ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015

Transcript

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015 ΜΑΘΗΜΑ: Φυσική ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:05/06/2015 ΒΑΘΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗ:... /65 ΦΥΣΙΚΑ:.. /100 ΦΥΣΙΚΑ: /20 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: ΤΑΞΗ: Β Γυμνασίου ΥΠΟΓΡΑΦΗ:... ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ονοματεπώνυμο:... Τμήμα:... Αρ.:... ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Να γράφετε με στυλό μπλε ή μαύρο (τα σχήματα με μολύβι). 2. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού. 3. Δεν επιτρέπεται η χρήση υπολογιστικής μηχανής. ΜΕΡΟΣ Α : ( Μονάδες 20 ) Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 10 σελίδες. ΦΥΣΙΚΗ Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Να απαντήσετε σε όλες. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες. 1. Για το καθένα από τα πιο κάτω να γράψετε αν είναι φυσικό φαινόμενο, φυσικό μέγεθος, όργανο μέτρησης ή μονάδα μέτρησης. (μ. 5) i. Τήξη ii. Ογκομετρικός σωλήνας. iii. Κιλό iv. Πυκνότητα. v. Βροχή 2. α. Να αναφέρετε μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας και την αντίστοιχή της μορφή: (μ. 1) Πηγή:. Μορφή: β. Να γράψετε ένα πλεονέκτημα που έχει η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έναντι των μη ανανεώσιμων. (μ. 1)... γ. Να αναφέρετε τη μονάδα μέτρησης της ενέργειας. (μ. 1) 1

2 δ. Δίνεται το διπλανό απλό κύκλωμα που αποτελείται από μπαταρία, σύρματα και λαμπτήρα. Ποιες μορφές ενέργειας αναγνωρίζετε στα σημεία που φαίνονται; Να τις αναφέρετε στα αντίστοιχα κουτάκια. (μ. 2) 3. Στο σχήμα φαίνεται ποσότητα υγρού σε σωλήνα Α. Το νερό θα χυθεί σε δεύτερο, πιο στενό σωλήνα Β. Σωλήνας Α Σωλήνας Β Σχήματα α. Ποιο από τα σχήματα 1, 2, 3 δείχνει τη στάθμη του υγρού στο δεύτερο σωλήνα; (μ. 1) β. Κατά τη διαδικασία αυτή αλλάζει (να απαντήσετε ναι/όχι): (μ. 4) Ο όγκος του υγρού; Η μάζα του υγρού; Η πυκνότητα του υγρού;.. Η μορφή των μορίων του υγρού; 4. α. Τι ονομάζουμε όγκο ενός σώματος; (μ. 1)

3 β. Να υπολογίσετε την πυκνότητα ενός σιδερένιου κύβου μάζας 56g και πλευράς 2cm. (μ. 3) γ. Από τον κύβο αυτό κατασκεύασαν 24 όμοια καρφιά. Πόση είναι η πυκνότητα του κάθε καρφιού; (μ. 1) ΜΕΡΟΣ Β : (Μονάδες 30) Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Να απαντήσετε μόνο τις τρείς (3). Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες. 1. Ο Ανδρέας και ο Βασίλης παρακολουθούν το παρακάτω πείραμα: Μετρήθηκε το μήκος μιας ράβδου. Η ράβδος θερμαίνεται και το μήκος της μετριέται ξανά και βρίσκεται ότι είναι μεγαλύτερο του αρχικού. Ο καθηγητής ονόμασε το φαινόμενο αυτό θερμική διαστολή. α. Να δώσετε τον ορισμό της θερμικής διαστολής. (μ. 2).. Σχ. 1: Μοντέλο πριν διαστολή Σχ. 2: Εισήγηση Ανδρέα β. Ο καθηγητής ζήτησε από τους μαθητές να δείξουν το μοριακό μοντέλο της διαστολής. Το μοριακό μοντέλο της ράβδου πριν αυτή διασταλεί φαίνεται στο σχ. 1, ενώ η εισήγηση του Ανδρέα στο σχ. 2 και αυτή του Βασίλη στο σχ. 3. Σχ. 3: Εισήγηση Βασίλη i. Ποιος από τους δυο μαθητές έδωσε σωστά το μοντέλο της διαστολής σε μοριακό επίπεδο; (μ. 1) ii. Πώς θα μπορούσατε να αποδείξετε πειραματικά στο μαθητή που έκανε λάθος ότι το μοντέλο του δεν είναι σωστό; (μ. 1) 3

