Περιεχόμενα Τόμου Α ενότητα 1 Βασικές Λογιστικές Έννοιες 1. Σύγχρονη Επιχειρηματική ράση και ιοικητική Λογιστική (Management Accounting)...23 1.1 Εισαγωγή...23 1.2 Οι βασικές λειτουργίες της ιοικητικής ραστηριότητας...23 1.3 ιοικητικές διαδικασίες που αναπτύσσονται σε κάθε λειτουργία της διοικητικής δραστηριότητας, προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα... 26 1.4 Η χρησιμότητα της λογιστικής στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων του συστήματος προγραμματισμού και ελέγχου της επιχειρηματικής δράσης (BUDGETARY CONTROL)...28 2. Εξέλιξη, έννοια και σκοπός της Λογιστικής...30 2.1 Εξέλιξη της Λογιστικής Επιστήμης...30 2.2 Έννοια της Λογιστικής Επιστήμης...32 2.3 Σκοπός της Λογιστικής Επιστήμης...33 3. Ισχύον νομικό καθεστώς που αφορά όλα τα χρηματοοικονομικολογιστικά γεγονότα των Α.Ε. και Ε.Π.Ε.... 36 4. Οι οικονομικές καταστάσεις και σύνδεση μεταξύ των Παρ. 1 το άρθρου 42α του Ν.2190/1920 «Περί Α.Ε.»...37 5. Χρήστες των οικονομικών καταστάσεων...39 6. Οργανώσεις για την καθιέρωση και θεσμοθέτηση των λογιστικών προτύπων...39
6.1 Τα ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα.Λ.Π....40 6.2 Επίδραση των.λ.π. στη φορολογία εισοδήματος...48 7. Θεμελιώδεις λογιστικές παραδοχές και βασικές λογιστικές αρχές...49 8. Περιουσία - Ισολογισμός - Απογραφή...59 8.1 Η περιουσία της επιχείρησης...59 8.1.1 Ανάλυση της έννοιας της Περιουσίας...59 8.1.2 Προέλευση της Περιουσίας...60 8.1.3 Νομική, Οικονομική και Λογιστική άποψη της Περιουσίας...60 8.2 Ισολογισμός...62 8.2.1 Έννοια του Ισολογισμού...62 8.2.2 Ανάλυση των εννοιών των στοιχείων του Ενεργητικού και Παθητικού...67 8.2.3 Περιεχόμενο και διάρθρωση του Ισολογισμού...73 8.2.4 ομή του Ισολογισμού...78 8.2.5 Ταξινόμηση με βάση τo υπόδειγμα ισολογισμού κατά το ελληνικό γενικό λογιστικό σχέδιο...80 8.2.6 ιάφορα θέματα Ισολογισμού...82 8.2.7 Θεωρίες περί Ισολογισμού...89 8.2.8 Είδη ιακρίσεις Ισολογισμών...89 8.3 Απογραφή...98 ενότητα 2 Λογιστική Παρακολούθηση των Περιουσιακών Μεταβολών 1. Φάσεις της ζωής και δράσεως των επιχειρήσεων... 101 2. Μετασχηματισμός του κεφαλαίου στις διάφορες φάσεις της ζωής της επιχείρησης...103 3. Λογαριασμοί...109 3.1 Η Έννοια του λογαριασμού...109 3.2 ιακρίσεις είδη λογαριασμών...112 3.3 Κατάρτιση και έλεγχος των δικαιολογητικών...119 3.4 Γενικές αρχές τηρήσεως των λογαριασμών...121 3.5 ιάγραμμα διαρθρώσεως του σχεδίου των πρωτοβάθμιων λογαριασμών της Γενικής και Αναλυτικής λογιστικής, καθώς και των λογαριασμών Τάξεως με βάση το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο...122 5. Η έννοια της Χρέωσης-Πίστωσης των λογαριασμών...124 6. Συνδυασμοί χρεοπιστώσεων και σύνδεσή τους με τον «Ισολογισμό» και το λογαριασμό «Αποτελέσματα χρήσεως»...125 8
