Παραγωγή pellets στην Ελλάδα και διαθέσιμη πρώτη ύλη από την δασική βιομάζα

Παραγωγή pellets στην Ελλάδα και διαθέσιμη πρώτη ύλη από την δασική βιομάζα Των Δρ Ιωάννη Κακαρά, Τεχνολόγο ξύλου και ξύλινων κατασκευών και Δρ Κοσμά Αλμπάνη, Αναπληρωτή Ερευνητή ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Το συγκεκριμένο άρθρο σκοπεύει να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους για την διαθέσιμη πρώτη ύλη δασικής βιομάζας για παραγωγή pellets και να αποτρέψει επίδοξους επιχειρηματίες από περιπέτειες λόγω έλλειψης σωστής ενημέρωσης. Με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχει διαθέσιμη πρώτη ύλη για pellets από την παραγωγή των ελληνικών δασών. Τα υπολείμματα κατεργασίας των Πριστηρίων και των μονάδων ξυλοκατασκευών δεν αποτελούν σοβαρή πηγή πρώτης ύλης για να τροφοδοτήσουν νέες μονάδες παραγωγής pellets. Απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια αξιοποίησης όλης της βιομάζας που προκύπτει από τα υλοτομούμενα δένδρα, καθώς και αξιοποίηση της βιομάζας των καθαρισμών που διενεργούνται στα πυρόπληκτα δάση κωνοφόρων της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας. Οι ελληνικές μονάδες παραγωγής pellets πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τις ισχύουσες προδιαγραφές της Ε.Ε. και πρέπει να πιστοποιηθούν με το σήμα ευρωπαϊκής συμμόρφωσης CE. Κρίνεται σκόπιμη η έρευνα αγοράς για την εκτίμηση των διαθέσιμων ποσοτήτων πρώτης ύλης για pellets από όλες τις πηγές, καθώς και για την διερεύνηση των τάσεων σε ότι αφορά τη ζήτηση σε pellets στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εισαγωγή Με τον όρο pellets (συσσωματώματα, σύμπηκτα) ορίζεται μια μορφή βιομάζας, η οποία προκύπτει από τη μηχανική συμπίεση πριονιδιού και ξυλοτεμαχιδίων, χωρίς την προσθήκη χημικών ή συγκολλητικών ουσιών. Τα pellets όταν έχουν παραχθεί με τήρηση των κανόνων τεχνολογίας και είναι πιστοποιημένα, αποτελούν το καλύτερο προϊόν ξύλου για παραγωγή θερμικής ενέργειας, διότι έχουν μεγάλη θερμαντική αξία και επιβαρύνουν ελάχιστα το περιβάλλον. Η αγορά των pellets στην Ευρώπη αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως λόγω της αυξανόμενης τιμής των ορυκτών καυσίμων και του πετρελαίου, τα οποία κάποτε θα εξαντληθούν και λόγω της ασκούμενης περιβαλλοντικής πολιτικής που ενισχύει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η βιομάζα. Παρόλα αυτά υπάρχουν προβλήματα που κύρια εντοπίζονται στη σταθερή ποσοτική και ποιοτική παραγωγή των pellets. Κύρια αιτία είναι η έλλειψη πληροφόρησης στους παραγωγούς, στους εμπόρους διακινητές του προϊόντος και στους καταναλωτές των pellets. Για την εξάλειψη των προβλημάτων αυτών η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει ειδικό project (PELLET@LAS) που στοχεύει στην ανάπτυξη και