EUR-OCEANS, http://www.eur-oceans.info EUR-OCEANS!

EUR-OCEANS, http://www.eur-oceans.info EUR-OCEANS!

Περιεχόμενα Πως ορίζουμε τον καιρό και το κλίμα;... 2 Πάρτε μέρος σε ένα δίκτυο παρατηρητών... 3 Όργανα... 4 Οδηγός κατασκευών... 7 Ανεμόμετρο...... 7 Βροχόμετρο... 9 Ανεμοδείκτης... 11 Βαρόμετρο... 13 Ανεμολόγιο... 15 Ημερολόγιο καιρού... 16

Πως ορίζουμε τον καιρό και το κλίμα; Οι μετεωρολόγοι, μεταξύ άλλων, καταγράφουν τον καιρό για να μπορούν νακάνουν πρόγνωση, αλλά όμως γιατί? Μόνο για να γνωρίζουμε, για παράδειγμα, εάν την επόμενη ημέρα θα υπάρχει αρκετός αέρας για γουίντ σέρφ? Στην πραγματικότητα δεν είναι αυτός ο λόγος. Η μετεωρολογία είναι πολύ περισσότερο από αυτό! Είναι η μελέτη της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας και των φυσικών δυνάμεων που καθορίζουν τον καιρό και το κλίμα. Οι παρατηρήσεις και ειδικότερα οι ακριβείς προβλέψεις είναι απαραίτητες για την καθημερινή μας ζωή: για τη σωστή πλοήγηση πλοίων και αεροπλάνων, για την γεωργία ήγια να μας επιτρέπει να προβλέπουμε πιθανώς επικίνδυνα γεγονότα όπως τυφώνες ήπλημμύρες. Πως ξεχωρίζουμε τον καιρό από τοκλίμα? * Ο καιρός: Είναι μονάχα η κατάσταση της ατμόσφαιρας σε ένα συγκεκριμένο σημείο, μια δεδομένη στιγμή. Περιλαμβάνει τη θερμοκρασία, ηλιακή ακτινοβολία, βροχόπτωση, κ.λπ. Χάρη στη συσσώρευση δεδομένων πολλών ετών, τα οποία αντιστοιχούν σε καταγραφές του καιρού σε δεδομένες χρονικές στιγμές, οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει τάσεις και μέσες τιμές που αντιστοιχούν σε μεγαλύτερες χρονικές περιόδους (αιώνες), οι οποίες αποτελούν το κλίμα. Συγκρίνοντας τα στοιχεία αυτά, θα μπορούσαν να παρατηρήσουν αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα τις τελευταίες δεκαετίες. * Το κλίμα: αντιστοιχεί σε ένα μέσο όροτιμών θερμοκρασίας, βροχόπτωσης, υγρασίας, ανέμου κ.λπ.. Για να αποκτηθούν αυτές οι μέσες τιμές θα πρέπει οι παράμετροι αυτές να έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί για πολλά χρόνια. Αυτό γίνεται από πολλούς μετεωρολογικούς σταθμούς. Επίσης, οι ακριβείς καταγραφές διευκολύνουν τη δημιουργία μοντέλων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή που μας επιτρέπουν να προσομοιώσουμε μελλοντικά σενάρια καιρού και κλίματος, και συνεπώς νακάνουμε προγνώσεις. Ηβλάστηση αντιπροσωπεύει μια καλή ένδειξη του κλίματος σε μιαδεδομένη περιοχή. Η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας δεν είναι η ίδια σε κάθε περιοχή της επιφάνειας του πλανήτη. Πιο έντονη είναι στον ισημερινό και μειώνεται όσο πλησιάζουμε στους πόλους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται διάφορες κλιματικές ζώνες παράλληλα προς τον ισημερινό. Παρόλα αυτά, η κατανομή των διαφορετικών κλιματικών ζωνών δεν εξαρτάται μόνο από το γεωγραφικό πλάτος: Η έρημος του Σινά (Νότιο Ισραήλ), η οροσειρά του Έβερεστ καιταδάση της Φλόριντας βρίσκονται όλα στο 28 ο γεωγραφικό πλάτος και όμως έχουν τελείως διαφορετικό κλίμα. Για παράδειγμα, το υψόμετρο και η απόσταση από τονωκεανό, ασκούν έντονη επιρροή στο κλίμα. Ξεχωρίζουμε τους παρακάτω τύπους κλίματος: Τροπικό και Υποτροπικό κλίμα Πολικό (εσωτερικοί πάγοι, τούνδρα) Υγρό και ξηρό Κλίμα Ύψους Μεσογειακό Ηπειρωτικό (Τάιγκα) Εύκρατο EUR-OCEANS-2007 2

