Πανεπιστηµίου 69 & Αιόλου, 105 64 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr (Σχέδιο) Κώδικας ιαχείρισης του ικτύου Αθήνα, Ιούλιος 2008
2
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις ΤΜΗΜΑ I ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΦΟΡΕΙΣ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Άρθρο 1-1 Πεδίο εφαρµογής και βασικοί ορισµοί 1. Με τον παρόντα Κώδικα ιαχείρισης του ικτύου ιανοµής (εφεξής «Κώδικας ικτύου») ρυθµίζονται τα δικαιώµατα και οι υποχρεώσεις των Αρµόδιων Φορέων του ικτύου, των Χρηστών του ικτύου και των Προµηθευτών, όσον αφορά στην πρόσβαση στο ίκτυο και στη χρήση αυτού. 2. Οι όροι που ορίζονται στον ν.2773/1999 και χρησιµοποιούνται στον Κώδικα ικτύου έχουν το περιεχόµενο και την έννοια που τους αποδίδεται στο νόµο αυτό. Ειδικότερα, για την εφαρµογή του Κώδικα ικτύου ισχύουν οι πρόσθετοι ορισµοί που περιλαµβάνονται σε αυτόν. 3. Αρµόδιοι Φορείς του ικτύου είναι: Α) για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο, ο ιαχειριστής του ικτύου σύµφωνα µε τα ο- ριζόµενα στις διατάξεις των άρθρων 22 και 22 α του ν.2773/1999 και η ΕΗ Α.Ε. ως Κύριος του ικτύου σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 21 του ν.2773/1999, Β) για το ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, η ΕΗ Α.Ε. ως ιαχειριστής Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 23 α του ν.2773/1999 και ως Κύριος του ικτύου σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 21 του ν.2773/1999. 4. Ο ιαχειριστής του ικτύου για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο, και ο ιαχειριστής Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών για το ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, έχουν, έκαστος για το τµήµα του ικτύου για το οποίο είναι αρµόδιος, τα δικαιώ- µατα και τις υποχρεώσεις του ιαχειριστή του ικτύου που ειδικότερα καθορίζονται στον Κώδικα ικτύου. 5. Χρήστες του ικτύου (ή «Χρήστες») είναι: Α) Οι κάτοχοι άδειας παραγωγής ή εξαίρεσης από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, καθώς και οι απαλλασσόµενοι από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, των οποίων οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνδέονται στο ίκτυο (εφεξής: «Παραγωγοί»). Β) Οι «Καταναλωτές», οι εγκαταστάσεις των οποίων συνδέονται στο ίκτυο προκειµένου να απορροφούν ηλεκτρική ενέργεια. ιακρίνονται στους Επιλέγοντες Πελάτες και στους Μη Επιλέγοντες Πελάτες οι εγκαταστάσεις των οποίων συνδέονται στο ίκτυο. 1
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις 6. Στους Χρήστες του ικτύου συµπεριλαµβάνονται κατά περίπτωση και σύµφωνα µε τις ειδικότερες διατάξεις του Κώδικα ικτύου, οι υποψήφιοι Χρήστες οι οποίοι επιθυµούν τη σύνδεση των εγκαταστάσεών τους στο ίκτυο. 7. Προµηθευτές είναι οι κάτοχοι άδειας προµήθειας ή εξαίρεσης από την υποχρέωση λήψης άδειας προµήθειας, που προµηθεύουν ηλεκτρική ενέργεια σε Καταναλωτές. Για τα ζητήµατα που ρυθµίζονται µε τον Κώδικα ικτύου, οι Προµηθευτές δύνανται να εκπροσωπούν τους Καταναλωτές τους οποίους τροφοδοτούν κατ αποκλειστικότητα κατά το Άρθρο 19-2, κατόπιν έγγραφης εξουσιοδότησης από αυτούς. 8. Ως Όριο ικτύου/χρήστη ορίζεται το σηµείο όπου συνδέονται µεταξύ τους οι ε- γκαταστάσεις κυριότητας Χρήστη µε τις εγκαταστάσεις κυριότητας του Κυρίου του ικτύου, το οποίο καθορίζεται ειδικότερα κατά το Άρθρο 14-1. Το Όριο αυτό συνιστά και το όριο διαχωρισµού των αρµοδιοτήτων µεταξύ αφενός των Αρµόδιων Φορέων ικτύου και αφετέρου του εκάστοτε Χρήστη. 9. Για κάθε εγκατάσταση Χρήστη, ως Σηµείο Κοινής Σύνδεσης Εγκαταστάσεων Χρηστών, ορίζεται το εγγύτερο προς το Όριο ικτύου/χρήστη σηµείο του ικτύου, το οποίο βρίσκεται ανάντη Ορίου ικτύου/χρήστη, και από το οποίο διέρχεται ηλεκτρική ενέργεια προς τις εγκαταστάσεις και άλλων Χρηστών. 10. Το τµήµα του ικτύου το οποίο συνδέεται ηλεκτρικά µε το Σύστηµα αναφέρεται εφεξής ως «ιασυνδεδεµένο ίκτυο». 11. Τα τµήµατα του ικτύου που λειτουργούν υπό ΧΤ αναφέρονται εφεξής ως «ίκτυο ΧΤ». Αντιστοίχως ορίζονται το ίκτυο ΜΤ και το ίκτυο ΥΤ. Οι Χρήστες (ή ειδικότερα οι Καταναλωτές και οι Παραγωγοί), οι εγκαταστάσεις των οποίων συνδέονται στο ίκτυο ΧΤ, αναφέρονται εφεξής ως Χρήστες ΧΤ (ή Καταναλωτές ΧΤ και Παραγωγοί ΧΤ). Αντιστοίχως ορίζονται οι Χρήστες ΜΤ (Καταναλωτές ΜΤ, Παραγωγοί ΜΤ). εν συνδέονται εγκαταστάσεις Καταναλωτών στο ίκτυο ΥΤ. Άρθρο 1-2 Επιτροπή παρακολούθησης του Κώδικα 1. Με απόφαση της ΡΑΕ, κατόπιν εισήγησης του ιαχειριστή του ιασυνδεδεµένου ικτύου, συγκροτείται Επιτροπή Παρακολούθησης του Κώδικα, από εκπροσώπους των Αρµόδιων Φορέων του ικτύου, των Χρηστών του ικτύου, των Προµηθευτών και κάθε άλλου αναγκαίου εµπλεκόµενου φορέα ή προσώπου κατά περίπτωση, και καθορίζονται τα σχετικά µε τη λειτουργία της. 2. Η Επιτροπή Παρακολούθησης του Κώδικα υποβάλλει προτάσεις προς τη ΡΑΕ για θέµατα που σχετίζονται µε την παρακολούθηση της εφαρµογής του Κώδικα ικτύου, µετά από ερωτήµατα της ΡΑΕ, των Αρµόδιων Φορέων του ικτύου, των Χρηστών του ικτύου, ή των Προµηθευτών, για τυχόν αναγκαίες τροποποιήσεις του Κώδικα ικτύου ή τη λήψη µέτρων που σχετίζονται µε την εφαρµογή του. Άρθρο 1-3 Εγχειρίδια Εφαρµογής του Κώδικα και οδηγίες του ιαχειριστή του ικτύου 1. Οι λεπτοµέρειες εφαρµογής των διατάξεων του Κώδικα ικτύου καθορίζονται µε τα Εγχειρίδια Εφαρµογής του Κώδικα ικτύου, τα οποία καταρτίζονται από τον 2