4 γ. Σε πείραμα που πραγματοποιήσαμε στην τάξη είχαμε δυο όμοιες κωνικές φιάλες στις οποίες εφαρμόσαμε λεπτό σωλήνα. Βάλαμε ίσο όγκο διαφορετικού υγρού στις δύο φιάλες και τις βάλαμε σε λεκάνη με ζεστό νερό. Εικόνα 5-1 i. Γιατί βάλαμε καλαμάκι στο χείλος των κωνικών φιαλών; (μ. 1) ii. Ποιο παράγοντα που ίσως επηρεάζει τη διαστολή μελετούμε με τη διάταξη αυτή; (μ. 1) iii. Ποιο/ά μεγέθος/η κρατήσαμε σταθερά; (μ. 3) iv. Η πυκνότητα των υγρών κατά τη διαστολή αυξάνεται/μειώνεται ή παραμένει ίδια; (μ. 1) 2. Στην τάξη εκτελέσαμε το ακόλουθο πείραμα: Σφηνώσαμε ένα χαρτομάντιλο στον πυθμένα ενός ποτηριού και στη συνέχεια βυθίσαμε το ποτήρι κατακόρυφα στο νερό, όπως φαίνεται στην εικόνα. Όταν βγάλαμε το ποτήρι από το νερό, το χαρτομάντιλο ήταν στεγνό. Είπαμε ότι ο αέρας καταλαμβάνει κάποιο χώρο. α. Κατά τη διαδικασία αυτή: (μ. 2) i. Ποια ήταν η παρατήρησή μας;. ii. Ποιο ήταν το συμπέρασμά μας;. β. Οι Ινδιάνοι ξεφεύγουν απαρατήρητοι από τον εχθρό κρατώντας τις αναποδογυρισμένες βάρκες τους και όρθιοι με τα κεφάλια μέσα στην αναποδογυρισμένη βάρκα περπατούν στον βυθό για αρκετή απόσταση. Να εξηγήσετε πώς το καταφέρνουν αυτό χωρίς να χρειάζεται να βγουν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν. (μ. 2) 4

5 γ. Έχει ο αέρας μάζα; Να εισηγηθείτε μια διαδικασία η οποία να αποδεικνύει την άποψή σας.(μ.2) δ. Έχει ο αέρας πυκνότητα; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μ. 2) ε. Κρατώ σύριγγα της οποίας τo έμβολο τραβώ προς τα πίσω. Σφραγίζω το στόμιο και πιέζω το έμβολο. Το έμβολο κινείται λίγο προς τα μέσα. Κατά τη διαδικασία αυτή: i. Αλλάζει η μάζα ή ο όγκος του αέρα που είναι στη σύριγγα; (μ. 1) ii. Ποια ιδιότητα των αερίων φαίνεται μέσα από το πείραμα; (μ. 1) 3. Πιο κάτω φαίνεται μια συσκευή συγκοινωνούντων δοχείων. Μαθητής έχει βάλει στη συσκευή υγρό το οποίο άφησε να ισορροπήσει. Στο πρώτο σκέλος δείχνουμε τη στάθμη του νερού. α. Να δείξετε τη στάθμη του νερού στα υπόλοιπα σκέλη. (μ. 1) β. Το δοχείο τότε κρατείται υπό γωνία. Να δείξετε την καινούρια θέση στην οποία θα ισορροπήσει το υγρό. (μ. 1) γ. Να αναφέρετε δυο πρακτικές εφαρμογές των συγκοινωνούντων δοχείων από την καθημερινή σας ζωή. (μ. 2) δ. Να γράψετε πού οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση και με ποιο όργανο τη μετράμε. (μ. 2) 5