προώθηση της διαφάνειας στην ευρωπαϊκή αγορά pellet. H αυξημένη ζήτηση στην ευρωπαϊκή αγορά και οι φημολογίες για ανάλογη ζήτηση στην Ελλάδα, ώθησαν πολλούς επιχειρηματίες να ξεκινήσουν δραστηριότητα στον τομέα παραγωγής pellets. Στο άρθρο αυτό εξετάζεται η ύπαρξη της διαθέσιμης πρώτης ύλης βιομάζας για ίδρυση και λειτουργία μονάδων pellets στην Ελλάδα με πρώτη ύλη το ξύλο που προέρχεται από τα δάση. Η Ελλάδα διαθέτει μια από τις λιγότερο αναπτυγμένες αγορές pellets. Το 2008 η συνολική παραγωγή ήταν λιγότερη από 30.000 τόνους και η εγκατεστημένη παραγωγική δυνατότητα κάλυπτε 87.000 τόνους. Το 2008 τα pellets δεν είχαν μεγάλη ζήτηση στην Ελλάδα. Για τον λόγο αυτό οι παραγωγοί pellets προβαίνουν σε περιορισμένες εξαγωγές σε Ιταλία, Ισραήλ. Από 114 ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ

ENEΡΓΕΙΑ EΠIΠΛEON το 1980 μέχρι πολύ πρόσφατα απαγορευόταν με νόμο η χρήση βιομάζας για παραγωγή ενέργειας σε Θεσσαλονίκη και Αττική. Μόλις πρόσφατα με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος ήρθη η απαγόρευση χρήσης βιομάζας για παραγωγή ενέργειας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Παράλληλα θεσμοθετούνται τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπών καυσαερίων και πρότυπα λειτουργίας των εγκαταστάσεων κεντρικής θέρμανσης. Οι λέβητες pellet εκπέμπουν τη μικρότερη ποσότητα σωματιδίων ανά κιλό καυσίμου συγκρινόμενοι με ξυλόσομπες και ενεργειακά τζάκια. Μια ενδεικτική σύγκριση των σωματιδίων ανά κιλό καυσίμου καταγράφεται στον Πίνακα 1. Οι μονάδες παραγωγής pellets πρέπει να παράγουν πιστοποιημένα προϊόντα ποιότητας, στόχος που επιτυγχάνεται με δύο προϋποθέσεις: Ύπαρξη κατάλληλης πρώτης ύλης και Τήρηση των κανόνων της τεχνολογίας στην παραγωγή, διάθεση και καύση των pellets. H ελληνική Πολιτεία προωθεί (αλλά μόνο με λόγια) την παραγωγή ενέργειας από pellets και άλλα βιοκαύσιμα, γιατί η χώρα μας παράγει μόνο το 2,5% της ολικής καταναλισκόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Το 59,8% παράγεται από λιγνίτη, το 25,3% από φυσικό αέριο, το 6,3% από πετρέλαιο. Για την απαράδεκτη αυτή κατάσταση η χώρα μας πληρώνει σε ετήσια βάση υψηλό πρόστιμο. Τα δεδομένα αυτά ενισχύουν την άποψη ότι θα συνεχισθεί η προσπάθεια αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον από την πλευρά των Ελλήνων επενδυτών για ίδρυση μονάδων παραγωγής pellets. Η ανεπαρκής ενημέρωση για την διαθέσιμη πρώτη ύλη μπορεί να βάλει μεγάλο αριθμό επενδυτών σε περιπέτεια και σε φαύλο κύκλο διεκδίκησης πρώτης ύλης που δεν υπάρχει. Οι συγγραφείς του άρθρου αυτού σας υπενθυμίζουν άστοχες ενέργειες στο παρελθόν με ολέθριες συνέπειες για τους εμπλεκόμενους στον τομέα αξιοποίησης του ξύλου και για την ελληνική οικονομία: Από κακό σχεδιασμό ιδρύθηκαν τις δεκαετίες 1980 και 