Αναπηρία και Οδηγός εξιοτήτων:

..υποστήριξη για νέους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με αναπηρίες, στην εκπαίδευση άνω των 16 ετών... Αναπηρία και Οδηγός εξιοτήτων: Προβλήματα Όρασης 75% funded by

Περιεχόμενα Εισαγωγή... 4 Πνευματικά ικαιώματα και Όροι Χρήσης... 4 Επικοινωνία... 4 Γιατί πρέπει να μάθω περισσότερα σχετικά με την αναπηρία μου;... 5 Συναφή πλεονεκτήματα... 5 Τι είναι τα Προβλήματα Όρασης;... 6 εξιότητες που μπορεί να επηρεάζονται από τα Προβλήματα Όρασης... 7 Ομαδική εργασία και Προβλήματα Όρασης... 8 Τι είναι η ομαδική εργασία;... 8 Τι περιλαμβάνει η ομαδική εργασία;... 8 Πώς τα προβλήματα όρασης επηρεάζουν την Ομαδική εργασία;... 8 Αυτοβοήθεια... 9 Αλφαβητισμός και Προβλήματα Όρασης... 11 Τι είναι αλφαβητισμός;... 11 Τι περιλαμβάνεται στην ομιλία;... 11 Τι περιλαμβάνεται στην ακρόαση;... 11 Τι περιλαμβάνεται στην ανάγνωση;... 11 Τι περιλαμβάνεται στη γραφή;... 12 Πώς τα Προβλήματα Όρασης επηρεάζουν τον Αλφαβητισμό;... 12 Αυτοβοήθεια... 13 Υποστήριξη για τον Αλφαβητισμό... 14 ΤΠΕ και Προβλήματα Όρασης... 16 Τι είναι ΤΠΕ;... 16 Τι περιλαμβάνουν οι ΤΠΕ;... 16 Πώς τα προβλήματα όρασης επηρεάζουν τις ΤΠΕ;... 17 Αυτοβοήθεια... 17 Υποστήριξη για Ομαδική Εργασία... 18 Μαθηματικοί Υπολογισμοί και Προβλήματα Όρασης... 20 Τι είναι οι Μαθηματικές Γνώσεις;... 20 www.q4s.eu 2

Τι περιλαμβάνουν οι Μαθηματικές Γνώσεις;... 20 Πώς τα προβλήματα όρασης επηρεάζουν τις Μαθηματικές Γνώσεις;... 21 Αυτοβοήθεια... 21 Υποστήριξη για τις Μαθηματικές Γνώσεις... 21 Πρακτικές εξιότητες και Προβλήματα Όρασης... 24 Ποιες είναι οι πρακτικές δεξιότητες;... 24 Τι περιλαμβάνουν οι πρακτικές δραστηριότητες;... 24 Πώς επηρεάζουν τα Προβλήματα Όρασης τις Πρακτικές δραστηριότητες;... 25 Υποστήριξη για τις πρακτικές δραστηριότητες... 26 Οπτικές δεξιότητες και Προβλήματα Όρασης... 27 Τι είναι οπτικές δεξιότητες;... 27 Τι εμπλέκεται στις οπτικές δραστηριότητες μάθησης;... 27 Πώς τα Προβλήματα Όρασης επηρεάζουν τις Οπτικές δραστηριότητες... 27 Αυτοβοήθεια... 27 Υποστήριξη για οπτικές μαθησιακές δραστηριότητες... 28 Προσωπική Οργάνωση... 29 Πώς να βοηθηθείτε από τον παρόντα οδηγό... 30 Χρήσιμες συνδέσεις και πηγές... 32 Οικονομική Υποστήριξη και Αναπηρία... 33 Μιλώντας στους ανθρώπους για την αναπηρία σας.... 34 Μιλώντας στους ανθρώπους για την αναπηρία σας... 36 Κατανόηση του Νόμου Περί ιακρίσεων λόγω Αναπηρίας και Γνωστοποίηση της αναπηρίας... 36 Λόγοι για να μιλήσετε στους ανθρώπους για την αναπηρία σας... 39 Λόγοι για να μη μιλήσετε στους ανθρώπους για την αναπηρία σας... 42 Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλήσετε στους ανθρώπους για την αναπηρία σας.... 42 Χρησιμοποιήστε τον έλεγχο της κατάστασης - σε μερικά βασικά σημεία κατά τη γνωστοποίηση της αναπηρίας σας... 44 Ερωτήσεις σχετικά με την αναπηρία σας όταν είστε σε μια δουλειά ή σε πρόγραμμα σπουδών... 46 Περισσότερες Πληροφορίες... 47 www.q4s.eu 3

Εισαγωγή Καλώς ήλθατε στο QATRAIN για μαθητές (Q4S) και στον Οδηγό εξιοτήτων και Αναπηρίας που δημιουργήθηκε ειδικά για τους μαθητές με δυσλεξία. Ο παρών οδηγός έχει γραφτεί για να σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε στο έπακρο το χρόνο που σας διατίθεται για τις σπουδές σας. Περιέχει σαφείς οδηγίες για το πώς οι μαθησιακές σας δεξιότητες ενδέχεται να επηρεαστούν από την δυσλεξία. Η βελτίωση των δεξιοτήτων μάθησης έχει μεγάλη σημασία, εάν θέλετε και αν μπορείτε να ακολουθήσετε κάποιες σπουδές, και να πάρετε τα προσόντα που χρειάζεστε. Ο οδηγός αυτός περιέχει σαφείς οδηγίες για το τι μπορείτε να κάνετε για τον εαυτό σας, ώστε να αναπτύξετε τις ικανότητές σας. Περιγράφει, επίσης, την υποστήριξη και την καθοδήγηση που μπορείτε να περιμένετε από τους δασκάλους σας. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, πληροφορίες σχετικά με το πού θα βρείτε χρήσιμες πηγές στο διαδίκτυο, το εθνικό δίκαιο καθώς και τις σχετικές κυβερνητικές παροχές. Ο οδηγός παρέχει συμβουλές για το αν αποφασίσετε ή όχι να μιλήσετε στους άλλους σχετικά με την αναπηρία σας και πώς να πάρετε τη βοήθεια και την υποστήριξη που χρειάζεστε κατά τη διάρκεια των σπουδών σας. Ευχαριστίες Το Q4S ευχαριστεί το Εθνικό Γραφείο Φοιτητών με Αναπηρίες Skill για το κείμενο: Μιλώντας στους ανθρώπους για την Αναπηρία σας. Πνευματικά ικαιώματα και Όροι Χρήσης Μπορείτε να φωτοτυπήσετε αυτό το έγγραφο για τη δική σας προσωπική αλλά μη εμπορική χρήση. Μπορείτε να παραθέσετε ένα απόσπασμα από τον παρόντα Οδηγό κάνοντας παραπομπή στο www.q4s.eu. Έχει γίνει κάθε προσπάθεια για να εξασφαλιστεί η ακρίβεια. Ωστόσο, το Q4S δεν μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματική εφαρμογή των πληροφοριών. Επικοινωνία Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα Q4S, παρακαλώ επικοινωνήστε : Τηλ: (+44) 01905 855402 email: q4s@worc.ac.uk www.q4s.eu 4