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις ιαχειριστή του ικτύου και εγκρίνονται από τη ΡΑΕ. Η ΡΑΕ για την έκδοση της σχετικής απόφασής της λαµβάνει υπόψη τις απόψεις του Κυρίου του ικτύου, και θέτει σχέδιο της απόφασής της σε δηµόσια διαβούλευση. 2. Στα Εγχειρίδια Εφαρµογής περιλαµβάνονται µε λεπτοµέρεια όλες οι αναγκαίες ρυθµίσεις και µεθοδολογίες υπολογισµών που απαιτούνται για την εφαρµογή του Κώδικα ικτύου. 3. Ο ιαχειριστής του ικτύου, προκειµένου να διασφαλίζεται η άµεση και αποτελεσµατική εφαρµογή των προβλεποµένων στον Κώδικα ικτύου και στις αποφάσεις και ρυθµίσεις που εκδίδονται κατ εξουσιοδότηση του ν.2773/1999, εκδίδει όλες τις αναγκαίες Οδηγίες Εφαρµογής του Κώδικα ικτύου, τις οποίες και κοινοποιεί στη ΡΑΕ προκειµένου αυτή να διαπιστώνει ότι το κείµενο των Οδηγιών διασφαλίζει την τήρηση των ως άνω προβλεποµένων. 4. Ο ιαχειριστής του ικτύου οφείλει να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για τη συγκέντρωση και προώθηση κάθε αιτήµατος ή αναφοράς των Χρηστών και των Προµηθευτών, για την κατάρτιση Οδηγιών Εφαρµογής και Εγχειριδίων Εφαρµογής του Κώδικα ικτύου ή την παροχή διευκρινήσεων για την εφαρµογή των ρυθ- µίσεών τους, καθώς και προτάσεων για την τροποποίηση αυτών. Άρθρο 1-4 Απόφαση ρύθµισης διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας 1. Οι ρυθµίσεις που περιέχονται στα Παραρτήµατα I έως και IΙΙ του Κώδικα ικτύου και αφορούν: (α) στην Ποιότητα Εξυπηρέτησης των Χρηστών, (β) στο Ρυθµιστικό Πλαίσιο Ανάπτυξης του ικτύου, και (γ) στο ετήσιο αντάλλαγµα του ικτύου, ε- πικαιροποιούνται µε απόφαση που εκδίδεται σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται για την τροποποίηση του Κώδικα ικτύου και τις ειδικότερες διατάξεις της παραγράφου (2) του Άρθρου αυτού. Η απόφαση τροποποίησης των Παραρτη- µάτων I έως και IΙΙ ονοµάζεται «Απόφαση Ρύθµισης ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας» και η χρονική περίοδος ισχύος της, η οποία καθορίζεται στην ίδια απόφαση και δύναται να είναι από τρία έως πέντε συνεχόµενα πλήρη ηµερολογιακά έτη, καλείται «Ρυθµιστική Περίοδος ιανοµής». Κάθε Ρυθµιστική Περίοδος ιανοµής ξεκινά την αµέσως επόµενη ηµέρα από το πέρας της προηγούµενης Ρυθµιστικής Περιόδου ιανοµής. Με την Απόφαση Ρύθµισης ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας ρυθµίζονται οι βασικές παράµετροι της στρατηγικής για την εφαρµογή του Κώδικα ικτύου κατά την επόµενη Ρυθµιστική Περίοδο ιανοµής, εντός του πλαισίου των διατάξεων των Τµηµάτων Ι έως και ΧΙ του Κώδικα. 2. Η Απόφαση Ρύθµισης ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας εκδίδεται τουλάχιστον έξι µήνες πριν τη λήξη της τρέχουσας Ρυθµιστικής Περιόδου ιανοµής. Για το σκοπό αυτό: Α) Ο ιαχειριστής του ιασυνδεδεµένου ικτύου και ο ιαχειριστής Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, υποβάλουν εισήγηση τουλάχιστον δώδεκα µήνες πριν τη λήξη της τρέχουσας Ρυθµιστικής Περιόδου ιανοµής, λαµβάνοντας υπόψη τη γνώµη του Κυρίου του ικτύου. Β) Μετά την υποβολή της ως άνω εισήγησης, η ΡΑΕ προβαίνει σε δηµόσια διαβούλευση, διάρκειας τουλάχιστον τριών µηνών. 3
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις Γ) Η ΡΑΕ γνωµοδοτεί για την έκδοση Απόφασης Ρύθµισης ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας, τουλάχιστον επτά µήνες πριν τη λήξη της τρέχουσας Ρυθµιστικής Περιόδου ιανοµής. Άρθρο 1-5 Προσφυγές και διαιτησία της ΡΑΕ 1. Κάθε Χρήστης του ικτύου ή Προµηθευτής, ο οποίος κρίνει ότι η πρόσβαση στο ίκτυο δεν παρέχεται κατά τον πλέον οικονοµικό, διαφανή και άµεσο τρόπο, ή ότι γίνονται διακρίσεις µεταξύ των Χρηστών ή µεταξύ κατηγοριών Χρηστών ή Προµηθευτών, καθώς και κάθε τρίτος που έχει έννοµο συµφέρον, δύναται να προσφύγει στον αρµόδιο ιαχειριστή του ικτύου, ο οποίος οφείλει να απαντήσει επί της προσφυγής εντός (30) ηµερών από την ηµεροµηνία της προσφυγής. 2. Σε περίπτωση απόρριψης της ανωτέρω προσφυγής, ο αρµόδιος ιαχειριστής του ικτύου, καθώς και ο αιτών Χρήστης, Προµηθευτής ή τρίτος έχων έννοµο συµφέρον, δύνανται να παραπέµψουν τη διαφορά σε διαιτησία που διεξάγεται από τη ΡΑΕ. Η διαιτησία διεξάγεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κανονισµού Εσωτερικής Λειτουργίας και ιαχείρισης της ΡΑΕ. Άρθρο 1-6 ιασφάλιση αποτελεσµατικής λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του ικτύου 1. Ο Κύριος του ικτύου οφείλει, προκειµένου να διασφαλίζεται η αποτελεσµατική λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη του ικτύου, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα ικτύου, και ιδίως: να ακολουθεί τις γενικές ή κατά περίπτωση οδηγίες που εκδίδει ο ιαχειριστής του ικτύου, να συλλέγει και να παρέχει στον ιαχειριστή του ικτύου τα στοιχεία που αυτός ζητά κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η εγκυρότητα αυτών και η αποτελεσµατικότερη χρησιµοποίησή τους, να διασφαλίζει την απευθείας συνεργασία όλων των οργανωτικών µονάδων του µε τον ιαχειριστή του ικτύου και την παροχή στοιχείων σε αυτόν, να διασφαλίζει την υλοποίηση του Ρυθµιστικού Πλάνου Ανάπτυξης του ικτύου και να συνεργάζεται εν γένει µε τον ιαχειριστή του ικτύου µε καλή πίστη και πνεύµα αρµονικής συνεργασίας. 2. Ο ιαχειριστής του ικτύου οφείλει να συντονίζει την εφαρµογή των διατάξεων του Κώδικα ικτύου από όλες τις οργανωτικές µονάδες του Κυρίου του ικτύου, και ιδίως: να εκδίδει τις απαιτούµενες γενικές ή κατά περίπτωση οδηγίες, να συντονίζει τη συλλογή όλων των απαιτούµενων στοιχείων, να συνεργάζεται απευθείας και σε τακτική βάση µε τις κατά τόπους οργανωτικές µονάδες του Κυρίου του ικτύου που είναι απαραίτητο, να διερευνά όλες τις περιπτώσεις καταγγελιών και τις προτάσεις βελτίωσης διαδικασιών που αφορούν στη δραστηριότητα της διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας µέσω του ικτύου, να παρακολουθεί την υλοποίηση του Ρυθµιστικού Πλάνου Ανάπτυξης του ικτύου και να συνεργάζεται εν γένει µε τον Κύριο του ικτύου µε καλή πίστη και πνεύµα αρµονικής συνεργασίας. 4
