Εκδήλωση 22/6/2015 Μόνες ή οργανωμένες μπροστά στην επίθεση στα δικαιώματά μας στην Υγεία Πρόνοια Το ζήτημα της υγείας, και ιδιαίτερα των γυναικών των λαϊκών οικογενειών, αποτελεί διαχρονικά μία από τις βασικές διεκδικήσεις της ΟΓΕ αλλά και γενικά του παγκόσμιου ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουμε επιδείνωση της υγείας των λαϊκών στρωμάτων, λόγω της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας αλλά και των ανατροπών στο δημόσιο σύστημα υγείας και πρόνοιας. Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό με το ότι η γυναίκα έχει εξειδικευμένες ανάγκες, που προκύπτουν από το βιολογικό και κοινωνικό ρόλο της μητρότητας, αλλά και την ανισότιμη θέση της στην κοινωνία, μας οδήγησε να διοργανώσουμε καμπάνια για την υγεία στα τέλη του 14 και αυτή την εκδήλωση, αλλά και τη συνεχή παρέμβαση του συλλόγου για το ζήτημα της ΠΦΥ. Πιο συγκεκριμένα, ανοίξαμε το ζήτημα της μητρότητας με συνέντευξη τύπου που δώσαμε τη μέρα της μητέρας, παρέμβαση με την πρότασή μας για την ΠΦΥ στο σωματείο της ιδιωτικής υγείας, περιοδείες στα δύο νοσοκομεία της πόλης αλλά και μια σειρά δράσεις με συσκέψεις κλπ. και δεν σταματάμε εδώ. Έτσι κι αλλιώς το ζήτημα της υγείας είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα, ειδικά σήμερα που το ένα τέταρτο του πληθυσμού είναι ανασφάλιστο. Και δεν μπορεί ο σύλλογός μας να μην παλεύει γι αυτά τα ζητήματα, γιατί αφορούν τη λαϊκή οικογένεια. Βγαίνουμε πιο δυναμωμένες απ αυτή τη μάχη, πιο πολλές, πιο ενημερωμένες, ανοίγουμε το ζήτημα της υγείας σε περισσότερα λαϊκά σπίτια, για να κατανοηθεί από 1
περισσότερες γυναίκες γιατί ο αγώνας για την δημόσια δωρεάν υγεία είναι αγώνας για τη ζωή. Στόχος μας είναι κυρίως να αναδείξουμε τις αιτίες αυτής της κατάστασης, να δείξουμε τους υπαίτιους και να οργανώσουμε τη δική μας αντεπίθεση πάνω σε γερές βάσεις. Όλες οι χώρες κράτη μέλη της ΕΕ, έτσι και η Ελλάδα, υλοποιούν και εξειδικεύουν τις στρατηγικές κατευθύνσεις της ΕΕ για την Υγεία. Ο τομέας της Υγείας αναδεικνύεται ως ένας από τους βασικούς κλάδους που μπορούν να επενδυθούν τα συσσωρευμένα κεφάλαια, να αποδώσουν νέα κέρδη και να συμβάλουν στην ανάκαμψη της κερδοφορίας. Η στρατηγική της ΕΕ Υγεία 2014-2020 γίνεται ξεκάθαρη μέσα από διάφορες φαινομενικά πολύ ωραίες φράσεις. Όταν κάνει λόγο για βιώσιμα συστήματα υγείας αυτό μεταφράζεται σε μείωση των κρατικών δαπανών που αφορούν υπηρεσίες υγείας που παρέχονται από το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία δωρεάν, και αυξάνεται το μέρος εκείνο που παρέχεται σε ανταποδοτική βάση και απευθείας πληρωμές από τους ασφαλισμένους και τους ασθενείς. Γι αυτό ο κρατικός προϋπολογισμός του 2015 προβλέπει χρηματοδότηση για τα νοσοκομεία μειωμένη κατά 22,9% και για τον ΕΟΠΥΥ μειωμένη κατά 17% σε σχέση με το 2014, που είχε αντίστοιχες μειώσεις της τάξης του 30%. Όταν γίνεται λόγος για εξορθολογισμό των δαπανών, αυτό που προωθείται στην πραγματικότητα είναι ότι οι υπηρεσίες υγείας θα καθορίζονται από το πόσο κοστίζουν στο κράτος και όχι από το αν καλύπτουν τις λαϊκές ανάγκες. Όσο για την πρόληψη, είναι ατομική ευθύνη. 2
