Πράσινες θέσεις απασχόλησης και τοπικές κοινωνίες. Οι δήµοι ως κοιτίδες πράσινης επιχειρηµατικότητας Βασίλης Ν. Καραγιάννης Χηµικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., MSc Προϊστάµενος Τµήµατος Περιβάλλοντος ιεύθυνση Καθαριότητας Περιβάλλοντος ήµος Λαρισαίων 1
Η κλιµατική αλλαγή Οι θερµοκρασίες στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατά 1 C από το 1850. Άνοδος κατά 1,2 C ακόµη θα µπορούσε να οδηγήσει σε µη αναστρέψιµες, µεγάλης κλίµακας και δυνητικά καταστροφικές περιβαλλοντικές αλλαγές. Οι παγετώνες της Ευρώπης έχουν χάσει τα δύο τρίτα της µάζας τους από το 1850 και η τάση αυτή επιταχύνεται. 2
CO 2 ο βασικός υπαίτιος ρύπος Πηγή: World Resources Institute (http://cait.wri.org) Climate Analysis Indicators Tool (CAIT) 3
Τα αέρια του θερµοκηπίου Πηγή: World Resources Institute (http://cait.wri.org) Climate Analysis Indicators Tool (CAIT) 4
Η διεθνής δράση κατά της κλιµατικής αλλαγής Οι χώρες ξεκίνησαν να συζητούν για την κλιµατική αλλαγή το 1992, µε τη δηµιουργία της Σύµβασης - Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιµατική Αλλαγή (UNFCCC). Οι πρώτες διεθνείς δεσµεύσεις για τη µείωση του CO 2 ήρθαν µε το Πρωτόκολλο του Κιότο το 1997. Η Ε.Ε. έπαιξε ηγετικό ρόλο στις προηγούµενες συµφωνίες και ασκεί πιέσεις (πχ ιάσκεψη της Κοπεγχάγης, 2009) για δυναµικές δράσεις στο µέλλον. 5
Ταπεριβαλλοντικάεπεισόδια φτάνουνστηγειτονιάµας 6
Η εισαγωγή της έννοιας: Αειφόρος / Βιώσιµη Ανάπτυξη «Αειφόρος ανάπτυξη»: είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του σήµερα χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των µελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες (Brundtland Report, WCED - Παγκόσµια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, 1987). Συνδιάσκεψη του Ρίο ντε Τζανέιρο 1992. εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια της ολοκληρωµένης διαχείρισης των περιβαλλοντικών προβληµάτων µε κύρια έµφαση στην έννοια της αειφορίας. 7
Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη Ιούνιος 2001. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο στο Göthenburg υιοθετεί την πρώτη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη, στοχεύοντας στην συνεχή βελτίωση της ποιότητας ζωής των σηµερινών και επόµενων γενεών των Ευρωπαίων πολιτών. Ιούνιος 2006. Αναθεώρηση της στρατηγικής, δίνεται βαρύτητα στην αποσύνδεση της οικονοµικής ανάπτυξης της Ε.Ε. και της περιβαλλοντικής υποβάθµισης. 8
Το 6 ο Περιβαλλοντικό Πρόγραµµα ράσης 2002-2012 της Ε.Ε. Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο προσδιόρισε 4 θεµατικές περιοχές προτεραιότητας µε συνδυασµένους στόχους και µέτρα σαν γενικές κατευθυντήριες οδηγίες για την µελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική στον τοµέα του περιβάλλοντος: Κλιµατική αλλαγή Φύση & βιοποικιλότητα Περιβάλλον, Υγεία & ποιότητα ζωής ιαχείριση Φυσικών πόρων & αποβλήτων 9
Ενσωµάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στην οικονοµική πολιτική της Ελλάδας Στην Προγραµµατική Περίοδο 2000-2006, περίπου το 25% των κοινοτικών πόρων διατέθηκε για επενδύσεις σχετικές µε τον τοµέα του περιβάλλοντος. Παρουσιάστηκε έτσι µία σχετική βελτίωση στην µείωση των εντάσεων ορισµένων ρύπων και εξάντλησης φυσικών πόρων, οδηγώντας σε σχετική (αν και περιορισµένη) αποσύνδεση των περιβαλλοντικών πιέσεων από την οικονοµική ανάπτυξη. Τα συνολικά έσοδα του κράτους από τους περιβαλλοντικούς φόρους µειώθηκαν κατά την ίδια περίοδο σε ποσοστό που έφτασε το 1,9% του ΑΕΠ, το οποίο κατατάσσεται στα χαµηλότερα της ΕΕ ανάγκη εφαρµογής νέων οικονοµικών εργαλείων για στροφή σε λιγότερο ρυπογόνες 10 τεχνολογίες.
