ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ Αθήνα, 24-5-2012 & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Αριθ. πρωτ. 30/077/1574 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Δ/ΝΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ, ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ, ΟΙΝΟΥ ΖΥΘΟΥ Ταχ. Δ/νση : Αν. Τσόχα 16 ΠΡΟΣ: Π.Δ. Ταχ. Κώδικας : 11521-Αθήνα ΦΑΞ : 210-6468272 Πληροφορίες : Αλεξ. Σκορδάκη (Δρ.) Τηλέφωνο : 210-6479231, 213-2117231 e-mail : alkooli@gcsl.gr ΘΕΜΑ : Οδηγίες για τον έλεγχο νομιμότητας των αλκοολούχων ποτών από τις επιχειρήσεις διακίνησης ή/και διάθεσης στον τελικό καταναλωτή. Το Γενικό Χημείο του Κράτους, ως αρμόδια Αρχή για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των αλκοολούχων ποτών προς τη νομοθεσία, αποστέλλει τις παρακάτω οδηγίες προς τις επιχειρήσεις οι οποίες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στην διακίνηση, χρησιμοποίηση ως πρώτων υλών και πώληση αλκοολούχων ποτών, με σκοπό τη διευκόλυνση των συναλλαγών, τη διασφάλιση της τήρησης της νομιμότητας και την κατοχύρωση των όρων υγιούς ανταγωνισμού. Οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται στην εμπορία των αλκοολούχων ποτών έχουν ουσιαστική ευθύνη για την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας, χωρίς βεβαίως να αίρεται σε καμμία περίπτωση η βασική ευθύνη του παραγωγού. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο νόμος προβλέπει σαφώς ευθύνες σε όσους συμμετέχουν στη διακίνηση αλκοολούχων ποτών που δεν είναι σύμφωνα με τη νομοθεσία, όπως: πώληση μη ασφαλών προϊόντων (σχετ. άρθρο 2 του ν. 3668/2008 -ΦΕΚ 15/Α /18-6-2008). απουσία υποχρεωτικών ενδείξεων στην επισήμανση προσυσκευασμένων τροφίμων (σχετ. παράγραφος 3 του άρθρου 30 της απόφασης Υπουργού Ανάπτυξης με αριθ. Α2-3391-ΦΕΚ 1388/Β /13-7-2009). Αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση πέραν των ανωτέρω ερευνάται η ευθύνη του διακινητή και πωλητή αλκοολούχων ποτών μη σύμφωνων με τη νομοθεσία και εφ όσον αποδειχθεί ότι είχε γνώση της μη νομιμότητάς τους βαρύνεται με τις κυρώσεις που προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία. Είναι σαφές, επομένως, ότι οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων που διακινούν ή/και διαθέτουν στην κατανάλωση αλκοολούχα ποτά οφείλουν να ελέγχουν ενδελεχώς τη νομιμότητα των αλκοολούχων ποτών που προμηθεύονται. Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η ευθύνη των επιχειρήσεων ομαδικής εστίασης (εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, μεζεδοπωλεία, καφενεία κ.λ.π.), στις οποίες καταναλώνεται ένα μεγάλο μέρος των αλκοολούχων ποτών, διότι σ αυτές επιτρέπεται κατ εξαίρεση η διάθεση των αλκοολούχων ποτών χύμα στους πελάτες τους, με συνέπεια αυτοί να βασίζονται αποκλειστικά στην επιχείρηση για την κατανάλωση νόμιμων ποτών, δεδομένου ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τη συσκευασία. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και από τα εργαστήρια ζαχαροπλαστικής, τα οποία χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη αλκοολούχα ποτά, τα οποία πρέπει να πληρούν τη
