ΤΕΥΧΟΣ 1 ο ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ: ΣΕΛ.1 1961-2011: 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΑ-ΟΟΣΑ ΣΕΛ.2 Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΕΤΑΙ ΣΕΛ.3 HOW IS LIFE? MEASURING WELL-BEING ΣΕΛ.3 CLEANGOVBIZ TOOLKIT ΣΕΛ. 4 ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕΛ.4 ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΕΛ.5 WORLD ENERGY OUTLOOK 2011 ΣΕΛ.5 ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕΛ.6 OECD EMPLOYMENT OUTLOOK ΣΕΛ.6 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΕΛ.7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΣΕΛ.8 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1961-2011: 50 ΧΡΟΝΙΑ ΟΟΣΑ «Καλύτερες πολιτικές για καλύτερη ζωή» Ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) ιδρύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1961, ως συνέχεια του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας που αποστολή του ήταν να προωθήσει το σχέδιο Marshall για την αναδόμηση της Ευρώπης μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η σύσταση του ΟΟΣΑ απάντησε στην ανάγκη μίας οικονομικής και αναπτυξιακής συμμαχίας, που θα συμπλήρωνε τη στρατιωτική λειτουργία του ΝΑΤΟ. Σήμερα, ο Οργανισμός αριθμεί 34 χώρες μέλη. Η Ρωσία βρίσκεται στο στάδιο της προενταξιακής διαδικασίας, ενώ πέντε αναδυόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία, Ν. Αφρική, Βραζιλία, Ινδονησία) έχουν μια σχέση «ενισχυμένης συνεργασίας» (enhanced engagement). Για περισσότερα από 50 χρόνια, ο ΟΟΣΑ συνδυάζοντας την τεχνογνωσία με την πολιτική εφαρμογή, παρέχει στις χώρες μέλη του εναλλακτικές πολιτικές για μια μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη. Παρακολουθεί και αξιολογεί τις τάσεις, αναλύει και κάνει προβλέψεις για οικονομικές εξελίξεις, μελετά τις αλλαγές σε ευρύτατο φάσμα τομέων/πολιτικών, (οικονομία, εμπόριο, περιβάλλον, ενέργεια, γεωργία, εκπαίδευση και δια βίου μάθηση, τεχνολογία, φορολογία, υγεία, απασχόληση, δημόσια διοίκηση και διακυβέρνηση). Αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και πιο αξιόπιστες πηγές συγκρίσιμων στατιστικών στοιχείων. Οι χώρες συγκρίνουν τις εμπειρίες τους, αναζητούν απαντήσεις και βέλτιστες πρακτικές σε κοινά προβλήματα και επικουρούνται στην αντιμετώπιση προκλήσεων και κρίσεων. Με το βλέμμα στο μέλλον Για τον ΟΟΣΑ, η σημερινή κρίση δεν είναι μόνο χρηματοπιστωτική αλλά βαθιά συστημική. Γι αυτό, η «πράσινη» οικονομία αποτελεί κεντρικό κορμό και οριζόντιο πρόγραμμα όλων των Δ/νσεων του Οργανισμού. Σήμερα, 50 χρόνια μετά, για τον Οργανισμό, οι βέλτιστες πολιτικές δεν περιορίζονται μόνο στις παραδοσιακές συνταγές ανάπτυξης αλλά ενσωματώνουν τις πολιτικές που αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη των πολιτών και βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής μας. «Καλύτερες πολιτικές για καλύτερη ζωή» ή Better policies for better lives είναι το σύνθημα του Οργανισμού και το μεγάλο στοίχημα όσων συμμετέχουν εκεί. Ελλάδα και ΟΟΣΑ Σήμερα, στη χώρα μας χρειάζεται να προχωρήσουμε εξειδικεύοντας ακόμα περισσότερο όχι μόνο τους στόχους αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα πετύχουμε τους στόχους αυτούς. Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να συμμετέχει το σύνολο του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Όλοι μας πρέπει να έχουμε πρόσβαση στην πληροφόρηση για το τι γίνεται στον κόσμο. Χρειάζεται και εξειδικευμένη γνώση που συνδέεται με την μεταφορά στη χώρα μας της παγκόσμιας εμπειρίας. Αυτή η εμπειρία σωρεύεται στον ΟΟΣΑ. Σε αυτήν την προσπάθεια, επικεντρώνεται και η παρουσία της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας (ΜΕΑ) στον ΟΟΣΑ. Οι στόχοι μας για τη διετία 2012-2013 - Η συνεισφορά στη διαμόρφωση ενός αναπτυξιακού οδικού χάρτη για τη χώρα μας, εντοπίζοντας όλες τις κατάλληλες πρωτοβουλίες και επιλογές στο πλαίσιο της διεθνούς εμπειρίας του ΟΟΣΑ - Η διάχυση της πληροφόρησης των εργασιών του ΟΟΣΑ στα Υπουργεία, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στους κοινωνικούς εταίρους, σε όλους τους πολίτες που ενδιαφέρονται - Η διερεύνηση των στρατηγικών επιλογών στους κλάδους εκείνους στους οποίους η χώρα μας έχει συγκριτικό πλεονέκτημα 1
Η Παγκόσμια Οικονομία Επιβραδύνεται Ύφεση στην Ευρωζώνη προ των Πυλών Σύμφωνα με το βασικό σενάριο του ΟΟΣΑ, η οικονομική δραστηριότητα προβλέπεται πολύ αδύναμη στις χώρες του Οργανισμού, ενώ στην ευρωζώνη προβλέπεται ήπια ύφεση ακολουθούμενη από βαθμιαία ανάκαμψη. Παρουσιάζοντας τις τελευταίες προβλέψεις του Οργανισμού ο Αναπληρωτής Γεν. Γραμματέας και Chief Economist του ΟΟΣΑ κ. P-C Padoan, τόνισε ότι η οικονομική ανάκαμψη έχει ήδη ανακοπεί, ενώ οι ανησυχίες αναφορικά με τη βιωσιμότητα του χρέους στην ευρωζώνη επεκτάθηκαν και σε χώρες με σχετικά υγιή δημόσια οικονομικά και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα για να σταματήσει το φαινόμενο της μετάδοσης (contagion) της κρίσης χρέους. Για την εξάλειψη του κινδύνου μετάδοσης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, κατά τον ΟΟΣΑ, απαιτείται η αξιόπιστη δέσμευση των κρατών-μελών της ευρωζώνης ότι δεν θα επιτρέψουν τέτοια εξέλιξη. Για να είναι αξιόπιστη μια τέτοια δέσμευση, χρειάζεται να ενισχυθεί το EFSF, να προχωρήσει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καθώς και να έχει ενεργότερο ρόλο η ΕΚΤ για να συγκρατηθεί η άνοδος των περιθωρίων επιτοκίων (spreads) στην αγορά ομολόγων κ-μ της ευρωζώνης. Η ανεργία παραμένει πολύ υψηλή ενώ ο πληθωρισμός θα εξακολουθήσει να μειώνεται στις περισσότερες περιοχές του Οργανισμού. Η εξέλιξη αυτή επιτρέπει τη συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής, ή και τη μείωση των επιτοκίων, ιδίως στην ευρωζώνη. Η δημοσιονομική προσαρμογή συνεχίζεται στην ευρωζώνη και στις ΗΠΑ, αλλά όχι στην Ιαπωνία. Οι παγκόσμιες ανισορροπίες στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών παραμένουν μεγάλες και δεν προβλέπεται σημαντική διόρθωσή τους την προσεχή διετία.. Πίνακας 1. Ρυθμοί μεγέθυνσης ΑΕΠ, Δημοσιονομικό Ισοζύγιο και Ανεργία* Real GDP y-o-y (% change) Fiscal Balance (% of GDP) Unemployment Rates 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 US 1,7 2,0 2,5-10,0-9,3-8,3 9,0 8,9 8,6 Euroarea 1,6 0,2 1,4-4,0-2,9-1,9 9,9 10,3 10,3 Greece -6,1-3,0 0,5-9,0-7,0-5,3 16,6 18,5 18,7 OECD 1,9 1,6 2,3-6,6-5,9-5,1 8,0 8,1 7,9 * OECD Economic Outlook No. 90 28.11. Σημαντικοί καθοδικοί κίνδυνοι περιβάλλουν αυτό το βασικό σενάριο με τους κυριότερους να συνίστανται στην τυχόν μετάδοση της κρίσης χρέους σε άλλες μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης ή ακόμη και στην άτακτη χρεοκοπία κράτους-μέλους της ευρωζώνης, καθώς και στην τυχόν υπερβολικά συσταλτική δημοσιονομική πολιτική στις ΗΠΑ που θα μπορούσε να τις οδηγήσει σε βαθιά ύφεση 2