Πάρτε μέρος σε ένα δίκτυο παρατηρητών! 1) Αρχικά, κατασκευάστε όλα τα όργανα που χρειάζεστε για το μετεωρολογικό σταθμό. Συνημμένα θα βρείτε τους οδηγούς για την κατασκευή τους. Σημείωση: Έχουμε επιλέξει τα πιο οικονομικά υλικά. Επειδή όμως είναι εύθραυστα προτείνουμε να τα φυλάσσετε στην τάξη σας και να τα βγάζετε σε εξωτερικό χώρο μόνο όταν πρόκειται να πάρετε τις μετρήσεις. Φυσικά, εάν προτιμάτε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλα υλικά αλλά παρακαλούμε να διατηρήσετε τα ίδια μεγέθη προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης με τα δεδομένα από άλλα σχολεία. 2) Για να καταγράψετε τα δεδομένα σας, τα οποία θα πρέπει να παίρνετε μια φορά την ημέρα (κατά προτίμηση την ίδια πάντα ώρα) προετοιμάστε ένα αρχείο καταγραφής ή εκτυπώστε το δικό μας δείγμα. 3) Μην ξεχάσετε να εισάγετε τα δεδομένα σας στο διαδίκτυο. Έτσι, θα μπορέσετε να δημιουργήσετε γραφικές παραστάσεις και συγκρίσεις με τις μετρήσεις από άλλα Ευρωπαϊκά σχολεία! Συνδεθείτε μια φορά την εβδομάδα μετην επόμενη σελίδα του δικτύου: http://www.eur-oceans.info/en/home/index.php Για να εγγραφείτε, γράψτε μας και θα αποκτήσετε όνομα εισαγωγής (login) και κωδικό (password). EUR-OCEANS-2007 3

