Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων /0059(CNS) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων σχετικά με πρόταση Κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων στον τομέα των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων (COM(2011)0126 C7-0093/ /0059(CNS)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Evelyne Gebhardt PA\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PA_Legam PE v /17 PA\ doc

3 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπεί στη ρύθμιση της δικαιοδοσίας και του εφαρμοστέου δικαίου όσον αφορά τόσο την καθημερινή διαχείριση της ιδιοκτησίας των συζύγων, όσο και τον τρόπο ρύθμισης θεμάτων που αφορούν την διανομή των περιουσιακών στοιχείων σε περιπτώσεις διασυνοριακού χαρακτήρα μετά το τέλος της κοινής τους ζωής με διαζύγιο, χωρισμό ή θάνατο. Στόχος της Επιτροπής είναι η μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τα ενδιαφερόμενα μέρη ώστε να προληφθούν οι παράλληλες διαδικασίες, και να αποθαρρυνθεί η πρακτική εναγόντων να προσφεύγουν στο δικαστήριο που είναι πιθανότερο να λάβει ευνοϊκότερη απόφαση για τους ίδιους (forum shopping). Το διαζύγιο και ο θάνατος ενός εκ των συζύγων αποτελούν περιστάσεις που αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Μολονότι τα παντρεμένα ζευγάρια πρέπει να συμφωνήσουν μεταξύ τους ότι το δικαστήριο που θα έχει τη δικαιοδοσία για τις διαδικασίες του διαζυγίου, του δικαστικού χωρισμού ή την ακύρωση του γάμου, θα έχει επίσης και τη δικαιοδοσία για την εξέταση θεμάτων ιδιοκτησίας μετά το διαζύγιο, το δικαστήριο που έχει τη αρμοδιότητα σε θέματα διαδοχής θα έχει πάντα δικαιοδοσία σε παρόμοιες περιπτώσεις παρότι δεν είναι σαφές εάν θα έχει την αποκλειστική δικαιοδοσία. Άλλως, η δικαιοδοσία καθορίζεται από μια ιεραρχία των συνδετικών στοιχείων. Το άρθρο 16 αποτελεί καινοτομία κατά το ότι εισάγει τη δυνατότητα για τους συζύγους να προσδιορίζουν με κοινή συμφωνία το επιθυμητό εφαρμοστέο δίκαιο για τα περιουσιακά τους στοιχεία. Η συντάκτρια τάσσεται υπέρ της δυνατότητας των συζύγων να επιλέξουν το δίκαιο του κράτους στο οποίο έχουν ή είχαν την κοινή συνήθη τους διαμονή ή το δίκαιο του κράτους στο οποίο ένας εκ των συζύγων έχει την ιθαγένεια. Εκφράζει, επίσης, την επιθυμία να παρέχονται στους συζύγους περισσότερες δυνατότητες επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου όσον αφορά το καθεστώς ιδιοκτησίας τους. Συνεπώς, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η επιλογή στην οποία προβαίνουν οι σύζυγοι θα είναι ενσυνείδητη, δηλαδή ότι και οι δύο θα έχουν ενημερωθεί δεόντως για τις πρακτικές συνέπειες της επιλογής τους. Επ αυτού, πρέπει να διαπιστωθεί ο καλύτερος τρόπος εξασφάλισης ολοκληρωμένης και αξιόπιστης πληροφόρησης προς τους υπογράφοντες τη σύμβαση αναγνώρισης δικαιοδοτικής αρμοδιότητας, πριν από την υπογραφή της. Πρέπει επίσης να κατοχυρωθεί η πρόσβαση στις πληροφορίες ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση καθενός των δυο συζύγων. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι και οι δύο σύζυγοι θα λάβουν ολοκληρωμένες και σαφείς πληροφορίες σχετικά με τις συνέπειες της επιλογής τους όσον αφορά το εφαρμοστέο δίκαιο για τα περιουσιακά τους αγαθά ιδιαίτερα έχοντας υπόψη ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ του δικαίου που εφαρμόζεται σε κάθε κράτος μέλος. Επιπλέον, δεδομένου ότι το δίκαιο δεν είναι κάτι το αμετάβλητο, είναι πιθανό, μια σύμβαση προσδιορισμού του εφαρμοστέου δικαίου η οποία υπεγράφη σε μια δεδομένη στιγμή να μην αντιστοιχεί πλέον στις νόμιμες προσδοκίες των μερών τη στιγμή της ενεργοποίησής της, επειδή εν τω μεταξύ άλλαξε η νομοθεσία του συγκεκριμένου κράτους. Για το λόγο αυτό, η συντάκτρια συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής τα παντρεμένα ζευγάρια να μπορούν να συμφωνήσουν κατά τη διάρκεια του γάμου τους σε αλλαγή του εφαρμοστέου δικαίου που διέπει την περιουσία τους, και να καταστήσουν την επιλογή τους αυτή αναδρομική. Εντούτοις, θα ήταν ευκταίο να παρέχονται οι ίδιες δυνατότητες όπως με το άρθρο 16. PA\ doc 3/17 PE v01-00