7. Λογιστικές ισότητες, σύνδεση των λογαριασμών «Ισολογισμού κλεισίματος» με το λογαριασμό «Αποτελεσμάτων χρήσεως» και προσδιορισμός του αποτελέσματος χρήσεως...127 8. Άνοιγμα, λειτουργία, εξίσωση, κλείσιμο λογαριασμού και είδη εγγραφών στο λογιστικό σύστημα...131 9. ιάφορες εφαρμογές στους συνδυασμούς χρεοπιστώσεων (με τη χρήση πρωτοβάθμιων λογαριασμών του Ε.Γ.Λ.Σ.)... 136 ενότητα 3 Λογιστικά Βιβλία 1. Γενικά...145 2. Ενιαίο ημερολόγιο και ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού... 146 3. Γενικό και αναλυτικά καθολικά...147 4. Τα Ισοζύγια...148 5. Βιβλίο αποθήκης, βιβλίο παραγωγής-κοστολογίου και βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών... 152 6. Βιβλίο απογραφών και ισολογισμού...153 7. Λοιπά λογιστικά βιβλία...154 8. Τα λογιστικά σφάλματα και η διόρθωσή τους...155 ενότητα 4 Λογιστικά Συστήματα 1. Οργάνωση της λογιστικής και μορφές λογιστικής τεχνικής και λογιστικά συστήματα...161 2. Οι τρεις ουσιώδεις διαδικασίες της διπλογραφικής λογιστικής...164 3. Το Κλασικό ή Ιταλικό σύστημα...164 4. ιορθώσεις λανθασμένων δεδομένων ισοζυγίου Πρακτική εφαρμογή...200 5. Οι λογιστικές εργασίες τέλους χρήσεως Το Φύλλο προετοιμασίας ισολογισμού ή Φύλλο λογιστικής εργασίας κλεισίματος Πρακτικές εφαρμογές...205 6. Α. Το σύστημα του Ημερολογιοκαθολικού ή Αμερικάνικο λογιστικό σύστημα Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Πρακτική εφαρμογή...219 7. Το Συγκεντρωτικό σύστημα-ανάλυση των Αναλυτικών ημερολογίων Πρακτική εφαρμογή...223 9
8. Παράρτημα με θέματα Γενικής λογιστικής, που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις των μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και Ε.Κ.Π.Α....235 ενότητα 5 Λογιστική ανάλυση των Παγίων(ΟΜΑ Α 1) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΟΥ ΠΑΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 1. Ισχύον Λογιστικό, Νομικό και Φορολογικό καθεστώς που καλύπτει το πάγιο Ενεργητικό...273 2. Έννοια, Περιεχόμενο & Κατηγορίες του Πάγιου Ενεργητικού...274 3. Ενσώματα Πάγια περιουσιακά στοιχεία (Πρωτοβάθμιοι λ/σμοί 10 έως 15)...277 3.1 Έννοια των ενσώματων ακινητοποιήσεων...277 3.2 Θέματα λογιστικής παρακολούθησης των ενσώματων παγίων στις διάφορες φάσεις του λειτουργικού τους κύκλου..279 3.2.1 Κανόνες Αποτίμησης των ενσώματων ακινητοποιήσεων...281 3.2.2 Προσδιορισμός του αρχικού κόστους κτήσεως των ενσώματων ακινητοποιήσεων...289 3.2.3 Το Μεταγενέστερο κόστος από την απόκτηση των ενσώματων παγίων...344 3.2.4 Υποτίμηση (μείωση της αξίας) των ενσώματων ακινητοποιήσεων...352 3.2.5 Αναπροσαρμογή της αξίας των πάγιων στοιχείων...364 3.2.6 Οι αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων...379 3.2.7 Λογιστικός χειρισμός επιχορηγήσεων πάγιων επενδύσεων...395 3.2.8 ιαγραφή-εκποίηση ενσώματων παγίων στοιχείων...405 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟ ΩΝ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΣ 1. Γενικά...428 2. Λογαριασμός 16.00 «Υπεραξία επιχειρήσεως (Goodwill)»...428 2.1 Μέθοδοι υπολογισμού GOODWILL...431 2.1.1 Η μέθοδος του γινομένου της υπερπροσόδου επί τα έτη της προβλεπόμενης διάρκειάς της...431 10
2.1.2 Η μέθοδος της παρούσας αξίας...431 2.1.3 Η μέθοδος της κεφαλαιοποιήσεως των προβλεπόμενων κερδών...432 2.1.4 Η μέθοδος της κεφαλαιοποιήσεως των επιπλέον κερδών (της υπερπροσόδου)...432 2.1.5 Η μέθοδος της επιτροπής της κεφαλαιαγοράς...433 2.1.6 Η μέθοδος του Schmalenbach...433 2.1.7 Η μέθοδος που προβλέπετο παλαιότερα από τη φορολογούσα αρχή στη μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων ή ολόκληρης επιχείρησης (προσωπικής εταιρείας)...434 2.1.8 Παραδείγματα Προσδιορισμού της Υπεραξίας Μεταβίβασης Επιχειρήσεων από φορολογικής σκοπιάς, όπως ισχύουν σήμερα...435 3. Λογαριασμός 16.01 «ικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας»...443 4. Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως...448 4.1 Γενικά...448 4.2 Ορισμένοι περιορισμοί στη διανομή κερδώνως μέσο διαφυλάξεως της βιωσιμότητας της επιχειρήσεως...450 4.3 Τόκοι δανείων κατασκευαστικής περιόδου (Κ.Α. 16.18)...452 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Παράρτημα με θέματα επί των παγίων, που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ....462 ενότητα 5α Νομικό και φορολογικό πλαίσιο για την αναπροσαρμογή αξίας ακινήτων χρήσεως 2008, σύμφωνα με τα Ελληνικά και ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα (ΟΜΑ Α 1-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ)...527 11
ενότητα 6 Λογιστική Ανάλυση των αποθεμάτων (ΟΜΑ Α 2) 1. Ο Λειτουργικός κύκλος της επιχειρήσεως...587 2. Αποθέματα Λειτουργικός κύκλος αποθεμάτων Αποθέματα και κυκλοφοριακή ταχύτητα αριθμοδείκτες (Turnover/activity ratios)...588 3. Περιεχόμενο της Oμάδας 2 Προέλευση αποθεμάτων...595 4. Έννοια προορισμός των αποθεμάτων... 596 5. Κωδικαρίθμηση και Περιεχόμενο των πρωτοβάθμιων λογαριασμών των αποθεμάτων... 596 6. Τρόπος αναπτύξεως των λογαριασμών αποθεμάτων...598 7. Λειτουργία των λογαριασμών των αποθεμάτων (λογαριασμοί 20-28)...600 8. Αξία αγορών αποθεμάτων Ειδικά έξοδα αγορών...602 9. Προσδιορισμός του κόστους κτήσεως αποθεμάτων που αγοράστηκαν αντί συνολικού τμήματος...608 10. Βιβλίο αποθήκης (άρθρο 8 Π.. 186/92-Κ.Β.Σ.)...609 11. Πρακτική εφαρμογή αγορών αποθεμάτων από το εσωτερικό... 611 12. Λογιστική αντιμετώπιση εκπτώσεων επί αγορών...617 13. Λογιστική παρακολούθηση ειδών συσκευασίας...619 14. Καταστροφή ακατάλληλων αποθεμάτων Λογιστικός χειρισμός...629 15. Ιδιοχρησιμοποίηση-αυτοπαράδοση αποθεμάτων Χορηγήσεις δωρεάν αποθεμάτων...631 16. Λογιστική παρακολούθηση και υπολογισμός της αξίας των αγορών αποθεμάτων από το εξωτερικό και των πωλήσεων στο εξωτερικό...640 17. Απογραφή...657 18. Αποτίμηση συστήματα απογραφής μέθοδοι αποτίμησης των αποθεμάτων...657 19. Εννοιολογικός προσδιορισμός των τιμών αποτιμήσεως των αποθεμάτων...660 20. Αποτίμηση των επιμέρους κατηγοριών αποθεμάτων...662 21. Πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα μεθόδων αποτίμησης αποθεμάτων...679 22..Λ.Π. 2 Αποθέματα...682 23. Παράρτημα με θέματα επί των αποθεμάτων, που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ....684 12
Περιεχόμενα Τόμου Β ενότητα 7 Λογιστική ανάλυση των απαιτήσεων (πλην χρεογράφων), των λογαριασμών 51.90 έως 51.93, 53.90 και των μεταβατικών λογαριασμών ενεργητικού και παθητικού ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ (ΠΛΗΝ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ), ΤΩΝ ΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ 51.90 ΕΩΣ 51.93 ΚΑΙ 53.90 1. Απαιτήσεις και ιαθέσιμα...745 1.1 Περιεχόμενο...745 1.2 Έννοια των απαιτήσεων... 746 1.3 ιακρίσεις των απαιτήσεων... 