Η πρόκληση του 21 ου αιώνα Στον 21ο αιώνα το περιβάλλον και η φύση αποτελούν ένα λανθάνον συγκριτικό πλεονέκτηµα, αποτελούν µέρος της επωνυµίας πολλών «προϊόντων» στοχεύοντας σε αυξηµένη καταναλωτική ζήτηση. Η εποχή µας αποτελεί το αρχικό στάδιο για την επονοµαζόµενη νέα επιχειρηµατικότητα καθώς έχει την ευθύνη και το προνόµιο να χειριστεί τις εξελίξεις από την αρχή. 11
Ισόρροπη ανάπτυξη Η πράσινη επιχειρηµατικότητα, µαζί µε το θεσµικό πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος, αποτελεί την αιχµή του δόρατος για την επίτευξη των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης. Η αρχή της πρόληψης της ρύπανσης αντί της αποκατάστασης των περιβαλλοντικών ζηµιών έχει γίνει πλέον µέρος της αειφόρου επιχειρηµατικής δράσης, στην προσπάθεια να βρεθεί µία 12 ισορροπία µεταξύ κέρδους, περιβάλλοντος και ανθρώπων.
Η πράσινη επιχειρηµατικότητα Πράσινη επιχειρηµατικότητα είναι εκείνη η µορφή οικονοµικής δραστηριότητας η οποία θέτει την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης γενικότερα στο επίκεντρο της στρατηγικής της. Η αρχή της αειφόρου ανάπτυξης οδήγησε τις επιχειρήσεις να αφουγκραστούν περισσότερο τις ανησυχίες όλων αυτών που εκφράζουν τις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να δραστηριοποιηθούν προωθώντας την κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη σε τοµείς όπως είναι το ανθρώπινο δυναµικό, οι εµπορικές πρακτικές, και οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στις τοπικές κοινωνίες. 13
Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι η έννοια σύµφωνα µε την οποία οι επιχειρήσεις ενσωµατώνουν σε εθελοντική βάση κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληµατισµούς στις επιχειρηµατικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους µε άλλα ενδιαφερόµενα µέρη (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Πράσινη Βίβλος, 2001). Λόγω του πολυσύνθετου χαρακτήρα της έννοιας δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός ορισµός σε παγκόσµιο επίπεδο, παρόλο που χρησιµοποιείται ευρύτατα στο δηµόσιο διάλογο διεθνώς. Τα οφέλη που µπορεί να αποκοµίσει µία επιχείρηση:» Ενσωµάτωση της υπευθυνότητας στο επιχειρηµατικό σχέδιο ανάπτυξης της επιχείρησης.» Κοινωνική αποδοχή της επιχείρησης µέσω της παρουσίασης ξεκάθαρων θέσεων για τις περιβαλλοντικές της προτεραιότητες.» Ανταποδοτικότητα της επιχείρησης. Ανταποδοτικότητα σε βάθος χρόνου µέσω της καταξίωσης 14
Μεγάλες προκαταλήψεις Οι 2 µεγάλες προκαταλήψεις της οικονοµίας για τη φύση: Το περιβάλλον και η προστασία του είναι οικονοµικώς µη αποδοτικά Το περιβάλλον είναι ένας εξαντλήσιµος πόρος που πρέπει να διατηρηθεί ακόµη και σε βάρος της παραγωγής αγαθών εν προσφέρονται νέες θέσεις εργασίας Η βιοµηχανία της ανακύκλωσης κατέχει την τέταρτη θέση στην παγκόσµια οικονοµία 15
