ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΚΗΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΚΗΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Παρουσίαση της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων και των αρχιτεκτονικών επιλύσεων βάσει ορισμένων επί μέρους μελετών, δηλαδή, ορατότητας, επενδύσεων και χρωματικού σχεδιασμού, αρχιτεκτονικού φωτισμού, πυροπροστασίας και ακουστικής. Επιμέλεια: ΤΕΤΗ ΛΑΛΟΥ, τεχνολόγος μηχ. Φωτογραφίες: ΝΙΚΟΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ www.ktirio.gr 5

Άποψη του χώρου υποδοχής. 2 Εξωτερική άποψη του Συνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Κομοτηνής, με τα μεγάλα ανοίγματα. ΕΙΔΙΚΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: Ν. Βαλσαμάκης Σ. Μολφέσης & Συνεργάτες, Ν. Παγίδας, Α. Πασιώτης, Μ. Σερδάρη Ε.Π.Ε. ΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΣΥΝΕΡΓΑΤΑΙ Γ. ΓΚΡΟΣ, ΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ H/M ΜΕΛΕΤΗ: Αλεξόπουλος, Μαράτος, Μπασάκος & Συνεργάτες Ε.Π.Ε. ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ APXITEKTONIΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΑΕΤΕΡ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ - XΑΡΡΥ K. MΠΟΥΓΑΔΕΛΛΗΣ KAI ΣYNEPΓATEΣ APXITEKTONEΣ Α.Ε. ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ: Αντώνης Ζαμπέλης, Μαρία Ρίζου ΣTATIKΗ MEΛETΗ: Α. ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΗ H/M EΓKATAΣTAΣEΩN: ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΕΤΡΑΣ Ε.Π.Ε. ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΑΕΤΕΡ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ - XAPPY K. MΠOYΓAΔEΛΛHΣ KAI ΣYNEPΓATEΣ APXITEKTONEΣ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟΥ: ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε. ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΕΛΛΗΝΟΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. - ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΝΔΗΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΚΟΥΣΤΙΚH ΜΕΛΕΤH: Dr Gottfried Schubert ΜΕΛΕΤH ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ: Gerhard Bauer ΜΕΛΕΤH ΦΩΤΙΣΜΟΥ: Μαρία Ρίζου ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ - ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ: Δ. Σωτηρόπουλος & Συνεργάτες Α.Μ.Ε. ΜΕΛΕΤΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ: DENCO ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΤΕΥΣΗΣ: Κώστας Τζαβάλας ΜΕΛΕΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ: WACKENHUT ΜΕΛΕΤΗ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ: TELVIN S.A. ΜΕΛΕΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ: TELVIN S.A. ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ: Αναστασία Φιλιπποπούλου ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. Παναγιώτης Μαλαμίτσης, Αναστάσιος Φωτιάδης, Σόλων Αποστολέλλης ΦΟΡΕΑΣ: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΡΟΔΟΠΗΣ Α.Ε. ΑΝΑΔΟΧΟΣ: ΚΑΣΤΩΡ Α.Ε. ΕΜΒΑΔΟ ΚΤΙΡΙΟΥ: 8.29,99 m² ΕΜΒΑΔΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ: 6.280,00 m² ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 2006 ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 2008 ΚΑΤΟΨΗ Α' ΟΡΟΦΟΥ 52 ΤΕΥΧΟΣ 0/203

