Ελληνικό Σήμα στο Ιωάννα Ζτάλιου M.Sc. Γεωπόνος Τροφίμων ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ Διεύθυνση Διαχείρισης Ελέγχων Γάλακτος & Κρέατος Κηφισίας 33, Θεσσαλονίκη email: ztaliou@elog.gr 1
Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) Σήμα διάκρισης της προέλευσης ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών (προαιρετικό), το οποίο καταχωρίζεται ως επίσημο σήμα του Ελληνικού Κράτους (άρθ. 184) Το σήμα ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, πιστοποιεί την ελληνική προέλευση των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών και την εγχώρια προστιθέμενη αξία προϊόντων και υπηρεσιών διαφόρων κατηγοριών. Δεν συνδέεται με ισχυρισμό ποιότητας. 2
Σκοπός Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) η εδραίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα προϊόντα που δηλώνονται ελληνικά η αποφυγή φαινομένων παραπλάνησης τους η προστασία των συμφερόντων των παραγωγών από απομιμήσεις και αθέμιτο ανταγωνισμό η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων η προώθηση των τοπικών προϊόντων και της τοπικής επιχειρηματικότητας, μέρος της οποίας αποτελούν οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις παραγωγών και μεταποιητών των ελληνικών προϊόντων 3
Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) Συγκροτείται 14 μελής Επιτροπή Ελληνικού Σήματος (Ε.Ε.Σ.) στο Υ.Π.Α.Π.ΕΝ. (άρθ. 185) Ρόλος της Ε.Ε.Σ. είναι η προετοιμασία των κανονισμών σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες για τις οποίες απονέμεται το Σήμα, διαδικασίες και όρους απονομής του, φορείς που το απονέμουν, εξέταση ενστάσεων, κλπ (άρθ. 186) 4
Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) Με απόφαση του Υ.Π.Α.Π.ΕΝ., έπειτα από εισήγηση της Ε.Ε.Σ., εκδίδονται Κανονισμοί Απονομής Ελληνικού Σήματος ανά κατηγορία προϊόντων και υπηρεσιών (άρθ. 187). Προς τον παρόν, έχουν εκδοθεί αντίστοιχοι Κανονισμοί για: τα αλκοολούχα ποτά, με φορέα απονομής και ελέγχου το Γ.Χ.Κ. (απόφαση Κ4-14620/9-10-2014) το, με φορέα απονομής και ελέγχου τον ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ (απόφαση Κ4-7838/4-6- 2014) 5
Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες (άρθ. 188): Φυσικά προϊόντα Μεταποιημένα φυσικά προϊόντα Λοιπά (βιομηχανικά- βιοτεχνικά) προϊόντα και υπηρεσίες Για την απονομή του σήματος, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες πρέπει: να πληρούν τις προδιαγραφές που θέτουν οι διεθνείς, κοινοτικές και εθνικές διατάξεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά, τις επισημάνσεις, την ασφάλεια και προστασία του καταναλωτή από την παραγωγή ή μεταποίηση να προκύπτει υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία ποσοστό της μάζας της βασικής πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται στα μεταποιημένα φυσικά προϊόντα να προέρχεται από την Ελλάδα 6