Όργανα για τον μετεωρολογικό σταθμό σας Το θερμόμετρο Το θερμόμετρο είναι ένα όργανο που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της θερμοκρασίας. Έχετε σίγουρα ήδη δει διαφορετικά είδη θερμομέτρων. Για παράδειγμα τα γυάλινα είναι κλειστοί σωλήνες φτιαγμένοι από γυαλί που περιέχουν υγρά όπως αλκοόλ ή υδράργυρο. Όταν ηθερμοκρασία γύρω από το σωλήνα ανεβαίνει το υγρό διαστέλλεται και μετακινείται προς το πάνω μέρος του σωλήνα. Από μια κλίμακα που αναγράφεται πάνω, μπορείτε να διαβάσετε την πραγματική θερμοκρασία. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά θερμόμετρα. Για την εύρεση της εξωτερικής θερμοκρασίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί γυάλινο ή ψηφιακό θερμόμετρο. Επειδή η κατασκευή του είναι δύσκολη, σας ζητάμε να χρησιμοποιήσετε ένα θερμόμετρο από τοσπίτι σας, εάν δεν υπάρχει ήδη ένα στο σχολείο. Η μονάδα μέτρησης θα πρέπει να είναι σε C ( βαθμούς Κελσίου) και είναι αρκετό οι τιμές ναδοθούν μεένα δεκαδικό ψηφίο. (π.χ. 18.5). Το υγρόμετρο Το υγρόμετρο είναι ένα όργανο που μπορεί και μετρά την υγρασία στον αέρα. Σίγουρα έχετε αισθανθεί ξηρό αέρα ήπολύ υγρό αέρα (υγρασία), για παράδειγμα στο μπάνιο σας, όταν κάνετε ένα ζεστό ντους. Το υγρόμετρο μετρά τη σχετική υγρασία. Αυτό σημαίνει ότι υπολογίζει την ποσότητα νερού που περιέχει ο αέρας σε μιασυγκεκριμένη θερμοκρασία, σε σχέση με τη μέγιστη τιμή που θα είχε σε κατάσταση κορεσμού. Όταν για παράδειγμα το υγρόμετρο δείχνει 70, σημαίνει πως η ατμόσφαιρα είναι κορεσμένη κατά 70%. Επειδή είναι δύσκολη ηκατασκευή ενός αρκετά ακριβούς υγρόμετρου, θα σας ζητήσουμε να δανειστείτε ένα από τοσπίτι σας (σε περίπτωση που δεν υπάρχει ένα στο σχολείο σας). Είναι αρκετό να δώσετε τα αποτελέσματα χωρίς δεκαδικά ψηφία. Επειδή είναι δύσκολο να κατασκευαστούν θερμόμετρα και υγρόμετρα ακριβείας, θα σας παρακαλέσουμε να χρησιμοποιήσετε όργανα από τασπίτια σας, σε περίπτωση που δεν έχει να σας διαθέσει το σχολείο. Ανεμοδείκτης Ακούγοντας στις ειδήσεις για τον καιρό ακούμε για παράδειγμα «θα φυσήξει άνεμος δυτικός». Παρατηρούμε πως ηδιεύθυνση του ανέμου δίνεται πάντοτε σύμφωνα με τα σημεία της πυξίδας: «Δυτικός άνεμος», ή «βόρειο-δυτικός». Αλλά τι σημαίνει αυτό? Είναι η διεύθυνση από την οποία προέρχεται ο άνεμος ή η διεύθυνση προς την οποία φυσά? Πώς μπορούμε να καθορίσουμε την διεύθυνση του ανέμου? Χρησιμοποιούμε ένα όργανο που λέγεται ανεμοδείκτης. Ο ανεμοδείκτης είναιένα βέλος ενωμένο με έναν κυκλικό δακτύλιο. Το βέλος σε συνδυασμό με ένα ανεμολόγιο είναι προσανατολισμένο έτσι ώστε ο βορράς του ανεμολογίου να δείχνει στην πραγματικότητα το μαγνητικό πόλο της γης. Έτσι, όταν φυσά ο άνεμος το βέλος μετακινείται, και η κορυφή του βέλους του δείχνει από πια κατεύθυνση προέρχεται ο άνεμος! Όταν λοιπόν ακούμε στις ειδήσεις για «δυτικό αέρα», οι μετεωρολόγοι μας ενημερώνουν πως ο άνεμος θα έρθει από ταδυτικά. EUR-OCEANS-2007 4

