LEGAL INSIGHT Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ ΩΣ ΛΟΓΟΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ

Σχετικά έγγραφα
ΌΤΑΝ Η ΔΙΑΝΕΜΟΜΕΝΗ ΜΕ ΔΙΑΘΗΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΔΕΝ ΕΞΑΝΤΛΕΙ ΤΟΝ ΚΛΗΡΟ

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0059(CNS) Σχέδιο γνωμοδότησης Evelyne Gebhardt (PE v01-00)

εναγομένου στην πολιτική δίκη της καταδολίευσης δανειστών (παυλιανή αγωγή)». Το άρθρο

ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΓΟΝΕΙΣ - Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ (ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΝΑΛΑΣΣΟΜΕΝΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ)

Έχει ανακύψει εκατοντάδες φορές το ζήτημα τα τελευταία χρόνια στην ελληνική νομολογία και

ΜΠρΑθ 10689/2008 [Διαδικασία συνδιαλλαγής κατά τον ΠτΚ - Προληπτικά μέτρα*] (παρατ. Ι. Σπυριδάκης)

Του Συνεργάτη μας Ηλία Κοντάκου, Δικηγόρου, υπ. διδάκτορος Παν/μίου Αθηνών ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. (40 Μονάδες) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Ν. 4469/2017

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων

14518/1/08 REV 1 ADD 1 ΘΚ/απ 1 DG G II

Τους γρίφους του εντύπου Ε9 καλούνται να αποκρυπτογραφήσουν οι...

Γονική μέριμνα σε υποθέσεις διασυνοριακού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένης της απαγωγής παιδιού

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΗ

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Καλλιθέα

10729/16 ADD 1 ΤΤ/σα 1 DGB 2C

10728/4/16 REV 4 ADD 1 ΜΑΠ/γπ 1 DRI

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Αριθμός Γνωμοδοτήσεως 336/2014. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Τμήμα Ε' Συνεδρίαση της 4πς Νοεμβρίου 2014

Η βαθμολόγηση ενός γραπτού γίνεται με βάση τρία επιμέρους στοιχεία:

::: Γενικά :::.. Η περίληψη είναι ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης ενός κειμένου. Με αυτήν επιδιώκεται:

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η :

ΕΤΟΣ 2018 / ΤΕΥΧΟΣ 12

Εργασιακά Θέματα. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου

ΤΜΗΜΑ VII. ακόλουθη σύνθεση: Γεωργία Μαραγκού, Αντιπρόεδρος, Γεώργιος Βοΐλης και

Αριθμός απόφασης : 153/2019

***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0146(COD)

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3967, 18/3/2005 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ AΘΗΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΤΟΥΣ

Συντάκτης: Ομάδα Καθηγητών

18475/11 ΔΠ/νκ 1 DG H 2A

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ενώ παράλληλα αναβάθμισε τις έννομες συνέπειές του σε τέτοιον βαθμό, ώστε αυτές να προσεγγίζουν σημαντικά τον γάμο. Η συνέπεια είναι ότι στον

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Γραμματέας: Πελαγία Κρητικού, Προϊσταμένη VI Τμήματος.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ :.90./2012 ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΛΑΜΙΑΣ ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Θέμα: «Η ιστορική μέθοδος ερμηνείας» Υπεύθυνος καθηγητής: κ. Ανδρέας Δημητρόπουλος

Συνεκδικασθείσες υποθέσεις Τ-125/03 R και Τ-253/03 R. Akzo Nobel Chemicals Ltd και Akcros Chemicals Ltd κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0059(CNS) Σχέδιο έκθεσης Alexandra Thein (PE v01-00)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Καλλιθέα,

Δικαστική συμπαράσταση. Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση:

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2595/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 29/ 2018

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

Συντάκτης: Ομάδα Καθηγητών

LEGAL INSIGHT. Γιώργος Ψαράκης ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

ΔΠΡ ΠΥΡΓ 36/2011. Κατά τη συζήτηση οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - D055910/01 ANNEX.

