ΘΕΜΑ : «Αποστολή προσχεδίων υπουργικών αποφάσεων σχετικών με όρους χρήσης Γεωγραφικών Ενδείξεων αλκοολούχων ποτών»

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ, ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ, ΟΙΝΟΥ & ΖΥΘΟΥ ΤΜΗΜΑ B Ταχ. Διεύθυνση: Αν. Τσόχα 16 Ταχ. Κώδικας: 11521, Αθήνα Πληροφορίες: Α. Σκορδάκη Σ. Κυριακίδης Τηλέφωνο: , -231 Fax: Ε-mail: alkooli@gcsl.gr H:\FLASH_141011\GIs\TSIPOURO\tsip_tsik_mar_12.doc Αθήνα 12/03/2012 Αριθ. Πρωτ. 30/077/834 ΠΡΟΣ : Π.Α. ΘΕΜΑ : «Αποστολή προσχεδίων υπουργικών αποφάσεων σχετικών με όρους χρήσης Γεωγραφικών Ενδείξεων αλκοολούχων ποτών» Σχετ.: (α) Το έγγραφό μας με αριθ. πρωτ. 30/077/2981/ προς τις Χ.Υ. Βόλου και Λάρισας και τα αναγραφόμενα σε αυτό σχετικά έγγραφα (β) Η από επιστολή και η συνημμένη τεχνική έκθεση του Αγροτικού Παραγωγικού Συνεταιρισμού Ν. Αγχιάλου «Η Δήμητρα» σχετικά με το «Τσίπουρο Θεσσαλίας». (γ) Η από επιστολή και ο τεχνικός φάκελος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου σχετικά με το «Τσίπουρο Τυρνάβου». (δ) Το από 30/12/2011 μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας των επιχειρήσεων Καρδάση, Αγραφιώτη, Βασδαβάνος, Βρυσσάς, Θεσσαλική Ποτοποιία, Ν. Κατσάρος. (ε) Το προσχέδιο Υ.Α. για το «Τσίπουρο Μακεδονίας» (έγγραφό μας με αρ. πρωτ. 30/077/2996/ ). (στ) Οι σχετικές με το ανωτέρω σχετ. ε, απόψεις των επιχειρήσεων Τσάνταλης, Μπαμπατζιμ, Μ.Ι. Χαλκιά, Κτήμα Πόρτο Καρράς, Σ. Σονιάδης, Ποτοποιία Καβάλας, Μακεδονική, ΕΝ.ΠΟ.ΚΑ. (ζ) Το προσχέδιο Υ.Α. για την «Τσικουδιά Κρήτης» (έγγραφό μας με αρ. πρωτ. 30/077/2997/ ). (η) Οι σχετικές με το ανωτέρω σχετ. ζ, απόψεις των επιχειρήσεων Πατσάκης, Ιερά Μονή Τοπλού, Κ.Ζουμπεράκης Στο παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) 110/2008 και συγκεκριμένα στην κατηγορία 6 (απόσταγμα στεμφύλων σταφυλής) έχουν συμπεριληφθεί, αναγνωρισμένες υπέρ της Ελλάδας, οι γεωγραφικές ενδείξεις (Γ.Ε.) «Τσίπουρο», «Τσίπουρο Μακεδονίας», «Τσίπουρο Θεσσαλίας», «Τσίπουρο Τυρνάβου», «Τσικουδιά» και «Τσικουδιά Κρήτης». Στον ανωτέρω κανονισμό προβλέπονται οι γενικές διατάξεις για το απόσταγμα στεμφύλων σταφυλής (μέρος 6 του Παραρτήματος ΙΙ). Οι ειδικές διατάξεις που διέπουν τις Γ.Ε. «Τσίπουρο» και «Τσικουδιά» εν γένει, περιλαμβάνονται στο άρθρο 4, μέρος Β της Υπουργικής Απόφασης 30/077/2131/ (ΦΕΚ 1946/Β/ ). Για τις υπόλοιπες Γ.Ε., δηλαδή αυτές που περιλαμβάνουν όνομα γεωγραφικής περιοχής, πρέπει να καθοριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χρήση των Γ.Ε. με ιδιαίτερες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών. Την έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων θα ακολουθήσει η σύνταξη και αποστολή των τεχνικών φακέλων των εν λόγω Γ.Ε. στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 20 του καν. (ΕΚ) 110/2008 και το άρθρο 5 της ανωτέρω Υ.Α. Το Γενικό Χημείο του Κράτους, ως η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας των αλκοολούχων ποτών, βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας με σκοπό τη σύνταξη και προώθηση των τεσσάρων (4) σχεδίων Υ.Α. που αφορούν τις εν λόγω Γ.Ε. Για το σκοπό αυτό βρίσκεται σε επικοινωνία με τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις από τον Ιανουάριο του 1/5

