ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΔΡΙΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΜΑΡΤΙΟ 2009 Οικονομικές Επιχειρηματικές Ειδήσεις. Ισπανική οικονομία Το Α.Ε.Π για το 4 ο τρίμηνο του 2008 μειώθηκε σε ετήσια βάση και σε πραγματικούς όρους 0,7% συμπιέζοντας τον ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης για το 2008 στο 1.2%. Σε επίπεδο τριμήνου η μείωση του εθνικού προϊόντος επιταχύνθηκε σε σχέση με το 3 ο τρίμηνο( -0.3%) φθάνοντας στο -1%. Η μείωση του σε δύο διαδοχικά τρίμηνα είχε να παρατηρηθεί από το 1993. Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Ισπανικής κυβέρνησης η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να συρρικνωθεί για το 2009 κατά 1.6%. Η εσωτερική ζήτηση σε δωδεκάμηνη βάση μειώθηκε έτι περαιτέρω στο 2.8%. Ο ρυθμός της πτώσης της είναι επιταχυνόμενος εντός του 2008 καθώς ξεκίνησε με 2,5% το 1 ο τρίμηνο συνέχισε με 1,2% το 2 ο τρίμηνο για να καταλήξει στο -0,2% στο 3 ο. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ευρωζώνη ήταν 2,1%, 1,4%, 0,6% και -1.2% Η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε 2.2% ενώ οι επενδύσεις σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη πτώση που έφθασε το 9.3%. Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι η αποεπένδυση δεν παρατηρείται μόνο στον κατασκευαστικό τομέα ( -10.9%) αλλά και στον βιομηχανικό (-9.7%). Αντιθέτως η δημόσια κατανάλωση εξακολουθεί να αυξάνεται με παραπλήσιους ρυθμούς εκείνων των προηγουμένων τριμήνων που δείχνει ότι η Ισπανική κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να μετριάσει την πτώση της οικονομικής δραστηριότητος, οδηγείται στην εγκατάλειψη των πλεονασματικών προϋπολογισμών για πρώτη φορά μετά από τρία έτη. Υπολογίζεται ότι το έλλειμμα θα φθάσει το 3.8% του ΑΕΠ. Βεβαίως η 1
ισπανική κυβέρνηση έχει περιθώρια χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής δεδομένου ότι το δημόσιο χρέος ευρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι εξαγωγές, μειώθηκαν για πρώτη φορά εντός του 2008 κατά 7.9%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 13.2%. Η πτώση των εξαγωγών ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη καθόσον οι οικονομίες της Ευρωζώνης που απορροφούν πέραν του 60% των ισπανικών εξαγωγών βρίσκονται σε ύφεση. Η δε μεγαλύτερη πτώση των εισαγωγών δείχνει ως ένα βαθμό ότι η ύφεση στην Ισπανία είναι βαθύτερη εκείνης της Ευρωζώνης. Η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Το 4 ο τρίμηνο η απώλεια θέσεων εργασίας έφθασε τις 490000 θέσεις, αριθμός ρεκόρ στην ιστορία της στατιστικής παρακολούθησης της αγοράς εργασίας. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων έφθασε τα 3.2 εκ. Σε δωδεκάμηνη βάση η ανεργία ανέβηκε στο 13.9% (η άνοδος είναι επιταχυνόμενη από μήνα σε μήνα!) ενώ για το 2007 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8,26%. Το συγκεκριμένο ποσοστό ανεργίας έχει να παρατηρηθεί στην Ισπανία από το 1998. Στον τομέα των κατασκευών για το ίδιο χρονικό διάστημα η ανεργία διπλασιάστηκε. Η απασχόληση μειώθηκε το 4 ο τρίμηνο 3% ενώ η εικόνα στους επιμέρους κλάδους της οικονομίας ήταν η ακόλουθη: - Βιομηχανία -6.7% - Υπηρεσίες 1,5% - Γεωργία -4,7% - Κατασκευές -20.7% Η μείωση των πληθωριστικών τάσεων συνεχίστηκε αμείωτη καθώς η ύφεση βαθαίνει. Τοιουτοτρόπως ο δείκτης τιμών καταναλωτού για τους τρεις μήνες του εξεταζόμενου τριμήνου σημείωσε σε 12μηνη βάση αυξήσεις 3.6%, 2.4% και 1.5%. Τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε στο 0.8% ενώ οι ενδείξεις είναι ότι θα υπάρξει για ικανό χρονικό διάστημα αποπληθωρισμός. Ενδείξεις προστατευτισμού - Δηλώσεις του Υπουργού Βιομηχανίας, Τουρισμού και Εμπορίου της Ισπανίας. Ο Υπουργός Βιομηχανίας, Τουρισμού και Εμπορίου της Ισπανίας κ. Miguel Sebastián δήλωσε ότι οι Ισπανοί πρέπει να καταναλώνουν προϊόντα που κατασκευάζονται στην χώρα. Ο Υπουργός είπε ότι εάν κάθε Ισπανός στρέψει την κατανάλωση προϊόντων αξίας 150 ευρώ από εισαγόμενα σε εγχώρια προϊόντα μπορούν να διασωθούν 120.000 θέσεις εργασίας. Σε ερώτηση δημοσιογράφων εάν και οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες ακολουθήσουν την ίδια τακτική τι θα συμβεί με τις Ισπανικές εξαγωγές απάντησε ότι είναι σημαντικότερο το εθνικό προϊόν καθώς αναφέρεται σε μόνο το 1,5% των συνηθειών των καταναλωτών με στόχο να μετριάσει το εμπορικό έλλειμμα. 2
Πιστοληπτική ικανότητα των Ισπανικών επιχειρήσεων. Η COFACE (Γαλλικός οίκος ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων) στην πρώτη μελέτη που εξέδωσε για το 2009 υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των επιχειρήσεων 22 χωρών μεταξύ των οποίων υπάρχουν 4 χώρες της Ευρωζώνης, ήτοι Ισπανία, Βέλγιο, Γερμανία και Ελλάδα. Αν και ο δείκτης αξιολογήσεως της φερεγγυότητος των επιχειρήσεων των 4 χωρών της Ευρωζώνης παρέμεινε ο ίδιος, οι προοπτικές πλέον θεωρούνται αρνητικές (Πίνακας). ΧΩΡΕΣ * Προηγούμενη αξιολόγηση Πρόσφατη αξιολόγηση Γερμανία Α1 Α1 Βέλγιο Α1 Α1 Ισπανία Α2 Α2 Ελλάδα Α2 Α2 Κίνα Α3 Α3 Πολωνία Α3 Α3 Ουγγαρία Α3 Α3 Κροατία Α4 Α4 Ρωσία Β Β Ουκρανία C C Αλβανία D D Η.Α.Ε A2 A2 Πηγή : COFACE * Χώρες με την μεγαλύτερη οικονομική εμπορική σημασία για την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι στην επόμενη αναθεώρηση των εκτιμήσεων του Γαλλικού οίκου υπάρχει η πιθανότητα υποβάθμισης του δείκτη φερεγγυότητος. Η Ισπανία που για σειρά ετών απολάμβανε την καλύτερη βαθμολογία (Α1) με σταθερές προοπτικές, υπέστη την πρώτη υποβάθμιση τον Ιούνιο 2008 (Α2 με σταθερές προοπτικές) πριν δεχθεί την δεύτερη τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. Η υποχώρηση του δείκτη φερεγγυότητος ήταν αναμενόμενη εάν ληφθεί υπόψη ότι οι καταπτώσεις πληρωμών αυξήθηκαν για το ενδεκάμηνο του 2008 131% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2007. Η αύξηση αυτή είναι η μεγαλύτερη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι η Ιρλανδία είχε αύξηση 70%, το Η.