6 ε. Στο σχήμα φαίνεται μια αντλία κενού. Τι θα συμβεί στο δεμένο μπαλόνι αν αφαιρεθεί ο αέρας που υπάρχει στην αντλία; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μ. 3) στ. Γιατί όταν πάμε εκδρομή στο Τρόοδος από τη Λευκωσία τα αυτιά μας πονούν; (μ. 1) 4. Τα δοχεία Α και Β του σχήματος περιέχουν από 100g νερού θερμοκρασίας 22 0 C και 80 0 C αντίστοιχα. Α Β α. Να δείξετε στο θερμόμετρο την ένδειξή του αν το τοποθετήσουμε στο δοχείο A. (μ. 1) Θ( 0 C) β. Τοποθετούμε θερμόμετρα μέσα στα δοχεία Α και Β. Στη συνέχεια βάζουμε το δοχείο Α μέσα στο δοχείο Β και αρχίζουμε να καταγράφουμε τις ενδείξεις των θερμομέτρων κάθε ένα λεπτό. Μετά από κάποιο χρόνο επιτυγχάνεται θερμική ισορροπία. Να υποθέσετε ότι δε χάνεται ενέργεια στο περιβάλλον. Δίνεται η γραφική παράσταση της θερμοκρασίας του νερού στο δοχείο Α σε συνάρτηση με το χρόνο. i. Να δείξετε στους ίδιους άξονες τη γραφική παράσταση της θερμοκρασίας του νερού στο δοχείο Β σε συνάρτηση με τον χρόνο. (μ. 2) ii. Σε ποια χρονική στιγμή τοποθετήθηκε το ένα δοχείο μέσα στο άλλο;. (μ. 1) Α iii. Σε ποιο από τα δύο δοχεία το νερό παίρνει θερμότητα;... (μ. 1) t(min) 6

7 iv. Τι συμβαίνει με τη θερμοκρασία του νερού στο δοχείο Α στα ακόλουθα χρονικά διαστήματα: (μ. 2) 0min-2min.. 2min-12min. v. Σε ποια φάση της ύλης βρίσκεται το νερό στο δοχείο Α στο χρονικό διάστημα 12min- 20min;.. (μ. 1) vi. Να συγκρίνετε την κινητικότητα των μορίων του νερού στα δυο δοχεία στις ακόλουθες χρονικές στιγμές: (μ. 2) Χρονική στιγμή 1min:... Χρονική στιγμή 15min:... ΜΕΡΟΣ Γ : (Μονάδες 15) Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις. Να απαντήσετε μόνο τη μία (1). Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες. 1. α. Να υπογραμμίσετε τη σωστή απάντηση: i. «Η πυκνότητα του οινοπνεύματος είναι 0,8 g/ml» σημαίνει ότι: (μ. 1) Κάθε 1 ml οινοπνεύματος ζυγίζει 0,8 g Κάθε 1g οινοπνεύματος έχει όγκο 0,8 ml Κάθε 0,8 ml οινοπνεύματος ζυγίζουν 0,8 g ii. Ποια από τις ακόλουθες δεν είναι μονάδα μέτρησης της πυκνότητας; (μ. 1) g/ml g/m 2 kg/l mg/km 3 β. Μαθητής έχει στη διάθεσή του ογκομετρικό σωλήνα βαθμονομημένο σε ml, ζυγαριά, άγνωστο υγρό και ένα στερεό ακανόνιστου σχήματος. Ο μαθητής τοποθετεί τον άδειο σωλήνα στη ζυγαριά (σχ. 1). Μετά ο μαθητής βάζει το υγρό στο σωλήνα (σχ. 2). Στη συνέχεια τοποθετεί το σώμα στο σωλήνα (σχ. 3). Από τα δεδομένα των σχημάτων 1, 2 και 3 να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν. ml ml ml 154g 184g 199g σχ. 1 σχ. 2 σχ. 3 7