Η πολιτική αυτή, αντανακλά τη λογική κόστους οφέλους που αποτελεί πυρήνα συνολικά της πολιτικής τους. Αντιμετωπίζει δλδ τους εργαζόμενους ως κόστος, που πρέπει συνεχώς να μειώνεται, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Σαν εμπόρευμα δλδ που πουλώντας το βγάζεις κέρδος. Η υγεία γι αυτούς είναι ατομική υπόθεση. Έτσι λειτουργούν η σωρεία των κοινωνικών ιατρείων, φαρμακείων και άλλων δόμων που λειτουργούν στο πλαίσιο των δήμων. Αυτή την πολιτική ουσιαστικά στηρίζουν και οι σοσιαλδημοκρατικές και οι λεγόμενες αριστερές δυνάμεις της ΕΕ όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Όπως υποστηρίζουν οι δυνάμεις αυτές, αφού το κέρδος δεν είναι σε μεγάλο ποσοστό, αυτές οι επιχειρήσεις δεν κερδοσκοπούν, αλλά μόνο κερδίζουν, γι αυτό τις ονομάζουν κοινωνικές επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα όμως λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και με βάση το κέρδος. Αξιοποιείται επίσης ο εθελοντισμός, δλδ η τζάμπα εργασία χωρίς δικαιώματα, προκειμένου να μη στοιχίζει στο κράτος η παροχή των ελάχιστων κοινωνικών υπηρεσιών για εξαθλιωμένους. Στόχος τους, η συμφιλίωση του λαού με τη φτώχεια, με φτηνές υπηρεσίες, να λειαίνονται οι οξείες γωνίες των ακραίων κοινωνικών προβλημάτων, να εμφανίζουν το δήθεν ανθρώπινο πρόσωπο του καπιταλισμού, να λειτουργούν ως βαλβίδες εκτόνωσης και αποτροπής του λαού, από την πάλη ενάντια στις πραγματικές αιτίες και στους πραγματικούς υπαίτιους αυτής της πολιτικής στην Υγεία, στην πρόνοια, και παντού. Από την άλλη, εμάς, μας θέλουν απογοητευμένες, χωρίς πίστη στη δύναμή μας, εύκολα θύματα της προπαγάνδας του δε γίνεται τίποτα. Θέλουν οι φιλοδοξίες μας να φτάνουν το πολύ πολύ μέχρι την εξέταση σε ένα κοινωνικό ιατρείο, όταν γύρω μας το 3
κεφάλαιο στήνει πάρτυ, με ένταση της εκμετάλλευσης και συσσώρευση κερδών, ακόμα και στην περίοδο της κρίσης. Χρειάζεται ιδιαίτερη επιμονή, ώστε να μη θεωρηθεί πολυτέλεια η προστασία της υγείας συνολικά, συμπεριλαμβάνοντας την πρόληψη, τη θεραπεία, την περίθαλψη, την αποκατάσταση, την υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους εργασίας. Και όσον αφορά την υγιεινή και ασφάλεια, χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Τα μέτρα που προωθεί η ΕΕ και οι ελληνικές κυβερνήσεις εδώ και δεκαετίες, και πριν τα μνημόνια και την κρίση, πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ελαστικές σχέσεις και ωράρια εργασίας, οι ενοικιαζόμενοι, η μαθητεία, παράγοντες συνδεδεμένοι με την επιβάρυνση της υγείας, την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, όσο και των επαγγελματικών ασθενειών. Αυτές οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις επιδρούν με μεγαλύτερη οξύτητα στις γυναίκες εργαζόμενες και ειδικά στις νέες, γιατί βιώνουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας και ανασφάλειας, απασχολούνται πιο συχνά με ευέλικτες σχέσεις εργασίας, που συχνά στις γυναίκες συνδυάζονται με δουλειά τα σαββατοκύριακα, απογευματινές ή νυχτερινές βάρδιες. Οι γυναίκες έχουν διπλή επιβάρυνση με τις επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Έχουν επίσης εκτεταμένη ανασφάλιστη εργασία. Επίσης, να πούμε ότι πιο συχνά απασχολούνται σε ανειδίκευτες θέσεις εργασίας, χωρίς προοπτική εξέλιξης, χωρίς δημιουργικό περιεχόμενο, μονότονες, και αυτό έχει επιπτώσεις και στην πνευματική και ψυχική υγεία. Επιπλέον, με την κατάργηση των ΒΑΕ καταργείται στην ουσία ένας θεσμός που στόχο έχει την προστασία από τη φθορά και γήρανση σε εργαζόμενους που δουλεύουν σε ιδιαίτερα 4
