ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προγραμματική Περίοδος: 2007-2010 Αθήνα Άγ. Ανάργυροι, 2008 1

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προγραμματική Περίοδος: 2007-2010 2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...6 Γενικά Πληροφοριακά Στοιχεία...6 Φιλοσοφία και Μεθοδολογία του Επιχειρησιακού Προγράμματος...7 Δομή του Επιχειρησιακού Προγράμματος....11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1...12 ΜΕΛΕΤΗ, ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ....12 1.1. Γεωγραφικά Στοιχεία...12 1.2. Δημογραφικά Στοιχεία...12 1.2.1. Εξέλιξη Πληθυσμού: Στοιχεία Δημοτολογίου Στοιχεία Απογραφών...13 1.2.2. Σύνθεση Πληθυσμού Κοινωνική Διάρθρωση Οικογενειακή Κατάσταση...16 1.3. Οικονομικά Δεδομένα Περιοχής:...24 1.3.1. Οικονομική Δραστηριότητα Περιοχής:...24 1.3.2. Διάρθρωση Απασχόλησης της Περιοχής Ανεργία....30 1.4. Κοινωνικά Χαρακτηριστικά της Περιοχής...36 1.4.1. Εκπαίδευση Επαγγελματική Κατάρτιση...36 1.4.2. Υγεία Πρόνοια....44 1.4.3. Στέγαση...45 1.4.4. Πολιτισμός....47 1.4.5. Αθλητισμός....48 1.5. Οικιστική Δομή της Δημοτικής Επικράτειας:...49 1.6.1 Δημοτική Επικράτεια: Τόπος Κατοικίας Τόπος Εργασίας...49 1.6.2 Πολεοδομική Συγκρότηση...50 1.6.3 Καθεστώς Γης...52 1.6.4 Σεισμικότητα....53 1.6.5 Χωρική Συγκέντρωση Οικονομικής Δραστηριότητας...57 1.6. Περιβαλλοντικές Συνθήκες της Περιοχής:...57 1.6.1. Καταγραφή Περιβαλλοντικών Συνθηκών Ευρύτερης Περιοχής....57 1.6.2. Καταγραφή Περιβαλλοντικών Συνθηκών Δημοτικής Επικράτειας....59 1.6.2.1. Ποιότητα Ατμόσφαιρας....61 1.6.2.2. Ρυπογόνες Πηγές...61 1.6.2.2.1. Ηχορύπανση - Ακτινοβολία...62 1.6.2.2.2. Ρέματα Πλημμύρες....62 1.6.2.2.3. Απορρίμματα...63 1.6.3. Διαχείριση Περιβάλλοντος...64 1.6.3.1. Ελεύθεροι Χώροι Πράσινο Γειτονιές....65 1.6.3.2. Ανακύκλωση....67 1.6.4. Δήμος Αγίων Αναργύρων: Βιώσιμη Πόλη....67 1.7. Κατάσταση Υφιστάμενων Τεχνικών Υποδομών....71 1.7.1. Δίκτυα Συγκοινωνιών Μεταφορών...71 1.7.2. Οδικοί Άξονες Αρτηρίες Τοπικοί Δρόμοι Πεζόδρομοι Κυκλοφορία Προσβασιμότητα....72 1.7.3. Δίκτυο Ύδρευσης....75 1.7.4. Δίκτυο Αποχέτευσης Δίκτυο Απορροής Ομβρίων - Συλλεκτήρες...75 1.7.5. Δίκτυο Φυσικού Αερίου...75 1.7.6. Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών...76 1.7.7. Πληροφορική Διαδίκτυο Κοινωνία της Πληροφορίας...76 Περιγραφή Κατηγορίας Ενέργειας...77 Τίτλος Έργου...77 Περιγραφή Φορέα Υλοποίησης...77 Επιλέξιμος Προϋπ/σμός Έργου Δ.Δ...77 Συμβάσεις Δ.Δ...77 Πληρωμές Δ.Δ...77 Ημερομηνία Ένταξης...77 1.8. Τοπική Διακυβέρνηση:...78 1.8.1. Παρεχόμενες Υπηρεσίες Δήμου...78 1.8.1.1. Κρατικού Χαρακτήρα Αρμοδιότητες....78 1.8.1.2. Αρμοδιότητες Ο.Τ.Α....81 1.8.1.3. Πρόσθετες Αρμοδιότητες...81 3