2 2009, η οποία έχει εντατικοποιηθεί από τον Ιούνιο του 2011, προκειμένου να ληφθούν υπόψη, στο μέτρο του εφικτού, οι απόψεις των ενδιαφερομένων. Μάλιστα, για το «Τσίπουρο Μακεδονίας» και την «Τσικουδιά Κρήτης» έχει ήδη αποσταλεί ένα αρχικό προσχέδιο Υ.Α. με σκοπό την υποβολή απόψεων και παρατηρήσεων. Από τα στοιχεία που έχουν υποβάλει είτε συνεταιρισμοί και ενώσεις, είτε μεμονωμένες επιχειρήσεις, έχουν συγκεντρωθεί ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τα φυσικά, χημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των ποτών, τις μεθόδους παρασκευής καθώς και δεδομένα από τα οποία επιβεβαιώνεται ο δεσμός με το γεωγραφικό περιβάλλον ή τη γεωγραφική περιοχή της κάθε μιας Γ.Ε. Οι περισσότερες από τις πληροφορίες αυτές σχετίζονται με την «ταυτότητα» των προϊόντων και θα αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες κατά τη σύνταξη των σχετικών τεχνικών φακέλων. Ταυτόχρονα, οι ενδιαφερόμενοι έχουν καταθέσει τις παρατηρήσεις και απόψεις τους σχετικά με τις υπό έκδοση Υ.Α. οι περισσότερες από τις οποίες έχουν ληφθεί υπόψη. Ωστόσο, υπάρχουν και παρατηρήσεις ή απόψεις οι οποίες δεν είναι δυνατόν να ληφθούν υπόψη, είτε διότι προσκρούουν στην υπερκείμενη εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, είτε για άλλους λόγους (επιστημονικούς, εθνικούς, εθιμικού δικαίου κλπ). Σαν παράδειγμα, θα μπορούσε να αναφερθεί η άποψη η οποία ισχυρίζεται ότι η Μακεδονία είναι αρκετά μεγάλη περιοχή και δεν μπορεί να δικαιολογεί την ύπαρξη Γ.Ε. αλκοολούχου ποτού. Η άποψη αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή επειδή, πέραν των άλλων λόγων που θα μπορούσε να επικαλεστεί κανείς, πρόκειται για ήδη καταχωρημένη Γ.Ε. στην Ε.Ε., για την οποία είτε θα ακολουθηθούν οι διαδικασίες (έκδοση Υ.Α. κατάθεση τεχνικού φακέλου) είτε θα καταπέσει. Από τις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων, η πλέον επίμαχη είναι αυτή που αφορά την προέλευση των πρώτων υλών. Τα κριτήρια τα οποία λαμβάνει υπόψη της η υπηρεσία μας προκειμένου να διαμορφώσει τις εισηγήσεις της συνοψίζονται στα εξής: (α) Η ελληνική νομοθεσία (ΑΥΟ 30/077/2131/ ), προβλέπει για το τσίπουρο και την τσικουδιά ότι «τα χρησιμοποιούμενα στέμφυλα και οινολάσπες πρέπει να προέρχονται από οινοποίηση οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου που καλλιεργούνται αποκλειστικά εντός της Ελλάδας». Πέρα από τη διάταξη αυτή, ούτε η ελληνική, ούτε η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπουν κάποιον άλλο περιορισμό ο οποίος να αφορά γεωγραφική περιοχή. Επομένως, κάθε πιθανή διάταξη η οποία επιβάλλει τον περιορισμό του τόπου προέλευσης των πρώτων υλών στην γεωγραφική περιοχή η οποία σχετίζεται με τη συγκεκριμένη Γ.