Γιατί πρέπει να μάθω περισσότερα σχετικά με την αναπηρία μου; Οι πληροφορίες σχετικά με τις αιτίες και τα αποτελέσματα των Προβλημάτων Όρασης είναι το πρώτο βήμα για τον προσδιορισμό των συμπτωμάτων σας και για την κατανόηση των προκλήσεων που συνδέονται με τη διαταραχή. Μόλις κατανοήσετε τις δυσκολίες που συνδέονται με τα προβλήματα όρασης, μπορείτε να μάθετε να αντισταθμίζετε τα αδύνατά σας σημεία και να επωφελείσθε από τα πλεονεκτήματα και τα ταλέντα σας. Συναφή πλεονεκτήματα Αν έχετε προβλήματα όρασης είναι πολύ πιθανόν ότι θα έχετε αναπτύξει μια σειρά από ιδιαίτερα θετικά χαρακτηριστικά ως άμεσο αποτέλεσμα του ότι πρέπει να διαχειριστείτε τη ζωή σας, τις σπουδές σας ή την εργασία σας. Αυτά τα πραγματικά πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Επινοητικότητα: συχνά πρέπει να έχετε πρόσβαση σε πράγματα με διαφορετικό τρόπο και πρέπει να χρησιμοποιήσετε τη φαντασία σας σχετικά με το πού και πώς μπορείτε να το κάνετε αυτό Πολύ καλή ακοή: αυτός είναι ο πιο σημαντικός τρόπος να λαμβάνετε πληροφορίες Ισχυρές λεκτικές δεξιότητες: έχετε πολύ λιγότερη εξάρτηση από την γλώσσα του σώματος και του γραπτού λόγου Ικανότητα να κρατήσετε πληροφορίες στο μυαλό σας και να έχετε καλή μνήμη: δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείτε υπογραμμισμένα σημειώματα ή να μουτζουρώνετε τα περιθώρια, κλπ. Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων: αυτό είναι μέρος της καθημερινής ζωής σας και μπορείτε να μεταφέρετε αυτές τις δεξιότητες για να σπουδάσετε ή για να εργαστείτε Μια ανοιχτή προσέγγιση και εξωστρέφεια: έχετε συνηθίσει να εργάζεστε με άλλους, να ζητάτε βοήθεια και να είστε ευέλικτοι υνατότητα προσαρμογής: θα πρέπει να αντιμετωπίσετε πολλές φορές άγνωστα πράγματα, για παράδειγμα, το φυσικό περιβάλλον Προτεραιότητα σ αυτά που έχετε να κάνετε: θα πρέπει να είστε καλά οργανωμένοι γιατί πολλά πράγματα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθούν Πρόληψη: σας αρέσει να ξέρετε πού είστε, που πηγαίνετε, τι κάνετε, πώς πρέπει να το κάνετε και τι είδους βοήθεια είναι διαθέσιμη. www.q4s.eu 5