HOW S LIFE? MEASURING WELL-BEING Είμαστε πιο χαρούμενοι γιατί το ΑΕΠ της χώρας μας είναι υψηλό; Είμαστε πιο υγιείς, πιο ασφαλείς, πιο ευτυχισμένοι; Μήπως τελικά οι σημερινοί οικονομικοί δείκτες δεν μας περιγράφουν την πραγματική μας κατάσταση; Μήπως οι πολιτικοί μας λαμβάνοντας αυτούς τους δείκτες δεν σχεδιάζουν πολιτικές για τη βελτίωση της ζωής μας; Για δέκα περίπου χρόνια ο ΟΟΣΑ επιχειρεί να αναπτύξει ένα πλέγμα δεικτών που θα είναι ικανό να συμπληρώσει τους «παραδοσιακούς» δείκτες μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας, όπως το ΑΕΠ, με άλλους που θα μετρούν την ευημερία (well-being) των πολιτών και την πρόοδο των κοινωνιών (progress of societies). Δυο χρόνια μετά την Έκθεση της Επιτροπής Stiglitz-Sen-Fitoussi, ο ΟΟΣΑ πρόσφατα δημοσίευσε την έκθεση του «How s Life? Measuring Well-Being. Εισόδημα, εργασία, κατοικία, ασφάλεια, ποιότητα ζωής, περιβάλλον, υγεία, ελεύθερος χρόνος είναι οι βασικοί δείκτες που καθορίζουν το πόσο καλά είμαστε. Από την έρευνα προκύπτουν διαφορετικές προσεγγίσεις, μεταξύ αντρών και γυναικών, ηλικιωμένων και νέων σε διάφορες χώρες, για τη σημασία που δίνουμε στην υγεία, το εισόδημα, τη μόρφωση, για το αν η δουλειά που κάνουμε είναι συμβατή με τις σπουδές μας, το βαθμό ικανοποίησης από τη ζωή μας και τη θέση μας στην κοινωνία. Στους 14 από τους 22 συνολικά δείκτες, η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στο μέσο όρο του ΟΟΣΑ, ενώ σε 7 από τους 22 βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις (όπως μακροχρόνια ανεργία, απασχόληση γυναικών με μικρά παιδιά,κοινωνική δικτύωση, μορφωτικό επίπεδο, ποιότητα αστικού περιβάλλοντος, ικανοποίηση από την καθημερινή τους ζωή, Στόχος του ΟΟΣΑ να εντάξει στα δικά του οικονομικά μοντέλα τους δείκτες αυτούς για να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε καλύτερες ζωές μέσα από καλύτερες πολιτικές, (better policies for better lives). Τι σημαίνει για μένα καλύτερη ζωή; Συμμετέχω στην έρευνα του ΟΟΣΑ www.oecdbetterlifeindex.org CLEANGOVBIZ TOOLKIT Ο ΟΟΣΑ ανταποκρινόμενος στην ανάγκη για λύσεις και μηχανισμούς που θα προάγουν την υπεύθυνη επιχειρηματική δραστηριότητα και θα συνεισφέρουν στη διαφανή λειτουργία της κρατικής διοίκησης, δημιούργησε μία ηλεκτρονική βάση υπό τον τίτλο CleanGovBiz. Στη βάση αυτή, θα βρείτε όλα τα νομικά εργαλεία που έχει αναπτύξει ο ΟΟΣΑ για την πάταξη της διαφθοράς. Με άμεση και ελεύθερη πρόσβαση σε κάθε ενδιαφερόμενο στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, η CleanGovBiz αποτελεί ένα χρήσιμο πληροφοριακό εργαλείο ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αξιοποιηθεί από τις κυβερνήσεις στο πλαίσιο μίας γενικότερης εκστρατείας ενημέρωσης των πολιτών για θέματα πάταξης της διαφθοράς. www.oecd.org/cleangovbiz 3