1.8.2. Διοικητική Διάρθρωση Δήμου....83 1.8.3. Ανθρώπινο Δυναμικό Δήμου....88 1.8.4. Οικονομική Διαχείριση Δήμου...89 1.9. Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης (S.W.O.T. Analysis):...138 1.9.1. Αποτύπωση των Δυνατών & Αδύνατων Σημείων της Περιοχής...138 1.9.1.1. Τα Δυνατά Σημεία της Περιοχής...138 1.9.1.2. Τα Αδύνατα Σημεία της Περιοχής....139 1.9.2. Ευκαιρίες και Απειλές: Αξιοποίηση & Αντιμετώπιση...140 1.9.2.1. Ευκαιρίες και Προκλήσεις...141 1.9.2.2. Απειλές και Κίνδυνοι...142 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2...144 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ...144 2.1. Μέθοδος και Διαδικασίες Προσδιορισμού των Στρατηγικών Στόχων του Δήμου...144 2.2. Οι Στρατηγικοί Στόχοι του Δήμου Αγίων Αναργύρων....146 2.2.1. Στόχος Α: Η Οικονομική Ανάπτυξη της Πόλης...147 2.2.2. Στόχος Β: Η Βελτίωση της Καθημερινότητας του Πολίτη...147 2.2.3. Στόχος Γ: Πόλη Κοινωνικής Συνοχής & Αλληλεγγύης Πόλη με Επίκεντρο τον Άνθρωπο.... 2.2.4. Στόχος Δ: Πόλη με Αναβαθμισμένο Περιβάλλον & Αισθητική...148 2.2.5. Στόχος Ε: Πόλη του Πολιτισμού....148 2.2.6. Στόχος ΣΤ: Πόλη με Σύγχρονη & Αποτελεσματική Διακυβέρνηση....148 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3...150 ΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ...150 3.1. Η Επιλογή των Αξόνων Προτεραιότητας...150 3.2. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου Α: Οικονομική Ανάπτυξη της Πόλης...152 3.3. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου Β: Βελτίωση της Καθημερινότητας του Πολίτη...152 3.4. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου Γ: Πόλη Κοινωνικής Συνοχής & Αλληλεγγύης...153 3.5. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου Δ: Πόλη με Αναβαθμισμένο Περιβάλλον & Αισθητική. 153 3.6. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου Ε: Πόλη του Πολιτισμού...154 3.7. Άξονες Προτεραιότητας του Στόχου ΣΤ: Πόλη με Σύγχρονη & Αποτελεσματική Διακυβέρνηση....154 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4...155 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ....155 4.1. Από Στρατηγικούς Στόχους και Άξονες Προτεραιότητας στον Προγραμματισμό των Δράσεων...155 4.2. Δράσεις Λειτουργικού Χαρακτήρα και Δράσεις Επενδυτικού Χαρακτήρα...175 4.3. Παράμετροι για το Σχεδιασμό και την Υλοποίηση των Προγραμματικών Δράσεων...195 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5...197 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ...197 5.1. Εισαγωγή....197 5.2. Το Θεσμικό και Χρηματοδοτικό Πλαίσιο Λειτουργίας του Δήμου Αγ. Αναργύρων....197 5.2.1. Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας (Ε.Χ.Τ.Α.)...198 5.2.2. Το Ελληνικό Σύνταγμα....198 5.2.3. Η Ελληνική Νομοθεσία για την Τοπική Αυτοδιοίκηση....199 5.2.4. Το Ειδικό Χρηματοδοτικό Πλαίσιο του Δήμου Αγ. Αναργύρων...202 5.3. Δημοσιονομικές Παραδοχές και Περιορισμοί...210 5.4. Η Διαχείριση του Δημοτικού Χρέους...212 5.5. Ο Ενδεικτικός Πολυετής Επενδυτικός Σχεδιασμός....213 5.6. Ο Προσδιορισμός των Εναλλακτικών Πηγών Χρηματοδότησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος....215 5.7. Ο Οικονομικός Προγραμματισμός των Ετήσιων Προγραμμάτων Δράσης...237 5.8. Η Δημιουργία Νέων Κέντρων Εσόδων και η Αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας του Δήμου. 260 5.9. Αυτοχρηματοδοτούμενα Έργα & Συμπράξεις του Δήμου με Φορείς του Ιδιωτικού Τραπεζικού Τομέα....261 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6...262 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ...262 6.1. Βελτίωση της Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας του Δήμου...262 6.2. Οργανωτική Συγκρότηση και Διοικητική Λειτουργία του Δήμου....263 6.3. Τεχνολογική Αναβάθμιση του Δήμου....264 4

6.4. Αξιοποίηση του Ανθρώπινου Δυναμικού...265 6.5. Βελτίωση των Συνθηκών Εργασίας...266 6.6. Επιμόρφωση και Επαγγελματική Κατάρτιση του Ανθρώπινου Δυναμικού....266 6.7. Μέριμνες του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αγ. Αναργύρων...267 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7...269 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...269 7.1. Η Συγκρότηση του Μηχανισμού Παρακολούθησης & Αξιολόγησης των Υλοποιούμενων Δράσεων...269 7.1.1. Ο Μηχανισμός Παρακολούθησης του Φυσικού Αντικειμένου των Δράσεων...270 7.1.2. Ο Μηχανισμός Παρακολούθησης του Χρηματοοικονομικού Αντικειμένου των Δράσεων..270 7.2. Οι Δείκτες Παρακολούθησης, Αξιολόγησης & Μέτρησης της Αποδοτικότητας του Επιχειρησιακού Προγράμματος....271 7.2.1. Δείκτες Παρακολούθησης & Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων....271 7.2.1.1. Δείκτες Ανάπτυξης και Ωφελειών...272 7.2.1.2. Δείκτες Δραστηριοτήτων και Εξυπηρέτησης του Πολίτη....276 7.2.1.3. Δείκτες Ανθρώπινου Δυναμικού και Υλικοτεχνικής Υποδομής....278 7.2.1.4. Οικονομικοί Δείκτες...279 7.2.2. Δείκτες Μέτρησης της Αποδοτικότητας ή Δείκτες Μέτρησης Εισροών Εκροών....280 7.2.3. Μηχανισμός και Διαδικασία Αξιολόγησης...281 Η ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...282 8.1. Η Διαδικασία της Διαβούλευσης...282 8.2. Η Διαδικασία Έγκρισης και Δημοσιοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος....283 8.3. Η Διαδικασία Ελέγχου της Νομιμότητας....284 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Α...286 ΠΟΛΥΕΤΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ....286 Α.1. Πολυετείς Δημοσιονομικές και Χρηματοοικονομικές Προοπτικές...286 Α.2. Σχόλια περί των Οικονομικών Επιδόσεων του Δήμου Αγ. Αναργύρων...311 Α.3. Προτάσεις Χρηματοοικονομικής Διαχείρισης....312 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Β...316 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ: Παραδείγματα Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας...316 της Τοπικής Αυτοδιοίκησης....316 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Γ...348 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ Ο.Τ.Α...348 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Δ...357 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ....357 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...366 5

