Ανασκσπήσεις ΛΕIΤΟΥΡΓιΚΗΕΝΟΥΡΗΣΗ:ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ,AITlOΛOΓlA, ΑΝΤιΜΕΤΩΠIΣΉ ΝΙΚΗΤ ΑΣ Ε. ΠΟΛΕΜ/ΚΟΣ ΠαιδαγωγικάΤμήματαΠανεπιστημίουΑιγαίου ΠΕΡIΛΗΨΗ: Στο άρθροαυτό γι"νεταlμια ανασκόπησητου προβλήματοςτης λειτουργικήςενούρησης.συγκεκριμέναγινεταlδιάκρισημετα~ύημερήσιαςκαι νυχτερινήςκαιμετα~ύπρωτοπαθούςκαι δευτεροπαθούςλειτουργικήςενούρησης. Από άποψη αιτιολογι"αςε~ετάζoνταl,μεταςύ άλλων,οι ψυχοκοινωνικοι"!<οιοι ψυχοδυναμικοι" παράγοντες.καθώςκαι οι διάφορεςφυσιολογικέςθεωρι"εςπου Βλέπουντηνενούρησησαναποτέλεσμαανεπαρκούςανάπτυ~ηςτωνλειτουργιών τουεγκεφαλικούφλοιού,ή τονι"ζουντη Βαθύτητατουύπνου.ΠροΒάλλονται επι"σης οι μπιχεβιοριστlκέςερμηνει"εςπουβλέπουντηλειτουργικήενούρησησαναποτέλεσμαελλειπούςμάθησης.στουςτρόπουςαντιμετώπισηςαζιολογει"ταl η αποτελεσματικότητατωνδιαφόρωνμεθόδωνόπωςτηςψυχοθεραπεlός, τηςφαρμακοθεραπεlός και τωνθεραπειώνσυμπεριφοράς. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα περισσότεραπαιδιά αποκτούνέλεγχ.ο τωνσφιγκτήρωντηςκύστης,χωρίςπροβλήματα, κατά την προσχολικήηλικία.άλλα παιδιά,όμως,συνεχίζουνα βρέχονταιπάνω τους ή να β~oυν το κρεβάτιτουςσε ηλικίαkqίάτηνοποία θα έπρεπενα είναι στεγνά.ο αριθμόςτωνπαιδιώναυτώνδεν είναιευκαταφρόνητος. Αντίθετα,είναιπολύ σημαντικός.δικαιολογημένα, λοιπόν,η νυχτερινήενούρησηθεωρείταιη πιο χρόνια και επικρατέστερηδιαταραχήτης παιδικής ηλικίας,με προφανείςψυχολογικέςσυνέπειες για τα παιδιά και τους γονείς.και όμωςη ενούρησηποτέδενθεωρήθηκεσοβαρός λόγος για δαπάνες υγείας.αυτό αποδίδεταιστο ότι δεν υπάρχουνευρείας εκτάσεωςέκδηλεςεπιmώσειςστηνυγεία, ανκαιδενέχουνμελετηθείσυστηματικάοι μακροπρόθεσμεςψυχολογικέςσυνέπειες. 1 Η νυχτερινήενούρησητράβηξετο ε'ιδιαφέρονκαιπεριγράφηκεαπότηνπερίοδο τηςελληνικήςαρχαιότητας.το 1544ο Tho-
Πc:ι51aΤCΙΛCΧι)Ονικα1 ί. 1 Πcιδιcτοικc ΧσονικC1ί. ; ""',,5P'1"er. '1OT~oσςτnς.J.νvλι<ηςΠοιCισ- Τ.:J'r\ής.~o 5ι5λίο των,α:διών. εβαλε σε μια παοόνραφο την επικεφολιδc.ενούρηση στο <οε50τι.' Γιο '10ιδιο τεσcοσων ~τών,οι μεγαλυτ~ρα η cυχνότ:":τοτης νυxτ~;:;ινπς~νcυcηc;-:ς l(υ~oίνε7αιanό ίo.13~~cε :ϊc'li(οc~ίa~λί. μσ!<α.<"ο'{ωtnc μεγάλης έκτοcnς του ποο- 5ληι.:οτος~xoυνδημοσιευβει αρκε-.εςμελέτες οι οποιες. κοτά το μεγαλύτερο μερος. α'/α::>έ;;οντοι Q7nVσVΤιμεTώΓoισηTnc ενουprcnc <οι ~νδιoφέooυν τους ειόικους. Υ;-:οcχουνόυως κοι ελ/οικευμενες εκδόσεις γιο γονεiς. On(;Jt:~:νoιτο οlβλίο..οδηνος του'(ονιουγιο τονελεγχοστο t\cέξιμο του κρεβοηου: μίο μέθοδος οημο προς βήμα..] Στις σελίδες που οκολουθούνγίνετοι ;.:ιο κριηκη παοουσίοση των ~εωoπτιkωνοπόψεων Γοουεπι<ρατούνσχετικά με την αιτιολογίο της λειτουργικης ενούοησης και των τροπων οντιμετώπισης της. με βάσητη σύγχρονη διεsνη εμπειοίο. Ορισμός κοι κοτηγορίες λειτουργικής ενουρησης ΤΟ βασικό χορακτηριστικό της λειτουργικής ενούοπσης είναι η επανειλημμένη ακούσια εκκένωση των ούρων κατα τη διάρκεια της ημοας η της νυχτας,μετατ/ν ηλικίαπου θο ε:-:οεπετο παιδί να εχει αποκτησει Τον ελευχοτωνσφινκτήρωντης κυστης <οιπου δεν οφειλεται σε οργανικα αιηα. όπως Π.χ. μολύνσεις :Ί5λα5ες του ουοοπαιητικού συστnματος. διαβητη (cακχαοώδη η όπιο). ε:-ιιληψίακ.λπ. Mετσξ~ των παιδιώνπου 5ρεχουντο κρεβσητους μονο 1% με 2~'o έχουν ιατρικά προβληματα που ευθύνοντσι γιο την ενούρηση. ίο Διαγνωστικό Εγχειρίδιο της Αυερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (DSM-III).' οοίζει τ/ λειτουργική ενούρηση ως ακούσια εκκε'{ωσητων ούοων. κατα τ/ διάρκεια της nμέρας ή της νύχτας. τουλάχιστα δύο φορές το μηνο γιο μεγολύτερο ποιδιο και η οποία όεν οι;ειλετοι σε οργανικάοίηα. Η λειτουογικήενούρησηδιακοίνετοι σε οlποωτσποθή. αν το ποιδί δεν έχει απο- Kr1'1ctIτον έλεγχο της κύστης. δεν έx~ι δηλαδή ποο:-;γγίθεί;τεριοδος εγκράτεισς των ούρων για ε'{οτoυλόxιcπoέτος.και :3) σε δευτεροπσθή.αντο;ίαιδίγίνειενουρη- ΤΙ/(Οαφού απο/(τγίσειτον έλεγχο τ/ς Ι\ύστης.ύστερο δηλαcηαπό 'ίερίοδο εγκρατειας των ούοων τουλάχιστον ενός έτους. Οοισυε'/οι πcοσδιοοίζουντο όριο εγκρα-,ειας τωνούοων απο εξι μήνες μεχρι ένα έτος. ~'/ώ το CSM-III καθορίζει περίοδο εγκοατειας ένα έτος!; ί όσο η πρωτοπαθής όσο και η δευτεροπαθήςενούρηση μποοεί να ειναι είτε νυχτερινή, ακρατεια δηλαδητων 'Jύοων κατά τη διάρκειατου. ύπνου. 1'1οποίαειναικαιηουχνότερη(περίπου τα δύο τριτο των περιπτώσεων), ειτε ημερήσιο.ακοάτεια δηλαδή των ούρων κατά τη διάρκεια πουτα άτομοείναιξυπνητό η μποcεινα εί'{αινυχτερινή και ημερησια. Κατα τη νυχτερινη ενούρηση το παιδί ξυπνά. ης περισσότερες φορές, χωρίς την ανάμνηση ονείοου και χωρίς να θυμάται ότι ούρηοε.