Μιχάλης Μπλέτσας ΠΥΓΜΑΧΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥΣ Η KOINΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ ΝΙΚΗ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΚΡΙΣ ΣΠΥΡΟΥ

BIMONTHLY FROM under exclusive licence to ΠΥΓΜΑΧΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥΣ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΑΠΟ ΤΟΝ JEHAD NGA Η KOINΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ HILARY SPURLING ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ AΠΟ ΤΟΝ DAVID THOMSON ΤΕΥΧΟΣ 2 // 5,00 Ο Κρητικός πίσω από το project One Laptop per Child Μιχάλης Μπλέτσας ΝΙΚΗ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ Η Γυναίκα της Ευρώπης 1991 εξοµολογείται... ΚΡΙΣ ΣΠΥΡΟΥ O Έλληνας που διετέλεσε Πρόεδρος των Εκλεκτόρων του Προέδρου των Ηνωµένων Πολιτειών Αµερικής

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ 2ο 2011 EDITORIAL 9 CONTRIBUTORS 11 LETTERS 12 14 AGENDA Επισκόπηση στην τέχνη και τη ζωή, τα γεγονότα και τις εξελίξεις 28 INTELLIGENCE ΣΚΕΨΕΙΣ Η κατάλληλη στιγμή για τη λήψη αποφάσεων 28 ΣΚΕΨΕΙΣ Ενέργεια, ΑΠΕ και τεχνολογίες πληροφορικής & τηλεπικοινωνιών 30 ΠΡΑΣΙΝΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ Ο επιθεωρητής Columbo ως οικολογικό μοντέλο 32 ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ Ο Αίολος σε απεργιακή κινητοποίηση 34 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Τα βάσανα ενός αυτοκινήτου 40 ΦΑΓΗΤΟ Κοτόπουλο à la rubber 42 ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΛΙΣΤΑΣ ΚΡΑΣΙΩΝ Η στήλη του Tim Atkin 44 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Wimbledon 46 REAL ESTATE Ακίνητη περιουσία & οικονομία το 2020 48 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Ελευθέριος Μουζάκης 54 58 STYLE ΜΟΔΑ Όλα είναι θέμα κίνησης 58 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Η αισθητική του γυμνού στη χώρα των θεών 64 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΟΔΑ Η στήλη της Rebecca Willis 68 ΓΡΑΜΜΗ ΟΜΟΡΦΙΑΣ Μουστάκια 70 ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΜΕ ΑΠΟΨΗ Καφές vs Καφετέριας 74 120 CULTURE ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΜΟΥΣΕΙΑ Η μαγεία του γύψου 120 ΝΙΚΗ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ Η Γυναίκα της Ευρώπης 1991 εξομολογείται 126 DR. RICHARD KATULA Η διαχρονικότητα της Ελλάδας 132 ΒΙΒΛΙΟ Βιβλία που πρέπει να διαβάσετε 140 VISUAL CV Kevin Spacey 142 6 INTELLIGENT LIFE 146 PLACES ΜΑΙΝ FEATURE Κούβα 146 7 ΘΑΥΜΑΤΑ Από τον Salman Rushdie 152 ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ Ατλάντα 154 ΠΛΕΙΑΔΩΝ ΓΗ Αρμονία με το περιβάλλον και τη φύση 158 THE MISSION Απίστευτο κι όμως Ελληνικό! 162

FEATURES 76 COVER STORY Μιχάλης Μπλέτσας, ο Kρητικός πίσω από το project One Laptop per Child 86 JOHN STOCKDALE NLP H απεριόριστη δύναμη του ανθρώπινου νου 92 Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ Η Hilary Spurling επιστρέφει στην Κίνα και αποκαλύπτει τις αλλαγές στη ζωή των γυναικών 100 ΠΥΓΜΑΧΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥΣ Οι πυγμάχοι της Kibera: μοναδικά φωτογραφικά στιγμιότυπα από τον Jehad Nga 110 ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ, Η ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΛΟΦΟ Εδώ ξεκίνησαν τα ψέματα: από τον David Thomson 116 ΚΡΙΣ ΣΠΥΡΟΥ Ο Έλληνας που διετέλεσε Πρόεδρος των Εκλεκτόρων του Προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής Η ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ Στείλτε μας e-mail στο letters@economist-il.gr με τη γνώμη σας για το περιοδικό μας 7 INTELLIGENT LIFE

ΣΚΕΨΕΙΣ Eνέργεια, ΑΠΕ και τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών Του Κωνσταντίνου Μαύρου, Διευ θύ νοντα Συμ βού λου της Ε ται ρεί ας Positive Energy, Μέ λους του CEO Clubs Greece 30 Πα ρα δο σια κοί και α να δυό με νοι κλά δοι ό πως εί ναι η ε νέρ γεια, οι α ΠΕ, οι τε χνο λο γί ες πλη ρο φο ρι κής και τη λε πι κοι νω νιών αλ λά και το μείς ό πως οι η λε κτρο μη χα νο λο γι κές ε γκα τα στά σεις και με λέτες συ γκλί νουν σε ζω τι κά πε δί α και μπο ρούν να α πο τε λέ σουν έ ναν δυ να μι κό μο χλό α νά πτυ ξης της Ελ λη νι κής οι κο νο μί ας κό ντρα στη βα θιά ύ φε ση των και ρών που δια νύ ου με. Η δη μιουρ γί α έ ξυ πνων δι κτύ ων, η α ξιο ποί η ση των α να νε ώ σι μων πη γών ε νέργειας που α πο τε λούν τις πιο κα θα ρές μορ φές στον πλανή τη, η α νά πτυ ξη συ στη μάτων BMS, εί ναι μό νο με ρικά α πό τα πε δί α σύ γκλι σης των κλά δων αυ τών, που μπο ρούν να ο δη γή σουν στη δυ να μι κή α νά πτυ ξη της πρά σι νης ε πι χει ρη μα τικό τη τας και στη δη μιουρ γί α ε νός και νο τό μου, υ πο δειγμα τι κού ε ξα γώ γι μου ελ ληνι κού προ ϊ ό ντος προς τρίτες χώ ρες που θα το συν θέτει η υ ψη λή τε χνο γνω σί α που έ χου με α να πτύ ξει και δια θέ του με, η α ξιο ποί η ση του α νε ξά ντλη του φυ σι κού πλού του της χώ ρας μας και η υ ψη λών προ δια γρα φών ποιό τη τά του. H πρά σι νη α νά πτυ ξη είναι πα γκό σμια ε πι τα κτι κή α νά γκη και υ πο στη ρί ζε ται ε νερ γά με τους υ ψη λούς στό χους που θέ τει κά θε χώρα, ε νώ ε πι πρό σθε τα α ποτε λεί έ ναν πε ρι βαλ λο ντι κά υ γι ή τρό πο, αν ό χι πλή ρους δια φυ γής α πό την κρί ση, πά ντως ου σια στι κής συμβο λής ποι κι λο τρό πως στην εν δυ νά μω ση της οι κο νο μίας. Στην Ελ λά δα ε ξα κο λουθεί να εί ναι έ να α να δυό μενο μο ντέ λο ε πι χει ρη μα τι κότη τας που ό μως ή δη ω φε λεί ση μα ντι κά την κοι νω νί α και την οι κονο μί α, πα ρά το βρε φι κό στά διο στο ο ποί ο βρί σκε ται, μέ σα α πό τη θε α μα τι κά αυ ξα νό με νη δη μιουρ γί α νέ ων θέ σε ων ερ γα σί ας σε πολλούς κλά δους, ό πως η πα ρα γω γή προ ϊ ό ντων και η α νά πτυ ξη υ πηρε σιών, η α νά πτυ ξη και υ λο ποί η ση έρ γων, η α νά πτυ ξη υ πη ρε σιών και συ στη μά των ευ φυούς δια χεί ρι σης ε νέρ γειας, οι υ πη ρε σί ες α να κύ κλω σης κλπ. Σύμ φω να με πρό σφα τη με λέ τη της Greenpeace αλ λά και με πρό σφα τες δη μο σιευ μέ νες α να λύ σεις της McKinsey, με βά ση τα ση με ρι νά δε δο μέ να και τις τά σεις, μέ χρι το 2020 προβλέ πε ται να προ κύ ψουν έ ως και 500.000 νέ ες θέ σεις ερ γα σί ας α πό την πρά σι νη α νά πτυ ξη στη χώ ρα μας. Ταυ τό χρο να μπο ρούν να υ πάρ ξουν οι προ ϋ πο θέ σεις α φε νός για την α νά πτυ ξη ε ται ρειών α πό το ε ξω τε ρι κό στην ελλη νι κή α γο ρά και α φε τέ ρου για την εισ ρο ή ξέ νων κε φαλαί ων μέ σω ε πεν δύ σε ων στη χώ ρα μας, ι διαί τε ρα στον κλά δο των α να νε ώ σιμων πη γών ε νέρ γειας, που πα ρά τις ε ξαι ρε τι κά δυ σμενείς οι κο νο μι κές συν θή κες, ε ξα κο λου θεί να προ σελ κύ ει ξέ νες ε πεν δύ σεις, κε φά λαια και δια τη ρεί ζω ντα νό το ενδια φέ ρον των ξέ νων ε πιχει ρη μα τι κών α γο ρών. Ό πως η με γά λη α νά πτυξη που γνώ ρι σε η ναυ τιλί α μας α πο τέ λε σε μο χλό α ντί στοι χης α νά πτυ ξης και σε άλ λους κλά δους για παρά δειγ μα των α σφα λειών, ό πως η α νά πτυ ξη που γνώρι σε ο του ρι σμός στη χώρα μας α πο τέ λε σε ι σχυ ρό μο χλό α νά πτυ ξης και της α γρο τι κής οι κο νο μί ας, έ τσι μπο ρού με να ο δη γη θούμε σε μί α νέ α οι κο νο μι κή ακ μή με τους κλά δους της ε νέρ γειας, των α ΠΕ και τις τε χνο λο γί ες πλη ρο φο ρικής τη λε πι κοι νω νιών, που αλ λη λε πι δρούν προ σο δοφό ρα, δί νο ντας ε πι πρό σθετη προ στι θέ με νη α ξί α στη δη μιουρ γί α ε νός ελ λη νι κού ε ξα γώ γι μου προ ϊ ό ντος, α ντα γω νι στι κού και προ παντός βιώ σι μου. Η χώ ρα μας δια θέ τει ό λες τις φυ σι κές προ δια γρα φές και α πο τε λεί μί α α πό τις πιο πλού σιες πη γές ε ναλ λα κτι κών μορ φών ε νέρ γειας που σε συνδυα σμό με την προ στι θέ με νη α ξί α που προσ δί δουν οι τε χνο λο γικές λύ σεις που α να πτύσ σου με, μπο ρεί ο λο κλη ρω μέ να να λει τουργή σει ως πρω το πό ρος στην Ευ ρώ πη. Μια με γά λη ευ και ρί α που δεν πρέ πει να προ σπε ρά σου με. Content created by E-Enterprises