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Πληροφοριακά Στοιχεία. Το παρόν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καταρτίστηκε σε εκτέλεση των διατάξεων των Άρθρων 203-207 του Ν. 3463/2006(ΦΕΚ 114 Α / 8.6.2006), με τον οποίο κυρώθηκε ο νέος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, των διατάξεων του Π.Δ. 185/2007(ΦΕΚ 221 Α /2007), καθώς και σειράς εγκυκλίων οδηγιών, που αφορούν το θέμα αυτό. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα οργανώθηκε και καταρτίστηκε από συγκεκριμένη Ομάδα Έργου που συγκροτήθηκε με την 622/05-11-2007 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αγίων Αναργύρων, με τη συμβουλευτική υποστήριξη Επιστημονικής Ομάδας Έργου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ως άνω Απόφαση συμπληρώθηκε με την υπ αριθμ. 101/2008 Απόφαση του Δημάρχου Αγ. Αναργύρων. Σημειώνεται ότι ο Δήμος Αγ. Αναργύρων και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας) συνομολόγησαν και συνυπέγραψαν Προγραμματική Σύμβαση για την παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών σχετικά με την κατάρτιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου (βλ. Απόφαση 271/25.4.2007 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αγ. Αναργύρων). Στην Ομάδα Έργου για την κατάρτιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αγ. Αναργύρων συμμετείχαν οι: Γιαννάκη Αργυρώ Αντιδήμαρχος, Προβατόπουλος Κωνσταντίνος Δημοτικός Σύμβουλος, Στασινού Άννα Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διοικητικών Υπηρεσιών του Δήμου Αγ. Αναργύρων, Μούσιος Κωνσταντίνος Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Αγ. Αναργύρων, Πάνος Βασίλειος Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Διαχείρισης Περιβάλλοντος του Δήμου Αγ. Αναργύρων, Λεγάκη Ιωάννα Σύμβουλος Δημάρχου και 6

Δρ. Σαπουντζόγλου Γεράσιμος ως Επιστημονικός Υπεύθυνος του Έργου από πλευράς Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τις εργασίες της Επιστημονικής Ομάδας Έργου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών συντόνιζαν οι: Δρ. Σαπουντζόγλου Γεράσιμος Μέλος Δ.Ε.Π. του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως Επιστημονικός Υπεύθυνος του Έργου, Πανάς Επαμεινώνδας Καθηγητής του Τμήματος Στατιστικής, Πρόεδρος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως Υπεύθυνος των Στατιστικών Δεδομένων και Στοιχείων, Τσολακίδης Κωνσταντίνος Διδάσκων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Στατιστικής «Στατιστικές Μέθοδοι στην Κτηματαγορά Χρήσεις Γης και Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος MSE, EURING. Πεντότης Χαράλαμπος Οικονομολόγος MSc Applied Economics & Finance Χρηματοοικονομικός Αναλυτής. Φιλοσοφία και Μεθοδολογία του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Σκοπός του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι η εμπέδωση και καθιέρωση στο Δήμο Αγ. Αναργύρων διαδικασιών προγραμματισμού, παρακολούθησης και μέτρησης των Δράσεων του Δήμου, μέσα από τις οποίες αντιμετωπίζονται τα τοπικά προβλήματα και αναδεικνύονται οι αναπτυξιακές και κοινωνικές προτεραιότητες της περιοχής. Ως Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θεωρούμε τη διαδικασία συντονισμού του διαθέσιμου ανθρώπινου και χρηματικού κεφαλαίου, με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, που ιεραρχούνται με βάση επιλεγμένα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Κατά συνέπεια, ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των Μακροπρόθεσμων Στόχων και τους προκύπτοντες ιεραρχημένους Άξονες Προτεραιοτήτων που θα εξειδικευθούν σε Βραχυπρόθεσμες Δράσεις. Η κατάρτιση ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι μια σημαντική επιστημονική, αλλά και πολιτική διαδικασία. Τούτο, διότι η τεχνική της επιλογής των Στόχων, του προσδιορισμού των Αξόνων Προτεραιοτήτων και του σχεδιασμού των Βραχυπρόθεσμων Δράσεων στηρίζεται, αφενός μεν σε συγκεκριμένα επιστημονικώς 7