γιατί τυπικα η ανωμαλία συμ6αινει κατά το πρώτο τρίτο τ/ς νύχτας. κατά τη διάρκεια της φάσεως του ύπνουπουαπουσιάζουνοι γρηγορες κινήσεις των ματιών (ΝΑΕΜ) Σε μερικές όμως περιπτώσειςη ενούρηση ouudciνti και κατα τη διάρκεια του υπνου που συμβαίνουν οι γρηγορες κινησειςτωνματιών(rem). οιοποίεςείναι το αοφαλεστεοοεξ:.ι.ιτερικό l\ριτηριοτου ονείρου. Στις πεοιπτώσεις αυτες το παιδί μπορεί '10θυυηθεί καπαιο όνεφο στοοποιο uncoxtiη πράξη της ούρησης. Συχνότητο κοτά ηλικία κοι φύλο Η λειτουογlκήενούρησηείναι επικρατέστερη στα αγόριο :ταρα στα κορίτσια σε μιο αναλογία που υπολογίζεται'.5προς 2, ή μέχρι2 προς 1.25Για την ηλικία των πέντε ετων το ποσοστό είναι 7% γιο Τα αγόρια και 3% '{ια τα κορίτσια. στην ηλικια των δέκα ετών 3% γιο τα αγορια και 2~Ό'(ια τα χωοητικοτητα της κυστης, 2) στο\' εκουσιο κορίτσια. και στην ηλικια των! 8 ετων 1% ελε'ιχο του εξωτεοικούσφιγκτηρα(αναγκαίος για το dουλητικό tλε'ιχο ένοοξης "αι νιο τα αγόοιο και σχεδόν ανυπαρκτη για τα κορίτσια! ία αποτελεσματαμιας διαχρονι- τεοματισμούτης ουρησης). 'αι 3) στον αμεσο ~λεγxoαγοοτον ~γkεφαλιl\ό<ι>λοιο της 1'1urpnOtac ~νoυρησηςείναι 7% γιο Ι\ηςμελετηςεδειξανοτι η συχνοτητα της. την ικανότητας να ποοκαλεσειη να ευποδίσει ηλιι<ίατωντεσσορωνετων.ενω σε μια παλαιότερη την ουοηση ανεξαοτητα απο το dcduo πληροτπτας ερευνα το πoσαcπό ηταν 3% για την ηλικία τωνεξι ετών. Αξιοσημείωτο είναι της κυστης. Όσον αφορα τωοα τους :-ισοά',οντες ε;ίίσης ότι. σε αντίθεση με τη νυχτερινή ~νoυoηση. που προδιαθέτουν γισ την πρωτσπαθή. κυρίως, ενούρησηπεριλαμ5άνονταιη Kc5u- 1'1urPnaIQ εγαυοησηείναι επικοατεστεοη μεταξύ των κοcιτσιων κατα cπερησηστηνανοπτυξη των υπoστ~ρ:,<t!-.10%πεοίπου. όπως φανεοώνουν τα απατελέσματα κών μυών της κύστης. η μειωμενηικcνοτη- μιας ;-τρόσφατηςαγγλικής τα της να προσαρμοστεί στηνπλήρωσητων έρευνας.' ούοων χωρίς αλλανες στην ενδokυcπ:kή Σε μιο έρευνα που διεξήχθηαπό τους Χασάπη και συν. με 300 παιδιά της πεοιφερειαςαθηνών,διαπιστώθηκε.οπωςαναφερει πιεση. η αυcπηρη άσκηση στη χρηση της τουαλέτας. και η καθυστερημένη ή χαλαοή ασκηση. ο Παοασκευοπουλος, ό ότι στο τελος του Στους παράγοντες που προδιαθετουν πρωτου έτους το ποσοστό των παιδιών που για τη δευτεροποθή κυριως ενουρηση. πεείχαν αγοοκτήσειέλεγχο σφιγκτήρων ήταν: PIAaudcνovraI η ψυχοκοινωνική ένταση, 2.5 ετη ποσοστο 70%, 3 έτη πoσocπό 77%. όπωςπ.χ. η εισαγωγήτου παιδιούστο νοσοκομείο 4 έτη ποσαστό.81%. 5 έτη ;-τοσοστό87% μεταξύ Της ηλικίας των δύο και και 8-10 έτη ποσοστό 88%. 'θα ποσοστό τεσσαοων ετών. η είσοδος του παιδιού στο περίπου 10% συνεχίζει να παρουσιαζει σχολειο. η γεννησηαδελφού,η έλλειψη ενούρηση και μετα το δέκατο έτος της μητρικής στοργής, συχνοί διαπληκτισμοί ηλικίας. των γονιών που δημιουργουν αισθήματα ανασφάλειαςστο παιδί,εναςθάνατοςστην AITlOΛOΓlA οικογένεια. συχνές μετακομίσειςκαι άλλα. Ας εξετασουμε όμως αναλυtlκοτερα τους Στο βρεφος η εκκένωση της ουροδόχου ποικιλους παράγοντες που έχουν ενοχσποιηθεί Kυcππς γίνεται αυτοματα σαν ένα αντανα- KλαCΠIKOταυ νωτιαίου μυελού. χωρίς το,ι\αι τις διαφορες θεωρηtlκες από- ψεις που έχουν υιοθετηθεί σχετικά με την βρέφος να είνοι σε θέση'10ποοκαλεσει η να αιτιολογία στην KαθυCΠέρηση αποκτηcης σταματήσειτην ούρηση.κcτα την ηλικία ελέγχου της κύστης. μεταξύ 1 και 2 ετώναυξάνεταιστοόιακά η χωρητικότητα της κυστης και ωριμάζει ο u.ιυxoδυναμιkήάποψη. Από Τ1'1μια ειναl μετωπικός και ο dptγuankoc λοβός. Στη οι όιαφορο.ιτυποι των ψυχοόυναμι/(ωνθεωριών.που φάση αυτητο παιδίέχειεπίγνωσητης πληρότητος όμωςόλες6λέπσυν την ενούρη- της κυστης και αναγνωρίζει οτι ση απλά σαν ένα σύμπτωμα καποιας πιο επίκειται η εκκένωση. αλλά δεν μπορεί να 6ασικής συναισθηματικής διαταραχης. Έτσι τηνελεγξει.το παιδίδενμπορεί να προκαλέσειτηνούρησηπαράμόνοότον κάποια πιθανώς ασυνείδητη σύγκρουση η KύCΠη οδηγεί στην ευφόνιση του ουμπτωματος. το ειναι γεμστ/. Καθώς ωοιμαζει το παιδί. η οποίο παλι θεωοείται να αντιπροοωπευει cναπτυξητης εγκcοτειας τωνσυρωνβcσιζεταισε τρεις παραγοντες:')στην επαρκή γαζεικαιτοοποίοσυχνα συμβολικα το ΠΡοdλημα από το οποιο rτη- θεωοείταιναείναι