Κύκλος ικαιωµάτων του Ανθρώπου ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΙΚΑΣΤΙΚΗ ΙΑΤΑΓΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΙΑΜΟΝΗΣ ΑΛΛΟ ΑΠΩΝ

3 Ιουλίου 2012 Αριθμ. Πρωτ.: /23430/2012 Πληροφορίες: Δήμητρα Μυτιληναίου (τηλ.: ) Μαρία Βουτσίνου (τηλ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

LEGAL INSIGHT ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ-ΠΛΑΣΤΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ

ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών

ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ - ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ Συμπληρώνεται από την Υπηρεσία Α.Φ.Μ: Αρ. Βιβλ. Υγεία :* Τόπο Γέννηση : Τόπο Κατοικία Χώρα: Πόλη: Οδό : Αριθ: ΤΚ:

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ ( )

Συγγραφή Τεχνικών Κειμένων

ΣτΕ 1792/2009 Θέμα : [Κατασκευή σε κτίριο κατοικίας β υπογείου, μη προσμετρώμενου στον σ.δ. κατοικίας, για στάθμευση αυτοκινήτων]

Ταχ. /νση :Ερµού ΠΡΟΣ: ΑΠΟ ΕΚΤΕΣ Ταχ. Κώδ. : ΑΘΗΝΑ ΠΙΝΑΚΑ ΙΑΝΟΜΗΣ Τηλέφωνο : FAX :

Πολιτική Παιδεία Β Λυκείου

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ της 26ης Μαρτίου 1987 *

Κύρια σημεία για Αξιολόγηση Διαιτητών και συζήτηση μετά την ολοκλήρωση αγώνος. Μερικές συμβουλές για Παρατηρητές Διαιτησίας

[όπως ισχύει μετά το ν. 2447/1996] ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Η Σ Υ Μ Π Α Ρ Α Σ Τ Α Σ Η

ΤΟΜΟΣ Δ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΟΝΟΜΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

39η ιδακτική Ενότητα ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΙΑ ΟΧΗ ΑΠΟ ΙΑΘΗΚΗ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 53 έως και 56 του ν. 3842/2010 (Φ.Ε.Κ. 58Α / ) και οδηγίες για την εφαρμογή τους.

ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/4267/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 81/2011

Δηλώσεις Κτηματολογίου: 15 πιθανά προβλήματα και εφικτές λύσεις

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 16 Οκτωβρίου 2012 (23.10) (OR. en) 14826/12 Διοργανικός φάκελος: 2012/0036 (COD)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΛΕΙΨΩΝ Τηλέφωνο: Fax: Ημερομηνία: Αρ. Πρωτ. : 1100/2016 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ

Αριθμός Απόφασης 1499/2015 ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Τα μαθήματα που θα προσφερθούν στις κατευθύνσεις του ΠΜΣ της Νομικής Σχολής είναι τα ακόλουθα:

11309/16 ADD 1 MM/γομ/ΕΚΜ 1 DG B 2A

Έλεγχοι Οδικής Ασφάλειας σε Υπεραστικό Οδικό Δίκτυο Και Αυτοκινητοδρόμους

Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/2814-1/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 88/2015

Καλλιθέα 03/04/2017 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Αριθμός απόφασης: 2252 ΑΠΟΦΑΣΗ

ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΠΟΡΙΣΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ. Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη: Δ.Ν. Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου Ειδικοί Επιστήμονες: Γιάννης Κωστής, Έλενα Σταμπουλή, Τασούλα Τοπαλίδου

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ- ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΗΛΩΣΗ

Διαδικασία Ελέγχου Μηδενικών Υποθέσεων

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 4 Σεπτεμβρίου 2007 (05.09) (OR. fr) 12585/07 Διοργανικός φάκελος: 2007/0177 (CNS) AGRI 260 AGRISTR 12

LEGAL INSIGHT ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΩΝ ΣΕ ΕΛΒΕΤΙΚΑ ΦΡΑΓΚΑ. Γιώργος Κεφαλάς LL.M. mult., M.Sc.