κακές συνθήκες εργασίας. Και τα ΒΑΕ αφορούν και γυναίκες, κομμώτριες, εργαζόμενες στην υγεία, στο εργοστάσιο κλπ Και να πούμε ότι δεν είναι ότι η επιστήμη και η τεχνολογία δεν δίνουν δυνατότητες πρόληψης και αντιμετώπισης του κινδύνου. Οι περιορισμοί μπαίνουν όχι από την απουσία λύσεων, αλλά από τον προσανατολισμό στο κέρδος. Αυτή είναι η στρατηγική επιλογή της ΕΕ, γι αυτό και εφαρμόζεται απ όλες τις κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων στην ΕΕ, και ανεξάρτητα από μνημόνια, ελλείμματα και χρέη, πολύ πριν την εμφάνιση της κρίσης, με κριτήριο τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους που συνδέεται άμεσα με τον τομέα της υγείας. Και φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες μιλάνε για Δωρεάν Υγεία, αλλά τι περιεχόμενο δίνουν; Κανείς τους, δεν υποστηρίζει την κατάργηση των εισφορών, την πλήρη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς επιβάρυνση των λαϊκών οικογενειών, χωρίς συμμετοχή σε εξετάσεις, φάρμακα, νοσήλεια κλπ. Κανείς δε μιλάει για κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης. Όλα τα κείμενα της ΕΕ, όλα τα κόμματα του ευρωμονόδρομου μιλάνε για πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αλλά κρύβουν το αν αυτές θα είναι δωρεάν ή θα πληρώνονται. Ο Συριζα άλλωστε πάντα και σήμερα υποστήριζε την συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην υγεία. Γι αυτό, ειδικά εμείς οι γυναίκες, μέσα από το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, μέσα από το σωματείο μας, πρέπει να διεκδικήσουμε αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν ΠΦΥ, με πλήρη και αποκλειστική χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατάργηση των εισφορών στον κλάδο Υγείας των ασφαλιστικών 5
ταμείων, κατάργηση όλων των πληρωμών που έχουν επιβληθεί στην υγεία, την Πρόνοια, το φάρμακο. Ιδιαίτερα εμείς οι γυναίκες δεν πρέπει να παραιτηθούμε από αυτόν τον αγώνα. Γιατί στο βωμό του κέρδους θυσιάζεται η μητρότητα, με την περικοπή των επιδομάτων όπως του τοκετού και την προτροπή να γεννάμε στο σπίτι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είναι νομίζω διαφωτιστικό το πόρισμα επιστημονικής μελέτης υπό την επίβλεψη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, που δείχνει ότι ο τοκετός στο σπίτι συμφέρει το κράτος, καθώς μειώνει το κόστος κατά 60%! Στο βωμό επίσης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων λανσάρεται από μεγάλες πολυεθνικές και η κρυοσυντήρηση των ωαρίων, που έσπευσε να διαδώσει η Γενική Γραμματέας Ισότητας της Ελλάδας, ενισχύοντας τις πρακτικές των επιχειρήσεων να απαιτούν να γίνεται μια γυναίκα εργαζόμενη μητέρα μόνο στο χρόνο και με τον τρόπο που επιτάσσουν οι εκάστοτε κανόνες της κερδοφορίας. Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζεται και το ζήτημα του μητρικού θηλασμού, τελείως υποκριτικά. Με νόμο που δήθεν σκοπεύει να αλλάξει την κουλτούρα απέναντι στον μητρικό θηλασμό, δημιουργεί σταθμούς θηλασμού σε δημόσιους χώρους, τράπεζα γάλακτος, οργανώνει προγράμματα ενημέρωσης των γυναικών και των φορέων. Όλα αυτά ακούγονται πολύ ωραία αλλά είναι καθαρή υποκρισία, γιατί ναι μεν το διαφημίζουν και μάλιστα εγκαλούν τις εργαζόμενες μητέρες που αναγκάζονται να τον εγκαταλείπουναλλά με τον νόμο που ψηφίστηκε δεν υποχρεώνουν τις μεγάλες τουλάχιστον επιχειρήσεις να δημιουργήσουν βρεφονηπιακούς σταθμούς στο πλαίσιό τους όπως και αίθουσες θηλασμού. Επίσης, ξεχνάνε τη σημερινή εργασιακή ζούγκλα, όπου η προστασία της 6