2 Το συγκρότημα του Συνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Κομοτηνής στην τελική του μορφή θα αποτελείται από δύο κτίρια, το κτίριο Ι και το κτίριο ΙΙ, τα οποία θα μπορούν να λειτουργήσουν ως δύο ανεξάρτητα τμήματα και θα ενοποιούνται με το χώρο του αιθρίου. Η υλοποίηση του έργου προβλεπόταν σε δύο φάσεις. Αρχικά υλοποιήθηκε η πρώτη φάση του έργου, η οποία αφορούσε στη μελέτη και κατασκευή του κτιρίου ΙΙ, τμήματος του αιθρίου που εξυπηρετεί άμεσα αυτό και τμήματος του περιβάλλοντος χώρου. Το κτίριο ΙΙ στεγάζει την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με όλους τους απαραίτητους χώρους εξυπηρέτησης αυτής, ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει δραστηριότητες όπως συνέδρια, θεατρικές παραστάσεις, μπαλέτο, μουσικές εκδηλώσεις (όπερα, κονσέρτο κτλ.), καθώς και κινηματογράφο. Η δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας του κτιρίου ΙΙ ολοκληρώνεται με τους απαραίτητους χώρους διοίκησης. Επιπροσθέτως, προκειμένου να ενισχυθεί η χρήση του κτιρίου ΙΙ, προσελκύοντας κοινό και σε άλλες ώ- ρες, εκτός παραστάσεων, έχει χωροθετηθεί α- ναψυκτήριο στην είσοδο του κτιρίου. Η πρώτη φάση κατασκευής του Συνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Κομοτηνής περιελάμβανε τις εξής ενότητες: περιβάλλοντος χώρου, χώρων εξυπηρέτησης και κυκλοφορίας κοινού, χώρων συνεδριακών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, χώρων διοίκησης, αναψυκτηρίου, χώρων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Το κτίριο II του Συνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Κομοτηνής κατασκευάστηκε σε πέντε βασικά επίπεδα, ένα υπόγειο και τέσσερα υπέργεια, ενώ περιλαμβάνει και τον πύργο σκηνής. Στο υπόγειο στεγάζονται χώροι Η/Μ εγκαταστάσεων, αποθήκες, το υποσκήνιο, αλλά και καμαρίνια και χώροι εξυπηρέτησης των καλλιτεχνών. Από το υπόγειο ξεκινούν οι κατακόρυφοι πυρήνες κυκλοφορίας καλλιτεχνών (από το υπόγειο έως τον γ όροφο) και τεχνικών (από το υπόγειο έως το τροχαλιοστάσιο του πύργου της σκηνής). Στο ισόγειο βρίσκεται η κεντρική είσοδος κοινού για την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με το χώρο υποδοχής και τα γκισέ πληροφοριών και εισιτηρίων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενότητα των χώρων για συνεδριακές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, στην οποία περιλαμβάνονται: οι χώροι υποδοχής και εξυπηρέτησης κοινού (φουαγιέ), η αίθουσα - χώρος θεατών, η σκηνή, τα καμαρίνια - χώροι καλλιτεχνών, η αίθουσα δοκιμών, οι θάλαμοι μεταφραστών - Resies, τα εργαστήρια, οι αποθήκες και οι χώροι προσωπικού. Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & η σκηνή Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων αποτελείται α- πό την πλατεία και τον εξώστη. Η χωρητικότητα της αίθουσας είναι 702 θέσεων (509 στην πλατεία και 93 στον εξώστη) και μπορεί να χρησιμοποιείται για συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, συνέδρια, διαλέξεις, κινηματογραφικές προβολές. Οι επί μέρους μελέτες της αίθουσας παρουσιάζονται αναλυτικά παρακάτω. Η σκηνή αποτελείται από την κεντρική σκηνή, τις δύο πλευρικές σκηνές και την πίσω βοηθητική σκηνή. Στο υποσκήνιο υπάρχουν τα τραμπουκέτα των ηθοποιών. Επάνω από την κεντρική σκηνή αναπτύσσεται ο www.ktirio.gr 53

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΕΞΩΣΤΗ ΤΟΜΗ 54 ΤΕΥΧΟΣ 0/203

O πύργος της σκηνής με όλον τον απαραίτητο τεχνικό και μηχανολογικό εξοπλισμό αναπτύσσεται επάνω από την κεντρική σκηνή. πύργος της σκηνής, με όλον τον απαραίτητο τεχνικό και μηχανολογικό εξοπλισμό. Οι διατάξεις της τεχνικής σκηνής εξασφαλίζουν την πολυλειτουργικότητα της αίθουσας και προσφέρουν πολλαπλές σκηνικές δυνατότητες. Η κεντρική σκηνή έχει διαστάσεις 7,60 x 0,55 (m) και οι διαστάσεις της μπούκας μπορούν α- νάλογα με τις απαιτήσεις της παράστασης να μεταβάλλονται από 4,00 x 8,00 (m) το μέγιστο σε 0,000 x 6,00 (m) το ελάχιστο, μέσω των πύργων της σκηνής και της γέφυρας προσκηνίου. Πυράντοχη αυλαία προβλέπεται μεταξύ αίθουσας και σκηνής, η οποία αποτελείται από δύο τμήματα, ανασυρόμενα υπεράνω του προσκηνίου μέσω κατάλληλων μηχανισμών. Η σκηνή και ο πύργος σκηνής περιβάλλονται α- πό τοιχώματα σκυροδέματος πάχους 0,30 m για λόγους αυξημένης ακουστικής μόνωσης. Ορατότητα αιθουσών Η μελέτη ορατότητας που έχει γίνει για το Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Κομοτηνής διασφαλίζει την πλήρη δυνατότητα όρασης προς τη σκηνή όλων ανεξαρτήτως των θεατών, είτε αυτοί βρίσκονται στην πλατεία είτε στον εξώστη. Έχουν γίνει σχέδια, ώστε να φαίνεται το αδιάκοπο του οπτικού πεδίου για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Μέριμνα έχει δοθεί επίσης για την εξίσου ανεμπόδιστη ορατότητα των ανθρώπων που βρίσκονται στο πίσω μέρος της αίθουσας σε περίπτωση συνεδρίου, των μεταφραστών, καθώς και των απαιτήσεων για τη βίντεο-προβολή. Οι είσοδοι στην πλατεία βρίσκονται δύο στο κάτω μέρος αυτής (στάθμη +0,60) με πρόσβαση από το κεντρικό χώρο υποδοχής της εισόδου και δύο στο άνω μέρος (στάθμη +4,00) με πρόσβαση από το χώρο υποδοχής του α ορόφου. Η πρόσβαση των θεατών προς τα καθίσματα γίνεται μέσω δύο διαμήκων διαδρόμων, πλάτους,50 m εκάστου. Η χάραξη των βαθμίδων της αίθουσας και του ε- ξώστη και συγκεκριμένα το σχήμα των βαθμίδων είναι τμήματα ομόκεντρων