4 Στην περίπτωση που δεν έχει γίνει επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου, εξετάζονται ιεραρχικά ορισμένοι παράγοντες, αρχικά η συνήθης διαμονή, μετά η κοινή ιθαγένεια και κατά τρίτο λόγο το δίκαιο της χώρας με την οποία το ζευγάρι έχει τους πλέον στενούς δεσμούς. Η συντάκτρια θεωρεί ότι ο τόπος που έχει τελεστεί ο γάμος πρέπει να αποτελέσει ένα ξεχωριστό κριτήριο, δεδομένου ότι η επιλογή από τους συζύγους της χώρας για την τέλεση του γάμου τους υπονοεί, ενδεχομένως και πιθανή αποδοχή του δικαίου της χώρας αυτής. Ο κανονισμός προβλέπει ότι το εφαρμοστέο δίκαιο στην περιουσία των συζύγων θα διέπει το σύνολο της περιουσίας του ζευγαριού, ακίνητης και κινητής, ανεξάρτητα από τον τόπο που βρίσκεται. Ο προτεινόμενος κανονισμός προβλέπει ενιαία διαδικασία αναγνώρισης και εκτέλεσης των αποφάσεων, των δημοσίων εγγράφων και δικαστικών συμβιβασμών για καθεστώτα περιουσιακών σχέσεων άλλου κράτους μέλους. Η συντάκτρια χαιρετίζει το γεγονός ότι οι κανόνες δικαιοδοσίας, εφαρμοστέου δικαίου και αναγνώρισης και εκτέλεσης ακολουθούν το παράδειγμα προηγουμένων πράξεων. Θα υπάρξουν ορισμένα οφέλη για τους ευρωπαίους πολίτες ως αποτέλεσμα της πρότασης, όσον αφορά την προβλεψιμότητα του δικαίου που εφαρμόζεται στο καθεστώς των περιουσιακών σχέσεων, και τη δυνατότητα εξασφάλισης της αναγνώρισης και της εκτέλεσης των αποφάσεων σε θέματα περιουσιακών αγαθών που προηγουμένως αποτελούσε τμήμα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου σε κάθε κράτος μέλος, με πιθανό αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις και δαπάνες για την εκτέλεση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Τέλος, η συντάκτρια εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι υποβλήθηκαν δύο διαφορετικές προτάσεις κανονισμών μια για το καθεστώς περιουσιακών σχέσεων των συζύγων και μια για τις συνέπειες στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατοχυρωμένων συντρόφων, καθώς και για τις μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Σύμφωνα με τη συντάκτρια ο διαχωρισμός αυτός αποτελεί διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες. PE v /17 PA\ doc