νομοθεσία περί αλκοολούχων ποτών ασχέτως του γεγονότος ότι δεν προορίζονται προς πόσιν από τον τελικό καταναλωτή. Το Γενικό Χημείο του Κράτους, ως αρμόδια Αρχή προτείνει στις επιχειρήσεις διακίνησης ή/και διάθεσης στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών τις παρακάτω ενέργειες ελέγχου, με τις οποίες θα μεγιστοποιηθεί η διασφάλιση της νομιμότητας των αλκοολούχων ποτών που προμηθεύονται. Τονίζεται ότι με τον όρο αλκοολούχα ποτά νοούνται τα ποτά που υπάγονται στον καν. (ΕΚ) 110/2008, καθώς και τα χαμηλόβαθμα αλκοολούχα ποτά. 1) Έλεγχος προσυσκευασίας. Τα αλκοολούχα ποτά πρέπει να διατίθενται στην κατανάλωση (χονδρική και λιανική) μόνον προσυσκευασμένα με μοναδική εξαίρεση τη διάθεση στον τελικό καταναλωτή εντός των μονάδων ομαδικής εστίασης, όπου επιτρέπεται και η χύμα διάθεση (σχετ. άρθρο 6 παρ. 1 της υπ αριθ. Απόφασης Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών 030/077/2131/2011-ΦΕΚ 1946/Β /31-8-2011). Προσυσκευασμένο αλκοολούχο ποτό είναι η μονάδα πώλησης που προορίζεται ως έχει για τον τελικό καταναλωτή και τις επιχειρήσεις ομαδικής εστίασης και αποτελείται από το αλκοολούχο ποτό και την φιάλη, τον ασκό ή το δοχείο εν γένει, στο οποίο αυτό έχει τοποθετηθεί πριν από την προσφορά του για πώληση, ώστε το περιεχόμενο να μην μπορεί να τροποποιηθεί, παρά μόνον εάν ανοιχθεί η φιάλη, ο ασκός ή το δοχείο, κατά τρόπον που αφήνει εμφανή ίχνη (σχετ. άρθρο 2 περίπτωση β της ιδίας απόφασης). Σύσταση: Να μην γίνονται δεκτά αλκοολούχα ποτά που δεν είναι προσυσκευασμένα. 2) Έλεγχος ύπαρξης υποχρεωτικών ενδείξεων στην επισήμανση. Η επισήμανση των αλκοολούχων ποτών πρέπει να φέρει τις εξής υποχρεωτικές ενδείξεις: - επωνυμία πώλησης που αντιστοιχεί στην κατηγορία του ποτού, (π.χ. βότκα, λικέρ, τσίπουρο). Εάν το ποτό δεν ανήκει σε καμμία κατηγορία πρέπει να φέρει την γενική επωνυμία αλκοολούχο ποτό. - αλκοολικός τίτλος % vol (π.χ. 40 % vol) - ποσότητα εκφρασμένη σε όγκο (π.χ 0,7 L, 5 L ) - τα στοιχεία της παραγωγού επιχείρησης, (ονοματεπώνυμο και διεύθυνση) - ένδειξη παρτίδας Τα ποτά που έρχονται από άλλες χώρες πρέπει να φέρουν ένδειξη στην ελληνική γλώσσα με τα στοιχεία της επιχείρησης που παραλαμβάνει από τα άλλα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εισάγει από τρίτες χώρες (σχετ. άρθρο 7 παρ. 2, 3 & 4 της ιδίας απόφασης). Στα ποτά που παράγονται για λογαριασμό τρίτου τα στοιχεία του ποτοποιού μπορεί να υποδηλώνονται με ειδικό κωδικό αριθμό, τον οποίο χορηγεί η Διεύθυνσή μας, ενώ αναφέρονται αναλυτικά τα στοιχεία της επιχείρησης, υπέρ της οποίας παράγεται το ποτό (σχετ. άρθρο 10 της ιδίας απόφασης). Σύσταση: Να μη γίνονται δεκτά αλκοολούχα ποτά που δεν φέρουν όλες τις ανωτέρω ενδείξεις. Ειδικά τα ποτά προέλευσης EΕ ή τρίτων χωρών, τα οποία δεν φέρουν την ένδειξη του παραλήπτη ή εισαγωγέα στην ελληνική γλώσσα, πρέπει να αποκλείονται, διότι υπάρχει μεγάλη πιθανότης παράνομης παρασκευής τους και λαθραίας εισόδου τους στη χώρα. Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου - 2-