Β 64% η Γαλλία 42% η Ιταλία 36% και η Γερμανία 25%. Ο Γαλλικός οίκος εστιάζει ιδιαίτερα στην φούσκα του τομέα των κατοικιών, εκτιμά δε ότι για το τρέχον έτος το ΑΕΠ της Ισπανία θα μειωθεί 1,3%. Οι κλάδοι που παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο επιχειρηματικό κίνδυνο σύμφωνα με ην COFACE, πλέον του τομέα των κατασκευών, είναι η κλωστοϋφαντουργία, η αυτοκινητοβιομηχανία και σε μικρότερο βαθμό η πληροφορική και οι αερομεταφορές 3
Λιανεμπόριο Η υποχώρηση της εσωτερικής ζήτησης επηρέασε σημαντικά τον τομέα του λιανικού εμπορίου όπου η μείωση του κύκλου εργασιών σε πραγματικούς όρους έφτασε το 5,6% για το 2008 (Ισπανικό Στατιστικό Ινστιτούτο). Από την άλλη πλευρά οι αλυσίδες καταστημάτων με μεσαίου μεγέθους επιφάνειες (μικρότερες των 2500 τ.μ) και μεγάλο αριθμό καταστημάτων, όπως οι Μango, Βershka και H&M στα έτοιμα ενδύματα, ή οι Mercadona και Condis στον τομέα τροφίμων, κατόρθωσαν να ξεφύγουν από την γενικευμένη πτώση των πωλήσεων παρουσιάζοντας μια μικρή αύξηση της τάξεως του 0,6% για το 2008. Αυτό εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από το διαφοροποιημένο τρόπο εξυπηρέτησης των πελατών αλλά και την εγγύτητα των καταστημάτων τους με τον τόπο διαμονής των καταναλωτών. Σύμφωνα με τον Benet Boix, εκπρόσωπο της Ισπανικής Ομοσπονδίας Εμπόρων C.E.C (Confederación Española del Comercio), οι πελάτες προτιμούν να έχουν προσωπικού τύπου εξυπηρέτηση η οποία στοχεύει στην ικανοποίηση των ειδικών αναγκών που έχουν. Συγχρόνως η εγγύτητα των καταστημάτων μεσαίου μεγέθους εξοικονομεί χρόνο και χρήμα σε σχέση με τις μετακινήσεις που έχουν να πραγματοποιήσουν εάν αποφασίσουν να επισκεφτούν τις αλυσίδες πολυκαταστημάτων μεγάλης επιφάνειας ή και τα εμπορικά κέντρα που βρίσκονται εκτός πόλεως. Αν και στα τελευταία για ορισμένες κατηγορίες οι τιμές είναι χαμηλότερες, ο απαιτούμενος επιπλέον χρόνος αλλά και το κόστος της μετακίνησης επηρεάζουν τους καταναλωτές υπέρ του μεσαίου μεγέθους καταστημάτων όπου οι πωλητές, όπως προαναφέρθηκε, αναπτύσσουν προσωπικές σχέσεις με αυτούς. Από την άλλη πλευρά τα μικρά καταστήματα εμφανίζουν μια μεγαλύτερη πτώση του μέσου όρου ήτοι 9%. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει αφενός τις μικρότερες δυνατότητες που έχουν να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία εμπορευμάτων στους πελάτες τους και αφετέρου στην αδυναμία τους να προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές. Επιπλέον οι δυνατότητες τους σε επίπεδο προβολής και προώθησης των εμπορευμάτων τους είναι πολύ μικρότερες. 4