Τι είναι τα Προβλήματα Όρασης; εν υπάρχει ο όρος πρόσωπο με "τυπικό" πρόβλημα όρασης η εμπειρία του να έχετε προβλήματα όρασης ή να είστε τυφλός είναι μοναδική για εσάς. Ο αντίκτυπος που έχει στη μάθηση η μερική όραση ή η τύφλωσή σας, ποικίλει σημαντικά ανάλογα με τη φύση και την έκταση της απώλειας της όρασης σας. Ορισμένοι από εσάς μπορεί να στηρίζεστε σε ένα σκύλο-οδηγό ή σε ένα μπαστούνι για να σας βοηθήσει στην μετακίνησή σας, ενώ κάποιοι άλλοι μπορεί να έχουν επαρκή εναπομένουσα όραση για να μετακινείστε ανεξάρτητα. Ορισμένοι από εσάς μπορεί να έχουν γεννηθεί χωρίς όραση ενώ άλλοι μπορεί να έχουν χάσει την όρασή σας σταδιακά. Το πρόβλημά σας θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα κάποιων καταστάσεων, όπως η ολική τύφλωση, η μερική τύφλωση, η θολή όραση ή η αχρωματοψία. Μόνο περίπου το 18% των ανθρώπων που έχουν προβλήματα όρασης κατατάσσονται στους ολοκληρωτικά τυφλούς, και οι περισσότεροι μπορούν να διακρίνουν το φως και το σκοτάδι. Αν είστε τυφλός ή με μειωμένη όραση, οι δυσκολίες σας μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω: Είναι πιθανό να είστε περισσότερο εξαρτημένοι από την ακοή σας, ώστε να μπορείτε να αλληλεπιδράτε με άλλους. Ίσως να μην είστε σε θέση να συμπληρώσετε τον τόνο της φωνής με τις εκφράσεις του προσώπου σας και τις χειρονομίες που προσθέτουν νόημα στη συζήτηση Είναι πιθανό να είστε περισσότερο εξαρτημένοι από την ακοή σας για να πάρετε τις πληροφορίες που θέλετε. Οι δυνατοί θόρυβοι του περιβάλλοντος μπορεί να σας προκαλέσουν κάποιο πρόβλημα Μπορεί να έχετε χάσει την ευκαιρία για ανεπίσημη μάθηση της ανάγνωσης, για παράδειγμα μέσα από την ανάγνωση των σημάτων και των ετικετών στην καθημερινή ζωή, ή απλά δεν είχατε διαβάσει τόσο όσο είχατε την όρασή σας. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να γράψουμε είναι αρκετά διαφορετική από τον τρόπο που μιλάμε. Έτσι μια περιορισμένη ικανότητα ανάγνωσης μπορεί να σημαίνει ότι το εύρος του λεξιλογίου σας μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλο όσο στους υπόλοιπους σπουδαστές. Η αντίληψη των αποστάσεων, των διαστάσεων και των κλιμάκων δεν μπορεί να είναι ίδια με την αντίληψη εκείνων που μπορούν να δουν. Όταν κάποιος σας δίνει τις κατευθύνσεις, μπορεί να μην εκτιμήσετε σωστά το χρόνο που θα χρειαστείτε για να φτάσετε στον προορισμό σας. Μπορεί να έχετε παραλείψει να συγκεντρώσετε καθημερινές πρακτικές πληροφορίες για τον κόσμο γύρω σας, τις οποίες ως βλέποντες τις θεωρούμε δεδομένες, και μπορεί ως εκ τούτου, να πρέπει να γίνει εισαγωγή σε νέες καταστάσεις με πρακτικό πειραματικό τρόπο πριν προχωρήσετε σε πιο αφηρημένες πληροφορίες- έννοιες. www.q4s.eu 6

Μπορεί να έχετε πρόβλημα να βλέπετε με χαμηλό φωτισμό ή να έχετε προβλήματα να εκτιμήσετε την ταχύτητα και την απόσταση Έντονα χρώματα μπορεί να ερεθίσουν τα μάτια σας. Επιπλέον, στο μαθησιακό πλαίσιο έχετε δυσκολίες με κάποια από τα ακόλουθα: Στην πρόσβαση σε οπτικές πληροφορίες από επιδείξεις, παρουσιάσεις, πρακτικές συνεδρίες κλπ Στην ανάγνωση γραπτού κειμένου Στην κατανόηση διαγραμμάτων ή γραφημάτων Στην πρόσβαση στις ΤΠΕ Στην συμμετοχή σας σε πρακτικές συνεδρίες Στην χρήση της βιβλιοθήκης - εύρεση, συλλογή και επιστροφή βιβλίων Στην λήψη σημειώσεων Στο να περπατάτε προς, από και γύρω από τον χώρο εργασίας ή σπουδών. εξιότητες που μπορεί να επηρεάζονται από τα Προβλήματα Όρασης Εάν έχετε Προβλήματα Όρασης, θα έχετε τις δυσκολίες που περιγράφονται παραπάνω, σε μεγάλο ή σε μικρότερο βαθμό Αυτό θα επηρεάσει αναπόφευκτα όλες τις σπουδές σας σε κάποιο βαθμό, αλλά οι δεξιότητες που βρίσκονται παρακάτω, θεωρούνται ως οι πιο πιθανές για να δημιουργήσουν ορισμένες προκλήσεις για εσάς. Κάντε κλικ πιο κάτω για να πάρετε πληροφορίες σχετικά με το πώς το σχολείο σας μπορεί να σας βοηθήσει με αυτές τις δραστηριότητες. Προβλήματα Όρασης και Ομαδική Εργασία Προβλήματα Όρασης και Αλφαβητισμός Προβλήματα Όρασης και ΤΠΕ Προβλήματα Όρασης και Μαθηματικοί Υπολογισμοί Προβλήματα Όρασης και Πρακτικές εξιότητες Προβλήματα Όρασης και Οπτικές δραστηριότητες www.q4s.eu 7

Ομαδική εργασία και Προβλήματα Όρασης Τι είναι η ομαδική εργασία; Είναι σχεδόν αδύνατο να ζήσεις χωρίς να είσαι μέλος μιας ομάδας μην εργαστείς ομαδικά σε κάποιο μορφή. Οι ομάδες υπάρχουν σε όλα τα μορφές και μεγέθη: οικογένεια, φίλοι, σωματεία και αθλητικές ενώσεις, όπως και η ομαδική εργασία στο σχολείο / κολέγιο. Στην αποτελεσματική ομαδική εργασία, πρέπει όλοι να έχουν βασική κατανόηση των ευθυνών τους, τη συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων, καθώς και μια σαφή ιδέα του τι είναι αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε από κοινού. Τι περιλαμβάνει η ομαδική εργασία; Στήριξη μεταξύ των μελών, δίνοντας ενθάρρυνση, συμβουλές και πρακτική βοήθεια. Κατανόηση των ευθυνών σας μέσα στην ομάδα και ολοκλήρωση των στόχων σας με τον καλύτερο τρόπο. Συνεργασία με διαφορετικούς ανθρώπους και αντιμετωπίζοντας ο ένας τον άλλον με σεβασμό. Προσπάθεια να δημιουργηθεί μια θετική και φιλική ατμόσφαιρα στην ομάδα και αποφυγή καυγάδων. Προσπαθήστε το καλύτερο για να βοηθήσει την ομάδα να πάει καλά, ακόμα και όταν δεν σας αρέσουν ιδιαίτερα οι δραστηριότητες που έχετε να κάνετε? Αποδεχτείτε ότι θα πρέπει να ακολουθήσει εντολές μερικές φορές αλλά και να δώσετε εντολές σε κάποια άλλη χρονική στιγμή. Βρείτε νέους και δημιουργικούς τρόπους για να λύσετε ένα πρόβλημα μην φοβάστε να πείτε στον υπεύθυνο αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Πώς τα προβλήματα όρασης επηρεάζουν την Ομαδική εργασία; Ο καθένας που παρουσιάζει Προβλήματα Όρασης είναι ένα μοναδικό άτομο. Να θυμάστε ότι οι δυσκολίες που έχετε δεν είναι αναγκαστικά ίδιες με αυτές που μπορεί να έχει κάποιος άλλος, και οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί κάποιος μπορεί να μην ταιριάζουν σε εσάς. Πολλά από αυτά που απαιτούνται για να είναι αποτελεσματική η ομαδική εργασία (όπως αναφέρονται παραπάνω), εξαρτάται από την ικανότητα να μπείτε στη θέση άλλων ανθρώπων. Να «βάλετε τον εαυτό σας στη θέση τους», και να δείτε τα πράγματα από την δική τους άποψη. Όταν εργάζεστε σε μια ομάδα, και δεν μπορείτε να δείτε τις εκφράσεις του προσώπου κάποιου ή τις χειρονομίες τους, που δίνουν νόημα στον προφορικό λόγο τους, αυτό μπορεί να καθιστά πιο δύσκολη την www.q4s.eu 8