παραδεκτά κριτήρια και δείκτες που αναδεικνύουν και χαρακτηρίζουν τη φυσιογνωμία της περιοχής, αφετέρου δε στο μηχανισμό της κοινωνικής διαβούλευσης και στις πολιτικές επιλογές του φορέα υλοποίησης. Με άλλα λόγια, η κατάρτιση ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος και η τελική Αξιολόγηση της εφαρμογής του συνιστούν μια σύνθετη διαδικασία επιστημονικού και πολιτικού σχεδιασμού αλλά και απολογισμού αντίστοιχα. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ενός Δήμου συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης, ένα πρόγραμμα βελτίωσης και αναβάθμισης της λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών και ένα πρόγραμμα ανάπτυξης των συνεργασιών του δήμου με άλλους φορείς. Όσον αφορά την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα στοχεύει: α. Στην αναβάθμιση της οικονομικής δραστηριότητας και ελκυστικότητας της περιοχής, μέσω παρεμβάσεων-δράσεων που αφορούν: Την ανάδειξη και ενίσχυση και προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης. Τις προκύπτουσες ευκαιρίες αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων αυτής. Την αντιμετώπιση των συγκριτικών μειονεκτημάτων. Την αναβάθμιση της ελκυστικότητας της πόλης και την ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας αυτής. β. Στην αύξηση της ευημερίας των κατοίκων και εργαζομένων στην περιοχή, μέσω παρεμβάσεων-δράσεων που αφορούν: Την αύξηση της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας. Την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών στον τομέα της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης των δημοτών, κατοίκων και εργαζομένων στην περιοχή. Την ενίσχυση όλου του πλέγματος των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής πολιτικής. Την ποιοτική βελτίωση και αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τομέα του αθλητισμού και του πολιτισμού. 8

γ. Στην προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, μέσω παρεμβάσεων-δράσεων που αφορούν: Τις τεχνικές υποδομές και τα δίκτυα εξυπηρέτησης. Την προστασία, την αναβάθμιση και την αειφόρο διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος. Τη χωροταξία και την πολεοδομία. Όσον αφορά την προώθηση της εσωτερικής ανάπτυξης και αποτελεσματικής λειτουργίας του δήμου, το επιχειρησιακό πρόγραμμα στοχεύει: α. Στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, μέσω παρεμβάσεων-δράσεων που αφορούν: Την ενδεχόμενη αναδιάρθρωση και οργανωτική-λειτουργική ανασυγκρότηση του δήμου και των εποπτευόμενων νομικών προσώπων. Τη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας του δήμου και των εποπτευόμενων νομικών προσώπων, μέσω παρεμβάσεων που αφορούν την αξιοποίηση και αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την εφαρμογή σύγχρονων διοικητικών και πληροφοριακών συστημάτων. Την εφαρμογή μεθόδων αξιολόγησης του παραγόμενου έργου και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Την καθιέρωση διαδικασιών κοινωνικής αξιολόγησης ως προς την αποτελεσματική λειτουργία του δήμου και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. β. Στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του δήμου, μέσω παρεμβάσεωνδράσεων που αφορούν: Την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων οικονομικού προγραμματισμού. Το σχεδιασμό και την εφαρμογή συστήματος πολυετών δημοσιονομικών προοπτικών και την αναβάθμιση της δημοσιονομικής λειτουργίας σε προϋπολογιστικό και απολογιστικό επίπεδο. Την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων χρηματοοικονομικής διαχείρισης και ταμειακού προγραμματισμού. Την παρακολούθηση και έλεγχο του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών, καθώς και του κόστους των δανειακών υποχρεώσεων. 9

Την ενδεχόμενη αναχρηματοδότηση των αναπόσβεστων δανειακών κεφαλαίων. Την αξιοποίηση όλων των εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης του λειτουργικού και επενδυτικού σκέλους του δήμου. Τη διαμόρφωση νέων κέντρων εσόδων του προϋπολογισμού, κυρίως από την ανάληψη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δήμου. Την υιοθέτηση μεθόδων για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και του κοινωνικού ελέγχου στην οικονομική διαχείριση του δήμου και των εποπτευόμενων δημοτικών νομικών προσώπων. Όσον αφορά την ανάπτυξη συνεργασιών του δήμου με άλλους φορείς, το επιχειρησιακό πρόγραμμα στοχεύει: α. Στην καθιέρωση ενός πλαισίου συνεργασίας με τους λοιπούς φορείς του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας (κεντρική διοίκηση περιφέρεια νομαρχιακή αυτοδιοίκηση γειτονικοί δήμοι). β. Στη διαμόρφωση και ανάπτυξη μηχανισμών διαβούλευσης και διαμόρφωσης εταιρικών σχέσεων με τους τοπικούς και κοινωνικούς φορείς (επιχειρήσεις εκπρόσωποι παραγωγικών φορέων σύλλογοι μη κυβερνητικές οργανώσεις). γ. Στην εφαρμογή της μεθόδου των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.), με σκοπό την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων υποδομών, σχεδίων κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, αλλά και σχεδίων που αφορούν την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δήμου. Μετά την έγκρισή του, το επιχειρησιακό πρόγραμμα συνιστά το τετραετές πρόγραμμα δράσης του δήμου και των εποπτευόμενων φορέων του, το οποίο μπορεί να αναθεωρηθεί μετά την πρώτη διετία εφαρμογής του και είναι χρονικά αντίστοιχο με την τετραετή περίοδο θητείας των αιρετών οργάνων. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα δεν αποτελεί απλώς μια μελέτη, αλλά μια σημαντική και σύνθετη διαδικασία για τον δήμο και τους πολίτες. Μια διαδικασία, στην οποία εμπλέκονται με σαφώς καθορισμένο τρόπο τα αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι διοικήσεις των εποπτευόμενων φορέων, τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του δήμου και των εποπτευόμενων φορέων, οι τοπικοί φορείς και ομάδες δημοτών, καθώς και οι φορείς του διοικητικού συστήματος της χώρας. 10