Πcιδιcτc:κcXOOI,,'IXC ί 7. ί ΠcιδΙΟΤ,σικcΧΟα\ι'Ι.Ο(σ ί;". : σε~oυoλιkγoc:.?ύcηc. "χ ;:::ωιι.;~unε::cιε. γεμση που οδηγεί σε ηοοωοο ::ρωrισι.;oκοι CCv~. 1 Τα ερευ'/ητικαouwc δεcοuε'..c ποοσφεοου'ι '"ικοπ μονο υποσ!'~;jιί1'/ιο,ην ψυχοδυνουικη οποψπ. Ω~σύδεν υπαοχσυν ενδε:εε,ς ;;υναισθπματικω'ι 5:0,0:α- X'.J,Jν '{.ατην :-ιλε:ονσ,ητατων ::νουσγο::κων παιδιων.3!ε πεοιπ,ωσε:c ":OwrOr.a:3cuc E-:cucnoηc :1ΦυXO:Ίo:30ΛQνια δεν φοινεται να εινοι ouνncec7e;jnαπ' στι C70 νενικο πληθυσυο. ούτε <αι unόοχει "ειστiκη!:ποδειξη οτι οι πεοισσοτεοοι "cωτοπαθεις ενουοπτικοί υποφεοουν απο <αποια \.ΙΠΟκείμενη Ψυχονευοωση. θ/αι αμως πιθονο να εκδηλωθεί δεuτεοοπαθr;ς ε'.'ούcηση ύστε;jααπο ι(απο,αψυχοτμαυμcτικη ε~πειρία που βιώνει,ο ποιδί. ΟΠως:-Ι.χ.με'ω απο διοζευξη των γσνιων. με,α οπό εισανωγή του παιδιού στο νοσοκομείο Κ.λπ.Η ποοουσία δυσκολιωνκοι εντοσεων που :-ιοοερχοντοι απο συναισθηματα ανoσφ<iλειας,όπως Π.χ. με;α τη γέννηση ενος νεου μέλους σπ)ν οικονένεια είναι πιθονό να συντελέσει στην εκδηλωσπδευτεοοπαθούς ενουοησης. ΣΤ:'1νπεριπτωση αυτη το :10ιδί-παλινδρομει- οε προηγουμενη μοοφή συυπεοιφορας που είχε εγκαταλείψει ;-;Οιναπό οοκετό χρονο.1 Ό 'Dυσικά.είναι Γοιθονόένο παιδί με συνοισ πματιkηδιαταροχή. αναμεσα στις ολλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει να ειναι κοι ε'lουοητικά. Αυτο όμως δεν σημαινει οτι όλα,α ενουρηηκά άτουα έχουν συνοισθημαηκες διατcοαχες, η στι αποοαιτητα μια συνοισθημcτικπ διατcοαχή σχείι(ε,αι UE την ενούοηση Αντίθεία,α ε::ευνπ,ικα δεδοι;ενα σδηγουν σε διαt!)οοετι!'.ηόποψη. Οτι. δ~λoδπ.., oruxnc επιυονη :rις ε'/ου- '::Γoc~ς cr;o μόνπ της οδηγει ;;ε:1οccωπικες <οι 'αινωνικες ovτιδoασεις, οι οποιες οποτελουν τις βοσεις για τα συνcδεuτικα συναι- ;;6πμο,ικα προβλπματα μιας Gr\Jαντικης ~ε:oνoτητoς ενουοητικών πσιδιών.".~ Φυσιολογικήκαι μπιχε8ιοοιστικηάπο- Ψη.ΟI.Ρυcιολο,lικες-uπιχεeιccιΟ''I-ικες 9ε:ιι- οιες βλε;-;ουν7η'l ενουρησησον (Ιποτελεcι;α Ω:Ίοτυχιαςστπν αναπίυεί ε;-;οσκουι; ελε'ιχουτου ενκε(j)αλικουφλοιου(ccr::cai οση!γοι) 'π υπο<ρλοιωδείς (succor,tcai1μηχονισμουςι(αι/ήσαν αποτελεcuοανεπαο- <ουι;συνηθειcς..'με;:;ικο"ίονiζουν. κατά κύριο λόγο.,ο ρόλο της μάθησης. 8λε-.'70νταςτην ενούρηση σαν μια αποτυχiα ανσπτυ~ης,ων avaykqiwvεξαρτημενων αντανακλαστικών.70οτι υπορει'/ασυνυ- ;-ΙΟΡχουν<αιοι δύο αυτοι ;-ιοοανοντεςδικοιcλογειτοιωκcλα. οφούοι uοθησιακες ευπειοίες μπορει να συνεισ<ρερουνστην.;:ναπτυξηελέγχου του εγκε::jολικουφλοιού. Φυσικά.η οκοιοήςοχεση μετοξύτων δύο ~εtαβλπτών δε'l εχει ακόμαζεκαθαοιστει. Μπορεί μια εομηνείαπου βασιίεταl στηδιαδlκασιατηςωρίμανσπς:]της ανεπαοκους~αθησηςνα είναι πειστικηστηναιτιολόγησητης ποωτοπαθουςενούο:]σης,οχι ομωι;τόσοπειστικήγια περιπτώσειςδευτεροπαθούς ενούοησης.aμια αληθοφανης ε::υπνεία.που ομως χρειαζεται '/α τεκμημιωθείμε προσθετεςερευνες,ενοχοποιεί,ην ύπαοξηέντονου στρές(π.χ.τιμωρίαή απειλεςτωνγονιώνγιατο βοέξιμο),στοότι ηορευποδίζειτην εκμaθησηκαι ότι επηρεαζειαρνητικάτη διατηρησητου ελέγχου τηςκύστης.(η παλινδρόμησηείναιευκολότερηοτον δεν έχει γίνει τελειαεμπέδωση,αυ αvτιkειι;ε'loυ. και στηνπερίπτωσητης δευτεοοπαθούςενούρησηςότον δεν εχει γίνει τέλεια ι(ατακτησητου ελέγχου των σ<ρι'{κτηρων της κύστηςμε συνεχειςασκη- OEIC). Βαθύτητα ύπνου.εκτόςσπο τις Φυχοδυνου:κει;και υπιχεβιοριστικεςεcuπvε:ες, μια αλληcποψη,ονίζει τη οaθυτητατου υπνουσαναιτιατηςνυχτε;jινηςενούρησης. Υποστηρίζειδηλαδή.ότι το παιδίμπορείνα βρισκείαισε τόσο βαθύυπνο.ώστενα μη μποοεινα αντιδράσεισε αισθηματα:ίου δημιουργούνταιαπό μια γεuαίη <ύστη.η C:1CtIIn ουτ/ υπcστnριζεταιοπο μεοικει;uελε,ες.,λεκτcοενκεqαλcvρο~πμcτων (ΗΕϊ). που δείχναυν οτι το βοεξψο του κcε6α7:0υ συχνα συμααίνει,<ατοτη δ!αοκεια του -30- θιου ύπνου. ο or.oio<:χαοακ7πριζετοι απο την παοα'/ωγπκυυατωνδέλτα. άν <αιμπορε! να συμαεί επισ:ίς <οι!'.οτοτη διόρκε:ο,οι αλ/ων ",0δίων. σε συχνοτητα αναλονι- <ημε το χρονο ηου διοοκεί κόθε Οίάδια. :α E!:fpnuaraΟυως αυ,ων,ων εοευνών ειναι ~άλ/oν αvτιφαηkά. γιοτί δεν υποοίπρίζουν στο σύνολό τους ότι τα ε'/ουρητικά άτομα δυσkoλεύovται να ξυπνησουν :1εοισσοτερο απο ταυη ενουρητικά ατομα. Ε.Ξjλ/ου. αλλες υελέτες δείχνουν ότι ο βαθύς ύπνος μπορεί να συμοεί μετά. παρα τη στιγμή της ενούρησης.3.9 Κληρονομικότητα.'Ξνα ποσοστό75% όλωντωνπαιδιώνμελειτουργικηενούοηση εχουνσυγγενηποωτουβαθυούπουήτανή ειναι ενουρητικος.η πιθανή συνεισφορά του κληρονομικούπαρανovταενιοχυεται από μελέτεςμε μονωογενείςδιδύμoυς.~'. Το ποσοστόενουοητικώνπαιδιώνμε οικογενειακήιστορίαενούρησηςυπολογίζεται από άλλουςνα κυμαίνεταιγυρωοίο.!ομε 50%. ή μεταξύ 17 και 66%. Παιδιά των οποίων,αι οι δύοοι γονειςήτανενουρητικοί παρουσιαζουνυχτερινηενούρησηc:: ποσοστο77%.ενώτο ποσοστόμειώνεται στο <14%άν ο ένας μονο γονεος ηταν ενουρητικοςκαι σε 15%άν κανέναςαπό τους γονείςδεν ήτανενουρητικός.3.9 Σύμφωναμε μια θεωοίο.τα ενουοητικό παιδί έχει μια κληρονομικήπροδιάθεσηνα μηναναοίελλειτις συστολέςτης κύστπςοε ορισμένασημεία εκτασήςτης. Μια άλλη παλι αποψηυποθέτειότι είναι μια γενετικως'100σδιορισμενη διοτοοαχητουκυκλου μπορεσουναασκηθούνμοναrouc.σε ενα υπνου- ενρηγορσης. Η μεγάλησυχνότη,ο σχετικασυvτόυoχρονικόδιάστημα,στον όμως του προβληματος,στο οικογενειακό ιστορικο των ενουρητικώνατομων,δεν αποτελείαποοαιτητααπόδειξητου ρόλου των κληρονομικώνπαραγόντων.