Το πράσινο επιχειρείν οι αυτοδιοικήσεις Α και Β βαθµού, οι οµάδες παραγωγών, οι συνεταιρισµοί και οι καταναλωτικές οργανώσεις τα πανεπιστήµια, οι ερευνητικοί φορείς αλλά και οι συναφείς εταιρείες. οι µη κυβερνητικές οργανώσεις (µόνες τους ή σε εταιρικά σχήµατα), οι διαχειριστικοί φορείς των προστατευόµενων περιοχών και ακόµη και το ίδιο το κράτος 16
Ένα πεδίο µόνο για ιδιωτική πρωτοβουλία ή µήπως όχι? η πιο κρίσιµη δυναµική της πράσινης επιχειρηµατικότητας διαµορφώνεται µέχρι σήµερα σε καθαρά ιδιωτικοοικονοµική κατεύθυνση. Αυτό συµβαίνει επειδή είναι ένας τοµέας πρόκλησης για νέους επιχειρηµατίες, (π.χ. για τις γυναίκες, ανέργους), καθώς αποτελεί ένα προνοµιακό πεδίο και µια έξοδο στις δραστηριότητες ήπιας παραγωγής. Μπορεί όµως και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να δραστηριοποιηθεί στο νέο αυτό πεδίο? Ποια οφέλη µπορεί να αποκοµίσει? 17
Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Η αυτοδιοίκηση είναι ιδιαίτερα επιφορτισµένη µε αρµοδιότητες που συνδέονται µε το περιβάλλον, την κοινωνική συνοχή, µε την αντιστοίχηση πόρων και θεσµικών ρόλων για παρεµβάσεις τόσο στο πρότυπο αξιών, όσο και στην επιχειρηµατικότητα. Η σύµπραξη των πολιτών µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι στρατηγικής σηµασίας τόσο για την προώθηση ενός αναπτυξιακού µοντέλου που επενδύει στις πράσινες τεχνολογίες όσο και την τοπική απασχόληση. Η πράσινη ανάπτυξη, χωρίς τη συµµετοχή 18 της τοπικής κοινωνίας είναι ελλειµµατική.
Κοινωνική οικονοµία προς όφελος των πολιτών εν µπορούν να υπάρξουν πράσινες πόλεις εάν οι πολίτες και τα νοικοκυριά δεν γίνουν όχι µόνο καταναλωτές πράσινων προϊόντων, αλλά και µικροεπενδυτές στα πράσινα επαγγέλµατα, στην ανακύκλωση, στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. εν θα έχουµε πράσινες πόλεις, εάν η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν εµπλακεί ενεργά σε αυτή τη διαδικασία για πράσινες επενδύσεις και πράσινες προµήθειες σε συνεργασία µε τον τοµέα του εθελοντισµού και την προώθηση της κοινωνικής οικονοµίας προς όφελος των πολιτών. 19
Σύνδεση της Πράσινης Ανάπτυξης µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση Πρέπει να συνδέσουµε την Πράσινη Ανάπτυξη µε τον δηµιουργικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που βρίσκεται εγγύτερα στον πολίτη, όταν φυσικά υπάρχουν θεσµοθετηµένες διαδικασίες διαβούλευσης και κοινωνικές συµπράξεις. Οι επενδύσεις στην πράσινη επιχειρηµατικότητα, µέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις µικρές επιχειρήσεις : 1) αποδίδουν σηµαντικά στην τοπική απασχόληση 2) συµβάλλουν στην αποκέντρωση της οικονοµίας και 3) ενισχύουν τα έσοδα σε τοπικό επίπεδο. 20