1990 πέντε μεγάλες Συνεταιριστικές Βιομηχανίες Ξύλου (Στο Καρπενήσι και τα Φουρνά, στα Γρεβενά, στην Καλαμπάκα, στα Γιάννενα, στην Χαλκιδική), οι οποίες πολύ σύντομα διαλύθηκαν και κάποιες από αυτές δεν λειτούργησαν καν, από κακό σχεδιασμό, κακοδιαχείριση και κατάχρηση. Τα δισεκατομμύρια όμως των Ελλήνων φορολογουμένων χάθηκαν και μαζί τους χάθηκε η μοναδική ευκαιρία για να αναπτυχθούν οι αντίστοιχες περιοχές που σήμερα μαραζώνουν. Άλλο παράδειγμα κακού σχεδιασμού ήταν η ίδρυση τεράστιας μονάδας χαρτοπολτού στη Λάρισα από υπολείμματα γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η οποία προέβλεπε ότι θα συγκεντρώνεται το άχυρο των δημητριακών από όλη την Ελλάδα στη Λάρισα. Αυτό όμως ήταν αδύνατο, με αποτέλεσμα να μη λειτουργήσει η συγκεκριμένη μονάδα. Είναι γνωστό ότι η ασκούμενη δασική πολιτική τις τελευταίες δεκαετίες έχει απαξιώσει τη Δασική Υπηρεσία, έχει διαλύσει τους Δασικούς Συνεταιρισμούς, έχει ουσιαστικά σταματήσει τη διαχείριση των δασών, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων στελεχών της πάλαι ποτέ ισχυρής Δασικής Υπηρεσίας. Είναι γεγονός ότι σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει ζήτηση για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η βιομάζα. Είναι επίσης δεδομένο ότι το ξύλο είναι προϊόν αειφορίας και ότι τα pellets είναι σε παγκόσμιο επίπεδο ένα σημαντικό προϊόν ξύλου για καύση, με υψηλή θερμική απόδοση. Προκύπτουν λοιπόν ερωτήματα για το τι κάνει η ελληνική Πολιτεία στον βασικό τομέα της διάθεσης πρώτης ύλης από τα ελληνικά δάση για παραγωγή pellets, όπως: Γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές την διαθέσιμη πρώτη ύλη δασικής βιομάζας; Αξιοποιούνται τα υπολείμματα των υλοτομιών και συλλέγεται όλη η ποσότητα του ξύλου θρυμματισμού από τα δάση μας; Πίνακας 1. Σύγκριση συσκευών καύσης καυσόξυλου και pellet. Συσκευή καύσεως Εκπομπές σωματιδίων ανά κιλό καυσίμου (ενδεικτικές τιμές σε γραμμάρια) Παραδοσιακές ξυλόσομπες και τζάκια 19,3 Παλαιοί λέβητες ξύλου 17,1 Νέες ξυλόσομπες 12,2 Ενεργειακά τζάκια 5,1 Λέβητες pellets 0,6 115

Με πρόσφατη υπουργική απόφαση ήρθη η απαγόρευση χρήσης βιομάζας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Παράλληλα θεσμοθετούνται τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπών καυσαερίων και πρότυπα λειτουργίας των εγκαταστάσεων κεντρικής θέρμανσης. Η άρση της απαγόρευσης χρήσης της βιομάζας αποτελούσε πάγιο αίτημα, καθώς αποτελεί φιλικότερο από το πετρέλαιο καύσιμο, με χαμηλές εκπομπές αερίων ενώ παράλληλα αποτελεί, με τα σημερινά δεδομένα οικονομικότερη λύση για τα νοικοκυριά. Μονάδες pellets στην Ελλάδα Από έρευνα που έγινε στην ελληνική αγορά, προκύπτει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν και λειτουργούν έξι μονάδες παραγωγής pellets (Πίν. 2). Καταγράφηκε επίσης αριθμός πολλών επιχειρηματιών (πάνω από 10) που ξεκίνησαν την ίδρυση μονάδων pellets και άλλων που σκέπτονται να δραστηριοποιηθούν σε αυτό τον τομέα. Αναφέρονται ενδεικτικά οι περιπτώσεις των Δήμων Σερρών και Αλεξανδρούπολης, οι οποίοι αποφάσισαν την ίδρυση μονάδων pellets, ο μεν Δήμος Σερρών από πρώτη ύλη την μηδική, προϋπολογισμού 15 εκατομμυρίων Ευρώ, ο δε Δήμος Αλεξανδρούπολης με ένταξη στο ΕΣΠΑ, με πρώτη ύλη από υπολείμματα γεωργικών εκμεταλλεύσεων ελιάς, βιομάζας πάρκων κ.α. Οι μονάδες παραγωγής pellets του Πίνακα 2 χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη τα υπολείμματα κατεργασίας κυρίως των πριστηρίων, αλλά και των μονάδων ξυλοκατασκευών (μονάδες παλετών, κουφωμάτων κ.α.), δηλαδή πριονίδι, ξακρίδια, αποκόμματα, πλανίδια. Αυτή η πρώτη ύλη είναι πολύ καλής ποιότητας για pellets, αλλά την περίοδο που διανύουμε, τα Πριστήρια έχουν μειώσει δραματικά την παραγωγή τους ή έχουν παύσει τη λειτουργία τους. Επομένως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα πρώτης ύλης που αναγκάζει τις υπάρχουσες μονάδες pellets να υπολειτουργούν. Οι ελληνικές μονάδες παραγωγής pellets πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τις ισχύουσες προδιαγραφές της Ε.Ε. και πρέπει να πιστοποιηθούν με το σήμα ευρωπαϊκής συμμόρφωσης CE. Πρώτη ύλη ξύλου για pellets Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι για να είναι συμφέρουσα η παραγωγή pellets η πρώτη ύλη πρέπει να έχει μικρό κόστος προμήθειας. Από άποψη ποιότητας καλύτερη πρώτη ύλη για παραγωγή pellets είναι το ξύλο θρυμματισμού (τμήματα του κυρίως κορμού και χονδρών κλαδιών δασικών δένδρων με διάμετρο από 6 εκ. και πάνω, τα οποία δεν κάνουν για πρίση), το οποίο όμως διεκδικούν με δυναμισμό οι μονάδες μοριοσανίδων, ινοσανίδων και κυτταρίνης με συνέπεια την αύξηση της τιμής προμήθειας. Ακολουθούν τα κλαδιά των δένδρων που υλοτομούνται με διάμετρο μικρότερη των 6 εκ. τα οποία παραμένουν στο δάσος και σαπίζουν. Οι κατηγορίες ξυλείας που παράγονται από τα ελληνικά δάση είναι οι ακόλουθες: 1) Ξυλεία κατασκευών δηλαδή κορμοί δένδρων (που προορίζονται για πριστή ξυλεία), στύλοι ΔΕΗ, ΟΤΕ, λεπτή στρογγυλή ξυλεία, ξυλεία μεταλλείων. 2) Ξύλο θρυμματισμού που προορίζεται για παραγωγή μοριοσανίδων, MDF, χαρτιού και pellets. Να σημειώσουμε εδώ ότι το ξύλο θρυμματισμού που συγκομίζεται από τα ελληνικά δάση είναι ένα μικρό ποσοστό του παραγόμενου ξύλου, ενώ το υπόλοιπο παραμένει στο δάσος και σαπίζει διότι η συγκομιδή του είναι ασύμφορη για τους δασεργάτες. 3) Καυσόξυλα κυρίως από δρυ, οξιά, καστανιά σε ποσότητες ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Μονάδες pellets στην Ελλάδα. Επωνυμία ΜΑΚΗ Α.Ε. Λάρισα Bioenergy Hellas Co. Σικούριο Λάρισας Σακκάς Σ. Παλαμάς Καρδίτσας Alfa Wood, Nευροκόπι Στοιχεία μονάδας Παραγωγή:20.000 τόνοι/έτος Παραγωγή: 5000 τόνοι/έτος Παραγωγή: 20.000 τόνοι/έτος Παραγωγή: 65000 τόνοι/έτος Αngelousis S.A. Βελεστίνο, Βόλος. Εcoa. Κατερίνη. 116 ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ

