Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΦΕ ΡΑΝΑ ΓΕΦΥΡΩΝ ΠΑΡΑΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΗΣ

Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Θεσσαλονίκης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΦΕ ΡΑΝΑ ΓΕΦΥΡΩΝ ΠΑΡΑΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή 3 Λειτουργίες, Μέρη και τύποι εφεδράνων..4 Εφέδρανα εγκιβωτισµένου ελαστικού (pot bearings) 14 Εφέδρανα συγκράτησης (restraining bearings).. 17 Περιγραφή Σεισµικής Μόνωσης...18 Συστήµατα σεισµικής µόνωσης.....19 Φθορές εφεδράνων.. 25 Επιθεώρηση εφεδράνων..26 Αντικατάσταση εφεδράνων.28. 2

Εισαγωγή Στις αρχές του 20ου αιώνα άρχισε η χρήση του οπλισµένου σκυροδέµατος και ειδικά του προεντεταµένου σκυροδέµατος, η εξέλιξη του οποίου ήταν ραγδαία ειδικά µετά από τον 2ο παγκόσµιο πόλεµο µε αποτέλεσµα οι κατασκευές να γίνονται όλο και πιο επιµήκεις. Οι µεγάλες µετακινήσεις στις κατασκευές επέφεραν την εισαγωγή εφεδράνων τα οποία αξιοποιούσαν την ικανότητα του λάστιχου να διαπλάθεται. Μετά από το 1952 άρχισαν να χρησιµοποιούνται ευρέως οι ελασµατοποιηµένες ελαστοµερείς λαµαρίνες ως εφέδρανα. Αρχικά αποτελούνταν από επικείµενες στρώσεις ελαστοµερών και φύλλων επικασσιτερωµένου χαλύβδινου πλέγµατος, τα εφέδρανα αυτά σύντοµα εξελίχτηκαν στα εφέδρανα που χρησιµοποιούνται σήµερα: συνδυάζοντας χαλύβδινες λαµαρίνες ενοποιηµένες µε φυσικό καουτσούκ ή πολυχλωροπρένιο (polychloroprene ) µέσω βουλκανισµού. Κύριος στόχος ήταν και έιναι οι αποδέσµευση µεγάλων τεχνικών έργων από τις κινήσεις του εδάφους (αντισεισµικός σχεδιασµός σεισµική µόνωση) και οποιαδήποτε άλλη καταπόνηση από µεγάλα φορτία λογω της χρήσης λειτουργίας τους. 3

Τα εφέδρανα µιας γέφυρας είναι ειδικά δοµικά στοιχεία που συνδέουν την ανωδοµή µε την υποδοµή. Οι δύο κύριες λειτουργίες των εφεδράνων είναι: Να µεταφέρουν δυνάµεις ορισµένου τύπου και ορισµένης διεύθυνσης από την ανωδοµή στην υποδοµή Να εξασφαλίζουν στροφές και µετακινήσεις µεταξύ της ανωδοµής και της υποδοµής Σχήµα 1 εφέδρανα σταθερά και κινητά Εφέδρανα τα οποία δεν επιτρέπουν οριζόντιες µετακινήσεις ή µετατοπίσεις της ανωδοµής αναφέρονται ως σταθερά εφέδρανα, ενώ αυτά που τις επιτρέπουν, κινητά εφέδρανα. Και τα δύο είδη εφεδράνων επιτρέπουν περιστροφή γύρω από οριζόντιο άξονα ή και κατακόρυφο. Τα 4 βασικά µέρη ενός εφεδράνου Άνω πλάκα αγκύρωσης (Sole plate) Κύριο τµήµα ή σώµα εφεδράνου (Bearing or bearing surface ) Κάτω πλάκα αγκύρωσης (Masonry plate) Σύστηµα αγκύρωσης (Anchorage) 4

Άνω πλάκα αγκύρωσης εφεδράνου Η άνω πλάκα αγκύρωσης είναι µια µεταλλική πλάκα που αγκυρώνεται (και κάποιες φορές ενσωµατώνεται) στην κάτω παρειά του φορέα. Η άνω πλάκα αγκύρωσης δεν υπάρχει στα µη αγκυρούµενα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα. Κύριο τµήµα ή σώµα εφεδράνου Το εφέδρανο ή το σώµα εφεδράνου, που περιλαµβάνεται µεταξύ της άνω και της κάτω πλάκα αγκύρωσης, είναι ο µηχανισµός µεταφοράς φορτίων από την ανωδοµή στην υποδοµή. Κάτω πλάκα αγκύρωσης εφεδράνου Η κάτω πλάκα αγκύρωσης είναι µια µεταλλική πλάκα που αγκυρώνεται στην υποδοµή (ακρόβαθρο ή µεσόβαθρο). Η λειτουργία της είναι να µεταφέρει τις κατακόρυφες και οριζόντιες δυνάµεις του εφεδράνου στην υποδοµή. εν υπάρχει στα µη αγκυρούµενα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα. Σύστηµα αγκύρωσης Οι κοχλίες αγκύρωσης (ή αγκύρια ή αγκυρόβιδες) συνδέουν το εφέδρανο µέσω των πλακών αγκύρωσης µε το τµήµα της υποδοµής. Οι κοχλίες αγκύρωσης είναι σχεδιασµένοι να µεταφέρουν το σύνολο των οριζοντίων δυνάµεων του εφεδράνου. Στα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα τύπου 1 και 5, οι οριζόντιες δυνάµεις µεταφέρονται µέσω τριβής. εν έχουν όλα τα εφέδρανα διακριτά και τα τέσσερα αυτά στοιχεία. 5

Εικ. 1 Εφέδρανο τύπου 5 Σχ. 2 Μέρη εφεδράνου 6

Σε αυτό το σηµείο πρέπει να γίνει αναφορά και στον πλίνθο του εφεδράνου. Κατασκευάζεται από µη συρρικνούµενο κονίαµα υψηλής αντοχής και αποτελεί εξοχή της δοκού έδρασης των βάθρων. Στον πλίνθο του εφεδράνου επικάθονται µη αγκυρούµενα εφέδρανα ή τις περισσότερες φορές αγκυρώνονται µέσω της κάτω πλάκα αγκύρωσής του, τα αγκυρούµενα εφέδρανα. Πέραν όµως της αγκυρώσεως, ο πλίνθος χρησιµοποιείται επίσης για να προσφέρει στην έδραση του εφεδράνου επιπεδότητα και φυσικά οριζοντίωση Εικ. 2 Πλίνθοι εφεδράνων σε ακρόβαθρο. Χρησιµοποιούνται διάφοροι τύποι εφεδράνων για να εξυπηρετήσουν την έδραση της ανωδοµής στα βάθρα της γέφυρας. Τύποι εφεδράνων και λειτουργία τους Ελαστοµερή εφέδρανα (Elastomeric bearings ) Εφέδρανα εγκιβωτισµένου ελαστικού (Pot bearings) Εφέδρανα συγκράτησης ανύψωσης (Restraining bearings) 7