FEATURES // COVER STORY One Laptop per Child ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΛΕΤΣΑΣ Ο Κρητικός πίσω από το project One Laptop per Child Στην Α θή να του κα λο και ριού, της κρί σης και του α γα να κτι σμέ νου κό σμου που μα ζεύ ε ται κά θε μέ ρα στην πλα τεί α Συ ντάγ μα τος, η Κα τερί να Ξυ δά κη συ να ντά ει στο Μου σεί ο Α κρό πο λης, έ να ζε στό α πό γευ μα με λα μπε ρό ή λιο και κα τα γά λα νο ου ρα νό, τον Μι χά λη Μπλέ τσα, που σε έ να σύ ντο μο τα ξί δι του στην Ελ λά δα, α φιε ρώ νει στο πε ριο δι κό μας χρό νο για να μας μι λή σει ό πως μό νο έ νας Κρη τι κός μι λά ει: ντρέ τα! 76 Κύ ριε Μπλέ τσα, κα ταρ χάς σας ευ χα ρι στώ θερ μά για την α πο δο χή της πρό σκλη σής μας να α πο τε λέ σε τε το κε ντρι κό θέ μα του 2 ου τεύ χους της ελλη νι κής έκ δο σης του Intelligent Life και για τη συ νά ντη σή μας σε αυ τό το ση μειο λο γι κό χώ ρο που ε πι λέ ξα με για τη συ νέ ντευ ξη. Κα θώς γνω ρί ζω η κα τα γω γή σας εί ναι α πό τα Χα νιά, έ χε τε ό μως ζή σει για αρ κε τά χρό νια και στη Θεσ σα λο νί κη. Ποια εί ναι τα χα ρα κτη ρι στι κά των δυο τό πων που σας έ χουν ση μα δέ ψει; Κι ε γώ με τη σει ρά μου σας ευ χα ρι στώ για την πρό σκλη ση και για τη δυ να τό τη τα που μου δί νε τε να ε πι σκε φτώ για άλ λη μί α φο ρά το Μου σεί ο και να πε ρι δια βώ στους δρό μους της ε λιάς Με γά λωσα στα Χα νιά και σπού δα σα στη Θεσ σα λο νί κη, ε πο μέ νως η ε πίδρα ση της Κρή της ή ταν πο λύ πιο κα θο ρι στι κή. Τα Χα νιά έ χουν μια πλού σια ι στο ρί α, ά φθο νη φυ σι κή ο μορ φιά και με γά λες α ντι θέ σεις. Και τα δύ ο μέ ρη έ χουν έ ντο να ση μά δια ε νός πρό σφα του πο λυ πολι τι σμι κού πα ρελ θό ντος, που για διά φο ρους λό γους με γα λώ σα με προ σπα θώ ντας να α γνο ή σου με, δεί χνο ντας μια ε ντε λώς α δι καιολό γη τη έλ λει ψη αυ το πε ποί θη σης για τη δι κή μας πο λι τι στι κή ταυτό τη τα. Η αλ λη λε πί δρα σή τους με τη θά λασ σα εί ναι έ να κοι νό στοι χεί ο των δύ ο πό λε ων που α φή νει βα θιές ε πιρ ρο ές. Ε πι σκε πτό με νος τώ ρα τα μέ ρη ό που με γα λώ σα τε θε ω ρεί τε ό τι αλ λά ζουν προς το κα λύ τε ρο ή προς το χει ρό τε ρο; Μα κρο πρό θε σμα νο μί ζω ό τι αλ λά ζουν προς το κα λύ τε ρο. Δεν νομί ζω να υ πάρ χει κα νείς που να προ τι μά το α πο χε τευ τι κό σύ στη μα που εί χαν και οι δύ ο πό λεις πριν 50 χρό νια ή τα νο σο κο μεί α ή τους δρό μους ή γε νι κό τε ρα τη δυ να τό τη τα ε ξυ πη ρέ τη σης βα σι κών ζω τι κών α να γκών. Α πό την άλ λη, θα πρέ πει να ε πι ση μά νω την προ φα νή έλ λει ψη παι δεί ας, κοι νω νι κής συ νεί δη σης και σε βα σμού προς το πε ρι βάλ λον, ό πως αυ τές για πα ρά δειγ μα εκ φρά ζο νται ξεκά θα ρα στα Χα νιά με τη για δε κα ε τί ες α νοι κτή πλη γή της αυ θαί ρετης δό μη σης και της α νύ παρ κτης κυ κλο φο ρια κής α γω γής. Πώς εί ναι η ζω ή στο ε ξω τε ρι κό, ποια τα θε τι κά και ποια τα αρ νη τι κά σε σχέ ση με την Ελ λά δα; Η βα σι κή δια φο ρά εί ναι ό τι το σύ στη μα λει τουρ γεί στις δυ τι κές χώ ρες, κά τι το ο ποί ο α πλο ποιεί την κα θη με ρι νό τη τα και κά νει τη ζω ή πιο πα ρα γω γι κή. Τα υ πό λοι πα εί ναι ό λα δευ τε ρεύ ο ντα και ό σον α φο ρά τη φυ σι κή ο μορ φιά της Ελ λά δας, ας ό ψε ται το κόμ μα του τσι μέ ντου, το ο ποί ο πα λεύ ει α στα μά τη τα για την ε ξα φά νι σή της. Α πό τη μα κρά α κα δη μα ϊ κή σας ε μπει ρί α στο ε ξω τε ρι κό, ποιοι πι στεύε τε ό τι εί ναι οι λό γοι που η Ελ λά δα δεν έ χει α να δεί ξει έ να α κα δη μα ϊ κό ί δρυ μα υ ψη λών προ δια γρα φών και ποιες οι προ ϋ πο θέ σεις ώ στε να το ε πι τύ χει τα ε πό με να χρό νια; Η έλ λει ψη ξε κά θα ρων στό χων που χα ρα κτη ρί ζει τη διοί κη ση των ελ λη νι κών Α ΕΙ σε συν δυα σμό με την έ ντο νη α νο μί α που χα ρακτη ρί ζει την κα θη με ρι νή τους λει τουρ γί α, δεν α φή νουν πε ρι θώ ρια ε πί τευ ξης υ ψη λών ε πι δό σε ων. Νο μί ζω ό τι τα πα νε πι στή μια, ό πως και πολ λοί άλ λοι το μείς της ελ λη νι κής κοι νω νί ας, χρειά ζο νται μια ε πα νεκ κί νη ση, έ να reboot, ο ρι στι κή ρή ξη με τις ση με ρι νές πρα κτι κές και ε φαρ μο γή διοί κη σης με συ γκε κρι μέ νους με τρή σιμους στό χους. Ο νό μος που ψη φί στη κε πρό σφα τα εί ναι έ να ε ξαιρε τι κά ση μα ντι κό βή μα προς αυ τήν την κα τεύ θυν ση και το με γά λο στοί χη μα τώ ρα εί ναι η ε φαρ μο γή του. > Content created by E-Enterprises