για τα έτη 1988 έως 2009 από 550.000 έως 1.083.000 τόνους το χρόνο, αφαιρουμένων των ατελώς συλλεγόμενων. Πρόκειται κυρίως για ξύλο το οποίο έχει πολύ καλή τιμή ως καυσόξυλο για τζάκια και σόμπες και δεν συμφέρει η προμήθειά του ως πρώτη ύλη για pellets, με τα σημερινά δεδομένα. Για να είναι συμφέρουσα η παραγωγή pellets θα πρέπει η πρώτη ύλη να έχει μικρό κόστος προμήθειας. 4) Μια ακόμη κατηγορία δασικής βιομάζας είναι τα υπολείμματα των υλοτομιών (κλαδιά και κορυφές με διάμετρο κάτω από 6 εκ.), τα οποία όμως παραμένουν στο δάσος και σαπίζουν, για δύο λόγους: (α) σε περιπτώσεις μεγάλων κλίσεων και επιλογικών υλοτομιών, είναι δύσκολη και ασύμφορη η εξωδάσωση των υπολειμμάτων αυτών. (β) η άποψη μερίδας Δασολόγων ειδικών στη δασοκομική και διαχείριση των δασών, είναι ότι πρέπει να παραμένουν στο δάσος για να βελτιώνεται η ποιότητα του εδάφους, εκτός από τις περιπτώσεις των κωνοφόρων δασών των πυρόπληκτων περιοχών, όπου επιβάλλεται η απομάκρυνσή τους. Είναι γεγονός ότι το μεγάλο κόστος συγκομιδής και η χρήση τους ως εδαφοβελτιωτικά δεν επιτρέπουν προς το παρόν τη συλλογή των υπολειμμάτων υλοτομίας. Η αξιοποίηση των υπολειμμάτων αυτών απαιτεί έρευνα εφαρμογής και πρακτική προσέγγιση με χρήση ειδικών σπαστήρων υπολειμμάτων που θα μεταφέρονται στον χώρο υλοτομίας ή τον χώρο συγκέντρωσης του ξύλου δίπλα στον δασόδρομο. Τέτοια αυτοκινούμενα μηχανήματα με σπαστήρα έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν αποτελεσματικά σε δάση της Ευρώπης, αλλά σε επίπεδα εδάφη και με αποψιλωτικές υλοτομίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ελληνικά δάση βρίσκονται σε μεγάλες κλίσεις και οι υλοτομίες είναι επιλογικές. Συνεπώς την δραστηριότητα αυτή για πρώτη φορά πρέπει να την ξεκινούν δοκιμαστικά στην Ελλάδα η Δασική Υπηρεσία και οι Δασικοί Συνεταιρισμοί. Πρέπει να τονίσουμε ότι η κατηγορία αυτή των κλαδιών των δασικών δένδρων και η βιομάζα που προκύπτει από τους καθαρισμούς, τη διάνοιξη αντιπυρικών λωρίδων και τη διαχείριση των δασών στις πυρόπληκτες περιοχές, είναι σημαντική πρώτη ύλη για pellets, η οποία για την ώρα είτε σαπίζει, είτε προκαλεί πυρκαγιές και καίγεται καταστρέφοντας τα δάση και ρυπαίνοντας το περιβάλλον. Κατά τους καθαρισμούς των δασών αυτών απομακρύνεται όλη η βλάστηση του υπόροφου. Η ποσότητα των υπολειμμάτων υλοτομίας είναι περίπου το 30% της συνολικής βιομάζας των δένδρων που υλοτομούνται. Με βάση την μέση ετήσια παραγωγή των ελληνικών δασών στη περίοδο 1977-1986 σε ξυλεία κατασκευών και ξύλο θρυμματισμού, η ποσότητα των υπολειμμάτων υλοτομιών ήταν της τάξεως των 30% x 850.000 κ.