4 ο Ενημερωτικό. Δελτίο. ΜοΚΕ ΕΜΠ

ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΟΚΕ-ΕΜΠ....3 4 Απρίλιος 2014 ΜοΚΕ ΕΜΠ ΊΔΡΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ MOKE ΕΜΠ...4 SME INSTRUMENT...7 4 ο Ενημερωτικό ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Δελτίο Καλώς ήλθατε στο 4 ο Ενημερωτικό Δελτίο της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αναγκαία η ενδυνάμωση της σχέσης πανεπιστημίων και βιομηχανίας για την έξοδο από την κρίση, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την απασχόληση Στην Ελλάδα της κρίσης η σύνδεση της οικονομίας με την τεχνολογία και την καινοτομία θεωρείται όχι άδικα μία από τις σημαντικές ελλείψεις στη θεματολογία της δημόσιας ατζέντας. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, η αναζήτηση ενός μοντέλου ανάπτυξης με επίκεντρο τη γνώση, την τεχνολογία και την καινοτομία, απουσιάζει από τον δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα. Υπό αυτή την έννοια πρωτοβουλίες όπως η διοργάνωση ημερίδων παρουσίασης της ερευνητικής δουλειάς υποψήφιων διδακτόρων με τη συμμετοχή και επιστημόνων από την ελληνική βιομηχανία όπως αυτή που έγινε στις 2/4 στον Τομέα ΙΙ της Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, η πρόσφατη συζήτηση για την συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας που οργανώθηκε από τον Σύνδεσμο αποφοίτων των βρετανικών πανεπιστημίων στο Εθνικό Ίδρυμα Βιομηχανίας, οι συνεχείς και συστηματικές διαβουλεύσεις μεταξύ του κόσμου των επιχειρήσεων, της ερευνητικής κοινότητας και άλλων εμπειρογνωμόνων του τεχνικού κόσμου, που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα του ΣΕΒ για την ανάγκη μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής (17/12/2013), πρωτοβουλίες ενθάρρυνσης και υποστήριξης της νέας επιχειρηματικότητας όπως το πρόγραμμα «Μαζί στην Εκκίνηση» έχουν πολλαπλασιαστική αξία που υπερβαίνει την απλή ανταλλαγή απόψεων. Πυκνώνουν το πλέγμα των σχέσεων μεταξύ των δύο κόσμων και οριοθετούν μια συστηματικότητα διαλόγου, η οποία μπορεί πράγματι να αλλάξει τη θεματολογία της δημόσιας συζήτησης. Από τις συζητήσεις αυτές προκύπτει ότι οι αιτίες της ελλιπούς σύνδεσης της βιομηχανίας με τα πανεπιστήμια προέρχονται και από τους δύο «κόσμους», με αποτέλεσμα να μη λειτουργεί αποτελεσματικά- σε αντίθεση με άλλες χώρες- το σύστημα έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης, καινοτομίας και διάχυσης της τεχνολογίας στη χώρα μας. Η παραγωγή καινοτομιών και η αξιοποίησή τους τόσο από υφιστάμενες επιχειρήσεις όσο και από νέες, περνά από ένα σύστημα κρίκων που συνδέουν το πανεπιστημιακό σύστημα με τη βιομηχανία. Η σύνδεση αυτή στη χώρα μας είτε είναι ατροφική είτε απουσιάζει. Αναδεικνύεται, έτσι, ένας κρίσιμος ελλείπων κρίκος. Ένα μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας χαρακτηρίζεται από την αντίληψη ότι ο ρόλος των πανεπιστημίων είναι καθαρά επιστημονικός και ότι δεν πρέπει να συγχέεται με την παραγωγή πρακτικών εφαρμογών ή την επίλυση προβλημάτων της βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, έχει την άποψη ότι η σύνδεση των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις αλλοιώνει το χαρακτήρα των πανεπιστημίων. Όμως, ήδη γνωρίζουμε από τη διεθνή εμπειρία ότι η έλλειψη αλληλεπίδρασης με τον παραγωγικό ιστό μιας χώρας, καθιστά αβέβαιη την επιτυχή έκβαση όχι μόνο της εφαρμοσμένης αλλά και της βασικής έρευνας, ιδίως στα πολυτεχνικά/ τεχνολογικά ιδρύματα. Από την άλλη πλευρά όμως, και η ζήτηση των επιχειρήσεων για έρευνα είναι σε γενικές γραμμές εξαιρετικά χαμηλή, ενδεχομένως εξαιτίας του μικρού μέσου μεγέθους τους (αν και αυτό θα ήταν ένας πρόσθετος λόγος αναγκαστικής συνεργασίας), αλλά και του επιχειρηματικού προσανατολισμού τους. Και αυτό παρόλο που υπάρχουν πολλά καλά παραδείγματα, όπως στην τσιμεντοβιομηχανία, στα τρόφιμα, στη βιομηχανία του αλουμινίου και αλλού, όπου έχει σταθεί εφικτή η επίλυση διαχρονικών προβλημάτων της βιομηχανίας με τη συμβολή των πανεπιστημίων. Υπάρχει όμως σημαντικός δρόμος ο οποίος πρέπει να διανυθεί ώστε τέτοιες συνεργασίες να αποτελέσουν οργανικό και θεμελιακό στοιχείο της λειτουργίας των ερευνητικών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων. Μια άλλη ανάγκη που αναδεικνύεται είναι η ανάγκη δημιουργίας νέων επιχειρήσεων εντάσεως γνώσης σε όλους τους τομείς. Δυστυχώς όλες οι πρόσφατες εμπειρικές έρευνες φανερώνουν ότι την περίοδο της κρίσης, υπάρχει αναπαραγωγή του παλιού μοντέλου επιχειρήσεων που κατά κανόνα

Editorial Αναγκαία η ενδυνάμωση της σχέσης πανεπιστημίων και βιομηχανίας για την έξοδο από την κρίση, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την απασχόληση τομείς. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ επικεντρώνονται σε απλές, «ελαφρές τεχνολογικά» και χαμηλής έντασης γνώσης δραστηριότητες που βρίσκονται πολύ κοντά στον τελικό καταναλωτή (εστίαση, λιανικό εμπόριο κ.α.). Τέτοιες δραστηριότητες είναι χρήσιμες για βιοπορισμό, όχι όμως χρήσιμες για να δώσουν δυναμική στο παραγωγικό σύστημα, να συνδέσουν τη γνώση με την καινοτομία και να οδηγήσουν σε περισσότερες, ποιοτικότερες και πιο βιώσιμες θέσεις εργασίας. Μία άλλη λανθασμένη σχετική αντίληψη είναι ότι η καινοτομία συνδέεται μόνο με κλάδους υψηλής τεχνολογίας. Όμως υπάρχει ένα πλήθος εμπειρικών παραδειγμάτων που αποδεικνύουν ότι και παραδοσιακοί κλάδοι, οι αποκαλούμενοι χαμηλής τεχνολογίας, έχουν ένα σημαντικό απόθεμα γνώσης, την οποία μπορούν να αξιοποιήσουν για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων. Λόγω μάλιστα του γεγονότος ότι η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε αυτούς τους κλάδους, η δυνατότητα δημιουργίας καινοτόμων επιχειρήσεων σε αυτούς δεν είναι ουτοπική. Η σημερινή συζήτηση, δηλαδή, για τη δημιουργία ενός κύματος νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups) δεν θα πρέπει να αποτελέσει μια παγίδα που θα οδηγήσει σε εταιρείεςφούσκες, αλλά να δώσει τη δυνατότητα να ανανεωθεί ο επιχειρηματικός ιστός της χώρας και να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης για ανθρώπους με καλό υπόβαθρο γνώσης τόσο τεχνολογικό όσο και επιχειρησιακό, το οποίο η χώρα μας διαθέτει σε επάρκεια. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού συστήματος σε αυτό το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς οι επιχειρηματικές ικανότητες μπορεί να μη διδάσκονται με τη στενή έννοια του όρου αλλά πάντως καλλιεργούνται. Σαφώς υπάρχει ένα ποσοστό ανθρώπων που σε κάθε περίπτωση θα προχωρήσουν μια επιχειρηματική δραστηριότητα γιατί έχουν το ταλέντο-χάρισμα. Ταυτόχρονα υπάρχει όμως και ένα ποσοστό που επίσης λόγω ιδιοσυγκρασιακών, πολιτισμικών και άλλων χαρακτηριστικών, δεν θα αναλάβει ποτέ ένα επιχειρηματικό εγχείρημα. Όμως, μια συστηματική καλλιέργεια επιχειρηματικής κουλτούρας, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, ιδίως στους αποφοίτους των πανεπιστημίων, των πολυτεχνείων και στους ερευνητές, θα έχει μια σημαντική θετική επίδραση στην πραγματοποίηση καινοτόμων και επιτυχημένων επιχειρηματικών εγχειρημάτων από την πλευρά τους, είτε μετά το τέλος των σπουδών τους, είτε αργότερα, όταν θα έχουν αποκτήσει και την ανάλογη εργασιακή εμπειρία και πρακτική γνώση. Επίσης, ακόμα κι αν τελικώς απασχοληθούν σε άλλους οργανισμούς ή λειτουργούσες επιχειρήσεις, το να μάθουν να σκέπτονται με έναν τρόπο που συνδέει την πρωτοβουλία και τη δημιουργικότητα με την ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών εγχειρημάτων είναι εξίσου θετικό, καθώς θα προσδώσει δυναμική και στις υφιστάμενες επιχειρήσεις που θα μπορέσουν αναπτύξουν νέες δραστηριότητες, να δημιουργήσουν νέες παραγωγικές μονάδες και να προωθήσουν την αποκαλούμενη εταιρική επιχειρηματικότητα (corporate entrepreneurship). Επομένως, είναι σημαντική η εισαγωγή στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση κύκλου μαθημάτων που συνδέονται με την οικονομία, τη διοίκηση και την επιχειρηματική πρακτική. Επίσης η καλλιέργεια ενός κλίματος που ευνοεί την ανάπτυξη δεξιοτήτων, επιχειρησιακών ικανοτήτων, στάσεων, νοοτροπιών και πρακτικών που συνδέονται με την ανάληψη πρωτοβουλιών, τη δημιουργικότητα και την ανάπτυξη καινοτομιών και η οργανωμένη συμμετοχή των σπουδαστών και των ερευνητών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση συγκεκριμένων εγχειρημάτων μπορούν να συμβάλλουν τόσο στην κινητοποίηση για καλύτερη αξιοποίηση της γνώσης που παράγεται στα πανεπιστήμια, όσο και στη δημιουργία νέων καινοτόμων επιχειρήσεων και κατ επέκταση στην αναγκαία αλλαγή του επιχειρηματικού προτύπου στην ελληνική οικονομία. Έκδοση της Μονάδας Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας ΕΜΠ Υπεύθυνος έκδοσης Καλογήρου Γιάννης Επιμέλεια σύνταξης Γεωργίου Παρασκευάς Καλογήρου Γιάννης Καστέλλη Ιωάννα Σιώκας Ευάγγελος Συντακτική ομάδα Αραβώσης Κωνσταντίνος Γεωργίου Παρασκευάς Γιακούλας Δημήτρης Καλογήρου Γιάννης Κανέλλος Νίκος Καστέλλη Ιωάννα Λιβιεράτος Αντώνης Λυρίδης Δημήτρης Μαυρωτάς Γιώργος Μπελεγρή-Ρομπόλη Αθηνά Πρωτόγερου Αιμιλία Σιώκας Ευάγγελος Τσακανίκας Άγγελος Γιάννης Καλογήρου, Επιστημονικός Υπεύθυνος της ΜοΚΕ ΕΜΠ 2

Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας ΜοΚΕ-ΕΜΠ Παρουσίαση επιχειρηματικών ιδεών IEEE / BIBE 2013 Μια πρωτοβουλία που καθιερώνεται Η Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε συνεργασία με την SO Kwadraat (www.sokwadraat.be/indexeng.html), διοργάνωσε στο διάστημα 2 έως 8 Ιουλίου 2013, τη 2 η «Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας». Κατά τη διάρκεια της 2 ης «Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας» 15 ομάδες, οι οποίες απαρτίζονταν από μέλη της Πολυτεχνειακής κοινότητας, είχαν την δυνατότητα να παρουσιάσουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες. Πολλές από τις ομάδες παρουσίασαν επιχειρηματικές ιδέες, οι οποίες συνδέονται άμεσα με τα αποτελέσματα της ερευνητικής τους δραστηριότητας. Η διαδικασία προέβλεπε εξατομικευμένες κλειστές συναντήσεις, με παρουσίαση της επιχειρηματικής ιδέας, ενώ στη συνέχεια ακολουθούσε συζήτηση με την συμμετοχή του Johan Van den Bossche (εμπειρογνώμονα της SO Kwadraat) και τα στελέχη της ΜοΚΕ ΕΜΠ. Η συζήτηση εστίαζε στις προοπτικές επιχειρηματικής αξιοποίησης κάθε επιχειρηματικής ιδέας και τα ποικίλα ζητήματα τα οποία απασχολούν τα μέλη των ομάδων. Όπως χαρακτηριστικά μας είπε ο Βενιαμίν Ησαΐας ένα από τα μέλη της ομάδας web4thejob «η συνάντηση ήταν από τις πρώτες παρουσιάσεις της web4thejob και ήταν πολύ θετική εμπειρία για μας. Εκτός, όμως, από την εμπειρία αποκομίσαμε και σημαντικές συμβουλές, στοχευμένες σε αυτό ακριβώς που προσπαθούμε να κάνουμε. Ακόμη και αν κάποιες μας φανήκαν λίγο υπερβολικές στην αρχή, στην πορεία μερικούς μήνες μετά αποδείχθηκαν κρίσιμες. Γενικότερα, ήταν μεγάλη τύχη για μας να έχουμε τόσο ξεκάθαρη και θετική άποψη τόσο νωρίς στην πορεία μας». Νέα πρόσκληση για την 3 η Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας Η 3η «Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας» θα διοργανωθεί από την ΜοΚΕ ΕΜΠ στις αρχές Ιουλίου. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν την επιχειρηματική τους ιδέα έως τις 5 Μαΐου 2014, συμπληρώνοντας τη σχετική φόρμα υποβολής (http://mke.ntua.gr/entrepreneurshi p_week), όπου θα περιγράψουν την ιδέα τους με έμφαση στην καινοτομικότητά της και στην αγορά στην οποία μπορεί να απευθυνθούν. Τα κείμενα που θα υποβληθούν πρέπει να είναι στα αγγλικά. Για περαιτέρω πληροφορίες ή διευκρινίσεις μπορείτε να απευθύνεστε στα τηλέφωνα 2107722822-3 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@mke.ntua.gr. Στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου 13th IEEE International Conference on BioInformatics & Bio Engineering (IEEE BIBE 2013) το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 10 έως τις 13 Νοεμβρίου στα Χανιά, η ΜοΚΕ ΕΜΠ διοργάνωσε μια ειδική συνεδρία με τίτλο Inspiring and enabling entrepreneurship Bridging the gap between the lab and the marketplace. Η εκδήλωση αυτή είχε ως βασικό στόχο την προώθηση και ενίσχυση του επιχειρηματικού πνεύματος των συμμετεχόντων και την υποστήριξη καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών, καλύπτοντας αρχές της επιχειρηματικότητας και του mentoring, και υποστηρίζοντας την εκκίνηση νεοϊδρυθεισών επιχειρήσεων. Η ειδική συνεδρία περιελάμβανε τρία μέρη: i. Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης σχετικά με την επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης (knowledge-based entrepreneurship) ii. Σύντομο σεμινάριο για τα απαραίτητα βήματα προς την ίδρυση μιας επιχείρησης iii. Εξειδικευμένες συναντήσεις (coaching) ενδιαφερόμενων ομάδων με ειδικούς εμπειρογνώμονες Συντονιστής και ομιλητής στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης ήταν ο Επιστημονικός Υπεύθυνος της ΜοΚΕ ΕΜΠ Καθηγητής κ. Γ. Καλογήρου και συμμετείχαν οι Thérèse Schölvinck από το European Patent Office, ο Καθηγητής της École Polytechnique Fédéralede Lausanne Νικόλαος Στεργιόπουλος, ο καθηγητής Metin Akay του Πανεπιστημίου του Houston και ο καθηγητής Κώστας Μπάλας του Πολυτεχνείου Κρήτης. Τέλος, το σεμινάριο επιχειρηματικότητας παρακολούθησαν 60 άτομα. 3

, Ίδρυση επιχειρήσεων με την συμβολή της MoKE ΕΜΠ Σε λιγότερο από δύο χρόνια λειτουργίας της, η ΜΟΚΕ ΕΜΠ έχει συμβάλει μέχρι τώρα στην ίδρυση 6 επιχειρήσεων ενώ αναμένουμε στο επόμενο διάστημα να ιδρυθούν και νέες. Τι είπαν οι ιδρυτές για την εμπειρία τους; ΟΙ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ http://www.e-nios.com/ Αντικείμενο της ομάδας e-nios (www.e-nios.com) αποτελεί η ανάλυση και ερμηνεία γονιδιωματικών δεδομένων με στόχο την ιεραρχημένη ανάδειξη μοριακών στόχων για εφαρμογές εξατομικευμένης ιατρικής. Η ομάδα βοηθήθηκε ουσιαστικά από τη ΜΟ.Κ.Ε. Ε.Μ.Π. στα πρώτα της βήματα, ώστε ο πυρήνας της ερευνητικής της δραστηριότητας να μεταρσιωθεί σε τεχνολογική καινοτομία. Η αρχική ιδέα αξιολογήθηκε και βελτιώθηκε μέσω της συμβουλευτικής που παρείχαν τα μέλη της ΜΟ.Κ.Ε. ενώ προωθήθηκε σε εθνικό και διεθνές επίπεδο μέσω της υπηρεσίας δικτύωσης της μονάδας. Έτσι, η ιδέα, πρόσφατα απέκτησε νομική υπόσταση εταιρείας, ενώ ολοκληρώνει τη διαδικασία εκκόλαψης στο πλαίσιο των δράσεων EGG και Μαζί στην Εκκίνηση. Η ιδρυτική ομάδα της ENIOS Η συνεργασία μας με την Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Μετσόβιου Πολυτεχνείου ξεκίνησε πριν ένα χρόνο. Η επικοινωνία μας είναι συνεχής και εποικοδομητική σε όλους τους τομείς. Μέσα από τη συνεργασία μας ξεκαθάρισαν οι στόχοι της ομάδας και ο τρόπος επίτευξής τους, ενώ η ομάδα μας προβλήθηκε σε ειδικούς του coaching και οι συμβουλές που πήραμε υπήρξαν αποτελεσματικές και αποφασιστικές για την πορεία της ομάδας και κατ επέκταση της εταιρίας μας. Οι άνθρωποι της ΜΟΚΕ δείχνουν τεράστιο και συνεχές ενδιαφέρον για την πορεία μας και η προσωπική τους προσπάθεια να εξελιχθούμε, τους έχει αναγάγει σε πραγματικούς και έμπιστους συνεργάτες στο εγχείρημά μας. Η ιδρυτική ομάδα του Tradescraper.com Συμμετείχαμε στη 2η Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας που οργανώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα η Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας. Στις εβδομάδες αυτές συμμετέχει και ο εμπειρογνώμονας της So Kwadraat o κ. Johan Van den Bossche. Η συνάντηση ήταν από τις πρώτες δημόσιες εμφανίσεις της web4thejob και ήταν πολύ θετική εμπειρία για μας. Εκτός, όμως, από την εμπειρία αποκομίσαμε και σημαντικές συμβουλές, στοχευμένες σε αυτό ακριβώς που προσπαθούμε να κάνουμε. Ακόμη και αν κάποιες μας φανήκαν λίγο υπερβολικές στην αρχή, στην πορεία μερικούς μήνες μετά απεδείχθησαν κρίσιμες. Γενικότερα, ήταν μεγάλη τύχη για μας να έχουμε τόσο ξεκάθαρη και θετική άποψη τόσο νωρίς στην πορεία μας. Η ιδρυτική ομάδα της web4thejob Όταν πρωτοπήγα στη ΜοΚΕ - με δική μου πρωτοβουλία και κάπως διερευνητικά - καταρχήν συνάντησα ένα φιλικό και ζεστό περιβάλλον στο οποίο νιώθω άνετα να συζητήσω τις σκέψεις και τις φιλοδοξίες μου. Η ΜοΚΕ έκτοτε μου παρέχει ενημέρωση σε θέματα επιχειρηματικότητας, με φέρνει σε επαφή με ειδικούς, μου έδωσε την ευκαιρία να συμμετέχω σε πρωτοποριακά προγράμματα ανάπτυξης start up επιχειρήσεων και έχει συμβάλλει ουσιαστικά στην επιχειρηματική μου ωρίμανση. Οι άνθρωποι της ΜοΚΕ άρτια καταρτισμένοι, πάντοτε διαθέσιμοι, έδειξαν και δείχνουν ένα αμείωτο και ειλικρινές ενδιαφέρον για την πορεία μου και μου εμπνέουν το αίσθημα ασφάλειας ότι θα είναι πάντοτε εκεί, διαθέσιμοι για να μου παράσχουν ουσιαστική βοήθεια και στήριξη. Νίκος Λεβεντάκης http://web4thejob.org/ http://tradescraper.com/ ΝΙΚΟΣ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ PRODUCT DESIGN https://www.easykenak.gr/ http://www.crowdpolicy.com/ 4