746 1.4 Η απόσβεση των επισφαλών απαιτήσεων από φορολογική άποψη από 1.1.2005 και μετά...748 1.4.1 Η ισχύουσα από 1.1.2005 φορολογική νομοθεσία...748 1.4.2 Ακαθάριστα έσοδα επί των οποίων υπολογίζεται η πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις...750 1.4.3 Λογαριασμοί στους οποίους εμφανίζεται η πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις...763 1.4.4 Ανώτατο όριο σχηματισμού πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις...754 1.4.5 Το επιπλέον σχηματισθέν ποσό για πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων μεταφέρεται στα έσοδα της χρήσεως...757 1.4.6 ιαγραφή ανεπίδεκτου εισπράξεως πελάτη Είσπραξη διαγραφείσης απαιτήσεως...759 1.4.7 Ποιο άλλο ποσό αναγνωρίζεται για φορολογική έκπτωση πέραν του προβλεπόμενου ποσοστού 0,5%... 761 1.4.8 Εμφάνιση της πρόβλεψης για επισφαλείς πελάτες στον ισολογισμό...761 1.4.9 Αποθεματικό προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις Κεφαλαιοποίηση ή διανομή του αποθεματικού «προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις»...762 1.4.10 Φορολογία πιστωτικού υπολοίπου λογαριασμού 44.11 «Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις»...764 1.4.11 Λογαριασμοί του Ε.Γ.Λ.Σ. που σχετίζονται με τη λογιστική παρακολούθηση των επισφαλών απαιτήσεων...765 1.4.12 1η Πρακτική εφαρμογή «σχηματισμού προβλέψεως για αποσβέσεις επισφαλών απαιτήσεων»... 766 13
1.4.13 2η Πρακτική εφαρμογή «σχηματισμού προβλέψεως για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων»...769 1.5 Μεταχρονολογημένες επιταγές (λογαριασμοί 33.90, 33.91 & 53.90)...771 1.5.1 Ο Ε.Γ.Λ.Σ. Γνωμ. 26/971/1988 Μεταχρονολογημένες επιταγές εισπρακτέες...771 1.5.2 Ο Ε.Γ.Λ.Σ. Γνωμ. 38/1047/1988 Μεταχρονολογημένες επιταγές πληρωτέες...773 1.5.3 Σ.ΛΟ.Τ. 453 ΑΠΑΑ/7-7-2005-Ατομική απάντηση σε ερώτημα σχετικά με τον τρόπο παρακολούθησης των μεταχρονολογημένων επιταγών...774 1.6 ιάφορα παραδείγματα συνδεσμολογίας λογαριασμών ομάδας 3...774 1.7 Γενικά περί Factoring (λογαριασμοί 30.80 έως 30.83 & 31.94)...787 1.7.1 Έννοια και τύποι του Factoring...787 1.7.2 Χαρακτηριστικά του Factoring...787 1.7.3 Τύποι Factoring...788 1.7.4 Λογιστική αντιμετώπιση του Factoring κατά τις απόψεις του Ε.ΣΥ.Λ....788 1.8 Έξοδα για λογαριασμό πελατών (λογαριασμός διάμεσος-30.90)...793 1.9 Υποσχετικές επιστολές εισπρακτέες και πληρωτέες (λογαριασμοί 31.90 έως 31.94 & 51.90 έως 51.93)...793 1.9.1 Έννοια των υποσχετικών επιστολών...793 1.9.2 Λειτουργία των λογαριασμών 31.90-31.93...794 1.10 Λογαριασμός 31.95 «Τίτλοι trade credit»...795 1.11 Γνωμ. 268/2272-4/1996...799 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 1. Μεταβατικοί λογαριασμοί Ενεργητικού...801 1.1 Έννοια των μεταβατικών λογαριασμών ενεργητικού...801 1.2 Πίνακας μεταβατικών λογαριασμών Ενεργητικού και Παθητικού...802 1.2.1 Γνωμ. 176/ΕΛ/ΛΣ 2087/1993: Λογιστικός χειρισμός υπολειμματικών διαφορών μεταβατικών λογαριασμών...803 1.3 Περιεχόμενο και ανάλυση των μεταβατικών λογαριασμών ενεργητικού...803 1.3.1 Έξοδα επόμενων χρήσεων (ανάλυση λογαριασμού 36.00)...803 14