5 1 Αιτιολογική σκέψη 19 (19) Προκειμένου να διευκολύνει τους συζύγους στη διαχείριση των περιουσιακών αγαθών τους, ο παρών κανονισμός θα τους επιτρέπει να επιλέγουν το εφαρμοστέο στην περιουσία τους δίκαιο, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα των περιουσιακών αγαθών ή τον τόπο στον οποίο ευρίσκονται, μεταξύ των δικαίων που έχουν στενή σχέση με τους συζύγους λόγω της διαμονής ή της ιθαγένειας καθενός εξ αυτών. Αυτή η επιλογή θα μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, τόσο κατά τη σύναψη όσο και κατά τη διάρκεια του γάμου. (19) Προκειμένου να διευκολύνει τους συζύγους στη διαχείριση των περιουσιακών αγαθών τους, ο παρών κανονισμός θα τους επιτρέπει να επιλέγουν το εφαρμοστέο στην περιουσία τους δίκαιο, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα των περιουσιακών αγαθών ή τον τόπο στον οποίο ευρίσκονται, μεταξύ των δικαίων που έχουν στενή σχέση με τους συζύγους λόγω της διαμονής ή της ιθαγένειας καθενός εξ αυτών. Αυτή η επιλογή θα μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, τόσο κατά τη σύναψη, μετά ή κατά τη διάρκεια του γάμου. Δεδομένου ότι οι διαδικασίες διαζυγίου και η εκκαθάριση των περιουσιακών σχέσεων του ζευγαριού δεν λαμβάνουν χώρα απαραίτητα συγχρόνως, η επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου πρέπει να καλύπτει επίσης και τη χρονική περίοδο μετά το γάμο. 2 Αιτιολογική σκέψη 21 (21) Ελλείψει επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου και προκειμένου να επιτευχθεί ο συνδυασμός της προβλεψιμότητας και της ασφάλειας δικαίου, ενώ θα λαμβάνεται ταυτόχρονα υπόψη η πραγματικότητα της ζωής του ζευγαριού, ο παρών κανονισμός πρέπει να θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες σύγκρουσης νόμων βασισμένους σε μία κλίμακα διαδοχικών συνδετικών στοιχείων που να επιτρέπουν να (21) Ελλείψει επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου και προκειμένου να επιτευχθεί ο συνδυασμός της προβλεψιμότητας και της ασφάλειας δικαίου, ενώ θα λαμβάνεται ταυτόχρονα υπόψη η πραγματικότητα της ζωής του ζευγαριού, ο παρών κανονισμός πρέπει να θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες σύγκρουσης νόμων βασισμένους σε μία κλίμακα διαδοχικών συνδετικών στοιχείων που να επιτρέπουν να PA\ doc 5/17 PE v01-00

6 καθορισθεί το εφαρμοστέο δίκαιο για το σύνολο των περιουσιακών αγαθών των συζύγων. Τοιουτοτρόπως, η πρώτη κοινή συνήθης διαμονή των συζύγων μετά τον γάμο θα πρέπει να συνιστά το πρώτο κριτήριο, πριν από το δίκαιο της κοινής ιθαγένειας των συζύγων κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου. Αν δεν συντρέχει κανένα από αυτά τα κριτήρια ή δεν υπάρχει πρώτη κοινή συνήθης διαμονή των συζύγων σε περίπτωση διπλής κοινής ιθαγένειας αυτών κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου, θα πρέπει τότε να εφαρμόζεται ως τρίτο κριτήριο το δίκαιο του κράτους με το οποίο οι σύζυγοι έχουν από κοινού τους πλέον στενούς δεσμούς, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, και κυρίως το δίκαιο του τόπου τέλεσης του γάμου, με τη διευκρίνιση ότι αυτοί οι στενοί δεσμοί θα πρέπει να εξετάζονται κατά τη στιγμή της σύναψης του γάμου. καθορισθεί το εφαρμοστέο δίκαιο για το σύνολο των περιουσιακών αγαθών των συζύγων. Τοιουτοτρόπως, η πρώτη κοινή συνήθης διαμονή των συζύγων μετά τον γάμο θα πρέπει να συνιστά το πρώτο κριτήριο, πριν από το δίκαιο της κοινής ιθαγένειας των συζύγων κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου. Αν δεν συντρέχει κανένα από αυτά τα κριτήρια ή δεν υπάρχει πρώτη κοινή συνήθης διαμονή των συζύγων σε περίπτωση διπλής κοινής ιθαγένειας αυτών κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου, θα πρέπει τότε να εφαρμόζεται ως τρίτο κριτήριο το δίκαιο του κράτους με το οποίο οι σύζυγοι έχουν από κοινού τους πλέον στενούς δεσμούς, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων. Για κάθε ξεχωριστή περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ξεχωριστές περιστάσεις για τον καθορισμό των οι πλέον στενών δεσμών του ζευγαριού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τόπος διεξαγωγής του γάμου επιλέγεται συνήθως για λόγους άλλους από το εφαρμοστέο δίκαιο, δεν υπάρχει λόγος υπογράμμισης αυτής της επιλογής. 3 Αιτιολογική σκέψη 21 α (νέα) (21α) Ο όρος "συνήθης διαμονή" θα πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού. Η σημασία του πρέπει να προσδιορίζεται από το δικαστή κατά περίπτωση, βάσει στοιχείων. Ο όρος δεν παραπέμπει στην κατά το εθνικό δίκαιο έννοια της "συνήθους διαμονής", αλλά σε μια αυτόνομη έννοια του κοινοτικού δικαίου. PE v /17 PA\ doc