Λιτή καινοτομία (Frugal Innovation) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΙΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ doing more with less Η έννοια της λιτής καινοτομίας έχει τη ρίζα της σε μια αντίληψη που αναπτύχθηκε καταρχήν σε αναπτυσσόμενες χώρες (ιδιαίτερα στην Ινδία), οι οποίες αντιμετώπιζαν έντονη ανεπάρκεια πόρων και χαρακτηρίζονταν από πολύ χαμηλά εισοδήματα. Αφορά στη δημιουργία υψηλότερης επιχειρηματικής και κοινωνικής αξίας ενώ την ίδια στιγμή μειώνει σημαντικά το κόστος εισροών και εκροών της καινοτομικής διαδικασίας. Η βασική λογική είναι να πετυχαίνεις χαμηλή τιμή προϊόντος με χαμηλό περιθώριο κέρδους ανά μονάδα προϊόντος, αλλά απευθυνόμενος σε πολύ μεγάλη αγορά τελικά οδηγείσαι σε υψηλά συνολικά κέρδη. Στη συνέχεια η έννοια της λιτής καινοτομίας, υιοθετήθηκε και στη Δύση ως μια στρατηγική, η οποία ανταποκρίνεται σε μια εποχή λιτότητας με τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν περιορισμούς δεδομένου ότι συρρικνώνεται το εισόδημα των καταναλωτών, αλλά συγχρόνως αυξάνεται η περιβαλλοντική τους συνείδηση. Επίσης, με δεδομένο ότι οι αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες αγορές αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ έως το 2017 και το 49% του παγκόσμιου πληθυσμού, μπορεί κανείς να αντιληφθεί τη στρατηγική σημασία της ανταπόκρισης σε ανάγκες χαμηλών εισοδηματικά τάξεων του παγκοσμίου πληθυσμού. Πρόκειται για μια τελείως διαφορετική οπτική, η οποία αντιλαμβάνεται τους περιορισμούς πόρων (κεφάλαιο, ανθρώπινοι πόροι, οργανωσιακοί πόροι, γνώση και πληροφορία) ως μια ευκαιρία ανάπτυξης. Βασικά χαρακτηριστικά της λιτής καινοτομίας είναι α) η προσιτότητα (affordability) από χαμηλές και μεσαίες εισοδηματικές τάξεις, β) η ποιότητα, δεδομένου ότι το παραγόμενο προϊόν/υπηρεσία διατηρεί όλα τα βασικά και κρίσιμα χαρακτηριστικά που απαιτούνται από τον καταναλωτή, αλλά εξαιρεί οτιδήποτε μπορεί να χαρακτηριστεί περιττή πολυτέλεια, γ) η καθολικότητα (ubiquity), δεδομένου ότι η καινοτομία απευθύνεται σε όσο γίνεται ευρύτερο φάσμα χρηστών, καλύπτοντας ανάγκες που έως τώρα δεν ήταν εφικτό να καλυφθούν λόγω υψηλού κόστους για το χρήστη ή χρηματοδοτικής στενότητας του παραγωγού και δ) η βιωσιμότητα (sustainability), η οποία βασίζεται στην επαρκή απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου και προϋποθέτει μια κρίσιμη κλίμακα παραγωγής σε σχετικά σύντομο διάστημα. Σήμερα υπάρχουν οργανισμοί που έχουν επιδοθεί στη συστηματική ανάπτυξη λιτής καινοτομίας. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι το Πανεπιστήμιο Santa Clara στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου στη Σχολή Μηχανικών έχει ιδρυθεί Εργαστήριο Λιτής Καινοτομίας (Frugal Innovation Lab, http://www.scu.edu/engineering/fr ugal/). Στόχος του εργαστηρίου αυτού είναι η ανάπτυξη προσβάσιμων, προσιτών, προσαρμόσιμων και κατάλληλων τεχνολογιών, προϊόντων και υπηρεσιών, τα οποία ανταποκρίνονται σε ανθρώπινες ανάγκες στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες και αγορές. Γιατί όχι και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο; Δρ. Ιωάννα Καστέλλη Πηγές http://knowledge.insead.edu/innovation/frugal-innovation-a-new-business-paradigm-2375 http://iveybusinessjournal.com/uncategorized/frugal-innovation-the-key-to-penetrating-emerging-markets Kumar Singh S., A. Gambher, A. Sotiropoulos, S. Duckworth, 2012, Frugal Innovation: Learning from social entrepreneurs in India, Serco Institute. Το αυτοκίνητο ΝΑΝΟ της Ινδικής εταιρείας ΤΑΤΑ, έχει τιμή χαμηλότερη από 1500 και ανταποκρίνεται σε ανάγκες της μεσαίας εισοδηματικής τάξης στην Ινδία. Βασίζεται στο απλό design και την αφαίρεση μιας σειράς εξαρτημάτων που θεωρούνται πολυτέλεια για την κυκλοφορία σε πυκνοκατοικημένες πόλεις με κυκλοφοριακά προβλήματα. Η M-PESA είναι υπηρεσία που παρέχεται σε εκατομμύρια Κενυάτες επιτρέποντάς τους σήμερα μέσω μιας εφαρμογής στα κινητά τους τηλέφωνα να αποταμιεύουν, να πληρώνουν και να μεταφέρουν χρήματα χωρίς να έχουν τραπεζικό λογαριασμό. FACE Fair-Trade Aid Calculator for Everyone είναι μια υπολογιστική εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, η οποία επιτρέπει σε τεχνίτες αναπτυσσόμενων χωρών και περιοχών που δεν έχουν πρόσβαση στις αναγκαίες υπηρεσίες και έχουν δυσκολία να τιμολογήσουν τα προϊόντα τους, να κάνουν τον υπολογισμό του κόστους παραγωγής των προϊόντων τους (κόστος εργασίας, ενέργειας, υλικών κλπ.) και να τα τιμολογούν. 5

Crowdfunding Μια νέα πρακτική χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας XYLOEYEWEAR Ξύλινα γυαλιά ηλίου από τη Σύρο Το crowdfunding (χρηματοδότηση από το πλήθος) είναι μια νέα σχετικά πρακτική, η οποία όμως φαίνεται να αναπτύσσεται ραγδαία στο εξωτερικό ενώ σταδιακά κάνει την εμφάνισή της και στην Ελλάδα. To crowdfunding θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια «μίξη του venture capital με τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης» (Crump, 2012). Η κεντρική ιδέα του crowdfunding είναι η συγκέντρωση χρημάτων από ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων μέσα από το διαδίκτυο. Το crowdfunding μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, αλλά οι τύποι του crowdfunding που αφορούν τις καινοτόμες επιχειρήσεις είναι δύο: α) το crowfunding ανταμοιβής (reward-based) και β) το μετοχικό crowdfunding (equity-based). Δημοφιλείς πλατφόρμες για crowfunding ανταμοιβής είναι το Indiegogo και το Kickstarter ενώ μια ελληνική πλατφόρμα για crowfunding ανταμοιβής είναι η Groopio. Παραδείγματα πλατφορμών μετοχικού crowdfunding είναι η WiSeed (Γαλλία), η EarlyShares (ΗΠΑ) και Crowdcube (Ηνωμένο Βασίλειο). Στο crowfunding ανταμοιβής οι χρηματοδότες παραλαμβάνουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία σαν ανταμοιβή/αντάλλαγμα για τη συνεισφορά τους. Mε άλλα λόγια, οι χρηματοδότες προπληρώνουν για ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, συνεισφέροντας με τον τρόπο αυτό στην εξεύρεση του απαιτούμενου κεφαλαίου. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα crowdfunding ανταμοιβής είναι η περίπτωση της Xyloeyewear από την Σύρο (βλ. Μελέτη περίπτωσης Xyloeyewear ). Για τη χρηματοδότηση από το πλήθος οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ειδικά διαμορφωμένες πλατφόρμες, οι οποίες λειτουργούν στο διαδίκτυο (crowdfunding platforms). Οι πλατφόρμες αυτές είναι το «σημείο συνάντησης» χρηματοδοτών και επιχειρήσεων που αναζητούν χρηματοδότηση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως οι πλατφόρμες αυτές δεν κάνουν το μάρκετινγκ μιας καμπάνιας crowdfunding, απλά αποτελούν το εργαλείο με το οποίο οι χρηματοδότες μπορούν να εντοπίσουν τις επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι μια επιχείρηση θα καταφέρει να «ανεβάσει» την καμπάνια της σε μια πλατφόρμα, από μόνο του δεν φτάνει. Θα χρειαστεί να κινητοποιήσει από μόνη της τους χρηματοδότες στους οποίους ενδιαφέρεται να απευθυνθεί. Δρ. Αντώνης Λιβιεράτος Πηγές Λιβιεράτος, Α. (2013) Οδηγός Καινοτομίας, ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, Αθήνα http://www.kainotomia.imegsevee.gr/ images/pdf/odigoi/odigos_kainotomias.pdf. Crump, C. (2012) Mix VC, Social Media, Create Crowdfunding http://www.crainsdetroit.com/article/ 20120624/FREE/306249977/mix-vc-social-media-create-crowdfunding, June 24. www.indiegogo.com www.kickstarter.com www.earlyshares.com www.wiseed.fr www.groopio.com www.crowdcube.com H Χyloeyewear είναι μια νέα επιχείρηση από τη Σύρο, η οποία κατασκευάζει και εμπορεύεται χειροποίητα ξύλινα γυαλιά ηλίου (www.xyloeyewear.com). Ο Περικλής Θερριός και η Ελένη Βακονδίου είχαν από την άνοιξη του 2012 την ιδέα να κατασκευάσουν ξύλινα γυαλιά ηλίου. στην αρχή ήμασταν πολύ χαρούμενοι γιατί νομίζαμε ότι η ιδέα ήταν δίκη μας. Μετά ανακαλύψαμε ότι υπάρχουν και άλλοι κατασκευαστές ξύλινων γυαλιών ανά τον κόσμο, αλλά ήδη είχαμε το πείσμα». Σε σχέση με τα ξύλινα γυαλιά ηλίου που κυκλοφορούν στην αγορά θεώρησαν πως «μπορούμε να σχεδιάσουμε και κατασκευάσουμε κάτι καλύτερο». Τον Μάρτιο του 2013 μια ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Αιγαίου αναλαμβάνει την προβολή και το branding της νέας επιχείρησης αλλά και την χρηματοδότηση της μέσα από crowdfunding ανταμοιβής. Ο στόχος που τέθηκε αρχικά ήταν η συγκέντρωση του ποσού των 15.000 Ευρώ και σε όσους ήθελαν να συμβάλλουν στην υπήρχε μια σειρά από ανταλλάγματα με κυριότερο την επιλογή ενός ζευγαριού γυαλιών ηλίου. Σε μια καμπάνια, η οποία διήρκεσε ένα μήνα (15 Μαΐου 15 Ιουνίου 2013), η Χyloeyewear κατάφερε να ξεπεράσει τον αρχικό στόχο προπωλώντας 150 περίπου ξύλινα γυαλιά ηλίου. Πηγή: Λιβιεράτος, Α. (2013) Οδηγός Καινοτομίας, ΙΜΕ- ΓΣΕΒΕΕ, Αθήνα. 6

Enterprise Europe Network One-stop-shop πρόσβασης σε διεθνείς αγορές ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ (EKT/EIE) Μια στρατηγική προτεραιότητα Το Enterprise Europe Network προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα υπηρεσιών για την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας. Μέσα από ένα δίκτυο έμπειρων και εξειδικευμένων συμβούλων, παρέχει τις ακόλουθες υπηρεσίες: 1. Χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ενημέρωση για ανοιχτές προσκλήσεις στο πρόγραμμα Horizon 2020 Εξεύρεση εταίρων για ερευνητικά προγράμματα Helpdesk υποστήριξης Προετοιμασία υποβολής πρότασης Διαχείριση πρότασης 2. Πρόσβαση σε διεθνείς αγορές Αναζήτηση επιχειρηματικής συνεργασίας Στοχευμένη προβολή και προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών Συμμετοχή σε επιχειρηματικές αποστολές στο εξωτερικό Δυνατότητα εκπροσώπησης της επιχείρησής σας σε κεντρικές διεθνείς εκθέσεις Πληροφόρηση για επιχειρηματικό και κανονιστικό πλαίσιο σε διεθνείς αγορές 3. Διοργάνωση event, ημερίδων, εκπαιδευτικών σεμιναρίων Διοργάνωση B2Bmatchmakingevents για την προώθηση της συνεργασίας των ελληνικών επιχειρήσεων Ενημέρωση για όλα τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και τις πολιτικές της Ε.Ε. Ενημέρωση σε θέματα κατοχύρωσης ή διαχείρισης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας Υποστήριξη και εκπαίδευση σε θέματα επιχειρηματικού σχεδιασμού 4. Μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας Αναζήτηση νέων τεχνολογιών που ταιριάζουν στις ανάγκες της επιχείρησής σας Προσφορά καινοτομικών τεχνολογιών προς εμπορική αξιοποίηση από επιχειρήσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο Υπηρεσίες συμβουλευτικής υποστήριξης σε νομικά θέματα και θέματα διαχείρισης επιχειρηματικής συνεργασίας Το Enterprise Europe Network χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προσφέρει τις υπηρεσίες του δωρεάν σε όλους τους ενδιαφερόμενους ως ένα one-stopshop. Έχει ενεργή παρουσία και προσφέρει άμεση πρόσβαση σε 54 χώρες, μέσα από ένα δίκτυο 600 συνεργαζόμενων φορέων. Συντονιστής του ελληνικού δικτύου είναι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Συμμετέχουν 11 ακόμα εταίροι που καλύπτουν γεωγραφικά όλη την Ελλάδα. Οι υπηρεσίες του Enterprise Europe Network-Hellas εντάσσονται στη στρατηγική προτεραιότητα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για τη Μεταφορά και Αξιοποίηση Γνώσης. Οι σχετικές δράσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία του Εθνικού Σημείου Επαφής για το πρόγραμμα Horizon 2020, την ανοικτή πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, καθώς και τη συγκέντρωση μετρικών στοιχείων και τη διαμόρφωση Δεικτών για τους τομείς της Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.enterprise-hellas.gr - Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT/EIE) E-mail: een-ekt@ekt.gr Τηλ.: 210 7273965, 7273921 7