Η κατάρτιση του επιχειρησιακού προγράμματος οφείλει να συνδυάζει την επιστημονική γνώση και μεθοδολογία με την εμπειρία των αιρετών εκπροσώπων του αυτοδιοικητικού συστήματος και των στελεχών διοίκησης αυτού. Δομή του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Αγ. Αναργύρων περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες: Τη μελέτη, διάγνωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης. Τον προσδιορισμός των στρατηγικών στόχων. Την επιλογή των αξόνων προτεραιότητας. Τη διαμόρφωση και τον προγραμματισμό των δράσεων. Τον οικονομικό προγραμματισμό. Τον προγραμματισμό του ανθρώπινου δυναμικού. Την ανάπτυξη των μεθόδων παρακολούθησης και αξιολόγησής του. Τι διαδικασίες έγκρισης και ελέγχου της νομιμότητας αυτού. Οι πιο πάνω διακριτές ενότητες-κεφάλαια, με τα παραρτήματα και τους προσαρτημένους χάρτες αυτών, συνθέτουν το σύνολο του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αγ. Αναργύρων. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης και καθημερινής λειτουργίας του Δήμου, το οποίο μετά την έγκρισή του και μέχρι την αναθεώρησή του, αφενός μεν δεσμεύει τη διαμόρφωση των ετήσιων προγραμμάτων δράσης του Δήμου, αφετέρου δε διαμορφώνει το πλαίσιο λειτουργίας των αιρετών και διοικητικών οργάνων αυτού. 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΜΕΛΕΤΗ, ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. 1.1. Γεωγραφικά Στοιχεία. Ο Δήμος Αγ. Αναργύρων βρίσκεται στο κέντρο του Δυτικού Λεκανοπεδίου της Αττικής και συγκεκριμένα στη βόρια πλευρά του Δυτικού Τομέα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιώς της Περιφέρειας Αττικής, στην οποία υπάγεται διοικητικά. Ο Δήμος Αγ. Αναργύρων καλύπτει συνολική έκταση 320 ha, από την οποία η εντός σχεδίου νομοθετημένη έκταση ανέρχεται 279 ha (βλ. Γ.Π.Σ./1985), ενώ σημαντικό μέρος της μη νομοθετημένης έκτασης θεωρείται ως δομημένη έκταση και αφορά τις εγκαταστάσεις του 301 Στρατιωτικού Εργοστασίου Βάσης, τις εγκαταστάσεις του Ο.Σ.Ε. καθώς και εκείνες του Υπουργείου Γεωργίας. Ο Δήμος Αγ. Αναργύρων βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων βορειοδυτικά από το Κέντρο της πόλης των Αθηνών και συνορεύει βόρεια με το Δήμο Αχαρνών (Μενιδίου), ανατολικά με τους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Ν. Χαλκηδόνας, νότια με το Δήμο Περιστερίου και δυτικά με τους Δήμους Ιλίου (Ν. Λιοσίων) και Καματερού. Η συγκεκριμένη δημοτική επικράτεια προσδιορίζεται από τον άξονα Βορρά-Νότου και οριοθετείται ανατολικά από τον οδικό άξονα της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας και δυτικά από τον οδικό άξονα της Λεωφόρου Δημοκρατίας. Η περιοχή του Δήμου Αγ. Αναργύρων σχηματοποιείται ορθογώνια, με αναλογία πλευρών 1:6, επιμεριζόμενη σε τρεις οικιστικές λωρίδες, οι οποίες ορίζονται κατά μήκος τριών συγκοινωνιακών αξόνων που διατρέχουν την περιοχή: α. την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, β. τις σιδηροδρομικές γραμμές Αθηνών-Θεσσαλονίκης-Πελοποννήσου και γ. τη Λεωφόρο Δημοκρατίας. Σήμερα, η πόλη των Αγ. Αναργύρων διαχωρίζεται οικιστικά σε τρεις συνοικίες και οκτώ γειτονιές, η διαμόρφωση των οποίων είναι αποτέλεσμα της ιστορικής εξέλιξης των δημογραφικών, οικονομικών, πολεοδομικών και κοινωνικών στοιχείων της περιοχής. 1.2. Δημογραφικά Στοιχεία. Η εξέλιξη των δημογραφικών στοιχείων του Δήμου Αγίων Αναργύρων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο από πλευράς μεταβολής του αριθμού των εγγεγραμμένων 12