αυτή η σχεση.υποοίnριζεται ΚΟιθα μποοούσε,ο ιδιο εύκολανα ερμnνευτείκαιοε αναφορά ης ~ε πε;jι60λ/οντικεc επιδροσε.ς3 Σχεση ενσύρησης με άλλες μείσ6λητες. Ξκτοι;Ο:10,ην κλπρονοωκότητο -οι,ο φύλο. άλ/οι παραγονπς που φαινε,οι να σχεη(ο'/ται με,ην ενούρηση είναι η ι(οινωνικοοικονομικη κατασταση, η εκr.αίδεuση. κα6ως και σωυατικοί κοι πνευυατικοι :1000- γovτες. 'Ε,σι. Οίις κατώτερες κοι'/ωνικοοι-,ονομικει; ομαδες. οε :Ίαιδιο ανειδ:κει;των εργατών και σε οικαγένειες :Ίουζουν συνωστισυενα υπαοχει με'{αλύτερη συχνοτ:]το ενούοησης.οσον αφοοά την εκπαιδευση. τα ενουρητικα παιδιά ;ιετυχοίνουν χαμηλοτερα αποτελεσματα σε τέστ ανά'ιvωσrις. αριθμητικης 'αι γενικών ικανοτητων. συγκρινόμενα με μη ενουρητικα ~oιδιά. Η ημερησία ενουοησηείναι επικοατεοίεοη σε :Ίαιδιάμε μικρότερο απο το κανονικό βαρος κατά τη γέννηση, σε πασοστο 60%. Και το ύψος ειναι στατιστικο ένος σπμαντικός παραγovτας καθότι,α ενουοητικά Παιδιά είναι κοντύτερααπό τα μη ενουρητικά. Τέλος, σε σχέση με τη διονοητική ανάπτυξη, είναι γεγονός ότι σε οποιαδήποτε ηλικία. η ενουρηση είναι πολύ συχνότερη μεταξύ των διανοητινά καθυστερημένων παρα κανονικών παιδιών. και η συχνοτητα είναι ακόμα μεγαλύτερη στα ιδρυματικα παιδια. ~.3 Η στάση της οικογένειας Ο Ef!kson: 1 ;-ιορατηρεί ότι η άσκησηστον έλεγχοτης CQοδευσηςκαι της ούρησης έχει γίνει το nio καταφανωςενοχλητικό στοιχείοαγωνπς7ουπαιδιούσε ευρείςκυκλουςτης κοινωνίαςμας. Τα πεοισσοτεοα παιδια όταν είναι περίπουδύο ετών.θα έλεγχοτης κύστης.προσπάθειααπό τους γονείςναασκησουντο ΠαιδίΟίηχΡησητης τουαλέτας,πολύπριναπό την ηλικίατων δύο ετών,μπαοείνα οδηγησεισε αύξηση του αρνητισι;ούκαι αποτυχία.μέχρι την ηλικια των τρισrιμισηκαι τεσσάοωνείών πιcτεύετoιότι ειναιoμcλόγια εναποιδί'/0
Παιδιατριιο:αΧρονικα ί ί. Ι IϊC:tlC;"σIXCXCOV/xO~:- r θέλει να ανηστοeε;.jτις απαιτήσεις του ;;ν~λιkαγια CσκηG01G7;;χρηση της τουαλε-.ας κατό τη Οιό:::κε:ατης ημέοας": Για την ηλικία κατ:..ιτων ηε','τεετών δεν <Ί0εηεlνα επιχε:οείται 3εροηευτική οντιυετώπιση τπς ενoυoπ~ς ~ετη xρ~σηαλλωνυεσων.ιδιαίτερα :)ταν η ενούcπση είναι ;,εοισταοωκη και συυοαινεl μανο "ατα τη νυχτα..~λλoι :ΊΟΟΤιυcυν'ια :Ίεοιυένουνοι γονε:ς μεχρι να γινε.!ο ;ταιδί εξι ίκαι κοτα ποοτίυηση επτα ετών) ;τροτσύ ano:dooi- μητεοασανα70υο.θεωρείταιο σπουδαιότερος παραγονταςπου οδηγεί και στην ουσιαστικηαντιuετώπισητου προβληματος.' ') Θεραπευτικήαντιμετώπιαη ίο ποό6ληματης λειταυρνικήςενούσησης εχει κατακαιοούςαντιμείωπιστειμε ποικίλουςτοοπους,αλ/οιαπο τους οποίουςείναιαξιόλανοι.άλλοιαναποτελεσματικοί και σουν να χρησιμοποιησαυν μηχανlκες συσκευές (ntplypc::jcvtgiοογοτεοα ;JTIC6ε- αφούνιατοντροποαγωγηςστηνχρήσητης αλλοιδυνητικάβλαβεροί.αυτόείναιφυσικό ραr.ειες συυπεοιφοραςι για!ην οντιμε7ωπισπ του ;τοοοληι..:οτοςτπς νυχτεοινής λεl- ελλειψηαπόδειξης_:5όμως προτούυιο- τουαλέ7αςυπασχουν.πo~\έςγνώμεςκαι,. τουονικης ενουοπσης. θετηθείοποιαδηποτεθεραπεuτιkη μέθοδος Αυτή την καθυστεοηση στον ελεγχο της για την αντιμετώπισητης λειτουργικής. κύστης μποοουν να τη δούν σι γονείς σαν ενούσησης.επισημαίνουνοι ΑΖΓΙΠ& Besaiel.Jόσολογικήκαινα φαίνεται,πρέπει να μια ατομική εξελικτική διαφοοα του παιδιού. όπως συμοαινει και με την ομιλία. υε υπαοχεlπειραυατικήαπόδειξηγιατηναποτελεσματικότητάτης.αναφέρουνδε χαρα- το ;τερπατημα κ.λπ. Αν το παιδί δεν εχει ωριυασει επαοκώς. ώστενα μποοεί να ελεγχει την αντανακλαστική λειτουογια της ούκτηριστlκαότι ενώο περιορισμόςτης λήψης των υγρώνείναι παλύ διαδεδομένη ρησπς, η επιυανή για :τρώιυηασκηση στον πρακτική,υπαρχειπειραματικήαπqδειξη ελεγχο των σφιγκτηρωνείναι απώλεια χρονου. Ξ/(τόςαυτού. η υπαρξη πίεσης οπό τα λωσητωνυγρωνείναιευεργετικήγιατίέχει πουφανεσώνειότι η αύξησηστηνκότανά- πεοιβάλλαν η οπα το ίδιο το παιδί παυ σαν αποτέλεσματηναύξησητης ικανότηταςτηςκύστηςστησυγκράτησητωνούρων. νιωθει αποτυχημενο και έναχο περιπλέκει περισσοτεοο την κατασταση και μπορεί ευκολα να προκαλεσει αοκετά σοοαρή συναι- φαουάκωνκαι διάφαοεςσυμπεριψοριστι- Η ψυχαθεραπεία,η χρήση ορισμένων σθπμαηκη ζημια.' S κές τεχνικέςείναι οι κατ' εξοχήνμέθοδοι Οι γονείς δεν ποεπει να νιώθουν ντροπη. αν το παιδί τους εξακολουθεl να βρέχεση της λειτουργικήςενούρησηςσήμεοα. που χρησιμοποιούνται για τηναντιμετώπιται ενώ τα συνομήλικά του ή και μικοοτεοα Πριναπό τηνέναοξηόμως.οποιασδήποτε παl6ια είναι στεγνα..~ντίνα ντροπιαζουν το μορφης θεραπείας είναι απαοαίτητο να ηαιδί και να ΤΟ κανουν να νιώθει ανικανο. προηγηθείπλήρηςφυσικήεξέτασητουπαιδιού και εργαστηριακέςαναλύσεις(γιανα θα :τοεπεlνα είναι :'Ιρευοικαι υπουσνετικοί. και να του μεταδώσουν αισθηματα ασφαλειας και σιγαυοιάς. Μια αντιμετωπιση με αίτιακαιλοιμωξεις).