SME Instrument ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ Νέα εργαλεία χρηματοδότησης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και spin-offs Το Horizon 2020,το μεγαλύτερο και πλέον φιλόδοξο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Έρευνας και της Καινοτομίας στην Ε.Ε., δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα απευθείας χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την υλοποίηση καινοτομικών επενδυτικών σχεδίων ως του ύψους των 2,5 εκ. ευρώ για τρία χρόνια. Το χρηματοδοτικό εργαλείο SME Instrument θα υλοποιηθεί μέσω τριών διακριτών φάσεων: Μπορεί να συμμετέχει μια επιχείρηση σε φάση start-up; Απαιτείται η συνεργασία οργανισμών από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε.; Μπορεί να συμμετέχει ένα Πανεπιστήμιο ή ΝΠΔΔ; Συχνές ερωτήσεις Φάση 1: Χρηματοδότηση 50.000 για έξι μήνες με στόχο την έρευνα πάνω στο επιχειρηματικό μοντέλο και τη δημιουργία ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού επιχειρηματικού σχεδίου (feasibility study & business planning). Φάση 2: Χρηματοδότηση από 500.000 έως 2,5 εκ. για 12 24 μήνες με στόχο την ανάπτυξη ενός εμπορικού προϊόντος ή υπηρεσίας και με τελικό στόχο τη διάθεσή του στην αγορά Φάση 3: Υπηρεσίες προώθησης του προϊόντος ή της υπηρεσίας σε διεθνείς αγορές και πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία υποστήριξης της περαιτέρω επιχειρηματικής ανάπτυξης. Το προφίλ των επιχειρηματικών σχεδίων που θα χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να περιλαμβάνει έντονα τα στοιχεία της τεχνολογικής καινοτομίας, της επιστημονικής αριστείας και να καταλήγει σε ένα προϊόν υψηλής εμπορικής αξίας. Ναι, αρκεί να έχει κάνει σύσταση και να αποτελεί επισήμως νομικό πρόσωπο με έδρα σε χώρα της Ε.Ε. (ή συνεργαζόμενη τρίτη χώρα). Όχι, μια επιχείρηση μπορεί να υποβάλει μόνη της πρόταση (single company support). Όχι, το πρόγραμμα αφορά μόνο μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ωστόσο, μέρος της έρευνας που απαιτείται για την υλοποίηση ενός καινοτομικού προϊόντος μπορεί να υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο (ως υπεργολαβία). Η υποβολή των προτάσεων γίνεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και θα είναι εφικτή καθόλη τη διάρκεια του έτους. Η αξιολόγηση γίνεται από ειδικούς εμπειρογνώμονες και θα διαρκεί σύντομο χρονικό διάστημα (3 μήνες για τη Φάση 1, 6 μήνες για τη Φάση 2). Καταληκτική ημερομηνία υποβολής (Φάση 1): - 18 Ιουνίου 2014-24 Σεπτεμβρίου 2014-17 Δεκεμβρίου 2014 Καταληκτική ημερομηνία υποβολής (Φάση 2): - 9 Οκτωβρίου 2014-17 Δεκεμβρίου 2014 Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Enterprise Europe Network: - Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT/EIE) Δρ. Ηρακλής Αγιοβλασίτης E-mail: agiovlasitis@ekt.gr Τηλ.: 210 7273921 Τι ποσοστό χρηματοδότησης παρέχεται; Μπορεί μια επιχείρηση να υποβάλει απευθείας πρόταση στη Φάση 2; Το πρόγραμμα παρέχει χρηματοδότηση όλων των δαπανών ανάπτυξης (συμπεριλαμβανομένου του κόστους μισθοδοσίας) σε ποσοστό 70%. Σε ειδικές περιπτώσεις το ποσοστό ανέρχεται στο 100%. Ναι, ωστόσο προτεραιότητα θα δοθεί σε όσες επιχειρήσεις προέρχονται από τη Φάση 1. 8

EASYKENAK Συνέντευξη με τους ιδρυτές της EASYKENAK, μιας ακόμη εταιρείας που υποστηρίχθηκε από τη ΜοΚΕ- ΕΜΠ JEREMIE OPENFUND II Πρόσκληση για χρηματοδότηση 1.Ποιο είναι το αντικείμενο της EASYKENAK; Το easykenak είναι μία διαδικτυακή υπηρεσία για την Ενεργειακή Επιθεώρηση κτηρίων. Απευθύνεται σε μηχανικούς, οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι ενεργειακοί επιθεωρητές και οι οποίοι εκδίδουν Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης για ένα κτήριο. Για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης το easykenak χρησιμοποιεί την υπολογιστική μηχανή τεε-κενακ. Το easykenak είναι πιστοποιημένο από το ΥΠΕΚΑ. 2.Πώς δημιουργήθηκε η επιχειρηματική ομάδα της EASYKENAK; Πριν από 3 χρόνια, μία ομάδα 3 νέων μηχανικών (Σταύρος Σταματούκος, Αλέξης Παναγιωτόπουλος, Σπύρος Ιωάννου) αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε κάτι εντελώς νέο στην ελληνική αγορά τεχνικού λογισμικού. Τα προγράμματα είναι συνήθως κλειδωμένα ανά υπολογιστή, έχουν αρκετά υψηλό κόστος αγοράς και απαιτούν ετήσια συμβόλαια συντήρησης. Εμείς χρησιμοποιώντας λογισμικό ανοιχτού κώδικα, αναπτύξαμε μία εφαρμογή ενεργειακής επιθεώρησης κτιρίων στο διαδίκτυο και την προσφέρουμε σαν υπηρεσία, κάτι τελείως καινοτόμο για την ελληνική αγορά τεχνικού λογισμικού. Το γεγονός ότι είμαστε και οι ίδιοι ενεργειακοί επιθεωρητές, μας έδωσε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε την εφαρμογή πάνω στις ανάγκες τις δουλειάς μας, παίρνοντας ταυτόχρονα πολύτιμο feedback από συναδέλφους που την τέσταραν συνεχώς σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. 3.Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο σημαντικότερος παράγοντας που θα καθορίσει την επιτυχία του λογισμικού easykenak; Θεωρούμε ότι το easykenak έχει 3 συγκριτικά πλεονεκτήματα: 1. Προσφέρεται σαν διαδικτυακή υπηρεσία (software as a service) έχει συμβατότητα με όλα τα λειτουργικά συστήματα (windows, mac, linux) και με όλες τις συσκευές (pc, laptop, tablet, mobile), το μόνο που απαιτείται είναι ένας σύγχρονος browser, εγγυάται την ασφάλεια των δεδομένων των χρηστών στους server του παρόχου, δεν απαιτείται εγκατάσταση λογισμικού, ο χρήστης αποκτά πρόσβαση μόνο με ένα e- mail, οι αναβαθμίσεις γίνονται αυτόματα από τον πάροχο της υπηρεσίας, Το Jeremie Openfund II καλεί ομάδες επίδοξων νέων επιχειρηματιών να υποβάλλουν τις προτάσεις τους για να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα επένδυσης αρχικού σταδίου. Η αρχική χρηματοδότηση που παρέχει το Jeremie Openfund II ξεκινάει από τα 50.000 ευρώ. Επίσης, το πρόγραμμα περιλαμβάνει την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την υλοποίηση της ιδέας και την ανάπτυξή της στην διεθνή αγορά. Για περισσότερες πληροφορίες κατευθυνθείτε στο δικτυακό τόπο του Jeremie Openfund II καθώς και στο δικτυακό τόπο του ευρωπαϊκού προγράμματος Jeremie. Η προθεσμία λήγει στις 20 Μαΐου 2014. Για εγγραφή και συμμετοχή με επιχειρηματικές ιδέες που δεν έχουν γίνει ακόμα προϊόν πατήστε εδώ. Εταιρίες που θέλουν να αναπτύξουν τις δραστηριότητες τους μπορούν να υποβάλλουν την πρότασή τους οποτεδήποτε στη διεύθυνση http://theopenfund.com/apply/buil d-a-business. Επίσης, το Jeremie Openfund II παραπέμπει όσους ενδιαφέρονται να εργαστούν σε startup στις οποίες παρέχει χρηματοδότηση αρχικού σταδίου να υποβάλλουν το βιογραφικό τους ή να αναζητήσουν διαθέσιμες θέσεις εργασίας στις ίδιες τις startup στη διεύθυνση http://www.theopenfund.com/jobs 9