1.3.2 Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα (ανάλυση λογαριασμού 36.01)...804 1.3.3 Αγορές υπό παραλαβή (ανάλυση λογαριασμού 36.02)...805 1.3.4 Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό (ανάλυση λογαριασμού 36.03)... 806 2. Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού...808 2.1 Έννοια των μεταβατικών λογαριασμών παθητικού...808 2.2 Περιεχόμενο και ανάλυση των μεταβατικών λογαριασμών παθητικού...809 2.2.1 Έσοδα επόμενων χρήσεων (ανάλυση λογαριασμού 56.00)...809 2.2.2 Έξοδα χρήσεως δουλευμένα-πληρωτέα (ανάλυση λογαριασμού 56.01)...810 2.2.3 Αγορές υπό τακτοποίηση (ανάλυση λογαριασμού 56.02)...811 2.2.4 Εκπτώσεις επί πωλήσεων χρήσεως υπό διακανονισμό (ανάλυση λογαριασμού 53.03)...812 3. Παράδειγμα λειτουργίας των μεταβατικών λογαριασμών...813 4. Οι λογαριασμοί μη δουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέωνπληρωτέων (18.09, 31.06, 45,24 & 51.03) που χρησιμοποιούνται αντί των Μεταβατικών λογαριασμών...817 ενότητα 8 Λογιστική ανάλυση των συμμετοχών, των τίτλων με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων και των χρεογράφων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ, ΤΙΤΛΩΝ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ 1. Έννοια των συνδεμένων επιχειρήσεων...819 1.1 Σχέση Μητρικής-Θυγατρικής (άρθ. 42ε 5 του Ν. 2190/1920)...819 1.2 Σχέση Μητρικής προς θυγατρική και θυγατρικών μεταξύ τους...821 1.3 εσμός συμμετοχής, έστω και αν δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ θυγατρικών...821 2. Προϋποθέσεις για το χαρακτηρισμό των «τίτλων» σε Συμμετοχές, Τίτλους με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων και χρεόγραφα...822 2.1 Σχηματική απεικόνιση...822 15
2.2 Εννοιολογικό περιεχόμενο Συμμετοχών, Τίτλων με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων και χρεογράφων...823 2.3 Προσδιορισμός κόστους κτήσεως συμμετοχών... 826 2.4 ιαγραμματική Συνοπτική παρουσίαση του Λογιστικού και φορολογικού καθεστώτος που αφορά τις συμμετοχές, τους τίτλους με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων και τα χρεόγραφα...828 2.5 Κέρδη και ζημίες από την πώληση μετοχών. Ζημία από αποτίμηση μετοχών. Φορολογική-λογιστική αντιμετώπιση...829 2.6 Απόφαση 10096/11-1-2001 του Τεχνικού γραφείου του Σ.Ο.Λ. α.ε.ο.ε. (ισχύς μόνο για τη χρήση 2000)...831 2.7 Λογιστικός χειρισμός κερδών και ζημιών εκ πωλήσεως συμμετοχών και χρεογράφων, στις περιπτώσεις εφαρμογής των οικείων φορολογικών διατάξεων (Ε.ΣΥ.Λ. Γνωμ. 288/2352/66-3-1997)...832 2.8 Λογιστική των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών μετοχών...838 2.9 Αποτίμηση των μετοχών ανωνύμων εταιρειών και λοιπών χρεογράφων εισηγμένων στο Χρηματιστήριο (Ν. 2190/1920 και ΚΒΣ)...843 2.9.1 Αντιπαράθεση των διατάξεων των δύο νομοθετημάτων...843 2.9.2 Λογαριασμοί προβλέψεων υποτίμησης συμμετοχών και χρεογράφων και επανάκτηση αξίας υποτιμημένων τίτλων (άρθρο 43 παρ. 6δ Κ.Ν. 2190/1920), όπως αντικαταστάθηκε από τη χρήση 1994 με το άρθρο 3 παρ. 1 Π.. 367/1994...844 2.10 Λογιστική των μη εισηγμένων μετοχών στο Χρηματιστήριο Αθηνών...844 2.11 Η μεταβίβαση των μετοχών απαλλάσσεται από τέλη χαρτοσήμου και Φ.Π.Α...847 2.12 Μερίσματα από μετοχές ανώνυμων εταιρειών...848 2.13 Παράδειγμα απόκτησης, πώλησης και αποτίμησης μετοχών εισηγμένων και μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο...850 2.14 Παράδειγμα πώλησης συμμετοχών για λοιπές (πλην Α.Ε.) επιχειρήσεων εσωτερικού...859 2.15 ιαγραμματική-συνοπτική παρουσίαση της φορολογικής και λογιστικής αντιμετώπισης του λογαριασμού 76 «Έσοδα κεφαλαίων»...860 3. Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων λογαριασμός 34.07 και 34.17...865 4. Έντοκα γραμμάτια Ελληνικού ημοσίου λογαριασμός 34.08... 867 5. Ίδιες μετοχές Λογαριασμός 34.25...872 5.1 Ε.ΣΥ.Λ. Γνωμ.261/2260/1996 Αξία κτήσεως ιδίων μετοχών και λοιπά σχετικά θέματα...872 5.2 Νομικό πλαίσιο έτσι όπως ισχύει από 8.8.2007 άρθρο 16 Κ.Ν. 2190/1920...873 16