32η ιδακτική Ενότητα ΓΕΝΙΚΑ - ΑΣΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΙΚΑΙΟΥ (ΠΡΟΣΩΠΑ) ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ. Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Μέρος πρώτο: Βασικές έννοιες και θεμελιώδεις αρχές ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Διάγραμμα

Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται:

ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ & ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Α.Ε.

Σύμφωνα με την υπ αριθ. 386/2012 Απόφαση της Επ. Αν. του Συμβουλίου. ορίζει προς απόδειξη των ουσιαστικών προϋποθέσεων που απαιτούνται από

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Transcript:

LEGAL INSIGHT Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ ΩΣ ΛΟΓΟΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΙΔΙΟΓΡΑΦΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Ιωάννης Ψαράκης Μία διαθήκη αντλεί την εγκυρότητά της τόσο από αντικειμενικά, όσο και από υποκειμενικά στοιχεία. Με διαφορετική διατύπωση, πρέπει όχι απλά να φαίνεται ως διαθήκη (δηλαδή κατά βάση να φέρει ιδιόχειρη γραφή, χρονολογία και υπογραφή), αλλά και να είναι: πράγματι δηλαδή να θέλησε ο συντάκτης της να ισχύσει ως τέτοια. Σε διαφορετική περίπτωση, μη ούσης κατ ακριβολογίαν διαθήκη, δε θα πρέπει να επέλθουν έννομες συνέπειες βάσει αυτής. ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Ι. ΤΑ ΦΑΝΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ ΤΑ ΙΔΙΟΓΡΑΦΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΚΙ ΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΦΑΝΕΡΟ Το άρθρο 1721 παρ. 1 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι «Η ιδιόγραφη διαθήκη γράφεται ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται και υπογράφεται απ αυτόν. Από τη χρονολογία πρέπει να προκύπτει η ημέρα, ο μήνας και το έτος». Φαίνεται λοιπόν ο νομοθέτης να αρκείται, ως αναγκαίο ελάχιστο της ισχύος μίας ιδιόγραφης διαθήκης - η οποία πολλές φορές θα προτιμάται της δημόσιας ως ανέξοδη - σε ιδιόχειρη γραφή, χρονολογία και υπογραφή. Η εγκυρότητα όμως μίας ιδιόγραφης διαθήκης, μολονότι αυτή θα φέρει όλα αυτά τα αναγκαία στοιχεία, δεν είναι τελικά κανόνας απαράβατος. Με άλλα λόγια, η ισχύς μίας ιδιόγραφης διαθήκης μπορεί επιτυχώς να αμφισβητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου, αν και αυτή θα φέρει πράγματι ιδιόχειρη γραφή, αληθινή και πλήρη χρονολογία και γνήσια υπογραφή του διαθέτη θα ελλείπει όμως ένα στοιχείο το οποίο ναι μεν δε φαίνεται αμέσως επί του σώματος της διαθήκης, πλην όμως η ύπαρξή του απαιτείται σε κάθε τέτοια: πρόκειται για το animus testandi, δηλαδή την αληθινή, σοβαρή και οριστική βούληση του διαθέτη να συντάξει τη διαθήκη του. Μία πολύ απλή εξήγηση του πού βρίσκει τη βάση της η απαίτηση ύπαρξης animus testandi, είναι ότι μόνο τότε θα πρέπει να ισχύει μία κατανομή περιουσίας ως διαθήκη, όταν θέλησε πράγματι ο συντάκτης της να ισχύει ως τέτοια όταν τη συνέτασσε, αλλά και μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του. Ο εκλιπών όμως που συνέταξε μία διαθήκη λ.χ. αστειευόμενος ή για να περιέλθει αυτή η διαθήκη όσο ακόμα είναι αυτός εν ζωή στην αντίληψη της γυναίκας του και να της ανυψώσει το ηθικό διαπιστώνοντας ότι αφήνει όλη του την περιουσία σε εκείνη, δεν μπορεί να θεωρηθεί επιθυμούσε αυτό το έγγραφο να κρίνει την κατανομή της περιουσίας του μετά το θάνατό του. Το ίδιο θα συμβεί και με το διαθέτη που συντάσσει διαθήκη «δοκιμαστικά», ή με προχειρότητα και αταξία, ή με εκείνον που συντάσσει περισσότερες διαθήκες της οποίες τοποθετεί στο συρτάρι του για να σκεφτεί τις επόμενες www.yiannatsis.gr σελίδα 1