FeatUreS // COVer StOrY 78 Αρ κε τοί Έλ λη νες α να ρω τιού νται πώς φτά σα με ως ε δώ. Ποια ή ταν τα βα σι κά λά θη της Ελ λά δας που την ο δή γη σαν στη ση με ρι νή δει νή οι κο νομι κή, πο λι τι κή και κοι νω νι κή κα τά στα ση και ποια ή ταν τε λι κά τα ση μά δια της πα ρακ μής που προ φα νώς α γνο ή σα με; Κα ταρ χήν δεν νο μί ζω ό τι ό λοι α να ρω τιού νται α κό μα για κά τι του ο ποί ου τα αί τια εί ναι και προ φα νή, αλ λά και έ χουν εμ φα νι στεί και σε πολ λές άλ λες χώ ρες. Η ι διαι τε ρό τη τα της Ελ λά δας εί ναι στο συν δυα σμό και το βά θος της θε σμι κής α νε πάρ κειας, της ε ξάρ τησης α πό τα δα νει κά, της έλ λει ψης κοι νω νι κής συ νεί δη σης και της α νευ θυ νό τη τας της πο λι τι κής η γε σί ας. Τα ση μά δια ή ταν πολ λά και εμ φα νή, πολ λοί τα ε πι σή μα ναν σε διά φο ρες χρο νι κές στιγ μές, αλλά α πο φα σί σα με ό τι μπο ρού σα με να τα α γνο ή σου με χά ριν της παρο δι κής ευ δαι μο νί ας! Πι στεύ ε τε ό τι ο ρό λος του ΔΝΤ και της Τρό ι κας έ χει θε τι κό α πο τέ λε σμα στο ελ λη νι κό πρό βλη μα; Πι στεύ ε τε ό τι οι πα ρεμ βά σεις τους συμ βα δί ζουν και ε ξυ πη ρε τούν τους ε θνι κούς σκο πούς και στό χους της Ελ λά δας; Οι ε θνι κοί στό χοι της Ελ λά δας ε ξαρ τώ νται κύ ρια α πό τους ί διους τους Έλ λη νες και ε λά χι στα α πό το ΔΝΤ ή την Τρό ι κα. Οι συ νταγές τους στη συ γκε κρι μέ νη πε ρί πτω ση, ό σο και να έ χουν ι δε ο λογι κά στοι χεί α, βα σί ζο νται σε με γά λο βαθ μό στην κοι νή λο γι κή. Δεν εί ναι δυ να τόν να συ νε χί σου με την πρα κτι κή των ελ λειμ μά των, της σπα τά λης και της δια φθο ράς. Θε ω ρεί τε ό τι θα ξε πε ρά σου με το οι κο νο μι κό α διέ ξο δο; Ναι, α φε νός για τί βλέ πω ό τι παρ ό λες τις α ντι δρά σεις και τις κα θυ στε ρή σεις, έ χου με κά νει ση μα ντι κά βή μα τα, α φε τέ ρου για τί με γά λο μέ ρος της κοι νωνί ας έ χει κα τα λά βει τις ου σιαστι κές δια στά σεις του προ βλήμα τος. Ε πί σης το πρό βλη μα της Ελ λά δας δεν εί ναι σε κα μιά περί πτω ση μο να δι κό, του λά χι στον ό σον α φο ρά τις συ νι στώ σες του, και οι συ νέ πειες του ξε περ νούν κα τά πο λύ τα σύ νο ρα της χώ ρας. Ποιες πο λι τι κές εί ναι αυ τές που θα μας ο δη γή σουν στο να βγού με α πό την κρί ση; Ξε κά θα ροι στό χοι, κα τα πο λέ μη ση της α νο μί ας και της δια φθο ράς, μι κρό τε ρη γρα φειο κρα τί α, πιο α πο τε λε σμα τι κός κρα τι κός μη χα νισμός. Ει λι κρί νεια και α δια φο ρί α για το πο λι τι κό κό στος και ρι ζι κή α πο μά κρυν ση α πό τις α πο τυ χη μέ νες πο λι τι κές και πρα κτι κές του πα ρελ θό ντος. Δεν υ πάρ χει πια γρα σί δι για τις ιε ρές α γε λά δες. Εί ναι η ε πι χει ρη μα τι κό τη τα η λύ ση στο πρό βλη μα της α νά πτυ ξης της ελλη νι κής οι κο νο μί ας; Ε άν ναι, ποιες εί ναι οι προ ϋ πο θέ σεις; Η ε πι χει ρη μα τι κό τη τα εί ναι α πα ραί τη το συ στα τι κό για την α νά πτυξη. Στην Ελ λά δα νο μί ζω ό τι για πολ λά χρό νια εί χα με συν δέ σει την ε πι χει ρη μα τι κό τη τα με πε ριο ρι σμέ νες πα ρα δο σια κές δρα στη ριότη τες, ό πως ε μπό ριο, του ρι σμό κ.λ.π. Για πα ρά δειγ μα, θυ μά μαι ό τι κα τά τις σπου δές μου στο πο λυ τε χνεί ο, πα ρά τον με γά λο α ριθμό μα θη μά των, δεν εί χα με κα νέ να α πο λύ τως μά θη μα σχε τι κό με την α νά πτυ ξη και προ ώ θη ση προ ϊ ό ντων. Α κό μα και σή με ρα, ό που υ πάρ χουν πλέ ον σπου δές ε πι χει ρη μα τι κό τη τας στην Ελ λά δα, αυ τές έ χουν να κά νουν πο λύ πε ρισ σό τε ρο με την εκ παί δευ ση στε λε χών με γά λων ε πι χει ρή σε ων και λι γό τε ρο με τη δη μιουρ γί α μιας ε πι χείρη σης α πό την αρ χή. Αυ τό πρέ πει να αλ λά ξει. Τι θα συμ βου λεύ α τε τις ελ λη νι κές ε πι χει ρή σεις, με βά ση τη διε θνή ε μπει ρί α σας, ώ στε να α ντι με τω πί σουν αυ τή την τό σο δύ σκο λη για την Ελ λά δα πε ρί ο δο; Ε ξω στρέ φεια, και νο το μί α, θρη σκευ τι κή προ σή λω ση στην ποιό τη τα και την α πο τε λε σμα τι κό τη τα. Τι ση μαί νει για ε σάς και νο το μί α; Να μην μέ νει κα νείς στά σι μος και να βά ζει πά ντα ψη λά στο α ξια κό του σύ στη μα τις νέ ες ι δέ ες. Για τις ε πι χει ρή σεις αυ τό ση μαί νει ό τι θα πρέ πει συ νε χώς να σκέ φτο νται τι νέ ο μπο ρούν να προ σφέ ρουν στους πε λά τες τους και κυ ρί ως να έ χουν το θάρ ρος να ε γκα τα λείπουν το πα ρόν, ό σο πε τυ χη μέ νο και αν εί ναι αυ τό. Μια ε θνι κή πο λι τι κή και νο το μί ας, πoύ θα πρέ πει να στο χεύ ει και ποια εί ναι τα πρώ τα βή μα τα που θα πρέ πει να α κο λου θή σει; Δύ ο βα σι κούς στό χους. Α φε νός τη βελ τί ω ση της ποιό τη τας και της α ντα γω νι στι κό τη τας στις πα ρα δο σια κές ελ λη νι κές οι κο νο μι κές δρα στη ριό τη τες (του ρι σμό, ναυ τι λί α, γε ωρ γί α) και α φε τέ ρου την α νά πτυ ξη προιό ντων υ ψη λής τε χνο λο γί ας (λο γι σμι κό, μι κρο η λεκτρο νι κή, βιο τε χνο λο γί α) με έμ φα ση στους το μείς των τη λε πι κοι νω νιών, ε νέρ γειας, υ γεί ας. Και για τους δύ ο στό χους θα χρειαστεί να ξε πε ρά σου με τη λο γι κή της ά με σης ε πι δό τη σης της τελι κής δρα στη ριό τη τας, κά τι που εί ναι και α ντι και νο το μι κό και το ο ποί ο νο μί ζω ό τι α πο δεί χτηκε τε λι κά ο λέ θριο για την α νταγω νι στι κό τη τα μας. Ε πι τα κτι κό πλέ ον εί ναι να ε στιά σου με την προ σο χή μας στις α πα ραί τη τες θε σμι κές και υ λι κές υ πο δο μές. Ποιες ε φαρ μο γές μπο ρεί να έ χει η και νο το μί α στην α ντι με τώ πι ση της τρέ χου σας κρί σης; Ε πει δή, αν δεν αλ λά ξου με το τρό πο που σκε φτό μα στε και λει τουργού με στην κοι νω νί α, δεν πρό κει ται να ξε πε ρά σου με την κρί ση και τα νέ α προ ϊ ό ντα εί ναι αυ τά που θα φέ ρουν μα κρο πρό θε σμη οι κονο μι κή α νά πτυ ξη, εξ ο ρι σμού η και νο το μί α εί ναι συ νώ νυ μη με την α ντι με τώ πι ση της κρί σης. Πρέ πει η ε φαρ μο γή της να αρ χί σει α πό το μυα λό μας για να πε ρά σει και στην οι κο νο μί α. Θε ω ρεί τε ό τι υ πάρ χουν ελ λη νι κές και νο το μι κές ε πι χει ρή σεις που μπορούν να α ντα γω νι στούν άλ λες, σε διε θνές ε πί πε δο; Φυ σι κά και υ πάρ χουν, σε ό λους τους το μείς της οι κο νο μι κής δραστη ριό τη τας στην Ελ λά δα. Μά λι στα, η ση με ρι νή Υ πουρ γός Παιδεί ας έ χει κα τα γρά ψει διά φο ρα πα ρα δείγ μα τα στο βι βλί ο της, Η έ ξυ πνη Ελ λά δα. Κοι νό χα ρα κτη ρι στι κό για ό λες τις διε θνώς α νταγω νι στι κές ε ται ρί ες εί ναι ό τι δεν στό χευ σαν σαν πε λά τη το ελ ληνι κό κρά τος. Α πό την ε μπει ρί α σας, ποιες πι στεύ ε τε ό τι εί ναι οι προ ϋ πο θέ σεις κα θώς και οι κλά δοι ε κεί νοι, στους ο ποί ους θα μπο ρού σε η Ελ λά δα να ε πεν δύσει και να και νο το μή σει, ώ στε να α πο τε λέ σουν πυ λώ νες α νά πτυ ξης τα ε πό με να χρό νια; Βα σι κές προ ϋ πο θέ σεις εί ναι η ύ παρ ξη ε νός ξε κά θα ρου θε σμι κού πλαι σί ου και ο δρα στι κός πε ριο ρι σμός της α νο μί ας. >

