Είναι Πράγματι οι Γερμανοί Φτωχότεροι από τους Έλληνες, in DEEP ANALYSIS Αγορές Μείωση του Συστημικού Κινδύνου στις Διεθνείς Αγορές του Στρατή Κωνσταντίνου in DEEP ANALYSIS Η κατανομή του πλούτου μεταξύ των διαφόρων νοικοκυριών στη Γερμανία φαίνεται να είναι πολύ πιο άνιση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Κύρια Σημεία Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης διαμορφώθηκε ιδιαίτερα υψηλή θετική συσχέτιση μεταξύ της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου και του S&P 500, σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από τη δημιουργία του κοινού Eυρωπαϊκού νομίσματος. Η κοινή πορεία μεταξύ του ευρώ και του βασικού αμερικάνικου χρηματιστηριακού δείκτη κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους μπορεί να ερμηνευτεί ως ενίσχυση του συστημικού κινδύνου. Από τα μέσα του 2012 η συσχέτιση της ισοτιμίας του ευρώ με την πορεία S&P 500 αποκλιμακώνεται σταδιακά, γεγονός που ενισχύει την εικόνα εξομάλυνσης των συνθηκών (προσδοκιών) στις διεθνείς αγορές. Αντίστοιχη σημαντική υψηλή συσχέτιση κατά τη διάρκεια της κρίσης και στη συνέχεια αποκλιμάκωση, παρατηρήθηκε και σε ορισμένες αγορές εμπορευμάτων (βιομηχανικά μέταλλα, πετρέλαιο και αγροτικά προϊόντα). Α γ ο ρ έ ς www.indeepanalysis.gr - info@ indeepanalysis.gr τεύχος 1 2013 σελ. 3
Αγορές Μείωση του Συστημικού Κινδύνου στις Διεθνείς Αγορές Από τις αρχές της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης έχει παρατηρηθεί μία αξιοσημείωτη συσχέτιση της πορείας του δείκτη S&P 500 και της εξέλιξης στην ισοτιμία του ευρώ με το αμερικάνικο νόμισμα. Συσχέτιση του S&P 500 με την Ισοτιμία του Ευρώ Από τις αρχές της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης έχει παρατηρηθεί μία αξιοσημείωτη συσχέτιση της πορείας του δείκτη S&P 500 και της εξέλιξης στην ισοτιμία του ευρώ με το αμερικάνικο νόμισμα. Η αύξηση στη συσχέτιση μεταξύ διαφορετικών αξιών, η οποία έκανε την εμφάνισή της και σε άλλες αγορές, αποτελεί ένδειξη ενίσχυσης του συστημικού κινδύνου, καθιστώντας περισσότερο δυσχερείς τις προσπάθειες διασποράς του κινδύνου σε διαφορετικές αγορές. Οι συντελεστές συσχέτισης μεταξύ του δείκτη S&P και της ισοτιμίας του ευρώ ακολούθησαν την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κρίσης, καταγράφοντας επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από την δημιουργία του κοινού νομίσματος ενώ μειώθηκαν σημαντικά κατά τους τελευταίους μήνες (Διάγραμμα 1). σελ. 2
Είναι ενδεικτικό πως, σε αντίθεση με το πρόσφατο διάστημα, η αντίστοιχη συσχέτιση πριν το ξέσπασμα της κρίσης ήταν σχεδόν μηδενική, γεγονός που αποτυπώνεται και στην κατανομή των συντελεστών συσχέτισης που καταγράφηκαν στις δύο αυτές περιόδους (Διαγράμματα 2 και 3, παρακάτω). Οι συντελεστές συσχέτισης μεταξύ του δείκτη S&P και της ισοτιμίας του ευρώ ακολούθησαν την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κρίσης, καταγράφοντας επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από την δημιουργία του κοινού νομίσματος ενώ μειώθηκαν σημαντικά κατά τους τελευταίους μήνες. σελ. 3