επίτευξη της ενσυναίσθησης. Θα χρειαστεί να στηριχτείτε σε μεγάλο βαθμό τις ακουστικές ικανότητές σας, όταν συμμετέχετε σε ομαδικές συζητήσεις. Είναι πιθανό ότι η ομάδα να χρειαστεί να πραγματοποιήσει κάποιο πρόγραμμα ή έργο και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεται να διαβάσετε οδηγίες, πληροφορίες από έρευνες στη βιβλιοθήκη ή σε απευθείας σύνδεση, είτε να δημιουργήσετε κάτι, όπως μια αφίσα ή μια παρουσίαση Powerpoint. Αυτοβοήθεια Πρέπει: ιαπραγματευτείτε προσαρμογές που θα σας επιτρέψουν στο μέγιστο τη συμμετοχή και την επιτυχία σας. Για παράδειγμα: Εάν βλέπετε λίγο, ζητήστε από τα μέλη της ομάδας σας να στέκονται μακριά από το παράθυρο όταν μιλάνε, για να μην βρίσκονται τα πρόσωπά τους στην σκιά Όταν οργανώνετε τη συνάντηση, η ομάδα πρέπει να επιλέξει ένα χώρο που μπορείτε εύκολα να φτάσετε στο ή θα σας βοηθήσουν να φτάσετε εκεί Εφόσον εξαρτάστε σε μεγάλο βαθμό από την ακοή σας για να επικοινωνείτε, να ζητήσετε από την ομάδα να κανονίσει να συναντηθείτε κάπου που δεν θα έχει πολύ θόρυβο. Συμβουλέψτε την ομάδα σας για το πώς θέλετε να ενημερώνεστε Αν προτιμάτε e-mail ή τηλεφώνο. Κατά την έναρξη μιας ομαδικής συζήτησης, όλοι θα είναι σε ένα κύκλο και ο ένας μετά τον άλλον θα πρέπει να παρουσιάζει τον εαυτό του. Στις ομαδικές συζητήσεις θα πρέπει να καλέσουν το όνομά σας για τη συμμετοχή σας στη συζήτηση. Αν έχετε ένα σκύλο-οδηγό, θα χρειαστείτε πληροφορίες για το που θα γίνεται η άσκηση και η τουαλέτα του σκυλιού σας. Υποστήριξη για Ομαδική Εργασία Οι εκπαιδευτικοί σας πρέπει: να σας ρωτήσουν τι θα σας βοηθήσει περισσότερο, μιας και η στήριξη που πρέπει να έχετε μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από αυτή που θα χρειαστεί κάποιος άλλος με την ίδια αναπηρία Να βοηθήσουν ώστε το σχολείο να παρέχει την ευκαιρία να συζητήσετε τα προσωπικά σας θέματα έξω από την τάξη με κάποιον που εμπιστεύεστε. Μπορείτε να απαιτήσετε οι πληροφορίες σχετικά με την αναπηρία σας να αντιμετωπίζονται με απόλυτη εχεμύθεια. Κανείς δεν πρέπει να κάνει λόγο για www.q4s.eu 9

την αναπηρία σας, μπροστά στους συμμαθητές σας άδεια χωρίς την δική σας Να είναι ενήμεροι για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε όταν εργάζεστε σε μια ομάδα και να το προγραμματίσουν. Θα πρέπει να δώσουν ακριβείς οδηγίες και σε βάθος εξηγήσεις για τα οφέλη ολόκληρης της ομάδας Να ορίσουν συγκεκριμένους ρόλους μέσα στην ομάδα ανάλογα με τις διαφορετικές δυνάμεις και τις δυνατότητές σας Να σας δίνουν τις σημειώσεις σε μια εναλλακτική μορφή, όπως διευρυμένη μέγεθος της γραμματοσειράς ή σε γραφή Μπράιγ Ενημερώστε την ομάδα, ότι ένας τρόπος για να πάρετε πληροφορίες είναι να μαγνητοφωνείτε τις συνεδρίες διδασκαλίας. Από τη στιγμή που έχετε αυτό το δικαίωμα, είναι πιθανόν, να χρειαστεί να κάνετε το ίδιο και για την ομαδική εργασία. Ο δάσκαλος θα πρέπει να πει ότι αυτό είναι νόμιμι και ότι οι πληροφορίες που καταγράφετε είναι για δική σας χρήση και δεν θα υποβληθεί σε κανέναν άλλο. Κανονίσουν να υπάρχει υπηρεσία να κρατούν σημειώσεις, μπορεί επίσης να χρειαστείτε να γίνει αυτό και για την ομαδική εργασία - αυτό θα εξαρτηθεί από το είδος της δραστηριότητας που θα κάνετε Θυμηθούν να στέκονται σε ένα καλά φωτισμένο χώρο που να μπορούν να βλέπουν εσάς και την τάξη όταν μιλούν Να αξιολογήσουν τους κινδύνους, αν δηλ. έχετε ένα σκύλο-οδηγό και είναι πιθανό να εργάζεστε σε ένα περιβάλλον(όπως ένα εργαστήριο ή στην κουζίνα) η παρουσία του σκύλου μπορεί να δημιουργήσει κάποιο κίνδυνο www.q4s.eu 10