7 Θα πρέπει να δοθεί ένας ορισμός του όρου "συνήθης διαμονή", προκειμένου να αποφευχθούν, όσο είναι δυνατόν, οι αυθαίρετες ερμηνείες. Το δικαστήριο, βεβαίως, πρέπει να εξετάσει όλα τα σχετικά στοιχεία προτού εφαρμόσει τον ορισμό. 4 Αιτιολογική σκέψη 24 (24) Ενόψει της σημασίας της επιλογής του δικαίου που εφαρμόζεται στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων, ο κανονισμός πρέπει να εισάγει ορισμένα εχέγγυα ικανά να εξασφαλίσουν ότι οι σύζυγοι ή μέλλοντες σύζυγοι έχουν επίγνωση των συνεπειών της επιλογής τους. Αυτή η επιλογή θα πρέπει να περιβληθεί τον τύπο που προβλέπεται για τη σύμβαση γάμου, από το δίκαιο του επιλεγέντος κράτους ή το δίκαιο του κράτους κατάρτισης της πράξης, και να διατυπώνεται τουλάχιστον εγγράφως, φέροντας ημερομηνία και την υπογραφή αμφότερων των συζύγων. Εξάλλου, θα πρέπει να τηρούνται οι ενδεχόμενες πρόσθετες τυπικές απαιτήσεις που επιβάλλονται από το δίκαιο του επιλεγέντος κράτους ή το δίκαιο του κράτους κατάρτισης της πράξης ως προς το κύρος, τη δημοσιότητα ή την καταχώρηση τέτοιου είδους συμβάσεων. (24) Ενόψει της σημασίας της επιλογής του δικαίου που εφαρμόζεται στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων, ο κανονισμός πρέπει να εισάγει ορισμένα εχέγγυα ικανά να εξασφαλίσουν ότι οι σύζυγοι ή μέλλοντες σύζυγοι έχουν επίγνωση των συνεπειών της επιλογής τους. Αυτή η επιλογή θα πρέπει να περιβληθεί τον τύπο που προβλέπεται για τη σύμβαση γάμου είτε από το δίκαιο του επιλεγέντος κράτους ή το δίκαιο του κράτους κατάρτισης της πράξης, και να διατυπώνεται τουλάχιστον εγγράφως, φέροντας ημερομηνία και την υπογραφή αμφότερων των συζύγων. Εξάλλου, θα πρέπει να τηρούνται οι ενδεχόμενες πρόσθετες τυπικές απαιτήσεις που επιβάλλονται από το δίκαιο του επιλεγέντος κράτους ή το δίκαιο του κράτους κατάρτισης της πράξης ως προς το κύρος, τη δημοσιότητα ή την καταχώρηση τέτοιου είδους συμβάσεων. PA\ doc 7/17 PE v01-00

8 5 Αιτιολογική σκέψη 32 (32) Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως δε από τα άρθρα 7, 9, 17, 21 και 47, που αφορούν, αντίστοιχα, τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, το δικαίωμα γάμου και ίδρυσης οικογένειας σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες, το δικαίωμα ιδιοκτησίας, την απαγόρευση διακρίσεων και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου. Ο παρών κανονισμός πρέπει να εφαρμόζεται από τα δικαστήρια των κρατών μελών τηρουμένων αυτών των δικαιωμάτων και αρχών. (32) Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως δε από τα άρθρα 7, 9, 17, 20, 21, 23 και 47, που αφορούν, αντίστοιχα, τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, το δικαίωμα γάμου και ίδρυσης οικογένειας σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες, το δικαίωμα ιδιοκτησίας, την ισότητα ενώπιον του νόμου, την απαγόρευση διακρίσεων, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου. Ο παρών κανονισμός πρέπει να εφαρμόζεται από τα δικαστήρια των κρατών μελών τηρουμένων αυτών των δικαιωμάτων και αρχών που κατοχυρώνονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ιδιαίτερα τις αρχές της ισότητας ενώπιον του νόμου, των μη διακρίσεων για λόγους φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, και της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Παρότι αναγνωρίζει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης επιπτώσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Επιτροπής, η συντάκτρια υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις αρχές της ισότητας ενώπιον του νόμου (άρθρο 20 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων), των μη διακρίσεων (άρθρο 21 του Χάρτη) και της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών (άρθρο 23 του Χάρτη), κατά την εφαρμογή του κανονισμού από τα δικαστήρια. PE v /17 PA\ doc