Τοµείς παρέµβασης των Ο.Τ.Α.: Περιβαλλοντική εκπαίδευση Περιβαλλοντική εκπαίδευση στα σχολεία για την απόκτηση περιβαλλοντικής συνείδησης του πολίτη και του καταναλωτή. Το Τµήµα Περιβάλλοντος το 2009 στην πρώτη του χρονιά ενεργοποίησης ενηµέρωσε 720 µαθητές της 3 ης τάξης ηµοτικού και επισκέφθηκε 21 σχολεία. Συµµετείχε σε εκδηλώσεις για την ηµέρα Περιβάλλοντος και µε δικό του περίπτερο στη Γιορτή Πηνειού. 21
Η ηλεκτροπαραγωγή ανά καύσιµο Τοµείς παρέµβασης των Ο.Τ.Α.: Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Ο παρεµβατισµός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας διευκολύνεται τα µέγιστα από την ανάγκη µετάβασης από τα ορυκτά καύσιµα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα) στην ενέργεια από τον Ήλιο και την αξιοποίηση της τεχνολογίας του υδρογόνου. Η διασπορά των επενδύσεων στις ήπιες µορφές ενέργειας από ήµους, στις µικρές επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά µπορεί να αναζωογονήσει τις τοπικές κοινωνίες. 22
Ενεργειακή Αξιοποίηση βιοαερίου Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 23
Ενεργειακή Αξιοποίηση βιοαερίου Παραγωγή βιοµεθανίου Το βιοαέριο που παράγεται µέσω της αναερόβιας χώνευσης του οργανικού κλάσµατος των απορριµµάτων περιέχει CH 4 35-65% κ.ο., CO 2 15-50%, N 2 5-40%. Η κύρια διαφορά του φυσικού αερίου από το βιοαέριο είναι η µικρή περιεκτικότητά του σε CO 2 <1% κ.ο. Επίσης περιέχονται και άλλοι υδρογονάνθρακες εκτός του CH 4. Η Ε.Ε. πρόκειται να εκδώσει σύντοµα οδηγία για την σύσταση του αναβαθµισµένου µεθανίου για έγχυση στο δίκτυο φυσικού αερίου και χρήση σε οχήµατα. 24
Μετρητής Αποκεντρωμέν η παραγωγή Μετρητής Κεντρικός Σταθμός ΦΒ Φωτοβολταϊκά συστήµατα Θερµική µετατροπή ηλιακής ενέργειας Αξιοποίηση δηµοτικών κτιρίων και σχολικών συγκροτηµάτων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας µέσω φωτοβολταϊκών συστηµάτων. Μελέτη εγκατάστασης φωτοβολταϊκού σταθµού ισχύος 1MWatt στο ΧΥΤΑ Λάρισας. Εγκατάσταση συστηµάτων ηλιακής θέρµανσης αέρα σε δηµοτικά κτίρια για θέρµανση-κλιµατισµό χώρων. Ηλεκτρικ ό Δίκτυο 25
Πράσινες πόλεις Η επιχειρηµατικότητα για το πρασίνισµα τα πόλης µπορεί επίσης να ξεκινήσει από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το παράδειγµα µε την πολιτική για τις πράσινες στέγες είναι χαρακτηριστικό. Σε µεγάλη κλίµακα, οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα της ατµόσφαιρας (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), αντιµετωπίζουν το φαινόµενο της Αστικής Θερµικής Νησίδας (το φαινόµενο της αύξησης της θερµοκρασίας στο κέντρο της πόλης σε σχέση µε τα προάστια), και συµβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και την ισόρροπη αστική διαβίωση (βιότοπος για πουλιά, πεταλούδες, ενδηµικά φυτά). Οφέλη στην ενεργειακή απόδοση του κτιρίου. 26
Εξοικονόµηση ενέργειας Βιοκλιµατικός Σχεδιασµός Κτιρίων Νέο Βιοκλιµατικό ηµαρχιακό Μέγαρο 27
Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων συσκευασιών Ο κατεξοχήν κλάδος πράσινης επιχειρηµατικότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης µπορεί να θεωρηθεί η ανακύκλωση. Η διαχείριση των απορριµµάτων πρέπει να αντιµετωπίζεται ως πηγή πρώτης ύλης και οι ΧΥΤΑ ως χώροι παραγωγής ενέργειας. Ανακύκλωση συσκευασιών (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουµίνιο, λευκοσίδηρος) Ενηµερώθηκαν 60.000 νοικοκυριά πόρτα-πόρτα και τοποθετήθηκαν 1.600 µπλε κάδοι 4 οχήµατα ανακύκλωσης τύπου πρέσας 16m3. Έχουν συλλεγεί από τον Ιούνιο του 2009 περίπου 2.700 τόνοι συσκευασιών Μέσος Όρος: 20 τόνοι/ηµέρα 28
ηµοτικά αστικά απόβλητα Ο είκτης παραγωγής δηµοτικών αστικών αποβλήτων αποτυπώνει την απώλεια πόρων τόσο σε πρώτες ύλες όσο και σε ενέργεια. ιακύµανση παραγωγής ηµοτικών Αστικών Αποβλήτων EU-27 και Ελλάδας για τα έτη 1997-2008 (Πηγή: Eurostat) 29
Η διαχείριση των δηµοτικών αποβλήτων στην Ε.Ε. Μέθοδοι διαχείρισης ηµοτικών Αστικών Αποβλήτων EU-27 Πηγή: Eurostat (kg / κάτοικο) Αυξάνοντας το ποσοστό των αποβλήτων που ανακυκλώνεται ή λιπασµατοποιείται, µειώνουµε την ανάγκη για πρώτες ύλες. 30
31
Οργανωτικό Σχήµα Υπηρεσίας Καθαριότητας Περιβάλλοντος Η Υπηρεσία από το 1989 λειτουργεί ως χωριστή ιεύθυνση του ήµου Λαρισαίων µε την ακόλουθη διάρθρωση σε 6 Τµήµατα: Τµήµα Μελετών Έργων Τµήµα Καθαριότητας & Ανακύκλωσης Τµήµα Υποστήριξης & Προγραµµατισµού Τµήµα ΧΥΤΑ & Κ ΑΥ Τµήµα Κίνησης Τµήµα Περιβάλλοντος 32
Ανθρώπινο δυναµικό ΠΕ5 Μηχανολόγοι Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί 5 ΠΕ6 Αγρονόµοι Τοπογράφοι Μηχανικοί 2 ΠΕ7 Χηµικοί Μηχανικοί...... 2 ΠΕ12 Χηµικοί.. 1 ΤΕ3 Τεχνολόγοι Πολιτικοί Μηχανικοί 2 ΤΕ4 Τεχνολόγοι Μηχανολόγοι Ηλεκτρολόγοι 2 Ε1 ιοικητικών 4 Ε3 Εποπτών Καθαριότητας 3 Ε28 Χειριστών Μηχανηµάτων έργων 11 Ε29 Οδηγών Αυτοκινήτων 53 ΥΕ2 Επιστατών Καθαριότητας 13 ΥΕ14 Βοηθητικό προσωπικό Φύλακες 6 ΥΕ16 Εργατών Καθαριότητας 33 194 ΣΥΝΟΛΟ 298
Απασχόληση υπαλλήλων ήµου Λαρισαίων στην εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων Συλλογή Ανακύκλωσης Συσκευασιών: 18 άτοµα Συλλογή Χαρτιού / χαρτονιού ανακύκλωσης: 16 άτοµα Συλλογή Ηλεκτρικών συσκευών: 3 άτοµα Ποσοστό απασχόλησης στον τοµέα της εναλλακτικής διαχείρισης επί του συνόλου υπαλλήλων = 12,41 % 34
Απασχόληση υπαλλήλων Ενιαίου Συνδέσµου στο Κέντρο ιαλογής Ανακυκλώσιµων Υλικών Εργάτες διαλογής: 22 Χειριστές κλαρκ: 4 ιοικητικοί: 2 Επιστάτης: 1 Προϊστάµενος: 1 Σύνολο: 30 άτοµα 35
Άλλοι τοµείς παρέµβασης των ΟΤΑ Θεµατικό πάρκο που θα αναδεικνύει το φυσικό περιβάλλον, την παράδοση, τον πολιτισµό. Με αυτές τις ενέργειες µπορεί να δοθεί ώθηση στον θεµατικό τουρισµό (οικοτουρισµό, αρχαιολογικό - πολιτιστικό τουρισµό, συνεδριακό τουρισµό κ.α. )και τα τοπικά βιολογικά προϊόντα. Κίνητρα από τους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για να υπάρξουν ιδιωτικές επενδύσεις στον τοµέα του περιβάλλοντος µε µειώσεις ανταποδοτικών τελών (π.χ. σε ξενοδοχεία, σε µεταποιητικές µονάδες, σε πολυκαταστήµατα 36 µε πράσινες προ-διαγραφές)