στο δημοτολόγιο και των απογραφέντων από την Ε.Σ.Υ.Ε., όσο και από πλευράς σύνθεσης του πληθυσμού, κοινωνικής διάρθρωσης, αλλά και εξέτασης της οικογενειακής του κατάστασης. 1.2.1. Εξέλιξη Πληθυσμού: Στοιχεία Δημοτολογίου Στοιχεία Απογραφών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δημοτολογίου, ο αριθμός των εγγεγραμμένων δημοτών στο Δήμο Αγ. Αναργύρων σχεδόν διπλασιάστηκε στην περίοδο 1981-2007, καταγράφοντας μία αύξηση της τάξης του 91,90%. Πράγματι, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα από 16.782 εγγεγραμμένους δημότες το 1981, τα αρχεία του Δήμου Αγ. Αναργύρων απαριθμούν 32.204 εγγεγραμμένους δημότες το 2007. ΕΤΟΣ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ 1981 16.782 1991 24.085 2001 31.372 2005 32.421 2007 32.204 Πηγή: Αρχεία Δημοτολογίου Δήμου Αγ. Αναργύρων Το ακόλουθο διάγραμμα απεικονίζει παραστατικά την ακόλουθη εξέλιξη των εγγεγραμμένων δημοτών και ταυτόχρονα την καταγραφόμενη κατά την τελευταία επταετία 2001-2007 ανάσχεση των υψηλών ρυθμών αύξησης των δημοτών. 13

35.000 30.000 25.000 ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ 31.372 32.421 32.204 24.085 20.000 16.782 15.000 10.000 5.000 0 1981 1991 2001 2005 2007 Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του δημοτολογίου, η τάση εξέλιξης του αριθμού των εγγεγραμμένων δημοτών απεικονίζεται στο ακόλουθο διάγραμμα, σύμφωνα με το οποίο ο εκτιμώμενος αριθμός τους για το έτος 2020, αναμένεται να κινηθεί στα 42.000 άτομα περίπου, λαμβανομένων υπόψη ως σταθερών τις παραμέτρους που προσδιορίζουν την εξέλιξη του συγκεκριμένου αριθμού, δηλαδή το ρυθμό μεταβολής των φυσικών εισροών και εκροών του πληθυσμού, τις πολεοδομικές παραμέτρους, τη στεγαστική διαθεσιμότητα, την ελκυστικότητα της πόλης, τις περιβαλλοντικές συνθήκες κ.ά. 50.000 ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 y = 662,64x - 1E+06 0 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 ΕΤΟΣ 14

Παράλληλα προς την προσέγγιση των στοιχείων του δημοτολογίου, τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας (Ε.Σ.Υ.Ε.) καταγράφουν μια εξίσου εντυπωσιακή αύξηση του αριθμού του πραγματικού πληθυσμού της περιοχής κατά τις απογραφές των ετών 1951, 1961, 1971, 1981, 1991 και 2001. Σημειώνεται ότι το μέγεθος του απογραφέντος πραγματικού πληθυσμού ισούται με το άθροισμα του αριθμού των απογραφέντων ομοδημοτών, του αριθμού των απογραφέντων ετεροδημοτών και του αριθμού των απογραφέντων αλλοδαπών. Σύμφωνα με το ακόλουθο διάγραμμα της διαχρονικής εξέλιξης του πραγματικού πληθυσμού του Δήμου Αγ. Αναργύρων, οι απογραφέντες από 8.416 άτομα το 1951, ανήλθαν κατά την Απογραφή του 2001 σε 32.957 άτομα, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης του 291,6%. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 32957 30320 30739 26094 18448 8416 1941 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 ΕΤΟΣ Πηγή: Απογραφές Ε.Σ.Υ.Ε. 1951, 1961, 1971, 1981, 1991, 2001. Σημείωση: Πραγματικός Πληθυσμός = Απογραφέντες Ομοδημότες + Απογραφέντες Ετεροδημότες + Απογραφέντες Αλλοδαποί Το ακόλουθο διάγραμμα εμφανίζει την εξέλιξη της σύνθεσης του πραγματικού πληθυσμού κατά τις δύο τελευταίες απογραφές της Ε.Σ.Υ.Ε., σύμφωνα με το οποίο διαπιστώνεται η μείωση του αριθμού των ετεροδημοτών (-26,8%), που απογράφηκαν στην περιοχή και η σημαντικότατη αύξηση του αριθμού των αλλοδαπών (+578,9%) που παρεπιδημούσαν και απογράφηκαν στην περιοχή. 15