Ανεμόμετρο Όταν φυσά ο άνεμος μπορούμε να μετρήσουμε δύο παράγοντες: Την κατεύθυνσή του, χρησιμοποιώντας τον ανεμοδείκτη, όπως έχουμε ήδη δει και έναν δεύτερο παράγοντα που είναι η ταχύτητά του. Γι αυτό το λόγο χρησιμοποιούμε το ανεμόμετρο. Είναι ένα είδος ανεμοτροχού, ο οποίος περιστρέφεται με συγκεκριμένη ταχύτητα σύμφωνα με τη δύναμη του αέρα. Οι περιστροφές του τροχού μετριούνται και η ταχύτητα δίνεται σε «στροφές ανά λεπτό (σ.α.λ.)». Αυτή τη μέτρηση πρέπει να πάρετε και να καταγράψετε στον υπολογιστή. Η ταχύτητα του ανέμου που καταγράφεται έτσι είναι κατά προσέγγιση, καθώς οι δυνάμεις που ασκούνται στο ανεμόμετρο είναι περισσότερες αλλά θατιςαγνοήσουμε για λόγους ευκολίας. Μετά από τις οδηγίες κατασκευής του ανεμόμετρου: Να σας εξηγήσουμε πως μετατρέπουμε τις στροφές ανά λεπτό (rpm) σε μέτρα ανά δευτερόλεπτο (m/s): Καθώς γνωρίζ ουμε την περίμετρο του κύκλου που σχηματίζ ουν τα πλαστικά μας ποτήρια, την πολλαπλασιάζουμε με τις στροφές ανά λεπτό που έχουμε υπολογίσει. Αν η περιφέρεια είναι μετρημένη σε μέτρα (m), το αποτέλεσμα είναι σε μέτρα ανά λεπτό (m/m) και από αυτό είναι εύκολο να υπολογίσουμε τα μέτρα ανά δευτερόλεπτο (m/s). Βροχόμετρο Αν καισε κάποιους από εμάς μπορεί να μην αρέσει ηβροχή, είναι παρόλα αυτά πολύ σημαντική. Για να υπολογίσουμε την ποσότητα της βροχής χρειαζόμαστε το κατάλληλο όργανο μέτρησης. Αυτό που θα χρησιμοποιήσουμε εμείς στον μετεωρολογικό μας σταθμό λέγεται «βροχόμετρο». Είναι εξίσου απλό όσο ένα μπουκάλι αφημένο σε εξωτερικό χώρο που μαζεύει τη βροχή. Έχει μια κλίμακα μέτρησης για τον υπολογισμό της ποσότητας που βρίσκεται μέσα στο μπουκάλι. Ηβροχή και το χιόνι λέγονται «κατακρημνίσεις». Η μέτρηση των κατακρημνίσεων θα πρέπει να παίρνεται μια φορά την ημέρα για να υπολογίζουμε πόσο νερόέπεσε σε ένα εικοσιτετράωρο. Η μονάδα μέτρησης είναιτα χιλιοστά (mm) και είναι αρκετό να παίρνουμε μετρήσεις χωρίς τα δεκαδικά ψηφία (π.χ. 1mm) Βαρόμετρo Ίσως ήδη γνωρίζετε πως η πίεση της ατμόσφαιρας μας δίνει πληροφορίες για την εξέλιξη του καιρού. Το χαμηλό ή υψηλό βαρομετρικό πίεσης σημαίνει διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Με απλά λόγια, το υψηλό βαρομετρικό σημαίνει καλό καιρό ενώ το χαμηλό κακοκαιρία. Θα κατασκευάσετε ένα απλό βαρόμετρο: το όργανο αυτό θα σας επιτρέψει να EUR-OCEANS-2007 5

μετράτε τις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης. Θα μπορείτε να μετράτε τις αλλαγές σε χιλιοστά (mm) καθώς οδείκτης θα μετακινείται κατά μήκος μιας κλίμακας. Προσπαθήστε να συσχετίσετε το υψηλό ήχαμηλό βαρομετρικό με τον καιρό. Η μονάδα μέτρησης θα πρέπει να είναι σε χιλιοστά και οι τιμές είναι επαρκείς χωρίς δεκαδικά ψηφία. Πηγές: Resources for Science Learning; The Franklin Institute (http://sln.fi.edu/weather/todo/todo.html) Fondation Polaire Internationale (http://www.educapoles.org) EUR-OCEANS-2007 6

