεχνική παιδεία και τις αστικές μορφές έκφρασης και να δημιουργήσουν ένα πιλοτικό δυναμικό μοντέλο, εναλλακτικής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, Όλες οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Σιμάτη
Σε ποιους απευθύνεται; Για νέους 15 έως 30 ετών, μουσικούς, χορευτές, ηθοποιούς και media δημιουργούς που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν επαγγελματικά στο χώρο των τεχνών. Πού και Πότε; Στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας από 29 Αυγούστου έως και 9 Σεπτεμβρίου 2011. ***Καθότι οι θέσεις των συμμετεχόντων είναι περιορισμένες οι αιτήσεις συμμετοχής θα γίνονται δεκτές έως 30 Ιουλίου. Πληροφορίες - Αιτήσεις συμμετοχής - στα γραφεία του Σ.Μου.Θ., (Βενιζέλου 133, Λάρισα) - στο τηλέφωνο 2410-531778 - online info@smouth.com - στους ιστότοπους www.smouth.com & www.rootsnroutes.eu Στη συνέχεια... Δυνατότητα συμμετοχής σε δράσεις του δικτύου R&R στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η δράση «Θερινές Ακαδημίες» εντάσσεται στο πλαίσιο του έργου «Follow- Up» που συνδιοργανώνεται από τα μέλη του δικτύου R&R σε Ελλάδα, Ιτα λία, Ισπανία και Ουγγαρία. Το έργο υπο στηρίζεται από το πρόγραμμα Leonardo da Vinci της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πέρσι, στην 1η Θερινή Ακαδημία με λέξεις κλειδιά: συνειδητοποίηση, χειραγώγηση, μονάδα-ομάδα, αστικά τοπία, όλα τα ταλέντα παρουσίασαν τις προτάσεις και δημιουργίες τους την τελευταία μέρα των εργαστηρίων, σε μια ολοκληρωμένη παράσταση με τίτλο Αστικές Ουτοπίες. Συγκεκριμένα έγιναν 70 αιτήσεις συμμετοχής, 41 νέοι παρακολούθησαν την Ακαδημία, δίδαξαν 15 εισηγητές. Κάποια από τα σχόλια που έγραψαν τα παιδιά στις αξιολογήσεις... (σύμφωνα με την εμπειρία που αποκομίσατε από τις Θερινές Ακαδημίες Roots&Routes Larissa 2010, ποιο ήταν το πιο θετικό στοιχείο της διοργάνωσης του Σ.Μου.Θ.;) - Το ότι ήμασταν ελεύθεροι να προτείνουμε πράγματα που θέλουμε και να τα υλοποιήσουμε μόνοι μας. (Νάντια) - Ήταν μια απίστευτη εμπειρία, με βοήθησε πολύ και κατάλαβα ότι όταν αγαπάς το χορό, μπορείς να χορέψεις τα ΠΑΝΤΑ! (Σοφία Ζ.) - Μέσα από τη θερινή ακαδημία έκανα καινούριους φίλους και απέκτησα νέες γνώσεις για τη μουσική. Ακόμα έμαθα να συνεργάζομαι με τ' άλλα παιδιά (Μαρία) -Κατάφερε να ενώσει 40+ διαφορετικά άτομα, να βάλει το μυαλό τους σε λειτουργία για τουλάχιστον 14 μέρες, και να γεννήσει φιλίες, ιδέες και όρεξη για δημιουργία.. (Σοφία ) - Όλες οι μέρες και όλα τα στάδια ήταν σημαντικά για μένα δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάτι γιατί όλα συνέβαλαν στο όμορφο αποτέλεσμα!! (Δήμητρα) Λίγα λόγια για το Σ.Μου.Θ. Το Συνεργείο Μουσικού Θεάτρου [Σ.Μου.Θ.] είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, που δημιουργήθηκε το 2001, από νέους, επαγγελματίες καλλιτέχνες του Θεάτρου, της Μουσικής, του Χορού και των Media, στο πλαίσιο των δράσεων του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Λαρισαίων και απέκτησε τη νομική της μορφή το 2004. Σκοπός του Σ.Μου.Θ. είναι να προσφέρει στους νέους, μια μόνιμη εστία εξάσκησης, εκπαίδευσης, δημιουργίας, έρευνας και επαγγελματικής κατάρτισης στις τέχνες που συνθέτουν το Μουσικό Θέατρο, και μέσα από τη διαδικασία αυτή, να επανεφεύρει την καλλιτεχνική έκφραση. Έως σήμερα το Σ.Μου.