EASYKENAK Συνέντευξη με τους ιδρυτές της EASYKENAK, μιας ακόμη εταιρείας που υποστηρίχθηκε από τη ΜοΚΕ- ΕΜΠ EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΙΓΝΙΟ Business game ο επιθεωρητής έχει πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα από οπουδήποτε: το γραφείο, το σπίτι, το laptop, το κινητό, ο επιθεωρητής έχει τη δυνατότητα να εκδώσει το πιστοποιητικό επί τόπου κατά την διάρκεια της ενεργειακής επιθεώρησης. 2. Εισάγει μια καινοτόμο τιμολογιακή πολιτική στον χώρο του τεχνικού λογισμικού: με μηδενικό κόστος αρχικής επένδυσης, χωρίς ετήσιο συμβόλαιο συντήρησης, πληρωμή με την χρήση (payas-you-go). 3. Είναι υλοποιημένο από ενεργειακούς επιθεωρητές ακριβώς πάνω στις απαιτήσεις τις δουλειάς. Οι χρήστες της εφαρμογής είναι πάνω από όλα συνεργάτες και με το καθημερινό feedback μας βοηθούν να αναπτύσσουμε συνεχώς το easykenak, έτσι ώστε η υπηρεσία μας να γίνεται καλύτερη και πιο χρήσιμη σε όλο και περισσότερους μηχανικούς. 4.Ποιο είναι το σημαντικότερο εμπόδιο που αντιμετωπίσατε c μέχρι σήμερα; Η υλοποίηση του easykenak αποδείχτηκε πολύ πιο δύσκολη και χρονοβόρος διαδικασία από ό,τι περιμέναμε. Ξεκινήσαμε να το δουλεύουμε εδώ και 3 χρόνια. Αυτή τη στιγμή είναι πλήρως λειτουργικό αλλά είναι πολλά ακόμα αυτά που θα θέλαμε να προσθέσουμε. Ο βασικός λόγος της καθυστέρησης αφορά το γεγονός ότι το easykenak ήταν και για τα 3 μέλη της ομάδας μια δεύτερη δουλειά. Δεν είχαμε την πολυτέλεια να κλειστούμε σε ένα δωμάτιο, να το δουλέψουμε fulltime και να το βγάλουμε μέσα σε μερικούς μήνες. Αυτή η διαδικασία μας κούρασε αλλά και δεν μας επέτρεψε να παρουσιάσουμε το easykenak γρήγορα και επιθετικά στην αγορά. Ωστόσο πλέον τρέχει κανονικά και είμαστε πολύ περήφανοι γι αυτό. 5.Ποια είναι τα μελλοντικά σας βήματα; Κατά την ανάπτυξη του easykenak δώσαμε μεγάλο βάρος στην υλοποίηση και λίγο στην προώθησή του. Λόγω έλλειψης πόρων (κυρίως σε χρόνο και χρήμα) μέχρι στιγμής δεν έχουμε κάνει σχεδόν καμία κίνηση προώθησης. Παρόλα αυτά το easykenak αριθμεί πάνω από 600 εγγεγραμμένους χρήστες που έχουν εκδώσει περίπου 2.500 πιστοποιητικά. Επόμενο βήμα μας είναι μια πιο επιθετική προώθηση του easykenak στους μηχανικούς. Στα πιο μελλοντικά πλάνα είναι η επέκταση της πλατφόρμας μας σε άλλες Ευρωπαϊκές αγορές όπου η ενεργειακή πιστοποίηση κτηρίων είναι υποχρεωτική. Η Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας πρόκειται να διοργανώσει 3 ο κύκλο ιδρυματικού Παιγνίου Διοίκησης Επιχειρήσεων (Business Game). Η ακριβής ημερομηνία διεξαγωγής και πρόσκληση για υποβολή αιτήσεων συμμετοχής θα ανακοινωθούν στη διαδικτυακή πύλη της ΜοΚΕ- ΕΜΠ http://mke.ntua.gr. Οι προηγούμενοι δύο κύκλοι σημείωσαν ιδιαίτερη επιτυχία με συμμετοχή 80 προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του ΕΜΠ. Το Επιχειρηματικό Παίγνιο αποτελεί ένα διαδραστικό παιχνίδι προσομοίωσης στον υπολογιστή, στο οποίο συμμετέχουν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Σκοπός του είναι η εφαρμογή «στην πράξη» απλών οικονομικών γνώσεων και η εξοικείωση των φοιτητών με τη διοίκηση επιχειρήσεων σε περιβάλλον ανταγωνισμού. Πρακτικά, οι φοιτητές χωρίζονται σε ομάδες και διοικούν εικονικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια συγκεκριμένη αγορά. Με αυτόν τον τρόπο η κάθε ομάδα διοίκησης καλείται να λάβει σημαντικές επιχειρηματικές αποφάσεις και να δει πώς αυτές οι αποφάσεις μεταφράζονται σε αντίστοιχα οικονομικά μεγέθη, όπως ακριβώς συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων. Η αγορά είναι δυναμική και το μέγεθος καθώς και τα μερίδια αγοράς των παικτών διαμορφώνονται ανάλογα με τις αποφάσεις των ομάδων. 10

Παρατηρητήριο Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας Η ταυτότητα των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων: όροι και προϋποθέσεις για ανάκαμψη ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΜEΑ ΙΙ ΣΧΟΛΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Σε δημόσια εκδήλωση με τίτλο «Παραγωγική ανασυγκρότηση με καινοτομία: Μία σύγχρονη βιομηχανική πολιτική για την Ελλάδα» στις 17/12/2013 παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα ερευνητικού έργου που εκπονείται από το ΙΟΒΕ και το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας (ΕΒΕΟ) του ΕΜΠ, για λογαριασμό του ΣΕΒ. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα δύο μεγάλων ερευνών στις ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ, πραγματοποιήθηκαν παράλληλα εργαστήρια που αφορούσαν στις επιχειρηματικές προοπτικές σε επτά σημαντικά κλαδικά οικοσυστήματα της ελληνικής οικονομίας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 2000 από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας το 2011 και το 2013. Στόχος της έρευνας ήταν να αναδειχθεί η στρατηγική ταυτότητα του παραγωγικού μας συστήματος. Το είδος και τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που διαθέτουμε θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τόσο την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας αλλαγής του αναπτυξιακού μας προτύπου, όσο και την ταχύτητα με την οποία θα γίνει αυτή η προσαρμογή. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει καταρχήν εμφατικά ότι η κρίση έχει αποβεί καθοριστική για την ταυτότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, με αρκετές μέχρι πρότινος υγιείς επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν δυσκολίες βιωσιμότητας. Υπάρχουν ασφυκτικές πιέσεις από τη μειωμένη εγχώρια ζήτηση, την έλλειψη ρευστότητας σε όλο το εύρος της αλυσίδας αξίας των επιχειρήσεων, συρρίκνωση οικονομικών αποτελεσμάτων και αβεβαιότητες, οι οποίες φαίνεται να κορυφώθηκαν το 2012. Ταυτόχρονα, το επενδυτικό περιβάλλον επιδεινώθηκε, με περιορισμό του αριθμού και του ύψους των επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται από τις επιχειρήσεις. Από την άλλη πλευρά φαίνεται να καταγράφεται πλέον μια σταθεροποίηση των συνθηκών λειτουργίας, ενώ φαίνεται να αναμένεται ακόμα και μια μικρή βελτίωση για το 2014. Όμως το πιο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι επιβεβαιώνεται και στατιστικά ότι η εξωστρέφεια, η καινοτομία, και η εκπαίδευση του ανθρώπινου κεφαλαίου συνιστούν βασικούς προσδιοριστικούς παράγοντες της οικονομικής επίδοσης των επιχειρήσεων. Όσες επιχειρήσεις κατορθώνουν να είναι εξαγωγικές, κάνουν περισσότερη καινοτομία κάθε είδους και εκπαιδεύουν το ανθρώπινο δυναμικό τους, κατά κανόνα φαίνεται να έχουν καλύτερες οικονομικές επιδόσεις, ακόμα και στην εποχή της κρίσης. Βεβαίως οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις εμφανίζουν καλύτερες συνολικά επιδόσεις και στα τρία αυτά χαρακτηριστικά. Ωστόσο, ούτε η καινοτομία, ούτε η εξωστρέφεια είναι μια εύκολη διαδικασία. Η οικονομική κρίση έχει δυσχεράνει την προσπάθεια για καινοτομία: τη διετία 2009-2010 περίπου οι μισές επιχειρήσεις παρουσίασαν κάποια καινοτομία προϊόντος, έναντι 38% στην τρέχουσα διετία, ενώ έχει ενισχυθεί στο 44% το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν έχει κάνει καμία καινοτομία (προϊόντος, διεργασίας, οργανωσιακή) κατά την τελευταία διετία. Αλλά και σε όρους εξαγωγών, παρόλο που ο αριθμός των εξαγωγικών επιχειρήσεων έχει αυξηθεί, για το 40% αυτών των επιχειρήσεων, οι εξαγωγές περιορίζονται κάτω από το 10% του συνολικού τους τζίρου, γεγονός που σημαίνει ότι η ένταση αυτής της εξαγωγικής προσπάθειας δεν είναι ακόμα ικανοποιητική. Την Τετάρτη 2 Απριλίου 2014 και ώρα 9:00-6:00 μ.μ. πραγματοποιήθηκε Ημερίδα παρουσίασης των ερευνητικών δραστηριοτήτων των Υποψηφίων Διδακτόρων του Τομέα ΙΙ : Ανάλυσης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ. Οι παρουσιάσεις έγιναν στην Αίθουσα Ν. ΚΟΥΜΟΥΤΣΟΣ» και ακολούθησε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Θεματικό τραπέζι τροφίμων Καλλυντικών». Προσκεκλημένοι ήταν εκπρόσωποι εταιρειών τροφίμων και καλλυντικών. Μπορείτε να βρείτε τις Ερευνητικές Παρουσιάσεις των υποψηφίων διδακτόρων στο: http://www.chemeng.ntua.gr/doct oral_candidates_section2/ 11

Παρατηρητήριο Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας ΜοΚΕ ΕΜΠ Ομάδα Έργου Η ταυτότητα των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων: όροι και προϋποθέσεις για ανάκαμψη Όπως προκύπτει από την έρευνα, βασική προϋπόθεση για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να καινοτομήσουν και να εξάγουν, είναι να διαθέτουν αυξημένες τεχνολογικές και γνωσιακές ικανότητες. Απαιτείται συστηματική ανάλυση των αγορών, πιστοποιήσεις ποιότητας, ευελιξία, ισχυρό ανθρώπινο κεφάλαιο, επενδύσεις σε τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, αλλά και αμεσότερες συνεργασίες με προμηθευτές, πελάτες, ακόμα και ανταγωνιστές. Οι επιχειρήσεις που εμφανίζουν καλύτερες οικονομικές. επιδόσεις είναι αυτές που αναπτύσσουν αυτές τις ικανότητες σε μεγαλύτερο βαθμό από τις υπόλοιπες. Είναι αυτές που διεξάγουν κάποιου είδους έρευνα είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με φορείς έρευνας. Παρόλο που οι γενικές επιδόσεις των επιχειρήσεων σε Ε&Α είναι φτωχές, οι περισσότερες επιχειρήσεις με ικανοποιητικές καινοτομικές επιδόσεις προέρχονται τελικά από ένα 30% που δήλωσε ότι πραγματοποιεί κάποιες δαπάνες για Ε&Α. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακριβώς λόγω των δυσκολιών που δημιουργεί το μικρό μέσο μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων, οι συνέργειες με άλλες επιχειρήσεις συμπληρωματικών κλάδων για επίτευξη οικονομιών κλίμακας και συντονισμένα εστίαση σε νησίδες αγοράς είναι ένα βασικό εργαλείο για την αναβάθμιση συνολικά των επιδόσεων ενός τομεακού οικοσυστήματος, εξέλιξη που θα ωφελήσει, συνολικά την ελληνική οικονομία. Άγγελος Τσακανίκας Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ Γιάννης Καλογήρου Επιστημονικός Υπεύθυνος Καθηγητής Τεχνολογικής Οικονομικής & Βιομηχανικής Στρατηγικής, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Ιωάννα Καστέλλη Συντονίστρια Δρ. «Οικονομικά της Τεχνολογίας», Οικονομολόγος, MScΒιομηχανική Οικονομική Συνεργάτες ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, 157 80 Αθήνα Ισόγειο νέου κτηρίου Μηχανολόγων Ναυπηγών, Γραφείο ΒΔ. 003 210-772 2822, 210-772 2823 http://mke.ntua.gr e-mail: info@mke.ntua.gr @MKENTUA Αντώνης Λιβιεράτος Σύμβουλος ίδρυσης &ανάπτυξης εταιριών υψηλής τεχνολογίας Δρ. «Διαχείριση Καινοτομίας», Οικονομολόγος, MSc Διαχείριση Καινοτομίας & Τεχνολογίας Παρασκευάς Γεωργίου Υπεύθυνος Κέντρου Τεκμηρίωσης & Διαδικτυακής Πύλης Δρ. Μηχανικός «Ενεργειακή Στρατηγική», Χημικός Μηχανικός, MBA Δημήτρης Γιακούλας Διοικητική Υποστήριξη Πολιτικός Επιστήμων, MSc Διεθνείς & Ευρωπαϊκές Σπουδές 12