Νομοθετικό πλαίσιο Νόμος 4072/2012 (άρθρα 184-196) Στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου τηρείται Ηλεκτρονικό Μητρώο Ελληνικών Προϊόντων-Υπηρεσιών, στο οποίο καταχωρίζεται, ανά κατηγορία προϊόντος ή υπηρεσίας, κάθε απονομή σήματος (άρθ. 190) Η απονομή του σήματος παρέχει στο δικαιούχο τη δυνατότητα να επιθέτει το σήμα αποκλειστικά στα προϊόντα για τα οποία έχει απονεμηθεί και να το χρησιμοποιεί για την προβολή και προώθησή τους (άρθ. 191) Το δικαίωμα χρήσης του σήματος απονέμεται για τρία έτη, με δυνατότητα ανανέωσης για ισόχρονα διαστήματα (άρθ. 192) 7
Νομοθετικό πλαίσιο Διαφορές μεταξύ των εννοιών Ελληνικό Σήμα (Νόμος 4072/2012, άρθ. 184) και Ελληνικό Προϊόν (ενωσιακός τελωνειακός κώδικας = Κανονισμός 952/2013, άρθ. 60) Ελληνικό Σήμα οι επιχειρήσεις επεξεργασίαςπαραγωγής-συσκευασίας γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων να εδρεύουν στην Ελλάδα το γάλα και οι άλλες πρώτες ύλες να είναι ελληνικής προέλευσης Ελληνικό Προϊόν να έχει παραχθεί εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα (= κριτήριο εξ ολοκλήρου παραγωγής), είτε, για προϊόν στην παραγωγή του οποίου συμμετέχουν περισσότερες χώρες, να πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα: η τελευταία, ουσιαστική, οικονομικά δικαιολογημένη μεταποίηση ή επεξεργασία, η οποία κατέληξε στην παρασκευή ενός νέου προϊόντος ή αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο της παρασκευής (= κριτήριο επαρκούς μεταποίησης) 8
Καθορίζει : Τα προϊόντα στα οποία δύναται να απονεμηθεί (άρθ. 4) Τις προϋποθέσεις για την απονομή (άρθ. 6) Τη διαδικασία απονομής (άρθ. 7) Τις υποχρεώσεις φορέα απονομής (άρθ. 11) Τις υποχρεώσεις δικαιούχων χρήσης (άρθ. 12) Τους όρους για τη χρήση (άρθ. 13) Τις κυρώσεις και την ανάκληση δικαιώματος χρήσης του σήματος (άρθ. 14) Τη διαδικασία ενστάσεων (άρθ. 15) Το τέλος απονομής και χρήσης (άρθ. 16) 9
Προϊόντα στα οποία δύναται να απονεμηθεί το Ελληνικό Σήμα (άρθ. 4) : είδη γάλακτος σύμφωνα με το άρθρο 80 του ΚΤΠ διατηρημένα γάλατα, μερικά και ολικά αφυδατωμένα σύμφωνα με το Παράρτημα I του άρθρο 80α του ΚΤΠ αφρόγαλα, βούτυρο και γαλακτικές λιπαρές ύλες σύμφωνα με το άρθρο 81 του ΚΤΠ γιαούρτι σύμφωνα με το άρθρο 82 του ΚΤΠ τυροκομικά προϊόντα σύμφωνα με το άρθρο 83 του ΚΤΠ ρυζόγαλο, κρέμα και επιδόρπια με βάση το γάλα σύμφωνα με το άρθρο 84 του ΚΤΠ 10
Προϋποθέσεις για την απονομή Ελληνικού Σήματος (άρθ. 6): οι επιχειρήσεις επεξεργασίας-παραγωγής-συσκευασίας γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων να εδρεύουν στην Ελλάδα. το γάλα να προέρχεται από κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με έδρα στην Ελλάδα. τα προϊόντα των άρθρων 80 ως 84 του ΚΤΠ που χρησιμοποιούνται ως συστατικά σε άλλα προϊόντα των ίδιων άρθρων να είναι ελληνικής προέλευσης. το ρύζι που χρησιμοποιείται ως συστατικό του προϊόντος ρυζόγαλο να είναι ελληνικής προέλευσης. το μέλι που χρησιμοποιείται ως συστατικό στα επιδόρπια να είναι ελληνικής προέλευσης. η διασφάλιση της συνέχειας της ιχνηλασιμότητας κατά τη διάρκεια των οποιοδήποτε ενδιάμεσων παραγωγικών διαδικασιών 11
Τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (άρθ. 10): Οι επιχειρήσεις που είναι πιστοποιημένες και καταχωρισμένες στο «Μητρώο εγκεκριμένων επιχειρήσεων και δικαιούχων χρήσεως των ενδείξεων Π.Ο.Π / Π.Γ.Ε.» που τηρεί ο ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ, καταχωρίζονται αυτοδίκαια στο Μητρώο και δικαιούνται τη χρήση του Ελληνικού Σήματος για τα τυριά Π.Ο.Π / Π.Γ.Ε. που παράγουν, μετά την υποβολή της σχετικής αίτησης. 12
Διαδικασία απονομής Ελληνικού Σήματος (άρθ. 7): υποβολή αίτησης στον ΕΛ.Γ.Ο.-ΔΗΜΗΤΡΑ αξιολόγηση αίτησης και συνυποβαλλόμενων δικαιολογητικών επιτόπιος έλεγχος καταχώριση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ελληνικών Προϊόντων & Υπηρεσιών υπογραφή σύμβασης χορήγηση βεβαίωσης 13
Υποβολή αίτησης στον ΕΛ.Γ.Ο. & αξιολόγηση αυτής Υποβολή αίτησης στη Γενική Δ/νση Διασφάλισης Ποιότητας (άρθρο 192, παρ.2 του Ν.4072/2012) Έλεγχος πληρότητας αίτησης (έλεγχος απαιτούμενων δικαιολογητικών, ορθότητα στοιχείων αίτησης,) Τεχνική αξιολόγηση αίτησης (έλεγχος ύπαρξης κωδικού ΕΦΕΤ, αν οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις είναι καταχωρημένες στο Μητρώο Γεν. Γραμμ. Εμπορίου & στο Μητρώο των ΠΟΠ/ΠΓΕ, εκπλήρωση υποχρεώσεων προς τον ΕΛ.Γ.Ο.) 14
Αρνητική Αξιολόγηση Αίτησης Θετική Αξιολόγηση Αίτησης Έγγραφη ενημέρωση της επιχείρησης για αποστολή συμπληρωματικών στοιχείων Προγραμματισμός Επιτόπιου έλεγχου Άμεση χορήγηση σήματος σε προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ μη ανταπόκριση αποστολή μη αποδεκτών στοιχείων απόρριψη 15
Επιτόπιος έλεγχος στόχος η εξακρίβωση της δυνατότητας της επιχείρησης να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του νομοθετικού πλαισίου διενεργείται σε πραγματικές συνθήκες παραγωγικής διαδικασίας για τα αιτούμενα προϊόντα και περιλαμβάνει περιφερειακές μονάδες της επιχείρησης καθώς και συνεργαζόμενες επιχειρήσεις με υπεργολαβική δραστηριότητα 16
Επιτόπιος έλεγχος διοικητικός έλεγχος που αφορά: τα τελευταία μηνιαία ισοζύγια τις αγορές γάλακτος από παραγωγούς και τη διασταύρωση τους με τα στοιχεία των ισοζυγίων τις αγορές γάλακτος από βιομηχανίες ή από άλλες χώρες την παραγωγή άλλων πιστοποιημένων προϊόντων (ΠΟΠ, ΒΙΟ) προηγούμενες μη συμμορφώσεις 17
Επιτόπιος έλεγχος έλεγχος αξιολόγησης που αφορά: στην απόδειξη της προέλευσης του γάλακτος και άλλων υλών, στην τήρηση αρχείων σε όλη την παραγωγική διαδικασία, στο σαφή διαχωρισμό του γάλακτος ελληνικής προέλευσης από γάλα άλλης προέλευσης, στην τήρηση αρχείων εισερχόμενων ποσοτήτων, κίνησης προϊόντων και αποδεκτών τελικών προϊόντων, στην τεκμηρίωση της σχέσης μεταξύ κάθε παρτίδας εισροών με κάθε παρτίδα εκροών στην ορθότητα της επισήμανσης του προϊόντος 18
Ενέργειες που ακολουθούν τον επιτόπιο έλεγχο Έκθεση Ελέγχου Καταγραφή Μη Συμμορφώσεων (ΜΣ) Αποστολή Διορθωτικών Ενεργειών εντός 10 ημερών Μη καταγραφή ΜΣ Θετική Εισήγηση Μη ανταπόκριση επιχείρησης Αρνητική Εισήγηση Ανταπόκριση Αξιολόγηση ΔΕ Καταχώριση στο Μητρώο Υπογραφή Σύμβασης Χορήγηση Βεβαίωσης 19
Λοιπές υποχρεώσεις φορέα απονομής (άρθ. 11): διενέργεια τακτικών ελέγχων επιτήρησης στην επιχείρηση (τουλάχιστον μία φορά ανά τριετία) και στην αγορά, βάσει κριτηρίων ανάλυσης επικινδυνότητας. διενέργεια έκτακτων ελέγχων διερεύνηση και αξιοποίηση αποτελεσμάτων ελέγχων άλλων υπηρεσιών, που αφορούν σε ενδείξεις κατάχρησης του Ελληνικού Σήματος η μη παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην επιχείρηση 20