κύκλων που δημιουργούν τους αναβαθμούς, οι οποίοι έχουν πλάτος,00 m. Το πρώτο τμήμα κύκλου απέχει από το προσκήνιο,60 m. Οι είσοδοι στον εξώστη βρίσκονται στην ανώτερη στάθμη αυτού και γίνονται μέσω του χώρο υ- ποδοχής του β ορόφου (στάθμη +8,75). Η πρόσβαση των θεατών προς τα καθίσματα γίνεται, όπως και στην πλατεία, μέσω δύο διαμήκων διαδρόμων, πλάτους,50 m εκάστου. Με πλάτος αναβαθμών,00 m και βάθος καθίσματος 0,65 m, η ελεύθερη οριζόντια απόσταση μεταξύ μη αναδιπλωμένων καθισμάτων είναι 0,35 m. Έτσι προκύπτουν έως 24 καθίσματα ανά σειρά μεταξύ δύο διαμήκων διαδρόμων και έως 2 καθίσματα ανά σειρά με πρόσβαση προς ένα διαμήκη διάδρομο. Αφαιρετά καθίσματα εξασφαλίζουν τη χωροθέτηση θέσεων για άτομα μειωμένης κινητικότητας στις άκρες των πρώτων σειρών της κεντρικής ζώνης και την τοποθέτηση της κινητής κονσόλας ήχου στο χώρο των θεατών. Όλες οι είσοδοι - έξοδοι της αίθουσας έχουν πλάτος,80 m σύμφωνα με τη μελέτη παθητικής πυροπροστασίας και διαμορφώνονται με προθαλάμους. Επενδύσεις και χρωματικός σχεδιασμός αίθουσας H αίθουσα πολλαπλών χρήσεων επενδύεται με επιφάνειες κυρίως "θερμών" χρωματικών αποχρώσεων. Το μεγαλύτερο τμήμα των επενδύσεων στους τοίχους λόγω των απαιτήσεων της ακουστικής μελέτης κατασκευάζονται με αναβαθμούς και κυματισμούς πρισματικής μορφής. Αποτελούνται από ξύλινα πετάσματα με τελική www.ktirio.gr 55

Λεπτομέρεια της ψευδοροφής επάνω από τα καθίσματα των θεατών. 2 Άποψη της σκηνής από την αίθουσα. Ο λειτουργικός φωτισμός επιτυγχάνεται από φωτιστικά με κατευθυνόμενο προς τα κάτω φωτισμό, που είναι χωνευτά στις επιφάνειες της ψευδοροφής. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΠΛΑΤΕΙΑΣ 56 ΤΕΥΧΟΣ 0/203

2 επιφάνεια φυσικού καπλαμά σφενδάμου, στων ο- ποίων στην εσοχή που δημιουργείται στην κατακόρυφη ακμή μεταξύ τους, καθώς και στην κάτω οριζόντια τοποθετούνται γραμμικά φωτιστικά. Σε επιλεγμένα σημεία των πλαϊνών τοίχων αναρτώνται ανάλογα με τις ακουστικές απαιτήσεις των παραστάσεων - εκδηλώσεων υφασμάτινες ηχοαπορροφητικές κουρτίνες σε βυσσινί απόχρωση. Το τμήμα του κύριου χώρου της αίθουσας, που αντιστοιχεί στην πλάτη της πλατείας και του εξώστη, επενδύεται με ίδιου τύπου και ίδιας απόχρωσης ξύλινα πετάσματα, με διαφορετική όμως διάταξη, συνεχούς τεθλασμένης γραμμής και χωρίς γραμμικό φωτισμό. Στη συμβολή τους, ό- πως με την ψευδοροφή, κατασκευάζεται "ποταμός" φωτισμού, ο οποίος ακολουθεί την κυρτή διάταξη της αίθουσας. Στο μπροστινό τμήμα της αίθουσας, η μπούκα της σκηνής στο προσκήνιο, καθώς και οι παράπλευροι καμπύλοι τοίχοι, που δημιουργούνται α- πό τους προθαλάμους και τις θέσεις των πλευρικών προβολέων του θεατρικού φωτισμού, επενδύονται και αυτοί με ξύλινα πετάσματα από φυσικό καπλαμά σφενδάμου, με οριζόντιες όμως σκοτίες. Δημιουργείται, επομένως, ένας "διάλογος" μεταξύ της κατακόρυφης διάταξης επιφάνειας