ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Τηλ.: (2310) 999136 Fax: (2310) 999139 E-mail: ealetra@hotmail.com ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Επιλεγόμενο μάθημα Γ Εξαμήνου
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1) Η προπτυχιακή διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας της Ιατρικής. Πρόκειται για επιλεγόμενο μάθημα του οποίου η διδασκαλία αποσκοπεί στη μύηση των φοιτητών σε θέματα Ιστορίας της Ελληνικής Ιατρικής και ειδικότερα της Ιπποκρατικής. Δεδομένου ότι σε καμία άλλη Σχολή ή Τμήμα της Ελλάδας δεν διδάσκονται τα ιπποκρατικά κείμενα, θεωρούμε ότι προσφέρουμε ένα μάθημα ιδιαίτερα σημαντικό στους φοιτητές μας. 2) Η διδασκαλία εκπόνησης επιστημονικών εργασιών με την προσέγγιση των αρχαίων ελληνικών ή μεταφράσεων της Ιπποκρατικής Συλλογής, των κειμένων που σώζονται με το όνομα του Ιπποκράτη. 3) Η εκπόνηση εργασιών είναι προαιρετική και η βαθμολογία της αποτελεί μέρος της τελικής αξιολόγησης των φοιτητών. Οι εργασίες επίσης αποσκοπούν στην την εκμάθηση α) μεθόδων αποδελτίωσης του υλικού β) την οργάνωση του υλικού γ) τη συγγραφή εργασίας και της βιβλιογραφίας της δ) τον τρόπο της επιστημονικής παρουσίασής της, με ηλεκτρονικά μέσα. ε) και την κατασκευή Posters, ώστε, μετά την διδακτική ολοκλήρωση του γνωστικού αντικειμένου του μαθήματος, οι φοιτητές να διαθέτουν όλες τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται, στα πλαίσια της εκτελέσεως του εφαρμοζόμενου προγράμματος σπουδών του Τμήματος Ιατρικής. ΜΟΡΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παρακολούθηση των μαθημάτων: Όχι υποχρεωτική Προαιρετική εκπόνηση εργασιών: Υποχρεωτική παρακολούθηση των σχετικών σεμιναρίων ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Δύο (2) ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1. Δύο ώρες (2) εβδομαδιαίως: Τρίτη 3.00-5.00 μμ. 2. Δύο ώρες (2) εβδομαδιαίως, σεμινάριο: Εκτός των παραπάνω μαθημάτων, διδάσκονται ειδικά θέματα σε ομάδες φοιτητών και εκπονούνται εργασίες με θέματα ιπποκρατικά.
ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Αίθουσα Δ (κάτω από τη Γραμματεία της Σχολής). ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ Εισαγωγή στην Ιπποκρατική Ιατρική. Ειδικά θέματα. Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά, Εκδόσεις Σιώκης, Θεσσαλονίκη 2002. Η απόκτηση του συγγράμματος γίνεται με ηλεκτρονική δήλωση στη σχετική ιστοσελίδα της Σχολής. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ A. Εισαγωγή 1. Προϊστορική Ιατρική 2. Ομηρική Ιατρική 3. Ασκληπιός, Ασκληπιεία 4. Προσωκρατική Ιατρική B. Ιπποκράτης ο Κώος 1. Εισαγωγή [Βιογραφία, Ιπποκρατική Φυσιοπαθολογία (θεωρία των τεσσάρων χυμών). Ιπποκρατική Συλλογή - Ιπποκρατικό ζήτημα]. 2. Ειδικά θέματα: 3. α) Η σημασία του σωματικού βάρους (χυμοπαθολογία, πρόληψη ασθενειών, Χρόνιες παθήσεις...) β) Θεραπευτικές μέθοδοι i. Εγκαύματα Καυτηριασμοί Ιπποκρατική φαρμακολογία Ιπποκρατικές δρόγες ii. iii. iv. 4. Η διαχρονικότητα των ιπποκρατικών απόψεων (λεξικά, υπομνηματισμοί, μεταφράσεις, εκδόσεις) 5. Ιπποκρατική βιβλιογραφία
Πέραν της ύλης του βιβλίου οι φοιτητές διδάσκονται θέματα ιπποκρατικής ηθικής και δεοντολογίας (ένα μάθημα)
ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Η εγγραφή στο μάθημα προβλέπεται από τη Σχολή να γίνεται ηλεκτρονικά. Ωστόσο, οι φοιτητές παρακαλούνται να δηλώνουν τη συμμετοχή τους στο μάθημα και έξω από το γραφείο της Ιστορίας της Ιατρικής (γραφείο της κ. Χριστοπούλου- Αλετρά στο υπόγειο του κτηρίου της Ιατρικής Σχολής) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Οι φοιτητές εξετάζονται γραπτά στο τέλος του εξαμήνου, επί της διδακτέας ύλης. Για όσους φοιτητές έχουν εκπονήσει εργασίες ο βαθμός των εργασιών συνυπολογίζεται στον τελικό τους βαθμό. ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ ΒΙΒΛΙΑΡΙΩΝ Τα βιβλιάρια σφραγίζονται από τη διδάσκουσα αφού οι φοιτητές έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις εξετάσεις στο μάθημα και μετά από σχετική ανακοίνωση. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Στη βιβλιοθήκη συμπεριλαμβάνονται βιβλία ελληνικά και ξενόγλωσσα σχετικά με την ιπποκρατική ιατρική. Τα βιβλία δανείζονται, με προϋποθέσεις, κυρίως στους φοιτητές που εκπονούν εργασίες. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Το μάθημα δεν διαθέτει γραμματειακή υποστήριξη. Με τη διεκπεραίωση διοικητικών θεμάτων ασχολείται η κ. Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά. ΩΡΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Τρίτη, 12-1μμ καθημερινά (γραφείο της κ. Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά). Η διδάσκουσα, Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά Επ. Καθηγήτρια
Δημοσιεύσεις μας που αφορούν σε ιπποκρατικά θέματα Εγκαύματα: θέσεις στην Ιπποκρατική Συλλογή. Ε. Χριστοπούλου- Αλετρά, Α. Σιδηροπούλου, Λ. Λαζαρίδης. Ελληνική Ιατρική, 1997; 63(2): 153-157 Οι καυτηριασμοί ως μέσον θεραπείας στην Ιπποκρατική συλλογή. Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά. Ανακοίνωση στο ΙΘ Πανελλήνιο Ιστορικό Συνέδριο της "Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας". Θεσσαλονίκη, 29-31 Μαΐου 1988. Δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της "Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας", Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 37-44 Chronic diseases of the myoskeletal system, in the Hippocratic Corpus. Helen Christopoulou-Aletra. Asklepios, International Annual of History and General Theory of Medicine, 1999/2000; XII: 79-82 Hippocratic Views with Reference to the Anatomical Characteristics of "Arteries" and "Veins", H. Christopoulou-Aletra, P. Gigis, G. Paraskevas. International Angiology, December 2000; 19(4): 373-376 The Significance of Body Weight in the Hippocratic Corpus, H. Christopoulou-Aletra. Türkiye Klinikleri Journal of History of Medicine, February 2001;1(1): 30-33 Methods used by the Hippocratic physicians for weight reduction. H. Christopoulou-Aletra, N. Papavramidou. World Journal of Surgery, 2004;28(5): 513-517
Hippocratic Drugs: Types of medicines in the Hippocratic Corpus. Mironidou-Tzouveleki M., Kalousis K., Christopoulou-Aletra E. Review of Clinical Pharmacology and Pharmacokinetics. International Edition, 2006;20(2):255-256 Θέσεις στην Ιπποκρατική συλλογή για τη σωματική υγεία μέσω της διατροφής και της άσκησης. Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά, Π. Γιγής. Αθλητιατρική, 2007;2(2):47-49 Jaundice in the Hippocratic Corpus. N. Papavramidou, E. Fee, H. Christopoulou-Aletra. Journal of Gastrointestinal Surgery 2007; 11(12):1728-31 Empyemas of the thoracic cavity in the Hippocratic Corpus. H. Christopoulou-Aletra, N. Papavramidou. Annals of Thoracic Surgery, 2008;85(3):1132-1134 Cupping: an alternative surgical procedure used by Hippocratic physicians. H. Christopoulou-Aletra, N. Papavramidou. J Alternative & Complementary Medicine, 2008;14(8): 899-902 Η αναλγητική αγωγή από την Ομηρική στην Ιπποκρατική Ιατρική. M. Μυρωνίδου-Τζουβελέκη, Κ. Καλούσης, Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά, Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 2009;26(1):124-129 Τα ιπποκρατικά κείμενα Όρκος, Νόμος και Αφορισμοί μέσα από το χειρόγραφο Typ. 15 Houghton Library, Harvard University. Ν. Παπαβραμίδου, Ε. Χριστοπούλου-Αλετρά, Αρχαιολογία και Τέχνες (υπό δημοσίευση) The manifestation of gangrene in the Hippocratic Corpus. H. Christopoulou-Aletra, N. Papavramidou. Annals of Vascular Surgery 2009;23(4):548-51
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Οι ανακοινώσεις που αφορούν στο μάθημα παρουσιάζονται ηλεκτρονικά στη σελίδα της Ιατρικής Σχολής και αναρτώνται έξω από το γραφείο της κ. Χριστοπούλου-Αλετρά (υπόγειο κτηρίου ιατρικής).