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις Άρθρο 1-7 Εποπτεία εφαρµογής Κώδικα ικτύου 1. Η ΡΑΕ εποπτεύει την άσκηση των δικαιωµάτων και υποχρεώσεων των Αρµοδίων Φορέων ικτύου, των Χρηστών και των Προµηθευτών, κατ εφαρµογή του Κώδικα ικτύου, και στο πλαίσιο αυτό δικαιούται ιδίως: Α) Να έχει πρόσβαση στις εγκαταστάσεις των Αρµοδίων Φορέων ικτύου καθώς και στα τεχνικά και οικονοµικά στοιχεία που διατηρούν αυτοί, ιδίως σχετικά µε τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη του ικτύου, καθώς και σε κάθε άλλη σχετική πληροφορία. Β) Να διεξάγει, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αναφοράς από τρίτους, ελέγχους, έρευνες και ακροάσεις σχετικά µε την τήρηση των διατάξεων του Κώδικα ικτύου, στο πλαίσιο της διαδικασίας επιβολής διοικητικών κυρώσεων κατά τα οριζόµενα στην κείµενη νοµοθεσία. Γ) Να παρακολουθεί την απόδοση των Αρµοδίων Φορέων ικτύου σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις Άδειές τους, και να δηµοσιοποιεί σχετικούς δείκτες απόδοσης. 2. Οι Αρµόδιοι Φορείς του ικτύου, οι Χρήστες του ικτύου και οι Προµηθευτές δύνανται να προτείνουν στη ΡΑΕ την τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα ικτύου, την έκδοση Οδηγιών του ιαχειριστή του ικτύου ή και Εγχειριδίων Εφαρµογής του Κώδικα ικτύου, ή την τροποποίηση αυτών, όταν το κρίνουν σκόπιµο. Η ΡΑΕ αξιολογεί τις προτάσεις αυτές και γνωµοδοτεί ή εκδίδει σχετικές αποφάσεις κατά περίπτωση, λαµβάνοντας υπόψη τη γνώµη όλων των Αρµόδιων Φορέων του ικτύου, των Χρηστών του ικτύου, των Προµηθευτών και της Επιτροπής Παρακολούθησης του Κώδικα κατά το Άρθρο 1-2. Η ΡΑΕ µεριµνά ώστε όλοι οι ενδιαφερόµενοι να δύνανται να εκφράσουν τις απόψεις τους, οργανώνοντας ιδίως µε συστηµατικό τρόπο δηµόσιες διαβουλεύσεις επί όλων των αποφάσεών της σχετικά µε θέµατα διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας, πλην των περιπτώσεων θεµάτων κατεπείγοντος χαρακτήρα ή ατοµικών διοικητικών πράξεων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Άρθρο 2-1 Μη διάκριση Χρηστών Οι Αρµόδιοι Φορείς ικτύου οφείλουν κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους να µην προβαίνουν σε καµία διάκριση µεταξύ Χρηστών ή κατηγοριών Χρηστών, παρά µόνον στις περιπτώσεις που ρητώς αυτό καθορίζεται στον Κώδικα ικτύου και δικαιολογείται αποκλειστικά βάσει αντικειµενικών τεχνικών χαρακτηριστικών των εγκαταστάσεων των Χρηστών ή του ικτύου. Άρθρο 2-2 ιαφάνεια Εχεµύθεια 1. Ο ιαχειριστής του ικτύου και η ΡΑΕ οφείλουν να τηρούν την αρχή της διαφάνειας και να δηµοσιοποιούν γενικά στατιστικά στοιχεία που συγκεντρώνουν σχε- 5
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις τικά µε τη λειτουργία και ανάπτυξη του ικτύου και των εγκαταστάσεων των Χρηστών, καθώς και σχετικά µε τις δραστηριότητες των Προµηθευτών. 2. Ο ιαχειριστής του ικτύου παρέχει στο κοινό, και ιδίως στους Χρήστες και στους Προµηθευτές, πληροφορίες µετά από σχετικό αίτηµα, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα ικτύου. 3. Η υποχρέωση πληροφόρησης που καθορίζεται στις παραγράφους (1) και (2) ισχύει εφόσον δεν παραβλάπτεται το απόρρητο, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην κείµενη νοµοθεσία. 4. Το ως άνω καθήκον εχεµύθειας δεν ισχύει έναντι της ΡΑΕ και κάθε άλλης ελληνικής ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, στο πλαίσιο άσκησης των αρµοδιοτήτων τους. 5. εν θεωρούνται εµπιστευτικές γενικές πληροφορίες στατιστικού χαρακτήρα σχετικά µε τη λειτουργία του ικτύου, τους Χρήστες, και τους Προµηθευτές. 6. Με απόφαση του ιαχειριστή του ικτύου που εγκρίνεται από τη ΡΑΕ τυποποιείται διαδικασία πληροφόρησης τρίτων και δηµοσιοποίησης των στοιχείων παρακολούθησης του ικτύου, η οποία διασφαλίζει κατά τρόπο ενιαίο και συστηµατικό την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και της εχεµύθειας, και το δικαίωµα πρόσβασης στην πληροφόρηση. 7. Οι υποχρεώσεις εχεµύθειας που καθορίζονται στο άρθρο αυτό ισχύουν και για τον Κύριο του ικτύου. Άρθρο 2-3 Εξαιρετικές και απρόβλεπτες καταστάσεις 1. Σε περίπτωση ασυµφωνίας µεταξύ Αρµοδίων Φορέων ικτύου, Χρηστών και Προµηθευτών, σχετικά µε την εφαρµογή διατάξεων του Κώδικα ικτύου, ο ιαχειριστής του ικτύου οφείλει να ζητά αµελλητί την άποψη της ΡΑΕ και να καταβάλλει κάθε προσπάθεια επίτευξης συµφωνίας εντός ευλόγου χρόνου. 2. Εάν δεν επιτευχθεί συµφωνία, ο ιαχειριστής του ικτύου αποφασίζει λαµβάνοντας υπόψη τις απόψεις της ΡΑΕ, των εµπλεκόµενων Χρηστών ή Προµηθευτών, και ενεργεί κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετούνται ιδίως τα ακόλουθα: να διαφυλάσσεται η προστασία του περιβάλλοντος, το κριτήριο του νόµου και των Κανονισµών, η δηµόσια υγεία, η ακεραιότητα του εξοπλισµού του ικτύου και των Χρηστών, και η ασφάλεια των συναλλαγών, να διατηρείται η λειτουργικότητα και η συνοχή του ικτύου, να εξυπηρετούνται οι γενικές αρχές του Κώδικα ικτύου και των Αδειών των Αρµοδίων Φορέων ικτύου, να τηρούνται οι διατάξεις του Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας. 3. Οι Χρήστες και οι Προµηθευτές οφείλουν να συµµορφώνονται προς τις απαιτήσεις και τις οδηγίες του ιαχειριστή του ικτύου στις περιπτώσεις της παραγράφου (1). 6