79 ΤΕΥΧΟΣ 1 // 2011

Δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από την αδιαφορία για τα κοινά, την οποία ακούμε να δικαιολογούν όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας με κραυγές του στυλ τους σιχάθηκα όλους

FeatUreS // COVer StOrY Α πό ε κεί και πέ ρα, μπο ρού με αρ χι κά να ε στιά σου με την προ σο χή μας σε κλασ σι κές δρα στη ριό τη τες ό πως εί ναι ο του ρι σμός, με βελ τί ω ση της ποιό τη τας, αλ λά και της ποι κι λί ας των υ πη ρε σιών που προ σφέ ρου με. Ε πί σης, δρα στη ριό τη τες ό πως η υ γεί α και η εκ παί δευ ση μπο ρούν να αυ ξή σουν ση μα ντι κά τους ε πι σκέ πτες στην χώ ρα μας. Στον το μέ α της υ ψη λής τε χνο λο γί ας μπο ρούν να α να πτυ χθούν, χω ρίς την α νά γκη για με γά λες ε πεν δύ σεις, του λάχι στον στην αρ χή, δρα στη ριό τη τες που βα σί ζο νται στο λο γι σμι κό. Ο το μέ ας της ε νέρ γειας πα ρου σιά ζει με γά λες ευ και ρί ες, ει δι κά με τις ε φαρ μο γές πλη ρο φο ρι κής στη δια χεί ρι ση του δι κτύ ου δια νομής. Βλέ πο ντας λί γο πιο μα κριά, νο μί ζω ό τι α ξί ζει να αρ χί ζου με να ε πεν δύ ου με σο βα ρά στη βιο τε χνο λο γί α. Ο Πρω θυ πουρ γός, κ. Γιώρ γος Πα παν δρέ ου, δή λω σε: να κά νου με την κρί ση, ευ και ρί α. Πι στεύ ε τε ό τι κά τι τέ τοιο εί ναι ρε α λι στι κό, λαμ βά νο ντας υ πό ψη το γε νι κό τε ρο οι κο νο μι κό, κοι νω νι κό και πο λι τι κό πε ρι βάλ λον; Σα φώς και εί ναι ρε α λι στι κό. Ό πως εί πε και ο οι κο νο μο λό γος Paul Romer: A crisis is a terrible thing to waste. Δυ στυ χώς σε μια κα τά στα ση πλα σμα τι κής ευ δαι μο νί ας ό πως αυτή που πέ ρα σε η Ελ λά δα, εί ναι δύ σκο λο για τους διά φο ρους κοι νω νι κούς ε ταί ρους να πα ραμε ρί σουν τα ε πι μέ ρους συμ φέρο ντα σε ό φε λος του συ νό λου και μια κρί ση φαί νε ται να εί ναι α πα ραί τη τη για δη μιουρ γη θεί η α πα ραί τη τη συ ναί νε ση ή α νοχή. Ας μι λή σου με λί γο για το δι κό σας γνω στι κό α ντι κεί με νο. Τι πε ρι λαμβά νει η τρέ χου σα ε ρευ νη τι κή εργα σί α σας; Η δου λειά μου πά ντα πε ρι στρέφε ται γύ ρω α πό την κε ντρι κή ι δέ α της πα ντα χού πα ρού σας συν δε σι μό τη τας. Το νέ ο κτήριο του Media Lab μου δί νει την ευ και ρί α να α σχο λη θώ αυ τό τον και ρό με το πώς μπο ρού με να δη μιουρ γή σου με πιο πα ρα γω γι κούς φυ σι κούς χώ ρους με την α πει κό νι ση ε ξα το μι κευ μέ νης πλη ρο φο ρί ας σε πα ντα χού πα ρού σες ο θό νες που δέ νουν αρ μο νι κά με τον πε ρι βάλ λο ντα χώ ρο. Για τους πε ρισ σό τε ρους α πό ε μάς το Media Lab εί ναι έ νας να ός της και νο το μί ας. Θα μπο ρού σε έ να πα ρό μοιο ερ γα στή ριο να λει τουρ γή σει στην Ελ λά δα με την ί δια ε πι τυ χί α; Ποιες εί ναι οι προ ϋ πο θέ σεις που θα ε ξα σφά λι ζαν την ε πι τυ χί α ε νός τέ τοιου εγ χει ρή μα τος; Νο μί ζω ό τι κύτ τα ρα πα ρό μοιας δρα στη ριό τη τας ή δη υ πάρ χουν και λει τουρ γούν στην Ελ λά δα ε δώ και πολ λά χρό νια. Η πρό κλη ση είναι να τα α φή σου με να με γα λώ σουν. Σε ποια φά ση βρί σκε ται το πε ρί φη μο project One Laptop per Child ; Έ χε τε πε τύ χει τους στό χους που εί χα τε θέ σει αρ χι κά και ποια εί ναι τα ε πό με να βή μα τα σας; To OLPC βρί σκε ται πλέ ον στη φά ση της ω ρι μό τη τας. Έ χει διανεί μει 2 ε κα τομ μύ ρια φο ρη τούς υ πο λο γι στές XO σε παι διά που κα νέ νας πριν το OLPC δεν θα σκε φτό ταν ό τι χρειά ζο νταν υ πο λο γιστές. Έ παι ξε κα τα λυ τι κό ρό λο στη μεί ω ση της τι μής των φο ρη τών υ πο λο γι στών κά νο ντάς τους πιο προ σι τούς σε πο λύ με γα λύ τε ρες πλη θυ σμια κές ο μά δες. Η πιο ση μα ντι κή του συ νει σφο ρά ό μως ή ταν ό τι άλ λα ξε ε ντε λώς τη δυ να μι κή της χρή σης υ πο λο γι στών στην εκ παί δευ ση. Στον το μέ α του υ λι κού νο μί ζω ό τι ο ορ γα νι σμός έ χει πά ρει ε ντε λώς λά θος δρό μο, κά νο ντας σχε δια στι κές α σκή σεις ε πί χάρ του γύ ρω α πό τις τα μπλέ τες, ό ταν θα μπο ρού σε να ε πι τύ χει σή με ρα τον στό χο της τι μής των $100 με το laptop XO. Θε ω ρεί τε ό τι η ε ξέ λι ξη των τε χνο λο γιών της ε πι κοι νω νί ας και της πλη ροφο ρι κής έ χουν διευ κο λύ νει την κα θη με ρι νό τη τά μας; Νο μί ζω ό τι αυ τό εί ναι προ φα νές. Κα τά πό σο ό μως έ χουν βελ τιώ σει και τη ζω ή μας; Tα μα κρο σκο πι κά με γέ θη της αν θρώ πι νης α νά πτυ ξης στον πλα νήτη τα τε λευ ταί α χρό νια α πα ντούν ξε κά θα ρα στο ε ρώ τη μά σας. Σε πιο προ σω πι κό ε πί πε δο νο μί ζω ό τι κα τα φέρ νου με να ζή σου με πολύ πε ρισ σό τε ρες ε μπει ρί ες στο ί διο χρο νι κό διά στη μα, κα τα φέρ νοντας έ τσι να εκ με ταλ λευ τού με κα λύ τε ρα έ να α πό τα πο λυ τι μό τε ρα α γα θά που έ χου με, τον χρό νο. Ποιες θε ω ρεί τε ό τι εί ναι οι με γαλύ τε ρες α πει λές για την αν θρω πότη τα α πό την ε ξέ λι ξη της τε χνο λογί ας, αν υ πάρ χουν; Η τε χνο λο γί α εί ναι έ να ερ γαλεί ο και σαν ερ γα λεί ο το α ποτέ λε σμα του ε ξαρ τά ται α πό τη χρή ση του. Ό σο πιο με γά λες δυ να τό τη τες έ χει αυ τό το ερ γαλεί ο, τό σο πιο έ ντο να εί ναι και τα α πο τε λέ σμα τα του και ε κεί νο μί ζω ό τι βα σί ζε ται δι καιο λογη μέ να ο φό βος μας. Αν δού με δια χρο νι κά τη χρή ση της τε χνολο γί ας, θα δια πι στώ σου με ό τι ή ταν έ νας α πό τους βα σι κούς πα ρά γο ντες προ ό δου και δεν νο μί ζω ό τι οι τε χνο λο γί ες πλη ρο φο ρι κής και ε πι κοι νω νιών θα α πο τε λέ σουν ε ξαί ρε ση. Πως εί ναι η ε μπει ρί α σας ως μέ λος του ΔΣ του Ο ΤΕ; Ε ξαι ρε τι κά εν δια φέ ρου σα! Ο Ο ΤΕ εί ναι μια ε ται ρί α πολ λών τα χυτή των με το μείς που συ μπε ρι φέ ρο νται α κό μα σαν κρα τι κό μο νοπώ λιο και άλ λους που α πο δί δουν ε ξαι ρε τι κά σε έ να έ ντο νο α νταγω νι στι κό πε ρι βάλ λον. Εί ναι μια α πό τις με γα λύ τε ρες ε ται ρί ες στην Ελ λά δα και μια α πό τις με γα λύ τε ρες ξέ νες ε πεν δύ σεις που έ χουν γί νει στη χώ ρα μας. Έ να τέ τοιο μίγ μα έ χει πολ λές δια χει ρι στι κές δυ σκο λί ες και α παι τεί συ νε χή πα ρα κο λού θη ση. Ποια θε ω ρεί τε ό τι πρέ πει να εί ναι τα ε πό με να βή μα τα του Ορ γα νι σμού; Ο Ο ΤΕ κα θυ στέ ρη σε πο λύ να μπει στην α γο ρά της ευ ρυ ζω νι κότη τας και πα ρό λα τα με γά λα βή μα τα που έ κα νε με τά το 2005, έ χει μεί νει πο λύ πί σω στο δί κτυο πρό σβα σης, κά τι που τον ε μπο δί ζει να προ σφέ ρει σύγ χρο νες υ πη ρε σί ες. Η α νά πτυ ξη δι κτύ ου πρό σβασης νέ ας γε νιάς που θα φέρ νει την ο πτι κή ί να ό σο πιο κο ντά γί νεται στον κα τα να λω τή και θα ε πι τρέ ψει στον Ο ΤΕ να α να βαθ μί σει την ποιό τη τα και το εί δος των προ σφε ρό με νων υ πη ρε σιών, νο μίζω ό τι εί ναι μο νό δρο μος. > 81