Ελαστοµερή εφέδρανα Τα ελαστοµερή εφέδρανα είναι τα απλά ελαστοµερή και τα ελαστοµεταλλικά. Στη σύγχρονη γεφυροποιία δεν έχουν γενικώς εφαρµογή τα απλά ελαστοµερή εφέδρανα. Απλά ελαστοµερή Ένα απλό ελαστοµερές εφέδρανο αποτελείται από ένα ορθογωνίου ή κυλινδρικού σχήµατος µαξιλάρι καθαρού νεοπρέν και είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθεί σε περιπτώσεις µικρών γεφυρών για τη µεταφορά περιορισµένων δυνάµεων από την ανωδοµή στην υποδοµή. Συνήθως αυτά τα εφέδρανα έχουν σχήµα ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου, ίσου πάχους, όµως µαξιλάρια κυλινδρικού σχήµατος έχουν επίσης χρησιµοποιηθεί. Τα απλά ελαστοµερή δεν έχουν µηχανικό σύστηµα αγκύρωσης και παραλαµβάνουν οριζόντιες δυνάµεις µέσω τριβής του ελαστοµερούς µε το σκυρόδεµα. Εικ. 3 Απλό ελαστοµερές εφέδρανο Ελαστοµεταλλικά εφέδρανα Ένα ελαστοµεταλλικό εφέδρανο αποτελείται από διαδοχικές στρώσεις νεοπρέν και µεταλλικών λαµών που συνεργάζονται ως ένα δοµικό στοιχείο. Οι πλάκες αυτές δεν είναι ορατές αφού περιβάλλονται από νεοπρέν. 8

Τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα χρησιµοποιούνται σε µεγάλη γκάµα σύγχρονων γεφυρών και έχουν µεγάλη ικανότητα παραλαβής µετακινήσεων και φορτίων. Το ελασµατοποιηµένο εφέδρανο µειώνει την υπερβολική διόγκωση και επιτρέπει τις συστολοδιαστολές χωρίς υπερβολικές φθορές του και παραµορφώσεις. Επίσης, πολύ σηµαντικό είναι ότι το ελαστοµεταλλικό εφέδρανο αποκτά µε την ενίσχυση των λαµών πολύ µεγάλη αξονική δυσκαµψία (µη ενδοτικότητα) για τα κατακόρυφα φορτία της ανωδοµής. Στην πλειοψηφία των σύγχρονων γεφυρών µε ελαστοµεταλλικά εφέδρανα, γίνεται χρήση αγκυρούµενων ελαστοµεταλλικών εφεδράνων. Η αγκύρωση των εφεδράνων αυτών συντελείται µε σύστηµα αγκυρίων, βολβούς εµπλοκής, οδηγούς και πλάκες αγκύρωσης. Το όλο σύστηµα πρέπει να είναι κατάλληλα διαστασιολογηµένο για την παραλαβή των µέγιστων οριζοντίων και κατακόρυφων δυνάµεων. (Σχ. 3 Κατασκευαστικό σχέδιο εφεδράνων.) 9

Εικ. 4 Ελαστοµεταλλικό εφέδρανο τύπου 4 10

Σύµφωνα µε το ΕΝ 1337-3:2005 Structural bearings - Part 3: Elastomeric Εφέδρανα κατασκευών. Μέρος 3 : Ελαστοµερή εφέδρανα, τα ελαστοµερή εφέδρανα διακρίνονται σε έξι τύπους (A,B,C,D,E,F) σύµφωνα µε τον παρακάτω πίνακα 11

Τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε ένα από τους τύπους Α,B,C,D,E,F όπως του πίνακα ή σε συνδυασµό τους Στο εµπόριο τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα συνηθίζεται να χαρακτηρίζονται µε τους κωδικούς αριθµούς 1 έως και 5 ηλαδή: Τύπου 1 ο απλούστερος τύπος ελαστοµεταλλικού εφεδράνου. Αποτελείται από διαδοχικές στρώσεις νεοπρέν και µεταλλικών λαµών που είναι βουλκανισµένες στον όγκο του εφεδράνου. Χαρακτηριστικό του τύπου 1, όπως άλλωστε και του τύπου 5, είναι ότι δεν υπάρχει µηχανικό σύστηµα αγκύρωσης.(εικ.5, 6) Τύπου 2 αποτελείται από διαδοχικές στρώσεις νεοπρέν και µεταλλικών λαµών. Η άνω και η κάτω πλάκα αγκύρωσης, που είναι και αυτές βουλκανισµένες στον όγκο του εφεδράνου, έχουν λείες τρύπες (υποδοχές) για το θηλύκωµα των αγκυρίων. Τύπου 3 αγκυρούµενα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα µε εξωτερικά µεταλλικά ελάσµατα και κοχλιωτά βλήτρα αγκύρωσης ή άλλου είδους. Τύπου 4 ίδιος µε τον Τύπο 2, αλλά µε επιπρόσθετες εµφανείς πλάκες αγκύρωσης έξω από τον όγκο του σώµατος του εφεδράνου. Η εξωτερική πλάκα αγκύρωσης και η πλάκα που είναι βουλκανισµένη στο σώµα του εφεδράνου, συνδέονται µεταξύ τους µε βολβό εµπλοκής. (εικ.4). Τύπου 5 Στα εφέδρανα αυτά, οι άνω και κάτω πλάκες αγκύρωσης έχουν αυλακώσεις. Η αγκύρωση µε την υποδοµή και την ανωδοµή επιτυγχάνεται µέσω συνάφειας µε ειδικές εποξειδικές ενώσεις (κόλλες) (τα συγκεκριµένα δεν θεωρούνται αγκυρούµενα για τις ελληνικές συνθήκες Όλα τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα θα πρέπει να είναι αντικαταστάσιµα. 12