Τµήµα Ι: Γενικές διατάξεις Άρθρο 2-4 Τεχνικοί κανόνες και περιορισµοί Ο Κύριος του ικτύου και ο ιαχειριστής του ικτύου οφείλουν να τηρούν κατά τη σχεδίαση, εγκατάσταση, συντήρηση και λειτουργία του ικτύου τους τεχνικούς κανόνες και περιορισµούς που καθορίζονται στον Κώδικα ικτύου, στην απόφαση του Υπουργού Βιοµηχανίας υπ αριθµ. 70261/2874 (ΦΕΚ Β 608/6-10-1967) όπως ισχύει, στο Πρότυπο ΕΝ 50160 όπως έχει ενσωµατωθεί ως εθνικός κανονισµός, ή κατ άλλο τρόπο στο ευρύτερο θεσµικό πλαίσιο. 7
Τµήµα ΙΙ: Προδιαγραφές λειτουργίας ικτύου ΤΜΗΜΑ II ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΙΚΤΥΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΙΚΤΥΟΥ Άρθρο 3-1 Ονοµαστική Τάση ικτύου 1. Η τάση του ικτύου είναι εναλλασσόµενη, ηµιτονοειδούς µορφής. Η ενεργός τιµή της κυµατοµορφής θεµελιώδους συχνότητας της τάσης αναφοράς αναφέρεται εφεξής ως «Ονοµαστική Τάση του ικτύου», και χαρακτηρίζει τον εξοπλισµό του ικτύου. Κάθε τµήµα του ικτύου σχεδιάζεται ώστε να λειτουργεί υπό ορισµένη Ονοµαστική Τάση, και δύναται να συνδέεται µε τµήµατα του ικτύου που σχεδιάζονται να λειτουργούν υπό διαφορετική Ονοµαστική Τάση µέσω µετασχηµατιστών. 2. Η Ονοµαστική Τάση στα διάφορα επίπεδα τάσης του ικτύου δύναται να λαµβάνει τις ακόλουθες τιµές: Α) Για το επίπεδο Χαµηλής Τάσης (δηλαδή ονοµαστικής ενεργού τιµής µικρότερης του 1 kv - ΧΤ) του ικτύου (δίκτυο τεσσάρων αγωγών): 230 V µεταξύ φάσεως και ουδετέρου (φασική τάση), και 400 V µεταξύ φάσεων (πολική τάση). Β) Για το επίπεδο Μέσης Τάσης (δηλαδή ονοµαστικής ενεργού τιµής µεταξύ 1 kv και 35 kv - ΜΤ) του ικτύου (δίκτυο τριών αγωγών): 15 kv ή 20 kv. Σε ορισµένες περιοχές της Αττικής και των νησιών υφίστανται ακόµη τµή- µατα ικτύου µε Ονοµαστική Τάση λειτουργίας 6,6 kv και 22 kv, στα οποία όµως αποφεύγεται η σύνδεση εγκαταστάσεων νέων Χρηστών. Γ) Για το επίπεδο Υψηλής Τάσης (δηλαδή ονοµαστικής ενεργού τιµής µεγαλύτερης των 35 kv - ΥΤ) του ικτύου (δίκτυο τριών αγωγών): 66 kv ή 150 kv. Άρθρο 3-2 Συχνότητα ικτύου 1. Η Συχνότητα του ικτύου αναφέρεται στον ρυθµό επανάληψης του θεµελιώδους κύµατος της τάσης ανά δευτερόλεπτο, και είναι ενιαία και ίση µε τη συχνότητα λειτουργίας του Συστήµατος, για ολόκληρο το ιασυνδεδεµένο ίκτυο, και ενιαία για έκαστο αποµονωµένο ηλεκτρικό δίκτυο Μη ιασυνδεδεµένου Νησιού. 9
Τµήµα ΙΙ: Προδιαγραφές λειτουργίας ικτύου 2. Ο ιαχειριστής του ιασυνδεδεµένου ικτύου και ο ιαχειριστής του ικτύου στα Μη ιασυνδεδεµένα Νησιά δεν φέρουν, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων τους για το ίκτυο, ευθύνη για τον έλεγχο της Συχνότητας του ικτύου. 3. Η ονοµαστική τιµή της Συχνότητας του ικτύου είναι ίση µε 50 Hz (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο), και τα όρια αποδεκτής διακύµανσης αυτής καθορίζονται στον Κώδικα ιαχείρισης του Συστήµατος για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο και, στον Κώδικα ιαχείρισης Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών για το ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών 1. Άρθρο 3-3 Ισχύς βραχυκυκλώσεως του ικτύου 1. Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά για τη σχεδίαση και λειτουργία του ικτύου κατά τρόπο ώστε η µέγιστη αναµενόµενη τιµή της έντασης βραχυκυκλώσεως στα διάφορα επίπεδα αυτού (αρχική συµµετρική τιµή, όπως ορίζεται και υπολογίζεται κατά το πρότυπο ΙΕC 60909), να µην υπερβαίνει τις ακόλουθες τιµές: Α) Στο ίκτυο ΧΤ: i) Για υπόγειο δίκτυο συνήθως τα 25,0 kα, και κατ εξαίρεση τα 32 ka ii) Για εναέριο δίκτυο συνήθως τα 8,0 ka, και κατ εξαίρεση τα 13 ka B) Στο ίκτυο ΜΤ: i) Για το δίκτυο 20 kv, τα 7,2 ka ii) Για το δίκτυο 15 kv, τα 9,6 ka iii) Για τα παλαιά δίκτυα 6,6 kv και 22 kv, 14,0 ka και 13,0 ka, αντίστοιχα Γ) Στο ίκτυο ΥΤ, για το δίκτυο150 kv, τα 31,0 ka. 2. Σε αποµακρυσµένα ηλεκτρικά σηµεία του ικτύου η ένταση βραχυκυκλώσεως µπορεί να είναι σηµαντικά µικρότερη από τα παραπάνω αναφερόµενα µεγέθη. Ι- διαίτερα στο ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών που τροφοδοτείται από σταθµούς παραγωγής µικρότερης συγκριτικά ισχύος, η ένταση βραχυκυκλώσεως είναι συνήθως πολύ µικρότερη. Παρόλα αυτά, δεν ενδείκνυται γενικά η διαφοροποίηση των προδιαγραφών του εξοπλισµού, ώστε να µη απαιτούνται τροποποιήσεις στην περίπτωση αλλαγής του σηµείου τροφοδότησης του συστήµατος των νησιών αυτών. 3. Σε κάθε περίπτωση, ο ιαχειριστής του ικτύου και ο Κύριο του ικτύου ενηµερώνουν τους Χρήστες για τη στάθµη βραχυκυκλώσεως σε ορισµένο σηµείο του ικτύου, κατά τα καθοριζόµενα ιδίως στο Άρθρο 15-5. Άρθρο 3-4 Προστασία του ικτύου 1. Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά για τη σχεδίαση της προστασίας του ικτύου έναντι υπερεντάσεων και υπερτάσεων, την εγκατάσταση και συντήρηση του απαραίτητου εξοπλισµού, ώστε να διασφαλίζεται η ικανοποιητική διαβάθµιση της προστασίας και η επαρκής αποµόνωση και περιορισµός των σφαλµάτων. 1 βλ. Άρθρο Ε.I - 4 σηµείωση 1 10