Αλφαβητισμός και Προβλήματα Όρασης Τι είναι αλφαβητισμός; Αλφαβητισμός στο πιο βασικό του επίπεδο σημαίνει ότι είστε σε θέση να: Να διαβάζετε και κατανοείτε τις πληροφορίες που εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα (π.χ., οι λέξεις, διαγράμματα, χάρτες και εικόνες) Να γράφετε και να μιλάτε, ώστε οι άλλοι να σας προσέχουν. Να ακούτε και να θέτετε ερωτήσεις για να καταλάβετε τις απόψεις των άλλων ανθρώπων. Να μοιράζετε πληροφορίεςμε τη χρήση των ΤΠΕ, όπως e-mail και τηλέφωνα. Τι περιλαμβάνεται στην ομιλία; Οργάνωση και προγραμματισμός το τι θέλετε να πείτε. Να θυμάστε τη χρήση των σωστών λέξεων Χρήση της σωστής γραμματικής. Να θυμάστε το τι θέλετε να πείτε. Οι λέξεις να προφέρονται σωστά. Τι περιλαμβάνεται στην ακρόαση; Κατανόηση ήχων και λέξεων γρήγορα. Να είστε σε θέση ξεχωρίζεις τη διαφορά μεταξύ ήχων της ομιλίας και λέξεων που είναι παρόμοιες. Να είστε σε θέση να θυμηθείτε μια ακολουθία πληροφοριών, π.χ. οδηγίες. Να είστε σε θέση να κατανοήσετε «τα στοιχεία του λόγου» Τι περιλαμβάνεται στην ανάγνωση; Ικανότητα να διαβάζετε λέξεις και προτάσεις, ώστε να αποκτήσετε μια βασική κατανόηση του κειμένου, να ξεχωρίσετε τα βασικά του σημεία, τα μηνύματα και τις ιδέες. Ικανότητα να κατανοήσετε και να αναλύσετε το κείμενο και να σχηματίσετε γνώμη για το τι έχετε διαβάσει. www.q4s.eu 11

Ικανότητα να αποδείξετε ότι μπορείτε να διαβάσετε, εντοπίζοντας τη γραμματική και τα ορθογραφικά λάθη. Ικανότητα να διαβάζετε μεγαλοφώνως και καθαρά σε ένα ακροατήριο. Τι περιλαμβάνεται στη γραφή; Ορθογραφία διασφαλίστε ότι οι λέξεις είναι γραμμένες σωστά. Γραμματική συνδυάστε τις ακολουθίες λέξεων σε προτάσεις που να έχουν νόημα. Σημεία στίξης χρησιμοποιήστε τους σωστούς χαρακτήρες, που δείχνουν πώς μια φράση πρέπει να διαβαστεί. Ανάπτυξη των ιδεών σε ένα χαρτί ώστε να έχει μια λογική δομή, με σαφή αρχή, μέση και τέλος. Παραγωγή ενός ευπαρουσίαστου χειρογράφου που να μπορεί να διαβαστεί. Πώς τα Προβλήματα Όρασης επηρεάζουν τον Αλφαβητισμό; Ο καθένας που παρουσιάζει Προβλήματα όρασης είναι ένα μοναδικό άτομο. Να θυμάστε ότι οι δυσκολίες που έχετε δεν είναι αναγκαστικά ίδιες με αυτές που μπορεί να έχει κάποιος άλλος, και οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί κάποιος μπορεί να μην ταιριάζουν σε εσάς. Αναφορικά με το διάβασμα, και τη μελέτη γενικότερα, αν υπάρχουν προβλήματα στην όραση αλλά ωστόσο υπάρχει ακόμα κάποια υπολειπόμενη διακριτική ικανότητα, σημαίνει ότι είστε σε θέση να ξεχωρίσετε γραπτές λέξεις (τυπωμένες ή στην οθόνη) εφόσον είναι γραμμένες με μεγάλο μέγεθος γραμματοσειράς. Παρόλα αυτά, το σίγουρο είναι ότι η μεγάλη γραμματοσειρά μειώνει την ικανότητα να διαβάσετε γρήγορα ένα κείμενο και μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα κουραστική. Η κατανόηση διαγραμμάτων και γραφημάτων, επίσης, μπορεί να σας προκαλέσει δυσκολίες, δεδομένου ότι κάθε φορά μπορείτε να διακρίνετε ένα μόνο μέρος του διαγράμματος. Υπάρχει, βέβαια, και η περίπτωση όπου δε λαμβάνετε καθόλου οπτικά ερεθίσματα, ούτε και με χρήση τεχνολογιών μεγέθυνσης της οθόνης. Τότε, το πιο πιθανό είναι ότι χρειάζεστε υποστήριξη με δημιουργία συνθέσεων ομιλίας, ή διαφορετικούς τρόπους ανάγνωσης, όπως η γραφή Braille. Όσο για τη γραφή, η πλειοψηφία των ανθρώπων στις μέρες μας με προβλήματα όρασης μπορούν να κρατούν σημειώσεις, αξιοποιώντας τη διαθέσιμη τεχνολογία. Αυτό επιτυγχάνεται με φορητούς υπολογιστές με ενσωματωμένα πλήκτρα γραφής Braille, κανονικά πληκτρολόγια, με χρήση συσκευών εγγραφής (Dictaphone) και ψηφιακών συσκευών υπαγόρευσης. www.q4s.eu 12