Σχ. 4 Τυπική ιατοµή Τυποποιηµένου Εφεδράνου Τύπου Β Τα αγκυρούµενα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα των γεφυρών οδοποιίας είναι γενικά τριών τύπων: Τύπου 2, Τύπου 4 και Τύπου 5. Εικ. 5: Τύποι εφεδράνων Πρέπει να επισηµανθεί ότι είναι καθοριστικής σηµασίας η οπτική αναγνώριση των τύπων των εφεδράνων από τον επιθεωρητή, για την επιβεβαίωση των όσων προβλέπονται από την µελέτη της γέφυρας. 13

Εικ. 6:. Τύποι αγκυρούµενων εφεδράνων Εφέδρανα εγκιβωτισµένου ελαστικού (pot bearings) Όταν οι δράσεις υπερβαίνουν τις ικανότητες των προαναφερθέντων ελαστοµερών εφεδράνων (δηλαδή στην περίπτωση µεγάλων µετακινήσεων ή στροφών και µεταφοράς µεγάλων κατακόρυφων και οριζόντιων φορτίων), τότε χρησιµοποιούνται εφέδρανα σηµειακού τύπου (POT BEARINGS). (εικ.7) Το εφέδρανο εγκιβωτισµένου νεοπρέν, έχει µία πλάκα από ανοξείδωτο χάλυβα που αποτελεί την κάτω επιφάνεια της άνω πλάκα αγκύρωσης. Αυτή η πλάκα γλιστρά πάνω σε ένα δίσκο από PTFE (τεφλόν). Ο δίσκος από τεφλόν είναι προσκολληµένος σε ένα µεταλλικό πιστόνι, το οποίο επικάθεται σε ένα µαξιλάρι από νεοπρέν, επιτρέποντας την περιστροφή της κατασκευής. Το µαξιλάρι επικάθεται σε ένα ρηχό µεταλλικό κύλινδρο που είναι προσκολληµένος µε την υποδοµή. Αυτός ο κύλινδρος αναφέρεται ως pot. Καθοδηγητικές µπάρες στο εφέδρανο αυτό απαγορεύουν την µετακίνηση. Μία σταθερή παραλλαγή αυτής της διαµόρφωσης µπορεί να µην έχει την ανοξείδωτη µεταλλική πλάκα ή το δίσκο από PTFE. 14

Εικ. 7: Pot bearing 15

Υπάρχουν 3 είδη εφεδράνων εγκιβωτισµένου ελαστικού. Αυτά που δεν επιτρέπουν καµιά µετακίνηση, αυτά που επιτρέπουν µετατόπιση προς µια προκαθορισµένη κατεύθυνση και αυτά που επιτρέπουν µετατοπίσεις στο επίπεδο.(εικ.8, 9) Εικ. 8 υνατότητες κίνησης των pot bearings Εικ 9 Μέρη ενός εφεδράνου εγκιβωτισµένου ελαστικού 16

Εφέδρανα συγκράτησης (restraining bearings) Για την αντιµετώπιση πιθανής ανασήκωσης του φορέα χρησιµοποιούµε τα εφέδρανα συγκράτησης. Ανασήκωση του φορέα µπορεί να προκληθεί σε ορισµένες περιπτώσεις γεφυρών λόγω σεισµού( µεγάλης τιµής της κατακόρυφης συνιστώσας του) ή λόγω µεγάλων κατακόρυφων φορτίων και µικρού ακραίου ανοίγµατος. Ο τύπος της διάταξης συγκράτησης που χρησιµοποιείται εξαρτάται από το µέγεθος της δύναµης ανασήκωσης.(εικ. 10) Η διάταξη και το µήκος των ανοιγµάτων της κατασκευής θα καθορίζεται έτσι ώστε να αποφεύγεται ενδεχόµενη ανύψωση των εφεδράνων, εκτός εάν λόγοι µορφολογίας του εδάφους ή σοβαρών οικονοµικών επιπτώσεων την καθιστούν αναπόφευκτη. Εικ 10 Εφέδρανο συγκράτησης ανύψωσης 17

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΜΟΝΩΣΗΣ Ο αντισεισµικός κανονισµός των κατασκευών από οπλισµένο σκυρόδεµα βασίζεται µέχρι σήµερα στην κατάλληλη επιλογή των δυναµικών χαρακτηριστικών των κτιρίων ώστε να βελτιστοποιείται η σεισµική απόκριση τους και να περιορίζονται οι πιθανές παραµορφώσεις από ισχυρές σεισµικές φορτίσεις.οι απαιτήσεις αντισεισµικού σχεδιασµού των φορέων κατά τους ισχύοντες κανονισµούς επιβάλλουν αυξηµένη παραµορφωσιµότητα και ταχεία απόσβεση των ταλαντώσεων,έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη απόκριση των δοµικών στοιχείων στις εξωτερικά επιβαλλόµενες σεισµικές δράσεις.με τον τρόπο αυτό οι επαρκώς πλάστιµες κατασκευές αντέχουν και στους πιο ισχυρούς σεισµούς. Σαν εναλλακτική στρατηγική σε µια τέτοια προσέγγιση αναπτύχθηκε η µεθοδολογία της σεισµικής µόνωσης, η οποία αποσκοπεί στην αποµόνωση της ανωδοµής από τη σεισµική κίνηση του εδάφους.αυτό επιτυγχάνεται µε χρήση ειδικών συσκευών µικρής δυσκαµψίας, τους µονωτήρες.όπως φαίνεται στο σχήµα 1 η καταλληλότερη θέση για να τοποθετηθούν οι µονωτήρες είναι η διεπιφάνεια µεταξύ των υποστυλωµάτων και των θεµελίων του κτιρίου.το τµήµα της κατασκευής πάνω από την στάθµη που τοποθετούνται οι µονωτήρες αποτελεί την ανωδοµή ενώ κάτω από την στάθµη τους βρίσκεται το τµήµα της υποδοµής, το οποίο ουσιαστικά µετακινείται µαζί µε το έδαφος.με αυτόν τον τρόπο η ανωδοµή συµπεριφέρεται ελαστικά σε ισχυρό σεισµό. Σχ. 4 Αρχή λειτουργίας σεισµικής µόνωσης 18