FeatUreS // COVer StOrY 82 Με γά λα βή μα τα θα πρέ πει ε πί σης να γί νουν στον εκ συγ χρο νι σμό της μη τρι κής ε ται ρί ας και στην ο λο κλή ρω ση της με τε ξέ λι ξής της σε α ντα γω νι στι κό παί κτη της τη λε πι κοι νω νια κής α γο ράς. Η τρέ χου σα κρί ση έ χει ε πη ρε ά σει τη στρα τη γι κή της ε ται ρεί ας; Προ φα νώς! Πέ ραν των οι κο νο μι κών α πω λειών ό μως, το με γα λύτε ρο πρό βλη μα για την στρα τη γι κή της ε ται ρί ας εί ναι η στα σι μό τητα του ρυθ μι στι κού πλαι σί ου, το ο ποί ο, σε μια α γο ρά που ε ξε λίσσε ται τα χύ τα τα, φαί νε ται να μέ νει κα θη λω μέ νο κά που στο 2004 και η ο λι γω ρί α της πο λι τεί ας να ξε κα θα ρί σει τα σχέ διά της για το δί κτυο πρό σβα σης με ο πτι κή ί να ως το σπί τι (FTTH). Η μό νι μη ε πι στρο φή στην Ελ λά δα εί ναι μέ σα στα ά με σα σχέ διά σας; Θα ή ταν κί νη τρο για ε σάς κά ποια θε σμι κή αλ λά συγ χρό νως και πα ρα γω γι κή θέ ση; Μια α πό τις βελ τιώ σεις που έ φε ρε η τε χνο λο γί α στη ζω ή μου, εί ναι ό τι δεν αι σθά νο μαι να έ χω φύ γει α πό την Ελ λά δα και ε πο μέ νως δεν μπο ρώ να πω ό τι με α πα σχο λεί το θέ μα της ε πι στρο φής. Σαν ε παγ γελ μα τί ας ο φεί λω να ε ξε τά σω κά θε πρότα ση που θα μου γί νει με βά ση τις δυ να τό τη τες συ νει σφο ράς και τις ευ και ρί ες που θα μου προ σφέ ρει, έ χο ντας πα ράλ λη λα στο μυα λό μου τις α νά γκες της οι κο γέ νειάς μου. Η πο λι τι κή σάς εν δια φέ ρει; Θα πολι τευό σα σταν πο τέ; Θε ω ρώ τον ε αυ τό μου ε νερ γό πο λί τη ο πό τε εί ναι φυ σι κό να με εν δια φέ ρει, ό πως θα πρέ πει να εν δια φέ ρει ό λους α νε ξαι ρέτως τους πο λί τες και ει δι κά σε μια συ γκυ ρί α σαν την ση με ρι νή. Δεν υ πάρ χει τί πο τα πιο ε πι κίνδυ νο α πό την α δια φο ρί α για τα κοι νά, την ο ποί α α κού με να δικαιο λο γούν ό λο και πε ρισ σό τε ροι συ μπο λί τες μας με κραυ γές του στυλ τους σι χά θη κα ό λους. Κα τά τη γνώ μη μου, το φαι νό με νο αυ τό εί ναι και μια α πό τις κύ ριες αι τί ες για τη ση με ρι νή κα τά σταση. Α δια φο ρί α ση μαί νει πα θη τι κή συ νε νο χή. Για μέ να πο λί τευ ση ση μαί νει η ε νερ γή προ σπά θεια προ ώ θη σης νέ ων ι δε ών, κά τι που πι στεύ ω ό τι κά νω ε δώ και πά ρα πο λύ και ρό. Υ πάρ χουν α να ρίθ μη τα λα μπρά πα ρα δείγ μα τα, έ να α πό τα πιο ξε χω ρι στά εί ναι το δι κό σας, Ελ λή νων που δια κρί νο νται στο ε ξω τε ρι κό. Α ντί θε τα, ε ντός της Ελ λά δας τα πα ρα δείγ μα τα λι γο στεύ ουν. Ποιοι πι στεύ ε τε ό τι είναι οι λό γοι και πώς η τά ση αυ τή μπο ρεί να α ντι στρα φεί; Α κού γο μαι σαν κολ λη μέ νη βε λό να, α λή θεια, πό σοι θυ μού νται το βι νύ λιο; Αλ λά θα ε πι ση μά νω την έλ λει ψη ε νός λει τουρ γι κού θεσμι κού πλαι σί ου και την α νο μί α που αυ τή δη μιουρ γεί. Αν δεν α ντιμε τω πί σου με αυ τό το θέ μα, θα καρ κι νο βα τού με για πά ντα! Έ νας νέ ος σε η λι κί α Έλ λη νας, τι θα πρέ πει αυ τή τη στιγ μή να κά νει, κα τά την ά πο ψή σας, να φύ γει στο ε ξω τε ρι κό α να ζη τώ ντας έ να κα λύ τε ρο μέλλον ή να μεί νει ε δώ να α γω νι στεί μέ σα σε έ να δυ σμε νές πε ρι βάλ λον; Η ε μπει ρί α ζω ής στο ε ξω τε ρι κό εί ναι πο λύ χρή σι μο προ σόν για κά θε νέ ο άν θρω πο σή με ρα. Ε πί σης θα πρέ πει να έ χου με πά ντα στο μυα λό μας ό τι για πολ λούς ε παγ γελ μα τί ες, η φυ σι κή το πο θε σί α παί ζει ό λο και μι κρό τε ρο ρό λο. Έ χω πολ λά πα ρα δείγ μα τα ε πι τυχη μέ νων ε παγ γελ μα τιών που ζουν στην Ελ λά δα, αλ λά δρα στη ριοποιού νται στο ε ξω τε ρι κό. Νο μί ζω ό τι ο κα θέ νας θα πρέ πει να βρει το δι κό του τρό πο για να συ νε χί σει να ζει κά ποιο μέ ρος της ζω ής του στην Ελ λά δα. Τι θα συμ βου λεύ α τε έ να νέ ο που του α ρέ σουν οι θε τι κές σπου δές και ε μπνέ ε ται α πό την πο ρεί α σας; Ό,τι θα συμ βού λευα ο ποιον δή πο τε νέ ο: να βρει τι πραγ μα τι κά αυ τό που του α ρέ σει να κά νει και να προ σπα θή σει να το κά νει ε πάγ γελμα, βά ζο ντας ό λα τα υ πό λοι πα κρι τή ρια σε δεύ τε ρη μοί ρα. Εί στε τό σο νέ ος και έ χε τε ή δη τό σα πράγ μα τα να ε πι δεί ξε τε. Ποιοι είναι οι ε πό με νοι σας στό χοι, ε παγγελ μα τι κά και προ σω πι κά; Ό σο με γα λώ νει κα νείς, τό σο πε ρισ σό τε ρο ε κτι μά τον χρό νο του και θα ή θε λα να γί νω καλύ τε ρος στη χρή ση του. Αυ τό τον και ρό α σχο λού μαι πά λι με την συν δε σι μό τη τα και ε ξε τά ζω διά φο ρες πι θα νές δρά σεις στον ελ λη νι κό χώ ρο. Ο Δη μό κρι τος έ λε γε ό τι το να ζεις χω ρίς φρό νη ση, σύ νε ση και η θική δεν εί ναι α πλά κα κή ζω ή, αλ λά έ νας μα κρο χρό νιος θά να τος. Ποιες εί ναι οι βα σι κές α ξί ες με τις ο ποίες έ χε τε πο ρευ θεί έ ως σή με ρα και μά λι στα τό σο ε πι τυ χη μέ να; Προ σπα θώ να α πο φεύ γω την στα σι μό τη τα, να μα θαί νω συ νέ χεια, να παίρ νω ρί σκα, αλ λά να α πο φεύ γω ο τι δή πο τε με κά νει να χά νω τον ύ πνο μου. Λέ ω πά ντα αυ τό που πι στεύ ω α κό μα και αν αυ τό με κά νει δυ σά ρε στο. Ο άνθρωπος πίσω από τον επιστήμονα Ποια εί ναι η α γα πη μέ νη σας ται νί α; The Life of Others Ποιο εί ναι το α γα πη μέ νο σας μου σι κό συ γκρό τη μα; Talking Heads Ποιο εί ναι το α γα πη μέ νο σας βι βλί ο; The Future of Ideas του Larry Lessig Ποιος εί ναι ο α γα πη μέ νος σας προ ο ρι σμός; Τα ελ λη νι κά νη σιά Ποιο εί ναι το α γα πη μέ νο σας κρα σί; Ό,τι α να δει κνύ ει κα λύ τε ρα ε κεί νο που τρώ ω την συ γκεκρι μέ νη στιγ μή Ποια εί ναι η α γα πη μέ νη σας φρά ση; Tο τα ξί δι εί ναι συ νή θως πιο ση μα ντι κό α πό τον προο ρι σμό