Τµήµα ΙΙ: Προδιαγραφές λειτουργίας ικτύου 2. Η προστασία έναντι βραχυκυκλωµάτων, επιτυγχάνεται µε χρήση κατάλληλων διατάξεων προστασίας των γραµµών και των Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ και ΜΤ/ΧΤ, και πραγµατοποιείται γενικά ως ακολούθως: Α) Στην αναχώρηση των γραµµών ΜΤ από τους Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ ή τους σταθµούς παραγωγής Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών, εγκαθίσταται τριφασικός διακόπτης ισχύος, ελεγχόµενος από ηλεκτρονόµους υπερεντάσεως. Στην περίπτωση των εναέριων γραµµών ΜΤ, ο διακόπτης πραγµατοποιεί συνήθως κύκλο διακοπών-αυτοµάτων επανακλεισιµάτων (επανοπλισµών) για κάθε υπερένταση που αναγνωρίζει, παραµένοντας τελικά σε ανοικτή θέση για τα µόνιµα σφάλ- µατα και σε κλειστή θέση για τα παροδικά. Β) Επί των εναέριων γραµµών ΜΤ εγκαθίστανται διακόπτες απλοί η τηλεχειριζό- µενοι, λειτουργικά παρόµοιοι µε αυτούς που εγκαθίστανται στην αρχή των ε- ναέριων γραµµών καθώς και ασφάλειες ΜΤ, η λειτουργία των οποίων προκαλεί τριπολική ή µονοπολική απόζευξη. Μπορεί επίσης να εγκαθίστανται και άλλες διατάξεις προστασίας και ελέγχου. Γ) Οι Υ/Σ ΜΤ/ΧΤ προστατεύονται συνήθως µε ασφάλειες στην πλευρά ΜΤ, και οι αναχωρήσεις ΧΤ µε ασφάλειες ανά αναχώρηση ΧΤ. ) Στο Όριο ικτύου/χρήστη εγκαθίσταται, εν γένει πριν από τον µετρητή, κατάλληλο µέσο προστασίας υπερεντάσεως, ώστε σε περίπτωση σφάλµατος ε- ντός της εγκαταστάσεως του Χρήστη να προκαλείται η αποµόνωσή της. 3. Η προστασία έναντι ατµοσφαιρικών υπερτάσεων, πραγµατοποιείται γενικά µε την εγκατάσταση κατάλληλων απαγωγέων υπερτάσεων (π.χ. αλεξικέραυνων) στους Υ/Σ ΜΤ/ΧΤ ή και σε άλλες θέσεις. Άρθρο 3-5 Γείωση του ικτύου Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά για την αποτελεσµατική γείωση του ικτύου, η οποία υλοποιείται ως ακολούθως: Α) Το ίκτυο ΧΤ, είναι τεσσάρων αγωγών (3 φάσεις και ουδέτερος) και έχει πολλαπλά γειωµένο ουδέτερο, δηλαδή ο ουδέτερος αγωγός γειώνεται κατ ελάχιστο στον Υ/Σ ΜΤ/ΧΤ, στα Όρια ικτύου/χρήστη στο σηµείο εγκατάστασης του µετρητή, καθώς και κατά µήκος των γραµµών ΧΤ. Εξαίρεση αποτελεί τµήµα της περιοχής Αττικής, στο οποίο υφίστανται δίκτυα ΧΤ όπου εξακολουθεί να εφαρµόζεται η µέθοδος ΤΤ («Άµεση Γείωση»). Β) Στο ίκτυο ΜΤ, γειώνεται ο ουδέτερος κόµβος των µετασχηµατιστών στους Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ µέσω ωµικής αντιστάσεως, ώστε να περιορίζεται η ένταση του σφάλµατος προς γη σε 1000Α κατά µέγιστο. Εξαίρεση αποτελούν τα παλαιά δίκτυα 6,6 kv και 22 kv στα οποία ο ουδέτερος κόµβος είναι άµεσα γειωµένος, δηλαδή χωρίς την παρεµβολή αντιστάσεως. Εξαίρεση επίσης µπορεί να αποτελεί το ίκτυο ΜΤ ορισµένων πολύ µικρών Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών όπου ο ουδέτερος κόµβος ΜΤ παραµένει αγείωτος. Γ) Στο ίκτυο ΥΤ ο ουδέτερος κόµβος είναι πάντοτε απευθείας γειωµένος. 11
Τµήµα ΙΙ: Προδιαγραφές λειτουργίας ικτύου Άρθρο 3-6 Ρύθµιση και έλεγχος της τάσης Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά για την αποτελεσµατική ρύθµιση και τον έλεγχο της τάσης του ικτύου µε την εγκατάσταση κατάλληλων µέσων, όπως τα συστήµατα αυτόµατης αλλαγής λήψης υπό φορτίο των Μ/Σ ΥΤ/ΜΤ, οι χειροκίνητοι µηχανισµοί αλλαγής λήψης εκτός φορτίου των Μ/Σ ΜΤ/ΧΤ, οι αυτόµατες διατάξεις των µονάδων παραγωγής στα Μη ιασυνδεδεµένα Νησιά, οι αυτόµατοι ρυθµιστές τάσης επί των γραµµών του ικτύου και οι συσκευές αντιστάθµισης της αέργου ισχύος. Άρθρο 3-7 Μετάδοση σηµάτων 1. Το ίκτυο δύναται να χρησιµοποιείται για τη µετάδοση σηµάτων, τα οποία υπερτίθενται στην τάση λειτουργίας του ικτύου ή διαδίδονται µέσω δικτύου οπτικών ινών που κατασκευάζεται επί του ικτύου, µε σκοπό τη µετάδοση πληροφοριών ή εντολών σε εξοπλισµό του ικτύου ή σε εξοπλισµό Χρηστών. 2. Η µετάδοση σηµάτων µέσω του ικτύου ελέγχεται από τον ιαχειριστή του ικτύου. εν επιτρέπεται η χρησιµοποίηση του ικτύου για τη µετάδοση σηµάτων µεταξύ εγκαταστάσεων Χρηστών. Οι γραµµές ισχύος εντός των ορίων εγκαταστάσεων Χρηστών δύνανται να χρησιµοποιούνται για τη µετάδοση σηµάτων µε συχνότητα στην περιοχή τιµών από 95 khz έως 148,5 khz. 3. Οι Προµηθευτές για τις εγκαταστάσεις των Καταναλωτών τους οποίους εκπροσωπούν, καθώς και ο Κύριος του ικτύου για τις εγκαταστάσεις του ικτύου και ό- λων των Χρηστών, δύνανται να χρησιµοποιούν το ίκτυο για τη µετάδοση σηµάτων στις εγκαταστάσεις αυτές, κατόπιν αιτήσεως προς τον ιαχειριστή του ικτύου. Ο ιαχειριστής του ικτύου αποδέχεται τις αιτήσεις αυτές εφόσον δεν υφίστανται ανυπέρβλητα τεχνικά εµπόδια, και καθορίζει τις σχετικές τεχνικές λεπτο- µέρειες. Στις περιπτώσεις αποδοχής αιτήµατος Προµηθευτή κατά τα ανωτέρω, η εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισµού µετάδοσης σηµάτων επί του ικτύου γίνεται µε µέριµνα του ιαχειριστή του ικτύου, και ο Προµηθευτής αναλαµβάνει το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας του εξοπλισµού αυτού. Το εν λόγω κόστος υπολογίζεται από τον ιαχειριστή του ικτύου και εγκρίνεται από τον Υ- πουργό Ανάπτυξης µετά από γνώµη της ΡΑΕ. Κατά τον καθορισµό των τεχνικών προδιαγραφών και τον υπολογισµό του κόστους των συστηµάτων µετάδοσης ση- µάτων λαµβάνεται υπόψη η ανάγκη βελτιστοποίησης του συνόλου των συστηµάτων αυτών για περισσότερους σκοπούς και χρήσεις. 4. Οι Προµηθευτές οι οποίοι χρησιµοποιούν το ίκτυο για τη µετάδοση σηµάτων κατά τα ανωτέρω παρέχουν στον ιαχειριστή του ικτύου στοιχεία για την εκτι- µώµενη συνολική ισχύ του φορτίου των Καταναλωτών που εκπροσωπούν, η οποία ελέγχεται µέσω συστήµατος µετάδοσης σηµάτων στην περίπτωση που αυτή είναι µεγαλύτερη από 5MW, καθώς και για τους κανόνες µεταβολής της ισχύος των ε- γκαταστάσεων των Καταναλωτών που εκπροσωπούν βάσει των µεταδιδόµενων σηµάτων. Ειδικότερα, οφείλουν να ενηµερώνουν τον ιαχειριστή του ικτύου για την εκτιµώµενη διακύµανση της συνολικής ισχύος του φορτίου των Καταναλωτών που εκπροσωπούν, η οποία ελέγχεται µέσω των συστηµάτων µετάδοσης σηµάτων ανά εποχή του έτους, ώρα της ηµέρας ή γεωγραφική περιοχή, όπως ειδικότερα καθορίζει ο ιαχειριστής του ικτύου. 12