Αναλυτικότερα : ΠΙΝΑΚΑΣ 1 % μεταβολή κύκλου εργασιών 07/08 Γενικός Δείκτης -5,6% Μικρά καταστήματα -9% Μεσαίου μεγέθους 0,6% αλυσίδες Μεγαλύτερες αλυσίδες -5,8% Πηγή : C.E.C (Confederación Española del Comercio) Όσον αφορά τις πωλήσεις για τις επιμέρους κατηγορίες προϊόντων τα τρόφιμα παρουσίασαν τις καλύτερες επιδόσεις με πτώση μικρότερη του μέσου όρου (χαμηλή εισοδηματική ελαστικότητα) ενώ τα αγαθά για οικιακό εξοπλισμό τη μεγαλύτερη πτώση με 12,8% που σε μεγάλο βαθμό αντανακλά την κρίση στον τομέα των κατοικιών. Αναλυτικότερα : ΠΙΝΑΚΑΣ 2 % μεταβολής κύκλου εργασιών 07/08 Γενικός Δείκτης -5,6% Τρόφιμα -2,5% Ατομικός εξοπλισμός -4% Εξοπλισμός σπιτιού -12,8% Άλλα είδη - 4,7% Πηγή : C.E.C (Confederación Española del Comercio) Τρόφιμα ποτά Ο Ελληνικός όμιλος Vivartia κατέθεσε προσφορά για την Ισπανική εταιρεία Milfred, και ευρίσκεται σε διαδικασία εκκαθάρισης. Η εν λόγω εταιρεία παράγει διάφορα είδη αρτοσκευασμάτων. Το κόστος εξαγοράς ανέρχεται στα 8,3 εκατ. Ευρώ. H ισπανική εταιρεία ΑRGAL Groupo Alimentario προχώρησε σε συμφωνία συνεργασίας μέσω joint venture με την ελληνική εταιρεία Creta Farm. Η Creta Farm προτίθεται να διαθέσει στην Ισπανία αλλαντικά παρασκευασμένα με ελαιόλαδο. Η αλλαντοβιομηχανία ΑRGAL Groupo Alimentario ιδρύθηκε το 1914 και σήμερα βρίσκεται στην 3η θέση της ισπανικής αγοράς στην παραγωγή αλλαντικών, διαθέτει 3 υπερσύγχρονες μονάδες παραγωγής στις πόλεις Lleida, Navarra και Badajoz και δραστηριότητες στην Γαλλία και 5
Γερμανία. H Ιταλική Enel αποκτά τον έλεγχο της ισπανικής Endesa H Ιταλική Enel αποκτά τον έλεγχο της ισπανικής Endesa μετά την εξαγορά ποσοστού 25% που κατείχε η ισπανική κατασκευαστική εταιρεία Acciona. Αυτό το ποσοστό εάν προστεθεί στο 67% που ήδη κατέχει η Enel από τον περασμένο Ιούνιο δίνουν τον απόλυτο έλεγχο στην Ιταλική εταιρεία. Η Endesa έχει ιδρύσει από κοινού με τον Όμιλο Μυτιληναίου κοινοπραξία (Endesa Hellas) της οποίας ελέγχει το 50.01%. Με την σειρά του ο Όμιλος Enel δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά μέσω της εταιρείας Enelco της οποίας ελέγχει το 75% ( το υπόλοιπο ποσοστό κατέχει ο Όμιλος Κοπελούζου). Τουρισμός Η Ισπανία κατά το 2008 υποδέχθηκε 57,4 εκατ. επισκέπτες, ήτοι 1,8 εκατ. λιγότερους από το προηγούμενο έτος, που σημαίνει πτώση της τάξης του 3.1%.Το γεγονός αυτό δεν έχει επαναληφθεί από το 1997, έτος που ξεκίνησε η στατιστική παρακολούθηση του κλάδου. Η εν λόγω πτώση οφείλεται κυρίως στην μείωση των αφίξεων από την Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο που αποτελούν τις δύο από τις τρεις κυριότερες χώρες προέλευσης ξένων τουριστών στην Ισπανία. Ο λόγος της μειωμένης τουριστικής κίνησης αποδίδεται στην ύφεση των οικονομιών των δύο προαναφερθέντων χωρών. Μετά λοιπόν από τους κλάδους των κατασκευών και της βιομηχανίας ήρθε η σειρά του τουρισμού να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της κρίσης. Ο εν λόγω κλάδος αντιπροσωπεύει το 10,7% του ΑΕΠ ενώ απασχολεί το 