Αυτοβοήθεια Πρέπει να: ιαπραγματευτείτε προσαρμογές που θα σας επιτρέψουν να συμμετέχετε όσο το δυνατόν περισσότερο και με επιτυχία. Για παράδειγμα: καθένας με προβλήματα όρασης είναι διαφορετικός. Ο καθένας θα προτιμούσε διαφορετικό μέσο πρόσβασης στο γραπτό λόγο ή στην γραφή. Έτσι, λοιπόν, είναι σημαντικό να σιγουρευτείτε ότι ο δάσκαλος σας (και οι συμμαθητές σας, εάν είναι αναγκαίο), ξέρουν πώς να παράγουν υλικά στα οποία μπορείτε να έχετε πρόσβαση. Ενημερώστε τους δασκάλους σας σχετικά με τις προτιμήσεις σας όσον αφορά τη λήψη πληροφοριών υπό μορφή κειμένου - Braille, μεγαλύτερη γραμματοσειρά ή σε ψηφιακή μορφή (σε δισκέτα ή μέσω e-mail). Ενημερωθείτε για άλλες διαθέσιμες, βοηθητικές τεχνολογίες που θα μπορούσαν να ταιριάζουν καλύτερα στις ιδιαίτερες, δικές σας ανάγκες. Υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη ποικιλία προϊόντων ορισμένα από τα οποία πιθανόν να προσφέρουν πραγματική βοήθεια συμβουλευτείτε τις «Πηγές» παρακάτω. Ζητάτε προφορικές οδηγίες, αντί για γραπτές. Ζητάτε τα μηνύματα που συνήθως αναρτούνται στον πίνακα ανακοινώσεων, να αποστέλλονται στο προσωπικό σας τηλεφωνητή. Ζητάτε να επισημαίνονται με διαφορετικό χρώμα οι σημαντικές πληροφορίες. Χρησιμοποιείτε τεχνολογική υποστήριξη, όπως στυλό ανάγνωσης (Quicktionary) ή μηχανές ανάγνωσης (Kurtzwiel). Συζητάτε τις πληροφορίες με τους συμμαθητές σας. Ζητάτε περιλήψεις ή/και τα βασικά σημεία. Χρησιμοποιείτε ένα φωνογράφο / κασετόφωνο. Αν υπάρχει περιορισμένη όραση, μπορείτε να κάνετε χρήση της αυτόματης διόρθωσης του Word (Auto Correct) για να αποφύγετε κοινά ορθογραφικά λάθη. Χρησιμοποιείτε ένα πρόγραμμα ανάγνωσης κειμένου υπολογιστή για να σας βοηθάει στη διόρθωση των εργασιών σας. www.q4s.eu 13

Υποστήριξη για τον Αλφαβητισμό Οι εκπαιδευτικοί σας πρέπει να: σας ρωτήσουν τι θα σας βοηθήσει περισσότερο, μιας και η στήριξη που πρέπει να έχετε μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από αυτή που θα χρειαστεί κάποιος άλλος με την ίδια αναπηρία βοηθήσουν ώστε το σχολείο να παρέχει την ευκαιρία να συζητήσετε τα προσωπικά σας θέματα έξω από την τάξη με κάποιον που εμπιστεύεστε. Μπορείτε να απαιτήσετε οι πληροφορίες σχετικά με την αναπηρία σας να αντιμετωπίζονται με απόλυτη εχεμύθεια. Κανείς δεν πρέπει να κάνει λόγο για την αναπηρία σας, μπροστά στους συμμαθητές σας χωρίς την δική σας άδεια Ελέγχουν το θόρυβο που αναπτύσσεται στο υπόλοιπο περιβάλλον, εντός και εκτός της τάξης, διότι είστε περισσότερο εξαρτημένοι από την ακοή σας για να λαμβάνετε τις πληροφορίες. Σας επιτρέπουν να καταγράφετε τις παραδόσεις, αν είναι απαραίτητο. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι αργότερα πιο εύκολο να κρατήσετε τις δικές σας προφορικές ή γραπτές σημειώσεις. Σας δίνουν ηλεκτρονικά αντίγραφα (σε CD ή ως επισυνημμένα αρχεία με email) από το υλικό που παρουσιάστηκε στην τάξη ή/και αντίγραφα από κάθε παρουσίαση Powerpoint. ιαβάζουν δυνατά ότι παρουσιάζουν σε Powerpoint την ώρα της διδασκαλίας. Βεβαιωθούν ότι λαμβάνετε τις πληροφορίες πριν το μάθημα σε μια από τις εναλλακτικές μορφές, όπως το κείμενο με μεγάλο μέγεθος γραμματοσειράς ή με γραφή Braille. Σας δίνουν λίστα με τη βιβλιογραφία του μαθήματος πριν τις παραδόσεις, ούτως ώστε να μπορείτε να προετοιμαστείτε κατάλληλα και να τα βρείτε είτε σε ηχητικά αρχεία είτε σε γραφή Braille. Προβλέπουν εναλλακτικές προσεγγίσεις στην αξιολόγηση, ανάλογα με την περίσταση, για παράδειγμα, επιπλέον χρόνο για τις εξετάσεις ή χρήση υπολογιστή. Χρησιμοποιούν σωστή προφορά και να διατηρούν το κείμενο όσο πιο συνοπτικό και σαφές γίνεται. Χρησιμοποιούν αριστερό κείμενο με πλήρη στοίχιση και διακριτή γραμματοσειρά π.χ. Arial. www.q4s.eu 14