8 i. Πόση είναι η μάζα του υγρού; (μ. 1) ii. Πόσος είναι ο όγκος του υγρού; (μ. 1) iii. Πόση είναι η μάζα του στερεού; (μ. 1) iv. Πόσος είναι ο όγκος του στερεού;. (μ. 1) v. Πόση είναι η πυκνότητα του υγρού; (μ. 1) vi. Πόση είναι η πυκνότητα του στερεού; (μ. 1) γ. Δίνεται ο πιο κάτω πίνακας πυκνοτήτων διαφόρων υγρών. Υλικό Πυκνότητα (g/cm 3 ) στους 20 0 C Νερό 1.0 Υδράργυρος 13.6 Οινόπνευμα 0.7 Πολυστερίνη 0.9 i. Να αναγνωρίσετε το υγρό που χρησιμοποίησε ο μαθητής. (μ. 1) ii. Γιατί στον πίνακα είναι σημαντικό να έχει καταγραφεί η θερμοκρασία; (μ. 1)... δ. Να περιγράψετε την πειραματική διαδικασία που θα ακολουθούσατε για να υπολογίσετε την πυκνότητα ενός κομματιού πολυστερίνης ακανόνιστου σχήματος. Να αναφέρετε τα υλικά και τα όργανα που θα χρησιμοποιήσετε, τις μετρήσεις που θα κάνετε και τη διαδικασία που θα ακολουθήσετε. Να λάβετε υπόψη σας τα δεδομένα του πιο πάνω πίνακα. (μ. 5)

9 2. α. Στην εικόνα φαίνεται ένα μοντέλο του κύκλου του νερού που πραγματοποιήσαμε στην τάξη. i. Να γράψετε τι αναπαριστάνουν τα πιο κάτω: (μ. 2) Αναμμένη λάμπα:. Νερό:.. ii. Να αναφέρετε δυο φαινόμενα που παρατηρούνται μέσα στο δοχείο. (μ. 2) β. Στα δοχεία Α και Β υπάρχει ποσότητα νερού, ίδιας αρχικής θερμοκρασίας. Το δοχείο Α θερμαίνεται με ένα λύχνο και το δοχείο Β με δυο όμοιους λύχνους, όπως φαίνεται στην εικόνα. i. Να συγκρίνετε τον χρόνο που θα χρειαστεί το νερό στα δύο δοχεία να φτάσει σε σημείο βρασμού: Αν οι ποσότητες του νερού στα δοχεία Α και Β είναι ίσες. (μ. 1) Αν η ποσότητα του νερού στο δοχείο Β είναι διπλάσια από την ποσότητα του νερού στο δοχείο Α. (μ. 1) ii. Να γράψετε το σημείο βρασμού του νερού στο δοχείο Β.... (μ. 1) γ. Δίνεται η γραφική παράσταση της θερμοκρασίας σε σχέση με τον χρόνο για 100ml κερί το οποίο είναι αρχικά υγρό. Να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα: 9

10 i. Ποιο φαινόμενο παρατηρούμε στη γραφική παράσταση; (μ. 1) ii. Πόσο χρόνο διαρκεί η αλλαγή φάσης του κεριού;... (μ. 1) iii. Σε ποια κατάσταση της ύλης βρίσκεται το κερί από το 12 ο λεπτό;... (μ. 1) iv. Να γράψετε το σημείο τήξης του κεριού....(μ. 1) v. Να γράψετε ποια/ποιες αλλαγές θα παρατηρούσαμε στην πιο πάνω γραφική παράσταση αν χρησιμοποιούσαμε 200ml κερί. (μ. 1) δ. Στο σχ. 1 φαίνεται ένα δοκιμαστικός σωλήνας στο στόμιο του οποίου εφαρμόσαμε καλαμάκι και αναποδογυρίσαμε σε δοχείο με νερό. Με τη θέρμανση του σωλήνα παρατηρήσαμε φυσαλίδες στο νερό. Στο σχ. 2 φαίνεται δοχείο με νερό που βράζει. Εικόνα 5-2 Σχ. 1 Σχ. 2 i. Ποιο φαινόμενο παρατηρείται στο Σχ. 1; (μ. 1) ii. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τις φράσεις της παρένθεσης (μ. 2) (αέριο υδρογόνο και οξυγόνο, ατμοσφαιρικό αέρα, νερό σε αέρια μορφή) Οι φυσαλίδες στο νερό του Σχ. 1 περιέχουν Οι φυσαλίδες στο νερό του Σχ. 2 περιέχουν Η Διευθύντρια Μαρία Ελευθερίου 10