της αίθουσας και της οριζόντιας διάταξης επιφάνειας του μπροστινού τμήματος. Για την οροφή έχουν χρησιμοποιηθεί τα ίδια υλικά όσον αφορά στο προσκήνιο (με ξύλινα πετάσματα από φυσικό καπλαμά σφενδάμου), ενώ οι κυρτοί, ομόκεντροι, ακτινικοί κυματισμοί κατασκευάζονται από γυψοσανίδα σε λευκή απόχρωση που πληρούν αφενός τις απαιτήσεις της ακουστικής μελέτης και αφετέρου τείνουν να "ελαφρύνουν" το χώρο και να εξασφαλίσουν τη συνέχεια με τις πλαϊνές επενδύσεις και το ρυθμό των αναβαθμών των καθισμάτων. Για τον ίδιο λόγο στον εξώστη η ψευδοροφή είναι επενδυμένη με βαμμένη γυψοσανίδα σε υπόλευκη απόχρωση. Το στηθαίο του εξώστη κατασκευάζεται με πετάσματα, αποτελούμενα από ξύλινες λωρίδες μασίφ ξυλείας σφενδάμου, τα οποία αποκρύπτουν επιμελώς και με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα τις ηχοανακλαστικές πρισματικές κατασκευές, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ακουστικής μελέτης. Διακοσμητικά και απλά χρηστικά στοιχεία προτείνονται από ανοξείδωτο χάλυβα, προκειμένου να δώσουν έναν τόνο λιτής πολυτέλειας στη συνολική εμφάνιση της αίθουσας. Το δάπεδο της αίθουσας, της πλατείας και του εξώστη, είναι από λωρίδες δρυός, όπως επίσης και ο σκελετός των πολυτελών καθισμάτων, τα οποία είναι επενδυμένα με κατάλληλο ύφασμα χρώματος βαθύ κόκκινου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Αρχιτεκτονικός φωτισμός αίθουσας Ο χώρος της αίθουσας στηρίζεται αποκλειστικά στον τεχνητό φωτισμό, ο οποίος ισορροπεί μεταξύ του διακοσμητικού φωτισμού, που τονίζει την αρχιτεκτονική της αίθουσας, και του λειτουργικού φωτισμού, που παρέχει τα απαιτούμενα ε- πίπεδα έντασης φωτισμού. Η αίθουσα είναι επενδυμένη με ξύλινα κατακόρυφα πετάσματα που σχηματίζουν έναν κάνναβο, ο οποίος φθάνει έως την οροφή. Η οροφή αποτελείται από επικαλυπτόμενες καμπύλες επιφάνειες κατασκευασμένες από γυψοσανίδα. Αυτό το στοιχείο είναι δεσπόζον στο χώρο και τονίζεται με το φωτισμό. Υπάρχει διακοσμητικός γραμμικός φωτισμός σε κάθε πέτασμα. Επίσης τοποθετήθηκε γραμμικός κατακόρυφος φωτισμός σε ειδικά διαμορφωμένη σκοτία πίσω από τα πετάσματα των τοίχων. Αυτός ο φωτισμός είναι διακοσμητικός, τονίζει τα πετάσματα και δίνει την εντύπωση βάθους στο χώρο. Ο λειτουργικός φωτισμός επιτυγχάνεται από φωτιστικά με κατευθυνόμενο προς τα κάτω φωτισμό, που είναι χωνευτά στις επιφάνειες της ψευδοροφής. Επειδή για ακουστικούς λόγους αυτές οι επιφάνειες είναι κεκλιμένες, ο λαμπτήρας έχει δυνατότητα κλίσης προς όλες τις διευθύνσεις. Το φωτιστικό δίνει μια συμμετρική ευρεία δέσμη φωτισμού και καλύπτει τις ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά στα επίπεδα φωτισμού που κυμαίνονται στα 500 lx. Ο λαμπτήρας είναι αλογόνου 50 W / 230 V με δυνατότητα μείωσης της έντασης όταν απαιτείται. Κάθε σκαλοπάτι της αίθουσας φωτίζεται με μικρό παραλληλόγραμμο φωτιστικό, χωνευτό στο ρίχτι. Αυτά τα φωτιστικά λειτουργούν σε χαμηλή τάση 2 V και έχουν τη δυνατότητα ρύθμισης της έντασης. g www.ktirio.gr 57