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου ΤΜΗΜΑ III ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΙΚΤΥΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ - ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 4-1 Ποιότητα εξυπηρέτησης - Βασικοί ορισµοί 1. Η Συνέχεια Τροφοδότησης των Χρηστών προσδιορίζεται από την απουσία διακοπών είτε της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας προς τις εγκαταστάσεις Καταναλωτών που συνδέονται στο ίκτυο είτε της έγχυσης ηλεκτρικής ενέργειας στο ίκτυο από τις εγκαταστάσεις Παραγωγών που συνδέονται σε αυτό, λόγω συµβάντων που δεν σχετίζονται µε τη λειτουργία των εγκαταστάσεων αυτών των Χρηστών. 2. Η Ποιότητα Τάσης των Χρηστών προσδιορίζεται από την απουσία αποκλίσεων της τάσης από την ονοµαστική τιµή της και την πλήρως ηµιτονοειδή κυµατοµορφή ονοµαστικής συχνότητας. Οι αποκλίσεις αυτές κατηγοριοποιούνται στο Άρθρο 5-2. 3. Ως Ποιότητα Ενέργειας των Χρηστών ορίζεται η Ποιότητα Τάσης και η Συνέχεια Τροφοδότησης. 4. Η Ποιότητα Υπηρεσιών προσδιορίζεται από το επίπεδο εξυπηρέτησης των Χρηστών κατά τις συναλλαγές τους µε τον ιαχειριστή του ικτύου ή τον Κύριο του ικτύου. Συµπεριλαµβάνονται τόσο οι συναλλαγές πριν τη σύναψη σύµβασης για τη σύνδεση των εγκαταστάσεων του Χρήστη στο ίκτυο και τη χρήση αυτού, όσο και οι συναλλαγές κατά τη διάρκεια ισχύος µίας τέτοιας σύµβασης. Στην έννοια της Ποιότητας Υπηρεσιών δεν συµπεριλαµβάνονται τα ζητήµατα της Ποιότητας Ενέργειας. Λεπτοµέρειες παρέχονται στο Άρθρο 7-1. 5. Ως Ποιότητα Εξυπηρέτησης των Χρηστών ορίζεται η Ποιότητα Υπηρεσιών και η Ποιότητα Ενέργειας. Άρθρο 4-2 Ποιότητα εξυπηρέτησης - Γενικές υποχρεώσεις των αρµόδιων φορέων ικτύου 1. Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά ώστε να λαµβάνονται όλα τα αναγκαία µέτρα σχεδίασης, ενίσχυσης, ανάπτυξης, συντήρησης, προγραµµατισµού λειτουργίας, παρακολούθησης λειτουργίας, και καθηµερινής λειτουργίας του ικτύου, ώστε να πληρούνται οι προδιαγραφές λειτουργίας του ικτύου και να τηρούνται τα όρια Ποιότητας Ενέργειας που καθορίζονται κατά τις διατάξεις του Κώδικα ικτύου. 2. Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά ώστε να λαµβάνονται όλα τα αναγκαία µέτρα και να διατίθενται όλοι οι αναγκαίοι πόροι για τη διατήρηση της Ποιότητας Υπηρεσιών προς τους Χρήστες εντός των ορίων που καθορίζονται κατά τις διατάξεις του Κώδικα ικτύου. 13
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου 3. Ο ιαχειριστής του ικτύου µεριµνά ώστε να παρακολουθείται η τάση στα σηµεία σύνδεσης του ικτύου µε το Σύστηµα ή µε τους υποσταθµούς των κατανεµόµενων από τον ιαχειριστή Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών µονάδων παραγωγής. Σε περίπτωση που διαπιστώνονται σηµαντικές αποκλίσεις της τάσης από τα αναµενόµενα χαρακτηριστικά της, για το µεν ιασυνδεδεµένο ίκτυο ενηµερώνεται άµεσα ο ιαχειριστής του Συστήµατος, για το δε ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών εφαρµόζονται οι διατάξεις του Κώδικα ιαχείρισης Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών. 4. Ο Κύριος του ικτύου οφείλει να προβαίνει σε κάθε αναγκαία ενέργεια για τη διασφάλιση της Ποιότητας Εξυπηρέτησης των Χρηστών σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα ικτύου, και ιδίως να ακολουθεί τις σχετικές οδηγίες και να εκτελεί τις εντολές του ιαχειριστή του ικτύου. Άρθρο 4-3 Εγχειρίδια εφαρµογής του Κώδικα ικτύου για τη ρύθµιση της ποιότητας εξυπηρέτησης 1. Για την εφαρµογή των διατάξεων του Κώδικα ικτύου στον τοµέα της Ποιότητας Εξυπηρέτησης των Χρηστών, εκδίδονται Εγχειρίδιο Ποιότητας Ενέργειας και Εγχειρίδιο Ποιότητας Υπηρεσιών σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο Άρθρο 1-3. 2. Με το Εγχειρίδιο Ποιότητας Ενέργειας και το Εγχειρίδιο Ποιότητας Υπηρεσιών, καθορίζονται µεταξύ άλλων λεπτοµέρειες για τις προδιαγραφές των συστηµάτων παρακολούθησης της Ποιότητας Εξυπηρέτησης των Χρηστών, πρόσθετοι δείκτες Ποιότητας Εξυπηρέτησης και λεπτοµερείς κανόνες υπολογισµού αυτών, η λεπτο- µερής διαδικασία ελέγχου της πληρότητας και ακρίβειας των πληροφοριών του ιαχειριστή του ικτύου για την Ποιότητα Εξυπηρέτησης των Χρηστών, καθώς και οι συνέπειες για περιπτώσεις διαπίστωσης µη ικανοποιητικής πληρότητας ή ακρίβειας των πληροφοριών, και λοιπά θέµατα σύµφωνα και µε τα ειδικότερα καθοριζόµενα στο παρόν Τµήµα του Κώδικα ικτύου. Άρθρο 4-4 Ποιότητα εξυπηρέτησης - Γενικές διατάξεις για τα όρια της παρεχόµενης ποιότητας 1. Η παρεχόµενη προς τους Χρήστες Ποιότητα Εξυπηρέτησης πρέπει να υπερκαλύπτει καθορισµένες ελάχιστες απαιτήσεις, οι οποίες διακρίνονται ως εξής: Α) Όρια Ατοµικών Εγγυήσεων, τα οποία αφορούν στην ποιότητα που παρέχεται αυτοτελώς σε κάθε Χρήστη, και η παραβίαση των οποίων δύναται να συνεπάγεται καταβολή ανταλλάγµατος από τον ιαχειριστή του ικτύου προς τον Χρήστη αυτό, και Β) Όρια Ολικής Απόδοσης, τα οποία αφορούν στην ποιότητα που παρέχεται συνολικά στους Χρήστες ή σε ορισµένη οµάδα αυτών, και η παραβίαση των ο- ποίων δύναται να συνεπάγεται οικονοµική επιβάρυνση του ιαχειριστή του ικτύου, χωρίς όµως καταβολή ανταλλάγµατος από τον ιαχειριστή του ικτύου προς κάποιο συγκεκριµένο Χρήστη. 2. Περαιτέρω, για ορισµένα χαρακτηριστικά της Ποιότητας Εξυπηρέτησης, δύνανται να ορίζονται και Όρια Προσδοκώµενης Ποιότητας, η υπέρβαση των οποίων καταδεικνύει ότι η µέση Ποιότητα Εξυπηρέτησης για την αντίστοιχη οµάδα Χρηστών 14