5.3 Λογιστικό πλαίσιο έτσι όπως ισχύει από 8.8.2007, μετά από την εφαρμογή των νέων διατάξεων του άρθρο 16 Κ.Ν. 2190/1920«Ίδιες μετοχές»... 876 6. Χρεόγραφα Repos και Καταθέσεις Repos Λογαριασμοί 34.90 και 38.90 αντίστοιχα...880 6.1 Έννοια και διακρίσεις των Repos...880 6.2 Φόρος εισοδήματος επί των τόκων Repos...881 6.3 Λογιστική παρακολούθηση των Repos...881 7. Κανόνες αποτίμησης συμμετοχών, τίτλων με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων και χρεογράφων και παραδείγματα Άρθρο 43 6 Ν. 2190/1920 όπως, τροποποιήθηκε από το Π.. 367/Φ.Ε.Κ. 200/29.11.94 αρθ.3 1....884 8. Χρηματικά διαθέσιμα...892 8.1 Εμφάνιση του λογαριασμού 38 στον ισολογισμό...892 8.2 Ληγμένα τοκομερίδια λογαριασμός 38.02...893 8.3 Αποτίμηση χρηματικών διαθεσίμων σε Ξ.Ν. και προθεσμιακής καταθέσεως σε Ξ.Ν. εξομοιούμενης με Repos...894 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Παράρτημα με θέματα επί των απαιτήσεων, των μεταβατικών λογαριασμών και χρεογράφων που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ.... 896 ενότητα 9 Λογιστική ανάλυση των λογαριασμών της καθαρής θέσης, των προβλέψεων και των υποχρεώσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ 40.00 ΕΩΣ 43.90 ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 45 ΚΑΙ ΟΜΑ ΑΣ 5 1. Καθαρή θέση, περιεχόμενο και εννοιολογικός προσδιορισμός...943 1.1 Λογαριασμός 40 «Κεφάλαιο» Περιεχόμενο και κανόνες συλλειτουργίας του...943 1.2 Το κεφάλαιο από ιδιωτικοοικονομική άποψη - Σχηματική απεικόνιση Έννοιες και διακρίσεις...948 1.3 Μετοχικό κεφάλαιο...950 1.3.1 Το ύψος του κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας...950 17
1.3.2 Κάλυψη και καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρείας...951 1.3.3 Εισφορές σε χρήμα και σε είδος...953 1.3.4 Τμηματική καταβολή του κεφαλαίου...953 1.3.5 Κατηγορίες μετοχών...959 1.3.6 Αξίες της μετοχής...963 1.3.7 Απόσβεση του μετοχικού κεφαλαίου...964 1.3.8 Μείωση του μετοχικού κεφαλαίου...968 1.4 Λογαριασμός 41 «Αποθεματικά ιαφορές αναπροσαρμογής Επιχορηγήσεις επενδύσεων»...973 1.4.1 ιαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο (λογαριασμοί 41.00 & 41.01)...974 1.4.2 Λοιποί λογαριασμοί αποθεματικών-διαφορών αναπροσαρμογής και επιχορηγήσεων επενδύσεων...983 1.5 Λογαριασμός 42 «Αποτελέσματα εις νέο»...985 1.6 Λογαριασμός 43 «Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου»...990 2. Ομολογιακά δάνεια (λογαριασμοί 45.00-45.05)...995 2.1 Έννοια του ομολογιακού δανείου διακρίσεις ομολογιών...995 2.2 Προϋποθέσεις εκδόσεως ομολογιακού δανείου...997 2.3 Περιεχόμενο του λογαριασμού κατά το νόμο και το Ε.Γ.Λ.