, 2 Άποψη της αίθουσας, όπως απεικονίστηκε στο τρισδιάστατο μοντέλο και σύγκρισή της με φωτογραφία του χώρου. 3, 4 Ο υπολογισμός των παραμέτρων ακουστικής του χώρου έγινε βάσει λογισμικού. 3 G (db) 500 Hz 20 SPL (db) 500 Hz 84 5 82 0 80 5 78 0 76 74-5 72-0 70 Η ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Από τον δρ GOTTFRIED SCHUBERT, σύμβουλο ακουστικής Η υποκειμενική ακουστική ποιότητα μιας αίθουσας είναι δυνατόν να περιγραφεί με τη βοήθεια αντικειμενικών ποσοτήτων, που σχετίζονται με την ακουστική του χώρου και μπορούν να μετρηθούν. Η ακουστική συμπεριφορά μιας αίθουσας περιγράφεται με την παλμική απόκριση. Συγκεκριμένα, η παλμική απόκριση περιέχει όλες τις ακουστικές πληροφορίες για μία ορισμένη θέση της πηγής και μία αντίστοιχη θέση του δέκτη. Όλες οι άλλες παράμετροι της ακουστικής ποιότητας μπορούν να υπολογιστούν με την παλμική απόκριση. 58 ΤΕΥΧΟΣ 0/203 Ένα από τα πιο σημαντικά και παράλληλα το πιο εύκολα υπολογίσιμο κριτήριο είναι ο χρόνος αντήχησης Τ του χώρου. Ο χρόνος αντήχησης περιγράφει την πτώση της περιβάλλουσας της παλμικής απόκρισης για την περιοχή του διάχυτου ήχου. Ο χρόνος αντήχησης εξαρτάται από τον όγκο και την ηχοαπορροφητική ι- κανότητα των τελικών επιφανειών του χώρου. Η βέλτιστη τιμή του χρόνου αντήχησης εξαρτάται από τη χρήση του χώρου και από τον ό- γκο του. Για ομιλία απαιτείται χρόνος αντήχησης μικρότερος του ενός δευτερολέπτου. Υψηλότερες τιμές οδηγούν σε κακή κατανόηση του λόγου. Η συλλαβή που φτάνει στο αυτί του α- κροατή καλύπτεται από κάποια ανάκλαση προηγούμενης συλλαβής. Αντιθέτως, για τους χώρους μουσικών εκδηλώσεων είναι επιθυμητές μεγαλύτερες τιμές του χρόνου αντήχησης, ανάλογα με το είδος του μουσικού έργου. Ο δείκτης ισχύος G περιγράφει την αίσθηση της έντασης που δημιουργείται στη θέση του α- κροατή και αποτελεί παράμετρο υπολογισμού της ηχητικής ενέργειας που διαδίδεται από την ηχητική πηγή προς τη θέση του ακροατή. Ο δείκτης διαύγειας C χρησιμεύει στην εκτίμηση της διαφάνειας των μουσικών γεγονότων σε ένα χώρο. Εκφράζει την αναλογία της ηχητικής ενέργειας που φθάνει στη θέση του α- κροατή κατά τη διάρκεια των 80 ms μετά τον άμεσο ήχο και της ηχητικής ενέργειας που υ- πολείπεται. Έτσι, ο δείκτης διαύγειας αντισταθμίζει τη νωθρότητα του αυτιού, αφού το αυτί δέχεται τα σήματα που φθάνουν αμέσως μετά τον άμεσο ήχο για να αυξήσει υποκειμενικά τη διαφάνεια του ήχου. Ο δείκτης ευκρίνειας D χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της ευκρίνειας του ήχου. Ο δείκτης ευκρίνειας D ορίζεται ως η αναλογία της ενέρ-