3) Έλεγχος της ένδειξης του παραγωγού (για τα εγχωρίως παραγόμενα αλκοολούχα ποτά). Όσον αφορά τις ενδείξεις, ο έλεγχος των οποίων απαιτεί χημική ανάλυση, είναι προφανές ότι η εμπορική επιχείρηση μπορεί να μην έχει τη δυνατότητα να προβεί στον σχετικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, έχει τη δυνατότητα να ελέγξει την ένδειξη του παραγωγού ποτοποιού. Σύμφωνα με τη νομοθεσία το δικαίωμα παραγωγής και εμφιάλωσης αλκοολούχων ποτών έχουν μόνον οι κατά νόμον λειτουργούντες ποτοποιοί (σχετ. άρθρο 3 παρ 2 της ιδίας απόφασης). Η Διεύθυνσή μας τηρεί αρχείο το οποίο ενημερώνεται σε ετήσια βάση με όλους τους ποτοποιούς της χώρας, κατάλογο των οποίων έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του Γενικού Χημείου του Κράτους (ιστοσελίδα: www.gcsl.gr διαδρομή : Διευθύνσεις/Διεύθυνση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου/Νέα). Επίσης διαθέτει το αρχείο των κωδικών των ποτοποιών. Σύσταση: Να ελέγχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, εάν ο αναφερόμενος στην επισήμανση ποτοποιός περιλαμβάνεται στον σχετικό κατάλογο του Γ.Χ.Κ. Εάν δεν περιλαμβάνεται σ αυτόν τον κατάλογο ή τα στοιχεία του ποτοποιού υποδηλώνονται με κωδικό, να απευθύνεται στη Διεύθυνσή μας τηλεφωνικώς ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. 4) Έλεγχος της ένδειξης παραλήπτη/εισαγωγέα για τα ποτά προέλευσης εξωτερικού. Στις περιπτώσεις, όπου απουσιάζει εντελώς η ένδειξη παραλήπτη/εισαγωγέα, ακολουθείται η υπ αριθ. 2 σύσταση. Όταν στην επισήμανση του ποτού υπάρχει η ένδειξη παραλήπτη/εισαγωγέα, οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία είναι συνήθως οι εξής δύο: α) Το ποτό να έχει παραχθεί παρανόμως β) Το ποτό να έχει παραχθεί νομίμως από τον Οίκο του εξωτερικού, αλλά να έχει εισαχθεί ή αποσταλεί στην Ελλάδα παρανόμως. Και στις δύο περιπτώσεις η ένδειξη είναι αναληθής και η αναγραφόμενη επιχείρηση δεν εμπλέκεται στη διακίνηση του ποτού. Όταν υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες για την μη γνησιότητα της ένδειξης, η επιχείρηση που προμηθεύεται το προϊόν μπορεί: -να κάνει έρευνα στο Διαδίκτυο προκειμένου να διαπιστώσει την εν γένει παραλαβή/εισαγωγή του από την αναγραφόμενη επιχείρηση -να έλθει σε άμεση επαφή με την αναγραφόμενη επιχείρηση, η οποία μπορεί να βεβαιώσει με βάση στοιχεία ιχνηλασιμότητας, εάν το προϊόν έχει νομίμως παραχθεί ή/και εισαχθεί στη χώρα. Σύσταση: Να εξαντλείται κάθε δυνατότητα ελέγχου όσον αφορά την ένδειξη του παραλήπτη/εισαγωγέα είτε με άμεση επικοινωνία με αυτόν είτε με αναζήτηση πληροφοριών αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Διαδικτύου. 5) Έλεγχος νόμιμης παραγωγής του προϊόντος Πολλά στοιχεία μπορούν να αντληθούν από το Διαδίκτυο, όπου οι περισσότεροι παραγωγοί παρουσιάζουν τα προϊόντα τους. Επιπλέον για τα εγχωρίως παραγόμενα αλκοολούχα ποτά προβλέπεται ο προληπτικός έλεγχος συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία. Προκειμένου να παραχθεί ένα αλκοολούχο ποτό πρέπει να χορηγηθεί από τις Υπηρεσίες του Γ.Χ.Κ. η σχετική βεβαίωση Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου - 3-
συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία, στην οποία καταγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά του ποτού. Η μορφή της βεβαίωσης μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την ημερομηνία έκδοσής της και την κατηγορία του ποτού, σε κάθε περίπτωση όμως έχει εκδοθεί από τη Χημική Υπηρεσία που εποπτεύει τον παραγωγό ποτοποιό ή τη Διεύθυνσή μας. (σχετ. άρθρο 3 παρ. 5 της ιδίας απόφασης). Σύσταση: Την πρώτη φορά διακίνησης ή διάθεσης ενός εγχωρίως παραγομένου αλκοολούχου ποτού να ζητείται η βεβαίωση συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία που έχει εκδοθεί από τις Υπηρεσίες του Γ.