STYLE ΜΟΔΑ Όλα είναι θέµα κίνησης Γιατί τα μοντέλα ποζάρουν με συγκεκριμένους τρόπους; Η Isabel Lloyd μελετά τις εκάστοτε τάσεις στις πόζες και οι χορευτές του Βασιλικού Μπαλέτου μας δείχνουν πώς μπορεί να επιτευχθεί το τέλειο στήσιμο 58 Η ΜΟ ΔΑ Α ΦΟ ΡΑ ως ε πί το πλεί στον το πο ζά ρι σμα ή, αν θέ λε τε, τις πό ζες. Σκε φτεί τε να δεί τε έ να πα νέ μορ φο μοντέ λο να φο ρά ει κα τα πλη κτι κά ρού χα κοι τώ ντας κα τά μα τα τον φω το γρα φι κό φα κό, με τα χέ ρια κα τε βα σμέ να, χω ρίς να χα μο γε λά ει. Κα θό λου κα λή ει κό να. Έ τσι θα μπο ρού σε να έ χει φω το γρα φη θεί και έ νας κα τά συρ ρο ή δο λο φό νος. Κα λο ντυ μέ νος δο λο φό νος βέ βαια, αλ λά σί γου ρα δεν θα θέ λα τε να τον έ χε τε φί λο. Αν ό μως η πα νέ μορ φη αυ τή κο πέ λα βά λει τα χέ ρια της στη μέ ση και κα μπου ριά σει ε λαφρά τη μέ ση της σχη μα τί ζο ντας έ να τό ξο κλα σι κή πό ζα των μο ντέ λων α μέ σως τα ρού χα α να δει κνύ ο νται και η φω το γρα φί α αυ τή παύ ει με μιάς να εί ναι πλη κτι κή. Αν η Lady Gaga δεν έ βα ζε τα χέ ρια στη μέ ση της στο ε ξώ φυλ λο της α με ρι κα νι κής Vogue, το φό ρε μά της θα έ μοια ζε με σά κο, ε νώ η πιο καυ τή pop star στον κό σμο θα έ μοια ζε με μί α α πλή γυ ναί κα με πε ρού κα που δεν ξέρει τι να κά νει με τα χέ ρια της. Το στή σι μο εί ναι λοι πόν α να γκαί ο κα κό. Έ να μο ντέ λο που σέ βε ται τον ε αυ τό του κα τα νο εί την α ξί α μί ας πό ζας. Τα μο ντέ λα του ε πι πέ δου της Βρε τα νής Erin O Connor ή του Ι σπα νού Jon Kortajarena (του η θοποιού μο ντέ λου που υ πο δύ θη κε τον Κάρ λος στην ται νί α Έ νας ά ντρας μό νος ) γνω ρί ζουν πώς να δη μιουρ γούν σχή μα τα με το σώ μα τους προ κει μέ νου να ευ χα ρι στή σουν τον φω το γρα φι κό φα κό. Τα πα λαιό τε ρα μο ντέ λα, ό πως η Twiggy, έ χουν ε ξαί σια στά ση και έ να πλού σιο ρε περ τό ριο κι νή σε ων. Α κό μα κι έ τσι ό μως, οι φω το γρα φί σεις κα ταδει κνύ ουν έ να γε γο νός: σε ό,τι α φο ρά το στή σι μο, α κό μα και τα κα λύ τε ρα μο ντέ λα στα μα τούν να εί ναι μο ντέ λα. Γίνο νται χο ρευ τές και χο ρεύ τριες. Τα ρού χα στις συ γκε κρι μέ νες φω το γρα φί ες δεί χνουν τό σο ω ραί α λό γω της φυ σι κής κα τά στα σης και του στη σίμα τος των σω μά των που τα φο ρούν. Αυ τό βέ βαια δεν σημαί νει ό τι υ πο τι μά με τη δου λειά των νέ ων, α νε ξάρ τη των σχε δια στών, τις δη μιουρ γί ες των ο ποί ων βλέ πε τε στις φω το γρα φί ες. Οι δη μιουρ γί ες τους εί ναι πε ρί τε χνες και κα λο φτιαγ μέ νες. Ό ταν ό μως ντύ νουν τα σώ μα τα των χορευ τών του Βα σι λι κού Μπα λέ του του Λον δί νου, α πο κτούν μί α νέ α διά στα ση. Για τί; Ε πει δή ο ε παγ γελ μα τί ας χο ρευ τής έ χει πλή ρη συ νεί δη ση του σώ μα τός του, λέ ει η Olivia Pomp, στυλί στρια, που έ χει γεν νη θεί στη Γερ μα νί α και κα τοι κεί στο Λον δί νο και η ο ποί α δη μιούρ γη σε αυ τό το project μα ζί με τον φω το γρά φο Rick Guest. Πολ λά νέ α μο ντέ λα σή με ρα δεν ξέ ρουν πώς να πο ζά ρουν σω στά. Η εκ παί δευ ση ε νός χο ρευ τή, α πό την άλ λη, βα σί ζε ται στο στή σι μο και τη στάση του σώ μα τος. Ο τρό πος με τον ο ποί ο χρη σι μο ποιούν το σώ μα τους για να ε πι κοι νω νή σουν εί ναι πο λύ πιο εύγλωτ τος και κομ ψός. Σε έ να νέ ο μο ντέ λο που κά νει τα πρώ τα του βή μα τα θα υ πο δεί ξουν να περ νά ει ό σο πε ρισ σό τε ρο χρό νο γί νε ται μπρο στά στον κα θρέ φτη, ώ στε να α πο κτή σει την α πα ραίτη τη δό ση ναρ κισ σι σμού με στό χο να ε ξοι κειω θεί με το πώς δεί χνει. Ό μως ο συν δυα σμός ό λου αυ τού με τις δημό σιες σχέ σεις και τις ε ξα ντλη τι κές δί αι τες εί ναι με γά λες α παι τή σεις για έ να 17χρο νο κο ρί τσι. Οι χο ρευ τές, α πό την άλ λη, περ νούν τις πε ρισ σό τε ρες ώ ρες της μέ ρας, έ ξι μέ ρες την ε βδο μά δα, στην αί θου σα προ πό νη σης, α γκα λιά με τα εί δω λά τους στον κα θρέ φτη. Γι αυ τό δεν α πο τε λεί έκ πλη ξη το γε γο νός ό τι έ χουν σφαιρι κή ά πο ψη του πώς φαί νο νται α πό κά θε γω νί α. Το να στη θούν με τέ τοιον τρό πο που να προ κα λέ σουν το εν διαφέ ρον του φω το γρά φου εί ναι γι αυ τούς τό σο α βί α στο ό σο η α νά σα τους. >