9 6 Άρθρο 4 παράγραφος 1 Τα δικαστήρια ενός κράτους μέλους τα οποία επιλαμβάνονται αίτησης διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακύρωσης του γάμου, κατ εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2201/2003, είναι επίσης αρμόδια, εφόσον υπάρχει σχετική συμφωνία των συζύγων, να αποφανθούν για τα ζητήματα που αφορούν τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων και έχουν σχέση με την αίτηση. Τα δικαστήρια ενός κράτους μέλους τα οποία επιλαμβάνονται αίτησης διαζυγίου, δικαστικού χωρισμού ή ακύρωσης του γάμου, κατ εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2201/2003, είναι επίσης αρμόδια, εφόσον υπάρχει σχετική συμφωνία των συζύγων, να αποφανθούν για τα ζητήματα που αφορούν τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων. 7 Άρθρο 4 παράγραφος 2 Αυτή η συμφωνία μπορεί να συναφθεί οποτεδήποτε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Όταν συνάπτεται προ της διαδικασίας, πρέπει να διατυπώνεται εγγράφως και να φέρει ημερομηνία και υπογραφή αμφοτέρων των μερών. Αυτή η συμφωνία μπορεί να συναφθεί οποτεδήποτε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Συνάπτεται προ της διαδικασίας, πρέπει να διατυπώνεται εγγράφως και να φέρει ημερομηνία και υπογραφή αμφοτέρων των μερών. Δεδομένου ότι οι διαδικασίες διαζυγίου και η εκκαθάριση των περιουσιακών σχέσεων του ζευγαριού δεν λαμβάνουν χώρα απαραίτητα συγχρόνως, η επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου πρέπει να καλύπτει επίσης και τη χρονική περίοδο μετά το γάμο. PA\ doc 9/17 PE v01-00

10 8 Άρθρο 5 παράγραφος 1 εισαγωγικό μέρος 1. Εξαιρουμένων των περιπτώσεων των άρθρων 3 και 4, αρμόδια να αποφανθούν σε διαδικασία που αφορά τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων είναι τα δικαστήρια του κράτους μέλους: 1. Εξαιρουμένων των περιπτώσεων των άρθρων 3 και 4, αρμόδια να αποφανθούν σε διαδικασία που αφορά τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων είναι, κατά φθίνουσα σειρά, τα δικαστήρια του κράτους μέλους: 9 Άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο δ α (νέο) (δα) της ιθαγένειας του εναγομένου ή στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας, της μόνιμης κατοικίας του/της. Η επέκταση της δικαιοδοσίας σε περιπτώσεις άλλες από εκείνες που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 4 σχετικά με τις διαδικασίες σε θέμα που αφορά το καθεστώς των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων οδηγεί σε λιγότερο συχνή εφαρμογή των άρθρων 6 και 7 της παρούσας πρότασης. 10 Άρθρο 5 παράγραφος 2 εδάφιο 2 Αυτή η συμφωνία μπορεί να συναφθεί οποτεδήποτε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Όταν συνάπτεται προ της διαδικασίας, πρέπει να διατυπώνεται Αυτή η συμφωνία μπορεί να συναφθεί οποτεδήποτε, ακόμα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Συνάπτεται προ της διαδικασίας, πρέπει να διατυπώνεται PE v /17 PA\ doc