μ. = 255.000 κ.μ. ξύλου ή περίπου 125.000 τόνοι ξύλου το χρόνο. Βέβαια όπως τονίστηκε παραπάνω η ποσότητα αυτή μπορεί να απολειφθεί από τα ελληνικά δάση, μόνο εφόσον υπάρξει συντονισμένη δράση των εμπλεκόμενων φορέων και αποφασισθεί από το αρμόδιο Υπουργείο. Επομένως την ποσότητα αυτή των υπολειμμάτων υλοτομίας, με τα σημερινά δεδομένα δεν πρέπει να την υπολογίζουμε ως άμεσα διαθέσιμη. Μια ακόμη περιορισμένη πηγή πρώτης ύλης είναι η παραγωγή των ιδιωτικών μικρών φυτειών ακακίας σε ιδιωτικές μικρής έκτασης αγροτεμάχια, που φυτεύτηκαν τα τελευταία 20 χρόνια και πλέον και η παραγωγή τους δεν είναι κατηγορίας τεχνητού ξύλου, όπως αναμένονταν. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχει διαθέσιμη πρώτη ύλη για pellets από την παραγωγή των ελληνικών δασών. Συνεπώς από την δασική βιομάζα μένουν τα υπολείμματα κατεργασίας του ξύλου σε πριστήρια, μονάδες παλετών, κιβωτίων, κουφωμάτων, επίπλων, παρκέτων και ξύλινων δομικών κατασκευών. Είναι γνωστό ότι όλες αυτές οι μονάδες και ιδιαίτερα τα πριστήρια που παράγουν και μεγάλο ποσοστό υπολειμμάτων κατεργασίας, έχουν περιορίσει σημαντικά την παραγωγή τους και αγωνίζονται να επιβιώσουν λόγω της οικονομικής κρίσης, της παύσης της οικοδομικής δραστηριότητας και του ισχυρού ανταγωνισμού από τα εισαγόμενα προϊόντα πριστής ξυλείας και ξυλοκατασκευών. Ένας σοβαρός αριθμός των μονάδων αυτών έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους ή έχουν κλείσει. Από έρευνα της αγοράς μετά από προσωπική επικοινωνία με μεγάλο αριθμό μονάδων, προκύπτει ότι σχεδόν όλες οι μονάδες που λειτουργούν έχουν εξασφαλίσει τη διάθεση των υπολειμμάτων τους στις ελληνικές μονάδες μοριοσανίδων, MDF και pellets, είτε απευθείας είτε μέσω ενδιάμεσων προμηθευτών. Κάποιες από τις μονάδες διαθέτουν τα υπολείμματα πριονιδιού και πλανιδιών σε κτηνοτρόφους, μονάδες παραγωγής ασβέστη ή αξιοποιούν οι ίδιοι τα υπολείμματα για παραγωγή μπριγκέτας ξηρών πλανιδιών και πριονιδιού μετά από συμπίεση ή για καύση με σκοπό την παραγωγή ατμού. Άρα και τα υπολείμματα κατεργασίας των Πριστηρίων και μονάδων ξυλοκατασκευών δεν αποτελούν σοβαρή πηγή πρώτης ύλης για να τροφοδοτήσουν σοβαρές μονάδες παραγωγής pellets. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε κάποιες ακόμη κατηγορίες πρώτης ύλης για pellets, για τις οποίες δεν παρέχονται στοιχεία στην εργασία αυτή, όπως: (α) τα υπολείμματα των μονάδων ξυλοπλακών (μοριοσανίδες, κόντρα πλακέ, ινοσανίδες), (β) τα προς ανακύκλωση προϊόντα ξύλου από έπιπλα, κουφώματα, διάφορες ξυλοκατασκευές, (γ) τα υπολείμματα γεωργικών εκμεταλλεύσεων και γεωργικών βιομηχανιών, όπως άχυρο σιτηρών, βαμβακοστελέχη, υπολείμματα κλαδεύσεων, κοπής οπορωφόρων δένδρων και θάμνων, πάρκων, δενδροστοιχιών, 117