59 Ο Johannes Stepanek φοράει μαύρο παντελόνι, 350, του Paulo Ribeiro

60 ΑΝΟΙΞΗ 2011

STYLE Οι χο ρευ τές δια θέ τουν ε πί σης αυ τό που δύ σκο λα μπο ρεί να βρει κα νείς σε έ να α πο στε ω μέ νο μο ντέ λο: α πί στευ τη δύ να μη. Κοι τάξ τε την πό ζα στη σε λί δα 70: ο Edward Watson μοιά ζει να αιω ρεί ται α ψη φώ ντας τη βα ρύ τη τα. Για να ε πι τευ χθεί αυ τό το ύ ψος, χρειά ζε ται τρο με ρή δύ να μη στα πό δια ώ στε να ε κτο ξευ τεί. Παράλ λη λα ό μως πα ρα μέ νει στον ά ξο νά του: οι μύ ες του φρο ντί ζουν να α πο δώ σουν σε ό λο του το σώ μα τη σταθε ρό τη τα, χω ρίς ταυ τό χρο να να χά σει το κέ ντρο βά ρους του. Το πρώ το και βα σι κό τε ρο πράγ μα που δι δά σκουν οι δά σκα λοι χο ρού εί ναι η κί νη ση να ξε κι νά ει α πό τον ά ξο να: οι δυ να τοί κοι λια κοί εί ναι ο σκλη ρός πυ ρή νας. Η ευ θεί α γραμ μή που έ χουν οι ώ μοι του Watson και η χα λα ρό τη τα στα α κρο δά χτυ λά του εί ναι ό λα προ έ κτα ση ε νός στα θε ρού ά ξο να. Φυ σι κά αυ τή η φαι νο με νι κή χαλα ρό τη τα και α πα λό τη τα εί ναι το πιο δύ σκο λο πράγ μα να ε πι τευ χθεί. Τα πραγ μα τι κά μο ντέ λα δεν χρειά ζε ται να κα τα φέρνουν άλ μα τα για να προ βά λουν έ να ρού χο, έ τσι δεν είναι; Κι ό μως, χρειά ζε ται. Σύμ φω να με την Olivia: Ό ταν τα ρού χα εί ναι α παλά ή ό ταν έ χουν πο λύ ύ φα σμα, το άλ μα του μο ντέ λου προσ δί δει κί νη ση στο ρού χο. Σε μί α φω το γρά φι ση, για πα ρά δειγ μα, ε νός φο ρέ μα τος του Issey Miyake με πολλές πιέ τες, αν το μο ντέ λο πη δή ξει προς τα πά νω, το φό ρε μα θα φου σκώ σει και θα φα νεί α κό μα πιο ε ντυ πωσια κό. Βέ βαια, το 90% αυ τού του εί δους των φω το γραφιών γί νο νται χρη σι μο ποιώ ντας τρα μπο λί νο, κά τι που δί νει ό μως έ να δια φο ρε τι κό άλ μα: η α να πή δη ση προ έρχε ται α πό το τρα μπο λί νο, ό χι α πό το σώ μα. Πο λύ συ χνά μά λι στα αυ τές οι λή ψεις πρέ πει να ε πα να λη φθούν πολλές φο ρές, για τί ό ταν το μο ντέ λο α να πη δά, το πρό σω πό του πα ρα μορ φώ νε ται ή τα χέ ρια κα τα λή γουν στη λά θος θέ ση. Οι χο ρευ τές ό μως μπο ρούν να ε λέγ ξουν σχε δόν κά θε μυ τους, ε νώ έ χουν τρο με ρή ε λα στι κό τη τα. Οι πό ζες, ό πως και το κα θε τί στον κό σμο της μό δας, έ χουν κι αυ τές τη μό δα τους. Έ να μο ντέ λο της δε καε τί ας του 50 τέ ντω νε χα ρα κτη ρι στι κά το λαι μό του και πο λύ συ χνά έ δει χνε το προ φίλ του προ σώ που του. Τα χέ ρια ή ταν συ νή θως ση κω μέ να σαν τον κύ κνο (ό πως, για πα ρά δειγ μα, η φω το γρά φι ση της Dovima α πό τον Richard Avedon εν έ τει 1955, που πό ζα ρε α νά με σα σε δύ ο ε λέ φα ντες), ε νώ το έ να πό δι εί ναι σχε δόν πιο μπρο στά α πό το άλ λο. Τη δε κα ε τί α του 60 η χί πι κη μό δα κά νει την εμ φάνι σή της. Το μο ντέ λο εί ναι κα θι σμέ νο κοι τώ ντας κα τάμα τα τον φω το γρα φι κό φα κό, τα χέ ρια εί ναι ε νω μέ να σαν σε προ σευ χή κά τω α πό το πη γού νι, τα γό να τα εί ναι σφι χτά ε νω μέ να, τα πό δια α πό το γό να το και κά τω α νοίγουν, και οι μύ τες των πο διών εί ναι α να ση κω μέ νες. > Αριστερά. Ο Edward Watson φοράει μαύρο σορτς από προσωπική συλλογή, μαύρο παλτό, 1.540, του Rui Leonardes Επάνω αριστερά. Η Zenaida Yanowsky φοράει μαύρο κορμάκι από προσωπική συλλογή, πλεκτή κάπα φορέματος από δέρμα με τελειώματα από σιφόν, 681 μόνο κατόπιν παραγγελίας, του Derek Lawlor Επάνω Δεξιά. Η Leanne Benjamin φοράει μαύρο top με τιράντες από προσωπική συλλογή, μαύρο κολάν με δερμάτινες λεπτομέρειες, 269 μόνο κατόπιν παραγγελίας, του Derek Lawlor. Κυβοειδή βραχιόλια από χρυσά φύλλα και μαόνι Bauhaus, 550 το ένα, Belmacz 61