μητρότητας και του θηλασμού δεν εφαρμόζεται. Ξεχνάνε τις απολύσεις εγκύων, τα συμφωνητικά που αναγκάζονται να υπογράψουν οι νέες εργαζόμενες ότι δε θα τεκνοποιήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα αφότου προσλαμβάνονται, τους χώρους δουλειάς που η εργοδοσία αρνείται ακόμα και το ολιγόλεπτο διάλειμμα, την ανασφάλιστη εργασία γυναικών και τις εργαζόμενες με μπλοκάκι που δε δικαιούνται άδεια μητρότητας. Και σήμερα, όσες μεγάλες επιχειρήσεις έχουν σταθμούς θηλασμού, καταλήγουν να αποτελούν μια φτηνή λύση προκειμένου οι εργαζόμενες να είναι διαθέσιμες χωρίς σταθερό ωράριο και χωρίς το εμπόδιο του θηλασμού. Έτσι, σιγά σιγά θα καταργηθεί η άδεια μητρότητας, σε ορισμένα κράτη της ΕΕ έχει μετατραπεί ένα μέρος της σε άδεια πατρότητας. Στο όνομα της ισότητας, δήθεν υπέρ των εργαζόμενων γυναικών και της οικογένειας, στην πραγματικότητα όμως υπέρ των επιχειρηματικών ομίλων. Επίσης, νομίζω ότι κάποια στοιχεία είναι διαφωτιστικά. Σύμφωνα με την εθνική Στατιστική Αρχή, καταγράφεται μείωση του αριθμού γεννήσεων περίπου 10% το 2007-2012, αύξηση γεννήσεων νεκρών εμβρύων 21,5% το 2008-2011, όπως επίσης η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 42% το 2008-2010. Συγκλονιστική επίσης η έκθεση της UNICEF για το 2014. Σχεδόν 2,8 εκατομμύρια βρέφη πεθαίνουν στις κρίσιμες πρώτες 28 ημέρες της ζωής, ενώ 1 εκατομμύριο δεν επιβιώνουν πάνω από ένα μόλις 24ωρο. Τραγικό είναι ότι πολλοί από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να αποφευχθούν με απλές χαμηλού κόστους παρεμβάσεις πριν, κατά τη διάρκεια ή και αμέσως μετά από τη γέννηση. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα. Υπάρχει όμως και το άλλο παράδειγμα, το γεγονός ότι στη Σοβιετική Ένωση τον 7
προηγούμενο αιώνα οι υπηρεσίες πρόληψης και ΠΦΥ ήταν μέσα στα εργοστάσια, στις σχολές, στις γειτονιές, ακόμα και στα χωριά στα πιο απομακρυσμένα, ήταν δωρεάν για όλους, εξειδικευμένες στις ανάγκες της γυναίκας, της μάνας, του παιδιού, των ΑμΕΑ. Έναν αιώνα μετά το 2015, παρά την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, είναι φανερή η αντίθεση. Αντίθεση που δείχνει τι σημαίνει ανάπτυξη με κριτήριο τη λαϊκή ευημερία και τι με κριτήριο την ευημερία των μονοπωλίων. Η δική μας πρόταση ξεκινάει από την αρχή ότι η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό, δικαίωμα του κάθε ανθρώπου και υποχρέωση του κράτους να την παρέχει δωρεάν και ισότιμα σε όλους μέσα από ένα ενιαίο, αποκλειστικά δημόσιο σύστημα υγείας. Βασική υποδομή της ΠΦΥ πρέπει να είναι το κέντρο υγείας, το οποίο θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλους τους χώρους του κοινωνικού ιστού, στο σπίτι, στη γειτονιά, στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς. Έχει την ευθύνη για