Χ.Κ. Τα παραπάνω προτεινόμενα μέτρα ελέγχου δεν εξαντλούν το εύρος των ενεργειών, στις οποίες μπορεί να προβαίνει μια επιχείρηση διακίνησης ή/και διάθεσης στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών ανάλογα με τις γνώσεις και την εμπειρία που διαθέτει στο χώρο (π.χ. έλεγχος τιμολογίων, σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ συναλλασσομένων κ.λ.π.) ούτε φιλοδοξούν να εξαλείψουν το φαινόμενο της διακίνησης και διάθεσης παράνομων αλκοολούχων ποτών στην αγορά. Συμβάλλουν, όμως, στο μέτρο του εφικτού στον περιορισμό του φαινομένου αυτού, το οποίο τον τελευταίο καιρό έχει οξυνθεί λόγω διαφόρων παραγόντων (οικονομικοί, ελεύθερη διακίνηση προϊόντων μεταξύ κρατώνμελών της Ε.Ε.). Ευελπιστούμε ότι η εφαρμογή των ως άνω οδηγιών από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα έχει θετικά αποτελέσματα στους κοινούς στόχους της προστασίας του καταναλωτή και των επιχειρήσεων που σέβονται τους νόμους, συμβάλλοντας ταυτοχρόνως και στη διασφάλιση των εσόδων του Δημοσίου. Ευχαριστούμε για τη συνεργασία σας και αναμένουμε σχόλια και προτάσεις για την περαιτέρω βελτίωση των προτεινόμενων μέτρων. Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Α. Αποδέκτες για ενέργεια Γεώργιος Σιαμαντάς 1) Σύνδεσμος Ελληνικών Αποσταγμάτων και Οινοπνευματωδών Ποτών (Σ.Ε.Α.Ο.Π.) Μαρίνου Αντύπα 86-88 Ηλιούπολη 163 46 e-mail: seaop@hol.gr 2) Ένωση Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας (ΕΝΑΠΑΠΕ) e-mail: enapape@hol.gr 3) Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕΝ.Ε.Α.Π.) Κωνσταντινουπόλεως 6 Αργυρούπολη 164 52 e-mail: sp@downtown.com.gr 4) Σωματείο Γαλακτοζαχαροπλαστών Κλεισθένους 17 Αθήνα 105 52 e-mail: balatsur@otenet.gr Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου - 4-
5) Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (Π.Ο.Ε.Σ.Ε.) Καποδιστρίου 24 Αθήνα e-mail: info@poese.gr 6) Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Διακινητών Εμπόρων Οίνων Ποτών (Π.Ο.Ε.Δ.Ο.Π.) Παπαντωνίου Ζαχαρία 54 Κάτω Πατήσια Αθήνα e-mail: info@edeopathens.gr Β. Κοινοποίηση 1) Χημικές Υπηρεσίες (πλην Β, Γ, Ε Αθηνών, Δ Θεσσαλονίκης, Β, Γ, Δ Πειραιά) 2) Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης Διεύθυνση Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης e-mail: finecxis@otenet.gr 3) ΕΦΕΤ Κεντρική Υπηρεσία Λ. Κηφισίας 124 & Ιατρίδου 2 Αθήνα 11526 e-mail: info@efet.gr 4) Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διεύθυνση Μεταποίησης Τυποποίησης και Π.Ε. Αχαρνών 2 Αθήνα 10176 e-mail: info@minagric.gr 5) Υπουργείο Εργασίας και Κοιν. Ασφάλισης Γενική Γραμματεία Καταναλωτή Δ/νση Προστασίας Καταναλωτή Πλατεία Κάνιγγος Αθήνα 10181 e-mail: info@efpolis.gr mosxou@minagric.gr 6) Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη Δ/νση Γενικής Αστυνόμευσης Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας Π. Κανελλοπούλου 4 Αθήνα 101 77 e-mail: generalpolicing.div@hellenicpolice.gr - Προϊσταμένη Γεν. Διεύθυνσης Γ.Χ.Κ. Γ. Εσωτερική Διανομή -Διεύθυνση Τροφίμων -Διεύθυνση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου - 5-