Οδηγός κατασκευών Εάν είναιδυνατόν, δανειστείτε ένα θερμόμετρο και ένα υγρόμετρο από τοσχολείο ή το σπίτι σας. Ανεμόμετρο Υλικά: 5 χάρτινα ήπλαστικά ποτηράκια (11δ, οι τρύπες ανοίγονται πιο εύκολα στα χάρτινα) Ίσια καλαμάκια Ι μολύβιμεγομολάστιχα στο πίσωμέρος Ι μικρό καρφάκι Ένα μικρό συραπτικό Ψαλίδι 1 κόκκινο μαρκαδόρο Οδηγίες: Κάνετε 2 τρύπες (σε σχήμα σταυρού, για παράδειγμα) σε απέναντι θέσεις στα 4 από τα 5 ποτήρια, σε μέγεθος όσο ναπερνάει ένα καλαμάκι. Με τονίδιο τρόπο, κάντε 4 τρύπες στο 5 ο ποτηράκι (το κεντρικό). Κόψτε κάθε ζευγάρι τρύπες σε διαφορετικό ύψος έτσι ώστε τα καλαμάκια να μην ακουμπάνε μεταξύ τους όταν διασταυρωθούν Τέλος κάνετε μια τρύπα στο κέντρο του πάτου του κεντρικού ποτηριού με διάμετρο όση αυτή του μολυβιού. Ρυθμίστε το μήκος στα καλαμάκια έτσι ώστε τα κέντρα των απέναντι ποτηριών να απέχουν 20 εκατοστά (εάν είναι πιο πολύ μπορείτε να τα κόψετε ή αντίθετα εάν χρειάζεστε περισσότερο μήκος περνάτε ένα δεύτερο καλαμάκι μέσα στο πρώτο με μια επικάλυψη 2 εκατοστών περίπου και κόβετε τα άκρα έτσι ώστε ησύμπτυξη αυτή να βρίσκετε στο κέντρο). Τοποθετήστε ένα καλαμάκι μέσα από τις 2 απέναντι σχισμές που ανοίξατε σε ένα από τα ποτηράκια, διπλώστε την μιαάκρη του και συρράψτε την στο τοίχωμα του ποτηριού. Τη δεύτερη άκρη από τοίδιο καλαμάκι, περάστε την από 2 αντικριστές τρύπες του κεντρικού ποτηριού και στερεώστε το επόμενο ποτήρι με τον ίδιο τρόπο. Σημείωση: Το στόμιο στα 2 ποτήρια πρέπει να έχει αντίθετη κατεύθυνση το ένα από το άλλο! Επαναλάβετε τη διαδικασία με άλλο καλαμάκι στα 2 άλλα ποτήρια. Τα στόμια από τα 4 ποτηράκια θα πρέπει να προσανατολίζονται σύμφωνα ή αντίθετα με τη φορά του ρολογιού. Τέλος περνάτε το μολύβι (με την γόμα του στην επάνω πλευρά) μέσα από την τρύπα που ανοίξατε στη βάση του κεντρικού ποτηριού και στερεώστε τα καλαμάκια όπου αυτά διασταυρώνονται πάνω στη γομολάστιχα μεμιακαρφιτσούλα ήένα καρφάκι. Βυθίστε το όσο πιο πολύ γίνετε μέσα στη γόμα. Ονομάστε το κάθε ποτήρι γράφοντας επάνω με ένα μαρκαδόρο. Έτσι θα είναι ευκολότερο το μέτρημα των στροφών. Σημείωση: Βεβαιωθείτε πως το ανεμόμετρο γυρίζει εύκολα! EUR-OCEANS-2007 7

Ανεμόμετρο 2 Την άλλη άκρη από το ίδιο καλαμάκι περάστε την από το κεντρικό ποτήρι και στερεώστε το όπως και προηγουμένως. Σημείωση: Το στόμιο αυτού του ποτηριού έχει διεύθυνση προς την αντίθετη φορά 1 Τοποθετήστε ένα καλαμάκι μέσα από τις 2 απέναντι σχισμές που ανοίξαμε σε ένα από τα ποτηράκια, διπλώστε την μια άκρη του και συράψτε την στο τοίχωμα του 20cm 3 Επαναλάβετε τη διαδικασία με το δεύτερο καλαμάκι. Όλα τα στόμια των ποτηριών θα πρέπει να είναι προσανατολισμένα σύμφωνα ή αντίθετα με τη φορά του ρολογιού 4 Τοποθετήστε το μολύβι μέσα από την βάση του κεντρικού ποτηριού και στερεώστε τα καλαμάκια με μια καρφίτσια μέσα στη γόμα του μολυβιού. Σιγουρευτείτε πως το ανεμόμετρο περιστρέφεται χωρίς δυσκολία 5 Ονομάστε τα ποτηράκια ώστε να είναι πιο εύκολο να μετράτε τις στροφές. EUR-OCEANS-2007 8