κλινικήσυνέντευξηκαι α;τοκλειστοί.ιν οργανικάκαι/ή παθολογικά καταναηση. χωρις ;τίεση. που ενισχύει τα λεοπομερέςιστορικότου συμπτώματας.η αυτοσυναισθημα του παιδιού. που το κάνει ακριβηςδιάγνωσηείναισπουδαία.αφούοι να :τιστεύει στην αξία του και 'ια θέλει να θεραπείεςεπιλογήςδιαφέρουνμεταξύτων -υεναλώσει- είναι πολύ πιό οποτελεσματικη. Η συνoισ-eημα7ιkποχεση μητέρας -παι- ενούρηση.π.χ.που εμφανίζεταιμείά τη υποομάδων.η δευτεροπαθήςνυχτεοινή διού. η μητρικηζεστασιά.που εξο;:οταται γέ'νησηενος αδελφού.έχει διαφαρετική κυρίωςαπο το ποσο:κανοποιημενηειναι η διαγνωστικήσημασίααπο ατι η πρωτοπα- θής 5.~ 'Iυxτε~ινή ενούc~~.: Ξπειδη το 98% ;τεοιπουτων πεοιπτώσεωντ~ςνυχτεσι'lηςενουοησηςδεν οφείλε7αισε ορνανικηαιτιολογία.πολλές:,?ορες c\ι'τ~uετωπiζετcι τοσύι.;πτωυc χωοιcναγι. νουν οι απαοαίτητες:ατρικεςεξείcσεις. : E:νCIju::.!c ΙΡΟΤΙL..)τεcο 'ιαγινουνοι εξετά- σεις.ιδιαίτεραότqνυπόοχειυπόνοιαοργα- 'ιικηςπαθολονιας ή λοιυωξίς.και να εχουμεαρνητικααποτελεσ!1ατα. ηαοάναδιαφύ- 'ιουνοογανικάαίτια η λοιυώξεις.πρεπεινα αναωεοθείοτι η ημεcr.σιαενούοηση.σε αντιθεσημε τη νυχτερινη.σι;νδεεταισυχνότεcαμε ορνανικήπαθολονίακαιλοιμώ- ~εις.: ~.Ομωςσυχνα.και μετατηναντιμετώπισητης οργανικήςπαθολογίας(π.χ.σε πεcιπτώσειςλαψώξεων ή ανωμαλιών,ου ουροποιητικούσυστηματος.διαβήτ;τκ.λπ.) τα εναυρητικασυμπτώματαδεν υπαχωοούν.οποτε απαιτε:ταινα υιοθετηθεικά- Ποιααπο τις μεθόδουςπου χρησιυοποιούνταιγιατηναντ:μετώπιc;η τηςλειτουργlκης ενούρησης. Η κλινικήσυνέντευξηκαι το ιστορικό πσεπειναπεριλαμβάνεικαιταεξήςσημεια: Πληροφορίες για πραηγούμενες προσπάθειεςαντιμετώπισηςτουσυμπτώματας.συνύπαρξηημερήσιαςκαινυχτερινης(ναύρησης. περίοδοιεγκράτειαςτωνούρωνκατά τοπαρελθαν.ενδειξειςυπερβολικήςσυχνότηταςούρησηςσε σχέσημε τοντόπο.χρόνο χαι δραστηριότητα(π.χ.κατα την ώοα τουπαιχνιδιούή ταυβπχα πουπροκαλεί πιεσητουυπογαστρίοul. ΤΟπαιδίπΡέπεινα εξετασθεί;τρώταμονατου καιμετάμαζίμε Τους γονεις του για να αε:ολογηθουνοι οχεσεις γονιών - παιcιου και των γονιών μεταξύ ταυς. Οι ενδοοιχουενειακέςσχεσεις έχουν σπαυδαία αξιολαγlκή σημασία. Είναι σημαντικό να εοευνηθεί πως '/ιώθει το παιδί για το σύμοπωμά του και τι ελπίζει να πετύχει. Στο ισταρικό πρέπει να περιλαμοάνε"ται 11ι3ασlκηγραυμή συμπεριωορας (benaνlorai baseiinei. η συ;('ιοτητα δnλαδή του συμοπώματος. πριν από την έναοξη της θεραηείας.ώστε'10γίνε:εεcτqμίκεuq':') της :3εραπειας κα\ να υπαρχουν συγκοιτικα στοιχεία κατά τηνποοεία της :3εοαπειας.ΑυΤ:'] η.xcptqνpc:dnσn.,ου συμοπώι;οτοςθα..1ανεοώσει χρονο,,0>:0και OUX':OTrI,Qπου βρέχεταιτο παιδί. cυτουατα CUrt'/r.uaTQκατα τη νυχτα για '/α ~αει το ηα:δί.jτην τουαλετα. μέίεθας 50ε'/μένων~με;ων ΤΟ πρωί στο χρε6ότι."αι xwpnnkotr,tc της κυστης ποιν απο την κατακλιαηκαι ~αtα70 πρωινο ξύπνημα. ~1ιαφοοα,ην ε5':αυαcα συνιστάται '/αγίνετ;::ιολοnμε;jr,κατο':;)::,-,η επισkεuιεων στην τουαλέτα και της xωo~tiκότητας της κύστης :Ίοιναποκαθεεκκε':ωση. Συνεχής κατανρα:dήαυτων των ι;ε7αολητών θεωρε:ται χρησιυη. ασχετα με τη με90δο θε;jαπειας ηου υιοθετείται.= Οι κυριοτερες θεοαπευτικες UteOOOIνια την αντιμείώπισητηςλειτουργικήςεναύρησηςπαοουσιαζονταl στη συνεχεια και γίνεται μια συναπτικη κοιηκη θεώσησητης απατελεσματικοτητας των. Ψυχοθεραπεία. Σuμφωναμε τις Ψυχοδυναμικές ψυχαθεραπειες, η αποτελεσμα- ΤΙκηθεραπεια,πς ε'/ούρησηςαπαιτεί απακάλυψη και απακα7ασταση των ασυνειδητων Kιν~τpωνπαυ ευθύνονται για το σύμπτωμα του παιδιού. Αν.\οιπαν.γίνει συμπτωμαηκη θεραπεια της εναύοησης.η σύγκρουσηπου την ηρακαλεί ηαραυενει άλυτη και μπορεί να αναπτυχ60ύν άλλα συυπτώυα7α στη 9εση του θεραπευθέντος συυπτώματος. ' Η Ψυχοθεραπεία όμως στις κλασικες της μoρ~ες. σαν με:30cοςαντιμετώπισης :"ς λειτουργικης ενούοησης,εκτός του οτι διαρκεί αρκετούς μηνες, είναι και αναποτελεσματική αφού μόνο ένα μικρό ποσαστό των παιδιών ξεπερνά το πρόβλημα.αν ένα παιδί έχει συναισθηματικάπροβλήματα.αυτά οπωσδήποτεποέπει να αντlυε7ωπισeούν. άλλά δεν ;τρέπεινα περιμένει KQνtic.μεγάλα απατελεσματα στο θέυα της ε'..ούρηc;ης. Σε σπάνιες περιπτώσεις στις οπαίες