Σ.... 997 2.4 Λογιστική παρακολούθηση των ομολογιακών δανείων...999 3. ιάφορα παραδείγματα συνδεσμολογίας των λογαριασμών των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της ομάδας 5...1004 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ 1. Έννοια των προβλέψεων...1012 2. Σκοπός και σημασία των προβλέψεων...1013 3. ιακρίσεις προβλέψεων...1014 4. Λογαριασμοί στους οποίους παρακολουθούνται οι προβλέψεις...1015 5. Πίνακας λογαριασμών προβλέψεων του Ε.Γ.Λ.Σ. και φορολογική αντιμετώπισή τους... 1016 6. Λογιστικός χειρισμός των προβλέψεων...1017 7. Υπολογισμός και λογιστικός χειρισμός των προβλέψεων για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία (λογαριασμοί 68.00 και 44.00)...1020 8. Υπολογισμός και λογιστικός χειρισμός των προβλέψεων για έκτακτους κινδύνους (λογαριασμοί 44.10 έως 44.98)...1029 18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Παράρτημα με θέματα επί των λογαριασμών καθαρής θέσης, προβλέψεων και υποχρεώσεων που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ....1033 ενότητα 10 Λογιστική των Συναλλαγών σε Ξένο Νόμισμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΕ Ξ.Ν. 1. ιαγραμματική Απεικόνιση Εναρμόνισης της Εμπορικής, της Φορολογικής Νομοθεσίας & του Ε.Γ.Λ.Σ., από 1.1.1987, σε σχέση με τη Λογιστική Αντιμετώπιση των Συναλλαγματικών ιαφορών...1070 2. Έννοια και διακρίσεις...1071 3. Λογιστική αντιμετώπιση...1071 4. Λογαριασμοί παρακολούθησης των συναλλαγματικών διαφορών και ανάπτυξή τους...1073 5. Αποτίμηση ιαθεσίμων σε Ξ.Ν....1074 6. Αποτίμηση Χρεογράφων σε Ξ.Ν....1075 7. Αποτίμηση δανείων ή πιστώσεων σε ξένο νόμισμα που χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για την απόκτηση πάγιων στοιχείων...1077 8. Αποτίμηση απαιτήσεων και λοιπών υποχρεώσεων σε Ξ.Ν. (Ν. 2190/1920 Άρθρο 43 8β Κ.Β.Σ. Άρθρο 28 και Ε.Γ.Λ.Σ. 2.3.2)...1089 9. Απαγορευτική διάταξη στη διανομή κερδών (άρθρο 43 παρ. 3δ ) Επίδραση των συναλλαγματικών διαφορών του λογαριασμού 16.15... 1096 10. Απαίτηση του άρθρου 43α, παρ. 1α να περιλαμβάνεται, στο προσάρτημα του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσεως, ανάλυση των συναλλαγματικών διαφορών...1099 11. Ρυθμίσεις του Υπουργείου Οικονομικών για την απόσβεση των χρεωστικών συναλλαγματικών διαφορών...1101 12. ΛΠ 21: Οι επιδράσεις των μεταβολών στις τιμές συναλλάγματος...1102 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Παράρτημα με θέματα επί των λογαριασμών σε Ξένο Νόμισμα που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ....1104 19
ενότητα 11 Λογιστική ανάλυση των αποτελεσματικών λογαριασμών (ΟΜΑ ΕΣ 6, 7 και 8) Λογιστικές εργασίες τέλους χρήσεως ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ 1. Η πορεία των λογιστικών εργασιών του λογιστικού κυκλώματος...1125 1.1 Γενικά...1125 1.2 ιαχωρισμός (φάσεις) του λογιστικού έργου μέσα στο λογιστικό κύκλωμα μιας διαχειριστικής περιόδου... 1126 1.3 Τρόπος ανοίγματος και κλεισίματος των λογιστικών βιβλίων Ε.ΣΥ.