Βροχόμετρο Υλικά: 1 πλαστικό μπουκάλι (Χωρητικότητας 1.5 λίτρου μεταλλικό νερό εάν είναι δυνατόν χωρίς ανάγλυφα σχέδια) 1 χαρτοκόπτη ήψαλίδι 1 μεταλλική κρεμάστρα ήσκληρό σύρμα. 2 λαστιχάκια 1 χάρακα (20 εκατοστών) 1 ραβδί (π.χ. σκουπόξυλο) ή πίνακα? 1 αδιάβροχο μαρκαδόρο Πιθανώς ένα μικρό καρφί και ένα σφυρί Οδηγίες: Κόψτε και αφαιρέστε το πάνω μέρος που έχει κλίση από το μπουκάλι Ο πάτος των πλαστικών μπουκαλιών είναι σπάνια ίσιος και έτσι η μέτρηση της στάθμης του νερού μετά από βροχή επηρεάζεται. Για να επιλύσουμε το πρόβλημα, βάζουμε λίγο νερό μέχρι να βρεθούμε σε ίσια στάθμη. Μαρκάρουμε τη γραμμή αυτή με ένα αδιάβροχο μαρκαδόρο. Όταν το βροχόμετρο τοποθετείτε σε εξωτερικό χώρο για να πάρουμε μέτρηση πρέπει να έχει συμπληρωθεί νερό προηγουμένως στο μπουκάλι μέχρι εκείνο το ύψος. Στερεώστε το χάρακα πάνω στο μπουκάλι χρησιμοποιώντας τα δυο λαστιχάκια με τον ακόλουθο τρόπο: 1. Γυρίστε το χάρακα ώστε να κοιτάτε την κλίμακα μέτρησης 2. Προσαρμόστε τον έτσι ώστε το μηδέν να βρίσκετε στο ίδιο ύψος με την γραμμή που τραβήξατε προηγουμένως 3. Προσέξτε ο χάρακας να είναι κάθετος στον πάτο του μπουκαλιού Χρησιμοποιώντας το σύρμα, στερεώστε το μπουκάλι πάνω στο σκουπόξυλο προσέχοντας τα εξής: 1. Το μπουκάλι να μην μπορεί να γλιστρήσει από την κατασκευή 2. Να υπάρχει ηδυνατότητα να το αφαιρέσουμε εύκολα εμείς από πάνω 3. Το σύρμα να μην μπορεί να μετακινείται κατά μήκος του ξύλου Ανάλογα με το τι μορφή έχει το ξύλο που έχετε επιλέξει να χρησιμοποιήσετε, ίσως χρειαστεί να το στερεώσετε καλύτερα με ένα καρφάκι. Το πάνω μέρος του μπουκαλιού που έχετε αφαιρέσει, στερεώστε το ανάποδα επάνω στο μπουκάλι σαν χωνί. Τέλος, τοποθετήστε αυτή σας την κατασκευή σε ανοικτό, εξωτερικό χώρο που δεν σκεπάζεται από στέγη ή κάποιο δέντρο και στερεώστε το στο χώμα ήπάνω σε ένα βάθρο, προσέχοντας πάντα να στέκεται όρθιο. Μόλις το βροχόμετρο είναι έτοιμο, και πριν ξεκινήσει η κάθε περίοδος μετρήσεων (κάθε εικοσιτετράωρο) βεβαιωθείτε πως το μπουκάλι είναι γεμισμένο με νερό έως το σημάδι που έχουμε βάλει με το μαρκαδόρο (το ύψος μηδέν). EUR-OCEANS-2007 9