Η χρήση της σεισµικής µόνωσης απαιτεί την εισαγωγή εύκαµπτων εφεδράνων σε ένα συγκεκριµένο επίπεδο του στατικού συστήµατος της κατασκευής, κατά κανόνα κοντά στη θεµελίωση. Τα εφέδρανα χαρακτηρίζονται από µεγάλη ικανότητα πλευρικής παραµόρφωσης, ενώ πολλά από αυτά έχουν επίσης και χαρακτηριστικά αποσβεστήρων. Η εγκατάσταση ενός συστήµατος σεισµικής µόνωσης έχει ως αποτέλεσµα τη σηµαντική αύξηση της θεµελιώδους ιδιοπεριόδου και, ενδεχοµένως, του ποσοστού απόσβεσης της κατασκευής. Καθώς τα εφέδρανα έχουν πολύ µεγαλύτερη πλευρική ενδοτικότητα σε σχέση µε την κατασκευή, η απαίτηση πλευρικής µετακίνησης λόγω του σεισµού συγκεντρώνεται σε αυτά. Κατά συνέπεια, η απαίτηση σε µετακίνηση στο τµήµα της κατασκευής πάνω από τα εφέδρανα µειώνεται σηµαντικά. Προκειµένου να συµβεί αυτό πρέπει το τµήµα της κατασκευής πάνω από τα εφέδρανα να είναι σηµαντικά πιο δύσκαµπτο από τους µονωτήρες. Επίσης, η σεισµική µόνωση είναι πιο αποδοτική εάν η ανωδοµή µπορεί να συµπεριφερθεί ελαστικά για την υπολειπόµενη απαίτηση σε µετακίνηση. Για να επιτευχθούν οι δύο παραπάνω περιορισµοί, η εγκατάσταση ενός συστήµατος σεισµικής µόνωσης απαιτεί συχνά την αύξηση της δυσκαµψίας του φορέα. Είδη συστηµάτων σεισµικής µόνωσης Με ένα σύστηµα σεισµικής µόνωσης επιτυγχάνεται µείωση της δυσκαµψίας της κατασκευής και, αν είναι επιθυµητό ή αναγκαίο, σηµαντική αύξηση της απόσβεσης. Συστήµατα Μείωσης της υσκαµψίας Τα περισσότερο διαδεδοµένα συστήµατα σεισµικής µόνωσης για τη µείωση της δυσκαµψίας της κατασκευής αποτελούνται από: (α) ελαστοµεταλλικά εφέδρανα, µε το ελαστοµερές να είναι είτε φυσικής είτε τεχνητής προέλευσης (νεοπρένιο) ή (β) εφέδρανα ολίσθησης, µε χρήση τεφλόν (PTFE) και ανοξείδωτου χάλυβα στην επιφάνεια ολίσθησης. Συνοπτικά, τα πλέον διαδεδοµένα είδη είναι τα εξής: (α) Συστήµατα µε βάση ελαστοµερές (ελαστοµεταλλικά εφέδρανα). Φυσικά και συνθετικά ελαστοµεταλλικά εφέδρανα χαµηλής απόσβεσης (κοινά ελαστοµεταλλικά εφέδρανα ELB). Πρόκειται για τον απλούστερο και πιο εύχρηστο τύπο εφεδράνων που χρησιµοποιούνται για σεισµική µόνωση. Έχουν κυλινδρικό (Εικ. 11) ή παραλληλεπίπεδο σχήµα και αποτελούνται από ελαστοµερές υλικό στο οποίο έχουν προστεθεί µεταλλικά φύλλα. Η προσθήκη αυτών των φύλλων προσδίδει στα εφέδρανα αυξηµένη κατακόρυφη δυσκαµψία και µειώνει τον κίνδυνο ανατροπής τους λόγω άσκησης οριζόντιων φορτίων. 19

Επιδεικνύουν γραµµική συµπεριφορά που καθορίζεται κυρίως από τις ιδιότητες του ελαστοµερούς υλικού. Το υλικό αυτό, που συνήθως είναι πολυµερές νεοπρένιο, είναι ανθεκτικό στο φως, στον αέρα, στις λιπαρές ουσίες και τα οξέα, ενώ παρουσιάζει µεγαλύτερη αντοχή σε διάβρωση και γήρανση από το σκυρόδεµα και το χάλυβα. Η οριζόντια διατµητική δυσκαµψία των ελαστοµεταλλικών εφεδράνων εξαρτάται από τις διαστάσεις και το µέτρο διάτµησης του ελαστοµερούς. Το ισοδύναµο ποσοστό ιξώδους απόσβεσής τους είναι της τάξης του 5% ή και µικρότερο. Εικ 11 Ελαστοµερές εφέδρανο χαµηλής απόσβεσης (κοινό ελαστοµεταλλικό εφέδρανο ELB). (β) Συστήµατα που βασίζονται στην ολίσθηση. 1. Συστήµατα τριβής που βασίζονται στην αρχή του εκκρεµούς (συστήµατα σφαιρικής ολίσθησης FPS, εικ 12). Στα συστήµατα αυτά η ολίσθηση συµβαίνει σε κοίλη επιφάνεια και έτσι η κατασκευή έχει τη δυνατότητα της αυτοεπαναφοράς στην αρχική της θέση µετά το πέρας του σεισµού. Η οριζόντια δυσκαµψία των συστηµάτων σφαιρικής ολίσθησης είναι ανάλογη του βάρους, ενώ η ιδιοπερίοδός τους είναι ανεξάρτητη της µάζας (λειτουργία εκκρεµούς). 20