μέρες ποια τελικά θα θέλει να ισχύσει και ποια να εξαφανίσει, ωστόσο στο μεσοδιάστημα πεθαίνει αιφνιδίως, υφιστάμενων έτσι αμφοτέρων των σχεδίων διαθήκης. Η βούληση του ατόμου, διατυπωθείσα όσο αυτό ζούσε, θα πρέπει και μετά το θάνατό του να γίνει σεβαστή. Αυτή είναι εξάλλου και η σημασία των περί διαθήκης διατάξεων. Στις περιπτώσεις αυτές, το αδιαμφισβήτητο της χρονολογίας, της υπογραφής και του ιδιόχειρου της γραφής δε θα αρκούν για την πρόσδοση ισχύος σε μία ιδιόγραφη διαθήκη, αφού η βούληση του συντάκτη κάθε άλλο παρά να διανείμει την περιουσία του κατά τον αναφερόμενο στο έγγραφο της «διαθήκης» ήταν, κι ως εκ τούτου αφού αποτυπώνει μη αληθή βούληση - δε θα πρέπει να παραγάγει έννομες συνέπειες. Βέβαια, το κατά πόσο κάποιος αστειεύεται ή δεν εκφράζεται σοβαρώς, θα πρέπει να κριθεί μόνο κατά περίπτωση και ειδικότερα προσεγγίζοντας το συγκεκριμένο διαθέτη και στοιχεία από τη ζωή του. ΙΙ. Η ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΞΑΧΘΕΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ, ΣΟΒΑΡΗ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΘΕΤΗ ΝΑ ΣΥΝΤΑΞΕΙ ΤΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ Δηλαδή, η ιδιόγραφη διαθήκη γραμμένη στα λατινικά (δηλαδή σε μία, κατά τις τρέχουσες αντιλήψεις, νεκρή γλώσσα) ενός συνταξιούχου φιλόλογου παθιασμένου με τη λατινική, με την οποία συνήθιζε να εκφράζεται και εν ζωή όποτε δινόταν η ευκαιρία και παρευρίσκετο ενώπιόν του κατάλληλου ακροατηρίου, θα συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες να καταφαθεί από το Δικαστήριο η ύπαρξη animus testandi σε αυτή, συγκριτικά με ένα οποιοδήποτε άλλο άτομο το οποίο επέλεξε να συντάξει ένα κείμενο «διαθήκης» στα λατινικά. Αλλά και η προχειρότητα σύνταξης μίας διαθήκης, η «εικόνα» της, η οποία μπορεί να αποτελεί σοβαρή ένδειξη έλλειψης αληθινής και σοβαρής βούλησης σύνταξης διαθήκης, δε θα κρίνεται με τρόπο όμοιο σε κάθε περίπτωση. Με άλλα λόγια, η άτακτη γραφή και η ατιμέλητη όψη μίας διαθήκης θα αποτελεί ένδειξη έλλειψης animus testandi ή όχι, αναλόγως των ιδιαίτερων περιστάσεων και ειδικών συνθηκών κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης. Για παράδειγμα έχει κριθεί σχετικά με γραπτό κείμενο, ότι προσομοιάζει κατά το πλείστον με σχέδιο διαθήκης ενόψει της προχειρότητας με την οποία αυτό είναι γραμμένο και της εν γένει ασάφειάς της, καθώς και της αναγραφής ως τίτλο του εν λόγω κειμένου των λέξεων «Δημόσια Διαθήκη» από το διαθέτη 1, ο οποίος διαθέτης ως πρώην δικαστικός λειτουργός γνώριζε το νομικό πλαίσιο και τα στοιχεία που συγκροτούν το κύρος της ιδιόγραφης διαθήκης. Πράγματι, η γενική εικόνα μίας ιδιόγραφης διαθήκης με σοβαρές πλημμέλειες στην όψη της, δίνει σε πρώτη ανάγνωση την εντύπωση ότι ο μέσος άνθρωπος δε θα διατύπωνε κατ αυτό τον τρόπο τη διάταξη τελευταίας βούλησής του η οποία θα καθόριζε το τί μέλλει γενέσθαι μετά το θάνατό του σχετικά με την περιουσία του. 1 Είναι γνωστό ιδίως σε γνώστες της νομικής επιστήμης - ότι η δημόσια διαθήκη συντάσσεται αποκλειστικά ενώπιον συμβολαιογράφου. www.yiannatsis.gr σελίδα 2