Από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην ευρωπαϊκή ήπειρο η διαμόρφωση της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου αποτελεί προφανή ένδειξη σχετικά με την επιτυχία στον τρόπο διαχείρισης της κρίσης από τις εθνικές κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Με άλλα λόγια η ισοτιμία αυτή αποτελεί «βαρόμετρο» για την αισιοδοξία σχετικά με την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, τις επιπτώσεις που θα έχει στην παγκόσμια ανάπτυξη ή, ισοδύναμα, τη διάθεση ανάληψης κινδύνου των επενδυτών. Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστη και την αμερικάνικη αγορά μετοχών. Επιπλέον, το γεγονός πως η κοινή αυτή κατεύθυνση έγινε αντιληπτή και άρχισε να χρησιμοποιείται από διαχειριστές κεφαλαίων σε επενδυτικές στρατηγικές, είναι σίγουρο πως δημιούργησε αυτοεκπληρούμενες προσδοκίες για τη συνέχιση του φαινομένου. Παρόλα αυτά, υποβοηθούμενος από τους υψηλότερους ρυθμούς μεγέθυνσης της αμερικάνικης οικονομίας, τη χαλαρότερη νομισματική πολιτική της FED και τις εκτιμήσεις για την διατήρηση της πολιτικής αυτής κατά το αμέσως προσεχές διάστημα, ο δείκτης S&P συνεχίζει την ανοδική Η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου αποτελεί «βαρόμετρο» για την αισιοδοξία σχετικά με την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, τις επιπτώσεις που θα έχει στην παγκόσμια ανάπτυξη ή, ισοδύναμα, τη διάθεση ανάληψης κινδύνου των επενδυτών. σελ. 4
του πορεία. Την ίδια στιγμή η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου δείχνει περισσότερο σταθεροποιητικές τάσεις (Διάγραμμα 4), γεγονός που αποτυπώνεται και στη μείωση της συσχέτισης των δύο μεταβλητών. Μάλιστα, ο συντελεστής συσχέτισης των 20 ημερών έχει περάσει ήδη σε αρνητικό έδαφος. Ο αντίστοιχος συντελεστής των 120 ημερών παραμένει σε θετικό έδαφος, καταγράφοντας όμως έντονα καθοδική πορεία (Διάγραμμα 1). Την ίδια στιγμή η ισοτιμία ευρώδολαρίου δείχνει περισσότερο σταθεροποιητικές τάσεις. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί πως η εικόνα που προκύπτει από τα παραπάνω διαγράμματα παραμένει ακόμα και εάν, αντί της ισοτιμίας ευρώδολαρίου, χρησιμοποιήσουμε τον δείκτη του δολαρίου με τα υπόλοιπα νομίσματα, που υπολογίζει η J. P. Morgan με στάθμιση βάσει των διεθνών εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ (σε αυτή την περίπτωση έχουμε αντιστροφή της συσχέτισης που επικρατεί κατά την περίοδο της κρίσης, καθώς ο δείκτης εκφράζει την ισχύ του δολαρίου, Διάγραμμα 5). σελ. 5
σελ. 6 Η αποσύνδεση της πορείας του S&P από την ισοτιμία του δολαρίου, πέρα από τις καλύτερες προοπτικές κερδοφορίας των αμερικανικών επιχειρήσεων, απηχεί την αισιοδοξία πως οι προοπτικές αυτές δεν απειλούνται (τουλάχιστον όχι άμεσα) από τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Με άλλα λόγια, η μείωση της παραπάνω συσχέτισης σηματοδοτεί μείωση του συστημικού κινδύνου για τη διεθνή οικονομία, επιβεβαιώνοντας το γενικότερο κλίμα, ενώ καθιστά περισσότερο αποτελεσματικές τις στρατηγικές διασποράς του κινδύνου. Βέβαια, ένα νέο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους (π.χ. μια επικείμενη ελληνική πολιτική κρίση), που θα μπορούσε απειλήσει την εύθραυστη ακόμα ανάκαμψη της αμερικάνικης οικονομίας, είναι πιθανό να τρομάξει τους επενδυτές διεθνώς, οδηγώντας τους σε ταυτόχρονες ρευστοποιήσεις θέσεων σε διαφορετικές αγορές, επαναφέροντας τα παραπάνω επίπεδα συσχέτισης σε θετικό έδαφος.