11 εγγράφως και να φέρει ημερομηνία και υπογραφή αμφοτέρων των μερών. εγγράφως και να φέρει ημερομηνία και υπογραφή αμφοτέρων των μερών. Για λόγους ασφάλειας δικαίου, όλες οι συμφωνίες σύμφωνα με το άρθρο 5 της πρότασης συντάσσονται εγγράφως με ημερομηνία και υπογραφή αμφοτέρων των μερών. 11 Άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο γ α (νέο) (γα) το δίκαιο του κράτους στο οποίο τελέσθηκε ο γάμος Το δίκαιο της χώρας στην οποία τελέστηκε ο γάμος πρέπει να αποτελεί αναγνωρισμένη επιλογή όσον αφορά το εφαρμοστέο δίκαιο για τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων. 12 Άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο γ β (νέο) (γβ) το δίκαιο του κράτους με τον οποίον οι σύζυγοι έχουν από κοινού τους στενότερους δεσμούς, ή Θα πρέπει να δοθεί στους συζύγους η ευρύτερη δυνατή επιλογή σε σχέση με το εφαρμοστέο δίκαιο εντός του πεδίου εφαρμογής της πρότασης. PA\ doc 11/17 PE v01-00

12 13 Άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο γ γ (νέο) (γγ) το δίκαιο του κράτους της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής, ή 14 Άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο γ δ (νέο) (γδ) το δίκαιο του κράτους της πρώτης κοινής συνήθους διαμονής των συζύγων μετά την τέλεση του γάμου, 15 Άρθρο 16 παράγραφος 1 α (νέα) Ο όρος "συνήθης διαμονή" σημαίνει το μέρος της κανονικής κατοικίας ενός ατόμου. Θα πρέπει να δοθεί ένας ορισμός του όρου "συνήθης διαμονή", προκειμένου να αποφευχθούν, όσο είναι δυνατόν, αυθαίρετες ερμηνείες. Το δικαστήριο, βεβαίως, πρέπει να εξετάσει όλα τα σχετικά στοιχεία προτού εφαρμόσει τον ορισμό. PE v /17 PA\ doc

13 16 Άρθρο 17 παράγραφος 1 εισαγωγικό μέρος 1. Ελλείψει επιλογής από μέρους των συζύγων, το εφαρμοστέο δίκαιο στις περιουσιακές τους σχέσεις είναι: 1. Ελλείψει επιλογής από μέρους των συζύγων, το εφαρμοστέο δίκαιο στις περιουσιακές τους σχέσεις είναι, κατά φθίνουσα σειρά: 17 Άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο γ (γ) το δίκαιο του κράτους με τον οποίον οι σύζυγοι έχουν από κοινού τους στενότερους δεσμούς, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, και κυρίως του τόπου τέλεσης του γάμου. (γ) το δίκαιο του κράτους με τον οποίον οι σύζυγοι έχουν από κοινού τους στενότερους δεσμούς, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, ή εάν το δίκαιο αυτό δεν μπορεί να καθοριστεί, Για κάθε ξεχωριστή περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ξεχωριστές περιστάσεις για τον καθορισμό των πλέον στενών δεσμών του ζευγαριού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τόπος διεξαγωγής του γάμου επιλέγεται συνήθως για λόγους άλλους από αυτούς που αφορούν το εφαρμοστέο δίκαιο, δεν υπάρχει λόγος υπογράμμισης αυτής της επιλογής. 18 Άρθρο 17 παράγραφος 1 στοιχείο γ α (νέο) (γα) το δίκαιο του κράτους στο οποίο τελέσθηκε ο γάμος PA\ doc 13/17 PE v01-00

14 Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η επιλογή από τους συζύγους της χώρας για την τέλεση του γάμου τους υπονοεί ενδεχομένως και την πιθανή αποδοχή του δικαίου της χώρας αυτής. 19 Άρθρο 17 παράγραφος 1 α (νέα) 1a. Ο όρος "συνήθης διαμονή" σημαίνει το μέρος της κανονικής κατοικίας ενός ατόμου. Θα πρέπει να δοθεί ένας ορισμός του όρου "συνήθης διαμονή", προκειμένου να αποφευχθούν, όσο είναι δυνατόν, αυθαίρετες ερμηνείες. Το δικαστήριο, βεβαίως, πρέπει να εξετάσει όλα τα σχετικά στοιχεία προτού εφαρμόσει τον ορισμό. 20 Άρθρο 18 παράγραφος 1 Οι σύζυγοι μπορούν, οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια του γάμου, να υπαγάγουν τις περιουσιακές σχέσεις τους σε δίκαιο άλλο από αυτό που ήταν μέχρι τότε εφαρμοστέο. Εν προκειμένω, μπορούν να καθορίσουν μόνον ένα από τα ακόλουθα δίκαια: (α) το δίκαιο του κράτους της συνήθους διαμονής ενός εκ των συζύγων κατά τη στιγμή αυτής της επιλογής, (β) το δίκαιο ενός κράτους του οποίου την ιθαγένεια έχει ένας εκ των συζύγων κατά τη στιγμή αυτής της επιλογής. Οι σύζυγοι μπορούν, οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια του γάμου, να υπαγάγουν τις περιουσιακές σχέσεις τους σε δίκαιο άλλο από αυτό που ήταν μέχρι τότε εφαρμοστέο. Μπορούν να καθορίσουν μόνον ένα από τα δίκαια που απαριθμούνται στο άρθρο 16 του παρόντος κανονισμού. PE v /17 PA\ doc