Λ. Γνωμ. 18/13.5.87 (αρ. πρωτ. 907)...1130 2. Τα αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες)από λογιστική άποψη...1131 2.1 Γενικά...1131 2.2 Έννοια του αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως...1133 3. Σχηματική απεικόνιση περιεχομένου και λειτουργίας των λογαριασμών αποτελεσμάτων της ομάδας 8...1134 4. Ο Λογαριασμός 80 «Γενική εκμετάλλευση» και οι υπολογαριασμοί του...1137 4.1 ιαδικασία κατάρτισης του Λογαριασμού Γενικής Εκμεταλλεύσεως...1137 4.2 Περιεχόμενο και Λειτουργία του λογαριασμού 80.00 «Λογαριασμός Γενικής Εκμεταλλεύσεως»...1138 4.3 Περιεχόμενο και Λειτουργία των λογαριασμών 80.01 «Μικτά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες) Εκμεταλλεύσεως», 80.02 «Έξοδα μη προσδιοριστικά των μικτών αποτελεσμάτων» και 80.03 «Έσοδα μη προσδιοριστικά των μικτών αποτελεσμάτων»...1144 4.4 Περιεχόμενο και Λειτουργία του λογαριασμού 86.99 «Καθαρά αποτελέσματα χρήσεως...1153 5. Λογιστική διαδικασία προσδιορισμού των αποτελεσμάτων χρήσεως στη Γενική Λογιστική...1157 6. Η ιάθεση των κερδών της Ανώνυμης Εταιρείας...1177 6.1 Η έννοια της διαθέσεως των κερδών της Α.Ε....1177 6.2 Περιεχόμενο και Λειτουργία του λογαριασμού 88 «Αποτελέσματα προς διάθεση...1178 6.3 «Πίνακας Συμψηφισμού» και Ε.ΣΥ.Λ. Γνωμ. 288/2352/6-3-1997...1182 20
6.4 Τάξη και προτεραιότητα στη διάθεση των καθαρών κερδών της χρήσεως...1188 6.5 Σχηματισμός του τακτικού αποθεματικού. Ο λογαριασμός 41.02 «Τακτικό αποθεματικό»...1193 6.6 Σχηματισμός του πρώτου μερίσματος. Ο λογαριασμός 53.01 «Μερίσματα πληρωτέα»...1198 6.7 Ελάχιστο όριο ίδιων κεφαλαίων που δεν είναι δυνατό να μειωθεί με διανομή μερισμάτων ή τόκων στους μετόχους...1209 6.8 Μέγιστο όριο κερδών που είναι δυνατό να διανεμηθούν στους μετόχους για μέρισμα ή για τόκους από μετοχές...1210 6.9 Απαγορευτική διάταξη στην διανομή κερδών (άρθρο 43 3δ και 4α Ν. 2190/1920 περί Α.Ε.)...1211 6.10 Αμοιβές και Ποσοστά Μελών ιοικητικού Συμβουλίου. Λογαριασμός 53.08 «ικαιούχοι αμοιβών»...1214 6.11 Λογαριασμός 54.08 «Λογαριασμός εκκαθαρίσεως φόρων-τελών ετήσιας δηλώσεως φόρου εισοδήματος»...1215 6.12 Περιεχόμενο και Λειτουργία του λογαριασμού 89 «Ισολογισμός»...1220 6.13 Βασικές εξισώσεις για την επίλυση της ιάθεσης των αποτελεσμάτων σε περίπτωση σχηματισμού του «Ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού επενδύσεων» ή «Αποθεματικού αφορολόγητων εκπτώσεων» αναπτυξιακών νόμων σύμφωνα με τις διατάξεις της Εγκ. Υπ. Οικ. Αρ. Πρωτ. 1045732/10183/Β0012/ΠΟΛ 1120/30-3-1993...1221 6.14 ιάφορες πρακτικές εφαρμογές στη ιάθεση των Αποτελεσμάτων... 1226 Οι Οικονομικές Καταστάσεις των Επιχειρήσεων και τα Υποδείγματα Αυτών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β 7. Περιεχόμενο των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τις λογιστικές διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας που προέρχονται από τις Οδηγίες της Ε.Ε. Οι θεμελιώδεις αρχές της «πραγματικής εικόνας» και της «απόλυτης σαφήνειας»...1259 7.1 Οι οικονομικές καταστάσεις των Α.Ε. που οι μετοχές τους δεν είναι ή είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ)...1259 7.2 Οι θεμελιώδεις αρχές της «πραγματικής εικόνας» και της «απόλυτης σαφήνειας»...1260 21
7.3 Το περιεχόμενο των «Οικονομικών καταστάσεων»...1261 7.4 Υποδείγματα των Οικονομικών καταστάσεων...1263 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Παράρτημα με θέματα επί των εργασιών τέλους χρήσεως που διαχρονικά δόθηκαν, κατά τις γραπτές εξετάσεις του Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. και του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ε.Κ.ΠΑ....1292 22