Βροχόμετρο mark 2 1 Κόψτε και αφαιρέστε το πάνω μέρος από το μπουκάλι και αν ο πάτος του δεν είναι επίπεδος προσθέστε του λίγο νερό μέχρι να πάρετε μια ένδειξη ευθείας γραμμής κοντά στη βάση. Αυτή τη γραμμή σημαδέψτε τη με ένα αδιάβροχο μαρκαδόρο Στερεώστε ένα χάρακα έξω από το μπουκάλι χρησιμοποιώντας λαστιχάκια, έτσι ώστε η γραμμή που έχετε σημαδέψει να συμπίπτει με την ένδειξη μηδέν πάνω στο χάρακα. 3 ώστε στο σύρμα την μορφή που χρειάζεται ώστε να στερεωθεί το μπουκάλι πάνω στο σκουπόξυλο και να είναι σταθερό αλλά να μπορεί όμως και να αφαιρεθεί από πάνω του εύκολα. 4 Τοποθετήστε το πάνω μέρος του μπουκαλιού ανάποδα στην κορυφή της κατασκευής σας σαν χωνί και στερεώστε το βροχόμετρο σας σε εξωτερικό χώρο. EUR-OCEANS-2007 10

Ανεμοδείκτης Υλικά: χάρακας, ψαλίδι, κόλα, πυξίδα, 3 πλαστικά μαργαριτάρια με τρύπα ή ροδέλες ένα ξύλο (π.χ. σκουπόξυλο), κόντρα πλακέ ήσκληρό χαρτόκουτο, ένα μικρό καρφί και ένα σφυράκι (η διάμετρος του καρφιού θα πρέπει να είναι ελαφρώς μικρότερη από τηδιάμετρο της τρύπας στα μαργαριτάρια). Οδηγίες: Α. Για τον Ανεμοδείκτη: Αντιγράψτε τα σχέδια που είναι σχεδιασμένα εδώ πάνω στο χαρτόνι ή στο κόντρα πλακέ και κόψτε τα. Συγκεντρώστε όλα τα κομμάτια και χρησιμοποιήστε κόλα για την ολοκλήρωση της κατασκευής. Αφήστε το να στεγνώσει καλά Βρείτε το σημείο που ισορροπεί το βελάκι όταν το τοποθετείτε πάνω στο δάχτυλό σας, σημειώστε το με ένα μαρκαδόρο και ανοίξτε εκεί μια τρύπα μετηβοήθεια του καρφιού Β. Για το ανεμολόγιο: Είτε εκτυπώστε το μοντέλο που υπάρχει σ αυτό το αρχείο, κολλήστε το σε ένα χαρτόνι ή κόντρα πλακέ και κόψτε το περίγραμμα ή κατασκευάστε το δικό σας από την αρχή: Σε ένα κομμάτι χαρτόνι σχεδιάστε δύο ομόκεντρους κύκλους με τη βοήθεια της πυξίδας όπου η διάμετρος του εσωτερικού κύκλου θα πρέπει να είναι λίγο μικρότερη από τη διάμετρο του ξύλου που θα χρησιμοποιήσετε για να στηρίξετε τον ανεμοδείκτη. Χωρίστε τον κύκλο σε 8 όμοια τμήματα Μαρκάρετε τα σημεία της πυξίδας όπως βλέπετε στο παράδειγμα Κόψτε το ανεμολόγιο και τον εσωτερικό κύκλο Τοποθετήστε το ανεμολόγιο πάνω στο ξύλο Γ. Συναρμολόγηση Πάρτε το ξύλο με το ανεμολόγιο και στερεώστε στην κορφή του τον ανεμοδείκτη χρησιμοποιώντας την πρόκα και ένα σφυράκι. Από κάτω μπορείτε να τοποθετήσετε τις ψεύτικες πέρλες ή τις ροδέλες Είναι βασικό, ο ανεμοδείκτης να μπορεί να μετακινείται πολύ εύκολα! Όταν καθορίσετε από που φυσά ο άνεμος, το ανεμολόγιο πρέπει να προσαρμόζεται σωστά σύμφωνα με την πυξίδα του! Όταν έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία η κατασκευή, ο ανεμοδείκτης δείχνει προς την κατεύθυνση από την οποία έρχεται ο άνεμος. EUR-OCEANS-2007 11