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Στις 14 Νοεμβρίου 2011, υπό την αιγίδα της Business and Industry Advisory Committee (BIAC) του ΟΟΣΑ, πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι, Διεθνής Επιχειρηματικός Διάλογος για την Πράσινη Οικονομία. Ο Διάλογος αυτός, μέρος μιας σειράς αντίστοιχων εκδηλώσεων στο πλαίσιο της προετοιμασίας του «Ρίο+20», είχε ως στόχο την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ περισσότερων από 90 εκπροσώπων κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, διεθνών οργανισμών και της επιστημονικής κοινότητας. Τα εξής ερωτήματα τέθηκαν στη διάρκεια της συνάντησης: Ποια τα οφέλη της στροφής των μεγάλων επιχειρήσεων στην παραγωγή «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών; Είναι σημαντική η εξοικονόμηση οικονομικών πόρων με παράλληλη μείωση των φυσικών πόρων που καταναλώνουν κατά το στάδιο της παραγωγής; Μπορούν να ακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις; Είναι η χρήση οικονομικών και μη εργαλείων για την ανάδειξη μιας παγκόσμιας τιμής άνθρακα, ικανή να επηρεάσει τα σημερινά επενδυτικά και καταναλωτικά πρότυπα; Από τα συμπεράσματα του Διαλόγου συνάγεται ότι ενώ το συνολικό κόστος μετριασμού της κλιματικής αλλαγής δεν είναι υψηλό για την επίτευξη ενός φιλόδοξου στόχου συνολικής συγκέντρωσης εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου (GHG), το σχετικό κόστος σε κλάδους και τομείς της οικονομίας, σε διαφορετικά κράτη και γεωγραφικές περιοχές, καθώς και μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών, καθιστά πολύ δύσκολη την επίτευξη ακόμη και μετριοπαθών στόχων συγκράτησης των αερίων του θερμοκηπίου. Η αβεβαιότητα σε σχέση με την «τιμή άνθρακα» (carbon price) δυσχεραίνει τις μακροχρόνιες επενδύσεις στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη καθαρότερων τεχνολογιών, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Οι επιχειρήσεις επισημαίνουν ότι δεν είναι αντίθετες στη φορολογική μεταχείριση «πράσινων» επενδύσεων ή «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών, αρκεί η συνολική φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων να παραμένει προβλέψιμη και σε εύλογα επίπεδα. Για περισσότερες πληροφορίες: 20 χρόνια μετά την πρώτη Παγκόσμια Συνάντηση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Ρίο της Βραζιλίας, τα ΗΕ θα ξανασυναντηθούν στο Ρίο για να αξιολογήσουν την πορεία και να δώσουν νέες προοπτικές. www.biac.org www.green-dialogue.org ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπάρχουν αρκετά αποθέματα νερού για όλο τον πληθυσμό της Γης; Έχουμε όλοι πρόσβαση σε πόσιμο νερό; Οι βασικές συνθήκες υγιεινής είναι δεδομένες για όλους; Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία, η ζήτηση για νερό παγκοσμίως θα αυξηθεί κατά 55% μέχρι το 2050 ενώ 3,9 δις άνθρωποι θα ζουν σε περιοχές ελλειμματικές σε νερό. Σήμερα, 100 με 200 εκ. άνθρωποι το χρόνο επηρεάζονται από πλημμύρες ή ξηρασίες, αριθμός που εκτιμάται ότι θα φτάσει το 1,6 δις το 2050 με οικονομικό κόστος που θα αγγίξει τα 45 τρις. δολάρια. Στο πλαίσιο του οριζόντιου προγράμματος του ΟΟΣΑ για το Νερό, ο Οργανισμός διοργάνωσε Διεθνές Φόρουμ με τίτλο Making Water Reform Happen (25-26 Οκτωβρίου 2011) με τη συμμετοχή χωρών μελών αλλά και μη μελών του ΟΟΣΑ, την ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα και τον επιχειρηματικό κόσμο. Δεν υπάρχει μια λύση που