όλους τους νοσογόνους παράγοντες στην περιοχή του, την ποιότητα του νερού, του περιβάλλοντος. Το ΚΥ και τα παραρτήματά του, όπως και όλες οι δομές και υπηρεσίες να λειτουργούν σε όλη τη χώρα με Κεντρικό Σχεδιασμό που βασίζεται σε χωροταξικά, πληθυσμιακά, επιδημιολογικά και άλλα κριτήρια, με στόχο την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών των ανθρώπων. Διεκδικούμε όχι μόνο την πρόληψη, αλλά και την αναβάθμιση της υγείας, όλα όσα δλδ μπορεί σήμερα να προσφέρει η επιστήμη και η τεχνολογία για τη βελτίωση της ζωής των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων, αυτών δλδ που ο μόχθος και η εκμετάλλευση φθείρει τη ζωή και την υγεία. Διεκδικούμε: 8
Χρηματοδότηση της ΠΦΥ από τον κρατικό προϋπολογισμό και τους εργοδότες. Κατάργηση των ορίων σε διαγνωστικές εξετάσεις, ιατρικές επισκέψεις, νοσηλεία και φάρμακα. Δωρεάν όλες οι προληπτικές εξετάσεις σε όλες τις γυναίκες και στα παιδιά, όλος ο προγεννητικός έλεγχος για τις έγκυες και όλη η διαδικασία της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Δωρεάν εμβολιασμοί σε όλα τα παιδιά και στις νέες γυναίκες για τον καρκίνο της μήτρας. Άμεση λήψη μέτρων υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς, στο σχολείο, στις παιδικές χαρές, στους χώρους άθλησης κλπ, από γιατρούς εργασίας και τεχνικούς ασφαλείας που θα ανήκουν σε κρατικό σώμα και ιδιωτικές επιχειρήσεις Λειτουργία δημόσιων δωρεάν υπηρεσιών νοσηλείας στο σπίτι Πρόσληψη προσωπικού όλων των ειδικοτήτων με πλήρη, μόνιμη και αποκλειστική απασχόληση. Επαναχορήγηση του επιδόματος τοκετού σε όλες τις γυναίκες, και των επιδομάτων σε ΑμΕΑ, χρονίως πάσχοντες, πολύτεκνες γυναίκες και μονογονεϊκές οικογένειες. Διεκδικούμε όλα αυτά γιατί όλα αυτά υπάρχουν δυνατότητες να μας παρέχονται σύμφωνα με την ανάπτυξη της επιστήμης, της τεχνολογίας, του πλούτου που εμείς οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι παράγουμε. Πρέπει να έχουμε καλά στο μυαλό μας ότι δεν υπάρχουν σωτήρες. Πρέπει μόνες μας να συνειδητοποιήσουμε ότι για να σωθούμε πρέπει να ενώσουμε τη φωνή μας και τη γροθιά μας με τους άντρες κα τα παιδιά μας, με όλες τις λαϊκές οικογένειες. Πρέπει να δυναμώσουμε τον κοινό αγώνα με το ταξικό εργατικό κίνημα, με τους αυτοαπασχολούμενους, τους φτωχούς αγρότες, τη 9
νεολαία, για κατάργηση κάθε πληρωμής και επιχειρηματικής δραστηριότητας στην υγεία πρόνοια- φάρμακο. Γιατί έτσι θα εξασφαλιστούν σύγχρονες και υψηλού επιπέδου, καθολικές και δωρεάν υπηρεσίες υγείας για όλο το λαό, και ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα παιδιά που έχουν περισσότερες ανάγκες. Δεν αποδεχόμαστε τον έντιμο συμβιβασμό της κυβέρνησης, γιατί σημαίνει φτώχεια, ανεργία, ανασφάλεια για εμάς και τα παιδιά μας. Ξέρουμε ότι και τα παλιά και τα νέα μνημόνια είναι που βάζουν θηλιά στις ζωές μας. Θα συνεχίσουμε τις αγωνιστικές μας πρωτοβουλίες. Θα εντείνουμε τον κοινό μας αντιμονοπωλιακό αγώνα με τους υπόλοιπους φορείς της κοινωνικής συμμαχίας, το ΠΑΜΕ, την ΠΑΣΕΒΕ, την ΠΑΣΥ και το ΜΑΣ, για να εμποδίσουμε την παραπέρα εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών υγείας. Μπορούμε να ανοίξουμε το δρόμο για ριζικές αλλαγές στην κοινωνία. Αυτός ο αγώνας είναι αγώνας για τη ζωή. 10