Αποφεύγουν να χρησιμοποιούν πάρα πολλές λέξεις και υπερβολικά εκτεταμένες ή σύνθετες προτάσεις. Είναι συνεπείς με έννοιες και ορολογία στο σύνολο των εγγράφων. Χρησιμοποιούν γραμματοσειρά «Sans Serif» (για παράδειγμα, Verdana, Arial και Calibri) που είναι εύκολα αναγνώσιμες, με πλήρως προσδιορισμένα γράμματα και σαφή απόσταση μεταξύ των γραμμάτων, καθώς επιτρέπουν τη μέγιστη δυνατή αναγνωσιμότητα του κειμένου. Προγραμματίζουν τις λειτουργίες ενός αναγνώστη, ενός γραφέας, ή ειδικού εξοπλισμού, όπως ένας σαρωτής (με λειτουργία ανάγνωσης «Optical Character» που μετατρέπει το κείμενο που κανονικά θα αναγνωριζόταν ως εικόνα, αντί για κείμενο), εάν είναι απαραίτητο. Οι δάσκαλοί σας δεν πρέπει να: ημιουργούν κείμενα όπου τα γράμματα να είναι μικρότερο μέγεθος από 12 (αν και αυτό υπαγορεύεται από την επιλογή της γραμματοσειράς). Υπογραμμίζουν μεγάλα κομμάτια του κειμένου, διότι αυτό επηρεάζει την αναγνωσιμότητά του. Εκτυπώνουν κείμενο γραμμένο όλο με κεφαλαία γράμματα, καθώς είναι πολύ δύσκολο να διαβαστεί και επίσης, αποσπά εύκολα την προσοχή. Χρησιμοποιούν πλάγια γράμματα (italics). Αντί για αυτό μπορούν να χρησιμοποιούν την έντονη γραφή (bold). www.q4s.eu 15

ΤΠΕ και Προβλήματα Όρασης Τι είναι ΤΠΕ; Οι δεξιότητες στις ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών) περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιείτε την οθόνη με βάση την τεχνολογία (υπολογιστές και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τα κινητά τηλέφωνα) για να πάρετε πληροφορίες, καθώς και την ικανότητα χρήσης εργαλείων και δικτύων για να επικοινωνείτε ηλεκτρονικά. Τι περιλαμβάνουν οι ΤΠΕ; Οι ΤΠΕ αφορούν τη χρήση συστημάτων, την εύρεση και την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και την ανάπτυξη και την παρουσίαση πληροφοριών δια μέσου μιας οθόνης. Χρήση συστημάτων ΤΠΕ Χρήση εφαρμογών λογισμικού για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Παραδείγματα: o (Στο πιο βασικό επίπεδο) παίζοντας σε μια οθόνη ένα παιχνίδι, χρησιμοποιώντας το ποντίκι, κάνοντας διάφορες επιλογές και πληκτρολόγηση πληροφοριών. o Η χρήση ενός μηχανήματος ΑΤΜ και την πληκτρολόγηση του PIN σας (προσωπικός αριθμός αναγνώρισης) για να καταθέσετε ή να κάνετε ανάληψη χρημάτων. Εύρεση και ανταλλαγή πληροφοριών υνατότητα να αναζητείτε πληροφορίες χρησιμοποιώντας πηγές ΤΠΕ, όπως το διαδίκτυο. Παραδείγματα: o Έλεγχος των δρομολόγιων των τρένων και των τιμών και έκδοση εισιτηρίων σε απευθείας σύνδεση? o Πρόσβαση σε πληροφορίες από μια οθόνη (υπολογιστή ή κινητό τηλέφωνο)? Μέσω e-mail / blogs για να επικοινωνείτε με άλλους ανθρώπους. Παραγωγή και παρουσίαση πληροφοριών Ικανότητα να παράγετε πληροφορίες, όπως έγγραφα MS Word και παρουσιάσεις (π.χ. Microsoft PowerPoint). Παραδείγματα: o Αποθήκευση και οργάνωση των εγγράφων σας στον υπολογιστή. Για παράδειγμα, τη δημιουργία φακέλων και υποφακέλων και χρησιμοποιώντας κατάλληλα ονόματα αρχείων. www.q4s.eu 16

o ημιουργία εγγράφων ή / και παρουσιάσεις για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Για παράδειγμα, ένα φυλλάδιο για να διαφημίσετε ένα αθλητικό γεγονός ή μια μουσική εκδήλωση. Πώς τα προβλήματα όρασης επηρεάζουν τις ΤΠΕ; Ο καθένας που παρουσιάζει προβλήματα όρασης είναι ένα μοναδικό άτομο. Να θυμάστε ότι οι δυσκολίες που έχετε δεν είναι αναγκαστικά ίδιες με αυτές που μπορεί να έχει κάποιος άλλος, και οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί κάποιος μπορεί να μην ταιριάζουν σε εσάς. Αν έχετε προβλήματα όρασης ίσως να έχετε δυσκολίες με κάποια από τα ακόλουθα: Ανάγνωση από την οθόνη υνατότητα για πρόσβαση σε επιδείξεις ή παρουσιάσεις χρησιμοποιώντας την οθόνη με βάση την τεχνολογία Με τα διαγράμματα ή και τα γραφήματα στην οθόνη Με την επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή blogs Αποθήκευση και οργάνωση των πληροφοριών σε έναν υπολογιστή ή στο τηλέφωνο Με τη χρήση προγραμμάτων του υπολογιστή για να φτιάξετε έγγραφα και παρουσιάσεις, όπως το Microsoft Word και το Microsoft PowerPoint Με τη χρήση προγραμμάτων, όπως το Excel για την επίλυση προβλημάτων ή την ανάλυση των δεδομένων. Αυτοβοήθεια Πρέπει: ιαπραγματευτείτε προσαρμογές που θα σας επιτρέψουν στο μέγιστο τη συμμετοχή και την επιτυχία σας. Για παράδειγμα: o Ελέγξτε ποια τεχνολογία μπορεί να σας παρέχει το σχολείο. Ελέγξτε τις πηγές που υπάρχουν στις παρακάτω συνδέσεις για να δείτε τι θα μπορούσε να σας βοηθήσει, το λογισμικό φωνητικής ανάγνωσης (που διαβάζει κείμενο στην οθόνη) είναι πολύ χρήσιμο o Ρωτήστε πώς να προσαρμόσετε τις ρυθμίσεις του πληκτρολογίου σας, το ποντίκι, το βίντεο και τις ρυθμίσεις πλοήγησης κ.ά o Ζητήστε να σας δείξουν πώς να χρησιμοποιείτε την «αυτόματη διόρθωση» που είναι μια χρήσιμη λειτουργία που μπορεί να περιορίσει το χρόνο για να www.q4s.eu 17