Θ. έχει πραγματοποιήσει πληθώρα μουσικοθεατρικών παραστάσεων όπως, «Το Μιούζικαλ της Πεντάρας», «Carmen», «Μαγικός Αυλός» «Ρωμαίος & Ιουλιέτα», «Όνειρο Θερινής Νυκτός», «Η Ρακωδία των Σκουπιδιών», «Μεταξύ Φύλων» και άλλες μικρότερες παραγωγές, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δρώμενα, συναυλίες, διοργανώνει την Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής στη Λάρισα, είναι ο επίσημος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Roots& Routes International» και μέλος του Anna Lindh Foundation. Τι είναι το Roots&Routes International Network Το Roots&Routes (R&R) είναι ένα διεθνές δίκτυο μεταξύ οργανώσεων πολιτισμού, κοινωνικής πρόνοιας και νέων, που προωθεί την πολιτισμική και κοινωνική διαφορετικότητα, μέσα από τις σύγχρονες μορφές έκφρασης και δημιουργίας. Το R&R ανιχνεύει, εμπνέει, εκπαιδεύει και προωθεί νέους ταλαντούχους μουσικούς, χορευτές και media δημιουργούς, που από μόνοι τους δεν έχουν πρόσβαση σε καθιερωμένες καλλιτεχνικές σκηνές, ΜΜΕ και σχολές τεχνών. Από το 2001, το δίκτυο συνεχώς αναπτύσσεται και διοργανώνει εργαστήρια, master classes, συναυλίες και παραστάσεις, ανταλλαγές και προγράμματα κινητικότητας για νέους καλλιτέχνες της μουσικής, του χορού και των media, σε περισσότερες από 12 Ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σουηδία, Φινλανδία). Στο πλαίσιο του προγράμματος της 1ης Θερινής Ακαδημίας πραγματοποιήθηκε MasterClass με τον Γιάννη Κότσιρα. Ο καλλιτέχνης συζήτησε με τα ταλέντα για θέματα σχετικά με τον καλλιτεχνικό χώρο και τις προοπτικές που υπάρχουν. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 19
ΕΧΙΤ // ΒΙΒΛΙΟ Ένας ασπρόμαυρος ζωγράφος τιτλοφορείται το πρώτο βιβλίο της Λαρισαίας Λίνας Μουσιώνη που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Η Λίνα Μουσιώνη σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως γράφει η ίδια στο βιογραφικό της, από αγάπη για τα πράγματα και τους ανθρώπους αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές της και να μάθει περισσότερα. Έτσι ειδικεύτηκε στη μελέτη του Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού και απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως επιμελήτρια σε μουσείο, μελετώντας λογής λογής πράγματα, στήνοντας εκθέσεις και σχεδιάζοντας προγράμματα για παιδιά. Μια μέρα εμφανίστηκε μια νεράιδα και της είπε «διάλεξε τι θέλεις από τα δύο, ένα μπαλόνι για να πετάς ή ένα καρύδι για να γίνεσαι αόρατη;» Η Λίνα διάλεξε το μπαλόνι κι ας κινδύνευε γρήγορα να σπάσει. Από τότε πετάει ψηλά στον ουρανό και γράφει παραμύθια που μοιράζεται πρώτα με τα παιδιά της και μετά με τους καλούς της φίλους. Τελικά η νεράιδα της χάρισε και το καρύδι. Κάθε φορά που είναι λυπημένη μπαίνει μέσα και ονειρεύεται. Ζει ευτυχισμένη σ' ένα σπίτι εξοχικό με τα παιδιά της, τη Μαρκέλλα και τον Κλέαρχο, τον άνδρα της Ντίνο, μια χελώνα και πολλές κεραμιδόγατες. Συνεχίζει πάντα να δουλεύει με παιδιά και να τους μαθαίνει για την τέχνη και τον πολιτισμό (είναι οργανωτικό στέλεχος της Νουτοπίας - μη κερδοσκοπικού φορέα για την αισθητική και συναισθηματική καλλιέργεια των παιδιών, αλλά αυτή είναι μια δραστηριότητά της για την οποία θα μιλήσουμε μια άλλη φορά). Στο βιβλίο της διηγείται την ιστορία του Ασπρόμαυρου Φίλμους που ζωγραφίζει μόνο με άσπρο και μαύρο χρώμα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Ασπρόμαυρος ζωγραφίζει μόνο άσπρα, μαύρα ή ασπρόμαυρα θέματα. Η όμορφη και φιλόδοξη μητέρα του, μια τέως Αφρικανή πριγκίπισσα, δεν το βάζει κάτω. Θέλει σώνει και καλά ο γιος της να γίνει ένας τυπικός ζωγράφος όλων των χρωμάτων. Μήπως ο Ασπρόμαυρος χρειάζεται επειγόντως γιατρό; Μήπως έχει αχρωματοψία; Μήπως έχει αλλεργία; Ένα παραμύθι για τη διαφορετικότητα, για εκείνους που αισθάνονται διαφορετικοί, αλλά και για εκείνους που τολμούν να είναι διαφορετικοί. Ε Χ Ι Τ M A G A Z I N E 20 Λίνα Μουσιώνη στο τέλος το καλό νικάει