13,5% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Οι περιοχές με την μεγαλύτερη τουριστική κίνηση κατά το 2008 ήταν η Καταλώνια με 14.193.952 τουρίστες (-6,7%), οι Βαλεαρίδες νήσοι με 10.288.958 τουρίστες (+1,4%), οι Κανάριοι νήσοι με 9.363.219 τουρίστες, (-1%), η Ανδαλουσία με 8.147.688 τουρίστες (-4%), η περιοχή της Βαλένθιας με 5.655.801 τουρίστες (+0,2%) και η Μαδρίτη με 4.564.345 τουρίστες (+3,6%). Η τουριστική κίνηση της χώρας κατά το 2008 και η ποσοστιαία μεταβολή σε σύγκριση με το 2007, έχει ως ακολούθως: 6
Πίνακας 1 Χώρες προέλευσης Η.Β. Γερμανία Γαλλία Σκανδιναβικές χώρες Ιταλία Ολλανδία Πορτογαλία Ιρλανδία Βέλγιο Ελβετία Λοιπή Ευρώπη ΗΠΑ Λοιπή Αμερική Λοιπές χώρες ΣΥΝΟΛΟ Αριθμός τουριστών 15.749.000 10.048.939 8.151.449 3.574.398 3.464.241 2.502.060 2.291.146 1.659.327 1.626.983 1.282.740 3.262.834 1.133.801 1.331.449 1.339.499 57.417.871 % μεταβολή σε σχέση με το 2007-3,0-0,2-8,5 +3,0-5,8 +0,4-3,5 +1,5-4,7-6,7 +11,6-1,5-6,1-12,2-2,6 Από την άλλη πλευρά η πτώση του αριθμού τουριστών στην Ισπανία κατά το 2008 δεν είχε άμεσο αντίκτυπο στα έσοδα του τομέα, τα οποία πλησίασαν τα 50 δις., αυξημένα κατά 0,1%, σε σύγκριση με το 2007. Όσον αφορά το τουριστικό ισοζύγιο της Ισπανίας αυτό παρουσιάζει πλεόνασμα της τάξης των 25.131 εκατ. κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2008 που αντιπροσωπεύει μία αύξηση της τάξεως του 0,9% σε σύγκριση με το δεκάμηνο του 2007. Αυτό οφείλεται αφενός στην αυξημένη προέλευση των τουριστών από τις Σκανδιναβικές χώρες (+3%), οι οποίοι σημειωτέον ξοδεύουν κατά μέσον όρο τα διπλάσια από τους άλλους τουρίστες, και αφετέρου στην κατά μέσον όρο μεγαλύτερη παραμονή των ξένων τουριστών, η οποία ανήλθε σε 9,4 διανυκτερεύσεις (+2,7%). Όσον αφορά τον τρόπο πραγματοποίησης των επισκέψεων, ένας στους δύο τουρίστες ταξιδεύουν με αερογραμμές χαμηλού κόστους, χωρίς τουριστικό πακέτο και με διανυκτέρευση σε ξενοδοχεία που ανευρίσκονται μέσω του διαδικτύου. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει τις μεγάλες αλλαγές που έχει επιφέρει το διαδίκτυο στο όλο κύκλωμα εξυπηρετήσεως των τουριστών αλλά και την ανάγκη προσαρμογής των προσφερομένων υπηρεσιών στα νέα δεδομένα που υπαγορεύει η ευρεία χρήση των τεχνολογιών αυτών. Η κατ έτος ισπανική τουριστική κίνηση από το 1997 και η ποσοστιαία 7
μεταβολή αυτής μέχρι το 2008, έχει ως ακολούθως: Πίνακας 2 Έτος 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Αριθμός τουριστών (σε εκατ.) 39,5 41,8 45,4 46,4 48,5 50,3 50,8 52,4 55,9 58,1 59,1 57,4 % μεταβολή σε σχέση με το 2007-5,9 8,5 2,1 4,7 3,6 1,0 3,1 6,6 4,1 1,7-3.1 Πηγή: Ισπανικό Υπουργείο Βιομηχανίας, Τουρισμού και Εμπορίου Οι προβλέψεις για το 2009, σύμφωνα με δηλώσεις του Ισπανού Υφυπουργού Τουρισμού, είναι απαισιόδοξες. Ήδη κατά τον μήνα Δεκέμβριο του 2008 παρατηρήθηκε πτώση στην άφιξη ξένων τουριστών στην Ισπανία της τάξης του 14% η οποία μπορεί να επεκταθεί καθ όλη τη διάρκεια του 2009. Από την άλλη πλευρά θετικό στοιχείο αποτελεί η μείωση της τιμής του πετρελαίου αλλά και των επιτοκίων, γεγονός το οποίο θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Το γεγονός αυτό είναι πιθανόν να περιορίσει τις μειώσεις που προγραμματίζουν να προβούν τα νοικοκυριά στο σκέλος των δαπανών τους που αφορά τον τουρισμό. 8
Εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις) με ελληνική συμμετοχή. Ιούλιος Σεπτέμβριος 2008 FITUR Μαδρίτη 28 Ιανουαρίου-1 Φεβρουαρίου 2009.Έκθεση Τουρισμού με επίσημη ελληνική συμμετοχή. Στην Έκθεση υπήρξαν 30 ελληνικές συμμέτοχές μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, πρακτορεία ταξιδιών, περιφέρειες τουριστικών προορισμών και τοπικές αυτοδιοικήσεις, ναυτιλιακές τουριστικές εταιρείες το Γραφείο τουρισμού της Ελλάδας και η Ολυμπιακή αεροπορία. INTERGIFT Μαδρίτη 14-18 Ιανουαρίου 2009. Διεθνή Έκθεση Δώρου. Συμμετείχαν 2 Ελληνικές επιχειρήσεις.. BIJUTEX Μαδρίτη, 14-18 Ιανουαρίου 2009. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, συμπληρωμάτων με διεθνείς συμμετοχές. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχαν 2 Ελληνικές επιχειρήσεις IBERJOYA (dentro de la Semana Internacional del Regalo y la Bisutería). Μαδρίτη 14-18 Ιανουαρίου 2009. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, ασημικών, ρολογιών και συναφών βιομηχανιών με διεθνείς συμμετοχές. Στην εν λόγω έκθεση συμμετείχε 1 Ελληνική επιχείρηση. SIMM Μαδρίτη, 12-14 Φεβρουαρίου 2009. Διεθνή Έκθεση Μόδας. Συμμετείχαν 2 ελληνικές επιχειρήσεις και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. 9
Σημαντικές προσεχείς εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις) Διεθνή έκθεση Ενέργειας και Περιβάλλοντος στην Μαδρίτη «GENERA 2009».12-14 Μαΐου 2009. Έχει προγραμματιστεί επίσημη ελληνική συμμετοχή και θα γίνει εκδήλωση στα πλαίσια της έκθεσης σε συνεργασία με το Invest in Greece. BTA - BARCELONA TECNOLOGIA ALIMENTARIA Βαρκελώνη 11-15 Μαίου 2009 Διεθνή Έκθεση για την τεχνολογία βιομηχανίας Τροφίμων. Διεθνή έκθεση Expofranquicia Μαδρίτη 7-9 Μαΐου 2009. Έκθεση Franchise με τη συμμετοχή ισπανικών και ξένων επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν τις δραστηριότητες τους είτε στην Ισπανία είτε στο εξωτερικό. IMEX Μαδρίτη 10-11 Ιουνίου 2009. Έκθεση για τις Μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. SIMM Μαδρίτη, 16-18 Ιουλίου 2009. Διεθνή Έκθεση Μόδας. INTERGIFT Μαδρίτη 9-13 Σεπτεμβρίου 2009. Διεθνή Έκθεση Δώρου. BIJUTEX Μαδρίτη, 9-13 Σεπτεμβρίου 2009. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, συμπληρωμάτων με διεθνείς συμμετοχές. IBERJOYA (dentro de la Semana Internacional del Regalo y la Bisutería). Μαδρίτη 9-13 Σεπτεμβρίου 2009. Έκθεση δώρου, κοσμημάτων, ασημικών, ρολογιών και συναφών βιομηχανιών με διεθνείς συμμετοχές. 10