35.000 30.000 30.739 32.957 25.000 20.000 24.673 19.122 21.165 15.000 11.971 10.000 8.764 5.000 0 3.028 446 1985 1 1991 2 2001 3 ΣΥΝΟΛΟ ΟΜΟΔΗΜΟΤΕΣ ΕΤΕΡΟΔΗΜΟΤΕΣ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ Πηγή: Απογραφές ΕΣΥΕ 1991, 2001 και Εκτίμηση 1985 Το πιο πάνω γεγονός δύναται να θεωρηθεί ως ένας ουσιαστικός παράγοντας μεταβολής της πληθυσμιακής σύνθεσης της περιοχής, κατάσταση η οποία καταγράφεται αντίστοιχα σε πολλές περιοχές της δυτικής και ανατολικής πλευράς του Λεκανοπεδίου της Αττικής. Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω στοιχεία και σύμφωνα με δηλώσεις επί εκτιμήσεων διαφόρων εκπροσώπων των παραγωγικών τάξεων, στελεχών της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης της περιοχής, ο αριθμός του πληθυσμού που διακινείται καθημερινά (κάτοικοι, εργαζόμενοι, επισκέπτες) στη δημοτική επικράτεια υπερβαίνει τα 55.000 άτομα, χωρίς σε αυτόν να υπολογίζεται ο αριθμός των διακινουμένων στους μεγάλους διαδημοτικούς άξονες που διασχίζουν την περιοχή. Ο πληθυσμός αυτός αναμένεται ότι θα υπερβεί κατά πολύ τις 60.000 άτομα το 2010. 1.2.2. Σύνθεση Πληθυσμού Κοινωνική Διάρθρωση Οικογενειακή Κατάσταση. Ο ακόλουθος πίνακας, που διαμορφώθηκε από τα στοιχεία των απογραφών της Ε.Σ.Υ.Ε. των ετών 1991 και 2001 είναι αποκαλυπτικός για την εξέλιξη της ηλικιακής σύνθεσης του πραγματικού πληθυσμού της περιοχής. 16

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ 1991 2001 ΟΜΑΔΕΣ Ν ΣΥΝΘΕΣΗ % Ν ΣΥΝΘΕΣΗ % Δ% 0-19 8.517 27,71% 7.291 22,12% -14,39% 20-34 7.722 25,12% 8.455 25,65% 9,49% 35-49 5.844 19,01% 7.498 22,75% 28,30% 50-64 5.462 17,77% 5.112 15,51% -6,41% >65 3.194 10,39% 4.601 13,96% 44,05% ΣΥΝΟΛΟ 30.739 100,00% 32.957 100,00% 7,22% Πηγή: Απογραφές ΕΣΥΕ 1991, 2001. Από τα στοιχεία του πίνακα διαπιστώνουμε την τάση γήρανσης του τοπικού πληθυσμού, δεδομένου ότι εις μεν την ηλικιακή ομάδα 0-19 ετών καταγράφεται μία μείωση της τάξης του 14,39% για την περίοδο 1991-2001, ενώ αντίστοιχα για την ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών διαπιστώνεται μια αύξηση της τάξης του 44,05% για την εν λόγω περίοδο. Αντίστοιχα, σημαντική αύξηση της τάξης του 28,30% καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα των 35-49 ετών, γεγονός όμως το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί από την προαναφερθείσα σημαντική αύξηση κατά 578,9% των απογραφέντων, κατά την ίδια περίοδο, αλλοδαπών στην περιοχή του Δήμου Αγ. Αναργύρων. Σε απόλυτα μεγέθη, η μέτρηση του ηλικιακού ισοζυγίου των ομάδων 0-19 ετών και άνω των 65 ετών αποκαλύπτει ότι η μείωση του πραγματικού πληθυσμού της πρώτης ομάδας (8.517-7.291 = 1.226 άτομα) υπολείπεται της αύξησης του πραγματικού πληθυσμού της δεύτερης ομάδας (4.601 3.194 = 1.407 άτομα) για τη συγκεκριμένη περίοδο, με αποτέλεσμα το μη ισοσκελισμό του ισοζυγίου αυτού. Το ακόλουθο διάγραμμα απεικονίζει τη διαχρονική εξέλιξη της ηλικιακής σύνθεσης του πραγματικού πληθυσμού, σύμφωνα με τα πιο πάνω στοιχεία των απογραφών της Ε.Σ.Υ.Ε. 17

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 30,00% 25,00% 27,71% 22,12% 25,12% 25,65% 22,75% 20,00% 15,00% 10,00% 19,01% 17,77% 15,51% 10,39% 13,96% 5,00% 0,00% 0-19 20-34 35-49 50-64 >65 1991 2001 Παρά την ως άνω καταγραφόμενη τάση γήρανσης του πληθυσμού και λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της απογραφής που διενήργησε η Ε.Σ.Υ.Ε. το 2001, διαπιστώνουμε ότι ο πραγματικός πληθυσμός της περιοχής του Δήμου Αγ. Αναργύρων είναι σχετικά νέος ηλικιακά, γεγονός το οποίο εκφράζεται ως καθοριστικός παράγοντας για τη δυναμική ανάπτυξη της περιοχής. Πράγματι, ο πραγματικός πληθυσμός κάτω των 35 ετών καταγράφει στην απογραφή του 2001 ποσοστό συμμετοχής 47,77% επί του συνόλου του πραγματικού πληθυσμού της δημοτικής επικράτειας.. Το μέγεθος αυτό προκύπτει και από το ακόλουθο διάγραμμα που απεικονίζει τη σύνθεση του πληθυσμού κατά ηλικιακή ομάδα το 2001. ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟ 2001 15,51% 13,96% 22,12% 0-19 20-34 35-49 22,75% 25,65% 50-64 >65 Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001 18