15 Κατά την αλλαγή του εφαρμοστέου δικαίου στο καθεστώς ιδιοκτησίας τους, οι σύζυγοι θα έχουν τις ίδιες επιλογές που ορίζονται στο άρθρο 16 (σχετικά με την αρχική επιλογή των ιδιοκτησιακών καθεστώτων). 21 Άρθρο 18 παράγραφος 2 Ελλείψει έκφρασης αντίθετης βούλησης των συζύγων, η μεταβολή του εφαρμοστέου δικαίου στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου δεν έχει αναδρομικά αποτελέσματα. Ελλείψει αντίθετης ένδειξης εκ μέρους των συζύγων, η μεταβολή του εφαρμοστέου δικαίου στις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου δεν έχει αναδρομικά αποτελέσματα. 22 Άρθρο 19 παράγραφος 3 3. Εξάλλου, αν το δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο οι δύο σύζυγοι έχουν την κοινή συνήθη διαμονή τους, κατά τη στιγμή της επιλογής που προβλέπεται στην παράγραφο 1, προβλέπει συμπληρωματικές τυπικές προϋποθέσεις για τη σύμβαση γάμου, αυτές οι προϋποθέσεις πρέπει να τηρούνται. 3. Εξάλλου, αν το δίκαιο του κράτους μέλους που προβλέπεται στην παράγραφο 1, προβλέπει συμπληρωματικές τυπικές προϋποθέσεις για τη σύμβαση γάμου, αυτές οι προϋποθέσεις πρέπει να τηρούνται. PA\ doc 15/17 PE v01-00

16 23 Άρθρο 22 Άρθρο 22 Κανόνες δημόσιας τάξης διαγράφεται Το πεδίο εφαρμογής των εξαιρέσεων που επιτρέπονται από το παρόν άρθρο είναι ουσιαστικά αναρίθμητες, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να παραβλέψουν οποιαδήποτε από τις διατάξεις του κανονισμού. Δεδομένου ότι το άρθρο 23 ήδη προβλέπει σε ορισμένες περιπτώσεις εξαίρεση για λόγους δημόσιας πολιτικής, το άρθρο αυτό πρέπει να διαγραφεί. 24 Άρθρο 37 παράγραφος 3 3. Η Επιτροπή θέτει τις πληροφορίες που της κοινοποιούνται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 στη διάθεση του κοινού με τα κατάλληλα μέσα, ιδίως μέσω του πολύγλωσσου δικτυακού τόπου του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. 3. Η Επιτροπή θέτει τις πληροφορίες που της κοινοποιούνται στη διάθεση του κοινού με απλό τρόπο και με τα κατάλληλα μέσα, ιδίως μέσω ενός πολύγλωσσου δικτυακού τόπου που συμπληρώνει το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλα τα ζευγάρια και οι σύζυγοι μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους με πλήρη επίγνωση. PE v /17 PA\ doc

17 25 Άρθρο 37 παράγραφος 3 α (νέα) 3α. Η Επιτροπή εφαρμόζει ένα σύστημα πληροφόρησης και κατάρτισης των αρμόδιων δικαστικών αρχών, καθώς και των ασκούντων συναφή προς τη δικαιοσύνη επαγγέλματα, μέσω της δημιουργίας διαδραστικής διαδικτυακής πύλης σε όλες τις επίσημες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος ανταλλαγής επαγγελματικών εμπειριών και δεξιοτήτων. PA\ doc 17/17 PE v01-00