2. Συστήµατα µε επίπεδες επιφάνειες ολίσθησης. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: (α) συστήµατα που λιπαίνονται και έχουν κατά κανόνα συντελεστή τριβής µικρότερο του 0.02 και (β) συστήµατα που δεν λιπαίνονται και έχουν συντελεστή τριβής της τάξης του 0.03. Επειδή όµως ο συντελεστής τριβής εξαρτάται από την ταχύτητα ολίσθησης και την ασκούµενη κατακόρυφη πίεση στην επιφάνεια ολίσθησης,πρακτικά έχουν µετρηθεί συντελεστές τριβής 0.10 έως 0.15 κατά την εκδήλωση σεισµού. Όταν το ποσοστό της οριζόντιας δύναµης προς την κατακόρυφη είναι µικρότερο του συντελεστή τριβής, η συµπεριφορά του συστήµατος είναι γραµµική. Μετά την υπέρβαση του συντελεστή τριβής δηµιουργείται ολίσθηση και η τιµή της διατµητικά µεταφερόµενης δύναµης δεν αυξάνει περαιτέρω. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται σηµαντική µείωση των σεισµικών δυνάµεων που συνοδεύεται από µεγάλες µόνιµες µετακινήσεις. Εποµένως όταν χρησιµοποιούνται τέτοιου είδους συστήµατα, είναι απαραίτητο να προβλέπεται τρόπος επαναφοράς της κατασκευής στην αρχική της θέση. Για το λόγο αυτό, τα συστήµατα µε επίπεδες επιφάνειες ολίσθησης χρησιµοποιούνται συχνά σε συνδυασµό µε ελαστοµεταλλικά εφέδρανα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να επαναφέρουν την κατασκευή στην αρχική της θέση. 3. Εφέδρανα µε επάλληλες διεπιφάνειες ολίσθησης για µείωση του συντελεστή τριβής (εικ 13). Τα εφέδρανα αυτού του τύπου έχουν κυλινδρικό ή παραλληλεπίπεδο σχήµα, όπως και τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα, και η λειτουργία τους βασίζεται στη µείωση των σεισµικών δυνάµεων µέσω της τριβής που αναπτύσσεται στις επάλληλες διεπιφάνειες ολίσθησης µεταξύ των µεταλλικών φύλλων που αποτελούν το εφέδρανο. Στηµ εικόνα 11 φαίνονται τα βασικά στοιχεία ενός τυπικού συστήµατος σεισµικής µόνωσης µε ελαστοµεταλλικά εφέδρανα. Στο άνω και κάτω άκρο του εφεδράνου βρίσκονται το µεταλλικό κολάρο και η πλάκα του εφεδράνου. Συστήµατα σεισµικής µόνωσης αυτής ή παρόµοιας κατασκευής - υπάρχουν διάφορα ανταγωνιστικά συστήµατα στο εµπόριο έχουν εγκατασταθεί σε πολλά σύγχρονα και ιστορικά κτίρια στον κόσµο, 21

εικ 12.: Εφέδρανο ολίσθησης που βασίζεται στην αρχή του εκκρεµούς (FPS). Εικ 13 Εφέδρανο ολίσθησης µε επάλληλες διεπιφάνειες ολίσθησης. Συστήµατα Ταυτόχρονης Μείωσης της υσκαµψίας και Αύξησης της Απόσβεσης Ταυτόχρονη µείωση της δυσκαµψίας µε αύξηση της απόσβεσηςεπιτυγχάνεται µε χρήση των παρακάτω συστηµάτων εφεδράνων: 1. Ελαστοµεταλλικά εφέδρανα µε πυρήνα µολύβδου για αύξηση της απόσβεσης (LRB εικ.14). Αποτελούν τροποποίηση των ELB στα οποία έχει προστεθεί κεντρικά στοιχείο από µόλυβδο για αύξηση της απόσβεσης. Με την προσθήκη του πυρήνα µολύβδου επιτυγχάνεται ταυτόχρονα επαρκής δυσκαµψία για τα συνήθη στατικά φορτία. Ο κύριος λόγος επιλογής του µολύβδου είναι η σχετικά µικρή τάση διαρροής του που επιτρέπει ελαστοπλαστική συµπεριφορά, καθώς και η µικρή απαιτούµενη θερµοκρασία (20οC) για ανάπτυξη πλαστιµότητας σε σχέση µε τα υπόλοιπα µέταλλα. Τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα µε πυρήνα µολύβδου έχουν ελαστοπλαστική, διγραµµική συµπεριφορά µε υψηλή ικανότητα απορρόφησης ενέργειας σε κάθε κύκλο επαναλαµβανόµενης φόρτισης. Πρέπει να σηµειωθεί πως µε την εισαγωγή του πυρήνα µολύβδου το εφέδρανο χάνει την ικανότητα της αυτόµατης επαναφοράς στην αρχική του θέση, γεγονός το οποίο όµως δεν αποτελεί µειονέκτηµα δεδοµένου ότι, πρώτον, οι παραµένουσες παραµορφώσεις είναι µικρές και, δεύτερον, σε επάλληλα σεισµικά γεγονότα, οι συνολικές µετακινήσεις δεν αθροίζονται. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στον περιορισµό του πυρήνα µολύβδου από την άνω και κάτω µεταλλική πλάκα του εφεδράνου ώστε να λειτουργεί σε καθαρή διάτµηση. 22

2. Ελαστοµεταλλικά εφέδρανα υψηλής απόσβεσης (HDNR εικ. 15). Η διαφορά σε σχέση µε τα ELB οφείλεται στο ότι το υλικό που χρησιµοποιείται χαρακτηρίζεται από σηµαντικά υψηλότερη τιµή του ποσοστού ιξώδους απόσβεσης. Είναι σχεδιασµένα να υποστηρίζουν µεγάλα βάρη και συγχρόνως να παρέχουν µικρή δυσκαµψία σε οριζόντιες µετακινήσεις. Τα εφέδρανα αυτά χαρακτηρίζονται από την ικανότητα µεγάλης απορρόφησης ενέργειας καθώς η ισοδύναµη ιξώδης απόσβεση κυµαίνεται από 5% έως και 16% της κρίσιµης απόσβεσης για το 100% της διατµητικής παραµόρφωσης και έχουν την ικανότητα αυτόµατης επαναφοράς της κατασκευής στην αρχική της θέση. Χρειάζεται προσοχή ώστε να µη βρεθούν υπό εφελκυστικές τάσεις καθώς η ικανότητά τους να τις παραλάβουν είναι µικρή σε σχέση µε την ικανότητα ανάληψης θλιπτικών τάσεων. Σε περίπτωση εµφάνισης εφελκυστικών τάσεων απαιτούνται ιδιαίτερα µέτρα και σχεδιασµός. εικ 14.: Ελαστοµεταλλικό εφέδρανο µε πυρήνα µολύβδου (LRB). Εικ 15.: Ελαστοµεταλλικό εφέδρανο υψηλής απόσβεσης (HDNR 3. Ελαστοµεταλλικά εφέδρανα µε πυρήνα από κοκκώδη υλικά (GRB). Αποτελούν παραλλαγή των LRB στα οποία ο πυρήνας µολύβδου έχει αντικατασταθεί από κοκκώδες υλικό, όπως είναι η άµµος, ο τριµµένος ύαλος, κ.τ.λ. Το Σχήµα 5 δείχνει τυπική διαδικασία εγκατάστασης ενός συστήµατος σεισµικής µόνωσης σε υπάρχον κτίριο. Το υποστύλωµα που έχει σχεδιαστεί να δεχτεί το εφέδρανο υποστηρίζεται, ένα τµήµα του υποστυλώµατος κοντά στη βάση αποµακρύνεται και το εφέδρανο τοποθετείται µε τη βοήθεια γρύλων. Εάν απαιτείται, η θεµελίωση ενισχύεται ή επανακατασκευάζεται πριν από την τοποθέτηση των εφεδράνων. Συνήθης πρακτική είναι η κατασκευή δύσκαµπτης θεµελίωσης όπου τοποθετούνται τα εφέδρανα. 23