Συσχετίσεις στις Διεθνείς Αγορές Εμπορευμάτων Ταυτόχρονα με την αύξηση στη συσχέτιση των αποδόσεων του δείκτη S&P 500 και του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, που είδαμε προηγουμένως, κατά την περίοδο της κρίσης παρατηρήθηκε σημαντική ενίσχυση στις συσχετίσεις του βασικού δείκτη της αμερικάνικης χρηματαγοράς και του ευρώ με μία σειρά εμπορευμάτων, καθώς και των συσχετίσεων των εμπορευμάτων αυτών, μεταξύ τους. Στο Διάγραμμα 6, παρακάτω, απεικονίζεται ο συντελεστής συσχέτισης του δείκτη S&P 500 με βασικά εμπορεύματα που διαπραγματεύονται στις διεθνείς αγορές. Παρατηρούμε, και εδώ, τους σημαντικά υψηλότερους συντελεστές συσχέτισης που καταγράφηκαν κατά την περίοδο της κρίσης, οι οποίοι έχουν αρχίσει την αποκλιμάκωσή τους από τα μέσα περίπου του 2012 και μετά. Τόσο η αμερικάνικη χρηματιστηριακή αγορά, όσο και οι διεθνείς αγορές εμπορευμάτων ευνοούνται από τη ακολουθούμενη χαλαρή νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ. σελ. 7
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί πως τόσο η αμερικάνικη χρηματιστηριακή αγορά, όσο και οι διεθνείς αγορές εμπορευμάτων ευνοούνται από τη ακολουθούμενη χαλαρή νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, ο συντελεστή συσχέτισής μεταξύ των αποδόσεών τους, διατηρεί σαφείς τάσεις αποκλιμάκωσης, μετά τα ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα που σημείωσε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Παρόμοια εικόνα καταγράφουμε και για την συσχέτιση της ισοτιμίας του ευρώ με τα βασικά είδη εμπορευμάτων που διαπραγματεύονται διεθνώς (Διάγραμμα 7). Η έντονα θετική συσχέτιση που κλιμακώθηκε κατά την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, φαίνεται να φθίνει σημαντικά κατά τον τελευταίο χρόνο. Η έντονα θετική συσχέτιση που κλιμακώθηκε κατά την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, φαίνεται να φθίνει σημαντικά κατά τον τελευταίο χρόνο. σελ. 8
Τέλος, παρόμοια συσχέτιση παρατηρούμε και στις αποδόσεις μεταξύ των εμπορευμάτων αυτών: Μετά την, σε μεγάλο βαθμό, κοινή τους πορεία κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι συσχετίσεις έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα (Διάγραμμα 8). Με άλλα λόγια, οι αγορές εμπορευμάτων φαίνεται πως έχουν αρχίσει να υπακούουν περισσότερο στα θεμελιώδη μεγέθη (προσφορά-ζήτηση) κάθε αγαθού, χωρίς να κατευθύνονται προς κοινή κατεύθυνση με βάση τις εκτιμήσεις των επενδυτών για την πορεία της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το γεγονός αυτό αποτελεί μία επιπλέον ένδειξη σχετικά την σχετική εξομάλυνση των προσδοκιών (αντίστοιχα, του επιπέδου αποστροφής του κινδύνου) στις παγκόσμιες αγορές. Οι αγορές εμπορευμάτων φαίνεται πως έχουν αρχίσει να υπακούουν περισσότερο στα θεμελιώδη μεγέθη (προσφορά-ζήτηση) κάθε αγαθού. Όπως τονίσαμε και προηγουμένως (σχετικά με τη σχέση μεταξύ S&P 500 και ευρώ), μία αντιστροφή του κλίματος, η οποία είναι πιθανό να προκύψει από αναζωπύρωση της ευρωπαϊκής κρίσης θα κατευθύνει τους επενδυτές στην ταυτόχρονη ενίσχυση των θέσεών τους σε οποιαδήποτε αγαθό θεωρήσουν πως θα τους προστατέψει από πιθανές απώλειες. Στο ενδεχόμενο αυτό θα παρατηρήσουμε μία εκ νέου ενίσχυση των συντελεστών συσχέτισης και μεταξύ των εμπορευμάτων που εξετάσαμε. σελ. 9
in DEEP ANALYSIS σελ. 10 Την ευθύνη του παρόντος φέρουν οι συγγραφείς. Το περιεχόμενο δεν εκφράζει απαραιτήτως τις απόψεις του In Deep Analysis.