Πο,δ,στρ/χC;(οσνιχό1ί. 1 ΠCίδιcτcιfO,C)(CQ\t{l\C ~;; ί η cε~τεcο1'1αθr:ς ενούοr:cη ε:ναι μια ovτι- T:.JΠIc:') JICTco::oX:.J" JuunEPI'J)OPQC, ορισμεναι~λέ~cuν::-;ν:tg::)μcκο6ε~q:1ειa σανtjtc -Scc~ σε vu\jctg'3~uaί!κεc:c!c":"cccxrc. η '.ιιυχαξερα:οε:αμ:;ο.:εί να ειναι "υεργπικη τελευταιαλύση.,jroνοι ε':αλλακτικεςψυχοκοινωνικές θεο::cπεiεςαποτύχουν να '/ια cοισι-ε'/α CTc;,;Q.} '~"CU<.?:c6nTnTQ η συυ60υλε~ίlkή <οι, α'/τιυετωπισουνηπιες διαταοαχες, ο(cscδ~γι;g:1. ε:ίε,::'..-εξcοτ;;τα ~~τ~:ε :uv. ~χηυικη:ίαόjει.;όαc;η, κατατουςcamoel ~t.:cg~o;,.,ε::λλα,..:t::cθε~aπειaς. οοηθούν.:.srr.al!.cr.wcανcφερεταιστον Hetherln- 7~i!.:::oivc :JνCIιι\C1..:ι~!cτεί :ΠΟ 70ά\:χcc οι,;;:on"δε', :Ίρε:ίεινα Χρl1σιμοποιε:ται σε Τ.ς "'.σχες. <αιtcuc ',ονε:ς 01'10τα CIael1uCία aνε~cο!".ειcς. ωσ-:-ε'ιωcvτ;ι.:ετωπισοuν ντικοί παοογοντεςείναι εμφανεις,αν ηπιεςδιαταοαχέςστιςοποιεςοι Οίεριόαλλο- όχι ',0 α:ίοτελεσι.;ατι<ατο "cοόλπυα. ΦσσμακολΟΥική BEpanEia. Η ημιπραυι'/η ::c:rar.,i1. ενα τρικυκλικο αντικαταθλι- 'Τ:κο ''::COUCKO, αncτελεί την :ΊΙΟσυνηθι- :;ι.;ενη'.:jccμακολcνικη θερα:οεια της.\ειτσυονικης ενούοr:σης. ίο φαομακο χοοπ- "ε"αι υια ιροοά ημερησιως io,9-1.5mg ανά ~ς;).συνηθως μιοτίμε μια ώρα πριν από π~ν <ατακλ,ση.'γ,α παιδια :οροσχολικηςηλικιας η δόση ειναι 10 rτ-ς;ημερησίως, ενώ για :τα,δια εξι εως οκτώ ετών η συνηθισμένη όαση ειναι 25 I11gημε:Jnσίως.:6Γ:α μεγαλύτεοα T:.J"δωόεκα ετών παιδιά η συνηθισμενη 50c;η E:.~'cI 50 rτ-ς;ημερησιως και μπορεί να αυξη&ι, μέχρι τα ί5 mg. αν το παιδί δεν ::::VΤαπoKOινεTαι σε μικοοτερη δόc;η,sομως cυξcνοντας τη δόση πάνω απο τα συνιστώμενα ε:τιπεδα δεν εχουυε στατιστικα σημα- 'πικη 3ελτίωση των αποτελεσμάτων, ενώ ur;coxeiε:τιcείνωση στις παoενέργε:ες.~ Τα C:Ίοτελεσuατατης θεραπειας φαίνο- αιτιολογικοί.εκτος σε 1'1εριπτώσεις στις οποιες Ο οκοποςτης χορnγησηςειναι Ία σπασειένα φαύλο'(ύκλο.η φcρμακευτικη θεjjαπείαθεωοειταιεπίσηςευεργετικηγια μια 5ραχυπροθεσυηανακούφισημερικών r.αιδιων,και Ίια "ιδικεςπερισταοεις,όπως Π.χ. είναι οι οικογενειακεςδιακοπές, Η φαρμακευτικήθεραπείαθεωρείταιη θερα- 1'1ειαεπιλογηςσε περιπτώσειςπου η ενούρησησυμόαινεικατατη διάρκειατου βαθιουύπνουπουλείπουνοι γρήγορεςκινήσεις τωνματιών(nrem).πάντωςο κίνδυνοςτωντρικυκλικώναντικαταθλιπτικών δεν εγκειταιτόαοστηχορηγησητωνπροβλεπόμενιuνδόσεων,αλλάκυρίωςστο ενδεχόμενοατυχτίματας απόκαταποσηυπερβολικής ποσοτηταςαπό μικροτερααδέλφια.στην Αι;ερικήτοφαρμcκοαυτόαποτελείμιααπό τις κυριότερεςαιτίεςθανάτωναπό φορμακα ετησίως.~ Πρέπεινααναφεοθείότιτελευταίαστην ΕυρώπηπροτιμάταιτοdesmopresSIn, ανάλοίοτουνasopresslnχορηγειταιενδορρινικως,αφούτο παιδίουρήσειαμέσωςπριν απο τη νυχτερινηκοτάκλιση.τοφαρμακο συτοδεν έχει τις 'Ιοοενέργειες~oυεχουν τα ΤΡικυκλικαοντικαταθλιπτικακαιτα αvτιχολινε,)γικαφαρμακα.) 'FTcI κυοίως ο;ε ενα με τρεις μηνες, αλλα u1'1ooei να χι:ε:cστουν αρκετοί μήνες η και χρονια 'j)ccuckeutιkr:cθεοαπείας. Πρεπει ουως '/α Υ.,μειωθει ατι το ~COUCKOείναι α:10τελεσματικα στο 50% των περιπτώ- -;εων. ε':(;) '~ταν,{ι'/ε:διακο1'1ήστη χρnση του ';>αοι.;οκου η ur.ct;:oπn του συυπτωματος δεν είναι σσυνηθιστη.) ι, ΕΕ.αλλου,σε Θερσπεiες συμπεριφοράς. Οι μπιχεβιαοιστlκές μ"αλες δοσεις το φαουακο μπορεί να 1'1poκαλεcε: θεραπείες στοχεύουν στην εξά- ε::>ιcλτες'(αι cλλες ~αρενέργειες οι οποιες :)υωςειναι C7tcνιες και ποτέ σχεδόν λειψη του συμπτώμοτος και δεν ενδιαφέρο- 'παι για την υποτιθέυενη υποκείμενη ψυχοδεν c:1girouν διαkα~η του φαουακου,5 1'1αθcλονίc.Η ενoύp~σηαπό μπιχε5ιοριστικη Ξ::ε:δηΟι.;(;)ς cuxvc ε'lυr.αοχει ο '.;>οccςνια '(OΤ:xρ:'~ T:.Jνφαρι.;c<ωνκατα την Ο'Πιι.;ε. σκοπια δε θεωι:ειτcι ενα συμπτωμα μιας υ~ckε,ι;εν~ςσι.:ναισθr:uατικηςσύγκρουσης cmc:cνε:ταοκεια συνηθειαc. ΤΟπαιδί δ~λα' δ~, Οίρεπεινα μαθεl να αντιόρα στην ;ΊληόJωσἠ ης κυστης :JX'υε μια αντανακλαστlκη C':ίΊδοaσηΕί4:κενωσης, G.\.λcμε μια :ϊολύ.,λcκη αειοά 5nIJatwν:ίου ολοκληρώνοv7c; με τη ;:ετα6οση του 'ίαιδιού στην 7OUOA- \ετο.- Η αvημετώπιc:1 της λειτουρνικης ενcυρησης με μπιxεoιαoιgϊikεςυεθοδους, οχι μονο δεν φαινετcι να εχει σαν αποτελεσμα τηί υπokατασταc;η70υσυυπτωματος, ΟΠως uπoνoouνοιψυχοναλυτικες'3εοαπειες, αλ. λάcδηγεισε μιαγενικηόελτίωσητης <ατα- Gϊoσης του :-rαιδιουαφου εκλείπουν κοι οι αυ'/ακολουθεςμε,ην :;',ούοησηαρνητικες ουναισθηματικες.κατοστασεις..~ναυεσα στις μπιχεβιοοιστικές μεθόδους είναι η χρησιμοποίηση μιας ειδlκης συσκευής (8uz:er.ar:d.Pad) που είναι ευαιc6,τη στην υγρασία και θέτει σε λειτουρνία ενα ηλεκτρικό κουδουνι ίβλεπε και Παρασκευόπουλος,..το στοώυα του ενουρητικού..13). Αμέσως μόλις αρχιαει να βοέχεται η συσκευή, ενεργοποιειται το ηλεκτρικό κουδουνι.οπότεξυπνάτο :-rαιδίγιαναολοκληρώσει την ούρηση στην τουαλλετα. ΤΟμέσο παιδί ξεπερνά το πρόι3λnματης νυχτερινής ενσύρησης σε διάστημα περιπου δύο μηνών. Η άσκηση όμως συνήθως συνεχίζεται μεχρι να είναι στεγνό 70 παιδί για περίοδο δυο εβδομάδων, Συνκοιτικάμε την ιjιυxcθεραπεια και τα φαρμακα, η μέθοδος αυτη φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικη, με :Ίασοστοεπιτυχίας 1'1aνwσπό ί3%, αλλά <οι με μεγαλο ποσοστο υποτροπης (μέχρι και 30%) μετά την ;:]c>αίρεσητης συσκευης. ~ Η χρηση της μεθόδου αυτής βασίζεται στη διαδικασία της κλασικης εξάοτησης. ίο ξυπνητήρι που προκαλεί την αφύπνιση συνδυάίεται με τις αισθήαεις που προκαλού- 'παι από την πίεση που cakeiraiστη νεμάτη Kύcπη. Οι αισθήσεις αυτες είακολουθούν να~άρxoυν και <ατατην aφύπνιοτί,ότον ε'ιεογοποιείται το ξυπνητηρι. Μετά ar;o 1'1ολ\ουςσυνCυασυους ~vαλc~cc~cuν :~o μονες.