Ε. δεν μπορεί να επιβληθεί υποχρεωτικά, στο σύνολο και των τεσσάρων (4) Γ.Ε. Κάτι τέτοιο μπορεί να εξεταστεί κατά περίπτωση και να θεσμοθετηθεί μόνο για τις Γ.Ε. εκείνες για τις οποίες υπάρχουν σχετικά αιτήματα και ταυτόχρονα πληρούνται οι όροι που αναφέρονται στο κατωτέρω σημείο γ. (β) Τα αλκοολούχα ποτά, σύμφωνα με το άρθρο 38 της Ενοποιημένης Απόδοσης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αποτελούν γεωργικά προϊόντα, σε αντίθεση με τους οίνους. Συνεπώς, ο χαρακτηρισμός του τσίπουρου ως γεωργικού προϊόντος υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνατότητες νομοθετικής ρύθμισης οποιασδήποτε εθνικής Αρχής. Τα αποστάγματα και εν γένει τα αλκοολούχα ποτά, ως βιομηχανικά προϊόντα εξαρτώνται πρωτίστως από τη διαδικασία παρασκευής και δευτερευόντως από την προέλευση των πρώτων υλών. Για το λόγο αυτό και προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία των Γ.Ε. των αλκοολούχων ποτών, ο νομοθέτης έχει προβλέψει την υποχρέωση της παραγωγής και εμφιάλωσης σε αποσταγματοποιεία και ποτοποιεία που έχουν τις εγκαταστάσεις τους στην συγκεκριμένη περιοχή. Τονίζεται ιδιαίτερα το σημείο αυτό προκειμένου να καταδειχθεί η διαφορά που υπάρχει με την προέλευση των πρώτων υλών των οίνων ΠΓΕ και ΠΟΠ. (γ) Ο περιορισμός της προέλευσης των πρώτων υλών από την περιοχή που υποδηλώνει η Γ.Ε. 2/5

3 του τσίπουρου/τσικουδιάς μπορεί να γίνει αποδεκτός, κατά περίπτωση, αρκεί να πληρούνται αθροιστικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: (i) Να υπάρχει σχετικό έγγραφο αίτημα ικανού αριθμού ενδιαφερομένων επιχειρήσεων. Προκειμένου να καθοριστεί ποιος είναι «ικανός αριθμός» ενδιαφερομένων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη παράμετροι, όπως το ποσοστό των αιτούμενων προς το συνολικό αριθμό των ενδιαφερομένων, το αν παράγουν τσίπουρο/τσικουδιά και σε ποιες ποσότητες παράγουν, με βάσει τα στοιχεία που προκύπτουν από τις ετήσιες δηλώσεις ποτοποιών. (ii) Η πρόβλεψη να αφορά το σύνολο των στεμφύλων (και της οινολάσπης αντίστοιχα) και όχι ποσοστό αυτών. Η ύπαρξη θεσπισμένου ποσοστού, όπως έχουμε ήδη εξηγήσει (α. σχετ), είναι εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί. Ως εκ τούτου δεν θα μπορεί να διασφαλιστεί ούτε η συμμόρφωση προς τη νομοθεσία, ούτε η διαφύλαξη του υγιούς ανταγωνισμού. (iii) Να υπάρχει πρόβλεψη ότι σε περίπτωση που, για οποιοδήποτε λόγο, η γεωργική παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τις βιομηχανικές και εμπορικές απαιτήσεις, οι εν λόγω ποτοποιίες δε θα μπορούν να παράγουν τσίπουρο/τσικουδιά με Γ.Ε. Αιτήματα του τύπου «(σε) περίπτωση μερικής ή ολικής καταστροφής του αμπελώνα της περιοχής η χρήση πρώτων υλών για απόσταξη από περιοχές εκτός του τόπου που αναγράφονται ως Γ.Ε., θα ήταν δυνατή και μόνο για τις συνθήκες εκείνης της χρονιάς και υπό τον όρο ότι το παραγόμενο προϊόν θα είχε το δικαίωμα αναγραφής της γεωγραφικής του ένδειξης» δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά. Στις περιπτώσεις αυτές και για όσο διάστημα διαρκούν οι εξωτερικοί παράγοντες, εφόσον έχει θεσπισθεί ο περιορισμός της προέλευσης των πρώτων υλών, θα μπορεί να παράγεται τσίπουρο/τσικουδιά χωρίς Γ.