να απαντά σε όλα τα προβλήματα. Τα μεγάλα θέματα είναι: (α) ο σχεδιασμός και η εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης των υδάτινων πόρων σε εθνικό, περιφερειακό αλλά και διεθνές επίπεδο, (β) η διαρκής ανταλλαγή εμπειριών για τη διαχείριση των υδατικών πόρων σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, (γ) η βαθιά γνώση της αλληλεπίδρασης των πολιτικών για το νερό, την αγροτική ανάπτυξη, την ενέργεια και το περιβάλλον, (δ) η εξασφάλιση πρόσβασης σε ασφαλές νερό για όλους. Στη διεθνή αυτή συνάντηση έγινε λόγος και για τα οικονομικά εργαλεία σε σχέση με το νερό. Η χρησιμότητά τους αναδεικνύει το όφελος της επένδυσης σε προληπτικά μέτρα στην πολιτική διαχείρισης των υδάτων παρά σε μέτρα αποκατάστασης της ζημιάς καθώς και το όφελος από πολιτικές εξοικονόμησης του νερού. http://www.oecd.org/document/57/0,3746,en_2649_37465_47429177_1_1_1_37465,00.html 4
Όσο περισσότερο περιμένουμε να αναλάβουμε δράση, τόσο δυσκολότερο θα είναι να αλλάξουμε πορεία WORLD ENERGY OUTLOOK 2011 (ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ) «Ο κόσμος εγκλωβίζεται σε ένα μη βιώσιμο ενεργειακό μέλλον που θα έχει εκτεταμένες συνέπειες. Υπάρχει χρόνος για δράση ωστόσο, το παράθυρο της ευκαιρίας κλείνει». Η αύξηση τόσο του ρυθμού ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία) όσο και του πληθυσμού θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε αύξηση των ενεργειακών αναγκών (διάγραμμα 1). «Οι κυβερνήσεις πρέπει να εισάγουν ισχυρότερα μέτρα για να οδηγήσουν τις επενδύσεις σε αποδοτικές και χαμηλών εκπομπών άνθρακα τεχνολογίες. Το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, η αναταραχή στη Μέση Ανατολή και Β. Αφρική και η διαπιστωμένη αύξηση της ενεργειακής ζήτησης το 2010, που ώθησε τις εκπομπές του CΟ 2 στα υψηλότερα επίπεδα, αναδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης και το μέγεθος της πρόκλησης», σύμφωνα με την Εκτελεστική Δ/ντρια του ΔΟΕ, κ. Maria Van de Hoeven. Ποιο καύσιμο θα αυξηθεί περισσότερο μέχρι το 2035; Το φυσικό αέριο και οι ΑΠΕ θα αυξηθούν,υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για την πυρηνική ενέργεια ενώ το πετρέλαιο παραμένει ακόμη το σημαντικότερο καύσιμο. Σύμφωνα με την Έκθεση, η ενεργειακή ζήτηση παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 5% το 2010! εκτοξεύοντας τις εκπομπές CΟ 2, οι επιδοτήσεις των στερεών καυσίμων έφτασαν τα 400 δις. δολάρια ενώ ο αριθμός των ανθρώπων χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρισμό παρέμεινε δραματικά υψηλός: 1,3 δις. δηλ. το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού. Σε σχέση με τις επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή, η Έκθεση εξετάζει τρία σενάρια. Το συμπέρασμα είναι: ακόμη κι αν ληφθούν μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση, το παράθυρο ευκαιρίας για αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 2 o C (επιθυμητό κατώφλι για να αποτραπεί η κλιματική αλλαγή) φαίνεται να κλείνει. Ακόμη κι αν ληφθούν μέτρα τώρα οδηγούμαστε μακροπρόθεσμα σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3.5 ο C (διάγραμμα 2). Στην περίπτωση δε της μη εφαρμογής ούτε καν αυτών των μέτρων, τότε η θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 