γράψετε. o Μάθετε πως μπορείτε να συνομιλήσετε με τους ανθρώπους μέσω e-mail ή μέσω Skype. Υποστήριξη για Ομαδική Εργασία Οι εκπαιδευτικοί σας πρέπει: να σας ρωτήσουν τι θα σας βοηθήσει περισσότερο, μιας και η στήριξη που πρέπει να έχετε μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από αυτή που θα χρειαστεί κάποιος άλλος με την ίδια αναπηρία να βοηθήσουν ώστε το σχολείο να παρέχει την ευκαιρία να συζητάτε τα προσωπικά σας θέματα έξω από την τάξη με κάποιον που εμπιστεύεστε. Μπορείτε να απαιτήσετε οι πληροφορίες σχετικά με την αναπηρία σας να αντιμετωπίζονται με απόλυτη εχεμύθεια. Κανείς δεν πρέπει να κάνει λόγο για την αναπηρία σας, μπροστά στους συμμαθητές σας χωρίς την δική σας άδεια να φροντίζουν να μην υπάρχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι θόρυβοι από το περιβάλλον και να μιλάνε καθαρά γιατί εσείς στηρίζεστε σε μεγάλο βαθμό στην ακοή σας να δημιουργήσουν έγγραφα κειμένου πριν από το μάθημα ή αν χρειαστεί να είναι σε γραφή Braille, με μεγάλη γραμματοσειρά ή να μετατραπεί σε ένα αρχείο ήχου να βεβαιώσουν ότι είστε εξοικειωμένοι με τη έξοδο του χώρο, τον εξοπλισμό και τη θέση των επίπλων να βεβαιώσουν ότι έχουν γίνει οι εναλλακτικές ρυθμίσεις για τις εξετάσεις σας, εάν κρίνεται απαραίτητο, και ότι είναι διαθέσιμος όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός να βεβαιώσουν ότι ο οποιοσδήποτε δικτυακός τόπος που δημιουργείται ή πρέπει να χρησιμοποιήσετε είναι προσβάσιμος και φιλικός προς το χρήστη. Θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι οι ιστοσελίδες έχουν δοκιμαστεί για την ευχρηστία τους κατά τα πρότυπα του W3C. (Http://www.vordweb.co.uk/accessibility_standards.htm) να μεριμνήσουν για την ενημέρωσή σας για την πρόσβαση σε τεχνολογίες, για παράδειγμα με την επίσκεψή τουςσε δικτυακούς τόπους όπως: JISC TechDis Accessible e Learning Σας διδάξουν πώς να αλλάξετε: o Τη διάταξη της οθόνης, τα χρώματα και το φόντο www.q4s.eu 18

o Τη γραμματοσειρά, το στυλ, το χρώμα και το μέγεθος της γραμματοσειράς o Το μέγεθος του κέρσορα και το στυλ o Τη φωτεινότητα o Το μέγεθος των γραμμάτων και τις εικόνες www.q4s.eu 19

Μαθηματικοί Υπολογισμοί και Προβλήματα Όρασης Τι είναι οι Μαθηματικές Γνώσεις; Αποκτώντας καλές Μαθηματικές Γνώσεις θα έχετε τη δυνατότητα να αναλάβετε ενεργό και υπεύθυνο ρόλο στην καθημερινή σας ζωή, στην κοινότητά σας, στο χώρο εργασίας και το σχολείο σας. Πρακτικά, όταν έχετε αυτές τις ικανότητες σημαίνει ότι είστε σε θέση να: Αποφασίσετε ποιο είναι το μέγεθος που πρέπει να μετρήσετε ή να υπολογίσετε. Παρακολουθήσετε και να καταγράψετε στοιχεία με σωστό τρόπο χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία. Κάνετε εκτιμήσεις και να ελέγξετε τους υπολογισμούς σας. Χρησιμοποιήσετε τα μαθηματικά σε καθημερινές καταστάσεις, για παράδειγμα, στον προγραμματισμό ενός ταξιδιού, δηλαδή να υπολογίσετε για πόσο χρονικό διάστημα θα διαρκέσει αυτό το ταξίδι, τις ώρες αναχώρησης και άφιξης, καθώς και τα διάφορα κόστη. Τι περιλαμβάνουν οι Μαθηματικές Γνώσεις; Κατανόηση των πληροφοριών που περιέχουν τα μαθηματικά: o Πώς λειτουργεί, δηλαδή, το σύστημα των αριθμών και συγκεκριμένα οι ακέραιοι αριθμοί, οι δεκαδικοί, τα κλάσματα και τα ποσοστά. o Πώς διαφοροποιείται, ανάλογα με το περιβάλλον για το οποίο χρησιμοποιούνται, η έννοια των αριθμών, η μορφή τους και οι μονάδες μέτρησης που τους ακολουθούν χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα χρήματα, ο χρόνος, η θερμοκρασία, η απόσταση, η έκταση και ο όγκος. o Ποια είναι η σημασία των μαθηματικών εννοιών, όταν π.χ. χρησιμοποιούνται οι όροι «διαφορά», «μετοχή», «μείον» και «αφαιρέστε». Ικανότητα υπολογισμών και χρήσης των αριθμών (για παράδειγμα, πρόσθεσης ή διαίρεσης) και μαθηματικών εννοιών (για παράδειγμα, η μέτρηση μιας επιφάνειας): o Απλές μαθηματικές πράξεις, όπως προσθέσεις, αφαιρέσεις, πολλαπλασιασμοί και διαιρέσεις. o Αλγεβρικές εξισώσεις και διαγράμματα. Εφαρμογή μαθηματικών σε πρακτικά θέματα: o Η ικανότητα μετάφρασης καθημερινών προκλήσεων που ανακύπτουν στο σπίτι, στο σχολείο και στο εργασιακό περιβάλλον σε μαθηματικά www.q4s.eu 20