Χρηµατοδοτικά εργαλεία για τους Ο.Τ.Α. Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1 Η Αειφορική ιαχείριση των περιβαλλοντικών µέσων, του φυσικού αποθέµατος και των Αστικών Κέντρων (Έδαφος, Υδατικό Περιβάλλον, Ατµόσφαιρα, Φύση) ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 2 Η Βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της ηµόσιας ιοίκησης στο σχεδιασµό και την εφαρµογή περιβαλλοντικής πολιτικής και η βελτίωση της απόκρισης της Κοινωνίας και των Πολιτών σε θέµατα Περιβαλλοντικής Προστασίας Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ψηφιακή Σύγκλιση» 2007-2013 3ο Νήµα: Ψηφιακή προστασία του φυσικού περιβάλλοντος: ηλεκτρονική παρακολούθηση και πρόληψη καταστροφών στο φυσικό περιβάλλον, ψηφιακές δράσεις για την εξοικονόµηση ενέργειας, την παρακολούθηση της ενεργειακής απόδοσης, 37 δράσεις για την πολιτική προστασία κλπ.
Χρηµατοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε. LIFE+ (2007 2013) Συνολικός Προϋπολογισµός: 2,143 δις Η Ε.Ε. κατά την προγραµµατική περίοδο 2007-13 θα εκδίδει µία προκήρυξη για προτάσεις ανά έτος. Οι προτάσεις θα πρέπει να συνάδουν µε µία από τις τρεις θεµατικές ενότητες: LIFE+ Φύση. και Βιοποικιλότητα, LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική, LIFE+ Πληροφόρηση & Επικοινωνία Η πρωτοβουλία ManagEnergy της Γενικής ιεύθυνσης Ενέργειας & Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποσκοπεί στη στήριξη του έργου των φορέων που εργάζονται στον τοµέα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και στη διαχείριση της ζήτησης ενέργειας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. 38
Χρηµατοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε. Συνολικός προϋπολογισµός 730 εκατοµµυρίων Το Πρόγραµµα Intelligent Energy Europe [IEE] αποσκοπεί στο να κάνει την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική και καινοτόµο, βοηθώντας ταυτόχρονα στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής Έως το 2020, η Ε.Ε. έχει δεσµευτεί για τους ακόλουθος στόχους: > 20% λιγότερες εκποµπές αερίων θερµοκηπίου > 20% βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας > 20% µερίδιο των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας Η παγκόσµια αγορά περιβαλλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών αυξάνεται. Σύµφωνα µε µελέτη του ΟΟΣΑ, τα αγαθά και οι υπηρεσίες που παρέχονται από eco-βιοµηχανίες εκτιµάται ότι αντιπροσωπεύουν περίπου το 2.5% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αυτή η κοινοτική πρωτοβουλία χρηµατοδοτεί καινοτόµες προτάσεις οι οποίες συµβάλλουν είτε 39 στην πρόληψη και µείωση των περιβαλλοντικών πιέσεων, είτε στη ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων.