Σχήµα 5. ιαδικασία εγκατάστασης και συµπεριφορά ενός συστήµατος σεισµικής µόνωσης µε ελαστοµεταλλικό εφέδρανο. Τα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα αποτελούνται από αλλεπάλληλες στρώσεις ελαστοµερούς και λεπτών χαλύβδινων ελασµάτων. Τα τελευταία προσφέρουν αύξηση της κατακόρυφης δυσκαµψίας, ενώ δεν επηρεάζουν την οριζόντια δυσκαµψία η οποία εξαρτάται αποκλειστικά από το ελαστοµερές. Η σηµαντικότερη ιδιότητα των ελαστοµεταλλικών εφεδράνων είναι η οριζόντια δυσκαµψία τους η οποία δίνεται από την σχέση όπου, G το µέτρο διάτµησης του ελαστοµερούς, Α η επιφάνειά του, tr το συνολικό του πάχος. Η κατακόρυφη δυσκαµψία του εφεδράνου δίνεται από την σχέση όπου, Εc το στιγµιαίο µέτρο συµπίεσης του σύµµεικτου στοιχείου ελαστοµερούς χάλυβα για ένα δεδοµένο επίπεδο κατακόρυφου φορτίου. Η τιµή του τελευταίου για κυκλικό εφέδρανο µε µια στρώση ελαστοµερούς ισούται µε Ec=6GS2, όπου S είναι ο συντελεστής σχήµατος (λόγος της φορτισµένης επιφάνειας της στρώσης προς την επιφάνειας της στρώσης που είναι ελεύθερη) και ο οποίος για κυκλική στρώση πάχους t ισούται µε 24

ΦΘΟΡΕΣ ΕΦΕ ΡΑΝΩΝ Οι φθορές των εφεδράνων δίνονται συνοπτικά ακολούθως: έντονη πλευρική διόγκωση, λόγω υπερφόρτισης, κακής (µη οριζόντιας ή έκκεντρης τοποθέτησης-έδρασης) λόγω αστοχίας βουλκανισµού ή ελαττωµατικού υλικού ρωγµές ή σχισίµατα ελαστοµερούς, οι οποίες συνήθως οφείλονται σε ανεπάρκειες υλικου (βουλκανισµός σύνδεση ελαστοµερούς λαµών) πριν την τοποθέτησή του αποκάλυψη ενσωµατωµένων πλακών, φθορές αντιδιαβρωτικής προστασίας, λόγω ανεπαρκούς προστασίας σε συνδυασµό µε διαβροχή µε διαβρωτικά όµβρια λόγω µη στεγανότητας αρµών. φθορές συστηµάτων αγκύρωσης, φθορές πλακών αγκύρωσης, µη απρόσκοπτη λειτουργία επιφάνειας ολίσθησης λόγω φερτών υλικών. κακή τοποθέτηση Είναι πάρα πολύ σηµαντική λοιπόν η τακτική και εξειδικευµένη επιθεώρηση των εφεδράνων για ανακάλυψη τυχόν φθορών και αστοχιών. 25

Επιθεώρηση των ελαστοµερών εφεδράνων Η επιθεώρηση των ελαστοµερών εφεδράνων θα πρέπει να ελέγχει: Τις επιµέρους ελαστοµερείς στρώσεις νεοπρέν των ελαστοµεταλλικών εφεδράνων ή το συνολικό άοπλο ελαστοµερές εφέδρανο, για υπερβολική πλευρική διόγκωση (µεγαλύτερη του 15% του πάχους τους). Μικρή διόγκωση στα πλευρά της επιµέρους στρώσης ή του συνόλου είναι αναµενόµενες. Ως διόγκωση εννοείται η οµοιόµορφη αύξηση του σώµατος ή των επίµερους στρώσεων του εφεδράνου µε αντίστοιχη µείωση του ύψους τους. Υπεβολική διόγκωση µεγαλύτερη του 0,5 εκ. είναι συνήθως ενδεικτική υπερφόρτισης ή ελαττωµατικού βουλκανισµού ή πλαστικοποίησης - αστοχίας του ελαστοµερούς ή ελαττωµατικού υλικού και µπορεί να οδηγήσει σε αντικατάσταση ή και σε προσωρινή αφαίρεση για έλεγχο του εφεδράνου (εικ. 16 α, β, γ) Τις περιοχές του σώµατος του εφεδράνου σε επαφή µε τις πλάκες αγκύρωσης για αύξηση του µήκους τους (φούσκωµα). Αυτή η αύξηση υποδεικνύει υπερβολική τάση στην περιοχή αυτή, λόγω εκτεταµένης οριζόντιας µετακίνησης, ή αποκόλληση λόγω αστοχίας βουλκανισµού της στρώσης ελαστοµερούς που καλύπτει την πλάκα αγκύρωσης. Εικ 16 α) Φυσιολογική πλευρική διόγκωση εφεδράνου τύπου 1 β) Μη αποδεκτή πλευρική διόγκωση (καρούµπαλο) σε εφέδρανο τύπου 5 γ) Εκτεταµένη αποδιοργάνωση της δοµής µε µεγάλες πλευρικές διογκώσεις (καρούµπαλο) και ολισθήσεις, σε εφέδρανο τύπου 5 Την ελαστοµερή εξωτερική επιφάνεια του σώµατος του εφεδράνου, για κοψίµατα και σκισίµατα. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στα ελαστοµεταλλικά εφέδρανα. Ελαττωµατικός βουλκανισµός δύναται να οδηγήσει σε περιµετρικά σκισίµατα στις διεπιφάνειες ελαστοµερούς και εσωτερικών µεταλλικών λαµών (εικ. 17) 26