2 4 D-50 (%) 500 Hz C-80 (db) 500 Hz 70 65 60 55 50 45 40 35 30 6 5 4 3 2 0 - -2 γειας κατά τη διάρκεια των πρώτων 50 ms του πρώτου ήχου προς τη συνολική ενέργεια. Περιγραφή της μελέτης Η κεντρική αίθουσα του Συνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Κομοτηνής είναι σχεδιασμένη για 70 θεατές. Ο χώρος της ορχήστρας (pit) έ- χει εμβαδό 53 m 2. Ο γεωμετρικός όγκος της αίθουσας (έως την αυλαία) είναι 5.200 m 3. Η τιμή του όγκου ανά θεατή είναι 7,4 m 3. Η οροφή της αίθουσας κατασκευάζεται από διπλές γυψοσανίδες. Οι επενδύσεις των τοίχων κατασκευάζονται από ξύλινα στοιχεία με πάχος 7 mm και ορυκτοβάμβακα στο διάκενο (50 mm, 40 kg/m 3 ). Στην περιοχή του προσκηνίου χρησιμοποιείται ξύλινη επένδυση με πάχος 30 mm. Η μορφή των επενδύσεων της ο- ροφής και των τοίχων αυξάνει τη διάχυση των ανακλάσεων. Ο πίσω τοίχος είναι κυρτός. Τα ακόλουθα μέτρα εμποδίζουν τη δημιουργία ακουστικών εστιών μέσα στην αίθουσα: Εστίες ήχου στο επίπεδο των ακροατών δημιουργούνται, όταν η πηγή του ήχου είναι τοποθετημένη απέναντι από την κυρτή επιφάνεια. Η έντονη κλίση της πλατείας εμποδίζει τη δημιουργία εστιών στο επίπεδο των ακροατών για πηγές ήχου που βρίσκονται στη σκηνή. Η δευτερεύουσα διαμόρφωση του πίσω τοίχου και του στηθαίου του εξώστη, με διαχυτικά στοιχεία, εμποδίζει ακόμη περισσότερο τη δημιουργία εστιών. Οι κατασκευές διάχυσης του ήχου του στηθαίου καλύπτονται από ξύλινα πηχάκια με μεγάλο διάκενο μεταξύ τους (>50%) και καλύπτουν οπτικά τα διαχυτικά στοιχεία. Επάνω από το χώρο της ορχήστρας βρίσκεται μια σημαντική ανακλαστική επιφάνεια, σε ύψος 8,45 m από το επίπεδο της σκηνής, και έχει κλίση 5 έως 8. Οι ανακλάσεις αυτής της επιφάνειας υποστηρίζουν την ακουστική επαφή των μουσικών μέσα στο χώρο της ορχήστρας, την επαφή του χώρου με τη σκηνή και αντίστροφα, όπως και τη μετάδοση από το χώρο της ορχήστρας προς το ακροατήριο. Η αίθουσα έχει τον κατάλληλο όγκο για μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Με την τοποθέτηση του δωματίου της ορχήστρας στη σκηνή αυξάνεται ο όγκος του χώρου και ο χρόνος αντήχησης για μουσικές εκδηλώσεις. Οι παράμετροι ακουστικής χώρου υπολογίστηκαν με τη βοήθεια ενός λογισμικού, το οποίο χρησιμοποιεί ένα τρισδιάστατο μοντέλο. Μια πολύ σημαντική παράμετρος ακουστικής χώρου είναι η στάθμη θορύβου βάθους της αίθουσας. Η στάθμη θορύβου βάθους L A είναι η συνολική ηχοστάθμη όλων των πηγών θορύβου, που α- κούγονται μέσα στην αίθουσα. www.ktirio.gr 59

2 3 4 5 6 7 8 9 0 2. Στραντζαριστό προβαμμένο φύλλο αλουμινίου, πάχους mm. 2. Εσωτερικό υαλοπέτασμα από διατομές αλουμινίου με δίφυλλα ανοιγόμενα παράθυρα. 3. Γωνιόκρανο. 4. Επένδυση ξηράς δόμησης με τέσσερις γυψοσανίδες, πάχους 2,5 mm στερεωμένες σε σκελετό από γαλβανισμένες διατομές. 5. Φέρων σιδηρός σκελετός στήριξης εσωτερικού κελύφους από κοιλοδοκούς 00 / 50 / 5 mm με "ελαστική" στήριξη στο δάπεδο και στην οροφή. 6. Φράγμα υδρατμών (μεμβράνη). 7. Πετροβάμβακας, πάχους 50 mm βάρους 45 kg/m 3. 8. Προβολή παράπλευρης πλινθοδομής. 