Χρηµατοδοτικά εργαλεία «ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 2010» Γενικός σκοπός: η δηµιουργία των προϋποθέσεων ενσωµάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης στη λειτουργία των επιχειρήσεων προκειµένου να κάνουν παρεµβάσεις στη διαδικασία της παραγωγικής τους αλυσίδας. Ειδικοί στόχοι είναι: Η µείωση του ενεργειακού και κυρίως του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος µεταποιητικών επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη και διάθεση στην αγορά «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών. Η βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού προφίλ των επιχειρήσεων και η µείωση του ελλείµµατος κοινωνικής αποδοχής για τη µεταποιητική δραστηριότητα. Η συµµόρφωση επιχειρήσεων του µεταποιητικού τοµέα µε διεθνή 40 περιβαλλοντικά πρότυπα.
Επιλέξιµες ενέργειες «ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 2010» Στο πλαίσιο του Προγράµµατος ''Πράσινη Επιχείρηση 2010'' ενισχύονται έργα ύψους επένδυσης από 30.000-200.000 Προϋπολογισµός: 30.000.000 ιαχείριση/ανακύκλωση/διάθεση αποβλήτων Παρακολούθηση εκποµπών ρύπων Ανάπτυξη «πράσινων» προϊόντων και διαδικασιών Ανάκτηση/εξοικονόµηση ενέργειας και ύδατος Ενσωµάτωση προτύπων Ανάπτυξη υποδοµών και βελτίωση παραγωγικής διαδικασίας Παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών 41
Χρηµατοδοτικά εργαλεία «ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ 2010» Γενικός σκοπός: η δηµιουργία των προϋποθέσεων ώστε ο τοµέας της προστασίας του περιβάλλοντος να αποτελέσει πεδίο άσκησης επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Ειδικοί στόχοι του Προγράµµατος είναι: Ο προσανατολισµός της επιχειρηµατικής δραστηριότητας στον τοµέα της διαχείρισης ή/και εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων. Η τόνωση της επιχειρηµατικότητας στον τοµέα της απορρύπανσης βιοµηχανικών αποβλήτων. Η βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού προφίλ των επιχειρήσεων και η µείωση του ελλείµµατος κοινωνικής αποδοχής για τη µεταποιητική δραστηριότητα. Η κάλυψη του ελλείµµατος της χώρας σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας-διάθεσης αποβλήτων Η επέκταση της δυναµικότητας της βιοµηχανίας για την αξιοποίηση ανακυκλώσιµων υλικών. 42 Η δηµιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.
Επιλέξιµες ενέργειες «ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ 2010» Στο πλαίσιο του Προγράµµατος ''Πράσινες Υποδοµές 2010'' ενισχύονται έργα ύψους επένδυσης από 300.000-2.500.000 Προϋπολογισµός: 30.000.000 Οι κύριες επιλέξιµες ενέργειες (εκ των οποίων µία τουλάχιστον πρέπει υποχρεωτικά να περιλαµβάνεται στο επενδυτικό σχέδιο) Συλλογή Μεταφορά Μεταφόρτωση Προσωρινή αποθήκευση Επεξεργασία Οι δευτερεύουσες επιλέξιµες ενέργειες περιλαµβάνουν: Παρακολούθηση εκποµπών ρύπων Ενσωµάτωση περιβαλλοντικών προτύπων/ συστηµάτων. 43
44.