Ε. Απόψεις σχετικές με το ως άνω θέμα έχουν υποβληθεί από ενδιαφερόμενους ποτοποιούς και αφορούν και τις τέσσερις Γ.Ε. Τα αιτήματα αξιολογήθηκαν έχοντας ως βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια και παρόλο που πρόκειται για διαφορετικές περιπτώσεις με επί μέρους ιδιαιτερότητες, η υπηρεσία μας κρίνει ότι και στις τέσσερις Γ.Ε., δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για θεσμοθέτηση του περιορισμού της προέλευσης των πρώτων υλών από τη γεωγραφική περιοχή που ορίζει η Γ.Ε. Ωστόσο, η Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου του Γ.Χ.Κ. αφού έλαβε υπόψη: (α) την ισχύουσα εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, (β) τα επιστημονικά δεδομένα και τις δυνατότητες εργαστηριακού και διοικητικού ελέγχου, (γ) το αίτημα όσων ποτοποιών ενδιαφέρονται να δηλώνουν την προέλευση των πρώτων υλών, (δ) τις αντίθετες επί του ιδίου θέματος απόψεις άλλων ποτοποιών, (ε) το γεγονός ότι οι όποιες ρυθμίσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν τον υγιή ανταγωνισμό, (στ) την ανάγκη κατοχύρωσης και προστασίας των Γ.Ε. αλκοολούχων ποτών και την αποφυγή ρυθμίσεων οι οποίες ενδεχομένως τις ευτελίζουν, διαμόρφωσε τις εισηγήσεις της οι οποίες ρυθμίζουν με ενιαίο τρόπο τις τέσσερις Γ.Ε. και οι οποίες σε ότι αφορά την προέλευση των πρώτων υλών συνίστανται στα εξής: 1. Δεν θα υπάρχει ειδική ρύθμιση η οποία να περιορίζει την προέλευση των πρώτων υλών στην γεωγραφική περιοχή που σχετίζεται με τη συγκεκριμένη Γ.Ε. 2. Όσοι ποτοποιοί χρησιμοποιούν στέμφυλα (και οινολάσπες) οι οποίες προέρχονται από τη συγκεκριμένη περιοχή, θα μπορούν να συμπληρώνουν την Γ.Ε. στην ετικέτα του προϊόντος με τη φράση «παράγεται από στέμφυλα σταφυλιών που καλλιεργούνται στην (όνομα γεωγραφικής περιοχής που ταυτίζεται με την Γ.Ε.)». Ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας θα είναι ότι το σύνολο (100%) των στεμφύλων να προέρχεται από την εν λόγω περιοχή, γεγονός το οποίο θα είναι δυνατόν να 3/5

4

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ Α. Αποδέκτες για ενέργεια 1. Χ.Υ. Λάρισας 2 Προσχέδια Υ.Α. για Τσίπουρο Θεσσαλίας & Τσίπουρο Τυρνάβου 2. Χ.Υ. Βόλου Προσχέδιο Υ.Α. για Τσίπουρο Θεσσαλίας 3. Γ Χ.Υ. Θεσσαλονίκης 4. Χ.Υ. Καβάλας 5. Χ.Υ. Σερρών 6. Χ.Υ. Έδεσσας 7. Χ.Υ. Βέροιας Προσχέδιο Υ.Α. για Τσίπουρο Μακεδονίας 8. Χ.Υ. Κατερίνης 9. Χ.Υ. Κοζάνης 10. Χ.Υ. Φλώρινας 11. Χ.Υ. Ηρακλείου 12. Χ.Υ. Ρεθύμνου 13. Χ.Υ. Χανίων Προσχέδιο Υ.Α. για Τσικουδιά Κρήτης Β. Αποδέκτες για κοινοποίηση 1. Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κ. Π. Οικονόμου 2. ΣΕΑΟΠ 3. Ένωση Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδος Γ. Εσωτερική διανομή 1. Προϊσταμένη Γενικής Δ/νσης κ. Α. Παπαθανασίου 2. Δ/νση Αλκοόλης, Αλκοολούχων Ποτών, Οίνου, Ζύθου 4 Προσχέδια Υ.Α. 4 Προσχέδια Υ.Α. 5/5