9. Σοβατεπί από ξυλεία δρυός 00 / 2 mm. 0. Ελαστικό σφράγγισμα.. Διάζωμα έδρασης από οπλισμένο σκυρόδεμα. 2. Ξύλινο δάπεδο από λωρίδες δρυός. 3. Διαχωριστική στρώση, πάχους 25 mm. 4. Ελαστικό εφέδρανο από τρία φύλλα, πάχους 3 χ 25 mm. 5. Διαχωριστική στρώση, πάχους 25 mm. 6. Διαχωριστική στρώση, πάχους 25 mm. 7. Πετροβάμβακας 45 kg/m 3, πάχους 50 mm. 2 3 4. Περίδεσμος ενίσχυσης από οπλισμένο σκυρόδεμα, ύψους 5 cm. 2. Ακουστική επένδυση από προκατασκευασμένα επαναλαμβανόμενα πετάσματα τριγωνικής κάτοψης από MDF καπλαμά σφενδάμου, πάχους 7 mm, στερεωμένα σε σκελετό από ξύλινα καδρονάκια με στρώση πετροβάμβακα πάχους 50 mm των 45 kg/m 3 εσωτερικά. 3. Επίχρισμα. 4. Διπλή δρομική τοιχοδομή από συμπαγή τσιμεντότουβλα. 3 4 5 6 7 ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΟΚΙΜΩΝ - ΔΑΠΕΔΟ ΚΑΙ ΤΟΙΧΟΣ ΠΡΟΣΟΨΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΟΚΙΜΩΝ - ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ Η αίθουσα δοκιμών. Για την προστασία της αίθουσας εκδηλώσεων έ- γινε η μελέτη ηχομόνωσης του κτιρίου για όλους τους χώρους. Στη μελέτη λήφθηκε υπόψη ο θόρυβος που δημιουργείται από τις ηλεκτρομηχανολογικές ε- γκαταστάσεις. Οι απαιτήσεις για τη στάθμη θορύβου, η οποία δημιουργείται στην αίθουσα από τη λειτουργία του συστήματος κλιματισμού και άλλων εγκαταστάσεων, είναι ιδιαίτερα υψηλές. Η συνολική επιτρεπτή στάθμη θορύβου βάθους της αίθουσας είναι 25 db(a) και αποτελείται από τις παρακάτω επί μέρους ηχοστάθμες: Θορύβου από πηγές θορύβου έξω από την αίθουσα, 22 db(a). Θορύβου του συστήματος κλιματισμού και ε- ξαερισμού, 22 db(a). Η ηχοστάθμη του κλιματισμού μπορεί να αναλυθεί και με μεγαλύτερη λεπτομέρεια: 60 ΤΕΥΧΟΣ 0/203 Θόρυβος από την προσαγωγή του αέρα, 6 db(a). Θόρυβος από τα στόμια προσαγωγής αέρα, 6 db(a). Θόρυβος από την επιστροφή του αέρα, 6 db(a). Θόρυβος από τα στόμια επιστροφής αέρα, 6 db(a). Ένα ακόμη σημαντικό σημείο του κτιρίου, στο οποίο φαίνονται οι υψηλές απαιτήσεις ηχομόνωσης του έργου είναι η γειτνίαση της αίθουσας δοκιμών με τον πύργο της σκηνής. Για να επιτευχθεί η υψηλή ηχομονωτική ικανότητα και για τις χαμηλές συχνότητες, κατασκευάστηκε η αίθουσα δοκιμών με διπλό κέλυφος (χώρος μέσα στο χώρο). Συγκεκριμένα, το δάπεδο επιστρώθηκε από ξύλινες λωρίδες oregon pine. Ο πίσω τοίχος της αίθουσας κα- τασκευάστηκε πτυχωτός, τεθλασμένος, από ξύλινα πετάσματα με φυσικό καπλαμά σφενδάμου, ενώ η κυματοειδούς μορφής ψευδοροφή κατασκευάστηκε από γυψοσανίδα βαμμένη λευκή. Τα πετάσματα είναι ανακλαστικά του ήχου, ενώ τμήμα αυτών έχει ηχοαπορρόφηση. Στις στενές πλευρές της αίθουσας προβλέπονταν καθρέπτες και μπάρες για τις δοκιμές του μπαλέτου. Ένας οδηγός ειδικής ακουστικής κουρτίνας κάλυψε τις τρεις πλευρές της αίθουσας. g ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 202 Επιλογές δομικών υλικών ή επισκεφθείτε το www.ktirio.gr