Εικ. 17 Σκισµένο Εφέδρανο) Παραµόρφωσεις του σώµατος του εφεδράνου µεγαλύτερες από τις αναµενόµενες για τη συγκεκριµένη περιστροφή του εφεδράνου (γύρω από οριζόντιο άξονα). Η στροφή γύρω από οριζόντιους άξονες ενός ελαστοµεταλλικού εφεδράνου, µετριέται ως εξής: µετρούµε το ύψος στις δύο πλευρές του εφεδράνου αν είναι ορθογωνικό ή σε αντιδιαµετρικές θέσεις που σχηµατίζουν ορθή γωνία µε τον άξονα της περιστροφής, αν είναι κυλινδρικό. Αν δεν υπάρχει περιστροφή, η άνω και η κάτω παρειά του σώµατος του εφεδράνου θα είναι παράλληλες. Περιστροφή µεγαλύτερη απο 20 30%ο αναµένεται να προκαλέσει φθορές ή και αστοχία του εφεδράνου. Η µετακίνηση σε µία διεύθυνση µετριέται ως η οριζόντια απόκλιση στη διεύθυνση αυτή, µεταξύ της πάνω και κάτω ακµής του µαξιλαριού. Την ίδια µετακίνηση µπορούµε να την υπολογίσουµε µε σχετική ακρίβεια, αν µετρήσουµε την πλευρική απόκλιση του εφεδράνου από την κατακόρυφο. Γνωρίζοντας τη γωνία της κλίσης και το συνολικό πάχος των στρώσεων ελαστοµερούς του εφεδράνου, υπολογίζουµε την οριζόντια µετατόπιση του εφεδράνου. Να µετριέται η θερµοκρασία την ώρα της επιθεώρησης βάσει της οποίας µπορεί να γίνει υπολογισµός των παραµορφώσεων του φορέα και κατ επέκταση, να υπολογιστεί αν η µετατόπιση που µετρήθηκε είναι εντός των ορίων. Σχ 6 Έλεγχος µετακίνησης εφεδράνου 27

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΦΕ ΡΑΝΩΝ Επειδή τα εφέδρανα παίζουν σηµαντικό ρόλο στην ευστάθεια της ανωδοµής µόλις διαπιστωθεί η µη σωστή λειτουργία τους από τον επιθεωρητή πρέπει να γίνεται η αντικατάστασή τους. Η διαδικασία αντικατάστασής τους έχει ως εξής: Προετοιµασία Τεχνικου Τα τεχνικά (βάθρα, ακρόβαθρα και ανωδοµή) πρέπει να έχουν προβλεφθεί ώστε να παρέχουν τον κατάλληλο χώρο για την τοποθέτηση δύο ή περισσότερων γρύλλων (ανάλογα µε το φορτίο), πουθα επιτρέπει την ανύψωση της ανωδοµής κατά 40mm τουλάχιστον. Κατά το στάδιο της µελέτης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι συνθήκες φόρτισης που θα προκύψουν από τις παραµορφώσεις λόγω της ανύψωσης της ανωδοµής, εάν βέβαια αυτές δεν είναι ίδιες σε όλα τα σηµεία στήριξης. Προκαταρκτικές Παρεµβάσεις Το πρώτο στάδιο ανύψωσης προβλέπει την τοποθέτηση και την σύνδεση των γρύλων και δίδεται προσοχή στην πρόβλεψη εξοικονόµησης αρκετού χώρου, ώστε να είναι δυνατή η αποµάκρυνση του εφεδράνου από την έδρασή του χωρίς να εµποδίζεται από τους γρύλους και από τα προσωρινά εφέδρανα. Στην περίπτωση που απαιτείται µία συµµετρική και ταυτόχρονη ανύψωση είναι προτιµότερο να ελέγχεται µέσω αισθητήρων µετακίνησης (επιµηκυνσιόµετρα) συνδεδεµένων µε υπολογιστή, ώστε η ανύψωση να επιτυγχάνεται σταθερά σε όλα τα σηµεία. Ανύψωση, Αποµάκρυνση και Αντικατάσταση 1. Περίπτωση Φορέα µε επί τόπου Σκυροδέτηση. Πρίν από την ανύψωση απασφαλίζουµε τα άνω βλήτρα ξεβιδώνοντας τους κοχλίες συγκράτησής τους. Τα άνω βλήτρα είναι απλώς εµπηγµένα στην άνω πλάκα του εφεδράνου και εποµένως θα αποκαλυφθούν κατά την διάρκεια της ανύψωσης παραµένοντας ενσωµατωµένα στο σκυρόδεµα της ανωδοµής. 2. Περίπτωση Φορέα µε επί τόπου Σιδηροκατασκευή. Εάν η σύνδεση µεταξύ φορέα και εφεδράνου έχει γίνει µε κοχλίες, πριν από την ανύψωση ξεβιδώνουµε τους άνω κοχλίες και τους αποµακρύνουµε. Αν η σύνδεση είναι µε πήρους, δεν είναι αναγκαίο να γίνει τίποτα άλλο εκτός από την ανύψωση. 28

3.Προκατασκευασµένος Φορέας Σκυροδέµατος. Οι δοκοί κατασκευάζονται είτε µε ενσωµατωµένη την χαλύβδινη πλάκα και η σύνδεση µπορεί να γίνει µε κοχλίες, οπότε στην περίπτωση αυτή πρέπει να ξεβιδώσουµε πριν από την ανύψωση, είτε µε πήρους, οπότε δεν χρειάζεται τίίποτα πρίν από την ανύψωση. Κατά την έναρξη της ανύψωσης προχωρούµε µέχρι να φτάσουµε τα 40mm, οπότε το τεχνικό είτε µπορεί να µείνει πάνω στους γρύλλους - αν είναι εφοδιασµένοι µε διάταξη κλειδώµατος - είτε να στηριχθεί σε προσωρινά εφέδρανα. Για την αποµάκρυνση του εφεδράνου, απασφαλίζουµε τα κάτω βλήτρα, ξεβιδώνοντας τους κοχλίες συγκράτησης τους. Ανασηκώνουµε όσο χρειάζεται το εφέδρανο µε την βοήθεια κάποιου µοχλού ώστε να ελευθερωθεί το βλήτρο από την εσοχή των χαλύβδινων πλακών, έτσι ώστε το εφέδρανο να είναι ελευθερωµένο και να αποµακρυνθεί από την φωλιά του.τα κάτω βλήτρα θα παραµείνουν ενσωµατωµένα στο σκυρόδεµα. Τέλος, το επιδιορθωµένο ή το νέο εφέδρανο θα τοποθετηθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ταιριάζουν τα κάτω βλήτρα που παρέµειναν στο σκυρόδεµα µε την έδραση της χαλύβδινης πλάκας. Το εφέδρανο θα πάρει την αρχική του θέση και κατά την διαδικασία κατεβάσµατος του φορέα (τεχνικού) τα άνω αγκύρια θα φωλιάσουν στις σωστές αρχικές θέσεις τους. Εικ 16 αντικατάσταση εφεδράνων 29