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου είναι ανώτερη από την προσδοκώµενη. Στην περίπτωση που για ορισµένη διάσταση της Ποιότητας Εξυπηρέτησης ορίζονται Όρια Ολικής Απόδοσης και Όρια Προσδοκώµενης Ποιότητας, ως Ζώνη Αναµενόµενης Ποιότητας ορίζεται η περιοχή ανάµεσα στα όρια αυτά. 3. Όρια Ποιότητας Τάσης, Συνέχειας Τροφοδότησης και Ποιότητας Υπηρεσιών, καθορίζονται για ορισµένη διάσταση ποιότητας υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) υπάρχουν επαρκή στατιστικά στοιχεία για την εκτίµηση της υφιστάµενης κατάστασης στην εν λόγω διάσταση της Ποιότητας Εξυπηρέτησης, β) η τήρηση των ορίων αυτών δύναται να παρακολουθηθεί ή κατ ελάχιστον να εκτιµηθεί τεκµηριωµένα, και γ) καθορίζονται οι αντίστοιχες συνέπειες στις περιπτώσεις παραβίασης των ορίων. Στις λοιπές περιπτώσεις δύνανται να καθορίζονται ενδεικτικά όρια Ποιότητας Τάσης, Συνέχειας Τροφοδότησης και Ποιότητας Υπηρεσιών. Άρθρο 4-5 Ανωτέρα Βία 1. Ως συνθήκες Ανωτέρας Βίας ορίζονται οι συνθήκες κατά τις οποίες προκύπτουν εξαιρετικά και µεγάλης εµβέλειας συµβάντα την απόκρουσή των οποίων δεν δύναται να προβλέψουν και να προγραµµατίσουν κατά τεχνικά και οικονοµικά εύλογο τρόπο ο ιαχειριστής του ικτύου ή ο Κύριος του ικτύου. Ως συνθήκες Ανωτέρας Βίας ορίζονται ιδίως οι εξαιρετικά δυσµενείς καιρικές συνθήκες, οι α- πρόβλεπτες παρεµβάσεις δηµοσίων αρχών (π.χ. αστυνοµία, πυροσβεστική), οι α- περγίες, οι ζηµιές από τρίτους που δεν µπορούν να αποφευχθούν όπως πτώσεις αεροπλάνων, τροµοκρατικές ενέργειες, εξεγέρσεις και παρόµοιες πράξεις. εν συµπεριλαµβάνονται στις περιπτώσεις Ανωτέρας Βίας συµβάντα στον εξοπλισµό του ικτύου ή στον περιβάλλοντα χώρο αυτού, καθώς και στις εγκαταστάσεις των Αρµόδιων Φορέων ικτύου, τα οποία οφείλονται στην κανονική ή ευλόγως ανα- µενόµενη λειτουργία τους ή/και σε αναµενόµενες ή ευλόγως πιθανολογούµενες συνθήκες περιβάλλοντος, όπως για παράδειγµα φωτιές σε υποσταθµούς, ζηµιές τρίτων σε πληµµελώς φυλασσόµενες εγκαταστάσεις, κλπ. 2. Για το ιασυνδεδεµένο ίκτυο, στις ακόλουθες ειδικότερες περιπτώσεις αναγνωρίζεται, στο βαθµό που επηρεάζεται η λειτουργία του ικτύου, ότι συντρέχουν λόγοι Ανωτέρας Βίας: Α) Για την Ποιότητα Τάσης, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες: i) αφενός υφίστανται σηµαντικές αποκλίσεις της τάσης στα σηµεία σύνδεσης του ικτύου µε το Σύστηµα από τα αναµενόµενα χαρακτηριστικά της κατά την κανονική λειτουργία του Συστήµατος, σε βαθµό που να µην δύνανται οι Αρµόδιοι Φορείς ικτύου να διασφαλίσουν την τήρηση των ο- ρίων Ποιότητας Τάσης που καθορίζονται στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5, και ii) αφετέρου ο ιαχειριστής του ικτύου έχει ενηµερώσει σχετικά τον ιαχειριστή του Συστήµατος κατά το Άρθρο 4-2 παράγραφος (3). Β) Για τις ιακοπές Τροφοδότησης, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες: i) διακόπτεται η τροφοδότηση τµηµάτων του ικτύου από το Σύστηµα για λόγους που ανάγονται στη λειτουργία του Συστήµατος ή στην επάρκεια τροφοδότησης, ή ii) εφαρµόζονται µέτρα Περικοπής Φορτίου κατά τις διατάξεις του Κ Σ&ΣΗΕ, αποκλειστικά κατόπιν ενεργοποίησης συναγερµού από τον 15
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου ιαχειριστή του Συστήµατος κατά τα οριζόµενα στο Κεφάλαιο 23 του Κ Σ&ΣΗΕ. 3. Για τα Μη ιασυνδεδεµένα Νησιά αναγνωρίζεται, στο βαθµό που επηρεάζεται η Ποιότητα Ενέργειας των Χρηστών, ότι συντρέχουν λόγοι Ανωτέρας Βίας στην περίπτωση που υφίστανται αντικειµενικά και µακροχρόνια προβλήµατα στην ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή της κατ άλλο τρόπο τροφοδότησης του τοπικού ικτύου. Στις περιπτώσεις αυτές ο ιαχειριστής του ικτύου οφείλει να υποβάλλει αίτηση εξαίρεσης κατά το Άρθρο 30-2. 4. Η ΡΑΕ δύναται να διαπιστώνει κατά περίπτωση τη συνδροµή λόγων Ανωτέρας Βίας, σύµφωνα και µε τα ειδικότερα καθοριζόµενα στο παρόν ΤΜΗΜΑ του Κώδικα ικτύου. Άρθρο 4-6 Καταβολή ποινικών ρητρών και ανταλλαγµάτων υπέρ Χρηστών για την ποιότητα εξυπηρέτησης 1. Οι ποινικές ρήτρες και τα ανταλλάγµατα που προκύπτουν υπέρ Παραγωγών λόγω παραβίασης Ορίων Ατοµικών Εγγυήσεων, καταβάλλονται από τον ιαχειριστή του ικτύου σε αυτούς εντός ενός µηνός από την παραβίαση αυτή. 2. Για κάθε Καταναλωτή, ο Προµηθευτής που τον εκπροσωπεί κατά το µεγαλύτερο ποσοστό είναι υπόχρεος για την ενηµέρωση του Καταναλωτή περί της καταβολής υπέρ αυτού ποινικής ρήτρας ή ανταλλάγµατος κατά τα ανωτέρω, καθώς και για τη διεκπεραίωση αυτής. Στις περιπτώσεις που ο κανόνας αυτός δεν δύναται να εφαρ- µοστεί λόγω ισότητας των ποσοστών εκπροσώπησης Καταναλωτή από περισσότερους του ενός Προµηθευτές, ο ιαχειριστής του ικτύου καθορίζει τον υπόχρεο Προµηθευτή, εκ των Προµηθευτών που εκπροσωπούν κατά το υψηλότερο ποσοστό τον Καταναλωτή, λαµβάνοντας υπόψη τη γνώµη των Προµηθευτών αυτών. 