Ωστόσο η σκέψη αυτή δεν είναι οριζόντια και κάθε περίπτωση οφείλει να κρίνεται διαφορετικά. Κρίσιμο είναι το εάν το συγκεκριμένο άτομο, βάσει των γνώσεων, της παιδείας, της ηλικίας και της μόρφωσής του, συνέταξε μία διαθήκη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που θα μπορούσε, με τρόπο που να συνάγεται ότι - τηρουμένων των αναλογιών και της μόρφωσής του - έδειξε τη σοβαρότητα που αναμένεται από το μέσο κοινωνό του επιπέδου του να επιδείξει κατά τη σύνταξη της διαθήκης του. ΙΙΙ. ΤΟ ΔΙΠΟΛΟ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΜΟΡΦΩΤΟΥ ΔΙΑΘΕΤΗ, ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ANIMUS TESTANDI ΘΑ ΟΔΗΓΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΣΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ; Με άλλα λόγια, αλλιώς αναμένεται να συντάξει διαθήκη ένας δικηγόρος, γνώστης της νομικής εξάλλου, και αλλιώς μία γυναίκα μεγάλης ηλικίας, με στοιχειώδη ή και ανύπαρκτη μόρφωση αλλά και υποτυπώδη συναλλακτική εμπειρία. Αντίστοιχα, κατά συνέπεια, προκειμένου να συναχθεί από το Δικαστήριο το συμπέρασμα ότι ο διαθέτης δεν είχε πραγματική βούληση το συγκεκριμένο δημιούργημά του να ισχύσει ως διαθήκη (παρά μόνο το έκανε για αστεϊσμό ή ως σχέδιο το οποίο δεν αποτελεί ακόμα ολοκληρωμένη διαθήκη και αυτό προδίδεται από το «πρόχειρο» της συγγραφής του, ο οποίος όμως βαθμός του προχείρου της γραφής διαφέρει από άτομο σε άτομο όπως θα δούμε παρακάτω), θα χρειαστούν πολύ περισσότερες πλημμέλειες για την αμόρφωτη ηλικιωμένη γυναίκα του ανωτέρω παραδείγματος, ενώ για το διαθέτη - δικηγόρο θα αρκούν μόνο μερικές ενδείξεις. Εκείνος ο οποίος γράφει πρόχειρα και χωρίς επιμέλεια τη διαθήκη του, χωρίς να συντρέχει κάποιος εξαιρετικός λόγος που να το δικαιολογεί (για παράδειγμα επιβάτης αεροπλάνου το οποίο πρόκειται να συγκρουστεί με το έδαφος και ο οποίος γράφει τη διαθήκη του με ταραχή ώστε δικαιολογείται να μη βγαίνει εύκολα νόημα από τα γραφόμενά του, ως νόημα και περιεχόμενο - και εν μέσω αναταράξεων, ώστε η γραφή δικαιολογείται να είναι άτακτη) είναι πιθανό να μην είχε τελικά τη βούληση το έγγραφο αυτό να αποτελέσει τη διαθήκη του. Το άτομο αυτό είναι πιθανό να συντάσσει ένα απλό σχέδιο διαθήκης, χωρίς σοβαρή πρόθεση για παραγωγή εννόμων συνεπειών από αυτό: ο μέσος άνθρωπος θα επιχειρήσει να συντάξει όσο το δυνατόν αρτιότερα το έγγραφο που θα αποτελέσει τη διαθήκη του. Αντιθέτως, εκείνος που θα συντάξει ένα σχέδιο διαθήκης, σαν «δοκιμή» διαθήκης, γνωρίζοντας ότι «απευθύνεται» μόνο σε αυτόν τον ίδιο και ότι δε θα αποτελέσει την επίσημη διαθήκη του που θα δημοσιευθεί και θα καθορίσει τα περιουσιακά του μετά θάνατον, δε δείχνει ιδιαίτερη επιμέλεια στη σύνταξη του κειμένου. Για παράδειγμα, κρίθηκε δικαστικά ότι ενδείξεις σχεδίου διαθήκης (και άρα μη ισχύουσας διαθήκης) είναι οι εξής: «[ ] μη φέροντος υπογραφήν εν τέλει εκάστης των λοιπών τεσσάρων σελίδων αυτού ως και εν τέλει τούτου, παρουσιάζοντος γενικήν εικόνα καταστρώσεως σχεδίου ως φέροντος πλείστας γραμμικάς διαγραφάς (σελ. 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8), παραγραφάς, παραπομπάς άνευ χρονολογίας και υπογραφής (σελ. 2, 4, 7), ακαταλήπτους γραμμικάς παραπομπάς εν τω κειμένω (σελ. 6) στίχους ασυμπλήρωτους, φέροντας μόνον www.yiannatsis.gr σελίδα 3