ους 7ην αφυπνιση <αι τη cυgίcλη των aidiyktnpwνπου αησ:τειτοι για,η συ- ΊκρατηΟΤΊτων ουρων. Η α:ϊοτελεσματικοτnτα της μεθοδου ;.;ποοείνα εο~ηνεijcε: <αι 01'10τη σκοπια της ενε;:ιγου εξάρτησης (cce~ant ccnilίioning).~συ δίνε~ ::~:DCGr: στις ενισχυτικες συνεπειες στην :-rε;jιπτωση :Ίουτο παιδί ξυπνησει προτού λειτουονnσει το ξυπνητnρι (Π.χ.στε'Νό <οεβάτι,αποφυγη του ηχου κ.λπ.) Μια νεοτερη μέθοδος, η οποια ε::αοuοστηκε πρωτα σε.-ιειραματικεςερευνες με νοητικα καθυστερημένους ενηλικες με :.:εγαλη επιτuxια, τροποποιηθηκε αρνοτεο::α για κανονικα rταιδια με.καλυτεοα ακόυη αποτελέσματα.) Η μέθοδος αυτη δεν χρησιμοποιεί κάποια συσκευή αλλά βασιζεται σε ασκησεις:-rouγινovταικατα τηδιαοκειατης ημερας, βάσει ενός συγκεκοιυενου1'100- γράμματος,και αποβλέπουνστηνευαισθητοποίησητου παιδιούστα ε;:ιεθίσυατατης κύστης,ώστεναμπορεινααισθάνεταιαυτα τα εοεθίσματακαι κατάτον ύπνο,ο όασικός λόγοςπου βρέχειτο παιδί το κρεοάτι του,υποστηριζουνοι ερευνητεςτης μεθόδου,δεν είναι ότι το παιδί κοιμάταιόαοιά, αλ/ά οτι δεν εχει αποκτησειικανοποιητικη ευαισθητοποιησηστα ερεθίσματατης κύστης,για να αυξησειλοιποντο βουλητικο έλεγχοτης κύστηςτο παιδί ασκείταικατα τη διάρκειατης ημεοαςπωςνααρχισειτην ούρησηκαι πώς να τη διακόψει.ασκειται επίστ'!ςστηauvkqctr:aη τωνουοωνγια οαο πιο rτoλύχρόνομποοεί. καταναλωνοντας πολλcυγρά,ώστενα αυξηθείη χωοητικοτητατης κυστης.συνηθίζειε:ϊίσηςτο πα:δί ναελέγχειτηστε'(νότητατουκρε8αηcύκαι να αλλαζειμόνοςτου τα σεντονιαόταντα βρέξει.ο εκπαιδευτης(κάποιοςειδlκοςη ο γονιόςστονοποίοέχουνδοθείλεnτoμεoείς οδηγίες)επαινεί και αvτoμείόειτις επιτυχίες τουπαιδιού,αλλάδεν το υειώνειούτε τοκατηγσρείγιατις απoτuxίει: του.η με90- δος αυτήμπορείνα εφαρμοστεισε :Ία:δια 1'1ouείναι τουλαχιστοτριώνετών,δεν όρε-
xovται πάνω 70υc <οτοτη διαcκειο τπς ημεοας,,i(ctμ:ίc::cuν και CU','KCCTCUν70 ουοο τουc '1\0τ;:;ε.ς<οι:1εΡισσό7εpε~',1:0ες. ίο ποονραυμο cσκησης με τπ με9cδο ου.η ΟλΟκΛΓΙρωνετοι.:ε ULOμεοο <οι συνεχιίετοι γιο στηριίη των αποτελεcυατων με'φι Τα παιδί '10 txti ; ~ ::;-;εννες '/ύxτε~. ί-iμε Oδας (;υτ:ίείνοι εvτoη"η<οιπολυπλοκη, ολ/ο ΚΟΙ,10 οποτελεσμοτ:κη απο ης ολλες uε:3cccυς. οπως αναφερουν το απoτελέσuoτoπε:οουοτικώνεοευνών..οσο στο χρονο που Ο:10lτειτοιCoOκαι στο ποσοστο επιτuxloς. Συνδυασμός μεθόδων. EEOICtTIKO οποτελεσματο εr:ιτυυχάνοvτοι και με το συνδυσσμό μπιχε:3ιοριστικώνμε90δων και 'Jπνωτισucύ.για τηναντιμετώπιση της πρω- 70ποθούc και δευτεροπcθους ενούρησης. Πεlοουοτικά δεccμενο φονερώνουνεπισης ότι η μεθοδος γιο τη συακευη οφύπνισης σε συνδυοσμό με 7:Ί μέ OδOτωνασκησεωνγια ελευχοτων σφινκτηρωνκαι υε uπερuάi!ηση :οε::1νεl γρηγοcοτερα αποτελέσυατα. παρα μονη τηc η μεθοδος αφύπνισης. Είάλλου οι περιπτώσεις υποτοοπης είναι σημαvτikαλlγοτεοες οταν γίνεται συνδυσσυος όλων αυτών των μεθόδων (έλεγχος σφιγκτητων, αφύπνιση. υπερucθηση). παρα οταν εφαρυοζεται μόνο η UESOOOC της αφύπνισης η η αφύπνιση και ο ελευχος των σφιγkτr,pων. Για την anoiduvnλοιπόν καταστάσεων υποτοοπης, συνιστο.cι να γίνεται ενσωμστωση της υπερμαθησης με τις μπιχεβιοριστικές τεχνικες.2' ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ί-i λειτουργική ενούρηση ειναι μια οπο τις επικροτέστερες διοτοροχές της ποιδικής ΊΛικίος.Η στοσητης οικογένειαςμε την εκδηλωση υψηλούβαθμού γονικης ογάπης κοι κοτονόησης ειναι οπό τους σημαvτikό-.ερους πooαγovτες στην αvτιμετωπιση ταυ ποοβλήματος. Η CKOIpn rtooeuoooη των 'Ιονιών κοι η cakroη πίεσης στο παιδί γιο nc;jic~:;i."'cxι.jα',/ιι<α " 7. 7 '10αΠΟΚΤΓ1σεl τονελεγχοτης <υστηςείναι εr:ιίrιμιο. Εινοι επισης αδικαιολογητο'10 δεtχνουνυπεροολικηανοχήκαι αδιοφοοια σι 'IOνEIC.οτον το :Ίαιδίειναι ετοιμο και χρειοίεται ljυμ:10ραστασηστις :Ίροσπαθειες του <αι:1εριμένει7ην ε:1100αοευση,/tc!ις εϊίιίux~εςίου. Αν ένα ενοuοητικω παιδι εινοι μεταξ'.!πεντεκαι εννεαετών. Ί 'iιcc'lotntq ειναι25%ατι σασταματησει'ια βοεχει το ~pεβάτιτου τον επομενοχρανο άν αωεθείαβοήθητο. Εr.ειδη σι πρακηκες συνεπειες της ενουρησης ειναι ε'lοχληηκες (άσχγομη οσυη,συχνηαλλαγήτωνσεντονιωνκ.λπ.ί και επειδή το κοινωνικόκαι :1ροσωπικότίμημα που πληρωνειτο παιδί ειναl μεγαλο (Π.χ.προσβολέςκαινελοιοποιησειςαπό το περιοάλλον.<αι/ήαπό τους συμμαθητες.' ε:ίιπληξειςκαι τιμωοιεςαπό τους γονεις, και αισθήματα'ιτοοπήςκαι ανικανότητας), το ποοβλημοδεν πρεπεινα αγνοηθεί.όχι μονοείναιπροτιμότεροαλλάκαι επιβάλλεται '/αυποδειχθείστους γονείς η ανάγκη για τη θεραπευτικήαντιμετώπισητου προβλπματος.