Αφιέρωμα στους Λαϊκούς Ποιητές
Αδάμος Παπαδόπουλος Γεννήθηκε το 1939 στην Αχερίτου. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού και μετά στο Λύκειο Αμμοχώστου. Αποφοίτησε από το Διδασκαλικό Κολλέγιο Λευκωσίας.
Μετεκπαιδεύτηκε στην Αγγλία και Αυστραλία και εργάστηκε ως δάσκαλος, σύμβουλος και διευθυντής σε σχολεία της Αμμοχώστου και της Λάρνακας. Έχει ταξιδέψει πολύ και του αρέσει να διαβάζει λογοτεχνία, φιλοσοφία, ποίηση και πολιτική. Έγραψε ποιήματα στην πανελλήνια Δημοτική και στην Κυπριακή κυρίως για σάτιρες και πειράγματα για φίλους και παρέες.
Προκόπης Πόλια Γεννήθηκε στην Αχερίτου στις 8 Ιουλίου 1937. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος Πόλιας και η Μυροφόρα Παναή. Ήταν ο μεγαλύτερος από τα αδέρφια του, Μαρίνα, Μιχάλη, Κατερίνα, Βασίλη και Ζηνοβία Πόλια.
Παντρεύτηκε στην Αχερίτου στις 26 Ιουλίου του 1966, τη Χρυστάλλα Κ. Θωμά. Αποκτά τα δύο του παιδιά Γεώργιο Πόλια στις 21 Φεβρουαρίου το 1967 και Κυριακή Πόλια στις 29 Ιανουαρίου το 1969. Στην Αχερίτου, εξασκούσε το επάγγελμα του κτηνοτρόφου.
Μετά την προσφυγιά ο δρόμος του, τον έβγαλε στο Τέσσερα Μίλι, όπου έμεινε εκεί μέχρι τις 9 Ιουλίου το 1975. Έπειτα, δεύτερο του σπίτι έγινε η Επισκοπή της Λεμεσού, όπου κατοικεί μέχρι και σήμερα. Εκεί, αποκτά το τρίτο του παιδί, Ανδρέα Πόλια, στις 23 Φεβρουαρίου το 1976. Στη συνέχεια εργάστηκε στις Αγγλικές Βάσεις σαν μάγειρας.
Τώρα, απολαμβάνει τη ζωή του συνταξιούχου, γράφοντας ποιήματα, εμπνευσμένα από τις εμπειρίες και τα βιώματά του. Εν κατακλείδι, ασχολείται ερασιτεχνικά με τη μουσική, αφού αν και αυτοδίδαχτος, του αρέσει να παίζει τραγούδια στο πιθκιάβλι του.
Ο κοινοτάρχης Αχερίτου σε επίσκεψη του στον Προκόπη Πόλια
Η αρχή και το τέλος του ανθρώπου Ό,τι δουλειάν αρκέψουμεν, έσιει αρκήν τζιαι τέλος, γεννιέσαι έρκεσαι μωρό, στο τέλος είσαι γέρος. Χωρίς να θέλεις γράφεσαι, μέσα στους γέρους μέλος, θκιώχνουσε τζιαι που την δουλειά, στο σπίτι σου να πάεις, τζιαι καρτεράς τη σύνταξη, στο μήνα να την πιάεις. Αν έσιεις χρήματα πολλά, να κάτσεις να τα φάεις, γιατί αργά ή γρήγορα, στον Άδην ενα πάεις!
Το χωρκό μου η Αχερίτου (2003) Έφκαλα την απόφαση, τζιαι πία στο χωρκό μου, σαράντα χρόνια εν εια, το σπίτι το δικό μου. Στην πόρταν όταν έφτασα, εθέλαν να 'χω πάσο, να δουν, τζιαι αν το εγκρίνουσην, ποτζιεί για να περάσω. Την πόρταν όταν άνοιξαν, επία στο ταμείο, να πιάσουν το δεκάλιρο, τζιαι που τζιαμέ να φύω. Πρέπει να αλλάξεις την καρκιάν, προτού ρέξεις τα ττέλια, γυρίζουν κλάματα εφτείς, αντίς που ήσιες γέλια.
Που πάτησα τα χώματα, ήτανε λυπημένα, που ήταν υπό κατοχή, τζιαι ήταν δυστυχισμένα. Που έφτασα εις το χωρκό, εν ούλλα χαλασμένα, Που μου 'γιναν αγνώριστα, όπως πολλούς τζιαι μένα. Άμαν να πάεις τζιαι να δεις, τες λεηλασίες, τες εκκλησιές, κάμουν τζαμιά, τζιαιν ούλλο γεριμίες. Άμαν να πάεις τζιαι να δεις, με τα δικά σου μάθκια, εφτείς ραγίζει η καρκιά, τζιαι γίνεται κομμάθκια.
Καλλύττερα να μεν πάεις, μόνο να τα θυμάσαι, όπως τα έφυκες που πριν, την νύχτα που τζιημάσαι. Να τα θωρείς στον ύπνο σου, να μεν τα λησμονήσεις, για να 'σιης για παριορκά, μόνο τες αναμνήσεις.