αποσιωπητικά, ερωτηματικά (σελίς τελευταία), ακατάληπτον ως ασυμπλήρωτον διάταξιν (16/2) και εν περιθωρίω αποτίμησιν της αξίας ενίων κληρονομαίων αντικειμένων, συνάγεται, εν όψει και των κανόνων της κοινής πείρας, ότι τούτο δεν αποτελεί διαθήκην, υπό την έννοιαν της ρυθμίσεως των της κληρονομικής διαδοχής της συνταξάσης αυτό» Έτσι, στην περίπτωση ιδιόγραφης διαθήκης μίας αμόρφωτης γυναίκας, το Δικαστήριο δέχθηκε animus testandi με το εξής, σύμφωνο με τις παρατηρήσεις μας, σκεπτικό: «Σχετικά πρέπει να ληφθούν υπ` όψη η εποχή που συντάχθηκε η διαθήκη, το κοινωνικό περιβάλλον του διαθέτη, οι προσωπικές συνήθειες του, η πνευματική και κοινωνική του ανάπτυξη, παιδεία του κ.λπ. Περαιτέρω δε, από τις καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, αλλά κυρίως, από την επισκόπηση της ως άνω από 1ης Ιανουαρίου 1980 ιδιόγραφης διαθήκης, προκύπτει ότι η κληρονομουμένη, δεν διέθετε ιδιαίτερες γραμματικές γνώσεις και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατόν να αντιληφθεί, έστω και κατ` αντίστοιχη απλοποίηση, σύνθετες πραγματικές, αλλά κυρίως, νομικές έννοιες, ως ιδίως τους όρους «κάθετη και οριζόντια ιδιοκτησία» και να προβεί στην διατύπωση συγκροτημένης σκέψεως, αλλά και στην σύνταξη ευανάγνωστων και κατανοητών γραπτών κειμένων, με την χρήση απλών και εύληπτων λέξεων και φράσεων της καθιερωμένης ή της συνηθισμένης, δηλαδή, της καθομιλουμένης διαλέκτου». Καθίσταται φανερό, επομένως, το ότι κατά πόσο ένα πρόσωπο εκφράστηκε, για τα δεδομένα του, σοβαρά, θα κριθεί κατά περίπτωση και σε απόλυτη συνάρτηση με το πόσο εύκολο ήταν για το συγκεκριμένο άτομο να εκφραστεί με όχι πρόχειρη γραφή, να μην κάνει αλλεπάλληλα ορθογραφικά λάθη και να τηρεί στοιχειώδεις συντακτικούς κανόνες. Ένα μορφωμένο άτομο είναι πολύ πιο εύκολο να συμμορφωθεί με τα παραπάνω, επομένως τυχούσα απόκλιση θα πρέπει να «πονηρέψει» το δικαστή, ενώ ένα άτομο αμόρφωτο και ηλικιωμένο, χωρίς σοβαρή συναλλακτική εμπειρία θα δικαιολογείται να συντάξει διαθήκη με περισσότερες πλημμέλειες. Το δίπολο όμως μορφωμένος - αμόρφωτος δε θα είναι πάντα το καθοριστικό. Είπαμε: κάθε περίπτωση κρίνεται ξεχωριστά, βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Ως εκ τούτου, ένας άνθρωπος αμόρφωτος, πλην όμως με μεγάλη συναλλακτική εμπειρία, κοινωνικές συναναστροφές, επιμελής όσο αφορά τις υποχρεώσεις του και ουδέποτε συμπεριφερθείς πρόχειρα, αναμένεται να συντάξει και μία αντίστοιχης μορφής διαθήκη ειδάλλως, είναι πολύ πιθανό ότι, λαμβανομένων υπόψη των δικών του συνθηκών, δεν την εννοούσε ως τέτοια, στο μέτρο δε θα μπορεί να δικαιολογηθεί λογικά η αψυχολόγητη απόκλιση από τη συνήθη συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, κρίθηκε δικαστικά ότι δε συνέτρεχε αληθής βούληση σύνταξης διαθήκης. η οποία ήταν πρόχειρα γραμμένη, πλην όμως από αμόρφωτο άνθρωπο. Με βάση τον κανόνα μορφωμένος - αμόρφωτος, θα έλεγε κάποιος ότι το Δικαστήριο κατέληξε σε λάθος συμπέρασμα. www.yiannatsis.gr σελίδα 4