6 ο C. Η καθυστέρηση στην ανάληψη δράσης είναι κακή οικονομική πολιτική. Για κάθε δολάριο που δεν επενδύεται σε καθαρές ενεργειακές τεχνολογίες μέχρι το 2020, αντιστοιχούν 4,3 δολάρια που θα χρειαστούν να ξοδευτούν μετά το 2020 για το αντιστάθμισμα από την αύξηση των εκπομπών CΟ 2. Γράφημα 1: Αύξηση της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης Γράφημα 2. Σενάρια και θερμοκρασίες ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΟΕ, η Ελλάδα καλείται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να μειώσει το ρόλο του κράτους στον ενεργειακό τομέα, πολιτική που θα μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Επιπλέον, η Έκθεση επισημαίνει ότι πρέπει να εκχωρηθούν οι απαραίτητες αρμοδιότητες και να ενισχυθεί η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών, προκειμένου να μειωθεί η θέση που κατέχουν στην αγορά οι δεσπόζουσες εταιρείες, ενώ παράλληλα αναγνωρίζει τη σωστή κατεύθυνση που έχει δρομολογηθεί μέσω του Ν. 4001/2011. Συστήνει τη δημιουργία και προώθηση ελκυστικών πλαισίων για την ενίσχυση των μελλοντικών επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα. Η έκθεση επιδοκιμάζει την αύξηση του εθνικού στόχου συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20% το 2020. Επίσης επισημαίνει το μεγάλο δυναμικό της Ελλάδας για αιολική και ηλιακή ενέργεια. Τέλος, αναγνωρίζονται οι προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για τη βελτίωση του ενεργειακού μίγματος και της ενεργειακής ασφάλειας της Ελλάδας, στους τομείς του φυσικού αερίου και του πετρελαίου με τη διαφοροποίηση των προμηθευτών και των διελεύσεων. Περισσότερες πληροφορίες http://www.iea.org/country/m_country.asp?country_code 5
ΡΑΓΔΑΙΑ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ. ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ. Τα στοιχεία που περιέχονται στην πρόσφατη έκδοση OECD Employment Outlook 2011, είναι δηλωτικά των δραματικών επιπτώσεων της Μεγάλης Ύφεσης των ετών 2008-2009 στην αγορά εργασίας. Το μέσο ποσοστό της ανεργίας από 5,7% στις αρχές του 2008 αυξήθηκε στο 8,7% στα τέλη του 2009 και διαμορφώθηκε στο 8,3% το πρώτο τρίμηνο του 2011, παρά τα πρώτα δείγματα οικονομικής ανάκαμψης σε κάποιες χώρες μέλη του Οργανισμού. Στα 45 εκατ. (13,4 εκατ. περισσότεροι από την προ κρίσης περίοδο), υπολογίζονται οι άνεργοι στις αρχές του 2011, με το μέσο ποσοστό ανεργίας των νέων (ηλικίας 15-25 ετών) την ίδια περίοδο να ανέρχεται σε 17,4 % έναντι του 7% στις λοιπές ηλικιακές κατηγορίες. Αναφορικά με την Ελλάδα στην έκθεση του ΟΟΣΑ επισημαίνεται: - η ραγδαία αύξηση της ανεργίας κατά την περίοδο 2008-2010, από 7,7% το 2008 σε 12,5% το 2011 και η συνεχιζόμενη λόγω της βαθιάς οικονομικής ύφεσης αυξητική τάση, - η μεγάλη αύξηση του ποσοστού της ανεργίας των νέων σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, αλλά και - η επιβεβαίωση ότι οι Έλληνες εργάζονται τις περισσότερες ώρες σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (Η Ελλάδα είναι δεύτερη στην κατάταξη ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο, μετά την Κορέα). Ποσοστό ανεργίας των νέων στην Ελλάδα σε σχέση με το μέσο όρο του ΟΟΣΑ (15-24 ετών) Ετήσιες ώρες εργασίας που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα σε σχέση με το μέσο όρο του ΟΟΣΑ (ανά εργαζόμενο) ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ ΟΟΣΑ Ο τομέας του τουρισμού συμβάλει στην κλιματική αλλαγή και επηρεάζεται από αυτή. Πλημμύρες, ξηρασία, αλλαγή στη στάθμη της θάλασσας επηρεάζουν άμεσα τους τουριστικούς προορισμούς. 5% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) προέρχονται από τον τομέα του τουρισμού εξαιτίας 1) των αεροπορικών μεταφορών, 2) της μετακίνησης με αυτοκίνητο και 3) της διαμονής. Η διαχείριση της ζήτησης με στόχο την αύξηση της διαμονής και τη μείωση των ταξιδιωτικών αποστάσεων μπορεί να έχει σημαντική συμβολή στη μείωση των εκπομπών CO 2. Η μετάβαση σε έναν τουρισμό «χαμηλού άνθρακα» απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία, έμφαση στα προγράμματα μείωσης των εκπομπών από τις τουριστικές μονάδες και αλλαγές στις συμπεριφορές των ταξιδιωτών. http://www.oecd.org/document/10/0,3746,en_2649_34389_48873226_1_1 _1_1,00.html 6 ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΙΟΘΕΤΗΘΕΙ Σουηδία: Ουδέτερος δημοσιονομικά φόρος που επιβραβεύει τις επιχειρήσεις που μειώνουν τις εκπομπές CΟ 2 και επιβαρύνει τις επιχειρήσεις που ρυπαίνουν Νεπάλ: Εισιτήριο Εισόδου για ανάβαση στο Αναπούρνα Μαλδίβες: 10 δολ. από το κόστος διαμονής ανά κλίνη πηγαίνει στην προστασία του νησιωτικού συμπλέγματος Γκαλαπάγκος: Μέρος από τα έσοδα των εισιτηρίων αποσκοπούν στην προστασία της βιοποικιλότητας στα νησιά
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ Βραζιλία: Δύο μεγάλα στοιχήματα: Πληθωρισμός, Επενδύσεις Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Βραζιλία γνώρισε μεγάλη πρόοδο τόσο αναφορικά με την οικονομική μεγέθυνση του ΑΕΠ όσο και σε σχέση με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, κυρίως λόγω της ορθής μακροοικονομικής πολιτικής. Επίσης, η ακολουθούμενη πολιτική κατάφερε να μειώσει εντυπωσιακά τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες (βλέπε Γράφημα). Η βασική πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα η Βραζιλία είναι η τιθάσευση του πληθωρισμού σε ένα περιβάλλον πιστωτικής επέκτασης που διευκολύνεται από τη μαζική εισροή κεφαλαίων από τις αναπτυγμένες οικονομίες. Παράλληλα, με στόχο την ενίσχυση της μακροχρόνιας οικονομικής ανάπτυξης είναι απαραίτητη η αύξηση των επενδύσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, η διευκόλυνση των οποίων προϋποθέτει μεταρρύθμιση του πλαισίου προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων, τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την ανάληψη έργων υποδομών. Για περισσότερες πληροφορίες για τις εξετάσεις των οικονομιών των κρατώνμελών του ΟΟΣΑ και επιλεγμένων κρατών μη-μελών, μπορείτε να επισκεφτείτε τη σχετική ιστοσελίδα: http://www.oecd.org/document/59/0,3746, en_2649_34111_35106811_1_1_1_1,00.html Η Ιρλανδία εξέρχεται από την ύφεση. Μετά τη βαθιά ύφεση και την απώλεια εμπιστοσύνης των χρηματοπιστωτικών αγορών που συνοδεύτηκε από προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ (Τρόϊκα) και την υιοθέτηση προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, η Ιρλανδία εξήλθε από την ύφεση και οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ, δείχνουν ότι η οικονομική μεγέθυνση του ΑΕΠ θα συνεχιστεί. Η πρόκληση της δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ιρλανδία παραμένει πολύ μεγάλη και η πιστή εφαρμογή του Προγράμματος που έχει συμφωνηθεί με την Τρόϊκα απαραίτητη προϋπόθεση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και τη βαθμιαία πρόσβαση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Παράλληλα θα πρέπει να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να εξυγιανθεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας. 7
