ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Transcript

1 ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος Απαρτιωμένη Διδασκαλία

2 4 πραγματικότητες στη σύγχρονη Ψυχιατρική Η μείωση 40% των νοσηλευομένων σε άσυλα τα τελευταία 20 χρόνια σε όλο τον κόσμο μας αναγκάζουν για ευέλικτες & ζωντανές θεραπευτικές λύσεις Οι πληροφορημένοι για τα δικαιώματά τους ασθενείς & οικογένειες ευνοούν πρόοδο σε ψυχιατρικές θεραπείες προσανατολισμένες στην ΠΖ αναγνωρίζοντας το πεπερασμένο των «ιατρικών» θεραπειών

3 Η γνώση ότι η χρονιότητα των ψυχώσεων δεν είναι φυσιολογική εξέλιξη αλλά αντίθετα, συγκεκριμένες παρεμβάσεις εξασφαλίζουν βελτίωση και κοινωνική «ανάρρωση» Οι «περιορισμένες» θεραπευτικές δυνατότητες της κλασικής ψυχιατρικής («βιοϊατρικό μοντέλο») προσανατολίζουν σε στρατηγικές μειωμένων ιατρικών παρεμβάσεων και την ανάπτυξη των ψυχολογικών κοινοτικών (βιοψυχο-κοινωνικού μοντέλλου)

4 Ψυχοκοινωνικές θεραπείες Θεραπείες συμπεριφοράς Οικογενειακές θεραπείες Ομαδική θεραπεία Ατομική ψυχοθεραπεία Στα πλαίσια της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης

5 Ομαδική Ψυχοκοινωνική Προσέγγιση Θεραπεία ομάδας Θεραπευτική κοινότητα ασθενών

6 Ατομική Ψυχοκοινωνική Προσέγγιση Συμπεριφορική προσέγγιση Εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες Υποστηρικτική ψυχοθεραπεία Ατομική συμβουλευτική Διαχείριση περιστατιικών (case management)

7 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Αποκατάσταση είναι δυναμική διαδικασία μέσα από τη συντονισμένη εφαρμογή ιατρικών, κοινωνικών, εκπαιδευτικών και επαγγελματικών μέτρων που έχει στόχο να υποβοηθήσει το ανάπηρο άτομο να φθάσει το μέγιστο δυνατό επίπεδο λειτουργικότητας & να ενταχθεί στην κοινωνία (Π.Ο.Υ. 1981)

8 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Με τον όρο «αποκατάσταση» εννοούμε όλα τα μέσα που σχεδιάζονται για να προετοιμάσουν τα ψυχικά ή σωματικά ανάπηρα άτομα να διεκδικήσουν μια φυσιολογική θέση στην κοινότητα ή την εργασία μέσα στα όρια των δυνατοτήτων τους. Πρέπει να είναι μια συνεχής διεργασία και η ενεργητική συμμετοχή έχει μεγάλη σημασία (συμβ.ευρ.1958)

9 Το αντικείμενο του έργου της Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Οι τεχνικές της αποκατάστασης εφαρμόζονται: σε όλες τις ηλικίες σε ευρύ φάσμα νόσων ανεξάρτητα αν η αναπηρία είναι μόνιμη ή περιστασιακή

10 Ιδεολογικές επιδράσεις στην Ψυχοκοινωνικής Αποκατάσταση Ψυχοδυναμική θεωρία Συμπεριφερική θεωρία Θεωρία της μάθησης Ανθρωπιστική ψυχολογία Κοινοτική ψυχιατρική

11 Βασικές αρχές της Ψ.Α. Πρώτος στόχος η βελτίωση των ικανοτήτων του ατόμου Η Ψ.Α. είναι εκλεκτική ως προς τις τεχνικές της Το όφελος από την αποκατάσταση αφορά τη βελτίωση της συμπεριφοράς του ατόμου με έμφαση στην αντίληψη της πραγματικότητας και όχι των ενδοψυχικών παραγόντων Antony, Farkas & Cohen (1990)

12 Κύριος στόχος η βελτίωση του επαγγελματικού αποτελέσματος των ατόμων Η ελπίδα είναι ουσιαστικό στοιχείο στη διαδικασία της αποκατάστασης Η ενεργητική συμμετοχή του ατόμου είναι επιθυμητή Οι δύο βασικές παρεμβάσεις είναι η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ατόμου & της περιβαλλοντικής υποστήριξης Η φαρμακοθεραπεία είναι αναγκαία αλλά δεν επαρκεί μόνη της Προοδευτική αύξηση της λειτουργικότητας με περιορισμό εξάρτησης από υπηρεσίες αποκατάστασης

13 Η ομάδα της Αποκατάστασης Κλινικοί (ψυχολόγοι, νοσηλευτές, ψυχίατροι) Εργοθεραπευτές Κοινωνικοί λειτουργοί Επαγγελματικοί σύμβουλοι Ειδικοί θεραπευτές Άλλοι επαγγελματίες (μουσικοί, ζωγράφοι, εθελοντές)

14 Δομές κοινωνικής επανένταξης και αποκατάστασης Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και συμβουλευτικής Υπηρεσίες στεγαστικής αποκατάστασης Υπηρεσίες επαγγελματικής αποκατάστασης Ψυχιατρικές υπηρεσίες του γενικού νοσοκομείου

15 Σύγχρονες τάσεις Χρήστες δομών ψυχικής υγείας ΣΟΨΥ

16 Συμπερασματικά το πρόγραμμα αποκατάστασης Επικεντρώνεται στον χρήστη Καλύπτει τις ανάγκες του ανάλογα με τις ρεαλιστικές του δυνατότητες Ταιριάζει στην κοινωνικό-πολιτιστική του κατάσταση Προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις δυνατότητες της κοινότητας Υλοποιείται από εξειδικευμένους

17 Ο Manfred Bleuler έλεγε: Η πιο σωστή θεραπευτική στάση απέναντι στο σχιζοφρενή είναι η αποδοχή του, και όχι η αντιμετώπισή του ως ατόμου που είναι ακατανόητο και διαφορετικό από το θεραπευτή

18 Βιβλιογραφία «Σύγγραμμα Ψυχιατρικής», Κ Σολδάτος, Λ Λύκουρας. Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2007 «Σύγχρονη Ψυχιατρική», ΓΝ Παπαδημητρίου, ΙΑ Λιάππας, Ε Λύκουρας, Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2013 «Η Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση από το Άσυλο στην Κοινότητα», Μ Μαδιανός. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1994