Ωστόσο, το Δικαστήριο ερευνώντας παραπέρα, και συγκεκριμένα λαμβάνοντας υπόψη το τί μπορούσε να κάνει εκείνος ο άνθρωπος, το αν ήταν επιμελής στην καθημερινότητά του και την προσοχή με την οποία διευθετούσε τις υποθέσεις που τον αφορούσαν, αποφάσισε ότι αν εκείνος πράγματι ήθελε να συντάξει διαθήκη, θα τη συνέτασσε με τρόπο πολύ πιο επιμελή όπως άλλωστε συνήθιζε ο συγκεκριμένος να φέρεται 2. 2 «Στη συνέχεια το Εφετείο δέχθηκε ότι ο Κ. Β., αν και δεν είχε αρκετές γραμματικές γνώσεις, είχε αναπτύξει μεγάλη εμπορική δραστηριότητα. Διατηρούσε για δεκαετίες στο Σταυρό Φαρσάλων παντοπωλείο και πρατήριο υγρών καυσίμων μέχρι το θάνατό του σε ηλικία 68 ετών. Επί πλέον εκμεταλλευόταν με τη βοήθεια των τέκνων του μεγάλη κτηματική περιουσία που έφθανε τα 200 στρέμματα περίπου. Ηταν έξυπνος άνθρωπος και είχε την ανάλογη κοινωνική - συναλλακτική πείρα, μάλιστα πολλοί συγχωριανοί του ζητούσαν την συμβολή του σε διάφορα ζητήματα. Ποτέ δεν έκανε πρόχειρες δουλειές και φρόντιζε με ιδιαίτερη επιμέλεια για την εξασφάλιση των απαιτήσεών του. Προκειμένου δε να καταστήσει απρόσβλητες, για το μετά το θάνατό του χρόνο τις δωρεές των αγρών του προς τους γιούς του Ηλία και Α., προτίμησε να συνταχθούν γι'αυτές πωλητήρια συμβόλαια, ενώ στις 2.5.1960, για να εξασφαλίσει απαίτησή του κατά του Αθανασίου Β. ποσού 1500 δραχμών, εξέδωσε ισόποση συναλλαγματική, την οποία αποδέχθηκε ο τελευταίος. Γενικά στις διάφορες συναλλαγές του φρόντιζε να συντάσσονται έγγραφα, όπως συνέβη στις 8.3.1971 όταν συνέταξε απόδειξη για 2500 δραχμές, στην περίπτωση που ως πληρεξούσιος του Αλεξ.Φραγκοπούλου, πούλησε στον Αθ. Καρβούνη μια δίτροχη πλατφόρμα, διατηρούσε δε για τους πελάτες του παντοπωλείου του, οι οποίοι αγόραζαν με πίστωση διάφορα είδη, ατομικά βιβλιάρια. Ακόμα στο κατάστημά του, που βρίσκονταν στο κέντρο του χωριού, πουλούσε κόλλες αναφοράς και χαρτί αλληλογραφίας, σε