Επίσης, σύμφωνα με το πιο πάνω διάγραμμα, προκύπτει ότι η ιεράρχηση των ηλικιακών ομάδων κατά τάξη σχετικού μεγέθους έχει ως ακολούθως: 1. Ηλικιακή Ομάδα 20-34: 25,65% 2. Ηλικιακή Ομάδα 35-49: 22,75% 3. Ηλικιακή Ομάδα 0-19: 22,12% 4. Ηλικιακή Ομάδα: 50-64: 15,51% 5. Ηλικιακή Ομάδα >65: 13,96% Εξετάζοντας τη σύνθεση του πληθυσμού κατά φύλλο και ηλικιακή ομάδα, διαπιστώνουμε καταρχήν ότι στο σύνολο του πραγματικού πληθυσμού (32.957 άτομα), που απογράφηκε από την Ε.Σ.Υ.Ε. το 2001, οι μεν άνδρες αντιστοιχούσαν στο 48,48% (15.977 άτομα), οι δε γυναίκες στο 51,52% (16.980 άτομα) του πληθυσμού. Ο ακόλουθος πίνακας εμφανίζει τη σύνθεση του πληθυσμού, κατά φύλλο και ηλικιακή ομάδα το 2001. ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ (2001) ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Άνδρες Γυναίκες Ν % Ν % 0-19 3.644 22,81% 3.647 21,48% 20-34 4.198 26,28% 4.257 25,07% 35-49 3.679 23,03% 3.819 22,49% 50-64 2.428 15,20% 2.684 15,81% >65 2.028 12,69% 2.573 15,15% ΣΥΝΟΛΟ 15.977 100,00% 16.980 100,00% Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001. Από τον πιο πάνω πίνακα προκύπτει το ακόλουθο διάγραμμα που απεικονίζει τη σύνθεση του πληθυσμού κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. 19

ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΤΆ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ (2001) 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 4.198 4.257 3.819 3.644 3.647 3.679 2.684 2.573 2.428 2.028 0-19 20-34 35-49 50-64 >65 Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001. Άνδρες Γυναίκες Από τη σύγκριση των στοιχείων ανδρών και γυναικών προκύπτει ότι στην ανώτατη ηλικιακή ομάδα των άνω των 65 ετών, οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών, συμμετέχοντας στο φύλλο τους με ποσοστό 15,15% έναντι των ανδρών της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας που συμμετέχουν στο φύλλο τους με ποσοστό 12,69%. Αντίθετα, στην κατώτατη ηλικιακή ομάδα των 0-19 ετών, οι άνδρες υπερτερούν των γυναικών, συμμετέχοντας στο φύλλο τους με ποσοστό 22,81%, έναντι των γυναικών της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας, που συμμετέχουν στο φύλλο τους με ποσοστό 21,48%. Τα ως άνω στοιχεία είναι εμφανή αν συγκρίνουμε τα ακόλουθα δύο διαγράμματα, που εμφανίζουν την κατανομή του ανδρικού και γυναικείου πληθυσμού κατά ηλικιακή ομάδα. ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΩΝ (2001) 12,69% 22,81% 0-19 15,20% 20-34 23,03% 26,28% 35-49 50-64 >65 Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001. 20

ΠΟΣΟΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΩΝ (2001) 15,81% 15,15% 21,48% 0-19 25,07% 22,49% 20-34 35-49 50-64 >65 Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001. Εξετάζοντας τη διαχρονική εξέλιξη της ηλικιακής σύνθεσης της ανδρικής και γυναικείας ομάδας του πληθυσμού του Δήμου Αγ. Αναργύρων για την περίοδο 1991-2001, διαπιστώνουμε καταρχήν ότι ο αριθμός του πραγματικού πληθυσμού των γυναικών αυξήθηκε πολύ περισσότερο από εκείνον του ανδρικού πληθυσμού. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ακόλουθου πίνακα, ο αριθμός της μεταβολής του γυναικείου πληθυσμού για την περίοδο αυτή είναι +7,61%, έναντι ρυθμού μεταβολής του ανδρικού πληθυσμού +6,80%. Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΝΔΡΩΝ & ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ Άνδρες Γυναίκες ΟΜΑΔΕΣ 1991 2001 Δ% 1991 2001 Δ% 0-19 4.336 3.644-15,96% 4.181 3.647-12,77% 20-34 3.714 4.198 13,03% 4.008 4.257 6,21% 35-49 2.909 3.679 26,47% 2.935 3.819 30,12% 50-64 2.597 2.428-6,51% 2.865 2.684-6,32% >65 1.404 2.028 44,44% 1.790 2.573 43,74% ΣΥΝΟΛΟ 14.960 15.977 6,80% 15.779 16.980 7,61% Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001. Από τα στοιχεία του πιο πάνω πίνακα προκύπτει επίσης, ότι τόσο στην περίπτωση του ανδρικού πληθυσμού, όσο και στην περίπτωση του γυναικείου πληθυσμού, η ηλικιακή ομάδα των 0-19 ετών συρρικνώθηκε κατά την περίοδο 1991-2001 με ποσοστά της τάξης του 15,96% και 12,77%, αντίστοιχα. Επίσης, τόσο ο ανδρικός πληθυσμός, όσο και ο γυναικείος πληθυσμός για την ίδια περίοδο κατέγραψε σημαντική αύξηση στην ηλικιακή ομάδα των 35-49 ετών και στην ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών. Εις μεν την πρώτη ηλικιακή ομάδα οι άνδρες αυξήθηκαν κατά 26,47% και οι γυναίκες κατά 30,12%, εις δε 21