Ανεμοδείκτης 30cm 2cm 6cm 1cm 10cm 8cm 1 Σχεδιάστε τα υποδεικνυόμενα σχήματα με τις σωστές αναλογίες πάνω σε χαρτόνι 5cm 2 Όταν όλα τα κομμάτια είναι έτοιμα κολλήστε τα με τη βοήθεια της κόλλας και αφήστε τα να στεγνώσουν καλά 3 Βρείτε το σημείο όπου το βέλος ισορροπεί πάνω στο δάχτυλό σας, σημαδέψτε το και ανοίξτε εκεί μια μικρή τρύπα. Σχεδιάστε ένα ανεμολόγιο σε χαρτόνι, κόψτε το, και περάστε το στο ξύλο. Στερεώστε τον ανεμοδείκτη στην κορυφή με ένα καρφάκι, χρησιμοποιώντας το σφυρί. Μπορείτε από κάτω να τοποθετήσετε τις πέρλες. Όταν θα παίρνετε μέτρηση της κατεύθυνσης του ανέμου, θα πρέπει να προσανατολίζεται το ανεμολόγιό σας προηγουμένως με την πυξίδα! NW N NE W E SW S SE EUR-OCEANS-2007 12

Βαρόμετρο Υλικά: 1 ποτήρι (1 γυάλινο βαζάκι μαρμελάδας ή από πίκλες αρκεί), ένα μπαλόνι, ένα ίσιο καλαμάκι, 1 λαστιχάκι, κόλα, χάρακας, ψαλίδι, χαρτόνι, χαρτί Οδηγίες: Κόψτε το στόμιο από τομπαλόνι, τοποθετήστε το πάνω από τογυάλινο βαζάκι και στερεώστε το με το λάστιχο Κόψτε την άκρη από το καλαμάκι σε μήκος 20 εκατοστών έτσι ώστε να σχηματιστεί μια μύτη. (Εάν τομήκος από τοκαλαμάκι είναι λιγότερο, κολλήστε πάνω του ένα δεύτερο, όπως και στο ανεμόμετρο). Στο χαρτί πάνω σχεδιάστε μια κλίμακα μέτρησης σε χιλιοστά με τη βοήθεια του χάρακα (Μπορείτε βεβαίως αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε τον ίδιο το χάρακα). Κολλήστε το χαρτί αυτό πάνω σε σκληρό χαρτόνι Χρησιμοποιώντας λίγη κόλλα, κολλήστε το ίσιο μέρος από τοκαλαμάκι στο κέντρο του μπαλονιού Τοποθετήστε έτσι την κλίμακα ή τον χάρακα ώστε να βρίσκεται κάθετα προς την κορυφή από τοκαλαμάκι Λειτουργία: Όταν η ατμοσφαιρική πίεση είναι υψηλή, το μπαλόνι πιέζεται ελαφρώς προς τα κάτω και το βέλος πάει πιο ψηλά. Όταν η ατμοσφαιρική πίεση είναι χαμηλή, το μπαλόνι σηκώνεται και το βελάκι δείχνει πιο χαμηλά Σημείωση: Ηκίνηση του μπαλονιού επηρεάζεται και από τη θερμοκρασία! Έτσι, οι τιμές που θα πάρετε είναι κατά προσέγγιση! Είναι απαραίτητο συνεπώς να παρακολουθείτε το βαρόμετρο σε σχέση με τις αλλαγές του καιρού! EUR-OCEANS-2007 13

Βαρόμετρο 1 Κόψτε το στόμιο από το μπαλόνι για να καλύψετε με αυτό το πάνω μέρος από το ποτήρι με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρχουν ζάρες. Στερεώστε το εκεί με το λαστιχάκι 2 Κόψτε την μια άκρη από το καλαμάκι για να σχηματιστεί κάτι σαν μύτη 3 Κολλήστε την ίσια μεριά από το καλαμάκι στο κέντρο του μπαλονιού με τη βοήθεια λίγης κόλλας EUR-OCEANS-2007 14

Ανεμολόγιο Β Β ΒΑ Α Ν ΝΑ Ν EUR-OCEANS-2007 15

( o C) (rpm) (mm) (mm) (%)