κάθε δε περίπτωση ήταν ευχερές γι'αυτόν να προμηθευτεί τέτοιο χαρτί από το περίπτερο που απείχε δέκα περίπου μέτρα από το κατάστημά του. Ο Κ. Β. πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενώ παραλάμβανε είδη για το πρατήριο υγρών καυσίμων που διατηρούσε και μέχρι το θάνατό του είχε ακμαίες τις σωματικές και τις πνευματικές του δυνάμεις, χωρίς να βρεθεί ποτέ σε έκτακτη και επείγουσα περίπτωση. Από όλα τα παραπάνω το εφετείο κατέληξε στην κρίση ότι ο συντάκτης του επίμαχου εγγράφου Κ. Β. δεν είχε σπουδαία και σοβαρή πρόθεση να διαθέσει με αυτό την περιουσία του μετά τον θάνατό του, δηλαδή να αποτελέσει αυτό τη διαθήκη του (ANIMUS TESTANDI), χωρίς να αποκλείεται η διατύπωση κάποιων σκέψεων ή η κατάρτιση κάποιου σχεδίου αναφορικά με διαθήκη, που είχε σκοπό να συντάξει στο μέλλον. προς ενίσχυση της κρίσεώς του αυτής το Εφετείο (υπό μορφή επιχειρημάτων) έκανε και τις σκέψεις ότι Ι) αν είχε πρόθεση να συντάξει διαθήκη ο Κ. Β., θα χρησιμοποιούσε τον όρο "Διαθήκη" που του ήταν γνωστός και όχι την επικεφαλίδα "απόδιξις πεδίον" ενδεικτική σκοπού ξένου προς την διάταξη τελευταίας βουλήσεως, 2) θα έδινε στο πιο πάνω έγγραφο ανάλογο περιεχόμενο, αφού είχε την απαιτούμενη συναλλακτική πείρα και γνώση, αλλά και χρονική άνεση και ακόμα δεν θα προέβαινε στην σύνταξή του με τόση προχειρότητα, επιπολαιότητα και σπουδή, δεδομένου ότι στις πολύ μικρότερης σημασίας ενέργειές του της καθημερινής ζωής διακρινόταν για την τάξη, τη συνέπεια και την επιμέλειά του και μάλιστα δεν θα έγραφε το κείμενο πρόχειρα στην εξωτερική πλευρά του φακέλου». www.yiannatsis.gr σελίδα 5

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας: ΓΙΑΝΝΑΤΣΗΣ ΚΑΙ ΨΑΡΑΚΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ WWW.YIANNATSIS.GR 38, ΚΑΡΝΕΑΔΟΥ, ΚΟΛΩΝΑΚΙ 106 76, ΑΘΗΝΑ ΕΛΛΑΔΑ Τ: (+30) 210 7231076 F: (+30) 210 7231075 www.yiannatsis.gr σελίδα 1