3. Ο ιαχειριστής του ικτύου υπολογίζει τις ποινικές ρήτρες ή ανταλλάγµατα υπέρ ενός Καταναλωτή και τις κοινοποιεί στον υπόχρεο κατά την παράγραφο (2) Προµηθευτή, µαζί µε τις Χρεώσεις Χρήσης του ικτύου του Καταναλωτή αυτού κατά το Άρθρο 28-9, για την αντίστοιχη Περίοδο Καταµέτρησης. Τα ποσά των ποινικών ρητρών ή ανταλλαγµάτων λόγω παραβίασης Ορίων Ατοµικών Εγγυήσεων των Καταναλωτών συµψηφίζονται µε τις αντίστοιχες Χρεώσεις Χρήσης του ικτύου που καταβάλλει ο υπόχρεος Προµηθευτής στον ιαχειριστή του ικτύου κατά το Άρθρο 28-9. 4. Οι Προµηθευτές οφείλουν να αναγράφουν διακριτά στα τιµολόγια κάθε Καταναλωτή που εκπροσωπούν τις ποινικές ρήτρες και τα ανταλλάγµατα που πιστώνονται στον Καταναλωτή από τον ιαχειριστή του ικτύου λόγω παραβίασης Ορίων Ατοµικών Εγγυήσεων. 5. Σε περίπτωση εκπρόθεσµης καταβολής ποινικής ρήτρας ή ανταλλάγµατος που ε- πιβάλλεται κατά το ΤΜΗΜΑ αυτό του Κώδικα ικτύου, το ποσό της οφειλής προσαυξάνεται αυτόµατα για κάθε ηµέρα καθυστέρησης, κατά ποσό υπολογιζόµενο µε επιτόκιο υπερηµερίας ίσο µε 0,1%, µη ανατοκιζόµενο. 16
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ Άρθρο 5-1 ιαστάσεις της Ποιότητας Ενέργειας 1. Τα χαρακτηριστικά της τάσης και των ιακοπών Τροφοδότησης τα οποία γίνονται αντιληπτά από τους Χρήστες, όπως καθορίζονται στο Πρότυπο ΕΝ 50160, συνιστούν τις «διαστάσεις» της Ποιότητας Ενέργειας. Άρθρο 5-2 ιαταραχές της τάσης του ικτύου Ορισµοί 1. Οι Αργές Μεταβολές της Τάσης του ικτύου αφορούν σε αυξήσεις ή µειώσεις της ενεργού τιµής της τάσης, οι οποίες οφείλονται σε µεταβολή του συνολικού φορτίου του ικτύου ή της εγχεόµενης παραγωγής σε αυτό ή µέρος αυτού. Χαρακτηρίζονται ποσοτικά από την εκατοστιαία µεταβολή της τάσης ε(%), η οποία υπολογίζεται ως εξής: U10min ε = 100 U n όπου U 10min η µέση τιµή δέκα λεπτών της τάσης, και U n η Ονοµαστική Τάση. 2. Οι Ταχείες Μεταβολές της Τάσης αφορούν σε µεµονωµένες ταχείες µεταβολές της ενεργού τιµής της τάσης ανάµεσα σε δύο επίπεδα που διατηρούνται για ορισµένη αλλά όχι καθορισµένη διάρκεια, οι οποίες συµβαίνουν σε χρονικές κλίµακες από ένα κύκλο έως αρκετά δευτερόλεπτα. Αντίθετα από τις Αργές Μεταβολές της Τάσης που είναι φαινόµενα µακράς διάρκειας (τουλάχιστον αρκετών λεπτών), οι Ταχείες Μεταβολές της Τάσης είναι ταχέα µεταβατικά φαινόµενα. Εµφανίζονται δε περιστασιακά, οφειλόµενες συνήθως είτε σε απότοµες µεταβολές του φορτίου στις εγκαταστάσεις των Καταναλωτών ή της παραγωγής από εγκαταστάσεις Παραγωγών, είτε σε χειρισµούς στο ίκτυο, και κατά συνέπεια αναγνωρίζονται ως συµβάντα. Για τις Ταχείες Μεταβολές της Τάσης ορίζονται µε τη βοήθεια του σχήµατος που ακολουθεί η µέγιστη µεταβολή της τάσης, U max, και τη µεταβολή µόνιµης κατάστασης της τάσης, U c : U(t) U c U max t 17
Τµήµα ΙΙΙ: Ποιότητα εξυπηρέτησης Χρηστών ικτύου Με βάση τη µέγιστη µεταβολή της τάσης και τη µεταβολή µόνιµης κατάστασης ορίζονται οι αντίστοιχες σχετικές µεταβολές της τάσης, ανηγµένες στην Ονοµαστική Τάση του ικτύου, U n : (%) 100 U dmax = Un Uc dc(%) = 100 U n max Μια ταχεία µεταβολή στην ενεργό τιµή της τάσης κατά την οποία µειώνεται η ε- νεργός τιµή της τάσης σε ύψος µικρότερο του 90% της Ονοµαστικής Τάσης, θεωρείται Βύθιση της Τάσης τροφοδότησης, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην παράγραφο (4). 3. Η Αναλαµπή (flicker) αναφέρεται στο φαινόµενο κατά το οποίο οι επαναλαµβανόµενες µεταβολές της φωτεινότητας στις τεχνητές πηγές φωτός, λόγω αντίστοιχων µεταβολών στην τάση τροφοδότησής τους, προκαλεί οπτική ενόχληση. Σε δεδοµένες συχνότητες, το µάτι µπορεί να αντιληφθεί το φαινόµενο ακόµα και των πολύ µικρών επαναλαµβανόµενων ταχέων µεταβολών ή διακυµάνσεων της τάσης τροφοδότησης των πηγών φωτός. Το µεγαλύτερο µέρος του εξοπλισµού που συνδέεται στο ίκτυο, παρόλα αυτά, δεν επηρεάζεται από το φαινόµενο αυτό. Η έ- νταση της ενόχλησης που προκαλείται από τις Αναλαµπές εκτιµάται µέσω της µεθόδου µέτρησης Αναλαµπών κατά IEC, και παρίσταται αριθµητικά µέσω των α- κόλουθων δεικτών: Βραχυπρόθεσµη ριµύτητα Αναλαµπών (P st ), που µετριέται σε µία χρονική περίοδο δέκα λεπτών, και Μακροπρόθεσµη ριµύτητα Αναλαµπών (P lt ) που υπολογίζεται σε διαστήµατα ολοκλήρωσης διάρκειας δύο ωρών, ως εξής 2 : 12 3 lt = i= P P 1 12 3 st i 4. Οι Βυθίσεις της Τάσης αναφέρονται στην απότοµη µείωση της ενεργού τιµής της τάσης του ικτύου σε τιµή µεταξύ 90% και 1% της αντίστοιχης Ονοµαστικής Τάσης, η οποία ακολουθείται από επαναφορά της τάσης µετά από σύντοµο χρονικό διάστηµα. Συνήθως, η διάρκεια µιας Βύθισης Τάσης είναι από 10 ms έως 1 min. Το βάθος µίας Βύθισης Τάσης ορίζεται ως η διαφορά µεταξύ της ελάχιστης ενεργού τιµής της τάσης κατά τη διάρκεια της Βύθισης και της Ονοµαστικής Τάσης. Μεταβολές της τάσης οι οποίες δεν µειώνουν την τάση τροφοδότησης σε επίπεδο µικρότερο του 90% της Ονοµαστικής Τάσης, δεν θεωρούνται Βυθίσεις της Τάσης. 5. Οι Προσωρινές Υπερτάσεις Βιοµηχανικής Συχνότητας αναφέρονται σε προσωρινές υπερτάσεις σχετικά µεγάλης διάρκειας. Οφείλονται συνήθως σε χειρισµούς µεταγωγής ή σφάλµατα (π.χ. ξαφνική µείωση του φορτίου, µονοφασικά σφάλµατα, µη γραµµικότητες, κ.ά.). Η πλέον συνήθης περίπτωση Προσωρινής Υπέρτασης εµφανίζεται κατά τη διάρκεια ενός σφάλµατος προς γη στο ίκτυο ή σε εγκατάσταση Χρήστη, και εξαφανίζεται όταν το σφάλµα εκκαθαριστεί. Η αναµενόµενη 2 βλ. Άρθρο Ε.I - 4 σηµείωση 2 18