Η αντικατάσταση των υπαρχόντων εφεδράνων γέφυρας ή γενικά οποιοδήποτε τεχνικού, λαµβάνειχώρα µε την ανύψωση της ανωδοµής µε την χρήση υδραυλικών γρύλων σε παράλληλη σύνδεση (χρήση µιίας αντλίας), µε σκοπό την οµοιόµορφη λειτουργία τους και κατά συνέπεια την οµοιόµορφη και συµµετρική ανύψωση της ανωδοµής. Θα πρέπει να έχουν προβλεφθεί εξ αρχής ειδικές υποδοχές στα στοιχεία της υποδοµής για την τοποθέτηση των ειδικών γρύλλων ανύψωσης, διαφορετικά η χρήση µεταλλικού ικριώµατος (σκαλωσιά) είναι επιβεβληµένη. Η ανύψωση της ανωδοµής λαµβάνει χώρα µόνο στα βάθρα όπου απαιτείται η αντικατάσταση των εφεδράνων και σύµφωνα µε τις ακόλουθες φάσεις : Τοποθέτηση της µεταλλικού ικριώµατος / κατασκευής Εάν είναι αναγκαίο, τοποθετείται µεταλλική σκαλωσιά για την εγκατάσταση και λειτουργία των γρύλων. Ο τρόπος εγκατάστασης του µεταλλικού ικριώµατος ποικίλει από κατασκευή σε κατασκευή γι αυτό θα πρέπει να είναι σύµφωνος µε τις οδηγίες της εκάστοτε µελέτης. 1. Τοποθέτηση των γρύλων και παράλληλη σύνδεσή τους. Τοποθετούνται οι γρύλοι και συνδέονται παράλληλα για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω. Ειδική µέριµνα θα πρέπει να δοθεί στην παραλληλότητα-καθετότητα των επιφανειών εδράσεως (βάση και έµβολο του γρύλου) µε την κατασκευή. 2. Ανύψωση της ανωδοµής. Οι εργασίες ανύψωσης εξαρτώνται από το πάχος του εφεδράνου το οποίο θα πρέπει να αντικατασταθεί. Εφόσον το µήκος του εµβόλου είναι πεπερασµένο, δύναται να εκτελεσθούν διαδοχικές ανυψώσεις. Μετά από κάθε σταδιακή ανύψωση θα πρέπει να έχει προβλεφθεί η έδραση της ανωδοµής σε προσωρινές στηρίξεις. Μόλις αποκτηθεί το απαιτούµενο ύψος ανύψωσης, η ανωδοµή θα εδρασθεί σε προσωρινά εφέδρανα έτσι ώστε να είναι δυνατή η αποφόρτιση των γρύλων οι οποίοι όµως δεν θα πρέπει να αποµακρυνθούν από την κατασκευή. 3. Αντικατάσταση των εφεδράνων Πριν την τοποθέτηση των νέων εφεδράνων προηγείται επιφανειακός καθαρισµός της υποδοµής (αποµάκρυνση στοιχείων του προς αντικατάσταση εφεδράνου, όπως βλήτρων και πλακών αγκύρωσης, ρυπαρών ουσιών, σκόνης, ελαίων, νερού κτλ. Ακολουθεί καθαρισµός της επιφανείας µε την χρήση πεπιεσµένου αέρα και στρώση από µη συρρικνούµενη τσιµεντοκονία τύπου Tigigrout 102FR ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη επιπεδότητα / παραλληλότητα της επιφάνειας όπου θα εδρασθεί το νέο εφέδρανο. Για την ορθή συγκόλληση του νέου στρώµατος τσιµεντοκονίας µε το υπάρχον 30

σκυρόδεµα, προηγείται επάλειψη εποξειδικούσυγκολλητικού τύπου Tigiepox primer στις δύο επιφάνειες επαφής. Γενικές οδηγίες αντικατάστασης εφεδράνων Στην περίπτωση όπου το βάθος καθαρισµού της υποδοµής είναι µεγαλύτερο από 40 mm απαιτείται ενίσχυση µε οπλισµό Φ 8. Ακολουθεί τοποθέτηση των εφεδράνων σύµφωνα µε τις οδηγίες του κατασκευαστή. 4. Έδραση ανωδοµής Μετά και την τοποθέτηση των νέων εφεδράνων, ακολουθεί η έδραση (χαµήλωµα) της ανωδοµής στα νέα εφέδρανα. Θα πρέπει φυσικά να προηγηθεί ανύψωση της κατασκευής ώστε να ελευθερωθούν τα προσωρινά εφέδρανα και στην συνέχεια επιστροφή των εµβόλων των γρύλων για την τελική έδραση της κατασκευής. 5. Αποµάκρυνση των γρύλων. Μόλις η ανωδοµή εδρασθεί στα νέα εφέδρανα ακολουθεί η εκφόρτηση των γρύλων οι οποίοι και µπορούν πια να αποµακρυνθούν από την κατασκευή. 6. Αντικατάσταση υπολοίπων εφεδράνων. Ακολουθείται η ανωτέρω περιγραφείσα µέθοδος για την αντικατάσταση των υπολοίπων εφεδράνων της κατασκευής. Γρύλλοι αντικατάστασης εφεδράνων Για την αντικατάσταση των εφεδράνων χρησιµοποιούνται γρύλοι τύπου F. Τα βασικά χαρακτηριστικά του γρύλλου είναι η απλότητα στην λειτουργία, η ευκολία µετακίνησης λόγω του µικρού µεγέθους, και ταυτόχρονα η δυνατότητα παραλαβής µεγάλων φορτίων. 31