Χαμπής Ττοφάτζιης Ο Χαμπής Ττοφάτζιης γεννήθηκε στην Αχερίτου λίγο μετά που έπιασαν την Κύπρο οι Εγγλέζοι. Δεν πήγε καθόλου σχολείο. Με την γυναίκα του την Κωνσταντούν έκαναν έξι παιδιά. Πέθανε γύρω στο 1960 στην ηλικία των 80 περίπου χρόνων. Ο γιος του αδελφού του Δημήτρης Νεοφύτου αναφέρει ότι «Τα τραούδκια του ήταν που τα καλύτερα...»
Η αφήγηση του για το θείο του έχει και συνέχεια: Επούλαν σκούπες ο Χαμπής ο Ττοφάτζιης. Που πήεν εις το Βαρώσιν να τες πουλήσει έδωκεν πα σε άλλον τραουδιστήν που του είπεν:
Ερώτηση: Να σε ρωτήσω να μου πεις Τζι έθθελ(ω) απάντησην ευτύς Που τζιερκατζιήν ως Πέφτην Ποιον θεωρείς καλλύττερον Τον ψεύτην ή τον κλέφτην
Απάντηση: Ο κλέφτης εν καλλύττερος Να σου το πώ τραούϊν Γιατί μπορεί να προσβαρτεί Να κόψει τούντο χούϊν
Αλλά τον ψεύτη εν μπορούν Ποττέ να τον σωρόψουν ν ανταλλάξουν θέματα Πάλε ννα νέυκει ψέματα Τη γλώσσαν του τζι αν κόψουν
Αρτέμης Καϊλής Ευαγόρου Ο λαϊκός ποιητής Αρτέμης Κκαϊλής γεννήθηκε στις 3 Μαρτίου του 1935 στην Αχερίτου. Ήταν ο πρωτότοκος πολυμελούς οικογένειας, με άλλα οκτώ παιδιά. Κατάφερε να τελειώσει το δημοτικό σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια ρίχτηκε στη βιοπάλη από την τρυφερή ηλικία των δώδεκα χρόνων.
Με το τραγούδι και τα τσιαττιστά άρχισε να ασχολείται από πολύ νεαρή ηλικία με πρώτο του δάσκαλο, όπως ο ίδιος λέει, τον πατέρα του που ήταν ταυτόχρονα ο πρώτος του δάσκαλος αλλά και ο πρώτος του αντίπαλος στα τσιαττίσματα.
Κυριάκος Ττοουλή Χατζηγιάννη Γεννήθηκε στην Αχερίτου στις 25 Αυγούστου 1905 και απεβίωσε στις 13 Μαρτίου 1995. Γονείς του ήταν ο Ττοουλής και η Χριστίνα. Δούλευε ως γεωργός και είχε το χάρισμα της τραουδκιάς. Τα ποιήματα του ήταν κυρίως ερωτικά.
Μερικά απο τα ποιήματα του... Μεσ το βυθόν της θάλασσας Να ρτουν να με γυρέψουν Αν δεν μερώσεις ναρκεσε Για τ ότι πάθω ενάν που σεν Πιον βάλε νουν τσαι σκέφτου Δεν θα γυρέψουν με παπάν Πιλέ να ξοθκιαστούσιν Αν δώσω τούντην αφορμή Που να το φκάλουν το κορμί Πνιμένον να τον δούσιν Τούτη η αιτία εν να φανεί Τσι οι ξένοι τσι ούλλοι οι χωριανοί Θα την κατηγορούσιν
Αλεύρι Αυστραλιανό εν τα δικά της στήθοι Τζιεν μου κοντεύει να τα δω Τσι εσιη παφής μ αρνηχεί Ορκίζετουν πως μ αγαπά Τσι που εκαταντίχειν Αν εβρεθεί πλάσμα στη γην Τ αστρα να τα μετρήσει Τότες να το παραδεχτώ Άλλον να πως θ αγαπήσει Να τα ξεχάσει τα καλά Τσαι μέναν να με αφήκει.
Φυλακτός Γεωργίου 1920-2003 Γεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1927 στην Αχερίτου, και είναι γόνος του Γιωρκή και της Προκοπούς. Έχει άλλα επτά αδέλφια, εκ των οποίων τα έξι είναι εν ζωή. Ο Λαϊκός μας ποιητής, χτυπημένος από τη βρεφική κιόλας ηλικία από το βούρδουλα μιας σκληρής πραγματικότητας, έχασε το πολυτιμότερο πράγμα, όπως ο ίδιος συχνά ανέφερε, την όρασή του.
Ο Φυλαχτός ήταν μια πολύ ευαίσθητη ψυχή. Έδινε στους στίχους πνοή, σκιαγραφώντας γλαφυρά συναισθήματα πικρίας και πόνου, όπως αυτά βιώνονταν από τον ίδιο μέσα από τις δυσκολίες της ζωής του. Παράλληλα, όμως, μέσα από τα ποιήματά του άφηνε και την ελπίδα να φτερουγίσει, προσφέροντας ηδύποτο αισιοδοξίας σε δύσκολους καιρούς.
Το Κοινοτικό Συμβούλιο Αχερίτου ελπίζει όπως οι νέοι μας συνεχίσουν την λαϊκή μας παράδοση...