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011: ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ INCOME INEQUALITY. 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011: 9 Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ. 8-9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011: ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011: ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΛΙΜΑΝΙΑ 13-14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011: ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 19-20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012: 21 Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΟΟΣΑ ΣΤΑ ΜΜΕ «Οι οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την αδράνεια των κυβερνήσεων απέναντι στην κλιματική αλλαγή είναι πολύ σημαντικές. Οι Κυβερνήσεις πρέπει να υπερβούν την εθνικοκεντρική προσέγγιση και να δουν τη διεθνή διάσταση του ζητήματος. Οι διαπραγματεύσεις στο Ντέρμπαν πρέπει να εντατικοποιηθούν αν θέλουμε να εφαρμοστεί η δέσμευση για αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 2 o C το ανώτερο Γενικός Γραμματέας ΟΟΣΑ κ. Angel Gurria, 22.11.2011 «Η κοινωνική συνοχή - η συνεκτική δύναμη που διατηρεί την κοινωνία ενωμένηαπειλείται σε διεθνές επίπεδο. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για κυβερνητική δράση προκειμένου να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή στις αναπτυσσόμενες χώρες και αναδυόμενες οικονομίες». Γενικός Γραμματέας ΟΟΣΑ κ. Angel Gurria, 21.11.2011 "Οι Οικονομικές Προοπτικές θα βελτιωθούν μόνο εάν αναληφθεί άμεσα αποφασιστική δράση", ""στην ευρωζώνη, ο κίνδυνος μετάδοσης [της κρίσης χρέους] χρειάζεται να συγκρατηθεί μέσω, σημαντικής αύξησης της ικανότητας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), συνοδευόμενης από μεγαλύτερη δυνατότητα προσφυγής στον ισολογισμό της ΕΚΤ. [Αυτή η] πολύ μεγαλύτερη "δύναμη πυρός" πρέπει να συνοδευτεί με μεταρρύθμιση της [οικονομικής] διακυβέρνησης της ευρωζώνης για να αντισταθμίσει τον "ηθικό κίνδυνο" (moral hazard)". Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας και Επικεφαλής Οικονομολόγος του ΟΟΣΑ κ. P-C Padoan, 28.11.2011 ΧΡΗΣΙΜΑ LINKS ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ http://www.oecd.org/country/0,3731,en_33873108_33873421_1_1_1_1_1,00.html ΣΥΓΚΡΙΣΙΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ http://www.oecd.org/document/0,3746,en_2649_201185_46462759_1_1_1_1,00.html ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΟΣΑ http://www.oecd-ilibrary.org/ ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΈΚΔΟΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΜΟΝΙΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΟΟΣΑ delegation@greece-oecd.org 8