Υποχρεώσεις δικαιούχων χρήσης Ελληνικού Σήματος (άρθ. 12): παροχή κάθε πληροφορίας που κρίνεται αναγκαία από το φορέα απονομής αποδοχή ελέγχων που προβλέπονται στον παρόντα Κανονισμό τήρηση όλων των αρχείων που προβλέπονται στον παρόντα Κανονισμό υλοποίηση κατάλληλων διορθωτικών ενεργειών σε περίπτωση καταγραφής μη συμμορφώσεων προς τις απαιτήσεις του παρόντος Κανονισμού 21
Υποχρεώσεις δικαιούχων χρήσης Ελληνικού Σήματος (άρθ. 12): γνωστοποίηση στον φορέα απονομής κάθε μεταβολής στη δομή, λειτουργία, νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς, τις υπεργολαβίες, τις συσκευασίες, τις ετικέτες, κλπ, που σχετίζονται με τα προϊόντα στα οποία έχει απονεμηθεί το ελληνικό σήμα. διακοπή άμεσα κάθε χρήσης του ελληνικού σήματος σε περίπτωση ανάκλησης του δικαιώματος χρήσης του τήρηση όρων της σύμβασης που υπογράφεται με το φορέα απονομής 22
Όροι για τη χρήση Ελληνικού Σήματος (άρθ. 13): Το Ελληνικό Σήμα χρησιμοποιείται στη μορφή που έχει εγκριθεί με απόφαση του Υ.Π.Α.Π.ΕΝ. Το Ελληνικό Σήμα πρέπει να τοποθετείται επί: των μέσων συσκευασίας των προ-συσκευασμένων προϊόντων των μονάδων παραγωγής (κεφάλι, βαρέλι, δοχείο) των τυροκομικών προϊόντων που διατίθενται στην κατανάλωση των αυτόματων πωλητών χύμα θερμικά επεξεργασμένου γάλακτος 23
Νομοθετικό πλαίσιο Κυρώσεις Ανάκληση δικαιώματος χρήσης (άρθ. 14 & 15 της ; άρθ. 194 & 195 του Νόμου 4072/2012): Κυρώσεις που δύναται να επιβάλλονται από το φορέα απονομής του σήματος έγγραφη σύσταση, με ορισμό προθεσμίας συμμόρφωσης προσωρινή ανάκληση δικαιώματος χρήσης του σήματος, με ορισμό προθεσμίας συμμόρφωσης οριστική ανάκληση δικαιώματος χρήσης του σήματος, διαγραφή από το Μητρώο και σχετική γνωστοποίηση στο ευρύ κοινό Διοικητικό πρόστιμο που δύναται να επιβάλλεται από το Γενικό Γραμματέα Εμπορίου στην περίπτωση που το σήμα χρησιμοποιείται από μη δικαιούχο ύψους 3.000 300.000 24
Ενστάσεις (άρθ. 15): Κατά των αποφάσεων του φορέα απονομής που αφορούν την απονομή, διαγραφή και μεταβίβαση του Σήματος, καθώς και την επιβολή κυρώσεων, μπορεί να ασκηθεί ένσταση ενώπιον της Ε.Ε.Σ. 25
Τέλος χρήσης (άρθ. 16): Για την απονομή και τη χρήση του Ελληνικού Σήματος, η επιχείρηση καταβάλλει στο φορέα απονομής, κατ έτος και ανά προϊόν, τέλος χρήσης, ανάλογα με τον αριθμό των καταχωρημένων στο Μητρώο προϊόντων της : 1 ο προϊόν 50 2 ο προϊόν 45 3 ο προϊόν 40 4 ο προϊόν 35 5 ο προϊόν 30 6 ο προϊόν 25 7 ο προϊόν & επόμενα 20 26
Τέλος χρήσης (άρθ. 16): Το τέλος καταβάλλεται πριν την καταχώρηση κάθε προϊόντος στο Μητρώο. Για κάθε επιπλέον έτος χρήσης του Ελληνικού Σήματος το τέλος καταβάλλεται εντός του 1 ου διμήνου του ημερολογιακού έτους. Η μη έγκαιρη εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων της επιχείρησης επιφέρει την ανάκληση του δικαιώματος χρήσης του Σήματος. 27
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! 28