STYLE Επάνω αριστερά. Ο Edward Watson φοράει μαύρο σορτς από προσωπική συλλογή, καπέλο της Hannah Morgan, τιμή κατόπιν παραγγελίας Επάνω δεξιά. Η Marianela Nuñez φοράει κορμάκι από προσωπική συλλογή, διχτυωτό κομμάτι από τόπι (φορεμένο ως μαντήλι), 46 το μέτρο, μόνο κατόπιν παραγγελίας, του Derek Lawlor. Ο Thiago Soares φοράει γκρι σορτς από προσωπική συλλογή, μανίκι διακοσμημένο με κορδόνι/σιφόν, 338 μόνο κατόπιν παραγγελίας, του Derek Lawlor Δεξιά. Ο Eric Underwood φοράει γκρι παντελόνι, 435, του Paulo Ribeiro 62 ΔΙΑΘΕΣΗ Belmacz www.belmacz.com, +44 (0)207 629 7863 Derek Lawlor www.dereklawlor.com, +44 (0)7866 452518 Rui Leonardes www.ruileonardes.com, +44 (0)7966 191170 Hannah Morgan +44 (0)7841 489637 Paulo Ribeiro www.paulo-ribeiro.com, +44 (0)7884 003241 Η μό δα των μί νι πρό στα ζε τα γό να τα να εί ναι ε νω μένα χά ριν ευ πρέ πειας, προσ δί δο ντας ό μως παι χνι διά ρικες γω νί ες στους α στρα γά λους και στις κλει δώ σεις των χε ριών, για μί α πιο νε α νι κή διά θε ση. Ε πί σης το μο ντέλο βρι σκό ταν σε κα θι στή θέ ση για να δί νε ται έμ φα ση στα πό δια του. Η δε κα ε τί α άλ λω στε ή ταν ταγ μέ νη στα πό δια. Μί α χα ρα κτη ρι στι κή φω το γρα φί α αυ τής της τάσης εί ναι αυ τή του φω το γρά φου Lewis Morley, με την Christine Keeler να κά θε ται γυ μνή πί σω α πό μί α κα ρέκλα. Η φω το γρα φί α τρα βή χτη κε το 1963. Οι σύγ χρο νες πό ζες πε ριο ρί ζο νται στο α πλό στή σιμο, με τα πό δια στραμ μέ να προς τα μέ σα, έ να look που κα θιε ρώ θη κε το 1993 ό ταν η Corinne Day α πα θα νά τι σε την Kate Moss δη μιουρ γώ ντας την πό ζα που υ ιο θε τήθη κε κα τά κό ρον α πό πολ λά μο ντέ λα. Η γε ω με τρί α της πό ζας εί ναι ά με σα α να γνω ρί σι μη: οι ώ μοι εί ναι ριγ μένοι α σύμ με τρα προς τα κά τω, ο έ νας α στρά γα λος εί ναι σταυ ρω μέ νος πά νω α πό τον άλ λο, τα χέ ρια κρέ μο νται χα λα ρά μπρο στά α πό το σώ μα. Εί ναι μί α πό ζα που παρα πέ μπει στην ε φη βι κή αιω νιό τη τα ή, κα λύ τε ρα, στη λο βο το μή. Φυ σι κά σε αυ τές τις πό ζες που βλέ πε τε ε δώ υ πάρχουν κλα σι κές πό ζες που έ χουν κυ ριαρ χή σει στη βιομη χα νί α της μό δας. Ό μως αυ τές ε δώ πά νε έ να βή μα πα ρα πέ ρα. Πρό κει ται, κα λύ τε ρα, για προ ε κτά σεις μί ας κλα σι κής πό ζας. Η Leanne Benjamin μάς δεί χνει μί α ε ναλ λα κτι κή εκ δο χή της κλα σι κής πό ζας με τους στρογ γυ λε μέ νους ώ μους και με ρου φηγ μέ νο το στο μά χι σαν να έ χου με φά ει μπου νιά. Πα ρα τη ρή στε την α κρί βεια στο στή σι μό της. Φυ σι κά υ πο ψια ζό μα στε ό τι ο ποιοσ δή πο τε τολ μούσε να βα ρέ σει τους κοι λια κούς της, θα εί χε τραυ μα τι στεί ο ί διος. Εν τω με τα ξύ ο Edward Watson, φο ρώ ντας μί α ευ φά ντα στη δη μιουρ γί α της Hannah Morgan, πο ζά ρει ε λα φριά προς το πλά ι με τον έ ναν ώ μο ση κω μέ νο, έ τσι ό πως φα ντά στη κε ο φω το γρά φος George Hoyningen- Heune την α ντι προ σω πευ τι κή πό ζα της δε κα ε τί ας του 30. Η Morgan σπου δά ζει πι λο ποι ΐ α στο Royal College of Art του Λον δί νου. Μας λέ ει ό τι σχε δί α σε αυ τό το συγκε κρι μέ νο κομ μά τι για να κά νει τον κό σμο να α ναλο γι στεί τη σχέ ση του κα πέ λου με τους ώ μους. Ο Rui Leonardes, που δη μιούρ γη σε το παλ τό της σε λί δας 70, έ κα νε κλα σι κό χο ρό στην Πορ το γα λί α και την Ολ λαν δί α πριν κα τα λή ξει στο London College of Fashion για να σπου δά σει α ντρι κή έν δυ ση. Το πα ντε λό νι, που συν δυάζει τις αυ στη ρές ρα φές με το χα λα ρό ύ φα σμα, ο Paulo Ribeiro το ε μπνεύ στη κε, ό πως λέ ει, α πό τους μυς του α λό γου. Ό λοι αυ τοί οι σχε δια στές κα τα νο ούν α πό λυ τα το σώ μα τα, δη μιουρ γώ ντας ρού χα που α να δει κνύ ο νται με την κί νη ση. Α κό μα και ό ταν δεν παίρ νει κα νείς μια συ γκε κρι μέ νη πό ζα.

63 ΑΝΟΙΞΗ 2011

FEATURES 100