παράνατουςδοθείη διαβεβαίωση ότι το ποιδί θα ξεπερασειμόνοτου το προβλπμα..ότανθα είναι ετοιμο... Οι κυριότερεςθεραπευτικέςμεθοδοιγια τηναντιμετώπισητηςλειτουργικήςενούοησης είναι η ψυχοθεραπεία.με μιυ.οόποσοστο επιτυχίας,η φαρμακοθεραπεία,με εν- 9αουντικάαποτελέσματα.και οι μπιχεβιοριστικέςθεοαπείεςπουείναι οι πιο αποτελεσυατικες.κανείςδεν ισχυρίζεταιότι καποιες απ' τις θεραπευτικέςτεχνικες που περιγραψαμεείναι τελειες. Εξάλλου οι ερευνητεςασxoλoύvταιμε τπ βελτίωσητων διαφopω~μεθόδων.και με την ανακάλυψη πιοαποτελεσματικώνπροσεγγίσεων. Οπωσδηποτεόμως.είναι!<ατάκανόνααποτελεσματικεςκαι προσφέρουνανακούφιση στα παιδιάκαιστιςοικογενειεςτους.φυσικά μια τυφλήεφαρμογήοποιασδήποτετεχνικηςειναιαπίθανο'10ειναι το ιδιο επιτυχης σε αλεςτις πεσιπτωσεις.η θερα:1ευτι- ~ηαvτιμε.ωπισηnper.elνα είναι εξατομιrcicicfdlkq XOOV/1\C~,":".~ KΕUμέ'Iη.Ανείάρτητα από τη σεωοητικη της 6αση. αν μια διαδικασια ειναι αποδεδειγμε- '/α αποτελεσματικη για τη συγκεκοιμενη Ν. POLEMIKOS FUNCTlONAL Pediatrica Chronica 1990:17. 1:1-12 πεοίπτωση,πρεπεινα χρnο:ι;cπ.::;ιn6εί νια την εγκαιρηαποκαταστασητου πcοcληματος. ENOURESIS: CLASSIFICATION. ETlOLOGV. ΤΑΕΑΤΜΕΝΤ SUMMARY: ThIs revie\var:ic:eaxamines Ihe prooiem ΟΙ luc::or:aier.ures.5 E.'7uresISιs c!assilied as prιmary.secondary. diurnal.,~ociurnaland mιxed (C,ur:-:a/. noclurnal). Since enures:s can resuit /roma varιetyο; causes. severa/ :r.ecre:ical ~'Ie\vsregardιng θ!ιοιορυare :Jfesented. The :Jsyc:::anaIyt/c Ihecr:es..νn/c,..,V,e\V enuresis as.71ere!ysymptomaticσ; some more bas/c emotior.a/disiurcar.ceara :."e pnysi%gicaj. benavioralineorιes, whic,,., view enuresis as resulting Irom a!ack σι maturιty σι,"he,.,europhysiotogtcmec,'1anis,71anc1.oras a habit delic:enc'j. 3re examined. ΤΠθ possib/e ro/e οι sleep and.όr heredilari laciors ί:; discussed. Conc:derιng :hat seieciive management can be aοριied Ιο enuretic C,'1,ld.;ne eilicacy οι differentireatmentmoda/iiies,suc,'1as psyc,'1orheraoy.benaviormodilication and pharmacologic theraoies. are 3ssessea. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ, GOIdingJ. Tissoe, G. Soolongand 'NeIIong Ιη BuIlerΝΑ and G"IdIngJ. Ecs. Fromoιr:h10IIve. a study οι Iheheallh a"o oehaνiolοι arιiaons 5. yea'. olosnewυοικ Pe'c;;amon Press.1986. ρρ <)4.79 2. CollonsAW Enu,esosandEncoores.s,n\'ΙΟΟόγ RH. Εσ. Encyciopeσ,aοΙ ci,n,caiassessmeni (νοι1)5anfranc,sco. Jossey. Bass:nc.:980: ορ 286-294 3 Αι"π ΝΗ. 3esa,eiνΑ Α paren!s';ίu,ce:0 becweιr.ng cont,oi:a step - ΟΥ. s:ep meihod. New YOtk. POCke!90010;5.~979 J,.1merιcanPsycr:IaI(IC...\ssoc:arfonCIagnos:lc and 5IatIsllcaIManuaLΟΙMen!aIOIso,ce,s. 3'd ed. 'Nash,nglonOC. 1980 5 LaI!ImerΑΟ Ch,IchooσEnu'es.s.ΙπConnHF. Εο. CUllenI Ihe,apy PhoiadelphIa,WB Saunce,s 1982;ορ 528.530. 6. ΠcροσκευόπουλοςΙΝ. Εξελικτικη ιυυχολσνία (τ. 1ας), Α6ήνα, ε.δcσεις Γοηγοοη. 1985. σ 146. 7 8rowr,e ΝD Scrr.e~nuret,ccer~va!I'..es ;n acult analys's. InIernJ?syccan 1986.67 J49-457 8 SChwanz S. Jonnson JH ΡS"C~ΟΡaιnΟΙΟ9ΊοΙ ChoIChooσ.Α c:,n,cai exoe,',me"t aoproach. 2ποeo NewYOrk.Pe'gamon?'ess. :985. ρρ 18-2Qand2.1':.2.1 7 9 McLor!eGA. HusmanDΑ InCon!'''enceand enures,s?eciatr:cc:.nicsοιν Ame!lC3.:987. 34 1159.1174 10.ΠετοουλcκηςΝ8. ιυυχολουιστης Προσcουογης.10ηcκδΑ6ηvα.Ε.όοσειςΓοηΥοοη.1984. 11 EC:Kscn ΕΗ C~'IOhOOόandSoc.ely2πσeo NewΥοι.. Nonon.1963 ~2 8raz~!!cnΤ8. Occ:orana C~j1d Ne'."t Υο,l'{ Oe'ac:;ιte. 1976 13. χριcτ~σύλσυγ. ιυυχοσωυστικεςποtiησεις Του ουοσποιητι.ου σuστηματoς: ουροποιητικο συστημα. Στο Στεφονης Κ, Επιμ θευατα ιυυχιοτρικης. Α6ηνα, χωρίς χρονολ σ 306.309. 14 Ames L3. IIgFL. YOOl lou' yea' 010.New YO'k. DeIIPuolIshIng,1976. 15. WMe ΙΒ Α pareni's guoce 10 ΙΜ lirsl :r.ree years ΞnglwOCd C'oHs. NJ PrenlIce -HaoI. '980 ",6 ConalcscnJY Func:uraI EnuresIs:r:~e!Q':;Η Εα. ireaimenrοι DSM-Ιιι psycniatiic(]osor-
ΠιJlδΙC~plKa Χσσν,ι<a ί ί. 1 cars New"(orl(. 5runne! Ma!~! ~~83 διατοραχωυ. "'θηνσ. Ε,δοσεις Γcηγcοη. 1988. 17 Πcr.cθωuόποuλΟς Ε. Στοιχε,αΠαιδοψuχιcτ:)ι- α 91.,ι;πς.cνουσηση. ΣτοΣ-:-εοανης Κ.E~aueε~α\α 20 L~r.arc; C Terao:acomconarr.er~a!e ~:oro:~ce Wuχιcτc"ης."'θηνα.χωcιςχι:ονcλiJ 372..jetl.!nureSI'1tVIs;aIr.:ernσι?S.,::)Ie ;or,q$1. 8 He:~e"rg:onΕΜ Ξα Soc:allzaI,on?~rsona!l:y :985. 26 ~9.51 anqsvc,aideve!oorceni ίνσ! όv)~ιηea New 21 ",oul5 "'C.?e!erson JK. 'N/".e'anJ? P'e,/enI,cn Yor~:cnn \V,iey3.Son5.~9B3.:)922. ΟΙ~ejacse ;~II. spe,c:rιomcc?1~et:a,roing :cr 19.~σoσσ'ευoπoυλoς:NΚλιν"ηΨυχΟλογια: Διαγνωση.ηροληψη -αι 9εραπε,ατων'~υx"ων ΜΥ'σ, ineracy 1986.:ί Ι" prirr.at'":t i!nuresisa corr.oonenlsar,d!γsίs8e. J28.~6Δ