κήπων, ελαιοπυρήνες, υπολείμματα εκκοκκισμού κ.α. δ) την παραγωγή των λεγόμενων ενεργειακών φυτών (ελαιοκράμβη, κενάφ, καλάμι, μίσχανθος, αγριοαγκινάρα κ.α.), ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Από τα παραπάνω προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα και προτάσεις: Με τα σημερινά δεδομένα στην ελληνική αγορά δεν υπάρχει διαθέσιμη πρώτη ύλη για pellets από την παραγωγή των ελληνικών δασών. Τα υπολείμματα κατεργασίας των πριστηρίων και των μονάδων ξυλοκατασκευών δεν αποτελούν σοβαρή πηγή πρώτης ύλης για να τροφοδοτήσουν σοβαρές μονάδες παραγωγής pellets. Με κατάλληλο συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων, όπως Δ/νση διαχείρισης δασών, Τμήμα Δασικών Βιομηχανιών, Δασικοί Συν/σμοί, ενδιαφερόμενοι επενδυτές κ.α., θα μπορούσαν να δρομολογηθούν ενέργειες αξιοποίησης της διαθέσιμης δασικής βιομάζας, όπως: 1. Υπεύθυνη ενημέρωση για τη διαθέσιμη πρώτη ύλη, 2. Συντονισμένη προσπάθεια αξιοποίησης όλης της βιομάζας που προκύπτει από τα υλοτομούμενα δένδρα, 3. Αξιοποίηση της βιομάζας των καθαρισμών που ενεργούνται στα πυρόπληκτα δάση κωνοφόρων της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας. 4. Μια άμεση κίνηση είναι η οργάνωση Ημερίδας με μόνο θέμα: την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας. Κρίνεται σκόπιμη η έρευνα αγοράς για την εκτίμηση των διαθέσιμων ποσοτήτων πρώτης ύλης για pellets από όλες τις πηγές, καθώς και για την διερεύνηση των τάσεων σε ότι αφορά τη ζήτηση σε pellets στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Bιβλιογραφία Κωνσταντίνου Κ. Τσακιρίδου Ειρ. 2010. Παραγωγή Pellets από αγροτικά υπολείμματα. Μελέτη περίπτωσης ευρύτερης περιοχής Δήμου Αγ. Γεωργίου. Ημερίδα: Στερεά καύσιμα από υπολείμματα αγροτικής και δασικής βιομάζας. ΑGROTICA. Θεσσαλονίκη. Νασίκας Κ. 2010. Pellets βιομάζα. Το αντίπαλο δέος στο πετρέλαιο. Μπούλμπος Χρ. 2007. Κενάφ, μια ενεργειακή καλλιέργεια για την παραγωγή βιομάζας και χαρτοπολτού. Παν/μιο Αιγαίου 2007. Επετηρίδα στατιστικών στοιχείων της ελληνικής δασοπονίας, έτος 1986.Υπουργείο Γεωργίας. Δ/νση ανάπτυξης δασικών πόρων. Τμήμα σχεδιασμού δασικής ανάπτυξης. ΥΠΕΚΑ 2012. Παραγωγή ξύλου κατά τα έτη 1988-2009. Παραγωγή δασικών προϊόντων δημοσίων και μη δημοσίων δασών 2009. Ευρωπαϊκά πρότυπα για pellets: ΕΝ 14961-1: Για γενική χρήση. Περιλαμβάνει pellets από διαφορετικές πρώτες ύλες. ΕΝ 14962-2: Για pellets ξύλου για μη βιομηχανική χρήση. ΕΝ 14961-6: Για pellets από διαφορετικές πρώτες ύλες πλην του ξύλου για μη βιομηχανική χρήση. ΕΝ 15234: Εγγύηση ποιότητας για στερεά βιοκαύσιμα (καλύπτει όλη την αλυσίδα). Παπαμιχαήλ Ι. ΚΑΠΕ. 2009. Σύμπηκτα βιομάζας (pellets) Ένα νέο καύσιμο στην Ελλάδα. ΚΑΠΕ. 118 ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